- Trang Chủ
- Quỹ đầu tư
- Hoàn thiện công tác thẩm định dự án đầu tư nước ngoài tại Bộ Kế hoạch và đầu tư - 6
Xem mẫu
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
cao gấp đôi giá nư ớc của công ty BOT. Xem xét đến số lượng nước sử dụng
trung bình của hộ gia đình, tiết kiệm giá nước phải trả sẽ cung cấp th êm thu nh ập
sử dụng cho người dân và làm tăng mức sống của họ. Nước sạch cũng đ ược
cung cấp cho các ngành công nghiệp trong vùng với lượng n ước đáng kể và giá
nước được giảm thiểu. Điều n ày đem lại lợi ích kinh tế cho nhiều ngành công
n ghiệp và những lợi ích n ày sẽ được chuyển sang người tiêu thụ và Chính phủ
Việt Nam.
Hỗ trợ cơ quan phòng cháy chữa cháy:
Nước sẽ đủ và áp suất tăng lên của hệ thống phân phối sẽ làm tăng kh ả năng
chữa cháy của cơ quan phòng cháy ch ữa cháy.
Ngăn chặn sự lấy nư ớc bất hợp pháp :
Việc lấy nư ớc bất hợp pháp sẽ giảm đi bởi dân chúng trong vùng sẽ được nhận
nước sạch từ dự án BOT. Điều n ày sẽ có lợi cho nguồn cung ứng, tăng cư ờng
mức cung ứng nước sạch cho những ai sử dụng nước một cách hợp pháp.
Lợi ích về đ ào tạo:
Đào tạo cấu th ành một bộ phận chủ yếu của dự án trong cả giai đoạn xây dựng
lẫn hoạt động. Công ty BOT sẽ thiết kế và thực hiện các tiêu chuẩn cao về đ ào
tạo kỹ năng và chuyển giao công nghệ trong mọi khía cạnh thuộc ngành nghề
của họ. Mục tiêu của công ty BOT là sử dụng tối đa cơ hội hướng dẫn và đào tạo
tại chỗ. Các cuộc thực tập ở nước ngoài để kiểm tra các hệ thống điều hành nhà
m áy xử lý n ước sẽ là m ột bộ phận của ch ương trình đ ào tạo.
Công ty BOT sẽ cung cấp đào tạo về kỹ năng xây dựng và quản lý dự án xây
dựng cho cán bộ Việt Nam nào mà họ sử dụng trong các công trình xây dựng.
96
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Đào tạo tại Việt Nam được bổ sung bằng đào tạo chuyên môn và quản lý ở nước
n goài nếu cần. Các chương trình đào tạo sẽ được tổ chức vào thời điểm phù hợp
trong giai đoạn xây dựng. Chính sách chung của công ty n ước ngo ài là sẽ thu
dụng cán bộ địa phương càng nhiều càng tốt để thựuc hiện các nghĩa vụ giám sát
và qu ản lý của họ. Chỉ những chức vụ chủ yếu mới được nắm giữ bởi người
nước ngo ài. Khi dự án được triển khai, cán bộ có thể được thăng tiến lên nh ững
vị trí cao hơn.
Để phát triển kỹ năng của các cán bộ giám sát và quản lý, họ sẽ nhận được các
buổi đ ào tạo thường xuyên để thoả mãn các nhu cầu cá nhân. Nhân viên được
chọn lựa có thể đư ợc gửi ra nước ngoài để đ ược đào tạo th êm. Các buổi đào tạo
có th ể gồm những môn như: hoạch định chương trình và hệ thống kiểm soát dự
án, kiểm tra chất lượng, an toàn, kiểm soát tài chính.
Trong giai đo ạn điều hành, mọi cán bộ và công nhân sẽ đư ợc tuyển dụng đặc
b iệt cho dự án hoặc được thu dụng bởi nh à điều hành hoặc công ty BOT.Nhân
viên sẽ được tuyển dụng trong thời gian nghiệm thu, lúc bắt đầu hoạt động hay
trong giai đoạn hoạt động và sẽ phải thông qua một khoá học để đảm bảo rằng
mỗi cá nhân hiểu biết hết những điều khoản của hợp đồng làm việc và bất cứ
một chương trình đ ào tạo nào được đề nghị, nắm bắt được những nguyên tắc kỹ
thuật sơ đẳng của toàn bộ hệ thống và quy trình xử lý, các thủ tục an toàn… Đào
tạo tại chỗ cũng sẽ được bổ sung b ằng đào tạo kỹ năng chuyên môn và quản lý
cho các cán bộ cao cấp tại n ơi điều hành hay tại các địa điểm khác khi cần.
Chuyển giao công nghệ;
97
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Là một bộ phận của sự chuyển giao. Các tài liệu kỹ thuật, các kỷ yếu về điều
h ành và bảo trì, các lưu trữ về điều hành của các phương tiện xử lý nư ớc sẽ được
chuyển giao khi hết hạn BOT.
