- Trang Chủ
- Báo cáo khoa học
- Khóa luận tốt nghiệp: Đánh giá kết quả công tác chuyển quyền sử dụng đất trên địa bàn phường Hương Sơn - Thành phố Thái Nguyên giai đoạn 2015-2017
Xem mẫu
- ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
--------o0o---------
NGUYỄN KIM DUNG
Tên đề tài:
ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ CÔNG TÁC CHUYỂN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT
TRÊN ĐỊA BÀN PHƯỜNG HƯƠNG SƠN
THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN GIAI ĐOẠN 2015 - 2017
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Hệ đào tạo : Chính quy
Chuyên ngành : Địa chính Môi trường
Lớp : K46 – ĐCMT N02
Khoa : Quản lý Tài nguyên
Khóa học : 2014 – 2018
Thái Nguyên, năm 2018
- 1
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
----------o0o----------
NGUYỄN KIM DUNG
Tên đề tài:
ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ CÔNG TÁC CHUYỂN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT
TRÊN ĐỊA BÀN PHƯỜNG HƯƠNG SƠN - THÀNH PHỐ
THÁI NGUYÊN GIAI ĐOẠN 2015 - 2017
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Hệ đào tạo : Chính quy
Chuyên ngành : Địa chính Môi trường
Lớp : K46 – ĐCMT N02
Khoa : Quản lý Tài nguyên
Khóa học : 2014 – 2018
Giảng viên HD : PGS.TS. NGUYỄN NGỌC NÔNG
Thái Nguyên, năm 2018
- i
LỜI CẢM ƠN
Qua thời gian 4 năm học tập và rèn luyện đạo đức tại trường, bản thân
em đã được sự dạy dỗ, chỉ bảo tận tình của các thầy, cô giáo trong khoa Quản
lý Tài nguyên, cũng như các thầy, cô giáo trong Ban Giám hiệu Nhà trường,
các Phòng ban và phòng Đào tạo của Trường Đại học Nông lâm.
Sau một thời gian nghiên cứu và thực tập tốt nghiệp bản báo cáo tốt
nghiệp của em đã hoàn thành.
Em xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới các thầy cô giáo trong khoa
Quản lý Tài nguyên, Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên đã giảng dạy và
hướng dẫn, tạo điều kiện thuận lợi cho em trong quá trình học tập và rèn
luyện tại trường.
Em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo – PGS.TS Nguyễn
Ngọc Nông đã trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ em trong quá trình hoàn thành
khóa luận này.
Em xin gửi lời cảm ơn đến ban lãnh đạo, cán bộ, nhân viên UBND
Phường Hương Sơn - TP. Thái Nguyên - T.Thái Nguyên đã tận tình giúp đỡ
em trong quá trình thực tập và hoàn thành khóa luận.
Cuối cùng em xin gửi lời cảm ơn đến gia đình, bạn bè đã động viên,
khuyến khích em trong suốt quá trình học tập và hoàn thành khóa luận.
Em xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, ngày 5 tháng 5 năm 2018
Sinh viên
Nguyễn Kim Dung
- ii
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 4.1: Một số chỉ tiêu y tế của phường Hương Sơn năm 2017 ...........................36
Bảng 4.2. Hiện trạng sử dụng đất của phường Hương Sơn năm 2017 .....................39
Bảng 4.3. Tình hình biến động đất đai của phường Hương Sơn
giai đoạn 2015-2017 ..................................................................................................41
Bảng 4.4. Kết quả công tác chuyển QSDĐ của phường Hương Sơn
giai đoạn 2015 – 2017 ...............................................................................................43
Bảng 4.5. Kết quả công tác chuyển nhượng QSDĐ phường Hương Sơn
giai đoạn 2015-2017 ..................................................................................................45
Bảng 4.6. Kết quả tặng cho QSDĐ phường Hương Sơn giai đoạn 2015 – 2017 ............46
Bảng 4.7. Kết quả thừa kế QSDĐ phường Hương Sơn giai đoạn 2015 – 2017 .......47
Bảng 4.8. Kết quả công tác chuyển đổi quyền sử dụng đất phường
Hương Sơn giai đoạn 2015 - 2017 ............................................................................49
Bảng 4.9. Kết quả cho thuê,cho thuê lại quyền sử dụng đất phường
Hương Sơn giai đoạn 2015-2017 ..............................................................................50
Bảng 4.10. Những hiểu biết cơ bản về chuyển quyền sử dụng đất ...........................51
Bảng 4.11. Sự hiểu biết của người dân phường Hương Sơn về
chuyển nhượng quyền sử dụng đất ...........................................................................52
Bảng 4.12: Sự hiểu biết của người dân phường Hương Sơn
về cho thuê và cho thuê lại quyền sử dụng đất .........................................................53
Bảng 4.13. Sự hiểu biết của người dân phường Hương Sơn
về tặng cho quyền sử dụng đất ..................................................................................54
Bảng 4.14: Sự hiểu biết của người dân phường Hương Sơn về
thừa kế quyền sử dụng đất.........................................................................................55
Bảng 4.15. Sự hiểu biết của người dân phường Hương Sơn
về thế chấp bằng giá trị quyền sử dụng đất ...............................................................56
Bảng 4.16: Sự hiểu biết của người dân phường Hương Sơn
về góp vốn bằng giá trị quyền sử dụng đất ...............................................................57
- iii
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 4.1: Sự hiểu biết của người dân phường Hương Sơn về
