Xem mẫu
- 31
cho nã tr¸nh d-îc nh÷ng « nhiÔm, bao gåm « nhiÔm kh«ng khÝ, ch¸y
rõng, s©u vµ bÖnh h¹i, ®Î gi÷u ®-îc mäi gi¸ trÞ cña chóng.” Boyle ( Mü)
®Þnh nghÜa lµ: “Mét kinh doanh rõng võa tho¶ m·n nhu cÇu ng-êi thÕ hÖ
hiÖn t¹i võa kh«ng uy hiÕp kÕt cÊu n¨ng lùc tho¶ m·n nhu cÇu cña ng-êi
thÕ hÖ sau, nghÜa lµ kh«ng chØ bÒn v÷ng vÒ n¨ng lùc tiÒm t¹i sinh th¸i,
®ång thêi cßn ph¶i bÒn v÷ng vÒ s¶n phÈm vµ phôc vô lÊy rõng lµm c¬ së
mµ chóng ta vµ x· héi chóng ta cÇn”. Thø tr-ëng Bé L©m nghiÖp Cana®a
Maini còng ph¸t triÓn ®Þnh nghÜa bÒn v÷ng nh- sau: “ Ph¸t triÓn bÒn v÷ng
gi¸ trÞ ®Êt rõng vµ c¸c lo¹i m«i tr-êng, bao gåm b¶o vÖ søc s¶n xuÊt ®Êt
rõng vµ kh¶ n¨ng t¸i sinh cña rõng tÝnh ®a d¹ng loµi v©t vµ hÖ sinh th¸i
cña hÖ sinh th¸i rõng kh«ng bÞ tæn h¹i ®Õn møc kh«ng thÓ tiÕp thu ®-îc”.
C¬ së cña ph-¬ng ch©m kinh doanh l©m nghiÖp lµ ph¸t triÓn bÒn
v÷ng, ph¹m trï l©m nghiÖp hiÖn ®¹i vÒ ý nghÜa truyÒn thèng ®· cã nh÷ng
nÒn mãng l©u dµi. L©m nghiÖp hiÖn ®¹i lµ mét nghÒ c¬ së quna träng cña
nÒn kinh tÕ quèc d©n l¹i lµ mét sù nghiÖp c«ng Ých quan hÖ víi m«i
tr-êng sinh th¸i. L©m nghiÖp ph¶i g¸nh v¸c hai nhiÖm vô nÆng nÒ lµ -u
hãa m«i tr-êng vµ xóc tiÕn ph¸t triÓn. Ph¸t triÓn l©m nghiÖp ®ang ®èi mÆt
v¬i nh÷ng nhu cÇu nhiÒu mÆt cña x· héi , kinh tÕ vµ sinh th¸i. Tr-íc hÕt
l©m nghiÖp lµ mét ngµnh s¶n xuÊt ph¶i h-íng vÒ kinh tÕ quèc d©n vµ
cuéc sèng nh©n d©n cung cÊp gç vµ s¶n phÈm ngoµi gç, nã ®i t×m viÖc
t¨ng cña c¶i vËt chÊt vµ n©ng cao lîi Ých kinh tÕ, nh-ng , do sù biÕn ®æi
ph-¬ng thøc sèng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña nh©n d©n, ®èi víi c«ng Ých
cña rõng ph¶i t×m c¸ch t¨ng tr-ëng nhanh, rõng kinh doanh ë gãc ®é du
lÞch vui ch¬i vµ m«i tr-êng mü häc trë thµnh mét trµo l-u kh«ng thÓ thay
®æi ®-îc. Cho nªn s¶n xuÊt vËt chÊt rõng vµ b¶o vÖ m«i tr-êng sèng ph¶i
nhÊt trÝ víi nhau, trong qu¸ tr×nh lîi dông rõng võa kh«ng lµm tæn h¹i
tÝnh hoµn chØnh cña hÖ sinh th¸i, mµ ng-îc l¹i, ph¶i d-íi tiÒn ®Ò ®ã ph¶i
®i t×m mét nÒn s¶n xuÊt gç vµ l©m s¸n ngoµi gç thu ®-îc hiÖu Ých kinh tÕ
lín nhÊt. §ång thêi, lîi dông ®Çy ®ñ tÝnh ®a d¹ng, tÝnh phøc t¹p vµ chøc
n¨ng to lín cña loµi vµ kÕt cÊu c©y rõng, tÝch cùc ph¸t huy ®Çy ®ñ c¶i
thiÖn m«i tr-êng sinh th¸i vµ phôc vô cho chøc n¨ng x· héi.
M« h×nh kinh doanh l©m nghiÖp hiÖn ®¹i c¸c n-íc trªn thÕ giíi
kh«ng hoµn toµn nh- nhau. Kinh doanh l©m nghiÖp c¸c n-íc ph¸t triÓn
cã 3 m« h×nh:
Mét lµ m« h×nh kinh doanh nhÊt thÓ ho¸ c«ng Ých kinh tÕ, sinh
th¸i, x· héi cña rõng. M« h×nh lo¹i nµy lÊy n-íc §øc lµm ®¹i biÓu.
Nh÷ng n-íc nµy tµi nguyªn rõng rÊt phong phó, ®· cã nh÷ng kinh
nghiÖm l©u dµi vÒ lîi dông l©u bÒn rõng lÊy gç lµm trung t©m. Sau ®¹i
chiÕn thÕ giíi lÇn thø 2 ®· x¸c lËp ®-îc môc tiªu chiÕn l-îc song trïng:
s¶n xuÊt gç vµ phôc vô hiÖu Ých x· héi, lÊy viÖc khai th¸c gç lµm bé phËn
tæ thµnh quan träng trong kinh doanh l©m nghiÖp. ThËp kû 70 cña thÕ kû
20 ®· thùc hiÖn m« h×nh kinh doanh nhÊt thÓ ho¸ 3 hiÖu Ých kinh tÕ, x·
héi vµ sinh th¸i. Nh÷ng n¨m 80 ®Õn nay b¾t ®Çu h-íng vÒ quü ®¹o “ l©m
nghiÖp cËn tù nhiªn”; ph-¬ng ch©m míi cña l©m nghiÖp lµ: l©m nghiÖp
ph¶i chuyÓn biÕn môc tiªu th«ng qua tù nhiªn h-íng vÒ sinh th¸i; yªu
Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm)
- 32
cÇu t¨ng c-êng tÝnh æn ®Þnh , tÝnh ®a d¹ng tù nhiªn cña rõng, yªu cÇu v×
lîi dông ®a môc ®Ých cña rõng mµ b¶o ®¶m kh¶ n¨ng tù nhiªn, yªu cÇu
xóc tiÕn lîi dông kinh tÕ tµi nguyªn. C¸c n-íc Trung ¢u ®· coi “l©m
nghiÖp cËn tù nhiªn” lµm cuéc c¸ch m¹ng l©m nghiÖp lÇn thø 2. Hä kh«i
phôc rõng tù nhiªn, b¶o vÖ vµ x©y dùng hÖ sinh th¸i æn ®Þnh ®Ó thùc hµnh
mét m« h×nh kinh doanh l©m nghiÖp nhÊt thÓ ho¸ 3 hiÖu Ých. “L©m
nghiÖp cËn tù nhiªn” ®· lµm cho c¸c n-íc Ch©u ¢u c¶m thÊy høng thó.