Khi dự án BOT hết hạn ở cuối thời gian điều hành, các tài sản chuyển giao sẽ
được chuyển giao cho UBND tỉnh hoặc bất kỳ một pháp nhân n ào được chỉ định
của UBND tỉnh trong tình trạng bảo trì và vận hành tốt, khấu hao hợp lý. Các tài
sản sẽ được chuyển giao bao gồm: trạm bơm, tuyến ống nư ớc thô, tuyến ống
phân phối, các thiết bị văn phòng, xe cộ, đồ tồn kho, công cụ, kỷ yếu vận hành
b ảo trì, hồ sơ lưu trữ…
Các nhân viên cũng sẽ được chuyển giao. Đó là những cá nhân đã tham gia vào
việc vận hành, bảo trì ho ặc các hoạt động phụ trợ ngo ài những cá nhân không
phải người Việt Nam. Các nhân viên được chuyển giao sẽ tiếp tục được sử dụng
trong việc vận hành, bảo trì hay các hoạt động phụ trợ của các phương tiện xử lý
nước vào ngày, sau ngày chuyển giao. Công ty BOT sẽ bồi thư ờng cho UBND
tỉnh mọi sự mất mát, nợ hoặc chi phí gánh chịu có liên quan đ ến việc thu dụng
các nhân viên chuyển giao trươc ngày chuyển giao. Ngư ợc lại, UBND tỉnh sẽ
bồi thường cho công ty BOT mọi sự mất mát, nợ hoặc chi phí gánh chịu có liên
quan đến việc thu dụng nhân viên được chuyển giao vào ngày ho ặc sau ngày
chuyển giao.
2 .2.4. Thẩm định về nghiên cứu thị trường.
Theo kết quả điều tra và khảo sát, dân số của tỉnh trong năm 1995 là 4,2 triệu và
có th ể gia tăng khoảng 7 đến 9 triệu vào năm 2010 và 2025.
98
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Nhu cầu nước hiện nay của tỉnh là 1050 m3/ngày và dự kiến sẽ tăng khoảng
2500.000 m3/ngàyvà 4000.000 m3/ngày vào năm 2010và 2025.
Tỉnh hiện nhận 650.000 m3/ngày từ nhà máy nước TĐ và 50.000 m3/ ngày từ
nhà máy nước HM, các giếng rải rác khoảng 700.000 m3/ngày đối với nhu cầu
1050 m3/ngày. Sự thiếu hụt 350.000 m3/ngày được dự kiến sẽ tăng thêm n ếu
như nước không thu lợi nhuận không giảm xuống tới mức độ chấp nhận được từ
mức 40% hiện nay và không xây dựng th êm các công trình xử lý nước. Phương
án cung cầu này được trình bày trong bảng sau:
Bảng 7: nhu cầu nước và cấp nước đến năm 2025
Cung
1.Nhà máy nước TĐ
2.Nhà máy nước HM
3.Giếng rải rác
Tổng cung
Tổng cầu
Hiện có 5 dự án đang quy hoạch hoặc đã đề nghị lên Chính phủ, một vài dự án
đ ã phê duyệt nhưng trễ hạn do thiếu vốn. Tất cả các dự án nếu ho àn thành sẽ đáp
ứng nhu cầu nước vào năm 2025 nhưng đến năm 2000 không đư ợc đáp ứng do
trễ hạn và do tính không ch ắc chắn của dự án.
Về mặt thị trường, dự án BOT này nếu triển khai sẽ góp phần thoả mãn được
nhu cầu trong vùng. Tuy nhiên một vấn đề đặt ra là phải xem xét liệu mạng phân
phối n ước có khả năng tải được lượng nước dự kiến phân phối khi dự án cấp
nước đi vào ho ạt động hay không.
99
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Đối với mạng lưới phân phối nước hiện có: đã làm đ ược nhiệm vụ phân phối
h ết 650.000 m3/ngày của các nhà máy cấp nước. Mạng lư ới ống chính sau gần
30 năm khai thác và sử dụng nhưng vẫn đư ợc đánh giá là còn hoạt động tốt. Tuy
nhiên mạng lưới ống gang do tuổi thọ cao và thiếu duy tu bảo dưỡng n ên ở trong
tình trạng rất tồi tệ. Tỷ lệ thất thoát nước lớn, tăng từ 29% năm 1985 lên hơn
40% năm 1993-1994. Số lượng ống bị đục và b ị vỡ, hút nước trực tiếp từ đường
ống làm tăng rò rỉ và sụt áp suất lớn. Mạng cấp I và II chưa phát triển theo yêu
cầu quy hoạch và tình hình đô thị hoá tăng nhanh kéo theo nhu cầu nước lớn lên
rất nhiều. Đa số các đường ống được xây dựng tới nay về mặt kỹ thuật chưa
được đảm bảo. Như vậy việc xây dựng nhà máy cấp nước sẽ phải bao gồm cả
việc lắp đặt mới một hệ thống phân phối n ước. Việc n ày sẽ kéo dài thời gian xây
dựng và làm tăng chi phí lên hơn 100 triệu USD nhưng là công việc có tính chất
quyết định để đảm bảo nước do nhà máy sản xuất có thể phân phối tới người tiêu
dùng. Khía cạnh này đ òi hỏi phải thẩm định hết sức kỹ lưỡng và chính xác để
đưa ra những kết luận về tính khả thi về mặt thị trường của dự án.
