Internet và định hướng giá trị của sinh viên về tình dục trước hôn nhân - Nguyễn Qúy Thanh

46 X· héi häc sè 2 (94), 2006 Internet vµ ®Þnh h−íng gi¸ trÞ cña sinh viªn vÒ t×nh dôc tr−íc h«n nh©n NguyÔn Quý Thanh §Æt vÊn ®Ò Tõ kho¶ng 10 n¨m trë l¹i ®©y, chóng ta nhËn thÊy Internet ngµy cµng chøng tá vai trß cña m×nh trong ®êi sèng x· héi tõ kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi tíi v¨n hãa, khoa häc, gi¸o dôc, gi¶i trÝ, v.v... MÆc dï vËy, cho ®Õn gÇn ®©y, c¸c nhµ nghiªn cøu vÒ truyÒn th«ng vÉn ch−a chó ý ®óng møc ®Õn Internet nh− mét ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng b»ng m¸y tÝnh (Computer-Mediated-Communication). Hä chó ý nhiÒu h¬n tíi nh÷ng ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng truyÒn thèng nh− ®µi ph¸t thanh, truyÒn h×nh, c¸c Ên phÈm, v.v... bëi v× d−êng nh− nh÷ng ph−¬ng tiÖn nµy “tiÖn” h¬n cho c¸c nhµ nghiªn cøu vµ phï hîp víi c¸c lý thuyÕt vÒ truyÒn th«ng ®¹i chóng hiÖn cã. ViÖt Nam chÝnh thøc hßa m¹ng Internet th¸ng 12 n¨m 1997. Tõ ®ã ®Õn nay sè l−îng ng−êi sö dông Internet ngµy cµng t¨ng, víi mét tèc ®ä kh¸ Ên t−îng. Theo thèng kª cña Trung t©m qu¶n lý m¹ng Internet ViÖt Nam (VNNIC) cho biÕt tÝnh ®Õn th¸ng 12 n¨m 2003 míi cã 3,8% d©n sè ViÖt Nam sö dông Internet, cho ®Õn th¸ng 12 n¨m 2005, con sè nµy ®· t¨ng lªn thµnh 12,9%. §Õn th¸ng 3 n¨m 2006, c¶ n−íc ®· cã h¬n 3 triÖu thuª bao qui ®æi víi gÇn 12 triÖu ng−êi sö dông t−¬ng ®−¬ng víi h¬n 14% d©n sè1 víi thµnh phÇn chÝnh lµ thanh thiÕu niªn nãi chung vÒ sinh viªn nãi riªng. Xu h−íng nµy cho thÊy râ Internet ®ang trë thµnh mét ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng quan träng ®èi víi thanh thiÕu niªn vµ sinh viªn. Sinh viªn lµ nhãm x· héi cã ®Æc thï lµ trÎ tuæi, cã häc vÊn, cã tÝnh n¨ng ®éng dÔ tiÕp cËn vµ tiÕp nhËn c¸i míi (c¶ tèt vµ xÊu). ViÖc sö dông th−êng xuyªn Internet, viÖc trë thµnh c¸c c«ng d©n cña m¹ng (netizen) cã thÓ t¸c ®éng mét c¸ch tiªu cùc vµ tÝch cùc ®Õn ®Þnh h−íng gi¸ trÞ cña sinh viªn ë nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau. Tuy nhiªn, trong khi cã kh¸ nhiÒu nghiªn cøu vÒ mèi liªn hÖ cña c¸c ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng truyÒn thèng (®µi ph¸t thanh, truyÒn h×nh, c¸c Ên phÈm, v.v...) víi lèi sèng, sù thay ®æi nhËn thøc, hµnh vi th× nh÷ng nghiªn cøu t−¬ng tù ®èi víi Internet cßn kh¸ h¹n chÕ. Cã thÓ nãi hÇu nh− ch−a cã nghiªn cøu nµo ë ViÖt Nam ®Æt vÊn ®Ò ®o ®¹c ®Þnh l−îng vÒ mèi liªn hÖ gi÷a viÖc sö dông Internet vµ ®Þnh h−íng gi¸ trÞ cña sinh viªn trong vÊn ®Ò t×nh dôc tr−íc h«n nh©n. ChÝnh v× vËy, trong nghiªn cøu nµy chóng t«i thö t×m kiÕm c©u tr¶ lêi cho c©u hái “ViÖc sö dông Internet cña sinh viªn 1 http://www.vnnic.net.vn Bản quyền thuộc Viện Xã hội học:www.ios.org.vn NguyÔn Quý Thanh 47 sÏ ¶nh h−ëng thÕ nµo ®Õn nh÷ng ®Þnh h−íng gi¸ trÞ cña hä trong vÊn ®Ò quan hÖ t×nh dôc tr−íc h«n nh©n?”. Nãi c¸ch kh¸c viÖc sinh viªn truy cËp vµo m¹ng Internet cã lµm cho hä “tù do” h¬n trong viÖc chÊp nhËn “quan hÖ t×nh dôc tr−íc h«n nh©n” hay “xem nhÑ sù trinh tiÕt” nh÷ng ®Þnh h−íng gi¸ trÞ vèn ®−îc ®Ò cao trong x· hé ViÖt Nam truyÒn thèng. Internet kh«ng chØ lµ mét xa lé th«ng tin ®¬n thuÇn mµ nã ®· trë thµnh mét ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng ®¹i chóng kiÓu míi (new mass medium). Nh÷ng nghiªn cøu theo h−íng nµy ®−îc c¸c nhµ nghiªn cøu trªn thÕ giíi chó ý ®Õn kÓ tõ khi sè luîng ng−êi sö dông Internet t¨ng lªn nhanh chãng. Nghiªn cøu cña Merrill Morris vµ Christiane Organ (1996), tr−êng §¹i häc Indiana, Hoa Kú lµ mét trong nh÷ng nghiªn cøu ®Çu tiªn theo h−íng nµy. C¸c t¸c gi¶ nµy cho r»ng cïng víi sù xuÊt hiÖn cña Internet, nh÷ng c¸ch hiÓu truyÒn thèng vÒ mét ph−¬ng tiÒn truyÒn th«ng ®¹i chóng cÇn ®−îc ®Þnh nghÜa l¹i. Chóng t«i cho r»ng sù thay ®æi c¬ b¶n nhÊt cña Internet so víi c¸c ph−¬ng tiÖn truyÒn thèng ®ã lµ tÝnh t−¬ng t¸c cña ph−¬ng tiÖn nµy rÊt cao, viÖc thay ®æi vai trß gi÷a nhµ truyÒn th«ng vµ ng−êi tiÕp nhËn th«ng tin diÔn ra dÔ dµng h¬n. Ng−êi sö dông Internet kh«ng ph¶i lµ ng−êi chØ thu nhËn th«ng tin. Nh÷ng th«ng tin cung cÊp trªn m¹ng Internet kh«ng nhÊt thiÕt lµ do nh÷ng h·ng truyÒn th«ng hay nh÷ng tæ chøc chÝnh thøc s¶n xuÊt mµ cã thÓ do mäi c¸ nh©n, mäi nhãm phi chÝnh thøc tham gia vµo m¹ng t¹o ra. Do ®ã th«ng tin cung cÊp trªn m¹ng m¹ng tÝnh ®a h−íng nÕu xÐt trªn cÊp ®é toµn hÖ thèng. Internet lµ d¹ng truyÒn th«ng ®a ph−¬ng tiÖn (multimedia) vµ ®a cÊp ®é (c¸ nh©n, nhãm, ®¹i chóng). ChÝnh nh÷ng ®Æc tÝnh nµy trong ho¹t ®éng cña Internet víi t− c¸ch mét ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng cã thÓ khiÕn nã ¶nh h−ëng ®Õn ®Þnh h−íng gi¸ trÞ cña c¸ nhËn theo c¸ch thøc kh¸c ®i so víi c¸c ph−¬ng tiªn truyÒn