Hai lµ m« h×nh lîi dông chñ ®¹o ®a hiÖu Ých. M« h×nh kinh doanh
nµy lµ lÊy lý luËn ph©n c«ng l©m nghiÖp vµ lý luËn ®a hiÖu Ých ®Ó chØ
®¹o vµ ph©n lo¹i kinh doanh, nh-ng nghiªng nÆng vÒ ph¸t huy mét hiÖu
Ých vµ h×nh thøc kinh doanh nµo ®ã. §èi víi khu vùc kh¸c nhau, l©m
phÇn kh¸c nhau, loµi c©y kh¸c nhau cã chøc n¨ng chñ ®¹o ®ét xuÊt vµ
chøc n¨ng phô kh¸c nhau, lÊy ph¸t huy hiÖu Ých ®a d¹ng rõng lµm tho¶
m·n nhu cÇu ®a d¹ng cña x· héi. Ph¸p, Niuziland,¸o, Liªn x« cò ®i theo
m« h×nh kinh doanh nµy vµ thu ®-îc nh÷ng thµnh qña râ rÖt.
Ba lµ m« h×nh kinh doanh tæng hîp ®a hiÖu Ých rõng. Lµ m« h×nh
n»m gi÷a 2 m« h×nh trªn, ®Æc ®iÓm cña nã lµ lÊy lîi dông l©u bÒn rõng ®Ó
chØ ®¹o, ph¸t huy ®Çy ®ñ ®a hiÖu Ých cña rõng, thùc hiÖn kinh doanh tæng
hîp. C¸c n-íc Thuþ §iÓn, Mü,NhËt B¶n thuéc vÒ m« h×nh nµy.
C¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn l¹i thùc hiÖn m« h×nh kinh doanh kÕt cÊu
®a nguyªn ho¸ l©m nghiÖp. HiÖn nay c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn dang ë vµo
thêi kú chuyÓn biÕn c«ng nghiÖp ho¸, ®ang ®èi mÆt víi nh÷ng vÊn ®Ò
chung lµ d©n sè nhiÒu, kinh tÕ kh«ng ph¸t triÓn, nguån n¨ng l-îng
thiÕu,khai hoang huû diÖt rõng, tµi nguyªn rõng kh«ng ngõng gi¶m
xuèng, kÕt cÊu tiªu thô gç kh«ng hîp lý, c«ng nghÖ gia c«ng chÕ biÕn
l©m s¶n kh«ng ph¸t triÓn mµ nhµ n-íc l¹i yªu cÇu nhiÒu mÆt kinh tÕ, x·
héi, sinh th¸i ®èi víi rõng, cho nªn nhiÒu n-íc ph¶i ¸p dông m« h×nh kÕt
cÊu ®a nguyªn. N-íc ta lµ mét n-íc ®ang ph¸t triÓn, tµi nguyen rõng
nghÌo, tµi nguyen chiÕm tû lÖ ®µu ng-êi Ýt, lîi dông khai th¸c l©u dµi, kÕt
cÊu c¸ckhu rõng nguyªn thñy vµ rõng trång ®· cã nh÷ng biÕn ®æi lín,
m«i tr-êng sinh th¸i bÞ xÊu ho¸ ë møc dé kh¸c nhau; trong qu¸ tr×nh
c«ng nghiÖp ho¸ ®ßi hái nhiÒu gç, kh«ng cã c¸ch nµo kh¸c ph¶i nhËp
khÈu gç ®Ó bæ sung sù thiÕu hôt gç, nÒn kinh tÕ x· héi nhiÒu khu rõng
cßn l¹c hËu, lÊy rõng lµ nguån sèng vµ nguån kinh tÕ cña hä, l-îng tiªu
hao vµ ph¸ ho¹i rõng qu¸ lín lµm cho viÖc kh«i phôc tµi nguyªn rõng khã
thùc hiÖn, nhÊt lµ nh÷ng vïng cã ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh¾c nghiÖt. §èi mÆt
víi t×nh h×nh ®ã nh÷ng n¨m 80 nhµ n-íc ®· ®Ò ra nguyªn t¾c “lîi dông
sinh th¸i” rõng. N¨m 1991 Bé L©m nghiÖp ®· ®Ò ra chÝnh s¸ch s¶n xuÊt
lµ: l©m nghiÖp lµ mét ngµnh s¶n xuÊt tæng hîp vµ sù nghiÖp c«ng Ých
thùc hiÖn ch¨m sãc, b¶o vÖ, qu¶n lý, khai th¸c, lîi dông tµi nguyªn rõng,
ph¸t huy ®Çy ®ñ hiÖu Ých kinh tÐ, hiÖu Ých sinh th¸i vµ hiÖu Ých x· héi,
g¸nh v¸c mét nhiÖm vô quan träng trong qu¶n lý ®Êt n-íc, gi÷ g×n vµ c¶i
thiÖn m«i tr-êng sinh th¸i cung cÊp l©m s¶n phÈm vµ ph¸t triÓn vïng nói,
kinh tÕ n«ng th«n lµ mét trong nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt c¬ së cña nÒn kinh
tÕ quèc d©n. N¨m 1994 nhµ n-íc ®· x¸c ®Þnh chøc n¨ng ngµnh l©m
Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm)
- 33
nghiÖp lµ: phô tr¸ch m«i tr-êng sinh th¸i l©m nghiÖp x©y dùng qu¶n lý sù
nghiÖp vµ qu¶n lý s¶n xuÊt l©m nghiÖp, thùc hiÖn chøc n¨ng chÊp ph¸p
hµnh chÝnh l©m nghiÖp. Nªu ra gi÷a thÕ kû 21 thùc hiÖn môc tiªu phÊn
®Êu theo 2 hÖ thèng ( lµ hÖ sinh th¸i hoµn chØnh vµ s¶n xuÊt l©m nghiÖp
t-¬ng ®èi ph¸t triÓn).Nghi· lµ c¨n cø vµo hiÖn tr¹ng kinh tÕ quèc d©n vµ
l©m nghiÖp ®Ó lµm thÕ nµo cho tµi nguyªn rõng cã h¹n tho¶ m·n ®-îc
nhu cÇu kinh tÕ cña x· héi vÒ gç vµ s¶n phÈm rõng, c¶i thiÖn nhu cÇu cña
quÇn chóng vÒ m«i tr-êng sinh th¸i vµ sù nghiÖp du lÞch, ®Ò ra ph-¬ng
ch©m “ph©n lo¹i kinh doanh” rõng ®Ó gi¶m bít ®i ®Õn cÊm chØ khai th¸c
rõng tù nhiªn, trång rõng phßng hé trªn quy m« lín, ph¸t triÓn rõng mäc
nhanh t¨ng s¶n.
1.1.2. Ph©n chia lo¹i rõng.
C¨n cø vµo ban bè “ph¸p luËt rõng” n¨m 1984 vµ söa dæi n¨m 1998,
rõng Trung Quèc ®-îc chia ra 5 lo¹i: rõng phßng hé, rõng lÊy gç, rõng
kinh tÕ, rõng cñi vµ rõng ®Æc dông.
(1).Rõng phßng hé.