các hình thức chuyển quyền sử dụng đất ..................................................................58
Hình 4.2: Sự hiểu biết của người dân phường Hương Sơn về
chuyển quyền sử dụng đất theo nhóm đối tượng ......................................................58
- iv
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Kí hiệu viết tắt Nguyên nghĩa
CNH-HĐH Công nghiệp hóa- hiện đại hóa
SDĐ Sử dụng đất
GCN Giấy chứng nhận
QSDĐ Quyền sử dụng đất
UBND Ủy ban nhân dân
CBQL Cán bộ quản lý
SXPNN Sản xuất phi nông nghiệp
SXNN Sản xuất nông nghiệp
NĐ-CP Nghị định - Chính Phủ
ĐVT Đơn vị tính
VPĐKQSDĐ Văn phòng đăng kí quyền sử dung đất
- i
MỤC LỤC
PHẦN 1. MỞ ĐẦU .....................................................................................................4
1.1. Đặt vấn đề ............................................................................................................4
1.2.Mục đích nghiên cứu .............................................................................................5
1.2.1. Mục tiêu tổng quát ............................................................................................5
1.2.2. Mục tiêu cụ thể ..................................................................................................5
1.3.Yêu cầu ..................................................................................................................6
1.4.Ý nghĩa của đề tài ..................................................................................................6
1.4.1.Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học..................................................6
1.4.2. Ý nghĩa trong thực tiễn .....................................................................................6
PHẦN 2.TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................................7
2.1. Cơ sở khoa học của đề tài ....................................................................................7
2.1.1. Cơ sở pháp lý của đề tài ....................................................................................7
2.1.2. Cơ sở lý luận của đề tài ...................................................................................10
2.1.3. Cơ sở thực tiễn của đề tài ................................................................................11
2.2. Khái quát về chuyển quyền sử dụng đất ............................................................12
2.2.1. Các hình thức chuyển quyền sử dụng đất .......................................................13
2.2.2. Một số quy định chung về chuyển quyền sử dụng đất ....................................17
2.3. Quản lý nhà nước đối với vấn đề chuyển quyền sử dụng đất ............................21
2.3.1. Quan niệm về quản lý nhà nước đối với quyền sử dụng đất ...........................21
2.3.2. Vai trò của quản lý nhà nước về chuyển quyền sử dụng đất ..........................22
2.4.Thực trạng công tác chuyển quyền sử dụng đất ở Việt Nam ..............................23
2.4.1. Thực trạng công tác chuyển quyền sử dụng đất tại một số tỉnh......................23
2.4.2 Thực trạng công tác chuyển quyền sử dụng đất tại phường Hương Sơn -Thành
phố Thái Nguyên .......................................................................................................23
PHẦN 3. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .........25
3.1.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .......................................................................25
3.1.1. Đối tượng nghiên cứu.....................................................................................25
3.1.2. Phạm vi nghiên cứu .........................................................................................25
- ii
3.2.Địa điểm và thời gian tiến hành ..........................................................................25
3.3.Nội dung nghiên cứu ...........................................................................................25
3.3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội phường Hương Sơn ................................26
3.3.2. Tình hình quản lý và sử dụng đất tại phường Hương Sơn
thành phố Thái Nguyên .............................................................................................26
3.3.3. Thực trạng công tác chuyển quyền sử dụng đất tại địa bàn
phường Hương Sơn giai đoạn 2015 - 2017 ..............................................................26
3.3.4. Đánh giá công tác chuyển QSDĐ qua người dân và cán bộ quản lý ..............26
3.4. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................26
3.4.1. Phương pháp điều tra thu thập số liệu .............................................................26
3.4.2. Phương pháp tổng hợp ....................................................................................27
3.4.3. Phương pháp xử lý số liệu ...............................................................................27
3.4.4. Phương pháp so sánh.......................................................................................28
