Xem mẫu
- Hướng dẫn viết Kịch bản
Để viết kịch bản điện ảnh - Phần 1
1. PHẦN MỞ ĐẦU - NHỮNG KHÁI NIỆM
1.1. PHIM VÀ KHÁN GIẢ
Phim làm để cho khán giả.
Có thể gọi kịch tính là người kể chuyện, kịch bản là sự thông báo, còn khán giả là
người tiếp nhận. Tuy nhiên, chẳng có một biên kịch nào trước đó lại không biết rằng,
tác phẩm của anh ta có được thể hiện trên màn ảnh hay không. Những kịch bản của
điện ảnh và truyền hình chất đầy thành những vở kịch cho màn ảnh. Nhưng thậm chí
có những kịch bản, dù đã dựng thành phim rồi không phải lúc nào cũng tìm được
đường đến với công chúng. Vì những nguyên nhân khác nhau, nhiều bộ phim đôi khi
cũng nằm trên giá của phòng lưu trữ.
Điều khuyên bảo đầu tiên, cuối cùng và duy nhất đối với nhà biên kịch, là hãy tìm
được khán giả của mình, hãy biết ý kiến, sự chú ý và thời gian của họ. Một quy luật
vững chắc duy nhất đối với việc sáng tác kịch bản là: không được trở thành người
buồn rầu (tức là luôn luôn bằng nhiều phương cách khác nhau phải làm cho bộ phim
tương lai được dựng theo kịch bản của bạn trở nên phong phú, hấp dẫn sự chú ý, theo
dõi của khán giả, phải làm cho họ luôn luôn rơi vào những tiết tấu khác nhau của kịch
tính, của các thủ pháp dàn dựng).
1.2 THẾ NÀO LÀ QUAY THÀNH PHIM ĐƯỢC ?
XUNG ĐỘT - KỊCH TÍNH - BẠO LỰC
Nghề biên kịch nằm ở chỗ truyền thông với mọi người. Nếu bạn có ý định viết về
những kịch bản chỉ cho mình bạn hoặc cho vài người cùng nhâm nhi nỗi niềm của
mình thì tốt hơn bạn hãy đổi sang làm việc khác. Kịch bản của bạn lúc đó cũng không
thể quay thành phim được dù nó làm cho người ta rung động như một bài thơ hoặc gật
gù tâm đắc như vừa bắt được cái tư tưởng cao siêu trong một bài triết luận. Nếu bạn
không tác động được vào nhiều người khác thì bạn viết kịch bản để làm gì? Một bộ
- phim mà không chiếu cho người ta coi, không phải là phim.
Có thể có những họa sĩ, nhạc sĩ, thi sĩ chỉ sáng tác vì thích sáng tác. Nhưng một nhà
điện ảnh mà không chiếu cho người ta coi phim của mình, thì không phải là nhà điện
ảnh. Cái công việc biên kịch của bạn sẽ là vô nghĩa nếu như bạn không tiếp cận với
công chúng. Mà muốn tiếp cận với họ thì phải làm cho họ bị lôi cuốn bởi bộ phim mà
trước hết là bởi kịch bản của bạn, trước tiên phải là một cái gì đó quay thành phim
được.
Tuyệt đối không được để cho những gì đang diễn ra trên màn ảnh trở nên nhàm chán
đối với khán giả, cần phải đặt họ trong vòng từ 30 đến 90 phút ( chiều dài thông
thường của một lần chiếu một tập phim ) vào một bầu không khí được thổi phồng bởi
những dạng thức khác nhau của sự xung đột kịch tính
1.3 THỰC VÀ GIẢ !Điện ảnh đó là sự giả tạo!
Khi xem bất kỳ một bộ phim nào dù là xem trong rạp hay xem ở nhà trước máy truyền
hình, hầu như khán giả đều ít nhiều bị tác động bởi cái chết của một nhân vật chính
diện nào đó trên phim .Điện ảnh cũng vậy thôi. Cho nên chỉ có những người ngây ngô
mới nghĩ rằng trong kịch bản của mình anh ta sẽ dồn vào đó những chi tiết gọi là thật
nhất với hy vọng mang lại cho khán giả một niềm tin thật sự. Song, thực tế cho thấy
bản chất của sáng tạo nghệ thuật lại dường như ngoảnh mặt lại những cố gắng theo
kiểu “chặt to kho mặn” đó - nó đòi hỏi nhà biên kịch phải biết gia công từ những chất
liệu của đời sống.
