Xem mẫu

  1. Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Thông tin – Thư viện MỤC LỤC Trang LỜI NÓI ĐẦU .................................................................................................. 4 1. Tính cấp thiết của đề tài.............................................................................. 4 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................. 5 3. Tình hình nghiên cứu theo hƣớng đề tài ................................................... 6 4. Đối tƣợng nghiên cứu .................................................................................. 7 5. Phạm vi nghiên cứu ..................................................................................... 7 6. Phƣơng pháp nghiên cứu ........................................................................... 7 7. Đóng góp về lý luận và thực tiễn ................................................................. 8 8. Kết cấu niên luận ......................................................................................... 8 NỘI DUNG ........................................................................................................ 10 CHƢƠNG1: KHÁI QUÁT VỀ TRUNG TÂM THÔNG TIN KHOA HỌC HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH ... 10 1.1 Quá trình hình thành và phát triển của Trung tâm ............................. 10 1.2 Chức năng và nhiệm vụ của Trung tâm .................................................. 13 1.3 Cơ cấu tổ chức của Trung tâm ................................................................ 15 1.4 Đội ngũ cán bộ của Trung tâm ................................................................. 16 1.5 Đặc điểm nguồn lực thông tin của Trung tâm ........................................ 18 1.5.1 Đặc điểm về nguồn tin truyền thống.................................................... 18 Trần Thị Hiền 1 Lớp: K51 TT -TV
  2. Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Thông tin – Thư viện 1.5.2 Đặc điểm về nguồn tin điện tử ............................................................. 19 1.6 Cơ sở vật chất kỹ thuật của Trung tâm ................................................. 20 1.7 Vai trò của công tác phục vụ ngƣời dùng tin tại Trung tâm ................. 20 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC PHỤC VỤ NGƢỜI DÙNG TIN TẠI TRUNG TÂM THÔNG TIN KHOA HỌC - HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH ....................... 22 2.1 Đặc điểm ngƣời dùng tin của Trung tâm ................................................ 22 2.2 Các loại hình dịch vụ đang đƣợc tiến hành tại Trung tâm ................... 24 2.2.1 Dịch vụ miễn phí .................................................................................. 24 2.2.1.1 Phục vụ bạn đọc tại phòng đọc, phòng mƣợn tài liệu...................... 24 2.2.1.2. Dịch vụ “hỏi – đáp” thông tin ......................................................... 42 2.2.2 Dịch vụ thu phí .................................................................................... 43 2.2.2.1 Làm thẻ bạn đọc ............................................................................... 44 2.2.2.2 Phổ biến thông tin có chọn lọc (SDI) ............................................. 45 2.2.2.3 Tìm tin theo yêu cầu ........................................................................ 46 2.2.2.4 Photo tài liệu .................................................................................... 47 2.2.2.5 Cung cấp các sản phẩm thông tin- thƣ viện ..................................... 48 2.2.2.6 Đào tạo ngƣời dùng tin .................................................................... 49 2.2.2.7 Tƣ vấn, chuyển giao công nghệ, hƣớng dẫn nghiệp vụ thƣ viện ... 56 2.2.2.8 Phát hành sách ................................................................................. 56 Trần Thị Hiền 2 Lớp: K51 TT -TV
