Xem mẫu
TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐÀ LẠT
KHOA SINH HỌC
-------------------
TRỊNH THỊ HƢƠNG
ẢNH HƢỞNG CỦA MỘT SỐ YẾU TỐ TỚI
QUÁ TRÌNH NHÂN NHANH PHÔI VÔ TÍNH
LAN HỒ ĐIỆP (Phalaenopsis sp.)
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC KHÓA 29
NGÀNH: CÔNG NGHỆ SINH HỌC
Đà lạt, 5/2009
1
TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐÀ LẠT
KHOA SINH HỌC
-------------------
ẢNH HƢỞNG CỦA MỘT SỐ YẾU TỐ TỚI
QUÁ TRÌNH NHÂN NHANH PHÔI VÔ TÍNH
LAN HỒ ĐIỆP (Phalaenopsis sp.)
Cán bộ hƣớng dẫn:
TS. Dƣơng Tấn Nhựt
ThS. Vũ Quốc Luận
Sinh viên thực hiện:
Trịnh Thị Hƣơng
Đà lạt, 5/2009
2
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Những kết quả và số liệu
trong khóa luận này chưa được ai công bố dưới bất kỳ hình thức nào. Đây là một
phần nghiên cứu trong đề tài “Nghiên cứu qui trình tạo phôi vô tính và nhân
nhanh cây lan Hồ điệp (Phalaenopsis sp.)” do TS. Dương Tấn Nhựt chủ trì, Sở
Khoa học và Công nghệ Lâm Đồng cấp kinh phí.
Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trước nhà trường về lời cam đoan này.
Đà lạt, 24/05/2009
Tác giả
Trịnh Thị Hương
3
Lời cảm ơn
Để hoàn thành đề tài tốt nghiệp này, em đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ từ các
thầy cô, các anh chị, các bạn và gia đình. Em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến:
Ban giám hiệu trường Đại học Đà Lạt và các phòng ban đã tạo điều kiện tốt cho
em hoàn thành chương trình học của mình ở trường.
Quý Thầy Cô khoa Sinh học trường Đại học Đà Lạt đã truyền đạt cho em những
kiến thức và kinh nghiệm quý báu.
Thầy Dương Tấn Nhựt, em xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất đến
Thầy, người đã trực tiếp gợi ý đề tài, tận tình hướng dẫn chu đáo, truyền đạt những
kinh nghiệm quý báu, hết lòng sửa chữa những sai sót giúp em hoàn thành trọn vẹn đề
tài này và cũng là người dìu dắt em trong bước đi đầu tiên để tiếp cận đến với chân
trời của khoa học rộng lớn. Không chỉ là truyền đạt kiến thức, Thầy còn dạy cho em lối
sống, cách làm người. Thầy cũng là một tấm gương về lòng nhiệt huyết, cống hiến hết
mình cho sự nghiệp của khoa học, để chúng em học hỏi, noi theo.
Em cũng gửi lời cảm ơn sâu sắc tới ThS. Vũ Quốc Luận, người trực tiếp hướng
dẫn, chỉ bảo tận tình cũng như luôn tạo mọi điều kiện cho em trong những ngày đầu
tiên thực tập tại viê ̣n và trong suố t quá trình tiến hành các thí nghiệm của đề tài.
Cô Hoàng Thị Sâm đã định hướng cũng như luôn chia sẻ những kiến thức, kinh
nghiệm và chỉ bảo cho em rất nhiều điều trong cuộc sống.
Ban lãnh đạo Viện Sinh học Tây Nguyên đã tạo điều kiện thuận lợi cho em trong
suốt thời gian thực tập và làm đề tài tại viện.
Các anh chị trong phòng Sinh học phân tử & Chọn tạo giống cây trồng (viện Sinh
học Tây Nguyên): anh Bình, anh Nam, chị Hiền, chị Thu Ba, chị Phượng, chị Hằng.
Em cảm ơn các anh chị đã hướng dẫn và giúp đỡ em trong suốt quá trình thực tập
cũng như tiến hành các thí nghiệm của đề tài.
Ngoài ra bên cạnh em còn có các anh chị, các bạn của trường ĐH Bách Khoa
TP.HCM, ĐH Bách Khoa Đà Nẵng, ĐH Khoa Học Tự Nhiên TP.HCM, ĐH Nha
Trang, ĐH Đà Lạt, ĐH Yersin. Cảm ơn anh Nam, bạn Thu, bạn Thương, Thành,
Cương đã giúp đỡ tôi rất nhiều trong suốt thời gian tiến hành thí nghiệm. Xin cảm ơn
sự nhiệt tình của các anh chị và các bạn.