Rõng phßng hé lµ nh÷ng rõng lÊy viÖc ph¸t huy hiÖu Ých phßng hé
nh- chèng c¸t bay, phßng hé n«ng nghiÖp phßng hé ch¨n nu«i, gi÷
nguån n-íc, b¶o vÖ ®Êt vµ n-íc…lµm môc ®Ých. Theo nh÷ng ®èi t-îng
phßng hé kh¸c nhau l¹i chia ra rïng phßng hé dång ruäng, rõng phßng
hé n«ng tr-êng ch¨n nu«i, rõng phßng hé bê biÓn, rõng phßng hé ®-êng,
rõng phßng giã cè ®Þnh c¸t, rõng nu«i d-ìng nguån n-íc, rõng chèng xãi
mßn ®Êt. c¸c lo¹i rõng ph¶i ®-îc x©y dùng theo nguyªn t¾c theo tõng
vïng, v× bÞ h¹i mµ phßng mµ tiÕn hµnh phèi chÐ hîp lý, h×nh hµnh mét hÖ
thèng rõung phßng hé ®Î ph¸t huy cã hiÖu qu¶ t¸c dông phßng hé.
(2). Rõng lÊy gç.
Rõng lÊy gç lµ rõng lÊy s¶n xuÊt gç, bao gåm c¶ tre nøa lµm môc
®Ých chñ yÕu. Cïng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ vµ khoa häc kü thuËt, dêi
sèng nhan d©n cµng ®-îc n©ng cao, viÖc dïng gç cµng nµgy cµng réng
r·i, l-îng gç ngµy mét lín. HiÑn nay tµi nguyen rõng chóng ta kh«ng ®ñ,
m©u thuÉn cung vµ cÇu cµng gay g¾t, do nguyªn nh©n h¹n chÕ vÌ thùc lùc
kinh tÕ vµ thÞ tr-êng quèc tÕ trång rõng lÊy gç lµ con ®-êng chñ yÕu gi¶i
quyÕt m©u thuÉn nµy, trång rõng lÊy gç lµ nhiÖm vô c¬ b¶n nhÊt cña
ng-êi lµm c«ng t¸c trång vµ ch¨m sãc rõng.
Rõng lÊy gç cã thÓ theo nhu cÇu sö dông vµ quy c¸ch kh¸c nhau ,
tiÕn thªm mét b-íc ph©n chia ra rõng lÊy gç th«ng th-êng vµ rõng lÊy gç
chuyªn dïng. Nãi chung rõng lÊy gç lµ rõng gç lín, trong s¶n xuÊt bªn
c¹nh rõng gç lín cßn cÇn rõng gç nhá vµ rõng cñi míi tho¶ m·n nhu cÇu
nhiÒu mÆt cña s¶n xuÊt. Mét sè vïng x-ëng, khu má cÇn c¸c lo¹i gç
chuyªn dïng, nh÷ng khu vùc l©n cËn ph¶i tiÕn hµnh trång rõng chuyªn
dông , nh- rõng gç sîi giÊy ( t¹o bét giÊy), gç chèng lß ( rõng gç má).
Theo yªu cÇu c«ng nghÖ chän c¸c loµi c©y thÝch hîp vµ quy c¸ch gç, ¸p
dông nh÷ng biÖn ph¸p kü thuËt trång vµ ch¨m sãc t-¬ng øng, n©ng cao
s¶n l-îng ,chÊt l-îng vµ tû lÖ lîi dông gç. GÇn ®©y ngµnh L©m NghiÖp
Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm)
- 34
c¸c L©m tr-êng ®· nhÊn m¹nh xu h-íng ch¨m sãc ph¸t triÓn h-íng dïng
gç chuyªn dïng, ®ã còng lµ xu thÕ sù nghiÖp trång rõng c¸c n-íc trªn
thÕ giíi ®èi víi yªu cÇu ch¨m sãc rõng gç lµ: mäc nhanh, chÊt l-îng tèt,
s¶n phÈm phong phó, ®Þnh h-íng, hiÖu qu¶ cao vµ æn ®Þnh. Mét phÇn
®iÒu kiÖn lËp ®Þa tèt, ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kü thuËt tËp chung ®Ó trång
rõng lÊy gç, cÇn ph¶i ®¹t c¸c chØ tiªu mäc nhanh s¶n l-îng rõng phong
phó, nh÷ng rõng nh- vËy gäi lµ rõng gç mäc nhanh s¶n l-îng cao. Ph¸t
triÓn rõng gç mäc nhanh s¶n l-îng cao lµ biÖn ph¸p chñ yÕu gi¶i quyÕt
nhu cÇu vÒ gç. Sau khi thùc thi c«ng tr×nh b¶o vÖ rõng tù nhiªn, biÖn
ph¸p nµy cµng trë nªn quan träng.
(3). Rõng kinh tÕ.
Rõng kinh tÕ lµ ngoµi lÊy gç ra c¸c s¶n phÈm rõng kh¸c lµ chñ yÕu.
Trong ®iÒu kiÖn tù nhiªn n-íc ta cã h¬n 200 loµi c©y vµ nhiÒu loµi cã thÓ
cã c¸c ph-¬ng thøc kinh doanh s¶n phÈm cña nã bao gåm c¸c qu¶ c¸c
chÕ phÈm, thøc ¨n, gia vÞ, cao su, nhùa c©y, thuéc da, thuèc cã kho¶ng
h¬n 1000 loµi. C¸c s¶n phÈm rõng kinh tÕ phôc vô cho c«ng n«ng y d-îc
lµ nh÷ng s¶n phÈm xuÊt khÈu quan träng. Rõng kinh tÕ cã chu kú ng¾n
hiÖu qu¶ cao thÝch nghi víi xu thÕ kinh doanh n«ng hé, trong ®iÒu chØnh
kÕt cÊu nghÒ nghiÖp n«ng th«n miÒn nói cã thÓ triÓn khai c¸c loµi kinh
doanh ®a d¹ng, cã thÓ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt th-¬ng nghiÖp
n«ng th«n. Mét sè vïng n-íc ta kinh doanh rõng kinh tÕ cã qu¸ tr×nh lÞch
sö l©u ®êi vµ kinh nghiÖm phong phó nh- trång c¸c lo¹i c©y: TrÈu, ãc
Chã, §ç Träng, S¬n, Håi, QuÕ…MÊy n¨m nay viÖc x©y dùng rõng kinh
tÕ ®· trë thµnh ®iÓm nãng vµ chiÕm mét tû lÖ lín h¬n.
(4). Rõng lÊy cñi.