PHẦN 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ........................................29
4.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế-xã hội của phường Hương Sơn ..............................29
4.1.1. Điều kiện tự nhiên ...........................................................................................29
4.2.Tình hình quản lý và sử dụng đất tại phường Hương Sơn
thành phố Thái Nguyên .............................................................................................38
4.2.1. Hiện trạng sử dụng đất của phường Hương Sơn .............................................38
giai đoạn 2015-2017 ..................................................................................................41
4.3. Đánh giá kết quả chuyển quyền sử dụng đất tại phường
Hương Sơn giai đoạn 2015-2017 .............................................................................. 42
4.3.1. Thực trạng công tác chuyển quyền sử dụng đất trên địa bàn
phường Hương Sơn giai đoạn 2015-2017 .................................................................42
4.3.2. Đánh giá kết quả chuyển quyền sử dụng đất của
phường Hương Sơn giai đoạn 2015-2017 .................................................................44
4.4. Đánh giá công tác chuyển QSDĐ qua người dân và cán bộ địa chính ..............51
4.4.1. Đánh giá công tác chuyển QSDĐ qua những hiểu biết cơ bản
về chuyển quyền sử dụng đất ....................................................................................51
4.4.2. Đánh giá sự hiểu biết của người dân phường Hương Sơn
- iii
về chuyển nhượng quyền sử dụng đất .......................................................................52
4.4.3. Đánh giá sự hiểu biết của người dân Phường Hương Sơn
về cho thuê và cho thuê lại quyền sử dụng đất .........................................................53
4.4.4 Đánh giá sự hiểu biết của người dân phường Hương Sơn về
tặng cho quyền sử dụng đất .......................................................................................54
4.4.5 Đánh giá sự hiểu biết của người dân phường Hương Sơn về
thừa kế quyền sử dụng đất.........................................................................................55
4.4.6 Đánh giá sự hiểu biết của người dân phường Hương Sơn về
thế chấp bằng giá trị quyền sử dụng đất ....................................................................56
4.4.7 Đánh giá sự hiểu biết của người dân phường Hương Sơn
về góp vốn bằng giá trị quyền sử dụng đất ...............................................................57
4.4.2. Tổng hợp sự hiểu biết của người dân phường Hương Sơn
về chuyển quyền sử dụng đất ....................................................................................57
4.4.3 Tổng hợp sự hiểu biết của người dân phường Hương Sơn
về các hình thức chuyển quyền sử dụng đất qua biểu đồ .........................................58
4.4.3 Tổng hợp sự hiểu biết của người dân phường Hương Sơn
về chuyển quyền sử dụng đất theo nhóm đối tượng .................................................58
4.4.2. Đánh giá chung về công tác chuyển QSDĐ
trên địa bàn phường Hương Sơn ...............................................................................59
PHẦN 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ................................................................... 62
5.1. Kết luận ..............................................................................................................62
5.2. Đề nghị ...............................................................................................................63
TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................64
- 4
PHẦN 1 MỞ ĐẦU
1.1. Đặt vấn đề
Từ xưa đến nay không ai có thể phủ nhận vai trò của đất đai, nó quyết
định sự tồn tại, phát triển của con người và các sinh vật khác trên trái đất. Các
Mác có viết: “Đất đai là tài sản mãi mãi với loài người, là điều kiện để sinh
tồn, là điều kiện không thể thiếu được để sản xuất, là tư liệu sản xuất cơ bản
trong nông, lâm nghiệp”. Bởi vậy, nếu không có đất đai thì sẽ không có bất kỳ
ngành sản xuất nào, con người cũng không thể tiến hành quá trình sản xuất để
sản xuất ra của cải vật chất duy trì cuộc sống, giống nòi đến ngày nay. Trải
qua một quá trình lịch sử lâu dài con người chiếm hữu đất đai biến đất đai từ
sản vật tự nhiên thành tài sản của cộng đồng, của quốc gia. Luật Đất đai năm
1993 của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam có ghi: “Đất đai là tài
nguyên quốc gia vô cùng quý giá, là tư liệu sản xuất đặc biệt, là thành phần
quan trọng hàng đầu của môi trường sống, là địa bàn phân bố các khu dân cư,
xây dựng các cơ sở kinh tế, văn hoá xã hội, an ninh quốc phòng. Trải qua
nhiều thế hệ nhân dân ta đã tốn bao công sức, xương máu mới tạo lập, bảo vệ
được vốn đất đai như ngày nay!” Đất đai còn là nguồn của cải, quyền sử dụng
đất lại là nguyên liệu của thị trường nhà đất, nó là tài sản đảm bảo sự an toàn
về tài chính, có thể chuyển nhượng qua các thế hệ.
