Xem mẫu
- VĂN HÓA ĐƯƠNG ĐẠI KHÁC BIỆT LỐI SỐNG GIỮA CÁC THẾ HỆ TRONG GIA ĐÌNH: SỰ ĐA DẠNG VĂN HÓA TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY NGUYỄN THỊ MỸ LINH Tóm tắt Lối sống hình thành, phát triển và chịu sự chi phối bởi các yếu tố chủ quan, khách quan của mỗi cá nhân, thế hệ, cộng đồng người sống trong xã hội. Mỗi thế hệ người trải qua hoàn cảnh sống, điều kiện sống,… ở các thời kỳ lịch sử khác nhau, tạo nên những khác biệt về lối sống. Khác biệt lối sống giữa các thế hệ nói chung, thế hệ người trong gia đình nói riêng, thường được nhìn nhận qua những mâu thuẫn thế hệ, khoảng cách thế hệ, những ảnh hưởng tích cực và hạn chế của nó đối với văn hóa gia đình. Vận dụng lý thuyết tương đối văn hóa (đặc thù lịch sử) do nhà nhân học Mỹ Franz Boas khởi xướng, bài viết không đánh giá hơn kém trong lối sống của các thế hệ mà lý giải sự khác biệt lối sống gắn với bối cảnh mà các thế hệ sống. Khác biệt lối sống giữa các thế hệ cho thấy sự đa dạng văn hóa trong bối cảnh xã hội hiện nay. Từ khóa: Lối sống, gia đình, đa dạng văn hóa Abstract Lifestyle is formed, developed and influenced by subjective and objective factors of each individual, generation, community in the society. Each generation of people undergoes living circumstances and living conditions in different historical periods, creating different lifestyles. Differences in lifestyles between generations in general and generations of family members in particular, are often seen through generations’ conflicts, generation gaps, positive effects and its limitations on family culture. Applying the theory of cultural relativity (peculiarities of history) initiated by American anthropologist Franz Boas, the article does not evaluate the superior or inferior in the lifestyles of generations but explains the difference in lifestyle associated with the context in which generations have lived. Differences in lifestyles between generations show cultural diversity in the current social context. Keywords: Lifestyle, family, cultural diversity 1. Khác biệt lối sống giữa các thế hệ trong trong những điều kiện tự nhiên và hình thái gia đình kinh tế - xã hội nhất định. L ối sống là một phạm trù có nội hàm Khái niệm thế hệ người trong gia đình vừa và ngoại diên rộng. Khái niệm lối sống có nét tương đồng vừa có nét khác biệt với đã được đề cập đến từ rất sớm trong cách hiểu thế hệ người nói chung. Thế hệ nói nhiều ngành khoa học như triết học, xã hội chung nhằm chỉ “một tập hợp người, thường học, văn hóa học… Dưới góc nhìn văn hóa, có chung một độ tuổi”, “cùng sống trong một lối sống được coi “là một bộ phận hợp thành khoảng thời gian nhất định”, “cùng chứng quan trọng nhất của văn hóa” [9, tr.17]. Lối kiến và cùng trải qua sự diễn biến của các sự sống bao gồm toàn bộ những hoạt động sống kiện lịch sử trọng đại của quốc gia và quốc tế cơ bản, mang tính ổn định, đặc trưng cho mỗi về kinh tế, chính trị, văn hóa…” [8, tr.14-15]. cá nhân, nhóm xã hội, mỗi vùng miền, dân tộc Thế hệ trong gia đình chỉ một tập hợp người Số 28 - Tháng 6 - 2019 VĂN HÓA NGHIÊN CỨU 41