Rõng cñi lµ rõng s¶n xuÊt chÊt ®èt. Gç cñi lµ nguån nguyªn liÖu,
nguån n¨ng l-îng xa x-a nhÊt cña nh©n lo¹i, lÞch sö kinh doanh còng ®·
cã l©u ®êi. C¸c n-íc trªn thÕ giíi tiªu phÝ chÊt ®èt b»ng gç rÊt lín nh-ng
nguån n¨ng l-îng cña n«ng th«n lµ tµi nguyªn gç cñi ®ang thiÕu trÇm
träng. Tiªu hao gç cñi ®· lµm mÊt mét nöa tµi nguyªn rõng thÕ giíi. Do
thiÕu nguån gç cñi cuéc sèng cña ®«ng ®¶o c«ng chóng rÊt khã kh¨n,
khai th¸c rõng qu¸ møc cã n¬i ph¶i ®µo c¶ gèc, c¹o c¶ vá lÊy c¶ r¬m r¹
vµ ph©n tr©u bß lµm nhiªn liÖu g©y ra mét hËu qu¶ ®Õn sinh th¸i ®Õn sù
ph¸t triÓn n«ng th«n. MÆc dï hiÖn nay nhiÒu gia ®×nh ®· dïng ®iÖn, than,
khÝ thiªn nhiªn vµ dÇu ®èt nh-ng do nhiÒu khu vùc giao th«ng bÊt tiÖn,
kinh tÕ l¹c hËu gç cñi vÉn lµ nguån n¨ng l-îng sèng kh«ng thÓ thay thÕ
®-îc. §ång thêi gç cñi cßn ®Ó cho c¸c xÝ nghiÖp, th«n b¶n, thÞ trÊn s¶n
xuÊt g¹ch ngãi, lµm ®-êng, sÊy thuèc, chÕ biÕn chÌ, nÊu r-îu, Ðp dÇu vµ
còng lµ nguån nhiªn liÖu kh«ng thÓ thiÕu ®-îc.
Do tµi nguyªn phi sinh vËt cã h¹n vµ kh«ng thÓ t¸i sinh c¸c chÊt
kho¸ng trªn thÕ giíi ngµy cµng thiÕu trÇm träng l¹i thªm sù khèng chÕ
cña nÒn kinh tÕ ®· kh«ng thÓ tho¶ m·n ®-îc nguån nhiªn liÖu ngµy cµng
t¨ng nguån n¨ng l-îng sinh vËt ®-îc nhiÒu ng-êi quan t©m. Sau ®¹i héi
m«i tr-êng vµ ph¸t triÓn cña Liªn Hîp Quèc n¨m 1992, tiÕt kiÖm nguån
Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm)
- 35
n¨ng l-îng n©ng cao tû lÖ lîi dông nguån n¨ng l-îng t×m mäi kh¶ n¨ng
sö dông nguån n¨ng l-îng s¹ch cã lîi cho viÖc b¶o vÖ m«i tr-êng vµ ph¸t
triÓn bÒn v÷ng x· héi. T¨ng tèc ph¸t triÓn rõng lÊy cñi phï hîp víi xu thÕ
ph¸t triÓn thÕ giíi, phï hîp víi nguyªn t¾c môc tiªu x©y dùng n-íc ta vµ
®· ®-a vµo “kÕ ho¹ch hµnh ®éng L©m NghiÖp thÕ kû 21”.
Nh÷ng khu rõng trång chuyªn dïng ®Ó lîi dông n¨ng l-îng th× gäi lµ
rõng nguyªn liÖu n¨ng l-îng nã so víi rõng gç cñi cao h¬n mét bËc, ph¶i
¸p dông biÖn ph¸p kinh doanh tËp chung vµ khoa häc kü thuËt cao míi
thu ®-îc s¶n l-îng cao. Mü vµ Cana®a vÒ mÆt nµy ®· lµm nh÷ng thÝ
nghiÖm lín cuèi cïng ®· chuyÓn sinh vËt rõng thµnh c¸c chÊt ®èt d¹ng
n-íc hoÆc d¹ng h¬i. Brazin, Philippin ®· dïng rõng nguån n¨ng l-îng ®Ó
lµm nguån n¨ng l-îng cung cÊp cho ph¸t ®iÖn vµ c«ng nghiÖp.
(5). Rõng ®Æc dông.
Rõng ®Æc dông lµ rõng lÊy quèc phßng b¶o vÖ m«i tr-êng thùc
nghiÖm ho¸ häc vµ c¸c s¶n phÈm sinh s¶n cña s¶n xuÊt ®Ó lµm môc ®Ých
chñ yÕu, bao gåm rõng quèc phßng, rõng thùc nghiÖm, rõng c©y mÑ,
rõng phong c¶nh, rõng b¶o vÖ m«i tr-êng, rõng di tÝch cæ hoÆc kû niÖm
c¸ch m¹ng. VÒ mÆt ch¨m sãc rõng ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm sö dông cô
thÓ mµ ¸p dông nh÷ng kü thuËt t-¬ng øng. Chóng ta chØ nãi râ thªm vÒ
rõng quèc phßng rõng b¶o vÖ m«i tr-êng vµ rõng phong c¶nh.
Rõng quèc phßng lµ rõng th«ng qua ho¹t ®éng cña con ng-êi lµm
cho rõng cã mét kÕt cÊu ®Æc biÖt ®Ó phôc vô cho môc ®Ých quèc phßng.
Rõng quèc phßng th-êng trong mét ®Þa m¹o rÊt phøc t¹p t¨ng c-êng kh¶
n¨ng Èn nÊp vµ di chuyÓn, nã ph¶i cã nh÷ng nguån thùc phÈm, d-îc liÖu,
gç dïng cho qu©n sù; rõng ph¶i cã hÖ thèng sinh th¸i phøc t¹p ph¶i cã
t¸c dông tiªu trõ ®éc h¹i vµ vò khÝ vi trïng ho¸ häc, rõng ph¶i cã n¬i Èn
nÊp b¶o vÖ lËp c¸c x-ëng qu©n ®éi, c¸c bÖnh viÖn thêi chiÕn c¸c c«ng
tr×nh qu©n sù ngÇm vµ ®Þa ®¹o.
Rõng b¶o vÖ m«i tr-êng vµ rõng phong c¶nh ph¶i v× môc ®Ých b¶o vÖ
m«i tr-êng lµm s¹ch kh«ng khÝ lµm ®Ñp m«i tr-êng sèng cña con ng-êi
t¨ng c-êng søc khoÎ. B¶o vÖ m«i tr-êng vµ phong c¶nh ph¶i kÕt hîp víi
nhau nh-ng do ®Þa ®iÓm kh¸c nhau mµ cã nh÷ng thiªn lÖch, n¬i d©n c-
®«ng ®óc « nhiÔm m«i tr-êng nghiªm träng th× nghiªng vÒ b¶o vÖ m«i
tr-êng, nh÷ng khu phong c¶nh ®iÒu d-ìng ngo¹i « thµnh phè n©ng cao
m«i tr-êng nghØ ng¬i du lÞch th× nghiªng nÆng vÒ trång rõng phong c¶nh.
VÊn ®Ò ch¨m sãc vµ kinh doanh rõng b¶o vÖ m«i tr-êng vµ rõng phong
c¶nh chiÕm mét ®Þa vÞ cµng ngµy cµng quan träng trong c«ng t¸c L©m
NghiÖp cña nhiÒu n-íc trªn thÕ giíi mét mÆt ®Ó lo¹i trõ « nhiÔm kh«ng
khÝ trong c¸c khu c«ng nghiÖp ph¸t triÓn mét mÆt ®Ó kh«ng ngõng ®¸p
øng nhu cÇu nghØ ng¬i du lÞch cña nh©n d©n thµnh phè vµ ngo¹i «.
(6). C©y vïng ven.