  3. Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Thông tin – Thư viện CHƢƠNG 3: MỘT SỐ NHẬN XÉT VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG PHỤC VỤ NGƢỜI DÙNG TIN CỦA TRUNG TÂM THÔNG TIN KHOA HỌC HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH ............................................................................. 57 3.1 Nhận xét...................................................................................................... 57 3.1.1 Những mặt đã đạt đƣợc ......................................................................... 57 3.1.2 Những mặt còn hạn chế ......................................................................... 62 3.1.3 Nguyên nhân của những hạn chế ........................................................... 64 3.2 Một số giải pháp nâng cao chất lƣợng phục vụ ngƣời dùng tin của Trung tâm ........................................................................................................ 65 3.2.1 Bổ sung tài liệu một cách hợp lý ........................................................... 65 3.2.2 Đa dạng hoá các loại hình dịch vụ ......................................................... 67 3.2.3 Xây dựng và phát triển cơ sở vật chất kỹ thuật trang thiết bị hiện đại .. 68 3.2.4 Xây dựng chiến lƣợc Marketing các dịch vụ thông tin – thƣ viện ........ 69 3.2.5 Nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ ..................................................... 70 3.2.6 Tăng cƣờng công tác đào tạo ngƣời dùng tin ........................................ 72 3.2.7 Tổ chức câu lạc bộ bạn đọc ................................................................... 72 3.2.8 Thực hiện liên thƣ viện ......................................................................... 73 KẾT LUẬN ....................................................................................................... 77 TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 79 Trần Thị Hiền 3 Lớp: K51 TT -TV
  4. Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Thông tin – Thư viện LỜI NÓI ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Nhân loại đã và đang tiếp tục bƣớc vào kỷ nguyên của công nghệ thông tin. Sự bùng nổ thông tin đang là một vấn đề thách thức lớn đặt ra với các nhà khoa học và quản lý. Nhu cầu thông tin ngày càng gia tăng, nguồn thông tin đƣợc sản sinh với số lƣợng ngày càng lớn gia tăng theo cấp số mũ, phong phú về loại hình và khó kiểm soát về chất lƣợng nội dung. Chính điều này làm cho các cơ quan thông tin, thƣ viện cần phải tích cực hơn nữa trong việc hoàn thiện và đổi mới hoạt động của mình để đáp ứng tốt nhất cho ngƣời dùng tin. Việc đổi mới và hoàn thiện ở đây chính là đổi mới cách đƣa tài liệu của mình ra để phục vụ đƣợc nhiều hơn, đƣợc nhiều bạn đọc chú ý hơn. Và nhƣ vậy thƣ viện phải thực hiện công tác phục vụ ngƣời dùng tin tốt hơn, hoàn thiện hơn. Công tác phục vụ ngƣời dùng tin là chặng đƣờng cuối cùng của chu trình đƣờng đi của tài liệu trong thƣ viện. Đây chính là tấm gƣơng phản ánh một cách rõ nét và đầy đủ trình độ tổ chức của thƣ viện cũng nhƣ năng lực làm việc của cán bộ ở tất cả các khâu từ bổ sung, trao đổi, xử lý tài liệu đến phục vụ bạn đọc. Công tác phục vụ ngƣời dùng tin thƣ viện bao gồm tất cả các hoạt động nhằm thoả mãn nhu cầu thông tin và trao đổi thông tin của ngƣời sử dụng các cơ quan thông tin, thƣ viện nói chung. Trong đó dịch vụ thông tin, thƣ viện là tất cả những gì cơ quan thông tin, thƣ viện tạo ra và cung cấp cho ngƣời dùng tin nhằm đáp ứng nhu cầu khai thác, sử dụng các nguồn, hệ thống thông tin. Xét về bản chất, dịch vụ thông tin thƣ viện là công cụ, phƣơng tiện, hoạt động, phƣơng thức mà cán bộ thông tin, thƣ viện sáng tạo, hoàn thiện nhằm đáp ứng nhu cầu tìm và sử dụng tin của ngƣời dùng tin. Nó là yếu tố phản ánh trình độ phát triển của hoạt động thông tin thƣ viện, phản ánh vai trò của thông tin đối với quá trình phát triển. Ngày nay, sức mạnh và hiệu quả hoạt đông của một trung tâm thông tin - thƣ viện không chỉ đƣợc đo bằng khối lƣợng các nguồn tƣ liệu hiện có mà nó phải đƣợc đo bằng năng lực đáp ứng nguồn thông tin đó một cách nhanh nhất, chính xác và phù hợp nhất trên cơ sở huy động nguồn thông tin đó một cách Trần Thị Hiền 4 Lớp: K51 TT -TV
