1. Trang Chủ
  2. Chính trị học
  3. Hiệp định phân định Vịnh Bắc Bộ và những vấn đề đặt ra cho Việt Nam khi tham gia hợp tác Vịnh Bắc Bộ mở rộng

Hiệp định phân định Vịnh Bắc Bộ và những vấn đề đặt ra cho Việt Nam khi tham gia hợp tác Vịnh Bắc Bộ mở rộng

Nội dung của bài viết trình bày Hiệp định phân định Vịnh Bắc Bộ và ý nghĩa lịch sử; hợp tác Vịnh Bắc Bộ mở rộng và những vấn đề đặt ra cho Việt Nam. Để nắm chi tiết nội dung mời các bạn cùng tham khảo bài viết. HIÈP DINH PHAN D|NH VINH BÀC BÓ VA NHÙNG VÀN DE DÀT RA CHO VIÈT NAM KHI TRAM GIÀ HO? TÀC VINH BÀC BÒ MÒ RÓNG • • • • Dò Tìén Sàm\ Nguyén Phirang Hoa, Phgm Hong Yèn 1. Hiép djnh phàn djnh Vjnh Bàc Bd va y nghìa lich su /./. Khài quàt ve Vjnh Bàc BQ Vjnh BIC Bd là mot vjnh nùa kin, dugc bao

Thể loại Tài liệu miễn phí Chính trị học

Số trang 18

Ngày tạo 10/17/2019 10:18:24 AM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước 15.74 M

Tên tệp

Tải Hiệp định phân định Vịnh Bắc Bộ và những vấn đề đặ... (.pdf)