Ý thức được tầm quan trọng của đất đai, nhà nước ta đã sớm ban hành
và hoàn thiện các văn bản pháp luật để quản lý tài nguyên này. Mới đây nhất
là luật Đất đai 2013 chính thức có hiệu lực ngày 01/7/2014 đã từng bước đưa
pháp luật đất đai phù hợp với thực tế quản lý và sử dụng đất. Chuyển quyền
sử dụng đất là một trong những nội dung cơ bản được đề cập đến trong luật
đất đai, nó được nhà nước công nhận từ năm 1993, cho đến nay nó đã được
bổ sung, hoàn chỉnh hơn để phục vụ nhu cầu của người sử dụng đất.
Phường Hương Sơn là một phường của thành phố Thái Nguyên. Theo nhịp
- 5
phát triển của kinh tế và xã hội thì lĩnh vực đất đai cũng trở thành một trong
những lĩnh vực quan trọng cho sự phát triển của đất nước. Trong những năm
qua, các vấn đề liên quan đến đất đai đã được phường quan tâm tuy nhiên vẫn
còn những mặt tồn tại và yếu kém trong công tác quản lý nhà nước về đất đai.
Chính vì thế, chúng ta cần có cái nhìn khách quan những kết quả đạt được, thấy
được những mặt hạn chế tồn tại để rút ra bài học kinh nghiệm nhằm quản lý và
sử dụng đất một cách hiệu quả nhất.
Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn, được sự nhất trí của Ban giám hiệu
trường, Ban chủ nhiệm khoa Quản lý Tài nguyên, Trường Đại học Nông lâm
Thái Nguyên, dưới sự hướng dẫn của thầy giáo PGS.TS Nguyễn Ngọc Nông,
em tiến hành nghiên cứu đề tài: “Đánh giá kết quả công tác chuyển quyền
sử dụng đất trên địa bàn phường Hương Sơn - Thành phố Thái Nguyên
giai đoạn 2015-2017” để có cái nhìn đúng đắn về công tác chuyển quyền sử
dụng đất, phát huy điểm mạnh và khắc phục điểm yếu trong công tác quản lý
nhà nước về đất đai trên địa bàn phường Hương Sơn trong thời gian tới.
1.2. Mục đích nghiên cứu
1.2.1 Mục tiêu tổng quát
Đánh giá công tác chuyển QSDĐ tại phường Hương Sơn thành phố Thái
Nguyên,tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2015 - 2017.Nhằm đưa ra những thành
tựu đạt được và những hạn chế còn tồn tại trong công tác chuyển QSDĐ tại
phường và đề xuất hướng giải quyết những tồn tại đó.
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
- Điều tra, đánh giá được điều kiện tự nhiên,kinh tế - xã hội của phường .
- Điều tra,đánh giá được tình hình quản lý và sử dụng đất trên địa bàn
phường Hương sơn.
- Điều tra,đánh giá được tình hình , kết quả công tác chuyển QSDĐ giai
đoạn 2015 - 2017 của phường Hương Sơn
- Điều tra,đánh giá sự hiểu biết của người dân địa phương về công tác
- 6
chuyển QSDĐ và đánh giá sự hiểu biết đó theo nhóm đối tượng.
- Đánh giá được những thuận lợi khó khăn và có những giải pháp đề xuất
để thực hiện tốt công tác chuyển QSDĐ trên địa bàn phường Hương Sơn.
1.3.Yêu cầu
- Nắm vững hệ thống các văn bản pháp luật về đất đai mà Nhà nước đã
ban hành, đặc biệt là các văn bản có liên quan đến công tác chuyển quyền sử
dụng đất.
- Số liệu, tài liệu điều tra phải chính xác, đầy đủ, đảm bảo cơ sở pháp lý,
đảm bảo tính khách quan.
- Đối chiếu, so sánh được giữa lý thuyết đã học với thực tế, vận dụng để
củng cố và nâng cao kiến thức.
- Những giải pháp và kiến nghị đưa ra phải phù hợp với điều kiện địa phương.
1.4. Ý nghĩa của đề tài
1.4.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học
- Bổ sung hoàn thiện kiến thức đã được học trong nhà trường cho bản
thân đồng thời tiếp cận và thấy được những thuận lợi, khó khăn của chuyển
quyền sử dụng đất tại địa phương
- Nắm vững những quy định của Luật đất đai năm 2013 và những văn
bản dưới Luật về đất đai của Trung ương và địa phương về công tác chuyển
quyền sử dụng đất.
1.4.2. Ý nghĩa trong thực tiễn
- Rút ra những kinh nghiệm trong công tác quản lý nhà nước về đất đai
nói chung và công tác chuyển QSDĐ nói riêng.
