- Trang Chủ
- Tài chính - Ngân hàng
- Khóa luận tốt nghiệp: Giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động thanh toán bằng phương thức chuyển tiền tại Ngân hàng TNHH MTV ANZ Việt Nam
Xem mẫu
- TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP. HỒ CHÍ MINH
KHOA ĐÀO TẠO ĐẶC BIỆT
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
NGÀNH TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN
CHUYỂN TIỀN TẠI NGÂN HÀNG TNHH
MTV ANZ VIỆT NAM
SVTH: Đỗ Thị Minh Hạnh
MSSV: 1054032183
Ngành: Tài chính
GVHD: ThS. Phan Chung Thủy
Thành phố Hồ Chí Minh – Năm 2014
- LỜI CÁM ƠN
Trong quá trình thực hiện cũng như hoàn thành khóa luận tốt nghiệp, em đã nhận được sự
giúp đỡ của nhiều người.
Lời đầu tiên, em xin được gửi lời cảm ơn chân thành và tri ân đặc biệt tới cô Phan Chung
Thủy, giảng viên hướng dẫn đề tài của em, đã luôn theo sát và góp ý tận tình để giúp em
từng bước hoàn thiện đề tài tốt nghiệp của mình.
Ngoài ra, quá trình thực tập tại Ngân hàng TNHH MTV ANZ Việt Nam tại Crescent
Plaza - TPHCM đã giúp em có điều kiện học hỏi và tiếp cận với công việc thực tế. Em
xin cảm ơn các anh chị thanh toán viên, nhân viên tại phòng Nghiệp vụ thanh toán của
ngân hàng ANZ đã nhiệt tình giúp đỡ em trong suốt thời gian thực tập. Cảm ơn các anh
chị tại đây đã luôn động viên cũng như cung cấp các nguồn tư liệu quan trọng cho việc
thực hiện khóa luận của em.
Em xin chân thành cảm ơn.
Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 27 tháng 3 năm 2014
Sinh viên thực hiện
Đỗ Thị Minh Hạnh
- NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
- NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG PHẢN BIỆN
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
- DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
KHM Ký hiệu mật
KSV Kiểm soát viên
NH Ngân hàng
NH TNHH MTV Ngân hàng trách nhiệm hữu hạn một thành viên
NHNL Ngân hàng nhận lệnh
NHNN Ngân hàng nhà nước
NHPL Ngân hàng phát lệnh
NHTM Ngân hàng thương mại
TCTD Tổ chức tín dụng
TK tài khoản
TK ĐCV tài khoản Điều chuyển vốn
TTTT Trung tâm thanh toán
UNC Ủy nhiệm chi
UNT Ủy nhiệm thu
- DANH SÁCH CÁC BẢNG BIỂU
Số Tên Trang
Bảng 3.1 Tình hình huy động vốn của ngân hàng giai đoạn 2011-2013 17
Bảng 3.2 Tình hình cho vay của ngân hàng giai đoạn 2011-2013 19
Bảng 3.3 Tổng hợp tình hình hoạt động kinh doanh của NH ANZ 20
2011-2013
Bảng 3.4 Doanh số thanh toán qua các phương thức tại NH ANZ VN 29
qua các năm 2011-2013
Bảng 3.5 Thống kê hoạt động chuyển tiền của ANZ từ 2011-2013 32
Bảng 3.6 Đánh giá chất lượng dịch vụ chuyển tiền của ANZ 2011-2013 36
DANH SÁCH HÌNH
Số Tên Trang
Hình 2.1 Trình tự nghiệp vụ thanh toán chuyển tiền 8
Hình 2.2 Trình tự nghiệp vụ chuyển tiền đi 9
Hình 2.3 Trình tự nghiệp vụ chuyển tiền đến 9
Hình 2.4 Sơ đồ tổ chức Quản trị của Ngân hàng ANZ 14
- DANH SÁCH CÁC BIỂU ĐỒ
Số Tên Trang
Biểu đồ 3.1 Cơ cấu vốn huy động của ANZ năm 2011, 2012 và 2013 18
Biểu đồ 3.2 Doanh số thanh toán qua các phương thức của ANZ 30
Biểu đồ 3.3 Cơ cấu các phương thức thanh toán tại Ngân hàng ANZ 31
2011-2013
Biểu đồ 3.4 Đánh giá từ phía khách hàng sử dịch vụ chuyền tiền của ANZ 37
năm 2013
DANH SÁCH CÁC SƠ ĐỒ
Số Tên Trang
Sơ đồ 3.1 Quy trình nghiệp vụ chuyển tiền đi 24
Sơ đồ 3.2 Quy trình nghiệp vụ chuyển tiền đến 25
- MỤC LỤC
Lời cảm ơn
Nhận xét của Giảng viên hƣớng dẫn
Nhận xét của Hội đồng phản biện
Danh mục các chữ viết tắt
Danh mục bảng, biểu và sơ đồ
Mục lục
CHƢƠNG 1: GIỚI THIỆU .................................................................................................. 1
1.1 Tổng quan về vấn đề nghiên cứu: ........................................................................... 1
1.2 Mục tiêu nghiên cứu: .............................................................................................. 1
1.3 Phƣơng pháp nghiên cứu: ....................................................................................... 2
1.4 Phạm vi nghiên cứu:................................................................................................ 2