- VĂN HÓA NGHIÊN CỨU (có thể cùng hoặc không cùng một độ tuổi), “chuẩn mực” của gia đình, của xã hội truyền thường sống cùng trong một khoảng thời thống,… tạo ra những va chạm giữa già và trẻ, gian, không gian, sống phụ thuộc vào nhau, giữa cũ và mới, giữa truyền thống và hiện đại gắn bó với nhau bằng quan hệ huyết thống, trong đời sống gia đình. quyền lợi và nghĩa vụ. 2. Đa dạng văn hóa trong lối sống của các Mỗi thế hệ trải qua các thời kỳ lịch sử, chính thế hệ nhìn từ lý thuyết tương đối văn hóa trị, văn hóa, xã hội khác nhau, hình thành nên 2.1. Từ lý thuyết tương đối văn hóa (đặc những lối sống khác nhau, biểu hiện rõ nét thù lịch sử) qua quan niệm sống và các hoạt động sống Lý thuyết tương đối văn hóa (đặc thù lịch trong gia đình. Lối sống của mỗi thế hệ vừa là sử) do nhà nhân học người Mỹ Franz Boas nhân chứng, vừa là hiện thân cho những đặc (1858 - 1942) khởi xướng đã bác bỏ cách tiếp điểm xã hội mà họ đang sống. cận mang tính diễn dịch của các học giả theo Khi nhìn nhận, đánh giá thế hệ trẻ, các thế trường phái tiến hóa luận và khuếch tán văn hệ đi trước thường xem xét thế hệ này trong hóa khi cho rằng mỗi nền văn hóa sẽ trải qua một cái “khung” chung, trong đó có phần từng nấc thang nhất định trong quá trình phát nghiêng về yếu tố tiêu cực trong lối sống với triển. Theo đó, Boas cho rằng mỗi nền văn hóa những đặc điểm như: lười làm, ham chơi, chỉ là những sản phẩm của những điều kiện đặc thích hưởng thụ, đặt giá trị vật chất lên trên thù tồn tại trong quá trình lịch sử của mỗi cộng hết, coi trọng đồng tiền, theo đuổi vật chất, đồng người và chúng ta không nên áp đặt địa vị, tình yêu, tình dục mà quên nuôi nấng những quy luật phổ quát chi phối sự vận hành tâm hồn mình, quá phụ thuộc vào công nghệ của các nền văn hóa. Vì môi trường tự nhiên và thông tin, quay lưng lại các giá trị văn hóa môi trường xã hội của mỗi cộng đồng người truyền thống. Phần lớn người già coi trọng không giống nhau, nên mỗi cộng đồng sẽ có bảo lưu lối sống của thế hệ đi trước, đề xuất những cách khác nhau để thích nghi với môi lấy giá trị văn hóa, lối sống, cách sống của thế trường sống, mang đến một kết quả tất yếu hệ già để nhìn nhận, soi chiếu, làm chuẩn mực là sản phẩm văn hóa của mỗi cộng đồng, mỗi cho thế hệ trẻ noi theo. Nhìn vào “gia lễ xưa và nhóm người sẽ rất khác nhau. nay”, tác giả Phạm Côn Sơn đưa ra một số biểu hiện và có phần cực đoan trong so sánh khi Các học giả theo thuyết tương đối văn hóa kết luận lối sống của lớp trẻ ngày nay “phóng nhấn mạnh nguyên tắc phân tích tổng thể túng khác hẳn nếp ăn ở có khuôn phép của trong việc tìm hiểu các thực hành văn hóa. Để những người thuộc các thế hệ bốn mươi năm giải thích một hiện tượng văn hóa, cần kiểm về trước” [6, tr.13]. Ngay cả trong một số cuộc chứng trên ba phương diện cơ bản: điều kiện hội thảo, không ít nhà quản lý cũng lên tiếng môi trường, yếu tố tâm lý và các mối quan hệ đề xuất duy trì loại hình gia đình truyền thống, lịch sử, trong đó yếu tố lịch sử giữ vai trò quan giảm bớt xu hướng gia đình hạt nhân, đưa phụ trọng nhất. Sự phát triển mang tính lịch sử, sự nữ trở lại nhiều hơn với gia đình… [3, tr.106- tương tác giữa con người với môi trường xã 107]. hội là những nhân tố tạo thành văn hóa của Trong khi đó, thế hệ trẻ lại có cái nhìn, sự một xã hội. Các đặc trưng văn hóa sẽ được đánh giá thế hệ già theo những tiêu chí, quan hiểu sâu sắc nhất khi đặt nó trong hệ thống. điểm của riêng