Xem mẫu
- h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic PTS. NGUYÏÎN VÙN HAÃO 30 C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k xaä höåi, thöng qua sûå biïën àöång cuãa cung - cêìu thïí hiïån qua giaá caã trïn thõ trûúâng. - Tûå phaát àiïìu tiïët lûu thöng haâng hoáa. Thöng qua sûå biïën àöång (chïnh lïåch) cuãa giaá caã, haâng hoáa tûâ núi coá giaá caã thêëp seä àûúåc di chuyïín vïì núi coá giaá caã cao. - Tûå phaát kñch thñch caãi tiïën kyä thuêåt, húåp lyá hoáa saãn xuêët, tùng nùng suêët lao àöång, laâm cho lûåc lûúång saãn xuêët phaát triïín. - Tûå phaát laâm phên hoáa ngûúâi saãn xuêët thaânh giaâu vaâ ngheâo. Trong àiïìu kiïån chuã nghôa xaä höåi coá nïìn kinh tïë nhiïìu thaânh phêìn trong àoá thaânh phêìn kinh tïë nhaâ nûúác vaâ kinh tïë têåp thïí laâm nïìn taãng, coân thaânh phêìn kinh tïë nhaâ nûúác giûä vai troâ chuã àaåo thò vai troâ cuãa quy luêåt giaá trõ vïì cú baãn khöng coân nhû trûúác. Tuy nhiïn noá vêîn thûåc hiïån chûác nùng àiïìu tiïët, kñch thñch vaâ àaâo thaãi vöën coá cuãa noá. Trong àiïìu kiïån quaá àöå lïn chuã nghôa xaä höåi, nïìn kinh tïë coân nhiïìu thaânh phêìn, coân nhiïìu loaåi quy luêåt àùåc thuâ hoaåt àöång àan xen vaâo nhau, laâm cho sûå hoaåt àöång cuãa quy luêåt giaá trõ vûâa coá tñnh tûå phaát vûâa coá tñnh tûå giaác, tuy vêîn coá àêìy àuã caác taác duång trïn. Vêën àïì quan troång laâ phaãi nhêån thûác vaâ vêån duång quy luêåt giaá trõ bùçng caác chñnh saách kinh tïë phuâ húåp trïn cú súã khoa hoåc, nhùçm thûåc hiïån coá hiïåu quaã nhûäng muåc tiïu kinh tïë - xaä höåi. 9. Thõ trûúâng laâ gò? Vai troâ cuãa noá trong nïìn saãn xuêët haâng hoáa. Quy luêåt cung - cêìu vaâ taác àöång cuãa noá trïn thõ trûúâng nhû thïë naâo? 1. Thõ trûúâng vaâ cú chïë thõ trûúâng a) Thõ trûúâng laâ núi diïîn ra möëi quan hïå kinh tïë giûäa nhûäng ngûúâi trao àöíi haâng hoáa theo quy luêåt cuãa saãn xuêët vaâ lûu thöng haâng hoáa; laâ töíng húåp caác möëi quan hïå lûu thöng haâng hoáa vaâ lûu thöng tiïìn tïå. http://ebooks.vdcmedia.com
- h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic HÛÚÁNG DÊÎN ÖN THI MÖN KINH TÏË CHÑNH TRÕ MAÁC - LÏNIN 31 C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Thõ trûúâng coá vai troâ quan troång: - Noá phaãn aánh nhanh nhêåy quan hïå cung cêìu, laâ núi phaát tñn hiïåu thöng tin vïì sûå biïën àöång cuãa nïìn kinh tïë, giuáp cho viïåc àiïìu chónh saãn xuêët, hònh thaânh nïn nhûäng tyã lïå cên àöëi giûäa saãn xuêët vaâ tiïu duâng, giûäa cung vaâ cêìu, giûäa saãn xuêët vaâ lûu thöng. - Thõ trûúâng laâ núi thûâa nhêån cuöëi cuâng cöng duång xaä höåi àöëi vúái saãn phêím vaâ lao àöång chi phñ àïí saãn xuêët ra