2 .2.5. Đánh giá tác động môi trường của dự án :
Dự án xây dựng hệ thống cấp nước được thực thi trên một đ ịa b àn rộng lớn. Khu
vực xây dựng trạm bơm nư ớc thô và nhà máy xử lý nước là khu vực ngoại thành
của tỉnh. Tại đây đất đai hầu hết là đ ất gò đồi, một số nơi là đất nông nghiệp, mật
độ dân cư thấp, các công trình xây dựng ít. Các tuyến giao thông còn là đường
đ ất đỏ, cầu cống hầu hết là cầu sắt hoặc cầu gỗ dựng tạm. Tuyến ống chuyển tải
nước sạch vừa đi qua khu vực ngoại th ành và nội thành có m ật độ dân cư cao,
m ạng lưới giao thông nhiều, các công trình xây dựng cũng d ày đặc vì th ế việc thi
100
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
công xây lắp cần có kế hoạch rất chi tiết và phải có sự phối hợp đồng bộ giữa rất
nhiều cơ quan như giao thông, điện, cấp thoát nư ớc.
Đối với hệ sinh thái vùng hồ n ơi được chọn làm nguồn nước, th ành ph ần thuỷ
sinh hạ lưu sông và sự phân bố của chúng phù h ợp với đặc tính sinh thái cảnh
quan của vùng sông có rừng ngập mặn điển h ình. Các lo ại thuỷ sinh luôn di
chuyển dọc sông không theo mùa đ ể phù h ợp với đặc điểm sinh thái, liên quan
chặt chẽ với đặc tính cảnh quan, thảm thực vật, chế độ thuỷ học, nền đáy và sự
thích ứng loài. Sự có mặt của nh à máy nư ớc không làm xáo trộn tập quán n ày và
không làm thay đổi nhiều đến việc phát triển của hệ sinh thái vùng do không làm
thay đổi điều kiện môi trường.
Đối với hệ sinh thái cạn, vùng đất xây dựng trạm bơm nư ớc thô, nhà máy nước
và h ệ thống đường ống của dự án cấp nước hiện là khu đ ất đang trồng cây nông
n ghiệp và cây công nghiệp. Trong vùng dự án không có lo ài chim thú quý hiếm
n ào sinh sống n ên hệ sinh thái tự nhiên th ực sự không bị ảnh hưởng lớn khi thực
h iện dự án.
Về tiếng ồn và khói bụi: các trạm bơm cung cấp nước sạch cho hệ thống đều sử
dụng động cơ điện nên không xả các chất thải như bụi khói, gây ô nhiễm môi
trường không khí. Về tiếng ồn, các loại máy bơm đều được sản xuất theo công
n ghệ mới, khi thiết kế đều có hệ thống chống rung để hạn chế tiếng ồn. Hơn nữa,
các trạm b ơm này đều ở cách xa khu dân cư hoặc các công trình khác nên không
gây ô nhiễm về tiếng ồn.
Xử lý chất thải: trong dây truyền công nghệ có hai hạng mục sẽ xảy ra chất thải
trong quá trình xử lý là bể lắng trong và bể lọc nhanh. Các bể khác lượng xả
101
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
không đáng kể. Lượng cặn bùn xả ra từ bể lắng và bể lọc chủ yếu là lượng cặn
không tan có trong nguồn nước thô của con sông tạo nguồn, bị giữ lại trong quá
trình xử lý làm trong và khử m àu nước. Tất cả các loại cặn này đều không phải
là ch ất độc hại nguy hiểm. Tuy nhiên đ ể tránh gây ô nhiễm, hỗn hợp bùn này
cũng sẽ được xử lý.
Hoá ch ất dùng để xử lý nư ớc là vôi, phèn, clo. Clo là chất dộc hại với sức khoẻ
con người nếu hàm lượng vượt qua mức cho phép. Vì vậy khi công nhân vận
h ành hệ thống phải tuyệt đối tuân thủ các quy định về an toàn lao động.
Tác động của việc thi công xây dựng đối với môi trường: việc thi công xây dựng
nhà máy với khối lư ợng vật liệu rất lớn phải chuyên chở đến công trường sẽ gây
ảnh h ưởng lớn đến vấn đề giao thông và môi trường trong khu vực. Vì đây là
vùng có nhiều con đường đất đỏ nên chắc chắn sẽ làm nồng độ bụi tăng lên. Tuy
nhiên do là vùng nông thôn dân cư thưa thớt và có th ảm cây xanh che phủ n ên
tác hại của chúng không lớn. Trong quá trình thi công cũng sẽ phải đào rãnh đặt
ống, phải giải toả một số công trình xây dựng, nhà cửa của nhân dân và đào bới
m ặt đường, ảnh hưởng đến giao thông và sinh ho ạt chung của xã hội tại khu vực
thi công, đồng thời gây tiếng ồn và làm cho nồng độ bụi trong không khí tăng
lên. Để hạn chế tác động xấu, dự án đã có kế hoạch thi công hợp lý, hạn chế tối
đ a việc ảnh hư ởng đến giao thông, thi công dứt điểm từng đoạn, không tràn lan
kéo dài, sau đó phục hồi ngay mặt đường và lề đường theo nguyên dạng ban đầu.
Tóm lại việc thi công xây dựng hệ thống cấp nước sẽ ảnh hư ởng đến môi trường
như mọi công trình xây dựng. Tuy nhiên sự ảnh hưởng này chủ yếu là tạm thời
trong quá trình thi công mà không ph ải là vĩnh viễn.
102
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Như vậy, trong quá trình thực hiện dự án sẽ có một số tác động đến môi trường.
Tuy nhiên sau khi thi công thì các tác động đó hầu như không còn nữa. Đơn vị
chủ đầu tư sẽ triển khai đồng bộ các biện pháp hạn chế những tác động gây hại
và xử lý ô nhiễm, đồng thời đ ào tạo cán bộ quản lý vận hành, giám sát hiệu quả
xử lý và điều chỉnh các chỉ tiêu môi trường đầu ra đạt tiêu chuẩn quy định. Tóm
lại khi dự án thực thi sẽ có tác động tích cực và hiệu quả đối với môi trường
sống của con người và toàn xã hội.
2 .2.6.Thẩm định về kỹ thuật, vận h ành b ảo dưỡng:
Ph ạm vi của các công trình xây dựng gồm có Trạm bơm nước thô, tuyến ống
nước thô, nhà máy nước, đư ờng dây cao thế và trạm biến thế điện, tuyến ống
nước lọc, các tuyến ống phân phối. Công trường được chia thành 3 khu vực thi
công chính. Các vấn đề an toàn của công trường được thảo luận với các nhà th ầu
phụ và hướng dẫn về các quy trình an toàn sẽ đ ược đưa ra trước khi công trình
khởi công. Công trình được thi công theo trình tự: đóng cọc và đào đất, kết cấu
công trình, lắp đặt thiết bị , ho àn thiện công trình, kiểm tra và vận h ành thử,
hoàn tất xây dựng và bàn giao. Nhìn chung tất cả các thông số kỹ thuật, nguyên
vật liệu, máy móc thiết bị sử dụng đã được tính toán và dự tính kỹ thông qua các
chỉ tiêu kỹ thuật, các bản vẽ kỹ thuật chuyên ngành.
Công ty BOT có ngh ĩa vụ về công tác điều hành và b ảo trì các công trình xây
dựng nhằm:
+ Đảm bảo cho nước lọc đạt tiêu chu ẩn chất lượng yêu cầu theo quy định trong
h ợp đồng BOT và hợp đồng bán sỉ, cũng là tiêu chuẩn của WHO dành cho nước
uống.
103
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
+ Đảm bảo khối lượng nước lọc đã ký hợp đồng
+ Đảm bảo việc cung cấp khối lượng nước lọc đã ký hợp đồng không bị gián
đoạn do các hỏng hóc về máy móc hay quy trình
+ Duy trì tiêu chuẩn cao cho kết quả thực hiện bằng cách sử dụng các kỹ thuật
quản lý chất lượng thích hợp.
Chương trình bảo trì bao gồm các hạng mục chính về máy móc thiết bị nh ư các
b ơm, biến thế, các công tắc và thiết bị cách điện, thiết bị điều khiển…Các máy
móc khác được giữ gìn trên cùng một cơ sở theo yêu cầu cần thiết đ ược chứng
m inh qua sự phân tích thiết yếu, độ tin cậy và qua kinh nghiệm điều hành.
Những hạng mục nhỏ và ít quan trọng hơn sẽ được giải quyết trên cơ sở sửa
chữa thay thế. Một kế hoạch bảo trì sẽ được soạn thảo, điều chỉnh trên cơ sở kết
quả thực hiện của việc theo dõi điều kiện thực tế.
2 .2.7.Thẩm định về tính hợp lý của hợp đồng BOT
Hợp đồng BOT là n ội dung được thẩm định rất kỹ lư ỡng trong các dự án BOT.
Xem xét tính đúng đắn, hợp lý của từng điều khoản trong hợp đồng là việc hết
sức quan trọng đảm bảo cho lợi ích chính đáng của phía Việt Nam và tránh được
các sai sót d ẫn đến thiệt hại trong quá trình tiếp nhận và thực hiện dự án. (Đối
với các hình th ức dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài khác, tài liệu thẩm định sẽ là
các hợp đồng tương ứng. Ví dụ: đối với hình thức Hợp đồng hợp tác kinh doanh
là hợp đồng hợp tác kinh doanh; đối với h ình thức doanh nghiệp liên doanh là
đ iều lệ doanh nghiệp liên doanh; đối với hình thức doanh nghiệp 100% vốn nước
n goài là điều lệ doanh nghiệp 100% vốn nước ngo ài. )
104
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Các điều khoản trong hợp đồng được xem xét cân nhắc cả về nội dung và câu
chữ. Nội dung cần đảm bảo phù hợp về mặt pháp lý và các lợi ích của phía Việt
Nam. Các cân nhắc về câu chữ nhằm đảm bảo tính rõ ràng minh bạch của từng
đ iều khoản, tránh trường hợp đ ược hiểu theo nhiều nghĩa tạo cho bên nước ngoài
những lý lẽ chèn ép gây thiệt hại đến lợi ích của phía Việt Nam. Các điều khoản
cụ thể được thẩm định trong dự án bao gồm:
Phạm vi dự án BOT: các ph ương tiện và công trình, các tuyến ống nước sạch,
các điều kiện bảo đảm.