họ. Thế hệ trẻ kính trọng thế Sự so sánh khi xem xét giá trị, phong tục, đặc hệ già, người già vẫn có tiếng nói quan trọng điểm,… của một nền văn hóa này với một nền trong gia đình, trong làng xã. Bên cạnh đó cũng văn hóa khác đều là sai lệch về mặt phương có nhiều ý kiến cho rằng thế hệ già là bảo thủ, pháp luận. lạc hậu, là trình độ công nghệ thông tin kém, Lối sống của con người được hình thành là tiết kiệm quá mức, là khó tính và hoài cổ... từ các yếu tố môi trường tự nhiên, môi trường Nhiều người trẻ muốn bứt phá, muốn vượt ra lịch sử - xã hội và chịu sự chi phối bởi cả các ngoài những điều được coi là “quy chuẩn”, là diễn ngôn. Đó là hệ thống các nguyên tắc, 42 Số 28 - Tháng 6 - 2019
- VĂN HÓA ĐƯƠNG ĐẠI quan điểm, tư tưởng,… quy định về chuẩn trong thời kỳ Nho giáo, chiến tranh, bao cấp. mực đúng - sai, tốt - xấu do các chủ thể tạo ra. Họ coi trọng danh dự bản thân, danh dự gia Các diễn ngôn này có khả năng chi phối đến đình, coi trọng việc duy trì nề nếp, gia phong suy nghĩ, hành vi của con người, của xã hội, và việc duy trì nòi giống trong gia đình. Quan được coi là chân lý, là hiển nhiên đúng và được điểm sống trong gia đình của thế hệ người cao làm theo một cách vô thức. Diễn ngôn trong tuổi đặt yếu tố cộng đồng, dòng họ và những đời sống và trong nghiên cứu khoa học đều có quy định của tư tưởng truyền thống lên hàng những nhận định chung khi so sánh và nhìn đầu. Vợ chồng đến và gắn bó với nhau là vì nhận các thế hệ. nghĩa, vì trách nhiệm với gia đình, dòng họ Vận dụng thuyết tương đối văn hóa (đặc hơn là vì tình yêu. Nối dõi tông đường, sinh thù lịch sử) vào tìm hiểu sự khác biệt lối sống con đẻ cái là ý nghĩa, là mục đích cao nhất của giữa các thế hệ giúp có cái nhìn khách quan cuộc sống hôn nhân. Phần lớn thế hệ này quan khi lý giải đặc điểm lối sống của mỗi thế hệ. niệm người phụ nữ khi lấy chồng là phải theo Lối sống của mỗi thế hệ chính là sự kết tinh chồng, gánh vác giang sơn nhà chồng. Người của điều kiện sống, sự lựa chọn của mỗi thế con trai trưởng có vai trò quan trọng trong gia hệ trong những hoàn cảnh lịch sử xã hội khác đình. Bố mẹ già trông cậy vào các con trai, đặc nhau. Với quan điểm như vậy, khi nhìn nhận sự biệt là con trai trưởng. Chuyện quan hệ tình khác biệt về lối sống giữa các thế hệ trong gia dục trước hôn nhân và quan hệ tình dục ngoài đình sẽ tránh được thói quen phán xét một giá hôn nhân là những điều không thể chấp nhận trị, một đặc điểm văn hóa theo cái nhìn áp đặt, được. Trước bối cảnh hội nhập quốc tế như theo quan niệm, tiêu chuẩn của mình trong hiện nay, nhiều quan niệm, tư tưởng mới cũng khi chưa có sự hiểu biết thật sự về lý do lựa dần được thế hệ người cao tuổi tiếp nhận, tuy chọn giá trị của các nền văn hóa khác. vậy những biến đổi này diễn ra chậm hơn, và thường ở mức giao thoa giữa cũ và mới, giữa 2.2. Đến việc nhìn nhận sự đa dạng văn truyền thống và hiện đại, ít có những thay đổi hóa trong lối sống của các thế hệ đột biến giống như thế hệ trẻ. Sự khác biệt lối sống giữa các thế hệ trong Thế hệ những người trung tuổi chủ yếu gia đình là một tất yếu lịch sử. Chỉ ra sự khác bao gồm thế hệ ông bà và cha mẹ, được tính biệt không phải là để so sánh hơn kém, cao tương đương những người trong độ tuổi từ 36 thấp, để nhìn nhận