noá. Do àoá, noá kñch thñch nhûäng ngûúâi saãn xuêët vaâ trao àöíi haâng hoáa giaãm chi phñ saãn xuêët vaâ lûu thöng, caãi tiïën chêët lûúång, quy caách, mêîu maä, hònh thûác cho phuâ húåp nhu cêìu, thõ hiïëu ngûúâi tiïu duâng. b) Cú chïë thõ trûúâng laâ guöìng maáy hoaåt àöång cuãa hïå thöëng caác thõ trûúâng trong nïìn kinh tïë haâng hoáa, àiïìu tiïët quaá trònh saãn xuêët vaâ lûu thöng theo yïu cêìu khaách quan cuãa caác quy luêåt cuãa thõ trûúâng (quy luêåt giaá trõ, quy luêåt cung cêìu, quy luêåt caånh tranh, quy luêåt lûu thöng tiïìn tïå...). Vò vêåy, cú chïë thõ trûúâng quy àõnh nhûäng ngûúâi saãn xuêët vaâ trao àöíi haâng hoáa phaãi saãn xuêët theo cú cêëu húåp lyá chuãng loaåi haâng hoáa, giaá caã bao nhiïu, lûu thöng haâng hoáa nhû thïë naâo... Thõ trûúâng vaâ cú chïë thõ trûúâng coá nhûäng khuyïët têåt nhêët àõnh, nhû: - Tñnh tûå phaát dêîn túái sûå höîn àöån trong nïìn kinh tïë. - Kñch thñch lúåi ñch caá nhên, lúåi ñch cuåc böå, nhûng laåi xem nheå lúåi ñch xaä höåi, lúåi ñch toaân thïí. - Chó phaãn aánh nhu cêìu trûúác mùæt, khöng vaåch roä nhu cêìu tûúng lai. - Nhûäng chó söë kinh tïë nhû giaá caã, lúåi nhuêån,... thûúâng xuyïn biïën àöång laâm cho ngûúâi saãn xuêët vaâ lûu thöng haâng hoáa khoá àõnh hûúáng, thûúâng bõ àöång àöëi phoá, nhiïìu luác gêy ra sûå laäng phñ lao àöång xaä höåi. Nhêån thûác àûúåc nhûäng àùåc àiïím àoá, Nhaâ nûúác coá thïí sûã duång lûåc http://ebooks.vdcmedia.com
- h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic PTS. NGUYÏÎN VÙN HAÃO 32 C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k lûúång dûå trûä vïì kinh tïë vaâ nhûäng chñnh saách phuâ húåp nhû kïë hoaåch, thuïë, húåp àöìng kinh tïë àïí cuâng vúái thõ trûúâng àiïìu khiïën sûå hoaåt àöång cuãa nïìn kinh tïë theo àõnh hûúáng vaâ muåc tiïu àaä xaác àõnh. 2. Quy luêåt cung - cêìu. a) Cú súã khaách quan cuãa quy luêåt cung cêìu Cung phaãn aánh khöëi lûúång saãn phêím haâng hoáa àûúåc saãn xuêët vaâ àûúåc àûa ra thõ trûúâng àïí thûåc hiïån (àïí baán). Cung do saãn xuêët quy àõnh, nhûng khöng àöìng nhêët vúái saãn xuêët. Cêìu phaãn aánh nhu cêìu tiïu duâng coá khaã nùng thanh toaán cuãa xaä höåi. Do àoá, cêìu khöng àöìng nhêët vúái tiïu duâng, vò noá khöng phaãi laâ nhu cêìu tûå nhiïn, nhu cêìu bêët kyâ theo nguyïån voång tiïu duâng chuã quan cuãa con ngûúâi, maâ phuå thuöåc vaâo khaã nùng thanh toaán. Cung - cêìu coá möëi quan hïå hûäu cú vúái nhau, thûúâng xuyïn taác àöång lêîn nhau trïn thõ trûúâng; úã àêu coá thõ trûúâng thò úã àoá coá quy luêåt cung - cêìu töìn taåi vaâ hoaåt àöång möåt caách khaách quan. b) Cung - cêìu taác àöång lêîn nhau Cêìu xaác àõnh cung vaâ ngûúåc laåi cung