Cảm ơn anh Thắng, Na, Dung, các thành viên của gia đình 1/29b và tất cả những
người bạn thân đã luôn bên tôi, cùng tôi chia sẻ những niềm vui và cả những khó khăn.
Cuối cùng con xin cảm ơn gia đình đã luôn ủng hộ và động viên con trong mọi sự
lựa chọn của mình. Đặc biệt là mẹ, người đã luôn tin tưởng, cho con nghị lực và sức
mạnh những khi con gặp khó khăn nhất để vươn lên trong cuộc sống.
Một lần nữa xin gửi lời cảm ơn chân thành đến tất cả mọi người!
4
Lời mở đầu
Thiên nhiên tươi đẹp đã ban tặng cho cuộc sống rất nhiều món quà. Và sự xuất
hiện của các loài hoa chính là món quà tuyệt vời nhất của tạo hóa. Cùng với sự phát
triển của xã hội, con người ngày càng hướng tới cái đẹp thì hoa tươi đã trở thành món
ăn tinh thần không thể thiếu được. Trong đó, hoa lan được mệnh danh là loài hoa
“vương giả” đã dần dần len lỏi xuất hiện ở mọi nơi, như một điều kỳ diệu mà thiên
nhiên đã ban tặng cho con người. Có lẽ hiếm có loài hoa nào lại phong phú, tập hợp
quanh mình nhiều họ, nhiều chủng loại, màu sắc, dáng nét và giàu sức quyến rũ, mê
hoặc con người một cách vô điều kiện như loài hoa này. Trong không gian lung linh
màu sắc và hương thơm quyến rũ đó, chúng ta phải kể tới sự hiện diện của
Phalaenopsis. Từ rất lâu, loài hoa này đã xuất hiện trong các khu vườn làm cảnh cũng
như trong trang hoàng nhà cửa, văn phòng. Phalaenopsis không chỉ mang một vẻ đẹp
đài các, sang trọng, ấm áp, gần gũi mà nó còn chất chứa trong mình những giá trị tiềm
ẩn, luôn mới lạ, luôn hấp dẫn và mời gọi lòng say mê, khám phá của những ai trót
nặng lòng với loài hoa vương giả này.
Ngày nay, nhu cầu hoa tươi nói chung, hoa lan nói riêng trong nước và trên thế
giới ngày càng tăng, xu hướng chơi lan cũng ngày càng lan rộng. Hoa lan không chỉ
mang giá trị cao về mặt tinh thần, thẩm mỹ mà còn có giá trị cao về mặt kinh tế. Việt
Nam là nước có điều kiện khí hậu thuận lợi để phát triển ngành trồng lan. Tuy nhiên,
chúng ta vẫn phải phụ thuộc nguồn giống từ Thái Lan, Đài Loan… Đây là một điều bất
cập trong tiềm năng nhân giống, lai tạo ra các giống lan độc đáo quý hiếm, mang nét
đặc trưng của Việt Nam phục vụ thị trường nội địa cũng như cho xuất khẩu.
Năm 2005, Tp.HCM khẳng định hoa lan (lan cắt cành như Dendrobium, Mokara,
Oncicidium…) sẽ trở thành cây giống chủ lực của thành phố trong vòng 5 năm tới.
Chương trình phát triển hoa 2004 – 2010 đã được sở Nông nghiệp - Phát triển nông
thôn Tp.HCM thông qua với mục tiêu Tp.HCM phấn đấu đạt kim ngạch xuất khẩu hoa
kiểng là 10 triệu USD vào năm 2005 và 15 triệu USD vào 2010.
Để có thể phát triển được ngành trồng hoa lan, trước mắt chúng ta cần phải chủ động
được nguồn giống, dần dần không phải nhập giống, lai tạo ra một số giống có chất
lượng cao để cung cấp cho thị trường trong nước và sau đó xuất khẩu. Ngoài ra, kỹ
thuật nhân nhanh bằng nuôi cấy mô đang là công cụ đắc lực để giúp chúng ta có thể có
đủ giống trong một thời gian ngắn. Như vậy, trong nước chúng ta cần phải có thêm
nhiều phòng thí nghiệm nuôi cấy mô có quy mô lớn, chất lượng cao để có thể đáp ứng
được nhu cầu nhân giống.