- Đề xuất ý kiến nhằm cơ quan chức năng ở địa phương có những phương
hướng trong việc giải quyết những khó khăn, vướng mắc ở địa phương.
- 7
PHẦN 2
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
2.1.Cơ sở khoa học của đề tài
2.1.1. Cơ sở pháp lý của đề tài
- Bộ luật dân sự năm 2005.
- Điều 99 Nghị định 181/2004/NĐ-CP qui định về nhận chuyển QSDĐ.
- Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992.
- Luật đất đai 29/11/2013.
- Luật thuế chuyển QSDĐ.
- Luật thuế SDĐ và nhà ở.
- Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15/05/2014 của Chính phủ qui định
chi tiết thi hành một số điều của Luật đất đai(có hiệu lực lực 1/07/2014).
- Nghị định 88/2009/NĐ-CP ngày 19/10/2009 của Chính phủ qui định
trình tự các bước, nội dung và trách nhiệm của các đơn vị , cá nhân có liên
quan trong giải quyết thủ tục hành chính chuyển đổi, chuyển nhượng, thừa kế,
tặng cho QSDĐ.
- Luật Đất đai 2003.
- Nghị định 182/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ về xử
phạt hành chính trong lĩnh vực đất đai.
- Nghị định 188/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ về giá đất.
- Thông tư 23/2006/TT-BTC-BTNMT ngày 24/3/2006 của Bộ Tài chính
- Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc hướng dẫn xác định tiền SDĐ,
tiền nhận chuyển nhượng QSDĐ đã trả có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước
theo quy định của Chính phủ hướng dẫn thi hành luật đất đai.
- Thông tư liên tịch 03/2006/TTLT-BTP-BTNMT của Bộ Tư pháp và Bộ
Tài nguyên và Môi trường về việc sửa đổi, bổ sung một số quy định của 5
Thông tư liên tịch số 05/2005/TTLT-BTP-BTNMT ngày 16/6/2005 của Bộ
- 8
Tư pháp và Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn việc đăng ký thế chấp,
bảo lãnh bằng QSDĐ, tài sản gắn liền với đất.
- Luật Đất đai 2013: ( Điều 22 Luật Đất đai 2013)
*Một số nội dung của căn cứ pháp lý về chuyển QSDĐ.
- Hiến pháp 2013
- Luật Đất đai 2013 được thông qua kì họp thứ 6 ngày 09/12/2013, có
hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/07/2014.
- Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 05 năm 2014 quy định chi
tiết thi hành một số điều Luật Đất đai 2013.
+ Nghị định số 44/2014/NĐ – CP của Chính phủ ngày 15/05/2014 quy
định về giá đất.
+ Nghị định số 45/2014/NĐ – CP của Chính phủ ngày 15/05/2014 quy
định về thu tiền SDĐ.
+ Nghị định số 46/2014/NĐ – CP của Chính phủ ngày 15/05/2014 quy
định về thu tiền thuê đất thuê mặt nước.
+ Nghị định số 47/2014/NĐ – CP của Chính phủ ngày 15/05/2014 quy
định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất.
- Nghị định 84/2007/NĐ-CP ngày 25/05/2007 của Chính phủ về việc ban
hành quy định bổ sung về việc cấp Giấy chứng nhận QSDĐ, thu hồi đất, thực
hiện QSDĐ, trình tự thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu
hồi đất và giải quyết khiếu nại về đất đai.
- Nghị định số 88/2009/NĐ-CP ngày 19/10/2009 của Chính phủ về cấp
giấy chứng nhận QSDĐ , quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
- Nghị định 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của chính phủ về thi
hành Luật Đất đai.
- Nghị định 198/2004/NĐ-CP ngày 03/12/2004 của chính phủ về thu tiền
SDĐ
- Thông tư số 23/2014/TT- BTNMT ngày 19 tháng 05 năm 2014 về giấy
chứng nhận QSDĐ.
- 9
- Thông tư số 24/2014/TT- BTNMT ngày 19 tháng 05 năm 2014 về hồ
sơ địa chính.
- Thông tư số 25/2014/TT-BTNMT ngày 19 tháng 05 năm 2014 về bản
đồ địa chính
- Thông tư liên tịch số 30/2005/TTLT/BTC-BTNMT ngày 18/04/2005
hướng dẫn việc luân chuyển hồ sơ của người SDĐ thực hiện nghĩa vụ tài
chính.
- Thông tư liên tịch số 05/2005/TTLT/BTP-BTNMT ngày 16/06/2005
của Bộ tư pháp và Bộ tài nguyên và Môi trường hướng dẫn việc đăng ký thế
chấp, bảo lãnh bằng giá trị QSDĐ, tài sản gắn liền với đất.