xaác àõnh cêìu. Cêìu xaác àõnh khöëi lûúång, chêët lûúång vaâ chuãng loaåi cung vïì haâng hoáa. Nhûäng haâng hoáa naâo tiïu thuå àûúåc múái àûúåc taái saãn xuêët. Ngûúåc laåi, cung taåo ra cêìu, kñch thñch tùng cêìu thöng qua phaát triïín söë lûúång, chêët lûúång, chuãng loaåi haâng hoáa, hònh thûác, quy caách vaâ giaá caã cuãa noá. Cung - cêìu taác àöång lêîn nhau vaâ aãnh hûúãng trûåc tiïëp àïën giaá caã. Àêy laâ sûå taác àöång phûác taåp theo nhiïìu hûúáng vaâ nhiïìu mûác àöå khaác nhau. Quy luêåt cung - cêìu taác àöång khaách quan vaâ rêët quan troång. Nïëu nhêån thûác àûúåc chuáng thò coá thïí vêån duång àïí taác àöång àïën hoaåt àöång saãn xuêët kinh doanh theo chiïìu hûúáng coá lúåi cho quaá trònh taái saãn xuêët xaä höåi. http://ebooks.vdcmedia.com
- h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic HÛÚÁNG DÊÎN ÖN THI MÖN KINH TÏË CHÑNH TRÕ MAÁC - LÏNIN 33 C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Nhaâ nûúác coá thïí vêån duång quy luêåt cung - cêìu thöng qua caác chñnh saách, caác biïån phaáp kinh tïë nhû: giaá caã, lúåi nhuêån, tñn duång, húåp àöìng kinh tïë, thuïë, thay àöíi cú cêëu tiïu duâng... àïí taác àöång vaâo caác hoaåt àöång kinh tïë theo quy luêåt cung - cêìu, duy trò nhûäng tyã lïå cên àöëi cung - cêìu möåt caách laânh maånh vaâ húåp lyá. 10. Sûå chuyïín hoáa tiïìn tïå thaânh tû baãn Chuã nghôa tû baãn ra àúâi khi coá hai àiïìu kiïån: coá möåt lúáp ngûúâi àûúåc tûå do vïì thên thïí nhûng laåi khöng coá tû liïåu saãn xuêët; vaâ tiïìn cuãa phaãi àûúåc têåp trung vaâo tay möåt söë ngûúâi, vúái möåt lûúång àuã lúán, àïí lêåp caác xñ nghiïåp. 1. Cöng thûác chung cuãa tû baãn. a) So saánh cöng thûác lûu thöng haâng hoáa giaãn àún vúái cöng thûác chung cuãa tû baãn Lûu thöng haâng hoáa giaãn àún vêån àöång theo cöng thûác: H-T-H (1). Trong cöng thûác naây, tiïìn tïå khöng phaãi laâ tû baãn. Tiïìn tïå chó trúã thaânh tû baãn trong nhûäng àiïìu kiïån nhêët àõnh. Moåi tû baãn àïìu xuêët hiïån tûâ möåt khöëi lûúång tiïìn nhêët àõnh vaâ vêån àöång theo cöng thûác: T-H-T’ (2). Àêy laâ cöng thûác chung cuãa tû baãn, vò moåi tû baãn àïìu vêån àöång theo cöng thûác naây. Giûäa cöng thûác (1) vaâ cöng thûác (2) coá nhûäng àiïím khaác nhau: - Vïì àiïím xuêët phaát vaâ kïët thuác quaá trònh vêån àöång trong cöng thûác 1 laâ H (Haâng); trong cöng thûác 2 laâ T (Tiïìn). - Vïì trònh tûå cuãa quaá trònh vêån àöång: Trong cöng thûác 1 baán trûúác, mua sau; trong cöng thûác 2 mua trûúác, baán sau. - Vïì muåc àñch cuãa quaá trònh vêån àöång: Trong cöng thûác 1 laâ giaá trõ sûã duång; trong cöng thûác 2 laâ giaá trõ. ÚÃ àêy, tiïìn thu vïì (T’) phaãi lúán hún tiïìn ûáng trûúác (T) möåt lûúång laâ t. Do àoá T’ = T + (T’. Söë tiïìn tröåi lïn so vúái tiïìn ûáng ra ban àêìu laâ giaá trõ thùång dû, kyá hiïåu laâ (m). http://ebooks.vdcmedia.com