  5. Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Thông tin – Thư viện nhanh nhất và chính xác nhất để tạo ra các sản phẩm và dịch vụ thông tin có chất lƣợng cao nhất phù hợp với nhu cầu của ngƣời dùng tin. Học viện Chính trị - Hành Chính Quốc gia Hồ Chí Minh là trung tâm quốc gia đào tạo, bồi dƣỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt trung, cao cấp, cán bộ khoa học chính trị của Đảng, Nhà nƣớc và các đoàn thể chính trị - xã hội. Trong những năm gần đây, Học viện đang tích cực triển khai thực hiện Nghị quyết số 52, Quyết định 149 của Bộ Chính trị về chức năng, nhiệm vụ của Học viện và các Nghị định số 80, 435 và 685 của Giám đốc Học viện về đổi mới đào tạo và nghiên cứu khoa học của Học viện. Cùng với sự đổi mới đó, Trung tâm thông tin khoa học - giảng đường thứ hai - đóng vai trò không nhỏ trong việc giúp đỡ, hỗ trợ học viên cũng nhƣ cán bộ nghiên cứu giảng dạy của Học viện tìm kiếm thông tin, tham khảo tài liệu “tự học”, “tự nghiên cứu”... bằng các dịch vụ đang đƣợc tiến hành tại đây. Tuy trong thực tế dịch vụ của Trung tâm vẫn chƣa thực sự phát triển và chƣa tƣơng xứng với tiềm năng hiện có của mình, vẫn còn tồn tại những bất cập nhất định trong công tác phục vụ ngƣời dung tin. Do vậy để mọi ngƣời có thể hiểu rõ và nắm bắt khái quát hơn về dịch vụ thông tin của Trung tâm và đề xuất một số giải pháp để nâng cao hơn nữa hiệu quả phục vụ ngƣời dùng tin của Trung tâm tôi đã chọn đề tài “Nâng cao hiệu quả công tác phục vụ người dùng tin tại Trung tâm Thông tin khoa học - Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh” làm đề tài cho Khóa luận tốt nghiệp của mình. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1 Mục đích nghiên cứu Tìm hiểu công tác phục vụ ngƣời dùng tin của Trung tâm Thông tin khoa học Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh, về quy trình tạo lập và triển khai các dịch vụ thông tin. Trên cơ sở đó đƣa ra những đánh giá, nhận xét về những ƣu nhƣợc điểm và đƣa ra những kiến nghị đề xuất mang tính khả thi nhằm đa dạng, nâng cao chất lƣợng dịch vụ, nâng cao hiệu quả phục vụ ngƣời dùng tin. Trần Thị Hiền 5 Lớp: K51 TT -TV
  6. Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Thông tin – Thư viện 2.2 Nhiệm vụ nghiên cứu + Tìm hiểu cơ sở lý luận về công tác phục vụ ngƣời dùng tin + Khảo sát và phân tích thực trạng công tác phục vụ ngƣời dùng tin tại Trung tâm Thông tin khoa học - Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh. + Đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của công tác phục vụ ngƣời dùng tin tại Trung tâm. 3. Tình hình nghiên cứu theo hƣớng đề tài Ngày nay hoạt động của các cơ quan thông tin và thƣ viện đang dần có những chuyển biến rõ rệt để đáp ứng tốt nhất cho nhu cầu thông tin ngày càng gia tăng về số lƣợng và chất lƣợng của ngƣời dùng tin. Công tác phục vụ ngƣời dùng tin là một vấn đề rất đƣợc quan tâm. Trong những năm gần đây có không ít những khoá luận, niên luận, báo cáo khoa học, các bài nghiên cứu, báo - tạp chí viết về công tác phục vụ ngƣời dùng tin. Cụ thể với các bài trích tạp chí “Phát triển các dịch vụ thông tin trong các cơ quan thông tin – thư viện” của tác giả Nguyễn Huy Thắng đăng trên Tạp chí Thông tin và tƣ liệu, (Số1, 2010, tr.24-28) đã đề cập tới một khía cạnh trong công tác phục vụ ngƣời dùng tin đó là phát triển các dịch vụ thông tin để đáp ứng tốt nhất cho ngƣời dùng tin trên cơ sở tìm hiểu về nhu cầu tin. Với bài “hình thành dịch vụ Thông tin – thư viện “sẵn sàng đáp ứng” trong trường Đại Học” của tác giả Dƣơng Thị Vân đăng trên Tạp chí Thƣ viện Việt Nam, (Số 3, 2008, tr.16-19) đã cho chúng ta thấy tầm quan trọng của việc xây dựng một hệ thống dịch vụ đáp ứng đƣợc đầy đủ các nhu cầu tin của ngƣời dùng tin, cũng chính là việc hoàn thiện công tác phục vụ của Trung tâm mình. Trung tâm Thông tin khoa học - Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh (đặc biệt là công tác phục vụ ngƣời dùng tin ) cũng là đối tƣợng nghiên cứu của nhiều đề tài. Gần đây nhất, khoá luận “Tổ chức và hoạt động của Thư viện Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh” (2006) của tác giả Phạm Thị Hải đã đề cập về hoạt động chung và cách thức tổ chức của Trung Trần Thị Hiền 6 Lớp: K51 TT -TV