Các diễn viên, thường được khán giả làm quen một cách thân mật như những người
thực, đã thể hiện những nhân vật mà dĩ nhiên họ không bao giờ như thế cả. Họ diễn
xuất trong từng tình huống, trong những sự dàn dựng từ những điều nhỏ nhặt với sự
giúp đỡ của hóa trang, phục trang và ánh sáng. Họ nói một cách hoa mỹ những đoạn
đối thoại thuộc lòng mà, như mọi người đều biết, do biên kịch viết.các nhà biên kịch
không nên hướng tới chính thực tế mà cần phải hướng tới sự mô phỏng theo khuôn
mẫu thực tế. Bởi vì những cốt truyện đời thường, những cốt truyện có thật với những
nhân vật thực tế, giống như thật trái ngược với định đề quan trọng của kỹ thuật kịch
bản vì chúng buồn chán! Mọi người hàng ngày va chạm, cọ xát với những vấn đề của
đời sống. Mà trong đời sống thì sự buồn chán luôn khống chế và ngự trị. Nhưng, nếu
- không có sự buồn chán đó thì sẽ không cần đến bất cứ một loại hình nghệ thuật nào,
không cần đến sự sáng tạo nói chung và điện ảnh nói riêng!
Vâng. Điện ảnh đó là sự giả tạo!
1.4 NẮM VỮNG NGÔN NGỮ ĐIỆN ẢNHBạn có nghĩ rằng kịch bản chẳng qua chỉ
là một cái truyện vừa, viết làm sao để người ta có thể sử dụng được mọi thứ trong đó
mà quay thành phim. Và, thêm vào đó, người ta lưu ý rằng cần phải viết cho ra hình
ảnh tránh lối viết nặng nề tư duy ngôi thứ nhứt cũng như những lời kể lể tràng giang
đại hải.
Xin thưa, đó không phải là kịch bản điện ảnh mà chỉ là một cái truyện vừa không hơn
không kém. Tức là bạn vẫn đang làm văn - dĩ nhiên là viết một cách hình tượng - chớ
trong đầu bạn cũng chưa hề có một khái niệm rất rõ nét là bạn đang làm phim với
phương tiện của một nhà văn: Giấy, bút, máy đánh chữ, máy vi tính…
1.5 TƯ TƯỞNG
Tư tưởng là một trong những bộ phận cốt lõi của bộ phim. Không có tư tưởng thì dù
cho bộ phim có hấp dẫn cỡ nào rồi cũng sẽ chẳng đọng lại một ấn tượng gì nơi khán
giả! Điều đó tựa như một cô gái đẹp về hình thức bề ngoại nhưng lại rỗng tuếch về
tâm hồn, về kiến thức đời sống.
Tóm lại, ngay cả khi bạn có trước trong đầu một tư tưởng nào đó và cần thể hiện cái
tư tưởng đó trong một cốt truyện thì bạn cũng nên nhớ rằng điều quan trọng là bạn
phải đề cho cái tư tưởng kia được tự nó bật ra từ chính cốt truyện, các tình thế, các
tình thế, các chi tiết của cốt truyện, hành vi của các nhân vật nhất nhất phải có vẻ như
được sinh ra từ cốt truyện chứ không được để cho khán giả cái cảm giác rằng bạn
đang nhồi nhét tất cả mọi thứ đó vào cái rọ tư tưởng của bạn! Thông thường như thế
người ta cho rằng nhà biên kịch ( hoặc đạo diễn ) cố tình sắp xếp hoặc hình tượng hơn
khi nói “thò tay vào” để lèo lái mọi thứ cho phù hợp với ý chí của mình. Những cố
gắng loại đó hiển nhiên chỉ mang lại những kịch bản ( và những bộ phim ) tồi!