5
nguon tai.lieu . vn
KHOA SINH HỌC
-------------------
TRỊNH THỊ HƢƠNG
ẢNH HƢỞNG CỦA MỘT SỐ YẾU TỐ TỚI
QUÁ TRÌNH NHÂN NHANH PHÔI VÔ TÍNH
LAN HỒ ĐIỆP (Phalaenopsis sp.)
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC KHÓA 29
NGÀNH: CÔNG NGHỆ SINH HỌC
Đà lạt, 5/2009
1
TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐÀ LẠT
KHOA SINH HỌC
-------------------
ẢNH HƢỞNG CỦA MỘT SỐ YẾU TỐ TỚI
QUÁ TRÌNH NHÂN NHANH PHÔI VÔ TÍNH
LAN HỒ ĐIỆP (Phalaenopsis sp.)
Cán bộ hƣớng dẫn:
TS. Dƣơng Tấn Nhựt
ThS. Vũ Quốc Luận
Sinh viên thực hiện:
Trịnh Thị Hƣơng
Đà lạt, 5/2009
2
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Những kết quả và số liệu
trong khóa luận này chưa được ai công bố dưới bất kỳ hình thức nào. Đây là một
phần nghiên cứu trong đề tài “Nghiên cứu qui trình tạo phôi vô tính và nhân
nhanh cây lan Hồ điệp (Phalaenopsis sp.)” do TS. Dương Tấn Nhựt chủ trì, Sở
Khoa học và Công nghệ Lâm Đồng cấp kinh phí.
Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trước nhà trường về lời cam đoan này.
Đà lạt, 24/05/2009
Tác giả
Trịnh Thị Hương
3
Lời cảm ơn
Để hoàn thành đề tài tốt nghiệp này, em đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ từ các
thầy cô, các anh chị, các bạn và gia đình. Em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến:
Ban giám hiệu trường Đại học Đà Lạt và các phòng ban đã tạo điều kiện tốt cho
em hoàn thành chương trình học của mình ở trường.
Quý Thầy Cô khoa Sinh học trường Đại học Đà Lạt đã truyền đạt cho em những
kiến thức và kinh nghiệm quý báu.
Thầy Dương Tấn Nhựt, em xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất đến
Thầy, người đã trực tiếp gợi ý đề tài, tận tình hướng dẫn chu đáo, truyền đạt những
kinh nghiệm quý báu, hết lòng sửa chữa những sai sót giúp em hoàn thành trọn vẹn đề
tài này và cũng là người dìu dắt em trong bước đi đầu tiên để tiếp cận đến với chân
trời của khoa học rộng lớn. Không chỉ là truyền đạt kiến thức, Thầy còn dạy cho em lối
sống, cách làm người. Thầy cũng là một tấm gương về lòng nhiệt huyết, cống hiến hết
mình cho sự nghiệp của khoa học, để chúng em học hỏi, noi theo.
Em cũng gửi lời cảm ơn sâu sắc tới ThS. Vũ Quốc Luận, người trực tiếp hướng
dẫn, chỉ bảo tận tình cũng như luôn tạo mọi điều kiện cho em trong những ngày đầu
tiên thực tập tại viê ̣n và trong suố t quá trình tiến hành các thí nghiệm của đề tài.
Cô Hoàng Thị Sâm đã định hướng cũng như luôn chia sẻ những kiến thức, kinh
nghiệm và chỉ bảo cho em rất nhiều điều trong cuộc sống.
Ban lãnh đạo Viện Sinh học Tây Nguyên đã tạo điều kiện thuận lợi cho em trong
suốt thời gian thực tập và làm đề tài tại viện.
Các anh chị trong phòng Sinh học phân tử & Chọn tạo giống cây trồng (viện Sinh
học Tây Nguyên): anh Bình, anh Nam, chị Hiền, chị Thu Ba, chị Phượng, chị Hằng.
Em cảm ơn các anh chị đã hướng dẫn và giúp đỡ em trong suốt quá trình thực tập
cũng như tiến hành các thí nghiệm của đề tài.
Ngoài ra bên cạnh em còn có các anh chị, các bạn của trường ĐH Bách Khoa
TP.HCM, ĐH Bách Khoa Đà Nẵng, ĐH Khoa Học Tự Nhiên TP.HCM, ĐH Nha
Trang, ĐH Đà Lạt, ĐH Yersin. Cảm ơn anh Nam, bạn Thu, bạn Thương, Thành,
Cương đã giúp đỡ tôi rất nhiều trong suốt thời gian tiến hành thí nghiệm. Xin cảm ơn
sự nhiệt tình của các anh chị và các bạn.