1.5 Kết cấu của khóa luận: ............................................................................................ 3
CHƢƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHƢƠNG THỨC THANH TOÁN CHUYỂN TIỀN
.............................................................................................................................................. 5
2.1 TỔNG QUAN VỀ HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ: ............................... 5
2.1.1 Khái niệm: ............................................................................................................ 5
2.1.2 Đặc điểm: .............................................................................................................. 5
2.1.3 Các phƣơng thức thanh toán quốc tế:................................................................... 6
2.1.4 Vai trò: ................................................................................................................. 6
2.2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHƢƠNG THỨC THANH TOÁN CHUYỂN TIỀN: .......... 7
2.2.1 Khái niệm: ............................................................................................................ 7
2.2.2 Đối tƣợng tham gia: ............................................................................................. 7
2.2.3 Quy trình thực hiện nghiệp vụ chuyển tiền: ......................................................... 8
- 2.2.3.1 Quy trình thanh toán chuyển tiền đi: ............................................................. 8
2.2.3.2 Quy trình thanh toán chuyển tiền đến: .......................................................... 9
2.2.4 Các hình thức chuyển tiền: ................................................................................. 10
2.2.5 Các rủi ro trong phƣơng thức thanh toán chuyển tiền: ...................................... 10
CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN CHUYỂN TIỀN TẠI
NGÂN HÀNG TNHH MTV ANZ VIỆT NAM. ............................................................... 12
3.1 GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG ANZ VN: .................................... 12
3.1.1 Sơ lƣợc về ngân hàng ANZ toàn cầu: ................................................................ 12
3.1.2 Tổng quan về ngân hàng ANZ Việt Nam: ......................................................... 12
3.1.2.1 Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng ANZ VN:..................... 13
3.1.2.2 Hệ thống, cơ cấu tổ chức của Ngân hàng ANZ VN: ................................... 14
3.1.2.3 Mạng lƣới hoạt động của ANZ: .................................................................. 15
3.1.2.4 Các lĩnh vực kinh doanh chính của ANZ: ................................................... 15
3.1.2.5 Tình hình hoạt động kinh doanh của ANZ năm 2011-2013: ...................... 17
3.2 TỔNG QUAN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN CHUYỂN TIỀN TẠI NGÂN
HÀNG TNHH MTV ANZ VIỆT NAM: ........................................................................ 21
3.2.1 Sơ lƣợc về dịch vụ chuyển tiền của ANZ: ......................................................... 21
3.2.1.1 Cơ sở pháp lý của hoạt động chuyển tiền:................................................... 21
3.2.1.2 Giới thiệu dịch vụ chuyển tiền tại ngân hàng ANZ: ................................... 22
3.2.1.3 Phân tích SWOT sản phẩm chuyển tiền của ANZ: ..................................... 23
3.2.2 Quy trình nghiệp vụ chuyển tiền tại ngân hàng ANZ: ....................................... 24
3.2.2.1 Quy trình chuyển tiền đi: ............................................................................. 24
3.2.2.2 Quy trình chuyển tiền đến: .......................................................................... 25
3.2.2.3 Quy trình nghiệp vụ chi tiết tại NHPL, NHNL và TTTT khi thực hiện giao
dịch chuyển tiền đi và đến: ...................................................................................... 26
- 3.2.2.4 Đánh giá quy trình chuyển tiền tại ANZ: .................................................... 27