- Thông tư liên tịch số 03/2006/TTLT/BTP-BTNMT ngày 13/06/2006 về
sửa đổi,bổ sung một số quy định của Thông tư liên tịch số
05/2005/TTLT/BTP-BTNMT ngày 16 tháng 06 năm 2005 của Bộ tư pháp và
Bộ tài nguyên và Môi Trường hướng dẫn việc đăng ký thế chấp, bảo lãnh
bằng giá trị QSDĐ, tài sản gắn liền với đất.
- Thông tư liên tịch số 04/2006/TTLT/BTP-BTNMT ngày 13/06/2006
của Bộ tư pháp và Bộ tài nguyên và Môi trường hướng dẫn việc công chứng,
chứng thực hợp đồng, văn bản thực hiện quyền của người SDĐ.
- Thông tư số 17/2009/TT-BTNMT ngày 21/10/2009 của Bộ tài nguyên
và Môi trường quy định về Giấy chứng nhận QSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và
tài sản khác gắn liền với đất.
+ Thông tư 76/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính ngày 16/06/2014 hướng
dẫn Nghị định 45 về thu tiền SDĐ.
+ Thông tư 77/2014/TT- BTC của Bộ Tài chính ngày 16/06/2014 hướng
dẫn Nghị định 46 về thu tiền thuê đất, thuê mặt nước.
* Các văn bản của UBND tỉnh Thái Nguyên
- Quyết định số 27/2015/QĐ-UBND ngày 21/09/2015 của UBND tỉnh
Thái Nguyên về việc ban hành mức thu nộp,quản lý và sử dụng phí thẩm định
cấp QSDĐ trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên;
- 10
- Quyết định số 23/2015/QĐ-UBND ngày 21/09/2015 của UBND tỉnh
Thái Nguyên về việc ban hành mức thu nộp , quản lý và sử dụng lệ phí địa
chính trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên ;
- Quyết định số 57/2014/QĐ-UBND của UBND Tỉnh Thái Nguyên:
Phê duyệt bảng giá các đất giai đoạn 2015 – 2019 trên địa bàn tỉnh Thái
Nguyên.
- Nguyễn Thị Lợi (2008), Bài giảng đăng ký thống kê đất đai, Trường
Đại học Nông lâm Thái Nguyên.
- Nguyễn Khắc Thái Sơn (2007), Bài giảng pháp luật đất đai, Trường
Đại học Nông lâm Thái Nguyên.
- Nguyễn Khắc Thái Sơn (2013), Giáo trình quản lý nhà nước về đất
đai, Trường Đại học Nông lâm.
2.1.2. Cơ sở lý luận của đề tài
Việc chuyển QSDĐ là cơ sở cho việc thay đổi quan hệ pháp luật đất đai.
Trong quá trình sử dụng đất đai từ trước tới nay luôn luôn có sự biến động do
chuyển QSDĐ. Mặc dù, trong Luật Đất đai năm 1987 Nhà nước đã quy định
một phạm vi hạn hẹp trong việc chuyển QSDĐ như chỉ quy định cho phép
chuyển quyền sử dụng đối với đất nông nghiệp, còn khả năng chuyển đổi,
chuyển nhượng, cho thuê, thế chấp và thừa kế các loại đất khác hầu như bị
cấm đoán. Nhưng thực tế các quyền này diễn ra rất sôi động và trốn tránh sự
quản lý của Nhà nước.
Đến Luật Đất đai năm 1993 Nhà nước đã ghi nhận sự thay đổi mối quan
hệ đất đai toàn diện. Nhà nước đã thừa nhận đất đai có giá trị sử dụng và coi
nó là một loại hàng hoá đặc biệt, cho phép người sử dụng được chuyển quyền
khá rộng rãi theo quy định của pháp luật dưới các hình thức chuyển đổi,
chuyển nhượng, cho thuê, thế chấp và thừa kế QSĐĐ, các quyền này được
quy định tại Điều 73 Luật Đất đai 1993. Tuy vậy, Luật Đất đai 1993 đã được
soạn với tinh thần đổi mới của hiến pháp 1992 và trong quá trình thực hiện đã
được bổ sung hai lần (vào năm 1998 và năm 2001) cho phù hợp. Sau 10 năm
- 11
thực hiện đã thu được kết quả đáng kể, góp phần to lớn vào công tác quản lý
đất đai của Nhà nước trong thời kỳ đổi mới, thúc đẩy nền kinh tế Việt Nam
phát triển. Song trong quá trình thực hiện Luật Đất đai 1993 cũng bộc lộ
nhiều điểm còn chưa phù hợp với sự đổi mới và phát triển của đất nước trong
thời kỳ công nghiệp hoá hiện đại hoá. Để khắc phục những tồn tại của Luật
Đất đai 1993, đồng thời tạo hành lang pháp lý điều chỉnh các quan hệ về đất
đai, tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội khoá XI thông qua Luật Đất đai 2003.