thèng. T¹i ViÖt Nam, trong khi c¸c ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng ®¹i chóng vµ c¸c diÔn ®µn trùc tuyÕn th¶o luËn rÊt s«i næi vÒ t×nh dôc tr−íc h«n nh©n, ®Æc biÖt lµ hiÖn t−îng “sèng thö tr−íc h«n nh©n”, “n¹o thai tr−íc h«n nh©n” th× c¸c nhµ x· héi häc, c¸c nhµ t©m lý häc d−êng nh− ch−a chó ý ®óng møc ®Õn vÊn ®Ò nµy. §iÒu nµy biÓu hiÖn qua viÖc sè l−îng c¸c nghiªn cøu nghiªn cøu trùc tiÕp hoÆc gian tiÕp vÒ vÊn ®Ò nµy kh¸ khiªm tèn. Nh×n chung, cã thÓ chia c¸c nghiªn cøu nµy thµnh 2 nhãm: (i) hiÖn tr¹ng (hµnh vi) vÒ t×nh dôc tr−íc h«n nh©n; (ii) quan niÖm (®Þnh h−íng gi¸ trÞ) vÒ t×nh dôc tr−íc h«n nh©n. Do nh÷ng khã kh¨n vÒ ph−¬ng ph¸p tiÕp cËn trong nghiªn cøu vÒ hµnh vi t×nh dôc tr−íc h«n nh©n, v× vËy c¸c nhµ nghiªn cøu lùa chän nghiªn cøu vÒ quan niÖm cña c¸c nhãm x· héi vÒ vÊn ®Ò nµy. MÆc dï vËy, nh÷ng nghiªn cøu vÒ hiÖn tr¹ng hµnh vi t×nh dôc tr−íc h«n nh©n th−êng Èn chøa gi¸n tiÕp trong nghiªn cøu vÒ c¸c chñ ®Ò liªn quan kh¸c nh− vÒ d©n sè kÕ ho¹ch hãa gia ®×nh, søc khoÎ sinh s¶n, m¹i d©m. T¹i ViÖt Nam ®· cã nh÷ng nghiªn cøu vÒ quan niÖm cña thanh niªn, sinh viªn vÒ vÊn ®Ò “sèng thö” nãi chung vµ t×nh dôc tr−íc h«n nh©n nãi riªng. Trong nghiªn cøu cña Vò ThÞ Hµ (2002) th× ®· xuÊt hiÖn xu h−íng ñng hé viÖc “sèng thö Bản quyền thuộc Viện Xã hội học:www.ios.org.vn 48 Internet vµ ®Þnh h−íng gi¸ trÞ cña sinh viªn vÒ t×nh dôc tr−íc h«n nh©n tr−íc h«n nh©n”, vµ nam sinh viªn cã xu h−íng ñng hé ®iÒu nµy h¬n n÷ sinh viªn. ThÕ nh−ng xu h−íng nµy cã vÎ t¨ng lªn, theo nghiªn cøu TrÇn Mai H−¬ng, Mai Thanh Tó, Hµ §«ng (2006) cø gÇn 4 sinh viªn ®−îc hái (trong sè 243 sinh viªn) th× cã gÇn 3 sinh viªn thõa nhËn ®· tõng yªu trong nh÷ng n¨m ®ang häc ®¹i häc. H¬n thÕ, gÇn mét phÇn t− sè sinh viªn ®iÒu tra (23%) thõa nhËn r»ng hä ®· tõng cã quan hÖ t×nh dôc. RÊt cã thÓ do tÝnh chÊt nh¹y c¶m cña vÊn ®Ò t×nh dôc tr−íc h«n nh©n, tû lÖ sinh viªn thõa nhËn ®· tõng cã quan hÖ t×nh dôc trong nghiªn cøu nµy cã thÓ vÉn cßn thÊp h¬n con sè trªn thùc tÕ. MÆc dï vËy, tû lÖ nµy cïng lµ ®¸ng chó ý khi con sè nµy chØ lµ 8% sinh viªn ®−îc hái cho r»ng “s½n sµng cã quan hÖ t×nh dôc” ë thêi ®iÓm vµo n¨m 19922. (NguyÔn Quý Thanh, 1992). Bªn c¹nh ®ã “§iÒu tra Quèc gia vÒ vÞ thµnh niªn vµ thanh niªn ViÖt Nam” n¨m 2003 còng cung cÊp nh÷ng sè liÖu phong phó vÒ hµnh vi t×nh dôc tr−íc