3.2.2.5 Các chứng từ đƣợc sử dụng trong thanh toán chuyển tiền: ......................... 28
3.3 THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN BẰNG PHƢƠNG THỨC
CHUYỂN TIỀN TẠI ANZ: ............................................................................................ 28
3.3.1 Tình hình thanh toán nói chung tại Ngân hàng ANZ VN: ................................. 28
3.3.2 Tình hình hoạt động thanh toán chuyển tiền của Ngân hàng ANZ từ 2011-2013:
..................................................................................................................................... 31
3.3.2.1 Tình hình hoạt động thanh toán chuyển tiền những năm gần đây: ............. 31
3.3.2.2 Tình hình quan hệ ngân hàng đại lý: ........................................................... 33
3.3.2.3 Rủi ro ngân hàng trong hoạt động thanh toán chuyển tiền: ........................ 33
3.3.3.4 Đánh giá từ phía khách hàng sử dụng dịch vụ trong giai đoạn 2011-2013: 35
3.4 ĐÁNH GIÁ CHUNG HOẠT ĐỘNG CHUYỂN TIỀN TẠI NGÂN HÀNG ANZ
TRONG THỜI GIAN QUA: .......................................................................................... 38
3.4.1 Những thành tựu đạt đƣợc trong hoạt động chuyển tiền tại ANZ: .................... 38
3.4.2 Những hạn chế cần khắc phục trong hoạt động chuyển tiền: ............................ 38
3.4.2.1 Phần mềm trong thanh toán chuyển tiền cần tiếp tục đƣợc hoàn thiện: ...... 38
3.4.2.2 Nguồn nhân lực trẻ còn thiếu kinh nghiệm: ................................................ 39
3.4.2.3 Các sản phẩm đi kèm dịch vụ chuyển tiền chƣa đa dạng:........................... 39
3.4.3 Nguyên nhân của những tồn tại trên: ................................................................. 39
CHƢƠNG 4: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN CHUYỂN
TIỀN TẠI NGÂN HÀNG TNHH MTV ANZ VN ............................................................ 41
4.1 ĐỊNH HƢỚNG HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN CHUYỂN TIỀN
TẠI ANZ: ........................................................................................................................ 41
4.1.1 Tầm nhìn: ........................................................................................................... 41
4.1.2 Định hƣớng phát triển hoạt động kinh doanh thời gian tới: ............................... 41
4.1.2.1 Định hƣớng hoạt động: ................................................................................ 41
- 4.1.2.2 Kế hoạch hoạt động kinh doanh: ................................................................. 41
4.1.3 Định hƣớng hoàn thiện hoạt động thanh toán chuyển tiền của ANZ trong thời
gian tới:........................................................................................................................ 42
4.2 MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN CHUYỂN
TIỀN TẠI ANZ: ............................................................................................................. 42
4.2.1 Hoàn thiện phần mềm thanh toán chuyển tiền: .................................................. 42
4.2.2 Đào tạo nguồn nhân lực trẻ: ............................................................................... 43
4.2.3 Đẩy mạnh Marketing ngân hàng: ....................................................................... 43
4.2.4 Phát triển các dịch vụ bán chéo sản phẩm: ........................................................ 44
KẾT LUẬN ........................................................................................................................ 45
Danh mục tài liệu tham khào
Phụ lục
- Chương 1: Giới thiệu
CHƢƠNG 1: GIỚI THIỆU
1.1 Tổng quan về vấn đề nghiên cứu:
Từ khi Việt Nam gia nhập WTO vào năm 2007, quá trình hội nhập kinh tế giữa Việt Nam
và thế giới không ngừng phát triển, quan hệ mậu dịch giữa nƣớc ta với các nƣớc không
ngừng tăng lên, trong đó phải kể đến những đóng góp không nhỏ của hệ thống NHTM
trong việc làm trung gian thanh toán giữa các doanh nghiệp trong nƣớc với nƣớc ngoài.