C¸c c©y ven ®-êng ven s«ng ven lµng ven nhµ mäc thµnh hµng hoÆc
mäc linh tinh nã kh«ng ph¶i thµnh rõng nh-ng cã mét ®Þa vÞ rÊt quan
träng trong c«ng t¸c L©m NghiÖp t-¬ng ®-¬ng víi mét lo¹i rõng. C©y
Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm)
- 36
vïng ven võa cã chøc n¨ng s¶n xuÊt phßng hé vµ lµm ®Ñp c¶nh quan võa
chiÕm mét kh«ng gian kh¸ lín cã ¸nh s¸ng ®Çy ®ñ ®iÒu kiÖn ®Êt ph©n
kh¸ tèt, cho nªn tiÒm lùc s¶n xuÊt cña c©y vïng ven rÊt lín. Ng-êi ta tÝnh
r»ng trång 2 hµng c©y 2 bªn ®-êng dµi 1km t-¬ng ®-¬ng cíi s¶n l-îng
cña 1ha rõng. Nh÷ng khu ®ång b»ng sau khi ®· lµm ruéng hoÆc thuû lîi
ho¸ cã thÓ thùc hiÖn mét m¹ng l-íi rõng b¶o vÖ ®ång ruéng t¨ng thªm
s¶n l-îng gç -u ho¸ ®iÒu kiÖn m«i tr-êng vµ c¶i thiÖn cuéc sèng nh©n
d©n.
CÇn chØ râ r»ng viÖc ph©n chia lo¹i rõng cã mét tÝnh t-¬ng ®èi nhÊt
®Þnh. Chøc n¨ng chñ yÕu cña rõng lµ c¨n cø ®Ó chia lo¹i rõng mµ chøc
n¨ng cña mäi lo¹i rõng kh«ng ph¶i ®¬n thuÇn vÝ dô rõng phßng hé ph¸t
huy hiÖu Ých phßng hé lµ chñ yÕu nh-ng ®ång thêi còng cã nh÷ng l-îng
gç nhÊt ®Þnh phôc vô cho s¶n xuÊt cßn cã mét gi¸ trÞ tham quan th-ëng
thøc vµ rõng lÊy gç lµ rõng ch¨m sãc theo môc ®Ých chñ yÕu lµ lÊy gç
nh-ng ®· lµ mét quÇn x· rõng th× quÇn x· ®ã ph¶i cã c©y cao to c¶i thiÖn
®-îc m«i tr-êng sinh th¸i ph¸t huy ®-îc hiÖu Ých phßng hé. Rõng kinh tÕ
th× lÊy qu¶ vµ s¶n phÈm ngoµi gç lµ chñ yÕu nh-ng ph¶i cã t¸c dông
phßng hé nhÊt ®Þnh vµ thËm chÝ cã thÓ më mét ®iÓm tham quan du lÞch.
Cho nªn khi x¸c ®Þnh mét lo¹i rõng th× ph¶i ®Æc biÖt chó ý ®Õn chøc n¨ng
1.2.Quy ho¹ch lo¹i rõng.
chñ yÕu cña nã.
1.2.1. Mèi quan hÖ gi÷a ph©n vïng L©m nghiÖp vµ quy
ho¹ch lo¹i rõng.
(1)TÝnh chÊt vµ ý nghÜa cña ph©n vïng L©m nghiÖp
Ph©n vïng L©m nghiÖp lµ c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm cña L©m nghhiÖp trªn
c¬ së nghiªn cøu ®iÒu kiÖn tù nhiªn kinh tÕ vµ kü thuËt ph©n tÝch vµ ®¸nh
gi¸ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt L©m nghiÖp, dùa vµo c¸c khu vùc ®Êt kh¸c nhau ®Ó
ph©n chia. Sù ph©n chia ph¶i dùa vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn ®iÒu kiÖn kinh tÕ
x· héi vµ hiÖn tr¹ng s¶n xuÊt L©m nghiÖp, nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i, th¨m dß
quy m« s¶n xuÊt L©m nghiÖp cho phÐp vµ tiÕn hµnh nh÷ng biÖn ph¸p
®iÒu chØnh bè côc.
VÒ tÝnh chÊt ph©n vïng L©m nghiÖp hiÖn nay cã nhiÒu chç kh«ng
®Þnh h×nh, mäi ng-êi cã quan ®iÓm cã c¸ch nh×n kh¸c nhau. Cã ng-êi
cho r»ng nã thuéc vÒ tÝnh chÊt nghiªn cøu khoa häc, lÞch sö ph©n vïng
L©m nghiÖp cña n-íc ta cßn ng¾n nhiÒu vÊn ®Ò kinh tÕ kü thuËt cßn thiÕu
c¬ së. Ph©n vïng L©m nghiÖp l¹i thuéc vÒ mét bé phËn cña ph©n vïng
N«ng nghiÖp tæng hîp; nghiªn cøu vÊn ®Ò më réng c¸c khu vùc cho nªn
nghiªn cøu chiÕn l-îc ph¸t triÓn quy ho¹ch ph©n vïng lµ mét vÊn ®Ò
ch-a hoµn thiÖn. Còng cã ng-êi cho r»ng quy ho¹ch L©m nghiÖp thuéc
vÒ c«ng t¸c c¬ së x©y dùng L©m nghiÖp võa cã tÝnh chÊt chiÕn l-îc vµ
c«ng t¸c c¬ së quy ho¹ch L©m nghiÖp vµ chØ ®¹o s¶n xuÊt L©m nghiÖp.
VÊn ®Ò ph©n vïng tù nhiªn còng cã 2 ý kiÕn: mét ý kiÕn cho r»ng ph©n
vïng L©m nghiÖp lµ ph©n vïng tù nhiªn nã gÇn víi ph©n lo¹i lËp ®Þa mµ
ph©n lo¹i lËp ®Þa lµ chñ yÕu dùa vµo sù kh¸c nhau vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn;
Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm)
- 37
mét ý kiÕn kh¸c cho r»ng ph©n vïng L©m nghiÖp lµ ph©n vïng s¶n xuÊt
phôc vô cho bè côc hîp lý cña s¶n xuÊt L©m nghiÖp cho nªn nã kh«ng
thÓ lµ ph©n vïng tù nhiªn . Ph©n vïng L©m nghiÖp lµ mét ph©n vïng tæng
hîp bao gåm ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi. C¨n cø vµo
lý gi¶i ®ã, Ph©n vïng L©m nghiÖp ngoµi viÖc c¨n cø ph©n lo¹i ®iÒu kiÖn
tù nhiªn cßn ph¶i c¨n cø vµo d©n sè giao th«ng kÕt cÊu nghÒ, møc ®é
kinh doanh vµ yªu cÇu ph¸t triÓn L©m nghiÖp ®Ó ph©n chia.