  7. Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Thông tin – Thư viện tâm. Tuy nhiên tác giả đề cập ở mức độ khái quát, chƣa đi nghiên cứu sâu, tìm hiểu về cách thức phục vụ ngƣời dùng tin, các bƣớc tiến hành dịch vụ. Đề tài “Nâng cao hiệu quả công tác phục vụ người dùng tin tại Trung tâm Thông tin khoa học - Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh” là đề tài hoàn toàn mới ở mức độ nghiên cứu Khoá luận. 4. Đối tƣợng nghiên cứu Khoá luận tập trung nghiên cứu công tác phục vụ ngƣời dùng tin của Trung tâm Thông tin khoa học - Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh 5. Phạm vi nghiên cứu 5.1 Phạm vi về không gian Công tác phục vụ ngƣời dùng tin tại Trung tâm Thông tin khoa học - Học viện chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh 5.2 Phạm vi về thời gian. Nghiên cứu công tác phục vụ ngƣời dùng tin trong giai đoạn hiện nay (2009-2010) 6. Phƣơng pháp nghiên cứu 6.1 Phương pháp luận Khoá luận dựa trên cơ sở phép biện chứng duy vật lịch sử, quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin và tƣ tƣởng Hồ Chí Minh về công tác sách, báo và thƣ viện; các chỉ thị và nghị quyết của Đảng và Nhà nƣớc về đƣờng lối phát triển sự nghiệp thông tin – thƣ viện 6.2 Phương pháp nghiên cứu cụ thể Trong quá trình nghiên cứu, tác giả đã sử dụng các phƣơng pháp nghiên cứu cụ thể sau: Trần Thị Hiền 7 Lớp: K51 TT -TV
  8. Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Thông tin – Thư viện - Tổng hợp, thống kê tài liệu - Nghiên cứu tài liệu - Quan sát trực tiếp và gián tiếp - Phỏng vấn cán bộ thƣ viện của Trung tâm - Phƣơng pháp điều tra bằng bảng hỏi 7. Đóng góp về mặt lý luận và thực tiễn 7.1 Ý nghĩa về mặt lý luận Góp phần hoàn thiện lý luận về công tác phục vụ ngƣời dùng tin trong hoạt động thông tin – thƣ viện và vai trò của công tác phục vụ ngƣời dùng tin tại Trung tâm Thông tin khoa học – Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh 7.2 Ý nghĩa về mặt thực tiễn Khảo sát thực trạng công tác phục vụ ngƣời dùng tin; đƣa ra một số nhận xét về hoạt động của công tác này, đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác phục vụ ngƣời dùng tin tại Trung tâm Thông tin khoa học - Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh. 8. Kết cấu niên luận Ngoài phần Lời nói đầu, kết luận và tài liệu tham khảo niên luận gồm những phần chính sau: Chƣơng 1: Khái quát về Trung tâm Thông tin khoa học - Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh. Chƣơng 2: Thực trạng công tác phục vụ ngƣời dùng tin tại Trung tâm Thông tin khoa học - Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh. Trần Thị Hiền 8 Lớp: K51 TT -TV
  9. Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Thông tin – Thư viện Chƣơng 3: Một số nhận xét và giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng công tác phục vụ ngƣời dùng tin cuả Trung tâm Thông tin khoa học - Học viện Chính trị- Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh. Trần Thị Hiền 9 Lớp: K51 TT -TV
  10. Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Thông tin – Thư viện NỘI DUNG CHƢƠNG 1: KHÁI QUÁT VỀ TRUNG TÂM THÔNG TIN KHOA HỌC HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH 1.1 Quá trình hình thành và phát triển Phòng Tƣ liệu - tiền thân của Trung tâm Thông tin khoa học – Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh ngày nay đƣợc thành lập từ đầu năm 1962 với chức năng nhiệm vụ trực tiếp quản lý và cung cấp các loại tài liệu phục vụ hoạt động giảng dạy, học tập và nghiên cứu của trƣờng Nguyễn Ái Quốc Trung ƣơng. Với số lƣợng biên chế tính trung bình chƣa đến 20 ngƣời đƣợc tổ chức thành 4 tổ chuyên môn, Phòng Tƣ liệu đã hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ đƣợc giao. Trong đó, các nhiệm vụ chủ yếu là: Bổ sung, xử lý, bảo quản sách; Tổ chức phục vụ học viên, giảng viên và cán bộ nhà trƣờng; Biên dịch các bài giảng của các giáo sƣ Liên Xô, Trung Quốc và các tài liệu nƣớc ngoài; Đánh máy, in tài liệu phục vụ học tập, nghiên cứu. Cùng với sự phát triển của Nhà trƣờng, khi Trƣờng Đảng Nguyễn Ái Quốc Trung ƣơng đổi tên thành Trƣờng Đảng cao cấp Nguyễn Ái Quốc thì Phòng Tƣ liệu cũng đƣợc nâng lên thành cấp Vụ: ngày 15-4-1978 Giám đốc Trƣờng Đảng cao cấp Nguyễn