Cảm ơn anh Thắng, Na, Dung, các thành viên của gia đình 1/29b và tất cả những
người bạn thân đã luôn bên tôi, cùng tôi chia sẻ những niềm vui và cả những khó khăn.
Cuối cùng con xin cảm ơn gia đình đã luôn ủng hộ và động viên con trong mọi sự
lựa chọn của mình. Đặc biệt là mẹ, người đã luôn tin tưởng, cho con nghị lực và sức
mạnh những khi con gặp khó khăn nhất để vươn lên trong cuộc sống.
Một lần nữa xin gửi lời cảm ơn chân thành đến tất cả mọi người!
4
Lời mở đầu
Thiên nhiên tươi đẹp đã ban tặng cho cuộc sống rất nhiều món quà. Và sự xuất
hiện của các loài hoa chính là món quà tuyệt vời nhất của tạo hóa. Cùng với sự phát
triển của xã hội, con người ngày càng hướng tới cái đẹp thì hoa tươi đã trở thành món
ăn tinh thần không thể thiếu được. Trong đó, hoa lan được mệnh danh là loài hoa
“vương giả” đã dần dần len lỏi xuất hiện ở mọi nơi, như một điều kỳ diệu mà thiên
nhiên đã ban tặng cho con người. Có lẽ hiếm có loài hoa nào lại phong phú, tập hợp
quanh mình nhiều họ, nhiều chủng loại, màu sắc, dáng nét và giàu sức quyến rũ, mê
hoặc con người một cách vô điều kiện như loài hoa này. Trong không gian lung linh
màu sắc và hương thơm quyến rũ đó, chúng ta phải kể tới sự hiện diện của
Phalaenopsis. Từ rất lâu, loài hoa này đã xuất hiện trong các khu vườn làm cảnh cũng
như trong trang hoàng nhà cửa, văn phòng. Phalaenopsis không chỉ mang một vẻ đẹp
đài các, sang trọng, ấm áp, gần gũi mà nó còn chất chứa trong mình những giá trị tiềm
ẩn, luôn mới lạ, luôn hấp dẫn và mời gọi lòng say mê, khám phá của những ai trót
nặng lòng với loài hoa vương giả này.
Ngày nay, nhu cầu hoa tươi nói chung, hoa lan nói riêng trong nước và trên thế
giới ngày càng tăng, xu hướng chơi lan cũng ngày càng lan rộng. Hoa lan không chỉ
mang giá trị cao về mặt tinh thần, thẩm mỹ mà còn có giá trị cao về mặt kinh tế. Việt
Nam là nước có điều kiện khí hậu thuận lợi để phát triển ngành trồng lan. Tuy nhiên,
chúng ta vẫn phải phụ thuộc nguồn giống từ Thái Lan, Đài Loan… Đây là một điều bất
cập trong tiềm năng nhân giống, lai tạo ra các giống lan độc đáo quý hiếm, mang nét
đặc trưng của Việt Nam phục vụ thị trường nội địa cũng như cho xuất khẩu.
Năm 2005, Tp.HCM khẳng định hoa lan (lan cắt cành như Dendrobium, Mokara,
Oncicidium…) sẽ trở thành cây giống chủ lực của thành phố trong vòng 5 năm tới.
Chương trình phát triển hoa 2004 – 2010 đã được sở Nông nghiệp - Phát triển nông
thôn Tp.HCM thông qua với mục tiêu Tp.HCM phấn đấu đạt kim ngạch xuất khẩu hoa
kiểng là 10 triệu USD vào năm 2005 và 15 triệu USD vào 2010.
Để có thể phát triển được ngành trồng hoa lan, trước mắt chúng ta cần phải chủ động
được nguồn giống, dần dần không phải nhập giống, lai tạo ra một số giống có chất
lượng cao để cung cấp cho thị trường trong nước và sau đó xuất khẩu. Ngoài ra, kỹ
thuật nhân nhanh bằng nuôi cấy mô đang là công cụ đắc lực để giúp chúng ta có thể có
đủ giống trong một thời gian ngắn. Như vậy, trong nước chúng ta cần phải có thêm
nhiều phòng thí nghiệm nuôi cấy mô có quy mô lớn, chất lượng cao để có thể đáp ứng
được nhu cầu nhân giống.
5