Ph©n vïng L©m nghiÖp cã mét ý nghÜa v« cïng quan träng. Thø nhÊt
lµ ®iÒu chØnh ®-îc nhu cÇu mèi quan hÖ c¸c ngµnh kinh tÕ tù nhiªn. L©m
nghiÖp lµ mét bé phËn tæ thµnh quan träng cña ngµnh kinh tÕ quèc d©n,
hiÖn nay sù ph¸t triÓn x· héi ®· ®Ò ra mét yªu cÇu tiªu chuÈn cao vµ
nhiÒu mÆt ®èi víi L©m nghiÖp. L©m nghiÖp hiÖn ®¹i ph¶i thèng nhÊt tõng
b-íc vÒ x©y dùng hiÖn ®¹i ho¸ x· héi chñ nghÜa ph¶i ®iÒu chØnh mèi
quan hÖ gi÷a n«ng nghiÖp, ch¨n nu«i, giao th«ng vËn t¶i, nghÒ khai th¸c
má, b¶o vÖ m«i tr-êng t¨ng nhanh x©y dùng L©m nghiÖp t¨ng thªm
nguån tµi nguyªn rõng n©ng cao ®é che phñ cña rõng c¶i thiÖn chøc n¨ng
m«i tr-êng sinh th¸i. Nh÷ng nhiÖm vô ®ã ngµy cµng nÆng nÒ. Thø hai lµ
do s¶n xuÊt L©m nghiÖp cã ®Æc ®iÓm khu vùc rÊt m¹nh ph¶i c¨n cø vµo
®iÒu kiÖn tù nhiªn, ®Æc tÝnh sinh vËt häc sinh th¸i häc cña loµi c©y ®Ó
ph¸t triÓn L©m nghiÖp. Thø ba lµ ph¶i gióp cho c¸c bé phËn l·nh ®¹o
ph¶i chän ®Êt trång thÝch hîp chØ ®¹o ph©n lo¹i tæ chøc s¶n xuÊt chÝnh
x¸c ph¶i qu¸n triÖt tèt h¬n chÝnh s¸ch ph-¬ng tr©m L©m nghiÖp, t¨ng
nhanh x©y dùng L©m nghiÖp, gióp cho l·nh ®¹o thùc hiÖn thuyÕt s¸ch
theo khoa häc.
Quy ho¹ch L©m nghiÖp lµ mét biÖn ph¸p chØ ®¹o s¶n xuÊt L©m
nghiÖp theo mét nguyªn t¾c ®Êt nµo c©y Êy lµ c«ng t¸c c¬ së kü thuËt
hiÖn ®¹i ho¸ L©m nghiÖp cña nÒn s¶n xuÊt L©m nghiÖp ph¸t triÓn.
(2)Nguyªn t¾c vµ c¨n cø ph©n vïng L©m nghiÖp.
Nguyªn t¾c c¬ b¶n cña ph©n vïng L©m nghiÖp lµ lÊy ®iÒu kiÖn tù
nhiªn vµ t×nh h×nh kinh tÕ x· héi, nhu cÇu ph¸t triÓn x· héi ®èi víi L©m
nghiÖp mµ tiÕn hµnh ph©n vïng L©m nghiÖp. Yªu cÇu ph©n vïng L©m
nghiÖp ph¶i ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ thµnh qu¶ thùc tÕ kh¸ch quan vµ quy luËt
kh¸ch quan g©y t¸c dông xóc tiÕn ph¸t triÓn s¶n xuÊt L©m nghiÖp. §Ó
ph¶n ¸nh bè côc s¶n xuÊt L©m nghiÖp trong ph©n vïng ph¶i tu©n thñ mét
nguyªn t¾c nèi liÒn c¸c khu vùc.
Nh÷ng c¨n cø ph©n vïng L©m nghiÖp bao gåm 2 ®iÒu: mét lµ ®iÒu
kiÖn tù nhiªn, hai lµ ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi vµ nhu cÇu ph¸t triÓn x· héi.
§ã lµ v× ph©n vïng L©m nghiÖp ph¶i yªu cÇu xem xÐt ®Çu tiªn nh-ng do
b¶n chÊt cña s¶n xuÊt L©m nghiÖp lµ trång c©y b¶n th©n sÏ gÆp ph¶i
nh÷ng khèng chÕ nghiªm kh¾c cña ®iÒu kiÖn tù nhiªn cho nªn ph©n vïng
L©m nghiÖp cô thÓ th-êng tr-íc hÕt ph¶i xem xÐt ®iÒu kiÖn tù nhiªn ®Æc
biÖt lµ ph©n bè vµ sinh tr-ëng c©y rõng chÞu ¶nh h-ëng rÊt lín c¸c nh©n
tè khÝ hËu, ®Þa m¹o, ®Þa chÊt, thuû v¨n, thæ nh-ìng, thùc b×, sau ®ã ph¶i
thèng nhÊt víi yªu cÇu ph¸t triÓn x· héi. Khi ph©n vïng L©m nghiÖp toµn
Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm)
- 38
quèc tr-íc hÕt ph¶i xem xÐt nh©n tè nhiÖt l-îng vµ nh©n tè n-íc sau ®ã
míi ph©n theo ®Þa m¹o thæ nh-ìng vµ thùc b×.
(3)Mèi quan hÖ gi÷a ph©n vïng L©m nghiÖp vµ quy ho¹ch L©m
nghiÖp.
Ph©n vïng L©m nghiÖp vµ quy ho¹ch L©m nghiÖp cïng thuéc vÒ mét
hÖ thèng nhËn thøc ph¶n ¸nh thÕ giíi kh¸ch quan vµ phôc vô cho L©m
nghiÖp, hai c¸i ®ã võa liªn hÖ víi nhau võa cã sù kh¸c nhau.
Ph©n vïng L©m nghiÖp lµ nghiªn cøu quy luËt kh¸ch quan sù kh¸c
nhau vµ sù t-¬ng tù nhau vÒ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña tõng vïng kh¸c nhau
®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò vÜ m« vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Ph©n vïng chñ
yÕ lµ thuéc tÝnh tù nhiªn thÓ hiÖn mèi quan hÖ c¸c quÇn x· tù nhiªn trong
hÖ sinh th¸i. Ph©n vïng ph¶i dùa vµo c¸c nh©n tè æn ®Þnh cña tù nhiªn vµ
c¸c nh©n tè x· héi nh- khÝ hËu ®Êt ®ai… §èi víi nh÷ng nh©n tè biÕn ®æi
th× Ýt xem xÐt h¬n, khi nghiªn cøu ph©n vïng ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt L©m
nghiÖp chñ yÕu lµ ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh h-íng cho nªn th-êng lµ cã tÝnh æn
®Þnh t-¬ng ®èi. Nh-ng quy ho¹ch l¹i c¨n cø vµo quy luËt ph¸t triÓn cña
sù vËt vµ ®Þnh ra nh÷ng ®iÒu kiÖn hiÖn thùc, nh÷ng biÖn ph¸p t-¬ng ®èi
cô thÓ thÓ hiÖn ®Æc tr-ng diÔn biÕn cña mét quÇn x· sinh vËt cô thÓ. §èi
víi quy luËt ph¸t triÓn s¶n xuÊt, môc tiªu b-íc ®i vµ biÖn ph¸p ®-îc ph¶n
¸nh mét c¸ch hÖ thèng tËp trung vµo viÖc s¾p xÕp tèc ®é vµ thêi gian ph¸t
triÓn cã thÓ dùa vµo nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ quèc d©n vµ tiÒn vèn lao
®éng vµ nhiÒu nh©n tè ®Ó tiÕn hµnh ®iÒu chØnh. TÝnh biÕn ®æi cã thÓ lín.