Ái Quốc đã ký Quyết định số 48 NQ/TĐ về việc thành lập Vụ Tƣ liệu trực thuộc. Theo Quyết định này, Vụ Tƣ liệu có nhiệm vụ nghiên cứu, chỉ đạo và thống nhất quản lý công tác thông tin tƣ liệu thƣ viện, biên dịch tài liệu nƣớc ngoài nhằm phục vụ đắc lực và kịp thời cho công tác giảng dạy, học tập và nghiên cứu khoa học trong trƣờng. Với số lƣợng khoảng trên 40 ngƣời đƣợc tổ chức thành 2 phòng: Phòng Lƣu trữ - Thƣ viện và Phòng Thông tin - Biên dịch và 2 tổ chuyên môn. Chức năng nhiệm vụ của cả Vụ cũng nhƣ của riêng từng phòng cho thấy hoạt động của Vụ đã từng bƣớc mang chất thông tin, không còn đơn thuần là một đơn vị cung cấp tƣ liệu. Tính thông tin đặc biệt đƣợc thể hiện trong hoạt động xử lý tin, các hình thức thông tin ấn phẩm, thông tin miệng, thông tin chuyên đề. Chính ở giai đoạn này, từ 1984 - 1985 “Sưu tập chuyên đề”, “Thông tin chuyên đề” rồi “Thông tin tư liệu”… Trần Thị Hiền 10 Lớp: K51 TT -TV
  11. Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Thông tin – Thư viện đã ra mắt bạn đọc, phục vụ cán bộ giảng dạy, học viên, là tiền thân của các loại ấn phẩm thông tin của Trung tâm ngày nay. Sau khi trƣờng Đảng cao cấp Nguyễn Ái Quốc đổi tên thành Học viện Khoa học Xã hội Nguyễn Ái Quốc, Học viện đã đầu tƣ xây dựng đề án cải tiến công tác thông tin, xây dựng bộ máy làm công tác thông tin với sự tham gia tích cực và có hiệu quả của Ban lãnh đạo Vụ Tƣ liệu, Ban Giám đốc Học viện Nguyễn Ái Quốc đã ra Quyết định số 6 - QĐ ngày 5/7/1988: chuyển Vụ Tƣ liệu thành Trung tâm Thông tin - Tƣ liệu trực thuộc Ban Giám đốc Học viện Nguyễn Ái Quốc. Trong quyết định về chức năng nhiệm vụ của Trung tâm có ghi rõ “Trung tâm là cơ quan thông tin - tƣ liệu tổng hợp về lý luận Mác - Lênin và khoa học xã hội nói chung, có chức năng nghiên cứu, cung cấp thông tin; tổ chức, hƣớng dẫn các hoạt động thông tin - tƣ liệu nhằm đáp ứng các yêu cầu thuộc trách nhiệm Học viện quản lý, đào tạo, bồi dƣỡng”. Về tổ chức: với 38 cán bộ lúc thành lập, Trung tâm có 3 phòng: Phòng Thƣ viện, Phòng Văn kiện và Lƣu trữ tƣ liệu, Phòng Xử lý và Phổ biến tin và một tổ Tổng hợp. Đến năm 1995 sáp nhập Tổ Tổng hợp và Phòng Lƣu trữ thành Phòng Tổng hợp - Lƣu trữ. Tháng 5/1997, sau khi Học viện CTQG Hồ Chí Minh hợp nhất với Viện nghiên cứu chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, trung tâm Thông tin - Tƣ liệu đƣợc hợp nhất với Viện Thông tin khoa học và có tên gọi là Viện Thông tin khoa học. Khi hợp nhất Viện có 68 cán bộ, đƣợc tổ chức thành 4 phòng chuyên môn: Phòng Tổng hợp - Lƣu trữ, Phòng Thƣ viện, Phòng Xử lý và Phổ biến tin và Phòng Thông tin phục vụ lãnh đạo với đội ngũ cán bộ quản lý của Viện là Viện trƣởng và 3 Phó Viện trƣởng về chức năng nhiệm vụ của Viện đã đƣợc Giám đốc Học viện ra Quyết định số 497 QĐ/HV. Trần Thị Hiền 11 Lớp: K51 TT -TV
  12. Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Thông tin – Thư viện Ngày 1 tháng 10 năm 2008 theo quyết định Số: 2248/QĐ – HVCT – HCQG quyết đinh đổi tên Viện thông tin khoa học thành Trung tâm Thông tin khoa học nhƣ hiện nay. Thành tích của Trung tâm thể hiện trên toàn bộ các mảng hoạt động chuyên môn: Công tác tạo nguồn đã bổ sung đƣợc một lƣợng sách, tài liệu lớn hơn nhiều so với những năm trƣớc và đảm bảo chất lƣợng. Công tác phục vụ đƣợc đa dạng hóa: phục vụ tại các phòng đọc, phòng mƣợn, cung cấp bản sao, bản gốc, thông tin phục vụ lãnh đạo, phục vụ trực tiếp theo yêu cầu… Thông tin ấn phẩm thật đa dạng – Trung tâm đã có ấn phẩm thứ ba đƣợc Bộ Văn hóa Thông tin cấp giấy phép đó là Bản tin Những vấn đề Chính trị - Xã hội. Tổng số các loại ấn phẩm định kỳ và không định kỳ của Trung tâm lên tới 10 loại với các nội dung đa dạng, phong phú và hình thức đƣợc cải tiến. Một thành tựu hết sức đặc biệt trong giai đoạn hiện nay đó là công tác ứng dụng công nghệ thông tin, tin học hóa tƣ liệu. Đƣợc Ban Giám đốc giao nhiệm vụ và chỉ đạo, Bộ Khoa học và Công nghệ tài trợ và sự hợp tác của nhiều cơ quan, Thƣ viện điện tử của Học viện đƣợc hoàn thành. Tuy mới là giai đoạn 2 song đang đi vào hoạt động có hiệu quả. Đồng thời Trung tâm còn đƣợc trang bị một số công nghệ và thiết bị nhƣ mã vạch. Hiện nay, Dự án khả thi cho một Thƣ viện điện tử mở rộng của hệ thống Học viện đang đƣợc xây dựng. Chắc chắn hoạt động thông tin của toàn hệ thống Học viện trong đó có sự đóng góp của Viện Thông tin khoa học sẽ có những bƣớc tiến mạnh mẽ phục vụ cho nhiệm vụ chính trị của Học viện. Nghiên cứu khoa học cũng là công tác đƣợc đẩy mạnh trong giai đoạn này và đƣợc coi là nhiệm vụ hết sức quan trọng sau nhiệm vụ phục vụ. Các mặt họat động khác, kể cả chuyên môn và sinh hoạt hàng ngày Trung tâm luôn là một đơn vị hoàn thành xuất sắc, có phong trào thi đua sôi nổi, có chất lƣợng. Trần Thị Hiền 12 Lớp: K51 TT -TV