và đánh giá đúng - sai, tốt đến dưới 60 tuổi. Bên cạnh những tư tưởng - xấu, mà để thấy sự biến đổi giá trị và sự đa Nho giáo, tư tưởng làng xã được trao truyền dạng văn hóa trong bối cảnh hiện nay. từ thế hệ trước, phần lớn đều có liên quan trực Nói đến thế hệ, bao giờ cũng có thể “chỉ tiếp hoặc gián tiếp đến chiến tranh và thời ra một giai đoạn lịch sử tương đương với độ kỳ bao cấp. Chiến tranh và những hệ quả của dài về sự đổi mới của một lớp người trong đời chiến tranh cùng những khó khăn của thời kỳ sống xã hội” [8, tr.19]. Mỗi thế hệ sống trong bao cấp quá độ vẫn còn in dấu trong lối sống gia đình có thể được gọi tên bằng những đặc của những thế hệ sinh ra và lớn lên ở thời kỳ điểm riêng, đặc trưng, tạo nên bức tranh của này. Ở các nước phương Tây, những thế hệ sự đa dạng văn hóa trong bối cảnh xã hội hiện người tham gia chiến tranh hay liên quan đến nay. chiến tranh thế giới thứ nhất và chiến tranh Thế hệ người cao tuổi bao gồm thế hệ các thế giới thứ hai được định danh bằng những cụ và thế hệ ông bà, là những người từ 60 tuổi tên gọi như: “Lost Gerenation” (thế hệ lạc lõng, trở lên. Trong nhóm này còn có thể phân chia thế hệ vứt đi, thế hệ mất mát…)1, “Greatest thành các nhóm nhỏ hơn: thế hệ ông bà (từ 60 Gerenation” (thế hệ vĩ đại nhất)2. Hoàn cảnh đến dưới 80 tuổi) và thế hệ các cụ (từ 80 tuổi trở chiến tranh ở Việt Nam, đặc biệt là hai cuộc lên). Đó là những con người sinh ra, lớn lên, trải kháng chiến vĩ đại chống Pháp và chống Mỹ nghiệm qua nhiều sự kiện chính trị, tư tưởng, cũng đã tôi luyện, hình thành nên những con văn hóa và chịu sự chi phối từ các diễn ngôn người có lòng yêu nước, hướng đến cộng Số 28 - Tháng 6 - 2019 VĂN HÓA NGHIÊN CỨU 43
- VĂN HÓA NGHIÊN CỨU đồng. Họ tôn thờ các giá trị truyền thống, có hay trong thời kỳ bao cấp. Họ có cái nhìn thực sự gắn bó chặt chẽ với làng xóm, quê hương. tế hơn trong hôn nhân của mình và hôn nhân Những khó khăn vất vả của thời chiến và thời của con cái. Mâu thuẫn lớn nhất của thế hệ kỳ bao cấp đã hình thành nên lối sống giản dị, này là sự giằng xé giữa những tư tưởng truyền mực thước, kỷ luật ở một thế hệ, mà cho đến thống và sự tiếp nhận những tư tưởng mới, lối bây giờ, sự giản dị, mực thước và nghiêm khắc sống mới. Một mặt họ vẫn muốn duy trì và bị ấy, với giới trẻ nhiều khi lại trở nên gò bó, cổ ràng buộc bởi truyền thống nề nếp gia đình, hủ và khắc nghiệt. Một thời gian dài ăn không làng xã như định hướng, mong muốn của các đủ no, mặc không đủ ấm đã hình thành trong cụ, họ rất sợ thế hệ người cao tuổi phật ý; mặt họ lối sống chắt chiu, dành dụm. Những người khác, họ cũng muốn tiếp nhận những cách thuộc thế hệ này vẫn có thói quen tiết kiệm, sống mới, những quan niệm mới, muốn đổi phòng thân, ngay cả khi cuộc sống vật chất đã thay một số phong tục tập quán mà họ cho là đủ đầy. Coi trọng gia đình, những người thuộc không còn thực sự phù hợp… thế hệ này muốn được tiếp tục thực hiện các Thế hệ trẻ được tính tương đương trong truyền thống, nề nếp phong tục của gia đình, nhóm tuổi từ 16 đến dưới 35. Đó là những làng xã mà các thế hệ trước đã để lại. công dân sinh ra và lớn lên trong thời đại công Bên cạnh thế hệ những người trung tuổi nghệ thông tin, thời đại toàn cầu hóa đang với lối sống ảnh hưởng trực tiếp từ chiến tranh, diễn ra với tốc độ nhanh chóng. Họ không thật bao cấp, còn một thế hệ trung tuổi trẻ hơn - sự quan tâm đến tư tưởng Nho giáo, tư tưởng những người sinh ra và lớn lên trước thời kỳ làng xã mà thế hệ ông bà, những người cao đầu Đổi mới, họ cũng ít nhiều chịu ảnh hưởng tuổi muốn bảo lưu, định hướng. Những khó gián tiếp từ chiến tranh, bao cấp. Những người khăn trong thời kỳ chiến tranh, thời kỳ bao trung tuổi sống ở thời kỳ này còn được gọi là cấp… được nghe từ ông bà, cha mẹ, đôi khi với thế hệ 7X và đầu 8X, phần nào có nét tương họ như nghe một câu chuyện cổ tích. Một số đồng với thế hệ “Baby Boomers”3 ở phương mong muốn có được một nghề nghiệp nhàn Tây. Sự thay đổi từ thời chiến sang thời bình và hạ trong biên chế nhà nước, nhưng ngày càng chế độ bao cấp mà họ trải qua trong thời niên nhiều người trẻ muốn được làm việc trong thiếu cũng tạo nên những dấu ấn không thể một môi trường năng động, tự do, được cống quên trong ký ức của nhiều người với những hiến và quan trọng là có được thu nhập cao. cảnh xếp hàng, đặt gạch mua gạo, những bữa Sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế thị trường, ăn độn khoai, độn sắn, mặc quần áo vá, xem sự giao lưu, du nhập văn hóa đô thị, văn hóa ti vi đen trắng, chờ mong đội văn công về xã, nước ngoài,… khiến cho hoạt động tiêu dùng khát khao bộ quần áo mới ngày tết… Thế hệ của thế hệ này cũng thay đổi khác trước. Nhu này cũng chứng kiến và trải nghiệm những cầu tiêu dùng của thế hệ trẻ ngày càng cao và đổi mới từ kinh tế thị trường và quá trình hướng đến những sản phẩm phục vụ nhu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đem lại. Họ là những người khá năng động, dễ thích nghi với cá nhân, thể hiện địa vị, đẳng cấp của mình những điều kiện, hoàn cảnh mới nhưng cũng nhiều hơn. Hoàn cảnh sống mà họ sinh ra và là những người biết trân trọng quá khứ. Trong lớn lên cùng những chính sách về gia đình, đời sống gia đình, họ vừa là những người trụ những quy định về lối sống có nhiều đổi mới, cột về kinh tế, vừa là những người có tiếng nói cởi mở, bình đẳng hơn nên những quan điểm quan trọng. Các phong tục tập quán trong gia sống của thế hệ trẻ về hôn nhân, tình yêu đình, làng xã cũng được thế hệ này cố gắng cũng trở nên thông thoáng hơn. Đặc biệt, sinh thực hiện nhưng đã bắt đầu có những thay ra trong thời đại ngập tràn internet, thế hệ trẻ đổi. Chuyện tình yêu, tình dục trước, trong và không thể sống thiếu công nghệ thông tin, ngoài hôn nhân cũng được nhìn nhận thông thiếu các trang mạng xã hội... thoáng hơn, không còn bị lệ thuộc bởi tư Tựu trung, trong gia đình tồn tại các thế hệ tưởng Nho giáo, sự khắc kỷ của chiến tranh người cùng sinh sống qua các thời kỳ lịch sử 44 Số 28 - Tháng 6 - 2019
- VĂN HÓA ĐƯƠNG ĐẠI khác nhau. Lối sống của mỗi thế hệ cho thấy gerenation” chỉ những người có tình yêu nước, sự vận động, đan xen tư tưởng, văn hóa, xã lòng can đảm và ý thức trách nhiệm. hội Việt Nam qua các thời kỳ lịch sử: thời kỳ 3 Ở phương Tây, “Baby Boomers” chỉ những phong kiến, thời kỳ chiến tranh, thời kỳ bao người sinh sau chiến tranh thế giới thứ hai (từ cấp và quá độ, thời kỳ Đổi mới và hội nhập. Đó 1943 đến 1960), trong khoảng thời gian có nhiều cũng là sự vận động, đan xen giữa cũ và mới, chuyển biến về xã