Tính đến thời điểm 30/6/2013, Việt Nam có 6 ngân hàng thƣơng mại cổ phần Nhà nƣớc,
35 ngân hàng thƣơng mại cổ phần, 37 chi nhánh ngân hàng nƣớc ngoài, 6 ngân hàng liên
doanh. Các ngân hàng ngày càng tỏ ra là một trung gian tài chính hiệu quả, cung cấp
nhiều dịch vụ đa dạng, hiện đại và chuyên nghiệp giúp đẩy mạnh hoạt động kinh doanh
cũng nhƣ nhiều hoạt động khác của các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế và các đối tƣợng có
nhu cầu sử dụng khác.
Cho đến nay, các doanh nghiệp trong nƣớc và ngoài nƣớc khi quan hệ mua bán với nhau
thƣờng sử dụng các hình thức thanh toán nhƣ: Chuyển tiền (Remittance), Ủy thác thu
(Collection), Tín dụng chứng từ (Documentary Credit)…Trong đó, chuyển tiền là một
trong những phƣơng thức thanh toán tuy truyền thống, đơn giản nhƣng vẫn rất đƣợc nhiều
cá nhân và doanh nghiệp sử dụng hiện nay. Đối với NH ANZ, đây đƣợc xem là một trong
những hoạt động dịch vụ quan trọng của ngân hàng, đóng góp một phần không nhỏ trong
tổng doanh thu và ngày càng tăng cả về số lƣợng lẫn chất lƣợng. Nhận thấy đây là hoạt
động không những mang về một nguồn thu nhập tốt cho ngân hàng mà nó còn liên quan
đến nhiều mặt hoạt động khác của NH ANZ chi nhánh TPHCM, đặc biệt, qua cơ hội đƣợc
làm việc và tiếp xúc trực tiếp tại bộ phận thanh toán chuyển tiền của NH, cùng với quá
trình tìm hiểu và thu thập thông tin về nghiệp vụ chuyển tiền tại đây, em quyết định lựa
chọn đề tài “Giải pháp nâng cao chất lƣợng hoạt động thanh toán bằng phƣơng thức
chuyển tiền tại Ngân hàng TNHH MTV ANZ Việt Nam” làm đề tài nghiên cứu cho
khóa luận tốt nghiệp của mình. Khóa luận tập trung nghiên cứu để nhận dạng thực tế tình
hình hoạt động thanh toán bằng phƣơng thức chuyển tiền tại ANZ, qua đó tìm ra một số
giải pháp khắc phục những điểm hạn chế cũng nhƣ nâng cao chất lƣợng hoạt động bằng
phƣơng thức này hiện nay tại ngân hàng ANZ Việt Nam.
1.2 Mục tiêu nghiên cứu:
- Giới thiệu về phƣơng thức và các hình thức thanh toán chuyển tiền.
SVTH: Đỗ Thị Minh Hạnh Trang 1
- Chương 1: Giới thiệu
- Nắm bắt và nhận dạng các điểm hạn chế trong hoạt động thanh toán bằng phƣơng
thức chuyển tiền tại ngân hàng ANZ thời điểm hiện tại.
- Đề xuất các giải pháp để hoàn thiện hoạt động thanh toán chuyển tiền tại Ngân
hàng ANZ.
1.3 Phƣơng pháp nghiên cứu:
Khóa luận sử dụng các phƣơng pháp nghiên cứu sau:
Phân tích: dựa trên các số liệu thu thập đƣợc từ các nguồn khác nhau để
phân tích về tình hình hoạt động và kinh doanh của ngân hàng, đánh giá
những kết quả đạt đƣợc cũng nhƣ những mặt còn hạn chế của hoạt động
kinh doanh nói chung và hoạt động thanh toán chuyển tiền nói riêng. Các số
liệu thu thập đƣợc dựa trên các thông tin về hoạt động chuyển tiền tại bộ
phận Thanh toán của NH ANZ. Song song cùng với quá trình thực tập,
tranh thủ hỏi ý kiến và thu thập thông tin về nghiệp vụ thanh toán từ các
anh/chị thanh toán viên, nhân viên tại bộ phận thực tập. Cụ thể, số liệu đƣợc
thu thập từ các nguồn:
Báo cáo thƣờng niên của ngân hàng ANZ
Website của ngân hàng: https://www.anz.com/vietnam
Tổng hợp: số liệu từ nhiều nguồn khác nhau đƣợc tổng hợp thành các bảng
thống kê cho các mục tiêu phân tích cụ thể.