Tài trợ dự án: vốn đầu tư (vốn pháp định, vốn vay).
Thời hạn hợp đồng: gồm các quy định về tổng thời gian của dự án, ngày hiệu
lực của hợp đồng, ngày hiệu lực để hoạt động, thời hạn BOT.
Thành lập công ty BOT: tên, đ ịa chỉ, quyền, nghĩa vụ của công ty BOT
Giải toả và đền bù đất đai: nghĩa vụ của nhà nước Việt Nam và bên nước ngo ài,
mốc thanh toán, giải toả đất đai và bảo đảm của ngân h àng.
Quyền sử dụng đất và thông hành địa dịch.
Thời hạn xây dựng: các cam kết và gia h ạn thời hạn xây dựng.
Các chức năng trong thời hạn xây dựng của công ty BOT.
Các chức năng trong thời hạn xây dựng của UBND.
Vận hành và thử nghiệm: về xác định mức công suất, người chứng nhận thử
n ghiệm, việc đạt công suất hợp đồng.
Các chức năng trong thời kỳ hoạt động của công ty BOT: chức năng tổng quát,
kế hoạch hàng năm, huấn luyện và chuyển giao công nghệ.
Các chức năng trong thời hạn hoạt động của UBND.
105
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Các quy định về giá biểu và hoá đơn.
Điều khoản thanh toán.
Các quy định về biến đổi chủ yếu.
Hoàn cảnh thay đổi ngoài kiểm soát.
Ch ế độ thuế.
Trư ờng hợp bất khả kháng và can thiệp của nhà nước.
Các quy định về bảo hiểm.
Các trách nhiệm của các bên.
Quy định về chấm dứt và bồi thường: chấm dứt bởi UBND trong thời hạn xây
dựng/ trong thời hạn hoạt động, chấm dứt bởi công ty BOT trong thời hạn xây
dựng/ trong thời hạn ho ạt động, chấm dứt do trường hợp bất khả kháng; thủ tục
chấm dứt, các quy định về trách nhiệm và nghĩa vụ của các b ên khi chấm dứt.
Quyền sở hữu và quyền chuyển giao.
Lu ật áp dụng, giải quyết tranh chấp và trọng tài.
Quy định về bảo mật.
Quy định về chuyển nhượng.
Ngôn ngữ trong hợp đồng.
Ký kết hợp đồng.
Đánh giá thẩm định của dự án
Dự án cấp n ước BOT đã được Chính phủ chấp thuận và thông qua. Tuy nhiên
sau một quá trình th ẩm định kỹ lưỡng dựa trên nghiên cứu khả thi, Bộ Kế hoạch
và Đầu tư đã đưa ra một số vấn đề còn tồn tại của dự án nh ư sau:
106
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Về vốn đầu tư: dự án có tổng vốn cố định 149325 triệu USD bao gồm nhà
1.
m áy xử lý nước và đường ống truyền tải nước sạch. Con số này theo nhiều
chuyên gia là rất cao. Lãi suất vay dự kiến làm cơ sở cho việc tính toán vốn đầu
tư và giá nước là 9,5%/năm cũng khá cao so với lãi suất thương m ại phổ biến
trên th ị trường thế giới.
Về giá nư ớc: trong nghiên cứu tiền khả thi được Thủ tướng Chính phủ
2.
thông qua, giá nước bình quân đưa vào mạng phân phối là 0,17USD/m3, giá
nước này có thể nh à đ ầu tư chưa tính k ỹ. Tuy nhiên với giá nước đề xuất trong
h ợp đồng BOT trung bình là 0,4122 USD/m3 là quá cao và quá xa so với đề xuất
b an đầu.
Quá trình thẩm định to àn bộ hợp đồng BOT cho thấy, trong bất cứ trư ờng hợp
n ào kể cả trư ờng hợp bất khả kháng xảy ra, UBND tỉnh vẫn phải đảm bảo cho
b ên nước ngoài lợi ích cao như tỷ lệ nội hoàn IRR=17,5%, giá nư ớc trung bình
0 ,4122 USD/m3. Ngoài ra, với lãi suất tín dụng danh nghĩa phổ biến trên thị
trường thế giới ở mức 6-8%/năm, IRR của các dự án công nghiệp khác khoảng
12% (các dự án công nghiệp này thư ờng có nhiều rủi ro do phải cạnh tranh cao,
th ị trường biến động) thì với dự án BOT n ày đã đư ợc đảm bảo bao tiêu sản
phẩm, điều kiện đảm bảo IRR=17,5% để làm cơ sở tính giá nước là rất cao và
b ất hợp lý.
Bảo lưu tỷ giá ngoại tệ: theo hợp đồng BOT, quy định về thanh toán cho
3.
công ty BOT tiền nư ớc bằng VND (gốc quy đổi từ USD) theo tỷ giá tại thời
đ iểm thanh toán và gửi vào ngân hàng Việt Nam. Khi đổi từ VND ra USD tại
th ời điểm rút tiền từ ngân hàng để sử dụng cho sản xuất hoặc chuyển ngoại tệ về
107
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
nước, nếu có sự sai biệt về tỷ giá so với thời điểm gửi tiền vào, bên Việt Nam
phải thanh toán cho công ty BOT khoản tiền thiếu hụt bằng USD đó. Trong mọi
trường hợp phải đảm bảo cho công ty BOT có doanh thu bằng giá trị gốc USD
do bên Việt Nam thanh toán không bị ảnh hư ởng do tỷ giá thay đổi. Việc n ày
không bình đ ẳng với các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài khác đầu tư vào Việt
Nam và không phù hợp với các quy định của Việt Nam.