1.6 THỜI GIAN
Khi chuẩn bị viết một kịch bản, một trong những yêu cầu quan trọng mà nhà biên kịch
phải ghi nhớ luôn luôn là bộ phim dựa trên kịch bản của anh ta dài bao nhiêu phút
chiếu. Tại sao? Bởi, nếu không lưu ý mà cứ mải mê chìm đắm vào những chuyện khác
- như nhân vật hành động như thế nào, đường dây kịch phát triển ra làm sao…, thì đến
một lúc nào đó bạn sẽ phải giật mình khi nhận thấy rằng ôi sao bộ phim tương lai của
bạn ngắn quá hoặc dài quá! Và như vậy, một lần nữa hoặc có khi nhiều lần nữa bạn sẽ
phải bỏ nhiều công sức ra để sửa chữa bằng cách kéo dài ra ( nếu thiếu ) hoặc rút ngắn
lại ( nếu thừa ).
Việc sáng tác kịch bản điện ảnh, về mặt kỹ thuật, hoàn toàn khác với ý định làm một
bài thơ. Bài thơ được làm ra có thể chỉ để thỏa mãn tâm tư tình cảm của người sáng
tác, nhưng kịch bản điện ảnh thì không phải vậy, một mặt nó thỏa mãn nhu cầu tinh
thần của nhà biên kịch, mặt khác nó phải đáp ứng được những yêu cầu vật chất của
sản xuất. Người ta đặt bạn viết kịch bản cho một bộ phim không phải chỉ để thỏa mãn
cái nhu cầu cá nhân của bạn mà tin tưởng rằng bạn có thể đáp ứng một cách tốt nhất
những yêu cầu mà bộ phim tương lai đòi hỏi. Nếu bạn không làm được điều đó, bạn
không thể là nhà biên kịch chuyên nghiệp được!
Bạn phải nắm vững ( như nắm vững ngôn ngữ điện ảnh ) chiều dài của bộ phim vì
chắc chắn nó sẽ tác động rất nhiều trong việc triển khai viết kịch bản của bạn về sau.
Để viết kịch bản điện ảnh - Phần 2
2. SOẠN THẢO VÀ TRÌNH BÀY KỊCH BẢN
Các bạn thân mến!
Hoan nghênh các bạn đã đi cùng với chúng tôi qua phần nhập môn ( số 1 ), các bạn đã
phần nào nắm bắt được những vấn đề cơ bản phải quan tâm khi bắt tay vào viết một
kịch bản điện ảnh như: Xung đột, thực tế và ý tưởng, thực và giả, nắm vững ngôn ngữ
điện ảnh, tư tưởng, thời gian… Bây giờ, các bạn đã sẵn sàng ngồi vào bàn viết để bắt
đầu những dòng đầu tiên kịch bản của mình.
2. SOẠN THẢO VÀ TRÌNH BÀY KỊCH BẢN
2.1 SOẠN THẢO VÀ TRÌNH BÀY KỊCH BẢN THEO LỐI NGA
Mời các bạn tham khảo trích đoạn kịch bản BÀI THƠ BIỂN của nhà điện ảnh lừng
danh người Nga Dovjenko:
(…)
Trên một gò đất đầy trăng, A-lích, và Mi-khai-lích đứng cùng nhau.
- - Đứng trên ngôi mộ này đến ban ngày cũng thấy rờn rợn, còn ban đêm sợ lắm - Mi-
khai-lich nói - Thế anh không sợ à?
- Không - A-lich điềm nhiên trả lời.
- Có một ông vua chôn ở dưới này - Mi-khai-lich xúc động giảng giải - Hai nghìn năm
trăm năm rồi… Anh có biết ai không?
- Ai cơ?
- Chuyện ông vua ấy mà.
- Vua nào? Chẳng có vua nào cả.
- Sao lại chẳng có vua nào. Đây có lẽ là ông vua ấy, một ông vua mặc toàn vàng.
Người ta còn nói là chôn cùng với ông ta còn có cả một con ngựa bằng vàng. Người ta
đã tìm kiếm ông ấy trong tất cả các ngôi mộ… Này, anh hãy nhắm mắt lại đi.