Phỏng vấn: kết quả của bảng Đánh giá chất lƣợng sử dụng dịch vụ chuyển
tiền của ngân hàng TNHH MTV ANZ Việt Nam đƣợc thực hiện bằng
phƣơng pháp phỏng vấn ý kiến khách hàng qua 3 năm bằng bảng câu hỏi
trực tuyến. Kết quả sau khi thực hiện phỏng vấn khách hàng đã đƣợc ghi
nhận và tổng hợp thành Đánh giá đã đề cập ở trên.
1.4 Phạm vi nghiên cứu:
- Phạm vi thời gian:
Tìm hiểu hoạt động thanh toán chuyển tiền tại ngân hàng ANZ VN trong giai đoạn
2011-2013.
- Phạm vi không gian:
Thông tin và dữ liệu nghiên cứu đƣợc lấy từ bộ phận thanh toán của ngân hàng
ANZ VN.
SVTH: Đỗ Thị Minh Hạnh Trang 2
- Chương 1: Giới thiệu
1.5 Kết cấu của khóa luận:
Bố cục khóa luận đƣợc xây dựng gồm có bốn chƣơng:
CHƢƠNG 1: GIỚI THIỆU
Chƣơng đầu tiên này giới thiệu tổng quan về vấn đề nghiên cứu, trong đó mô tả bối cảnh
chung của vấn đề nghiên cứu dựa trên những kiến thức lý thuyết và quan sát thực tế hoạt
động kinh doanh tại ngân hàng ANZ Việt Nam, các quy trình nghiệp vụ có liên quan đến
đề tài nghiên cứu, cũng nhƣ nêu lên lý do chọn đề tài dựa trên ý nghĩa và tầm quan trọng
của các đóng góp giúp giải quyết vấn đề hiện tại tại ngân hàng.
Phần tiếp theo của chƣơng xác định các mục tiêu nghiên cứu mà đề tài kỳ vọng đạt đƣợc.
Kế đến là những phƣơng pháp nghiên cứu, trong đó liệt kê và mô tả các phƣơng pháp mà
khóa luận đã sử dụng cũng nhƣ các nguồn số liệu và các công cụ thống kê sử dụng để
phân tích số liệu.
Tiếp theo là phạm vi nghiên cứu của đề tài, phần này trình bày giới hạn phạm vi của đề tài
thực hiện về quy mô, không gian và thời gian đối với nguồn số liệu và vấn đề nghiên cứu.
Phần cuối cùng trình bày kết cấu của khóa luận.
CHƢƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHƢƠNG THỨC THANH TOÁN
CHUYỂN TIỀN.
Tiếp sau phần giới thiệu, chƣơng này đƣa ra những khái quát vể nền tảng lý luận của
phƣơng thức chuyển tiền. Trong đó trình bày về các vấn đề, thứ nhất là tổng quan về hoạt
động thanh toán quốc tế, đề cập đến khái niệm, đặc điểm, các phƣơng thức thanh toán
quốc tế, các hình thức thanh toán ngoại thƣơng và vai trò của thanh toán quốc tế. Thứ hai,
nói về cơ sở lý luận của phƣơng thức thanh toán chuyển tiền bao gồm các nội dung chính
về khái niệm, đối tƣợng tham gia, quy trình thực hiện nghiệp vụ chuyển tiền, các hình
thức chuyển tiền, các rủi ro trong phƣơng thức thanh toán chuyển tiền.
Các kiến thức lý thuyết trong chƣơng này làm nền tảng cho việc hiểu biết các phƣơng
thức thanh toán qua ngân hàng cũng nhƣ vận dụng vào các quy trình nghiệp vụ thanh toán
chuyển tiền cụ thể tại ngân hàng.