  13. Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Thông tin – Thư viện 1.2 Chức năng và nhiệm vụ của Trung tâm 1.2.1 Chức năng của Trung tâm Trung tâm Thông tin khoa học là đơn vị trực thuộc Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh. Trung tâm Thông tin khoa học thực hiện các chức năng: quản lý, bảo đảm các hoạt động thông tin khoa học, tƣ liệu, thƣ viện; nghiên cứu, ứng dụng thông tin khoa học phục vụ công tác lãnh đạo, quản lý, đào tạo, bồi dƣỡng cán bộ và nghiên cứu khoa học lý luận chính trị - hành chính; làm đầu mối nghiệp vụ thông tin, tƣ liệu, thƣ viện của toàn Học viện; dịch vụ thông tin khoa học. 1.2.2 Nhiệm vụ của Trung tâm 1. Cung cấp thông tin, tƣ liệu phục vụ công tác đào tạo và bồi dƣỡng cán bộ, nghiên cứu khoa học, công tác lãnh đạo, quản lý của Học viện, góp phần phục vụ việc nghiên cứu, hoạch định đƣờng lối, chính sách của Đảng và Nhà nƣớc. 2. Tổ chức nghiên cứu khoa học về thông tin, thƣ viện và triển khai ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ công tác thông tin khoa học trong toàn Học viện. Tham mƣu cho Giám đốc Học viện về phát triển và quản lý công tác thông tin khoa học của Học viện. 3. Thu thập, chọn lọc, xử lý, phân loại và phát triển các nguồn tin trong nƣớc và ngoài nƣớc về chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, các khoa học chính trị, hành chính và các khoa học xã hội - nhân văn; xây dựng ngân hàng tin mạnh bao gồm các loại cơ sở dữ liệu, cơ sở dữ liệu phục vụ yêu cầu công tác của lãnh đạo Đảng và Nhà nƣớc, của cán bộ nghiên cứu, giảng dạy, học viên của Học viện và các đối tƣợng dùng tin khác. 4. Tổ chức biên soạn, biên dịch các tài liệu nƣớc ngoài, xuất bản và phát hành các ấn phẩm thông tin: tạp chí “Thông tin khoa học chính trị - hành chính” (tiếng Việt), tạp chí “Thông tin khoa học” (tiếng Anh), bản tin phục vụ lãnh đạo… theo quy định của pháp luật và của Giám đốc Học viện. Trần Thị Hiền 13 Lớp: K51 TT -TV
  14. Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Thông tin – Thư viện 5. Quản lý và tổ chức hoạt động của Thƣ viện. Bổ sung tài liệu theo kế hoạch đã duyệt, thực hiện đúng các quy tắc, nghiệp vụ, quy trình hoạt động của Thƣ viện để phục vụ các đối tƣợng dùng tin theo quy định. 6. Quản lý, vận hành, phát triển mạng thông tin điện tử nội bộ và Thƣ viện điện tử. 7. Phát hành các loại sách, báo, tạp chí, tài liệu học tập, nghiên cứu, giảng dạy và tham khảo khác tại Trung tâm, đáp ứng tốt nhu cầu của cán bộ, học viên. Thu, phát, ghi, gỡ, sao, nhân băng ghi âm, ghi hình các hoạt động khoa học, đào tạo và các hoạt động quan trọng khác của Học viện. 8. Tổ chức lƣu trữ và bảo quản thông tin khoa học với các loại hình vật mang tin khác nhau trong Học viện (dạng giấy, CD-ROM, DVD, VCD, vi phim…) theo quy định về lƣu trữ Quốc Gia. 9. Phối hợp tổ chức đào tạo, bồi dƣỡng, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác thông tin khoa học của các đơn vị trong toàn Học viện; các trƣờng chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ƣơng. 10. Tổ chức hƣớng dẫn các đối tƣợng dùng tin trong Học viện. 11. Tổ chức các dịch vụ thông tin theo quy định của Nhà nƣớc và của Học viện. 12. Hợp tác với các tổ chức trong nƣớc và nƣớc ngoài trên lĩnh vực thông tin khoa học theo quy định của pháp luật và của Giám đốc Học viện. 13. Quản lý, chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của Trung tâm về mọi mặt; thực hiện tốt chế độ, chính sách, công tác thi đua - khen thƣởng và kỷ luật đối với cán bộ, công chức, viên chức của Trung tâm theo phân cấp quản lý. Thực hiện phòng và chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí trong đơn vị theo quy định của pháp luật. Quản lý tài chính và tài sản theo phân cấp của Giám đốc Học viện. 14. Thực hiện các nhiệm vụ khác do Giám đốc Học viện giao. Trần Thị Hiền 14 Lớp: K51 TT -TV