Hoàn cảnh thay đổi ngo ài kiểm soát: Nh à đ ầu tư yêu cầu đư ợc hoàn toàn
4.
b ảo vệ khỏi các ảnh hư ởng trực tiếp hay gián tiếp của Hoàn cảnh thay đổi ngoài
kiểm soát. Nếu có sự gia tăng về chi phí vốn đầu tư và chi phí điều hành, UBND
phải thanh toán toàn bộ chi phí phát sinh gia tăng, hoặc điều chỉnh đầy đủ vào
các giá biểu thanh toán cho công ty BOT bằng việc tăng giá nước, cho dù nhà
đ ầu tư qu ản lý điều hành không tốt. Chấp nhận điều này tức là chấp nhận không
đ iều kiện và việc xét hiệu quả dự án không còn ý ngh ĩa.
Các trách nhiệm: Trong hợp đồng, quy định các trách nhiệm của bên Việt
5.
Nam là không có giới hạn liên quan trực tiếp hay gián tiếp đến dự án này, bao
gồm cả trách nhiệm về các hợp đồng mà nhà đầu tư ký với khách hàng. Còn bên
nước ngo ài chỉ có thể chịu trách nhiệm với giá trị không vượt quá 1 triệu USD
cho một biến cố và không vượt quá 5 triệu USD/năm.
Nội dung chấm dứt và bồi thường:
6.
+ Trong trư ờng hợp chấm dứt do lỗi nghiêm trọng của công ty BOT trong thời
gian xây dựng và th ời gian hoạt động: UBND phải thanh toán chi phí cho ph ần
đ ã đ ầu tư , phần lãi tích lu ỹ, chi phí phá vỡ hợp đồng, vốn pháp định thực góp…
108
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
+ Chấm dứt trong trường hợp bất khả kháng trong thời gian xây dựng và thời
gian hoạt động: ngoài khoản tiền phải trả như nêu trên, UBND còn phải thanh
toán mọi chi phí chấm dứt của công ty BOT. Các chi phí này có th ể rất lớn.
+ Ch ấm dứt do lỗi của bên Việt Nam trong thời gian xây dựng và thời gian hoạt
động: bên Việt Nam phải bồi hoàn các chi phí mà nhà đ ầu tư đã bỏ ra, ngoài ra
còn phải chịu thêm kho ản tiền phạt.
Những điều kiện chấm dứt và bồi thường trên dẫn tới b ên Việt Nam phải phụ
thuộc hoàn toàn vào nhà đầu tư với tất cả các bất lợi. Nh à đ ầu tư có thể chấm dứt
b ất kỳ lúc nào, cũng có thể thu được khoản lợi lớn, còn nhà nước chịu mọi rủi
ro.
Chuyển nhượng: công ty BOT yêu cầu được phép chuyển nhượng, cầm
7.
cố, thế chấp Giấy phép đầu tư, Hợp đồng dự án và các đảm bảo của Chính phủ…
là không phù h ợp.
Như vậy quá trình th ẩm định cho thấy dự án còn rất nhiều vấn đề phải có kết
lu ận về nguyên tắc và cần được sửa đổi trước khi có thể đưa ra quyết định đầu tư
h ay không.
Nhận xét:
Trên đây là nh ững nội dung chính được xem xét trong quá trình thẩm định một
dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đư ợc cụ thể hóa
qua một dự án dư ới hình thức hợp đồng BOT. Công tác thẩm định đã tuân theo
một quy trình khá chặt chẽ từ khâu tiếp nhận hồ sơ, xem xét đánh giá nghiên cứu
khả thi đến việc lập báo cáo thẩm định. Độ phức tạp và nội dung của công tác
th ẩm định một dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài sẽ khác nhau đối với từng h ình
109
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
thức dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài, nhưng phức tạp nhất là dự án BOT. Hình
thức này đòi hỏi nhà thẩm định phải xem xét kỹ lưỡng tất cả các mặt của dự án
từ khía cạnh tài chính, lợi ích kinh tế-xã hội đến tác động môi trường… Các h ình
thức khác có chút ít đơn giản h ơn. Ví dụ đối với hình thức doanh nghiệp 100%
vốn đầu tư nước ngoài_ là lo ại h ình thuộc sở hữu và quản lý hoàn toàn của các
nhà đ ầu tư nước ngoài_ nên trư ớc khi đầu tư, họ đã phải tự có những xem xét
đ ến mặt hiệu quả tài chính của dự án, xem dự án có khả thi và mang lại lợi
nhuận không rồi mới quyết định đầu tư. Do đó ở hình thức này, m ặt tài chính
của dự án không cần có sự thẩm định quá kỹ lưỡng. Công tác thẩm định sẽ chủ
yếu tập trung vào hiệu quả kinh tế-xã hội mà dự án đem lạị cho đất nước m à Bộ
Kế hoạch và Đầu tư sẽ đứng trên góc độ của Chính phủ để thẩm định. Ngược lại,
đối với h ình thức BOT, ngoài việc phải xem xét đánh giá kỹ về mặt hiệu quả
kinh tế xã hội như đối với bất kỳ một hình thức nào của dự án đầu tư trực tiếp
nước ngoài, khía cạnh tài chính cũng đặc biệt được nhấn mạnh. Đây chính là
đ iểm khác biệt tạo n ên tính ph ức tạp trong thẩm định dự án đầu tư trực tiếp n ước
n goài thuộc hình thức BOT. Do dự án BOT sẽ được chuyển nhượng lại cho
Chính phủ sau thời kỳ đặc quyền nên Chính phủ cần quyết định nhu cầu của dự
án và ph ạm vi của nó, yêu cầu các công tác thiết kế, vận h ành và bảo dưỡng dự
án phải được điều chỉnh theo các mục tiêu của quốc gia và chọn lựa các nhà tài
trợ tư nhân thông qua hình thức đấu thầu hoặc quy trình đ ánh giá hợp lý để đi
đ ến một mức giá công bằng với cả các nh à tài trợ và Chính phủ, đem lại lợi ích
cho đất nước. Phương thức BOT được thực hiện thực chất là sự hợp tác của khu
110
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
vực nhà nước và tư nhân, trong đó nguồn tài trợ và hiệu quả ho ạt động của khu
vực tư nhân thực sự phục vụ lợi ích công chúng.