SVTH: Đỗ Thị Minh Hạnh Trang 3
- Chương 1: Giới thiệu
CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN
CHUYỂN TIỀN TẠI NGÂN HÀNG TNHH MTV ANZ VIỆT NAM.
Đây là chƣơng quan trọng và cũng bao hàm những nội dung chính của khóa luận. Các
thông tin của chƣơng này cung cấp sẽ là nền tảng và cơ sở để đƣa ra những giải pháp
hoàn thiện hoạt động thanh toán chuyển tiền đƣợc đề cập đến ở chƣơng 4. Chƣơng này đề
cập đến những vấn đề chính nhƣ giới thiệu tổng quan về ngân hàng ANZ Việt Nam, trong
đó trình bày sơ các thông tin chính về các mảng hoạt động kinh doanh cũng nhƣ kết quả
kinh doanh của ngân hàng trong thời gian qua. Tiếp đến là giới thiệu sơ lƣợc về hoạt động
thanh toán chuyển tiền tại ngân hàng, bao gồm cơ sở pháp lý cho hoạt động chuyển tiền
và các quy trình nghiệp vụ của phƣơng thức thanh toán này tại ANZ.
Phần quan trọng kế đến là thực trạng hoạt động thanh toán bằng phƣơng thức chuyển tiền
trong giai đoạn 3 năm gần đây nhất 2011-2013. Từ tình hình thanh toán hiện tại đề đƣa ra
các đánh giá chung về những thành tựu đạt đƣợc cũng nhƣ những mặt còn hạn chế và
nguyên nhân của những hạn chế trên.
CHƢƠNG 4: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG HOẠT ĐỘNG
THANH TOÁN CHUYỂN TIỀN TẠI NGÂN HÀNG TNHH MTV
ANZ VIỆT NAM.
Chƣơng cuối cùng trình bày những vấn đề cốt lõi về định hƣớng phát triển hoạt động
chuyển tiền tại ngân hàng từ những nhận định về kết quả và các mặt còn hạn chế trong
công tác thanh toán chuyển tiền giai đoạn vừa qua. Qua đó, đề xuất một số giải pháp đối
với ngân hàng trong việc nâng cao chất lƣợng hoạt động thanh toán chuyển tiền trong thời
gian sắp tới.
SVTH: Đỗ Thị Minh Hạnh Trang 4
- Chương 2: Cơ sở lý luận về phương thức thanh toán chuyển tiền
CHƢƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHƢƠNG THỨC
THANH TOÁN CHUYỂN TIỀN
2.1 TỔNG QUAN VỀ HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ:
2.1.1 Khái niệm:
Theo tác giả Hƣơng Trầm (2010), thanh toán quốc tế (International settlement) là quá
trình thực hiện các khoản thu chi quốc tế thông qua hệ thống ngân hàng trên thế giới
nhằm phục vụ cho các mối quan hệ trao đổi quốc tế phát sinh giữa các nƣớc với nhau.
Còn đối với TS.Anh Võ và các tác giả (2011) thì cho rằng, quan hệ thanh toán quốc tế có
thể hiểu là quan hệ thanh toán (chi trả, thu nhận, thụ hƣởng) giữa các chủ thể của quốc gia
này với các chủ thể của quốc gia khác và với các tổ chức quốc tế.
Nhƣ vậy, thanh toán quốc tế là nghiệp vụ có liên quan đến hệ thống ngân hàng quốc tế
đƣợc hình thành và phát triển trên nền tảng hoạt động ngoại thƣơng và các quan hệ trao
đổi quốc tế. Nghiệp vụ này đòi hỏi phải có trình độ chuyên môn cao, ứng dụng công nghệ
tiên tiến, tạo sự kết nối hài hòa giữa ngân hàng trong nƣớc với hệ thống ngân hàng trên
thế giới.
2.1.2 Đặc điểm:
Theo Hƣơng Trầm (2010), hoạt động thanh toán quốc tế (TTQT) thể hiện những đặc điểm
cơ bản sau đây:
- Hoạt động TTQT bao gồm hai bộ phận: thanh toán phục vụ cho các khoản giao dịch
mang tính mậu dịch và phi mậu dịch.