Cã thÓ bao qu¸t nhËn thÊy r»ng ph©n vïng lµ c¬ së vµ c¨n cø cña quy
ho¹ch, quy ho¹ch lµ ®i s©u vµo ph©n vïng lµ thµnh qu¶ quan träng øng
dông viÖc ph©n vïng ®Ó chØ ®¹o s¶n xuÊt L©m nghiÖp. Ph©n vïng lµ
th«ng qua quy ho¹ch ®Ó thùc thi vµ kiÓm nghiÖm quy ho¹ch. Cho nªn
kh«ng cã ph©n vïng th× quy ho¹ch kh«ng cã c¬ së; kh«ng cã quy ho¹ch
th× ph©n vïng còng kh«ng thÓ thùc hiÖn ®-îc.
(4)Quy ho¹ch lo¹i rõng.
C«ng t¸c trång rõng lµ kh©u chñ yÕu cña s¶n xuÊt L©m nghiÖp cho
nªn ph©n vïng trång rõng ph¶i thèng nhÊt víi ph©n vïng L©m nghiÖp.
Th«ng qua ph©n vïng L©m nghiÖp thèng nhÊt ®ã ®Ó ®¹t ®-îc nh÷ng ®Æc
®iÓm vµ yªu cÇu vïng trång rõng. Nh÷ng vïng trong ph©n vïng L©m
nghiÖp dï lµ vïng cÊp 1 hay vïng cÊp 2 trong thùc tÕ lµ nh÷ng ph¹m vi
rÊt lín ph¶i tiÕn hµnh ph©n theo lo¹i rõng, ph¶i ®Æt tªn c¸c cÊp ph©n vïng
L©m nghiÖp ®ã ®Ó cã thÓ cã nhËn thøc chÝnh x¸c. Cã nghÜa lµ ph©n vïng
L©m nghiÖp trong ph¹m vi lín ®· x¸c ®Þnh lo¹i rõng. C¸c ®Þa ph-¬ng cã
thÓ dùa vµo khung ph©n vïng L©m nghiÖp kÕt hîp víi thùc tÕ cô thÓ cña
®Þa ph-¬ng m×nh mµ tiÕn hµnh quy ho¹ch lo¹i rõng. §iÒu ®¸ng chó ý lµ
lo¹i rõng trong ph©n vïng L©m nghiÖp lµ khung lo¹i rõng ph¹m vi lín lµ
mét “chuyªn chñ” vµ mét “hÖ thèng” cho phÐp trong mét ph¹m vi nhÊt
®Þnh phèi hîp lo¹i rõng chñ yÕu vµ lo¹i rõng kh¸c. VÝ dô trong c¸c vïng
rõng phßng hé bao gåm c¸c khu rõng: phßng hé nguån n-íc, phßng hé
®ång ruéng, phßng hé ven biÓn… cã thÓ kÕt hîp mét sè l-îng nhÊt ®Þnh
Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm)
- 39
rõng kinh tÕ, rõng lÊy cñi,… Nh÷ng rõng nh- vËy bæ xung cho nhau, nh-
vËy míi cã thÓ tho¶ m·n ®-îc nhu cÇu nhiÒu mÆt cña ph¸t triÓn kinh tÕ
khu vùc ®èi víi L©m nghiÖp b¶o ®¶m viÖc quy ho¹ch ®-îc thùc thi
1.2.2 Quy ho¹ch lo¹i rõng trong sù ph¸t triÓn l©m nghiÖp
huyÖn tØnh.
Ph©n vïng l©m nghiÖp lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p chñ yÕu nhÊt ®Ó
quy ho¹ch ph¸t triÓn L©m nghiÖp. Quy ho¹ch ph¸t triÓn L©m nghiÖp cña
huyÖn tØnh lµ quy ho¹ch c¬ b¶n nhÊt, quy ho¹ch lo¹i rõng lµ quy ho¹ch
chñ yÕu nhÊt trong quy ho¹ch L©m nghiÖp. Quy ho¹ch ph¸t triÓn L©m
nghiÖp phÇn lín cho ta nh÷ng bµi häc chñ yÕu lµ th-êng kh«ng râ rµng,
thiÕu luËn chøng, kh«ng phï hîp thùc tÕ, thiÕu ®iÒu tra nghiªn cøu, thiÕu
khoa häc vµ tÝnh kh¶ thi. Sau khi ph©n vïng cã nh÷ng tµi liÖu lîi dông vµ
th«ng qua luËn chøng viÕt quy ho¹ch ph¸t triÓn thiÕt thùc kh¶ thi. Trong
ph©n vïng ®· tæng kÕt ®-îc kinh nghiÖm s¶n xuÊt x¸c ®Þnh ®-îc ph-¬ng
h-íng ph¸t triÓn bè côc lo¹i rõng t-¬ng øng, x¸c ®Þnh -u thÕ tµi nguyªn
tù nhiªn trong quy ho¹ch lµ môc tiªu chñ yÕu ®Ó x©y dùng L©m nghiÖp
vµ c¸c h¹ng môc chñ yÕu trong c¸c lo¹i rõng. Trong ph©n vïng tiÒm lùc
t¨ng s¶n cña luËn chøng cx¸c ®Þnh nh÷ng biÖn ph¸p then chèt ®Ó ph¸t
triÓn c¸c lo¹i rõng trong s¶n xuÊt L©m nghiÖp vµ c¸c h¹ng môc khai th¸c
tõng b-íc. Quy ho¹ch lo¹i rõng trong quy ho¹ch ph¸t triÓn L©m nghiÖp
huyÖn tØnh ph¶i tiÕn hµnh x¸c ®Þnh c¸c cÇu nèi quy ho¹ch víi ®iÒu tra
thùc tÕ. Trong quy ho¹ch L©m nghiÖp ®ang tiÕn hµnh ®iÒu chñ yÕu nhÊt
lµ ph¶i x¸c ®Þnh cho ®-îc lo¹i rõng ®Ó ph¸t triÓn L©m nghiÖp. Quy ho¹ch
lo¹i rõng trong thùc tÕ lµ ®iÒu tra nghiªn cøu tµi nguyªn trong L©m
nghiÖp, ®iÒu kiÖn tù nhiªn, t×nh h×nh kinh tÕ x· héi vµ kinh nghiÖm ph¸t
triÓn lo¹i rõng vµ x©y dùng L©m nghiÖp tr-íc ®©y, x¸c ®Þnh môc tiªu
phÊn ®Êu vµ ph¸t triÓn vµ b¶n ®å x©y dùng viÔn c¶nh.
Khi quy ho¹ch lo¹i rõng ph¶i xuÊt ph¸t tõ x©y dùng l©u dµi cña L©m
nghiÖp tr-íc hÕt ph¶i x¸c ®Þnh ®-îc môc tiªu phÊn ®Êu l©u dµi cña khu
vùc ®ã. nghÜa lµ ph¶i xuÊt ph¸t tõ lîi Ých tæng thÓ cña x©y dùng ®Êt n-íc,
ph¶i xuÊt ph¸t tõ hiÖu Ých sinh th¸i vµ hiÖu Ých kinh tÕ ph¸t huy ®-îc -u
thÕ tù nhiªn kÕt hîp víi nhu cÇu s¶n xuÊt c¸c mÆt l©m n«ng ch¨n nu«i.