  15. Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Thông tin – Thư viện 1.3 Cơ cấu tổ chức Cơ cấu tổ chức của Trung tâm đƣợc phân chia theo sơ đồ sau: GIÁM ĐỐC ĐẢNG UỶ BCH CÔNG ĐÕAN CÁC PHÓ GIÁM ĐỐC Phòng Phòng Phòng Tạp chí Tạp Phòng Tổng Quản Thƣ Thông tin chí xử lý hợp – trị viện KH thông và phổ Hành mạng Chính trị - tin KH biến chính hành (Tiếng thông chính Anh) tin Trần Thị Hiền 15 Lớp: K51 TT -TV
  16. Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Thông tin – Thư viện Trong đó phòng thƣ viện đƣợc phân chia tiếp nhƣ sau: Trƣởng phòng thƣ viện(01) Phó phòng thƣ viện (02) Tổ bổ sung – Tổ bạn đọc Tổ báo - tạp chí biên mục (phục vụ NDT) và thƣ mục P.xử lý P.đọc P.đọc P.đọc P. P. P.báo Quầy kỹ trực tổng sau mƣợn mƣợn tạp phát thuật tuyến hợp đại tổng sách chí hành nghiệp học hợp kinh sách vụ điển 1.4 Cơ sở vật chất kỹ thuật – trang thiết bị Trung tâm đƣợc giao sử dụng 1500m 2 cho một tầng của một toà nhà 3 tầng bao gồm một số phòng chính sau: Hệ thống phòng đọc: * Một phòng đọc tổng hợp: 170m 2 với 80 bàn đọc (trong đó có 56 bàn đọc dạng cabin) để bạn đọc làm việc, đƣợc trang bị hệ thống chiếu sang và điều hoà nhiệt độ. Đây là phòng đọc tài liệu tham khảo và báo tạp chí. * Một phòng đọc tra cứu Sau đại học: diện tích 80m 2 với 40 chỗ ngồi chủ yếu cho cán bộ và học viên sau đại học, nghiên cứu sinh. Đây là phòng đọc kết nối với kho tài liệu (chủ yếu là luận văn, luận án và sách tham khảo). Phòng đọc đƣợc Trần Thị Hiền 16 Lớp: K51 TT -TV
  17. Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Thông tin – Thư viện trang bị 6 máy tính (4 máy cho học viên tra cứu, 2 máy cho thủ thƣ). Hệ thống điều hoà và chiếu sáng đầy đủ. * Phòng đọc trực tuyến: có diện tích 80m 2 với 16 bàn đọc gắn máy tính và các thiết bị kèm. Hệ thống kho tàng: * Kho phòng mƣợn sách kinh điển: có diện tích 150m 2 , là nơi lƣu trữ những tài liệu của các nhà sáng lập ra chủ nghĩa Mác Lênin, chủ tịch Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng và Nhà nƣớc ta; các tài liệu văn kiện Đại hội, hội nghị Trung ƣơng…Đây là một kho khá đặc thù của Thƣ viện trƣờng chính trị. * Kho sách phòng mƣợn tổng hợp: có diện tích 220m 2 (chia thành 2 phòng), là nơi lƣu trữ các sách tham khảo, giáo trình, sách công cụ tra cứu… * Kho sách phòng đọc tổng hợp (nằm ở tầng 2 và tầng 3) có diện tích là 250m 2 , là kho tài liệu phục vụ cho phòng đọc tổng hợp là nơi lƣu trữ đầy đủ nhất tài liệu nghiên cứu, học tập trong Thƣ viện. * Kho tài liệu lƣu trữ: có diện tích là 80m 2 để lƣu trữ các tài liệu nhiều bản sách nhƣ sách kinh điển (Lênin toàn tập) và một số tài liệu khác. * Kho sách sau đại học: với diện tích 90m 2 là kho tài liệu phục vụ cho phòng đọc sau đại học nằm liền kề với phòng đọc sau đại học. Đây là một nơi lƣu trữ tất cả các luận văn, luận án do các học viên cao học va nghiên cứu sinh lƣu chiểu. Hệ thống phòng làm việc nghiệp vụ khác: Là nơi làm việc của cán bộ thƣ viện nhƣ: bổ sung, xử lý kỹ thuật, phát hành báo tạp chí…với diện tích khoảng 110m 2 . Trần Thị Hiền 17 Lớp: K51 TT -TV
  18. Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Thông tin – Thư viện Trang thiết bị: Về cơ bản thƣ viện vẫn hoạt động trên cơ sở là một thƣ viện truyền thống: vốn tài liệu là các sách báo in, đƣợc xếp trên giá. Hệ thống tra cứu vẫn sử dụng tủ phích mục lục, các thao tác phục vụ vẫn thực hiện bằng phƣơng pháp thủ công. Hiện nay mỗi cán bộ thƣ viện đều đƣợc trang bị một máy tính cá nhân. Nằm trong dự án Thƣ viện điện tử, phía Hàn Quốc đã trang bị cho Thƣ viện hạ tầng cơ sở kỹ thuật tƣơng đối hiện đại gồm nhiều máy móc: máy in thẻ bạn đọc, máy quýet, máy scan, máy đóng sách, máy in mã vạch, ổ ghi DVD, CD… và các thiết bị văn phòng khác. 1.5 Đặc điểm nguồn lực thông tin của Trung tâm Hoạt động của một trung tâm thông tin – thƣ viện phụ thuộc rất nhiều vào nguồn lực thông