Đến Luật Đất đai 2003 Nhà nước vẫn tiếp tục mở rộng quyền được
chuyển quyền sử dụng đất của người sử dụng đất như Luật Đất đai 1993
nhưng cụ thể hoá hơn về các quyền chuyển quyền và bổ sung thêm việc
chuyển quyền dưới hình thức cho tặng QSDĐ, góp vốn và bảo lãnh bằng giá
trị QSDĐ và thủ tục cũng như nhiều vấn đề khác liên quan.
Đến luật đất đai 2013 vừa tiếp tục kế thừa, luật hóa những quy định còn
phù hợp đã và đang đi vào cuộc sống của Luật Đất đai năm 2003, nhưng đồng
thời đã sửa đổi, bổ sung một số quy định mới nhằm tháo gỡ những hạn chế,
bất cập của Luật Đất đai năm 2003.
Như vậy, việc thực hiện các quyền năng cụ thể không chỉ đối với đất
nông nghiệp mà còn đối với mọi loại đất. Nhà nước chỉ không cho phép
chuyển quyền sử dụng đất trong 3 trường hợp sau:
- Đất sử dụng không có giấy tờ hợp pháp;
- Đất giao cho các tổ chức mà pháp luật quy định không được chuyển
quyền sử dụng;
- Đất đang có tranh chấp;[6]
2.1.3. Cơ sở thực tiễn của đề tài
Qua quá trình đổi mới đất nước nhằm đưa nước ta từ một nước có nền
nông nghiệp lạc hậu thành một nước có nền kinh tế hiện đại phát triển theo
hướng CNH-HĐH đã đạt được những thành tựu vượt bậc. Hòa nhịp cùng xu
thế phát triển toàn cầu, thị trường đất đai ngày càng sôi động, vì vậy nhu cầu
- 12
chuyển quyền SDĐ của người sử dụng cũng như công tác quản lý nhà nước
trong lĩnh vực này là một tất yếu khách quan nhằm đạt tới một sự phát triển
cao hơn, phù hợp hơn nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của người sử
dụng cũng như của toàn xã hội.
Phường Hương Sơn là một phường thuộc thành phố Thái Nguyên, trong
quá trình đổi mới nền kinh tế, đất đai đã trở thành một yếu tố quan trọng phục
vụ cho việc phát triển. Vì vậy mà đất đai ngày càng có giá trị hơn, nhu cầu sử
dụng đất cho các mục đích phát triển cũng tăng lên nhanh chóng. Công tác
quản lý đất đai cũng gặp nhiều khó khăn, phải nhanh chóng cập nhập các
thông tư nghị định mới của thành phố. Đa phần người dân chưa bắt kịp với
những thay đổi, những hiểu biết về đất đai còn hạn chế, các hộ chưa thấy
được tầm quan trọng của tính pháp lý đối với đất đai mà các hộ đang có. Còn
rất nhiều hộ tự ý chuyển quyền sử dụng cho nhau mà không thông qua pháp
luật, chính vì vậy công tác quản lý nhà nước về đất đai còn khó khăn.
Thực tế cho thấy trong thời gian qua, kể từ khi Luật Đất đai 2013 ra đời
và có hiệu lực đã tạo cơ sở pháp lý chặt chẽ cho việc quản lý và sử dụng đất.
Cùng với sự nỗ lực trong công tác tuyên truyền pháp luật đến từng người dân
thì công tác quản lý đất đai có nhiều thay đổi theo hướng tích cực hơn. Người
dân ý thức hơn về vấn đề QSDĐ và việc thực hiện đầy đủ các thủ tục pháp lý
về chuyển QSDĐ. Các cấp lãnh đạo cũng như UBND phường Hương Sơn
cùng các ngành liên quan đã xây dựng nhiều kế hoạch cho các hoạt động
trong lĩnh vực đất đai nhằm đẩy mạnh hoạt động chuyển QSDĐ tại địa
phương. Đây là một trong những nội dung cần phát huy hơn nữa nhằm tạo
tiền đề cho người dân tích cực tham gia sản xuất phát triển kinh tế nói riêng
và cho phường nói chung trong việc thu hút các nguồn đầu tư từ bên ngoài để
xây dựng cơ sở hạ tầng, nâng cao đời sống cho nhân dân, thay đổi bộ mặt của
phường trong tương lai.