Thø nhÊt lµ dùa vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ dùa vµo ®iÒu kiÖn kinh tÕ x·
héi ph¶i xem xÐt ®iÒu kiÖn ®Êt ®ai cña ®Þa ph-¬ng, thÝch øng ®Ó sinh
tr-ëng c©y, kh¶ n¨ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi ®èi víi sù ph¸t triÓn c¸c
lo¹i rõng. Thø hai ph¶i kÕt hîp lîi Ých chung cña nhµ n-íc vµ nhu cÇu
cña nh©n d©n ®Þa ph-¬ng, vÝ dô vïng T©y B¾c ®iÒu kiÖn sinh th¸i yÕu th×
trång rõng phßng hé lµ chÝnh nh-ng ë nh÷ng vïng kinh tÕ ph¸t triÓn th×
ph¶i xuÊt ph¸t tõ lîi Ých cña nh©n d©n ®Þa ph-¬ng, rõng kinh tÕ ph¶i
chiÕm mét tû träng nhÊt ®Þnh. Nh÷ng vïng cã -u thÕ vÒ n-íc, nhiÖt ®é
th× trång rõng gç cao s¶n lµ chÝnh ®ång thêi ph¶i trång rõng phßng hé
trªn mét diÖn tÝch nhÊt ®Þnh. Thø ba lµ ph¶i lu«n lu«n lîi dông kÕt qu¶
tr-íc ®©y cña ®Þa ph-¬ng trong ph©n vïng tæng hîp n«ng nghiÖp quy
ho¹ch vÒ ruéng ®Êt vµ ph©n vïng L©m nghiÖp, tæng kÕt kinh nghiÖm rót
Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm)
- 40
ra nh÷ng bµi häc lµm cho viÖc x©y dùng ph©n vïng lo¹i rõng cã c¬ së
khoa häc vµ kh¶ thi.
Quy ho¹ch L©m nghiÖp lÊy huyÖn tØnh lµm ®¬n vÞ, môc ®Ých chñ yÕu
lµ v× nh÷ng quyÕt s¸ch ph¸t triÓn L©m nghiÖp c¸c cÊp l·nh ®¹o, v× kÕ
ho¹ch trång rõng, s¾p xÕp viÖc s¶n xuÊt c©y con ®Çu t- cho L©m nghiÖp.
Néi dung quy ho¹ch bao gåm ®iÒu tra ®Êt vµ tµi nguyªn rõng tiÕn hµnh
lîi dông ®Êt vµ ph©n vïng, v¹ch ra mét môc tiªu vµ ph-¬ng h-íng chiÕn
l-îc ph¸t triÓn L©m nghiÖp. Quy ho¹ch lo¹i rõng lµ mét c¨n cø vÒ tû lÖ
lo¹i rõng vµ bè côc lo¹i rõng lµ c¬ së ®Æt nÒn mãng chän lo¹i c©y trång.
Quy ho¹ch lo¹i rõng vµ chän lo¹i c©y trång lµ mét ph-¬ng tr©m thiÕt kÕ
quy ho¹ch lo¹i rõng vµ ph-¬ng h-íng thùc thi theo nguyªn t¾c ®ang ®-îc
kiÓm tra.
Th-íc ®o cña quy ho¹ch lo¹i rõng lµ ®a nguyªn, quy ho¹ch lo¹i rõng
cÊp huyÖn ph¶i ®Õn ®-îc cÊp x·, quy ho¹ch lo¹i rõng cÊp tØnh ph¶i ®Õn
L©m tr-êng; néi dung ph©n vïng lo¹i rõng lµ dùa trªn c¸c ®iÒu tra tµi
nguyªn rõng tiÕn hµnh ph©n chia lo¹i lËp ®Þa d-a ra nh÷ng thiÕt kÕ c¸c
lo¹i trång rõng vµ lo¹i kinh doanh rõng hiÖn cã, dùa vµo nh÷ng lo¹i h×nh
®ã mµ v¹ch ra c¸c biÖn ph¸p kü thuËt trång rõng cña c¸c lo¹i rõng.
1.2.3 Quy ho¹ch lo¹i rõng ®¬n nguyªn c¶nh quan.
TÝnh ®a d¹ng c¶nh quan ®· trë thµnh mét lÜnh vùc quan träng cña
sinh th¸i häc hiÖn ®¹i. TÝnh ®a d¹ng c¶nh quan cßn gäi lµ tÝnh ®a d¹ng hÖ
sinh th¸i nã lµ tÝnh ®a d¹ng cña qu¸ tr×nh n¬i ë cña sinh quyÓn, quÇn x·
sinh vËt vµ sinh th¸i. TÝnh ®a d¹ng di truyÒn vµ tÝnh ®a d¹ng loµi ®· t¹o
thµnh tÝnh ®a d¹ng sinh vËt.
C¸c ®éng vËt, thùc vËt, vi sinh vËt vµ c¸c m«i tr-êng vËt lý cña hÖ
sinh th¸i cã quan hÖ víi nhau t¹o thµnh mét c¬ së ph¸t triÓn bÒn v÷ng chØ
cã sù sèng chung cña nhiÒu loµi hÖ sinh th¸i míi cã thÓ ®¶m b¶o ®-îc
tÝnh ®a d¹ng loµi vµ tÝnh ®a d¹ng di truyÒn. ChØ cã ®a d¹ng hÖ sinh th¸i
trong nh÷ng ®iÒu kiÖn t-¬ng øng cña lËp ®Þa míi lµm cho søc s¶n xuÊt
tæng thÓ c¶nh quan ®¹t ®-îc møc cao nhÊt b¶o ®¶m cho sù ph¸t huy b×nh
th-êng cña chøc n¨ng c¶nh quan, b¶o ®¶m tÝnh æn ®Þnh cña c¶nh quan
®Õn mét møc ®é nhÊt ®Þnh. Rõng ®ång chÊt trªn diÖn tÝch lín rÊt dÔ bÞ
s©u bÖnh h¹i, bµi häc ®ã chóng ta rÊt nhiÒu vµ rÊt s©u s¾c nh- s©u ®ôc
th©n, xÐn tãc ®· huû diÖt hµng lo¹t rõng vµ nh÷ng rõng kh¸c nhau xen kÏ
nhau trong kh«ng gian cã thÓ gi¶m ®-îc xu thÕ bÊt lîi ®ã.
ThËp kû 70 cña thÕ kû 20 mäi ng-êi ®· dïng thuËt ng÷ quy ho¹ch
c¶nh quan. Quy ho¹ch c¶nh quan nhÊn m¹nh kh«ng chØ lîi dông hîp lý
®Êt mµ cßn ph¶i xem xÐt mèi quan hÖ kÕt cÊu vÒ chøc n¨ng gi÷a c¸c lo¹i
®Êt.
Lo¹i rõng kh¸c nhau ph©n bè ®¬n nguyªn trong c¸c ®iÒu kiÖn ®Þa lý
kh¸c nhau trong thùc tÕ l¹i h×nh thµnh c¸c ®¸m cã ý nghÜa c¶nh quan. Do
c¶nh quan lµ thÓ xen kÏ cña ®Êt, trong ®ã ¸nh s¸ng nhiÖt ®é, n-íc dinh
d-ìng vµ kh«ng khÝ ®-îc tiÕp thu vµ ph©n phèi vµ thµnh phÇn sinh vËt
®Òu ®-îc ph©n bè trªn vïng nhÊt ®Þnh ®· h×nh thµnh tÝnh kh¸c chÊt cña
Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm)
nguon tai.lieu . vn