h«n nh©n cña vÞ thµnh niªn vµ thanh niªn ViÖt Nam. Theo b¸o c¸o nµy cã 28% ng−êi ®−îc hái cho biÕt ®· tõng yªu vµ cã 9,6% (vÞ thµnh niªn vµ thanh niªn ®éc th©n ®−îc ®iÒu tra) thõa nhËn ®· tõng cã quan hÖ t×nh dôc tr−íc h«n nh©n. Tuy nhiªn, b¸o c¸o nµy kh«ng ®i vµo lý gi¶i kü vÒ hiÖn t−îng nµy. Trong nghiªn cøu nµy, chóng t«i tiÕn hµnh kh¶o s¸t 640 sinh viªn t¹i 10 tr−êng ®¹i häc3, bao gåm 5 tr−êng ë Hµ Néi vµ 5 tr−êng ë Thµnh phè Hå ChÝ Minh4. Hµ Néi vµ Thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ hai ®Þa ph−¬ng tËp trung sè tr−êng ®¹i häc nhiÒu nhÊt c¶ n−íc. TÝnh ®¹i diÖn cña mÉu nghiªn cøu sÏ ®−îc ®¶m b¶o b»ng quy tr×nh chän mÉu ph©n côm nhiÒu giai ®o¹n. Ngoµi ra viÖc thu thËp th«ng tin cßn ®−îc tiÕn hµnh t¹i c¸c ®iÓm truy cËp Internet c«ng céng. Cã thÓ nãi r»ng, m«i tr−êng sinh viªn lµ mét m«i tr−êng kh¸ thuÇn nhÊt, chÝnh v× vËy kÝch th−íc mÉu víi 640 sinh viªn lµ hoµn toµn ®ñ lín vµ ®¹i diÖn cho sinh viªn toµn quèc. §Ó thu thËp th«ng tin, chóng t«i ®· sö dông mét b¶ng hái cÊu tróc ®· ®−îc chØnh söa trªn kÕt qu¶ thñ nghiÖm 20 sinh viªn. Bªn c¹nh nh÷ng c©u hái vÒ tuÇn xuÊt vµ thêi gian truy cËp vµo m¹ng, b¶ng hái ®· sö dông thang Likert 5 ®iÓm ®Ó sinh viªn ®−a ra ý kiÕn ®ång ý hay ph¶n ®èi (Hoµn toµn ®óng: 1; C¬ b¶n ®óng: 2; Ph©n v©n: 3; C¬ b¶n sai: 4; Hoµn toµn sai: 5) víi nh÷ng tuyªn bè gi¸ trÞ (value statetement) ®−îc ®−a ra trong b¶ng hái. Ngoµi ra chóng t«i còng sö dông mét phÇn c¬ së d÷ liÖu cña nhãm nghiªn cøu TrÇn Mai H−¬ng, Mai Thanh Tó vµ Hµ §«ng, Khoa X· héi häc, §¹i häc Khoa häc x· héi vµ Nh©n v¨n, §¹i häc Quèc gia Hµ Néi vÒ “Quan niÖm cña sinh viªn vÒ t×nh dôc tr−íc h«n nh©n” (2006). Nghiªn cøu nµy ®· kh¶o s¸t 243 sinh viªn t¹i Hµ Néi vÒ quan niÖm vµ hµnh vi t×nh dôc tr−íc h«n nh©n cña hä. 2 Nh÷ng n¨m ®Çu thËp niªn 90 cña thÕ kû tr−íc còng lµ thêi kú “në ré” cña “t×nh yªu ri ®«” trong c¸c ký tóc x¸ c¸c tr−êng ®¹i häc vµ trµo l−u “yªu hiÖn ®¹i, sèng hiÖn ®¹i”. 3 T−¬ng ®−¬ng víi kho¶ng 10% sè tr−êng §¹i häc vµ gÇn b¶y phÇn v¹n sè sinh viªn cña c¶ nuíc. 4 §¹i häc Khoa häc tù nhiªn Hµ Néi, §¹i häc Khoa häc tù nhiªn Thµnh phè Hå ChÝ Minh, §¹i häc Khoa häc x· héi vµ Nh©n v¨n Hµ Néi, §¹i häc Khoa häc x· héi vµ Nh©n v¨n Thµnh phè Hå ChÝ Minh, §¹i häc B¸ch khoa Hµ Néi, §¹i häc B¸ch khoa Thµnh phè Hå ChÝ Minh, §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n