- Hoạt động TTQT đƣợc thực hiện trên nền tảng pháp luật và tập quán thƣơng mại quốc
tế, đồng thời phải đƣợc vận dụng một cách khéo léo trên cơ sở kết hợp với pháp luật trong
nƣớc.
- Hoạt động TTQT phải đạt tiêu chuẩn nghiệp vụ NH quốc tế, nên đòi hỏi các NHTM khi
thực hiện nghiệp vụ này phải có năng lực tài chính vững mạnh, trình độ nghiệp vụ cao,
công nghệ tiên tiến và mạng lƣới đại lý rộng rãi khắp trên thế giới nhằm thực hiện các
khoản thanh toán nhanh chóng và an toàn.
- Hoạt động TTQT chịu ảnh hƣởng bởi các chính sách kinh tế, chính sách ngoại thƣơng
và ngoại hối quốc gia.
SVTH: Đỗ Thị Minh Hạnh Trang 5
- Chương 2: Cơ sở lý luận về phương thức thanh toán chuyển tiền
- Kỹ thuật thanh toán của ngân hàng đƣợc thực hiện dựa trên chứng từ chứ không dựa vào
hàng hóa, nên bộ chứng từ đóng vai trò quan trọng trong TTQT.
2.1.3 Các phƣơng thức thanh toán quốc tế:
Các phƣơng thức TTQT phổ biến nhất hiện nay là:
Chuyển tiền: điện chuyển tiền (TT – Telegraphic Transfer Remittance) hoặc bằng
thƣ chuyển tiền (MT – Mail Transfer Remittance)
Trả tiền lấy chứng từ (CAD – Cast Against Document)
Nhờ thu (Collection)
Tín dụng thƣ (L/C – Letter of Credit)
Trong thanh toán có thể kể đến hai hình thức thanh toán là thanh toán mậu dịch và phi
mậu dịch:
Thanh toán phi mậu dịch: là quan hệ thanh toán phát sinh không liên quan đến hàng hóa
cũng nhƣ cung ứng dịch vụ, nó không mang tính thƣơng mại. Đó là những chi phí của các
cơ quan ngoại giao, ngoại thƣơng ở nƣớc sở tại, các chi phí về vận chuyển và đi lại của
các đoàn khách nhà nƣớc, các tổ chức của từng cá nhân…
Thanh toán mậu dịch: khác hoàn toàn với thanh toán phi mậu dịch, thanh toán mậu dịch
phát sinh trên cơ sở trao đổi hàng hóa và các dịch vụ thƣơng mại, theo giá cả quốc tế.
Thông thƣờng trong nghiệp vụ thanh toán mậu dịch phải có chứng từ hàng hoá kèm theo.
Các bên mua bán bị ràng buộc với nhau bởi hợp đồng thƣơng mại hoặc bằng một hình
thức cam kết khác nhƣ thƣ, điện giao dịch…Mỗi hợp đồng chỉ ra một mối quan hệ nhất
định, nội dung hợp đồng phải quy định rõ cách thức thanh toán dịch vụ thƣơng mại phát
sinh.
2.1.4 Vai trò:
Trong TTQT, NH đóng vai trò trung gian thanh toán giúp cho quá trình thanh toán đƣợc
tiến hành an toàn, nhanh chóng, tiện lợi và giảm bớt chi phí thay vì thanh toán bằng tiền
mặt. Với sự ủy thác của khách hàng, NH không chỉ bảo vệ quyền lợi cho khách hàng
trong giao dịch thanh toán mà còn tƣ vấn cho khách hàng nhằm tạo sự an tâm tin tƣởng và
hạn chế rủi ro trong quan hệ giao dịch mua bán và thanh toán.
SVTH: Đỗ Thị Minh Hạnh Trang 6
- Chương 2: Cơ sở lý luận về phương thức thanh toán chuyển tiền
Thanh toán không chỉ làm tăng thu nhập của NH bằng những khoản phí, hoa hồng mà còn
tạo điều kiện cho NH tăng thêm nguồn vốn của mình do khách hàng mở tài khoản, hoặc
ký quỹ tại NH.