2 .3. Đánh giá công tác thẩm định dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Bộ Kế
hoạch và Đầu tư.
2 .3.1. Kết quả:
2.3.1.1. Bước đầu rút ngắn được thời gian thẩm định cấp phép.
Việc phân cấp uỷ q uyền cấp giấy phép đầu tư đối với dự án đầu tư trực tiếp
nước ngo ài đã đánh d ấu một mốc quan trọng trong cải tiến công tác quản lý của
nhà nước đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng chuyển từ cơ
chế tập trung mọi vấn đề cấp, điều chỉnh cấp giấy phép đầu tư và qu ản lý hoạt
động của các doanh nghiệp vào một đầu mối là Bộ Kế hoạch và Đầu tư sang cơ
chế phân cấp cho UBND các tỉnh, thành phố và u ỷ quyền cho Ban quản lý khu
công nghiệp cấp tỉnh nhằm xử lý tại chỗ một cách nhanh chóng và chính xác hơn
các vấn đề cấp phép và quản lý các doanh nghiệp có vốn FDI. Việc phân cấp và
u ỷ quyền cấp giấy phép đầu tư đ ã mang đ ến một số tiến bộ: việc thẩm định, cấp
giấy phép đầu tư ph ần lớn được tiến hành nhanh hơn trước đây, đảm bảo được
th ời gian quy đ ịnh là xem xét, cấp giấy phép trong thời gian 30 ngày kể từ khi
nhận được hồ sơ hợp lệ. Thời gian qua, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đã phối
h ợp tương đối tốt với UBND và Ban quản lý khu công nghiệp các tỉnh, thành
phố trong việc thẩm định dự án, trả lời đúng hạn quy định về những vấn đề như
chủ trương dự án, tiêu thụ sản phẩm, thiết bị và công ngh ệ. Bộ cũng đ ã tổ chức
tập huấn, hư ớng dẫn và giúp đỡ các địa phương trong việc thẩm định cấp phép
nhằm khắc phục những thiếu sót bỡ ngỡ ban đầu, dần dần đi vào nền nếp.
111
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
2 .3.1.2. Có những đổi mới trong quy chế đầu tư theo h ình thức BOT, làm căn cú
cho việc thẩm định các dự án FDI theo hình thức này cụ thể và sát thực hơn.
Việc ban h ành Nghị định số 62/1998/NĐ-CP về quy chế đầu tư theo hợp đồng
BOT, BTO, BT áp dụng cho đầu tư nước ngoài tại Việt Nam và gần đây nhất là
Ngh ị định số 02/1999/NĐ-CP sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định
62/1998/NĐ-CP, có th ể nói quy chế mới đã thể hiện nhiều điểm mới:
Th ứ nhất:đ ã m ở rộng h ơn phạm vi điều chỉnh. Đó là sự mở rộng bổ sung những
quy định pháp lý đối với 2 hình thức đầu tư là BTO,BT. Điều này là phù hợp với
xu thế chung trong việc đa dạng hoá các hình th ức đầu tư nước ngoài tại Việt
Nam.
Th ứ hai:rõ ràng hơn về trách nhiệm. Quy chế đ ã quy định rõ ràng về trách nhiệm
lập nghiên cứu tiền khả thi, nghiên cứu khả thi và cấp phê duyệt , nguyên tắc
đ àm phán các hợp đồng BOT,BTO,BT; phân định trách nhiệm của những cơ
quan nhà nước có thẩm quyền với các Bộ, ngành; trình tự và phương thức thực
h iện dự án; chi phí trong việc lập nghiên cứu khả thi… Những vấn đề n êu trên
đ ã được quy định cụ thể, rõ ràng tại các điều 12,13,14,15,16 chương III của Nghị
đ ịnh 62/1998/NĐ-CP.