tin. Nguồn lực thông tin của một thƣ viện là tập hợp có hệ thống những xuất bản phẩm và những vật mang tin khác nhau. Đối với Trung tâm Thông tin khoa học - Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh nguồn lực thông tin có thể đƣợc chia làm 2 nhóm chính: nguồn tin truyền thống và nguồn tin hiện đại. 1.5.1 Đặc điểm nguồn tin truyền thống Bao gồm nguồn thông tin văn bản (sách, báo, tạp chí, luận văn, luận án): Nguồn lực thông tin của Trung tâm đã đƣợc kế thừa và chọn lọc trong gần 50 năm xây dựng và trƣởng thành và ngày càng phát triển về số lƣợng và chất lƣợng, là nguồn tin chính chiếm tỉ trọng lớn trong vốn tài liệu của Trung tâm. Nguồn tài liệu này đƣợc chia làm 2 loại: tài liệu công bố và tài liệu không công bố.  Tài liệu công bố hay còn gọi là tài liệu xuất bản thƣờng do các nhà xuất bản ấn hành và thƣờng đƣợc đánh chỉ số ISBN hoặc ISSN, đƣợc phân phối qua các kênh phát hành chính thức nhƣ các nhà xuất bản, các công ty, các đại lý phát hành, hiệu sách… Hiện nay, ở Trung tâm số lƣợng tài liệu dạng này lên tới hàng trăm ngàn cuốn sách, trung bình mỗi năm Thƣ viện bổ sung khoảng 400 tên sách với gần 4000 cuốn. Tài liệu bổ sung vào chủ yếu là sách chính trị xã hội: sách kinh điển Trần Thị Hiền 18 Lớp: K51 TT -TV
  19. Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Thông tin – Thư viện Mác, Ănghen, Lê-nin, Hồ Chí Minh,…tài liệu của các vị lãnh đạo Đảng, xây dựng Đảng, kinh tế chính trị, luật…, các sách văn hoá, giải trí…Hiện nay thƣ viện có khoảng 45000 tên tài liệu. Cơ cấu sách: Sách kinh điển chiếm 20% Sách giáo trình chiếm 10% Sách tham khảo chiếm 60% Ngoài ra Trung tâm còn bổ sung một số lƣợng báo tạp chí khá lớn. Trung bình mỗi năm bổ sung:  Báo tiếng Việt 60 loại (từ 1- 2 bản)  Báo chí tiếng Việt: 80 tên tạp chí (từ 1- 2 bản)  Bản tin: là những bản tin thuộc Trung tâm thông tin hoặc các viện trong Học viện ấn hành  Báo tạp chí ngoại văn khoảng gần 60 tên với nhiều thứ tiếng nhƣ: Trung, Nga, Pháp, Anh, Đức…  Tài liệu không công bố hay còn gọi là tài liệu “xám”. Hiện nay tài liệu xám của Trung tâm bao gồm: Luận văn cử nhân: 8865 Luận án Thạc sĩ: 11210 Luận án tiến sĩ: 1005 Đề tài nghiên cứu: 1182 1.5.2 Đặc điểm nguồn tin điện tử ( băng từ, CD-ROM, CSDL) Bên cạnh nguồn thông tin truyền thống Trung tâm đã và đang tiếp tục hoàn thiện cơ sở dữ liệu thƣ mục và cơ sở dữ liệu sách thƣ viện dùng cho tra cứu. Trần Thị Hiền 19 Lớp: K51 TT -TV
  20. Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Thông tin – Thư viện + CSDLTM: đã lên tới hàng chục ngàn biểu ghi các bài trích báo, tạp chí + CSDL SACHTV: là cơ sở dữ liệu lớn và quan trọng nhất của Thƣ viện. Đây là cơ sở dữ liệu quản lý các luận án thạc sỹ, luận án tiến sỹ, đề tài nghiên cứu đƣợc bảo vệ tại Học viện. + Nguồn tin dạng CD-ROM ở Thƣ viện rất ít, với “Hồ Chí Minh toàn tập”, “Hệ thống văn bản pháp luật có liên quan”, “Tuổi trẻ Việt Nam học tập và làm theo tấm gƣơng đạo đức Hồ Chí Minh”… 1.6 Đội ngũ cán bộ Hiện tại đội ngũ cán bộ của Trung tâm gồm 53 ngƣời. Ban lãnh đạo Trung tâm gồm 03 đồng chí: + Phó giáo sƣ, Tiến sĩ Võ Văn Đức, Giám đốc + Tiến sĩ Đặng Lễ Nghi, Phó Giám đốc + Tiến sĩ Lê Văn Toan, Phó Giám đốc - Cán bộ, công chức của Trung tâm: 01 Phó giáo sƣ, Tiến sĩ; 05 Tiến sĩ; 08 Thạc sĩ; 37 cử nhân. 1.7 Vai trò của công tác phục vụ ngƣời dùng tin tại Trung tâm Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh trực thuộc Ban chấp hành Trung ƣơng Đảng Cộng sản Việt Nam là trung tâm quốc gia về đào tạo cán bộ và nghiên cứu khoa học về chủ nghĩa Mác – Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh. Học viện có nhiệm vụ đào tạo cán bộ lãnh đạo, quản lý trung, cao cấp của Đảng và Nhà nƣớc. Đào tạo cán bộ khoa học chuyên ngành chính trị, hành chính và các chuyên ngành về khoa học xã hội khác ở bậc đại học, cao học và nghiên cứu sinh. Học viện còn có nhiệm vụ nghiên cứu khoa học về chủ nghĩa Mác – Lênnin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh về lịch sử xây dựng Đảng và khoa học hành chính để cung cấp luận cứ khoa học cho việc hoàn thiện đƣờng lối, chính sách của Đảng và Nhà nƣớc. Trần Thị Hiền 20 Lớp: K51 TT -TV
nguon tai.lieu . vn