- h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic PTS. NGUYÏÎN VÙN HAÃO 34 C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Nhû vêåy, söë tiïìn ûáng ra ban àêìu (T) vúái muåc àñch àem laåi giaá trõ thùång dû cho ngûúâi chuã coá tiïìn àûúåc goåi laâ tû baãn. Qua àoá, ài àïën kïët luêån: Tiïìn tïå chó trúã thaânh tû baãn khi àûúåc duâng àïí mang laåi giaá trõ thùång dû cho nhaâ tû baãn. b) Mêu thuêîn cuãa cöng thûác chung cuãa tû baãn Lyá luêån giaá trõ àaä chûáng minh rùçng: Giaá trõ cuãa haâng hoáa do lao àöång cuãa nhûäng ngûúâi saãn xuêët haâng hoáa taåo ra trong saãn xuêët. Nhûng nhòn vaâo cöng thûác T-H-T’ ngûúâi ta dïî lêìm tûúãng rùçng tiïìn tïå cuäng taåo ra giaá trõ khi vêån àöång trong lûu thöng. Thûåc chêët thò baãn thên tiïìn, duâ úã ngoaâi hay úã trong lûu thöng, cuäng khöng tûå lúán lïn àûúåc. Tiïìn khöng thïí sinh ra tiïìn laâ àiïìu hiïín nhiïn. Coân lûu thöng thuêìn tuáy, duâ diïîn ra úã bêët cûá hònh thûác naâo, kïí caã viïåc mua reã baán àùæt, cuäng khöng laâm tùng thïm giaá trõ, khöng taåo ra giaá trõ thùång dû; úã àêy chó coá sûå phên phöëi laåi lûúång giaá trõ coá sùén trong xaä höåi maâ thöi búãi nïëu mua reã thûá naây thò seä laåi phaãi mua àùæt thûá kia; baán àùæt thûá naây thò laåi phaãi baán reã thûá khaác, vò töíng khöëi lûúång haâng vaâ tiïìn trong toaân xaä höåi úã möåt thúâi gian nhêët àõnh laâ möåt söë lûúång khöng àöíi. Tuy vêåy, khöng coá lûu thöng cuäng khöng taåo ra àûúåc giaá trõ thùång dû. Do àoá, mêu thuêîn cuãa cöng thûác chung cuãa tû baãn laâ giaá trõ thùång dû khöng do lûu thöng àeã ra nhûng laåi àûúåc taåo ra thöng qua lûu thöng. Súã dô nhû vêåy vò nhaâ tû baãn tòm àûúåc trïn thõ trûúâng möåt loaåi haâng hoáa àùåc biïåt coá khaã nùng taåo ra giaá trõ thùång dû cho mònh. Àoá laâ haâng hoáa sûác lao àöång. 2. Haâng hoáa sûác lao àöång. Sûác lao àöång laâ toaân böå thïí lûåc vaâ trñ lûåc cuãa con ngûúâi, laâ khaã nùng lao àöång cuãa con ngûúâi. Sûác lao àöång laâ yïëu töë cú baãn cuãa moåi http://ebooks.vdcmedia.com
- h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic HÛÚÁNG DÊÎN ÖN THI MÖN KINH TÏË CHÑNH TRÕ MAÁC - LÏNIN 35 C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k quaá trònh saãn xuêët. Noá chó trúã thaânh haâng hoáa khi coá hai àiïìu kiïån: - Ngûúâi coá sûác lao àöång àûúåc tûå do thên thïí, àûúåc quyïìn laâm chuã sûác lao àöång cuãa mònh àïí coá thïí ài laâm thuï (baán sûác lao àöång). - Hoå khöng coá tû liïåu saãn xuêët vaâ cuãa caãi khaác