- Để làm gì?
- Anh cứ nhắm mắt lại đi.
- Thế còn mày?
- Em cũng nhắm.
Những đứa trẻ nhắm mắt lại, lập tức với trí tưởng tượng trẻ nhỏ của Mi-khai-lich, nó
tưởng tượng quang cảnh chỉ có thể xuất hiện trên đồng cỏ và chỉ có thể xuất hiện dưới
mắt nhìn trong trắng tuổi thơ: Đám tang một ông vua người Xkip.
Ngựa hí vang, những người kỵ sỹ lạ lùng gươm giáo tuốc trần đang phi vòng tròn trên
đồng cỏ trong nỗi lo sợ tuyệt vọng. Những đống lửa sáng rực. Huyệt rộng, mộ mới
đào. Những người khóc mướn gào lên vang động cả thảo nguyên ban đêm. Thi hài
nhà vua chở trên một cỗ xe. Bốn người đánh xe ngựa đã bị giết nằm đó.
Binh sĩ đang giết người đánh xe ngựa thứ năm. Người ta kéo những nữ tì xinh đẹp vào
trong lửa. Những đàn chó lớn, đàn bò rống lên vì ngửi thấy mùi máu. Hoàng hậu tự
sát bằng dao, mắt nhìn khuôn mặt ghê sợ của nhà vua.
2.2 SOẠN THẢO VÀ TRÌNH BÀY KỊCH BẢN THEO HOLLYWOOD
NGƯỜI MỸ TRẦM LẶNG
(…)
41. NGOẠI - PHÁT DIỆM - NGÀY
Một chiếc tàu đổ bộ xuyên qua màn sương theo một con sông tiến về thị trấn Phát
- Diệm. Những khu nhà bên bờ bị phá hủy. Bến sông do một nhóm LÍNH DÙ nhỏ quản
lý. Phía sau là những ngọn lửa rực cháy lây lan ra cột gỗ, mái tranh.
FOWLER chờ trong số 25 lính Com măng đô trang bị nặng nề của Pháp, bên cạnh
một viên TRUNG ÚY trẻ. Viên TRUNG ÚY chỉ tay về phía cột khói đang bốc lên.
VIÊN TRUNG ÚY
Quân đoàn đóng ở gần nhà thờ.
Nó bị trúng đạn trong trận tấn
công tối qua.
FOWLER
Cám ơn nhiều lắm!
VIÊN TRUNG ÚY
Anh ta phải cẩn thận với những kẻ
bắn tỉa.
Chiếc tàu đổ bộ cập vào bờ.
42. NGOẠI - PHỐ CHÍNH - NGÀY
FOWLER chạy từ chỗ núp này sang chỗ núp kia, dọc theo con đường vắng không
người. Sau một lúc, anh ta lấy lại bình tĩnh và bắt đầu đi về phía có cột khói.
43. NGOẠI - KHU NHÀ THỜ VÀ TU VIỆN- NGÀY
Toàn bộ dân cư của thị trấn: Trẻ em, đồ đạc và gia cầm bị dồn vào một khoảng sân
nhỏ trong khuôn viên nhà thờ. Khói từ đám cháy vẫn lan tỏa. Nơi đến của FOWLER
là quân đồn đối diện, mặt tiền của nó đã bị nổ tung, để lộ ra phần bên trong của tòa
nhà.
* BA MÙA
(…)
NGOẠI CẢNH - CON ĐƯỜNG NHỎ - BAN NGÀY
Hải chậm rãi cho chiếc xích lô dừng lại dưới bầu trời u ám.
Hải hạ mui xe, hiện ra Lan mặt áo dài trắng với một cái khăn bịt trên mắt.
Hải dìu Lan xuống xe.
- Chàng nắm tay, dắt nàng bước ra khỏi xích lô.
LAN
Mình đang ở đâu thế hả anh?
HẢI
Suỵt! Đừng hỏi. Chỉ được nghe. Được
hít thở. Và được cảm thấy thôi nhé.
Lan hít vào một hơi dài một cách thèm khát.
LAN
Thơm quá! Cảm thấy như em
đang trở lại năm mười buốn tuổi.