Thư ba: Đơn giản hơn về thủ tục. Từ điều 17 đến điều 23 của Nghị định đã quy
đ ịnh về các thủ tục đầu tư theo hợp đồng BOT,BTO,BT bao gồm những vấn đề
quan trọng nh ư: các hồ sơ xin cấp giấy phép đầu tư, nội dung cơ bản của giấy
phép đầu tư và hợp đồng BOT,BTO,BT; thời hạn hợp đồng, việc chuyển giao
các công trình BOT,BTO,BT cho nhà nước Việt Nam. Quan trọng hơn, Nghị
đ ịnh đ ã d ành toàn bộ ch ương V gồm các điều 26,27,28 quy định về “quyền và
112
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
trách nhiệm của cơ quan nhà nước có thẩm quyền”. Quy định về các vấn đề trên
đ ã bám sát yêu cầu đ ơn giản hoá tới mức cho phép về các thủ tục hành chính và
thực hiện cơ chế một cửa, tạo ra các điều kiện thuận lợi cho các nhà đ ầu tư nước
n goài.
Th ứ tư: Những ưu đãi cao nhất: to àn bộ ch ương II từ điều 4 đến điều 11 của nghị
đ ịnh đ ã quy định về “các ưu đ ãi và b ảo đảm đầu tư ” với hình th ức đầu tư theo
h ợp đồng BOT,BTO,BT như về thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp, thời hạn
m iễn giảm thuế, thuế suất thuế chuyển lợi nhuận, miễn thuế nhập khẩu…
Những quy định như trên là thông thoáng hơn và bám sát đặc điểm riêng có của
các dự án BOT,BTO,BT đồng thời cung cấp những cơ sở, thông tin chi tiết và
sát thực h ơn giúp cho công tác th ẩm định những dự án loại này đạt hiệu quả cao
nhất.
2 .3.1.3. Công tác thẩm định tương đối bám sát yêu cầu đòi hỏi của từng h ình
thức dự án.
Dựa trên những nội dung thẩm định đối với các dự án FDI được quy định trong
Lu ật đầu tư nước ngo ài tại Việt Nam, công tác thẩm định tại Bộ Kế hoạch và
Đầu tư đã được cụ thể hoá, chi tiết tới từng loại hình dự án. Tuy các mặt thẩm
đ ịnh vẫn dựa trên cơ sở những nội dung được quy định chung nhưng việc nhấn
m ạnh khía cạnh n ào, nội dung nào lại được xử lý linh hoạt theo từng h ình thức
đ ầu tư và nội dung cụ thể của mỗi dự án. Ví dụ: đối với hình thức doanh nghiệp
100% vốn nước ngoài, lợi ích kinh tế- xã hội được đặt lên hàng đầu. Vì vậy
trong nh ững dự án loại n ày, nội dung thẩm định kinh tế-xã hội rất đ ược chú
trọng. Trong khi đó, với dự án BOT, bên cạnh mặt kinh tế-xã hội, nội dung thẩm
113
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
đ ịnh tài chính d ự án đặc biệt được nhấn mạnh. Đây là điểm khác so với h ình
thức doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài. Trong dự án BOT, Chính phủ trực tiếp
đứng ra ký kết và buộc phải mua sản phẩm theo những điều khoản, giá cả đã
thoả thuận. Điều đó có nghĩa là Chính phủ hay nói rộng ra là nhà nước sẽ được
hưởng lợi, hoặc trong trường hợp ngược lại sẽ phải gánh chịu những hậu quả
trực tiếp do dự án gây ra. Điều n ày giải thích tại sao đối với những dự án loại
n ày, mặt tài chính của dự án luôn đư ợc thẩm định rất kỹ lưỡng.
Bên cạnh đó, việc thẩm định các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài do Bộ Kế
hoạch và Đầu tư tiến hành trên thực tế đã được chi tiết hoá và kỹ lưỡng hơn rất
nhiều so với nội dung quy định chung trong Luật đầu tư nư ớc ngo ài cũng như so
với lý thuyết đặt ra. Ví dụ: trong Luật đầu tư nư ớc ngoài, việc thẩm định nội
dung các điều khoản của hợp đồng BOT đối với hình thức BOT hay nội dung
các điều khoản cuả Điều lệ doanh nghiệp liên doanh đối với h ình thức doanh
n ghiệp liên doanh chưa được xác định là một nội dung chính và quan trọng,
chưa được xếp th ành một nội dung được thẩm định riêng rẽ mà mới chỉ đư ợc
gộp vào ph ần thẩm định hồ sơ dự án. Trong khi đó, việc thẩm định các hợp đồng
n ày lại đư ợc xem là một trong những nội dung quan trọng nhất trong công tác
th ẩm định một dự án đầu tư trực tiếp nước ngo ài tại Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
Nhìn chung, Bộ Kế hoạch và Đầu tư thực hiện thẩm định các dự án một cách kỹ
lưỡng từ những vấn đề chung đến những nội dung phát sinh riêng trong từng dự
án cụ thể dựa trên cơ sở của Luật đầu tư nước ngoài tại Việt Nam và khung lý
thuyết chuẩn có sự điều chỉnh và cụ thể hóa cho phù h ợp với tình hình thực tế
của dự án.
114
nguon tai.lieu . vn