Hµ Néi, §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n Thµnh phè Hå ChÝ Minh, §¹i häc Y Hµ Néi, §¹i häc Y D−îc Thµnh phè Hå ChÝ Minh. Bản quyền thuộc Viện Xã hội học:www.ios.org.vn NguyÔn Quý Thanh 49 Nh÷ng kÕt qu¶ chÝnh vµ th¶o luËn Sinh viªn vµ viÖc sö dông Internet Internet lµ mét hiÖn t−îng c«ng nghÖ nh÷ng cã tÝnh chÊt x· héi rÊt réng r·i. Cã lÏ Ýt cã s¶n phÈm c«ng nghÖ nµo l¹i th©m nhËp s©u vµo mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi nh− Internet vµ còng Ýt cã s¶n phÈm c«ng nghÖ nµo ®−îc giíi sinh viªn ®ãn nhËn tù nhiªn vµ nång nhiÖt ®Õn nh− vËy. Theo nh÷ng nghiªn cøu cña c¸c t¸c gi¶ n−íc ngoµi (Marcel Marchill vµ nh÷ng ng−êi kh¸c, 2000) møc ®é ®¸nh gi¸ vÒ lîi Ých cña Internet d−êng nh− ng−îc l¹i víi thêi gian sö dông. Nãi c¸ch kh¸c, trong thêi kú ®Çu míi khi Internet míi th©m nhËp vµo ®êi sèng x· héi, sù ®¸nh gi¸ vÒ Internet rÊt tÝch cùc. §©y lµ thêi kú h−ng phÊn cña x· héi. HiÖn t−îng nµy còng t−¬ng tù víi hiÖu øng “ngñ gËt” (sleeper’s effect) ®−îc t×m ra khi c¸c nhµ nghiªn cøu t×m hiÓu vÒ ¶nh h−ëng cña uy tÝn cña nguån tin ®Õn viÖc ghi nhí cña ng−êi tiÕp nhËn th«ng tin (Hovland, 1951). Tuy nhiªn, sau mét thêi gian sö dông, x· héi sÏ ®¸nh gi¸ b×nh tÜnh vµ kh¸ch quan h¬n. Tõ ®ã, nh÷ng ng−êi cµng sö dông nhiÒu th× cµng ®¸nh gi¸ Ýt tÝch cùc h¬n vÒ internet. Hä nh×n thÊy nhiÒu mÆt tiªu cùc, nh÷ng rñi ro g¾n víi Internet. Tuy nhiªn, trong nghiªn cøu cña chóng t«i tuyÖt ®¹i ®a sè ng−êi ®−îc hái (71%) cho r»ng “Internet cã nhiÒu ®iÓm tÝch cùc h¬n tiªu cùc”, trong khi chØ cã mét tû lÖ kh«ng ®¸ng kÓ 2,2% ®¸nh gi¸ mÆt tiªu cùc cña Internet lÊn ¸t mÆt tÝch cùc. Chóng t«i còng thÊy r»ng nh÷ng ng−êi sö dông Internet nhiÒu ®¸nh gi¸ tÝch cùc h¬n vÒ nã (r=0,125; p=0,002)5. KÕt qu¶ nµy phï hîp víi thùc tÕ r»ng ViÖt Nam chØ míi gia nhËp céng ®ång Internet quèc tÕ, do ®ã ng−êi sö dông Internet ë ViÖt Nam d−êng nh− ch−a ra khái sù høng khëi ban ®Çu g¾n víi giai ®o¹n ®Çu cña viÖc sö dông Internet. H¬n thÕ, sinh viªn ViÖt Nam míi quan t©m nhiªu h¬n ®Õn Internet trong kho¶ng 2 n¨m trë l¹i ®©y khi dÞch vô Internet tèc ®é cao ADSL (tõ gäi t¾t cña Asymmetrical Digital Subsriber Line - §−êng thuª bao sè bÊt ®èi xøng) trë thµnh s¶n phÈm b×nh d©n. Trong nghiªn cøu cña chóng t«i n¨m 2002, trung b×nh mét sinh viªn chØ vµo m¹ng kho¶ng 15 phót (NguyÔn Quý Thanh, 