HẢI
Em nhớ là cái gì đấy không?
LAN
Nhớ! Em nhớ! Em nhớ chứ!
Từ phía sau, Hải cởi chiếc khăn bịt mắt. Lan không nói một lời nào. Nàng rảo bước
nhanh về phía trước như bước về một hấp lực không cách nào cưỡng nổi.
Chúng ta chứng kiến một cảnh tượng choáng ngợp màu đỏ rực rỡ của những đóa hoa
phượng vĩ. Hàng trăm cây phượng trồng dọc hai bên đường, kéo dài hút tầm mắt. Lan
chìn đắm trong cảm giác ngây ngất, tiếp tục bước đi trên vỉa hè như đi trong một cơn
mê. Một làn gió nhẹ bắt đầu trổi. Từng cánh phượng vĩ bắt đầu rơi xuống một cách kỳ
diệu, từng cánh, từng cánh một, rơi thêm, rơi thêm nữa…
Lan ngắm nhìn trong trạng thái hân hoan trong lúc cả con đường phủ đầy hoa phượng
đỏ.
TIẾNG HẢI
Anh có cái này dành cho em
Lan ngoảnh lại nhìn Hải. Hải nhặt lên một cánh hoa phượng vĩ.
Hải rút cuốn sách cũ, cẩn thận đặt cánh hoa vào giữa những trang sách.
HẢI
Đây, kể từ nay, Lan ạ, em sẽ không
còn phải giả vờ bịa chuyện nữa.
Qua trích đoạn của hai kịch bản NGƯỜI MỸ TRẦM LẶNG và BA MÙA được nhà
- biên kịch viết theo lối soạn thảo và trình bày kịch bản của Hollywood, chúng ta rút ra
được một số đặc điểm như sau:
- Không bị lẫn lộn với tác phẩm văn học như cách viết kịch bản theo lối Nga, khiến
cho người đọc có thể nhận thấy ngay hình thức riêng biệt của một loại hình nghệ thuật
khác với văn học.
- Lối viết này thoạt nhìn có vẻ gần với kịch bản sân khấu hơn khi ta chỉ căn cứ vào
phần thoại của nhân vật ở đó người ta viết tên nhân vật ở trên và lời thoại ở dưới.
Nhưng có khác ở chỗ lời thoại của kịch bản điện ảnh đước đúc thành một cái khuôn
có thể chứa được về bề ngang khoảng chừng từ 8 đến 9 chữ ( co chữ 12 hoặc 13 ).
Hơn nữa, phần văn xuôi miêu tả trong kịch bản điện ảnh cũng phong phú hơn, rộng rãi
hơn chứ không chỉ giới hạn trong phạm vi chỉ dẫn ( indication scénique ) ngắn gọn
như trong kịch bản sân khấu.
Do vậy về mặt hình thức trình bày, một kịch bản điện ảnh được viết theo lối
Hollywood gần với kịch bản sân khấu hơn trong khi kịch bản trình bày theo lối Nga
gần với văn học hơn.
Chương 1
Kịch bản là gì?
Kịch bản là một văn bản phác thảo những yếu tố về âm thanh, hành động, hình ảnh,
ngôn ngữ cần thiết để kể một câu chuyện. Tại sao lại là “phác thảo”? Bởi vì một bộ
phim là một sản phẩm mang tính hợp tác cao độ. Đạo diễn, diễn viên, nhóm quay
phim sẽ dựa trên những phác thảo của bạn để chuyển thể câu chuyện theo cách của họ.
Họ có thể sẽ xin ý kiến của bạn hoặc không làm thế. Họ có thể bổ sung thêm một số
cây viết cùng với bạn, hoặc yêu cầu bạn viết lại toàn bộ. Điều đó cũng là bình thường.
Tuy nhiên, vì có quá nhiều người cùng tham gia quá trình làm một bộ phim, kịch bản
cần đạt một số chuẩn nhất định mà các bên đều hiểu được, vì thế sinh ra một số khuôn
mẫu, cách trình bày, ghi chú và nhiều quy ước khác. Văn bản này sẽ bao quát các yếu
- tố cơ bản thường được dùng để viết kịch bản.