àïí sinh söëng, buöåc phaãi ài laâm thuï, tûác laâ baán sûác lao àöång cuãa mònh. Sûác lao àöång khi trúã thaânh haâng hoáa, noá vûâa coá hai thuöåc tñnh nhû haâng hoáa thöng thûúâng vûâa coá àùåc àiïím riïng. - Giaá trõ haâng hoáa sûác lao àöång cuäng bùçng lûúång lao àöång xaä höåi cêìn thiïët àïí saãn xuêët vaâ taái saãn xuêët ra noá. Nhûng viïåc saãn xuêët vaâ taái saãn xuêët ra sûác lao àöång phaãi àûúåc thûåc hiïån bùçng caách tiïu duâng cho caá nhên. Vò vêåy, lûúång giaá trõ haâng hoáa sûác lao àöång bùçng lûúång giaá trõ nhûäng tû liïåu sinh hoaåt cêìn thiïët vïì vêåt chêët vaâ tinh thêìn àïí nuöi söëng ngûúâi cöng nhên, gia àònh anh ta vaâ chi phñ àaâo taåo cöng nhên theo yïu cêìu cuãa saãn xuêët. Vò vêåy, giaá trõ haâng hoáa sûác lao àöång phuå thuöåc vaâo àiïìu kiïån lõch sûã cuå thïí cuãa möîi quöëc gia trong tûâng thúâi kyâ nhêët àõnh. - Giaá trõ sûã duång haâng hoáa sûác lao àöång laâ cöng duång cuãa noá àïí thoãa maän nhu cêìu ngûúâi mua laâ sûã duång vaâo quaá trònh lao àöång. Khaác vúái haâng hoáa thöng thûúâng, haâng hoáa sûác lao àöång khi àûúåc sûã duång, noá taåo ra möåt lûúång giaá trõ múái lúán hún giaá trõ baãn thên noá. Àoá chñnh laâ nguöìn göëc cuãa giaá trõ thùång dû. Haâng hoáa sûác lao àöång laâ àiïìu kiïån àïí chuyïín hoáa tiïìn tïå thaânh tû baãn. Àêy cuäng chñnh laâ chòa khoáa àïí giaãi quyïët mêu thuêîn trong cöng thûác chung cuãa tû baãn. Nhû vêåy, tiïìn tïå chó trúã thaânh tû baãn khi noá àûúåc sûã duång laâm phûúng tiïån àïí mang laåi giaá trõ thùång dû cho ngûúâi coá tiïìn vaâ ngûúâi coá tiïìn phaãi tòm àûúåc möåt loaåi haâng hoáa àùåc biïåt - haâng hoáa sûác lao àöång. 11. Thïë naâo laâ tû baãn bêët biïën vaâ tû baãn khaã biïën? Viïåc phên chia http://ebooks.vdcmedia.com
- h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic PTS. NGUYÏÎN VÙN HAÃO 36 C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k tû baãn thaânh hai böå phêån nhû vêåy coá yá nghôa gò? Thïë naâo laâ tyã suêët giaá trõ thùång dû? 1. Tû baãn bêët biïën vaâ tû baãn khaã biïën Àïí tiïën haânh saãn xuêët, nhaâ tû baãn phaãi ûáng tiïìn ra àïí mua tû liïåu saãn xuêët vaâ sûác lao àöång, nghôa laâ biïën tû baãn tiïìn tïå thaânh caác yïëu töë cuãa quaá trònh saãn xuêët. Caác yïëu töë naây coá vai troâ khaác nhau trong viïåc taåo ra giaá trõ thùång dû. - Trong saãn xuêët, cöng nhên sûã duång tû liïåu saãn xuêët àïí chïë taåo ra saãn phêím. Tû liïåu saãn xuêët coá nhiïìu loaåi, coá loaåi nhû nhaâ xûúãng, kho taâng, thiïët bõ, maáy moác àûúåc sûã duång trong möåt thúâi gian daâi, hao moân dêìn qua nhiïìu chu kyâ saãn xuêët, nïn giaá trõ cuãa noá àûúåc chuyïín tûâng phêìn vaâo saãn