Xem mẫu
- Học cách đính chính trên
báo điện tử
Không một phóng viên nào có thể quả quyết rằng mình không hề
mắc lỗi. Sai sót là chuyện thường tình, dù bài viết có được đọc kỹ
thế nào đi chăng nữa. Một lỗi chính tả, một câu thiếu từ, hay thậm
chí một nội dung không đúng là điều hoàn toàn có thể xảy ra.
- Đối với báo in, có quy định rằng nếu đăng tải thông tin sai thì phải
đính chính đúng vào vị trí đó của số tiếp theo sau khi phát hiện
sai sót này. Tất nhiên là với những sai sót quá nghiêm trọng,
thậm chí còn có yêu cầu phải đính chính ở mức độ cao hơn -
chẳng hạn như đính chính trong vài số liền. Cách thức này cũng
được áp dụng tương tự cho truyền hình và phát thanh, những nơi
mà thông tin thì “cố định” còn phương tiện thông tin thì thuộc loại
“tĩnh”. Nhưng Internet là trường hợp hoàn toàn khác.
Hằng ngày có rất nhiều tin được đăng tải trên đủ loại website, và
chuyện sửa đổi hoặc “gỡ bài” xảy ra như cơm bữa. Thôi thì
những bài bị gỡ vì ảnh hưởng đến lợi ích quốc gia thì không nói,
nhưng có loại bị gỡ sau một cú điện thoại”Này, sao báo chú đăng
bài hại anh quá vậy?” hoặc vài chi tiết sai được chỉnh sửa nhanh
- chóng, khiến cho người sử dụng sau đó chỉ gặp một bài “tinh
tươm”, chả biết là lúc trước sai ở đâu. May mà các công cụ tìm
kiếm có chức năng cache, chứ nếu không thì chẳng thể tìm thấy
dấu vết gì. Nhưng đó là với người biết chút công nghệ và với
những vụ được phát hiện sớm, còn với người sử dụng bình
thường và những lỗi bị phát hiện muộn thì chào thua.
Báo in và phát thanh truyền hình phải đính chính khi mắc lỗi, vậy
tại sao các báo điện tử lại có thể hưởng đặc quyền “không đính
chính”? Liệu việc sửa trực tiếp vào nội dung bài viết có bị coi là
hành vi lừa dối độc giả? Liệu các báo điện tử có sẵn sàng nhận
lỗi khi cộng nghệ cho họ cái quyền can thiệp?
Sai lầm lớn nhất mà các phóng viên, biên tập viên mắc phải khi
- đính chính bài trên Internet là họ “đối xử” với những bài viết trên
mạng giống như là chúng được in trên báo in. Thực tế, nội dung
đăng tải trên website không cố định. Nó có thể được cập nhật,
thay đổi và thậm chí gỡ bỏ chỉ trong nháy mắt. Trực tiếp mà các
đồng nghiệp khác không có?
Học cách xử lý khi mắc lỗi và đính chính trên báo điện tử là điều
cần thiết đối với bất kỳ nhà báo nào, kể cả những người không
thường xuyên viết bài cho báo điện tử.
Vì thế hãy coi một bài viết trên website không phải như một thứ
viết ra là xong, mà là một tài liệu sống. Nó còn có thể được bổ
sung khi cần thiết. Điều này không chỉ có ích khi cần đính chính
mà rất hiệu quả khi đưa tin diễn biến sự kiện hoặc cập nhật tin
- nóng. Sau khi bài đã được đăng và lại có diễn biến mới xảy ra,
tác giả không chỉ có thể cập nhật bài viết đó mà còn có thể bổ
sung một vài câu vào bài đã có. Một bài viết được cập nhật đảm
báo rằng những người đọc câu chuyện từ đường link đầu tiên
vẫn có những thông tin mới nhất.
Một số đề xuất
Tuy Internet và báo điện tử là phương tiện thông tin mới mẻ và
các tiêu chuẩn còn đang được phát triển, các giá trị cốt lõi của
báo chí vẫn được áp dụng. Và rõ ràng công khai và công bằng là
yếu tố quan trọng đối với bất kỳ xuất bản phẩm nào. Và những
vấn đề đạo đức thể hiện rõ nhất khi sửa sai các lỗi.
Dẫu chưa có những tiêu chuẩn chính thức, vẫn có một số cách
- thức để các nhà báo và blogger cập nhật thông tin và đính chính
trong các bài viết của họ.
1. Một cách đơn giản là gạch ngang qua phần nội dung sai. Cách
thức này giữ nguyên phần nội dung gốc không chính xác, giúp
độc giả dễ nhận biết, nhưng có điểm bất lợi là hình thức của bài
viết không đẹp cho lắm. Ngoài ra, các công cụ biên tập web thông
thường chỉ cho phép lệnh đậm, nghiêng hoặc gạch dưới, nên
những biên tập viên không hiểu rõ về các lệnh HTML (tag) thì có
thể không làm được.
Để gạch ngang nội dung như vậy thì cần phải vào phần Code
(hoặc có nơi viết là HTML) để chèn lệnh (đặt nội dung sai
giữa lệnh mở và lệnh đóng ).
- Đối với nhiều người đọc, sử dụng lệnh tuy làm giảm thẩm
mỹ của bài nhưng dẫu sao còn hơn là xóa nội dung mà không hề
thông báo vì xóa bỏ lỗi sai giống như là một sự che đậy “đáng
ngờ”. Để cho người đọc nhìn thấy lỗi nhưng gạch đi là cách thức
công khai và thành thực nhất, cho thấy người viết thừa nhận điều
đó và đã sửa sai.
2. Một cách thức khác là khẳng định một thông tin mới đã được
cập nhật bằng cách ghi rõ cùng với thời gian bổ sung thông tin ở
trên phần tin đã đăng
3. Phóng viên cũng có thể viết một bài hoàn toàn mới nhưng phái
dưới bài mới phải nêu rõ thông tin sai trên bài cũ và có đường
- link đến bài cũ, đồng thời ngay trên cùng của bài cũ với nội dung
không chính xác phải có đính chính và đường link đến bài mới.
Tất nhiên, những ý kiến trên đây về việc xử lý khi mắc lỗi và đính
chính trên báo điện tử chỉ dành cho những nhà báo chuyên
nghiệp và có lòng tự trọng. Những người thấy mình không thuộc
“hàng ngũ” này thì… không cần phải bận tâm./.
nguon tai.lieu . vn