Điều quan trọng cần nhớ là phim là một tác phẩm về hình ảnh. Bạn không KỂ cho
khán giả nghe câu chuyện của bạn mà là bạn cho họ XEM. Bạn phải học viết kịch bản
MỘT CÁCH CÓ HÌNH ẢNH, viết những cái mà khán giả sẽ NHÌN THẤY, NGHE
THẤY. Bạn có thể yêu nhân vật của mình, biết họ nghĩ gì nhưng điều quan trọng là
làm thế nào đưa được những điều đó lên màn ảnh. Khi đó, bộ phim có thể xong ở
phần nhìn, thường được thay đổi ít nhiều trong hiện trường làm phim. Vì thế, hãy chỉ
viết những hình ảnh, âm thanh, lời nói và để phần còn lại cho các nhà làm phim.
Điều gì tạo nên một câu chuyện hấp dẫn?
Những bộ phim mà bạn yêu thích, phần lớn có nhân vật làm bạn mê đắm. Khán giả
xem một tác phẩm điện ảnh không chỉ đơn giản muốn được thích hoặc mến yêu những
người họ thấy trên màn ảnh, họ muốn được ĐẮM CHÌM trong những nhân vật đó,
cho dù họ có thích hay không. Những người anh hùng vĩ đại khiến ta hào hứng trong
khi những kẻ gian trá độc ác lại làm cho ta tức điên.
Một bộ phim hay luôn chứa đựng trong nó một vấn đề nhất định. Đó không chỉ là cái
mà người ta muốn, nó là thứ cần phải đạt được, dù mối nguy hiểm có như thế nào,
giống như trong bộ phim Indinana Jones and the Raiders of the Lost Ark. Hay nó là
thứ mà rất nhiều nhân vật mong muốn, giống như bức tượng đen, nhỏ trong The
Maltese Falcon. Đôi khi, nó cũng có thể là thứ không nhìn thấy – ví như tự do cho
nhân dân trong Lawrence of Arabia hoặc Gandhi. Tất cả những thứ đó làm thành
nhiệm vụ của nhân vật - thậm chí mang đến cho nhân vật chính sức mạnh siêu nhiên.
Nó có thể là thứ mang tính cá nhân (tình yêu) hoặc vì lợi ích của tất cả mọi người (cứu
thế giới khỏi bàn tay của người ngoài hành tinh) nhưng nó phải mạnh mẽ và phát triển
lên tột bực khi câu chuyện được hé mở.
Phim luôn có những trở ngại, XUNG ĐỘT. Đây chính là trọng tâm của một bộ phim.
- Ai đó muốn một thứ gì, nhưng người và vật cứ chắn ngang đường của người này khi
anh ta cố đạt mục tiêu đặt ra. Đôi lúc, trở ngại này xảy ra đối với cả người hùng và
nhân vật phản diện và mục đích cuối cùng đều quan trọng với cả hai bên, như trong
phim Jingle All the Way. Arnold Schwarzenegger và Sinbad giành giật với nhau một
món quà giáng sinh cho cậu con trai. Cả hai đều không được phép thua cuộc. Trở ngại
và xung đột có thể được thể hiện dưới dạng vật chất hoặc tinh thần. Tuy nhiên, chúng
phải hiện diện trong câu chuyện của bạn, nếu không, bạn chẳng có chuyện nào cả.
Hầu hết các câu chuyện hay, nhân vật chính cũng mang trong mình một xung đột nội
tâm, những thứ thuộc về tâm trí, tinh thần của họ, chỉ có thể được giải quyết trước thời
điểm cô/anh ấy đạt được kết quả - tức là mục tiêu vật chất của câu chuyện. Một số
người gọi con quỷ nội tâm này là “ma” trong khi những người khác gọi đó là “vết
thương”.