2.2. Khái quát về chuyển quyền sử dụng đất
- 13
2.2.1. Các hình thức chuyển quyền sử dụng đất
2.2.1.1. Quyền chuyển đổi quyền sử dụng đất
Chuyển QSDĐ là việc chuyển dịch QSDĐ từ chủ thể sử dụng này qua chủ
thể sử dụng khác theo qui định của pháp luật..Đây là quyền mà người SDĐ
được tự động chuyển đổi đất đai cho nhau, thực chất của hoạt động đổi đất
cho nhau là bao hàm việc “đổi đất lấy đất” giữa các chủ thể SDĐ nhằm mục
đích chủ yếu là tổ chức lại sản xuất cho phù hợp với tình hình của các hộ gia
đình sản xuất nông nghiệp, khắc phục tình trạng manh mún, phân tán đất đai
như hiện nay (Nguyễn Khắc Thái Sơn, 2007).
Theo điều 190 của Luật Đất đai 2013 và điều 78 của Nghị định
43/2014/NĐ-CP quy định hộ gia đình, cá nhân được nhận chuyển đổi quyền sử
dụng đất nông nghiệp phải là người cùng một xã, phường, thị trấn với người
chuyển đổi.
Trình tự thủ tục của chuyển đổi QSDĐ được quy định tại điều 78 của
Nghị định 43/2014/NĐ-CP.[6]
2.2.1.2. Quyền chuyển nhượng quyền sử dụng đất
Chuyển nhượng QSDĐ là việc chuyển quyền sử dụng đất cho người khác
trên cơ sở có giá trị. Trong trường hợp này người được nhận đất phải trả cho
người chuyển quyền sử dụng một khoản tiền hoặc hiện vật ứng với mọi chi phí
mà họ đã bỏ ra để có được quyền sử dụng đất và tất cả chi phí đầu tư làm tăng
giá trị của đất đó.
Luật đất đai 2013 chỉ cho phép chuyển nhượng QSDĐ khi đảm bảo đủ
các điều kiện quy định tại điều 192.
Theo Luật đất đai 2013 tại điều 191 quy định các trường hợp không
được nhận chuyển nhượng QSDĐ :
1. Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư,cơ sở tôn giáo, người
Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài
không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho QSDĐ đối với các trường
- 14
hợp mà pháp luật không cho phép chuyển nhượng, tặng cho QSDĐ.
2. Tổ chức kinh tế không được nhận chuyển nhượng QSDĐ chuyên trồng
lúa nước, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng của hộ gia đình, cá nhân, trừ
trường hợp được chuyển mục đích QSDĐ theo quy hoạch, kế hoạch SDĐ đã
được xét duyệt.
3. Hộ gia đình, cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp không
được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho QSDĐ chuyên trồng lúa.
4. Hộ gia đình, cá nhân không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho
QSDĐ ở, đất nông nghiệp trong phân khu bảo vệ nghiêm ngặt, phân khu phục
hồi sinh thái thuộc rừng đặc dụng; trong khu vực rừng phòng hộ nếu không
sinh sống trong khu vực rừng đặc dụng, rừng phòng hộ đó.
Trình tự, thủ tục chuyển nhượng QSDĐ được quy định cụ thể tại điều 79
của Nghị định 43/2014/NĐ-CP.
2.2.1.3. Quyền cho thuê và cho thuê lại quyền sử dụng đất
Cho thuê và cho thuê lại quyền sử dụng đất là việc người sử dụng đất
nhường quyền sử dụng đất của mình cho người khác theo sự thoả thuận trong
một thời gian nhất định bằng hợp đồng theo quy định của pháp luật.
Cho thuê khác với cho thuê lại QSDĐ. Cho thuê QSDĐ là việc người
SDĐ nhường QSDĐ của mình cho người khác mà đất đó không có nguồn gốc
đất thuê. Còn cho thuê lại QSDĐ là việc người SDĐ nhường QSDĐ của mình
cho người khác mà đất đó có nguồn gốc là đất thuê.
Trình tự, thủ tục xóa đăng ký,đăng ký cho thuê, cho thuê lại QSDĐ được
quy định tại điều 80 của Nghị định 43/2014/NĐ-CP.
2.2.1.4. Quyền thừa kế quyền sử dụng đất
Thừa kế quyền sử dụng đất là việc người sử dụng đất khi chết để lại
quyền sử dụng đất của mình cho người khác theo di chúc hoặc theo pháp luật.
Quan hệ thừa kế là một dạng đặc biệt của quan hệ chuyển nhượng, nội
dung của quan hệ này vừa mang ý nghĩa kinh tế, vừa mang ý nghĩa chính trị
nguon tai.lieu . vn