phêím. Coá loaåi nhû nguyïn liïåu nhiïn liïåu, vêåt liïåu phuå tiïu hao toaân böå qua möåt chu kyâ saãn xuêët, nïn giaá trõ cuãa noá àûúåc chuyïín nguyïn veån ngay vaâo saãn phêím múái. Nhû vêåy, duâ giaá trõ tû liïåu saãn xuêët àûúåc chuyïín dêìn tûâng phêìn hay chuyïín nguyïn veån ngay vaâo saãn phêím, böå phêån tû baãn töìn taåi dûúái hònh thûác tû liïåu saãn xuêët coá àùåc àiïím chung laâ giaá trõ cuãa chuáng àûúåc baão töìn khöng coá sûå thay àöíi vïì lûúång vaâ chuyïín vaâo saãn phêím múái trong quaá trònh saãn xuêët. Böå phêån tû baãn naây goåi laâ tû baãn bêët biïën (kyá hiïåu bùçng C). - Böå phêån tû baãn töìn taåi dûúái hònh thûác sûác lao àöång coá tñnh chêët khaác vúái böå phêån tû baãn bêët biïën (C). Trong quaá trònh saãn xuêët, böå phêån tû baãn naây coá sûå thay àöíi vïì lûúång, tùng lïn vïì söë lûúång giaá trõ, vò àùåc àiïím cuãa giaá trõ sûã duång cuãa haâng hoáa sûác lao àöång laâ khi àûúåc àem tiïu duâng thò noá taåo ra möåt lûúång giaá trõ múái lúán hún giaá trõ baãn thên noá - goåi laâ tû baãn khaã biïën (kyá hiïåu bùçng V). - Viïåc phên chia tû baãn thaânh tû baãn bêët biïën vaâ tû baãn khaã biïën vaåch roä nguöìn göëc cuãa giaá trõ thùång dû laâ do lao àöång laâm http://ebooks.vdcmedia.com
- h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic HÛÚÁNG DÊÎN ÖN THI MÖN KINH TÏË CHÑNH TRÕ MAÁC - LÏNIN 37 C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k thuï cuãa cöng nhên taåo ra vaâ bõ nhaâ tû baãn chiïëm khöng. Hiïån nay, giai cêëp tû saãn sûã duång maáy moác hiïån àaåi tûå àöång hoáa quaá trònh saãn xuêët àöëi vúái möåt söë saãn phêím. Trong àiïìu kiïån saãn xuêët nhû vêåy, tû baãn bêët biïën coá vai troâ quan troång quyïët àõnh viïåc tùng nùng suêët lao àöång, nhûng cuäng khöng thïí coi àoá laâ nguöìn göëc cuãa giaá trõ thùång dû. Suy àïën cuâng, böå phêån tû baãn khaã biïën töìn taåi dûúái hònh thûác sûác lao àöång (chên tay vaâ trñ oác) múái laâ nguöìn göëc sinh ra giaá trõ thùång dû tû baãn chuã nghôa. 2. Tyã suêët giaá trõ thùång dû Tyã suêët giaá trõ thùång dû laâ tyã lïå phêìn trùm giûäa giaá trõ thùång dû vaâ tû baãn khaã biïën. Tyã suêët giaá trõ thùång dû kyá hiïåu laâ m’ vaâ àûúåc xaác àõnh bùçng cöng thûác: m m’ = ——— x 100% v Tyã suêët giaá trõ thùång dû vaåch roä trònh àöå boác löåt cuãa nhaâ tû baãn àöëi vúái lao àöång laâm thuï, àöìng thúâi noá cuäng noái lïn ngaây lao àöång àûúåc phên chia thaânh hai phêìn - thúâi gian lao àöång cêìn thiïët vaâ thúâi gian lao àöång thùång dû - nhû thïë naâo. 12. Thïë naâo laâ giaá trõ thùång dû? Giaá trõ thùång dû tuyïåt àöëi, giaá trõ thùång dû tûúng àöëi vaâ giaá trõ thùång dû siïu ngaåch? Vò sao noái saãn xuêët giaá trõ thùång dû laâ quy luêåt kinh tïë cú baãn cuãa chuã nghôa tû baãn? 1. Giaá trõ thùång dû, giaá trõ thùång dû tuyïåt àöëi, giaá trõ thùång dû tûúng àöëi vaâ giaá trõ thùång dû siïu ngaåch. - Giaá trõ thùång dû laâ phêìn giaá trõ döi ra ngoaâi giaá trõ sûác lao àöång, do cöng nhên laâm thuï taåo ra vaâ bõ nhaâ tû baãn chiïëm khöng. http://ebooks.vdcmedia.com