Bạn cũng cần có móc câu. Đây là một thuật ngữ trong khi viết bài hát, nó mô tả thứ
thu hút được sự chú ý của mọi người. Hollywood gọi đó là hướng tới đông đảo khán
giả. Nói đơn giản hơn là “giả sử”. Ví dụ trong phim Galaxy Quest, một ý tưởng có thể
đưa ra là: giả sử những diễn viên trong đoàn làm một bộ phim khoa học giả tưởng
đang tạm thời ngừng quay, tuy vậy họ vẫn nổi tiếng, bị cuốn vào cuộc chiến không
gian với người ngoài hành tinh, những người tin rằng phim của họ là tư liệu về cuộc
sống ngoài trái đất?”. Một giả định tốt sẽ khiến kịch bản của bạn nổi bật hơn. Đó là lý
do tại sao khán giả sẵn sàng hy sinh sự thoải mái ở nhà và ném tiền họ khó nhọc kiếm
được để đi xem ngoài rạp.
Hollywood chú ý tới các thể loại phim. Một số nhà sản xuất thường có xu hướng quan
tâm đặc biệt tới một số loại phim nhất định, vì vậy, bạn hãy tiếp cận họ bằng những
thứ mà họ có thể cho là ý tưởng thú vị. Những kịch bản thành công thường mang một
dáng vẻ mới nhưng người ta vẫn xác định được thể loại của nó. Bạn biết rõ điều gì
khiến ý tưởng của mình trở thành độc nhất nhưng bạn có thể nhanh chóng diễn tả nó
cho người khác được không? Liệu đó có phải là một câu chuyện hãi hùng, tiết tấu
nhanh, tình cảm hài hước hay phiêu lưu hành động?
- Bạn cần giới thiệu tác phẩm của mình như một người trong cuộc. Do số lượng các
kịch bản đem đi duyệt khá lớn, nên BẤT CỨ ĐIỀU GÌ khiến tác phẩm của bạn khác
lạ, nó sẽ lọt vào vòng sau. Nếu bạn không hiểu được trò chơi, sẽ không có ai chơi
cùng bạn. Biên kịch phải bám sát những quy ước, bao gồm những thứ như số trang,
font chữ dù đó mới chỉ là bước đầu. Bạn nên làm theo những quy ước đó trừ khi bạn
rất giàu và có ý định chi tiền để sản xuất và đạo diễn bộ phim của mình. Tuy nhiên, kể
cả như vậy, những người bạn sẽ làm việc cùng cũng cần những thứ theo chuẩn mực có
sẵn.
Chương 2
Các loại kịch bản
Dưới đây là danh sách một số kiểu kịch bản đang được dùng ngày nay. Tài liệu này sẽ
giới thiệu loại hình kịch bản cho Phim nhựa/Phim truyền hình.
Tài liệu nhắc tới:
* Kịch bản/ Phim nhựa
* Phim truyền hình
Không nói đến:
* Stage Plays and Musicals
* Phim hài tình huống (3 camera, 1 camera, băng và phim)
* Audio/Visual Scripts/Dual Column
* Multimedia Người viết kịch bản cho bất kỳ loại hình nào trên kia sẽ phải giới thiệu
thành quả của họ theo hai kiểu dưới đây, phụ thuộc vào việc họ đang muốn bán nó hay
kịch bản đã được đem đi dựng thành phim.
Submission Scripts
- Còn gọi là Spec Script. Đây là kịch bản được viết mà không được đặt trước hay mua,
với hy vọng rằng nó sẽ được bán. Phần giới thiệu này sẽ thiên về những triết lý của
kịch bản spec, trong đó, để nói rằng “hãy tránh xa quá trình cộng tác. Những thứ nên
hoặc không nên làm bạn sẽ thấy ở đây, sẽ phản ánh triết lý này.
Shooting Scripts: Kịch bản quay
Một khi kịch bản của bạn đã được chấp thuận, nó thường sẽ được viết lại nhiều lần
trước khi đem đi dựng thành phim. Khi đã hoàn tất, nó sẽ trở thành kịch bản sản xuất.
Tất cả các cảnh, góc quay trong kịch bản này đều được đánh số. Mỗi cảnh và các góc
quay đều bị cắt thành những phần nhỏ. Giám đốc sản xuất phim có thể thay đổi thứ tự
các cảnh quay để tận dụng hiệu quả sân khấu, diễn viên và địa điểm.