2002), cßn trong nghiªn cøu nµy, trung b×nh sinh viªn vµo m¹ng 81 phót vµo ngµy nghØ (sai sè chuÈn lµ 78) vµ con sè nµy chØ lµ 36 phót (sai sè chuÈn lµ 56) vµo nh÷ng ngµy ph¶i ®i häc. Vµo n¨m 2002, chóng t«i cho r»ng víi thêi l−îng trung b×nh 15 phót th× sinh viªn hÇu nh− kh«ng thÓ t×m kiÕm ®−îc th«ng tin g× trªn m¹ng, do vËy, viÖc vµo m¹ng cña hä hÇu nh− kh«ng cã ý nghÜa. Víi viÖc gia t¨ng m¹nh mÏ thêi gian sö dông Internet, ho¹t ®éng trªn m¹ng cña sinh còng ®a d¹ng h¬n. Liªn quan ®Õn môc ®Ých vµ néi dung ho¹t ®éng trªn m¹ng, c¸c nghiªn cøu ë Mü cho thÊy r»ng hÇu hÕt ng−êi vµo m¹ng ®Òu sö dông th− ®iÖn tö (email) (Norman H. Nie vµ Lutz Ebbing, 2002; hay ®Ó tham gia vµo c¸c nhãm trùc tuyÕn vµ t¨ng cuêng c¸c quan hÖ ®· cã (John B. Horrigan, 2000). Tuy nhiªn, kh¶o s¸t cña chóng t«i thÊy r»ng ®èi víi sinh viªn ViÖt Nam sö dông email ch−a ph¶i ho¹t ®éng chñ yÕu cña ng−êi vµo m¹ng. M« thøc sö dông Internet phæ biÕn nhÊt cña sinh viªn lµ Chat (66,3%), t×m kiÕm th«ng tin phôc vô bµi häc (65,6%) vµ ®äc b¸o, s¸ch truyÖn trªn 5 ‘r’ lµ ký hiÖu cña hÖ sè t−¬ng quan, ‘p’ lµ x¸c suÊt mµ ë ®ã gi¶ thuyÕt Ho bÞ b¸c bá, cßn gäi lµ møc ý nghÜa thèng kª. Bản quyền thuộc Viện Xã hội học:www.ios.org.vn 50 Internet vµ ®Þnh h−íng gi¸ trÞ cña sinh viªn vÒ t×nh dôc tr−íc h«n nh©n m¹ng. Bªn c¹nh ®ã, kho¶ng 1/3 sè sinh viªn vµo m¹ng lµ ®Ó xem phim vµ nghe nh¹c. Ngoµi ra, hä cßn vµo ®Ó t×m kiÕm viÖc lµm (10,5%), ®Ó kÕt b¹n (8,8%), xem phim, tranh ¶nh (10,5%). ChØ cã 29% sinh viªn sö dông m¹ng Internet dïng thêi gian trªn m¹ng cña m×nh ®Ó viÕt th−. CÇn l−u ý r»ng tuyÖt ®¹i ®a sè tµi nguyªn trªn m¹ng lµ b»ng tiÕng Anh, nh−ng tuyÖt ®¹i ®a sè sinh viªn c¸c tr−êng ®¹i häc trong n−íc l¹i ch−a cã ®ñ tr×nh ®é tiÕng Anh ®Ó khai th¸c. ChÝnh v× vËy, cho dï cã tíi gÇn hai phÇn ba sinh viªn cã sö dông Internet ®Ó khai th¸c th«ng tin th× hiÖu qu¶ còng kh¸ h¹n chÕ v× cã rÊt Ýt trang web khoa häc, hay cña nh÷ng th− viÖn trùc tuyÕn, sè l−îng tõ cña tõ ®iÓn trùc tuyÕn Wikipedia b»ng tiÕng ViÖt còng rÊt Ýt6. Trong sè sinh viªn vµo m¹ng xem phim, ¶nh cã mét sè nhÊt ®Þnh truy cËp vµo nh÷ng trang web khiªu d©m. Tuy nhiªn, chóng t«i kh«ng cã sè liÖu vÒ tû lÖ phÇn tr¨m sinh viªn truy cËp vµo c¸c trang nµy. Nh−ng c¸c cuéc th¶o luËn nhãm, pháng vÊn s©u, hoÆc quan s¸t cã tham dù t¹i c¸c ®iÓm truy cËp Internet c«ng céng ®Òu kh¼ng ®Þnh cã hiÖn t−îng nµy. ViÖc sö dông Internet vµ ®Þnh h−íng gi¸ trÞ cña sinh viªn vÒ t×nh dôc tr−íc h«n nh©n Trong nghiªn cøu gÇn ®©y chóng t«i nhËn thÊy cã mèi liªn hÖ kh¸ chÆt chÏ gi÷a viÖc sö dông Internet vµ lèi sèng cña sinh viªn, bao gåm ho¹t ®éng häc tËp, ho¹t ®éng gi¶i trÝ vµ nh÷ng ®Þnh h−íng gi¸ trÞ c¬ b¶n (NguyÔn Quý Thanh, NguyÔn ThÞ Kh¸nh Hßa, Lª An Ni, 2006). Tuy nhiªn, trong ph¹m vi bµi b¸o nµy, chóng t«i muèn tËp trung träng t©m x¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h−ëng cña internet ®Õn mét phÇn trong ®Þnh h−íng gi¸ trÞ cña sinh viªn, ®ã lµ nh÷ng quan ®iÓm cña hä vÒ “tù do t×nh dôc”. Trong nghiªn cøu nµy kh¸i niÖm ®Þnh h−íng gi¸ trÞ ®−îc hiÓu lµ “nh÷ng nguyªn t¾c vÒ c¸i ®óng vµ c¸i sai ®−îc c¸ nh©n hoÆc nhãm x· héi chÊp nhËn”7. §Þnh h−íng gi¸ trÞ cã thÓ ®−îc chia thµnh 3 nhãm: (i) ®¹o ®øc; (ii) thÈm mü; (iii) chÝnh trÞ, t− t−ëng vµ x· héi. §Þnh h−íng gi¸ trÞ cña sinh viªn vÒ t×nh dôc tr−íc h«n nh©n lµ mét phÇn trong ®Þnh h−íng gi¸ trÞ cña hä vÒ ®¹o ®øc. Nã bao gåm mét tËp hîp c¸c tuyªn bè gi¸ trÞ (value statement) hay quan niÖm c¬ b¶n cña c¸ nh©n vÒ t×nh dôc tr−íc h«n nh©n. §Þnh h−íng gi¸ trÞ cña c¸ nh©n ®−îc h×nh thµnh trong ho¹t ®éng sèng cña c¸c c¸ nh©n. Trong ®ã qu¸ tr×nh x· héi hãa ®Çu ®êi cã ý nghÜa hÕt søc quan träng (NguyÔn Quý Thanh, 1997). XÐt tõ gãc ®é v¨n hãa truyÒn thèng cña ViÖt Nam, trong lÜnh vùc t×nh dôc, trÎ em ®Æc biÖt lµ trÎ em g¸i th−êng ®−îc d¹y dç vÒ sù kiÒm chÕ, vÒ viÖc gi÷ g×n phÈm h¹nh. Tuy nhiªn, ®Þnh h−íng gi¸ trÞ nµy cña c¸c c¸ nh©n còng kh«ng ph¶i lµ bÊt biÕn. Sù tiÕp xóc víi th«ng tin míi, c¸c gi¸ trÞ míi cã thÓ lµm thay ®æi nh÷ng gi¸ trÞ ®· hoÆc ®ang ®Þnh h×nh trong mçi c¸c nh©n. Lý thuyÕt vÒ hiÖn ®¹i hãa cho r»ng c¸c gi¸ trÞ cña c¸c n−íc ph¸t triÓn sÏ ®−îc phæ biÕn t¹i c¸c n−íc kÐm ph¸t triÓn h¬n th«ng qua ho¹t ®éng cña c¸c ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng ®¹i chóng. 6 T×m kiÕn trªn Google theo tõ khãa “x· héi häc” sÏ cho 124 ngµn kÕt qu¶ tiÕng ViÖt trªn Internet, trong khi nÕu t×m kiÕm theo tõ khãa “sociology” th× lµ 172 triÖu kÕt qu¶ tiÕng Anh. T−¬ng tù nh− vËy cã 223 ngµn kÕt qu¶ chøa tõ khãa “T©m lý häc” vµ 353 triÖu kÕt qu¶ tiÕng Anh chøa tõ khãa “psychology”. 7 http://www.wordwebonline.com/en/VALUEORIENTATION. Bản quyền thuộc Viện Xã hội học:www.ios.org.vn ... - tailieumienphi.vn