- h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic PTS. NGUYÏÎN VÙN HAÃO 38 C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Giaá trõ thùång dû phaãn aánh baãn chêët cuãa quan hïå saãn xuêët tû baãn chuã nghôa - quan hïå boác löåt cuãa nhaâ tû baãn àöëi vúái lao àöång laâm thuï. Àïí thu àûúåc giaá trõ thùång dû, coá hai phûúng phaáp chuã yïëu: phûúng phaáp saãn xuêët giaá trõ thùång dû tuyïåt àöëi vaâ phûúng phaáp saãn xuêët giaá trõ thùång dû tûúng àöëi. - Giaá trõ thùång dû tuyïåt àöëi laâ giaá trõ thùång dû thu àûúåc do keáo daâi ngaây lao àöång vûúåt khoãi giúái haån thúâi gian lao àöång cêìn thiïët. Ngaây lao àöång keáo daâi trong khi thúâi gian lao àöång cêìn thiïët khöng àöíi, do àoá thúâi gian lao àöång thùång dû tùng lïn. Saãn xuêët giaá trõ thùång dû tuyïåt àöëi laâ cú súã chung cuãa chïë àöå tû baãn chuã nghôa. Phûúng phaáp naây àûúåc aáp duång phöí biïën úã giai àoaån àêìu cuãa chuã nghôa tû baãn, khi lao àöång coân úã trònh àöå thuã cöng vaâ nùng suêët lao àöång coân thêëp. Vúái loâng tham vö haån, nhaâ tû baãn tòm moåi thuã àoaån àïí keáo daâi ngaây lao àöång, nêng cao trònh àöå boác löåt sûác lao àöång laâm thuï. Nhûng möåt mùåt, do giúái haån tûå nhiïn cuãa sûác lûåc con ngûúâi; mùåt khaác, do àêëu tranh quyïët liïåt cuãa cöng nhên àoâi ruát ngùæn ngaây lao àöång, cho nïn ngaây lao àöång khöng thïí keáo daâi vö haån. Tuy nhiïn, ngaây lao àöång cuäng khöng thïí ruát ngùæn àïën mûác chó bùçng thúâi gian lao àöång têët yïëu. Möåt hònh thûác khaác cuãa saãn xuêët giaá trõ thùång dû tuyïåt àöëi laâ tùng cûúâng àöå lao àöång. Vò tùng cûúâng àöå lao àöång cuäng giöëng nhû keáo daâi thúâi gian lao àöång trong ngaây, trong khi thúâi gian lao àöång cêìn thiïët khöng thay àöíi. - Giaá trõ thùång dû tûúng àöëi laâ giaá trõ thùång dû thu àûúåc do ruát ngùæn thúâi gian lao àöång têët yïëu trïn cú súã tùng nùng suêët lao àöång xaä höåi. Viïåc tùng nùng suêët lao àöång xaä höåi, trûúác hïët úã caác ngaânh saãn xuêët ra vêåt phêím tiïu duâng, seä laâm cho giaá trõ sûác lao àöång giaãm xuöëng do àoá, laâm giaãm thúâi gian lao àöång cêìn thiïët. Khi àöå daâi ngaây lao àöång khöng thay àöíi, thúâi gian lao àöång cêìn thiïët http://ebooks.vdcmedia.com
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học