Chúng ta sẽ bắt đầu tìm hiểu kịch bản phim nhựa vì nó là loại phổ biến nhất hiện nay.
Sau đó, ta sẽ nói về các loại hình khác, dựa trên những gì đã biết.
Nhận định chung: Mặc dù một mô hình ngày càng được tiêu chuẩn hoá nhưng không
hề có MỘT CÁCH, MỘT KIỂU căn lề, MỘT phong cách nhất định. Luôn luôn có
MỘT PHẠM VI ĐÚNG. Những điều chỉnh của phần mềm viết kịch bản nằm trong
phạm vi này.
Chương 3 - Dàn trang trong kịch bản ban đầu
Quy tắc:
Kịch bản thường được viết trên giấy trắng khổ 8 ½ inch x 11 inch (1 inch = 2.54 cm),
đục ba lỗ. Số trang được đánh ở góc trên bên phải (ở phần header). Trang đầu tiên
không phải đánh số. Font chữ chọn dùng là font Courier 12. Lề trên và lề dưới từ 0,5’’
tới 1’’. Lề trái khoảng 1,2’’-1,6’’. Lề phải từ 0,5’’ tới 1’’.
Font chữ Courier 12 được sử dụng dành cho mục đích về thời gian. Một trang kịch
- bản font chữ Courier 12 sẽ tương đương với 1 phút trên màn ảnh. Những người đọc có
kinh nghiệm có thể phát hiện ra những kịch bản dài bằng việc đo đếm tập giấy trên tay
của họ. Mẹo viết:
Phần mềm viết kịch bản được soạn trước với tất cả những quy luật trên.
Độ dài kịch bản
Kịch bản trung bình một bộ phim nhựa, theo truyền thống, sẽ vào khoảng 95 tới 125
trang. Hiện nay ở Hollywood, kịch bản thường vào khoảng 114 trang. Các bộ phim
hài thường ngắn hơn, drama (chính kịch) dài hơn. Trong trường hợp phim hành động,
các dòng mô tả cua bạn chỉ mất 10 giây để đọc nhưng phải mất tới 45 giây trên màn
ảnh.
Đại uý Owens bỏ túi xách và nhặt chiếc súng máy. Anh chạy từ cửa này qua cửa khác,
né đạn của kẻ thù trong khi bắn trả lại cho đến khi anh tiến tới tháp chuông nhà thờ.
Mẹo viết:
Nếu kịch bản của bạn có nhiều cảnh như trên, số trang có thể ít nhưng điều đó không
có nghĩa rằng bộ phim nếu được dựng sẽ ngắn. Cũng với những dữ kiện tương tự, một
biên kịch khác cũng có thể rút ngắn gọn hơn nhiều. Điều đó phụ thuộc vào phong cách
của từng cá nhân người viết.
125 trang được coi là một kịch bản dài. Độ dài là một yếu tố rất quan trọng. Khi bạn
đưa kịch bản cho nhà sản xuất, điều đầu tiên họ làm là xem qua các trang để ước
chừng nó dài thế nào. Cho dù kịch bản của bạn rất hay, nếu nó quá dài, họ có thể từ
chối đọc nó.
Ác cảm với những kịch bản dài là do vấn đề kinh tế. Thời lượng một bộ phim dưới hai
giờ có nghĩa là sẽ được chiếu nhiều hơn trong các rạp chiếu phim, nghĩa là doanh thu
nhiều hơn cho nhà phân phối, nhà sản xuất, thậm chí cả bạn, người viết kịch bản.
- Khi thấy rằng kịch bản của mình quá dài, bạn phải bắt đầu cắt ngắn tác phẩm của
mình. Luôn nhớ rằng nếu một cảnh có thể được bỏ và câu chuyện không ảnh hưởng
gì, cảnh đó không cần thiết. TẤT CẢ CÁC CẢNH không chỉ là đưa câu chuyện tới
phần kết, mà nó nên là một phần không thể thiếu dẫn tới đỉnh điểm.
thay đổi nội dung bởi: dongphuonghuyenbi, 20-07-2008 lúc 06:46 AM
nguon tai.lieu . vn