hội. “Baby Boomers” chống đối giữa truyền thống và hiện đại. Trong đó cái cũ chiến tranh, đòi hỏi quyền lợi riêng; lạc quan, không hoàn toàn mất đi mà vẫn còn chi phối thiên về lý tưởng nhưng chấp nhận thất bại. Họ cái mới. Cái mới phát triển nhưng không lấn có xu hướng chối bỏ các giá trị cũ, định nghĩa lại át cái cũ. Sự khác biệt lối sống giữa các thế hệ các giá trị trong xã hội cổ truyền và thường tự hỏi trong gia đình thể hiện sự đa dạng của văn hóa “who am I?” (tôi là ai). Việt Nam trong bối cảnh xã hội hiện nay. Tài liệu tham khảo Kết luận 1. Lâm Minh Châu (2017), Nhân học khoa học Gia đình giống như một xã hội thu nhỏ, ở về sự khác biệt văn hóa, Nxb. Thế giới, Hà Nội. đó tồn tại những thế hệ người khác nhau, là 2. Nguyễn Văn Huyên (2006), “Lối sống của những nhân chứng cho những điều kiện sống, người Việt Nam dưới tác động của toàn cầu hóa”, hoàn cảnh sống, thời kỳ sống khác nhau. Với in trong Những vấn đề xã hội học trong công cuộc quan điểm tương đối văn hóa, lối sống của các đổi mới, Nxb. Chính trị Quốc gia, Hà Nội. thế hệ trong gia đình được nhìn nhận một cách 3. Đặng Cảnh Khanh, Lê Thị Quý (2007), Gia khách quan. Lối sống của các thế hệ không chỉ đình học, Nxb. Lý luận chính trị, Hà Nội. là vấn đề của một cá nhân, một nhóm người 4. Nhiều tác giả (2016), Hệ giá trị gia đình Việt mà còn có lý do xã hội, bối cảnh xã hội ẩn chứa Nam từ hướng tiếp cận xã hội học, Nxb. Khoa học trong hoạt động sống của mỗi nhóm người, xã hội, Hà Nội. mỗi thế hệ người. Khác biệt lối sống giữa các 5. Ronald Inglehart (2008), Hiện đại hóa và thế hệ từ già đến trẻ, xét cho cùng cũng là một hậu hiện đại hóa, Nxb. Chính trị Quốc gia, Hà Nội. biểu hiện của sự biến đổi văn hóa, chuyển đổi 6. Phạm Côn Sơn (2011), Gia lễ xưa và nay, xã hội, chuyển đổi hệ giá trị văn hóa qua các Nxb. Thanh niên, Tp. Hồ Chí Minh. thời kỳ lịch sử khác nhau. 7. Võ Văn Thắng (2006), Xây dựng lối sống ở N.T.M.L Việt Nam hiện nay từ góc độ văn hóa truyền thống (ThS., Khoa Tuyên truyền, dân tộc, Nxb. Văn hóa - Thông tin và Viện Văn hóa, Học viện Báo chí và Tuyên truyền) Hà Nội. 8. Lê Thi (2009), Sự tương đồng và khác biệt Chú thích trong quan niệm về hôn nhân gia đình giữa các thế hệ người Việt Nam, Nxb. Khoa học xã hội, Hà Nội. Năm 1926, trong cuốn sách đầu tay Mặt 1 trời vẫn mọc (The Sun aslo rises), nhà văn Mỹ nổi 9. Phạm Hồng Tung (2011), Thanh niên và lối tiếng Ernerst Hengmingway đã gọi tên thế hệ sống của thanh niên Việt Nam trong quá trình đổi “lost gerenation”. Đó là những con người sinh ra mới và hội nhập quốc tế, Nxb. Chính trị Quốc gia, trong khoảng thời gian từ 1883 đến 1900, tham Hà Nội. gia chiến tranh thế giới thứ nhất và trở về sau chiến tranh với nỗi đau không thành lời. Ngày nhận bài: 24 - 3 - 2019 2 Tên gọi “greatest gerenation” xuất phát từ Ngày phản biện, đánh giá: 14 - 6 - 2019 cuốn sách cùng tên của Tom Brokaw năm 1998 Ngày chấp nhận đăng: 25 - 6 - 2019 chỉ những người sinh ra và lớn lên trong khoảng thời gian từ 1901 đến 1924. Đó là thế hệ lớn lên trong thời kỳ kinh tế suy thoái, khi kinh tế dần hồi phục, họ lại phải rời quê hương, gia đình, tham gia chiến tranh thế giới thứ hai. “Greatest Số 28 - Tháng 6 - 2019 VĂN HÓA NGHIÊN CỨU 45
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học