TTQT là khâu cuối cùng kết thúc quá trình lƣu thông hàng hóa, nếu nhƣ quá trình thanh
toán đƣợc tiến hành một cách liên tục nhanh chóng, thuận lợi, giá trị hàng hóa xuất nhập
khẩu đƣợc thực hiện, có tác dụng đẩy nhanh tốc độ thanh toán và nâng cao hiệu quả sử
dụng vốn của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Bên cạnh đó thông qua quá trình giao
dịch với ngân hàng từng khâu trong quá trình thanh toán, nếu doanh nghiệp thiếu vốn thì
NH sẽ có mặt kịp thời tài trợ vốn, hỗ trợ về kỹ thuật thanh toán thông qua việc hƣớng dẫn,
tƣ vấn tận tình giúp doanh nghiệp vƣợt qua khó khăn và hạn chế thấp nhất những rủi ro
trong thanh toán quốc tế có thể xảy ra.
2.2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHƢƠNG THỨC THANH TOÁN
CHUYỂN TIỀN:
2.2.1 Khái niệm:
Phƣơng thức chuyển tiền là phƣơng thức mà trong đó khách hàng (ngƣời trả tiền) yêu cầu
ngân hàng của mình chuyển một số tiền nhất định cho một ngƣời khác (ngƣời hƣởng lợi)
ở một địa điểm nhất định bằng phƣơng tiện chuyển tiền do khách hàng yêu cầu.
2.2.2 Đối tƣợng tham gia:
Ngƣời chuyển tiền: là ngƣời mua, ngƣời nhập khẩu hay ngƣời mắc nợ.
Ngân hàng chuyển tiền: là ngân hàng phục vụ ngƣời chuyển tiền
Ngân hàng đại lý: là ngân hàng phục vụ cho ngƣời thụ hƣởng và có quan hệ đại lý với
ngân hàng chuyển tiền.
Ngƣời thụ hƣởng: là ngƣời bán, ngƣời xuất khẩu hay là chủ nợ.
SVTH: Đỗ Thị Minh Hạnh Trang 7
- Chương 2: Cơ sở lý luận về phương thức thanh toán chuyển tiền
2.2.3 Quy trình thực hiện nghiệp vụ chuyển tiền:
Hình 2.1: Trình tự nghiệp vụ thanh toán chuyển tiền
Các bƣớc thực hiện:
(1) Giao dịch thƣơng mại.
(2) Ngƣời chuyển tiền viết đơn yêu cầu chuyển tiền (bằng thƣ hoặc điện) cùng Ủy
nhiệm chi (nếu có tài khoản mở tại NH)
(3) Ngân hàng nhận chuyển tiền ra lệnh cho ngân hàng đại lý của mình ở nƣớc ngoài
chuyển tiền cho ngƣời hƣởng lợi.
(4) Ngân hàng đại lý chuyển tiền cho ngƣời hƣởng lợi.
Đối với ngân hàng có hai nghiệp vụ: chuyển tiền đi và chuyển tiền đến.
2.2.3.1 Quy trình thanh toán chuyển tiền đi:
Khi chuyển tiền đi, nghiệp vụ ngân hàng diễn ra theo 4 bƣớc:
(1) Tiếp nhận hồ sơ xin chuyển tiền;
(2) Kiểm tra hồ sơ chuyển tiền đi;
(3) Lập điện chuyển tiền và
(4) Hạch toán – Lƣu hồ sơ.
SVTH: Đỗ Thị Minh Hạnh Trang 8
- Chương 2: Cơ sở lý luận về phương thức thanh toán chuyển tiền
Hình 2.2: Trình tự nghiệp vụ chuyển tiền đi
2.2.3.2 Quy trình thanh toán chuyển tiền đến:
Khi chuyển tiền đến, ngân hàng thực hiện thanh toán theo ba bƣớc:
(1) Tiếp nhận lệnh chuyển tiền;
(2) Thanh toán cho ngƣời hƣởng lợi
(3) Lƣu hồ sơ.
Hình 2.3: Trình tự nghiệp vụ chuyển tiền đến
SVTH: Đỗ Thị Minh Hạnh Trang 9
nguon tai.lieu . vn