Xem mẫu

  1. HIÈP DINH PHAN D|NH VINH BÀC BÓ VA NHÙNG VÀN DE DÀT RA CHO VIÈT NAM KHI TRAM GIÀ HO? TÀC VINH BÀC BÒ MÒ RÓNG • • • • Dò Tìén Sàm\ Nguyén Phirang Hoa, Phgm Hong Yèn 1. Hiép djnh phàn djnh Vjnh Bàc Bd va y nghìa lich su /./. Khài quàt ve Vjnh Bàc BQ Vjnh BIC Bd là mot vjnh nùa kin, dugc bao bgc boàn toàn bdi bd bièn cùa Viét Nam va Trung Quóc, là mot trong nhùng vjnh Idn cùa thè gidi vdi dién lich kboàng 126.250 km^ (36.000 bài ly vudng), chièu ngang noi rdng nhit kboàng 310 km (176 hai ly), noi bep nhIt d cùa Vjnh rdng kboàng 207,4 km (112 bài ly). Vjnh Bàc Bd Ihdng ra Bièn Ddng qua hai cùa chinh: cùa chinh d phia Nam, lù dào Ccin Cd (Quàng Tri, Viét Nam) Idi mùi Oanh Ca (dào Hai Nam, Trung Quóc) rdng 207,4 km (112 bài ly) va cùa phia BIC là co bièn Quynh Chàu nim giùa bàn dào Ldi Chat va dào Hai Nam vdi chièu rdng 35,2 km (19 bài ly). Bd Vjnh BIC Bd phia Vi?t Nam Ihudc IO tinh, thành phd vdi Idng chièu dai 763 km. Bd Vjnh phia Trung Quéc thudc hai tinh Quàng Tày, Hai Nam vdi long chièu dai 695 km. Phin vjnh phia Viét Nam ed kboàng 2.300 dào, dà ven bd, dàc biét ed dào Bach Long VT nàm càch dll lièn Viét Nam kboàng 110 km, càch Jào Hai Nam Trung Quéc kboàng 130 km. Phia Trung Qudc ed mt)l sd it dào nhd d fhia Ddng Bàc vjnh nhu dào Vj Chàu, Tà Duomg. Vjnh BIC Bd ed vj tri chién lugc quan Irgng ddi vdi Viét Nam va Trung Qjdc cà ve kinh tè lln quóc phdng, an ninh. Vè kinh té, day là noi chùa dyng nhiéu lai nguyén thièn nhièn, dàc biét là hai san va diu khi. Nhùng ngu Irudng IcVn trong \jnh cung cip nguòn hai san quan Irgng cho ddi sdng nhàn dàn hai nude. Càc du bào :ho Ihly day bièn va Idng dal dudi day cùa vjnh ed tièm nàng vè dàu md va khi dot. DÒi vdi Viét Nam, vjnh là cùa ngò giao Imi vdi thè gicVi tu làu dc7i. ed làm qjan Irgng dàc bici dói vdi sy nghiép phàl Irièn kinh té, ihuomg mai qudc tè cùa càc tnli. * GS.TS, Vièn Nghièn cùu Trung Quòc ** TS. Vién Nghièn cùu Trung Quòc 452
  2. HIÉP DINH PHÀN DINH VINH BÀC BÓ.. thàih phd thudc Bàc Bò. Dgc bd bièn Vjnh phia Viét Nam ed nhièu cùa sdng lem va càcvùng, vjnh sàu dugc che chàn kin gid Ihuàn lai cho vice xày dyng càng bièn vdi qu; mò kbàc nhau, trong dò nhièu khu vyc co thè xày dyng càng nude sàu nhu Cài Lai, Cùa Òng, Tra Bau, Nghi Sem... Càc càng này vira thùc day kinh tè vùng Bàc Bdvà Bàc Trung Bc> phàl trién, vùa là càc cùa ngò cho mièn Bàc Viét Nam thòng ra Bièn Dòng va Tbài Binh Duang. Hién nay, blu bel khòi lugng bang bòa xull nhàp kh;u \à mot phàn hàng hóa giao luu nói dja cùa mièn BIC dèu dugc vàn chuyln bàig dudng bièn qua Vjnh Bàc Bd. Vjnh Bàc Bd cdn ed vai Ird bèi sue quan Irgng vè quòc phdng an ninh. Vjnh ed j tri chién lugc quan Irgng trong phdng Ihù bào ve mièn BIC. Dgc ven bièn va Irei càc dào lhuc)c Vjnh BIC Bd ed nhièu vj tri ihuàn Igi cho bò tri lyc lugng de pbcng Ihù, làn cdng. Càc dào Idn nhd trong Vjnh dugc coi nhu nhùng vgng gàc lièn lièi kièm soàl, khdng che mgi boat ddng cùa càc tàu Ihuyèn trén Vjnh, là là chin vùig chàc cho càc ca sd kinh té, quóc phdng trén dll lièn. Ddi vdi Trung Quc)c, vjnh là cùa ngd thdng ra bién duy nhll cùa khu vyc Tày Nan rdng Idn. Dgc ven bién phia Nam Trung Quéc dai kboàng 1.500km, trong dd ed )d bièn Vjnh Bàc Bd, Trung Quéc dà xày dyng kboàng 25 càng bién Idn, quy mdtù vài chyc dèn hàng tram triéu tln, là cùa ngò cho cà khu vyc phia Nam va vùrg Tày Nam cùa Trung Quóc thdng ra bién. Vè qudc phdng an ninh, néu Vjnh Bàc Bd khdng èn djnh, tbàm chi néu xày ra Irarh chàp xung dgt Ihì sé ành huómg tryc liép dén sy èn djnh cùa BIC BÒ Viét Nam va rày Nam Trung Quòc. Vi vày, cà hai nude dèu rll eoi Irgng viéc quàn ly, su dyng va mong mudn duy tri cyc dién hda bình, èn djnh d Vjnh BIC Bg. 1.2. Dàmphónphan djnh Vjnh Bàc Bp 1.2.1. Ly do dàm phàn phàn dfnh Vinh Bàc Bg Vè lich su, tu trudc Idi nay, Viét Nam va Trung Quéc chua lièn bànb phàn djnh Vini Bàc Bd. Cdng ude Phàp - Thanh nàm 1887 chi làp trung giài quyèt vln de hoa;h djnh bièn gidi trén dal lièn giùa hai nude va ebù quyén cùa mèi nude dèi vdi càc dào d khu vyc cùa sdng Bàc Luàn trong Vinh BIC Bd. Do chua ed dudng bién gid va ranh gidi bién rd ràng trong Vjnh Bàc Bd nèn trudc day giùa hai nude ihudng xàyra càc vy vièc Iranh chàp phùc lap vè dành bài hai san va tbàm dd khai Ihàc dIu khi gay mài dn djnh va ành huómg khòng tòt dén quan bé bai nude, ban che viéc kha Ihàc ben vùng va biéu qua tièm nàng cùa Vjnh. Vè hién tgi, Viét Nam va Trung Qudc dèu dang lièn bànb dói mdi va cài càch md:ùa, bòi nhàp khu vyc quòc tè, dèu co nhu càu mòi Irudng xung quanh hda bình dn cjnh, nèn dèu co nhu càu phàn djnh de su dyng khai Ihàc va hgp làc cùng khai Ihàc 453
  3. VIÉT NAM HQC - KY YÉU HQI THÀO QUÓC TÉ LÀN THlT TU CO biéu qua càc nguòn lai nguyén trong Vjnh, trong dò co dàu khi va bài san. Sau mot thdi gian ngin tam Ihdi giàn doan, nàm 1991 quan he hai nude dà bình thucmg hda. Tu dd Ird di, quan he hai nude dà phàl trién nhanh chdng, toàn dién va sàu rdng trén càc ITnh vyc. Sy phàl trién toàn dién quan he hai Dàng, hai nude trén ca sd bình ding, Idn Irgng lln nhau dà tao mdi Irudng chinh Irj Idi dep cho dàm phàn. Vé quèc té, chién Iranh lanh kél thùc, thè gidi bude vào thdi ky mdi bòa bình Ihay thè cho chién Iranh, dèi Ihoai thay cho dèi dIu. Càc tranh chàp ed thè dùng phuomg phàp dàm phàn hda bình giài quyèt. Dàm phàn phàn djnh Vjnh Bàc Bd giùa hai nude Viét Nam va Trung Quéc là Ihuàn theo trào luu phàl trién này. Thém nùa, Cdng ude Luàl Bién quéc té dugc ra ddi vdi ndì dung mdi cùng dal ra yéu d u giài quyél vln de ehèng lln d Ihèm lue dia giùa càc nude. Do bd bièn hai nude vùa ké càn vùa dèi dién nhau, noi rdng nhll khdng dén 200 bài ly, nèn càc vùng bién va Ihèm lyc dja cùa hai nude trong Vinh dèu bj chdng làn, càn phài phàn djnh de xàc djnh rò ràng bién gidi lành bài cùng nhu ranh gidi vùng dàc quyén kinh té va Ihèm lyc dia giùa hai nude. Hai nude dèu dà tham già Cdng ude Luàl Bién 1982 va là thành vién cùa Cdng uàc nèn Cdng uàc là mgt trong nhùng co sd quan Irgng de dàm phàn. Vi v^y, Viét Nam va Trung Quéc lièn bành dàm phàn giài quyèt vàn de phàn djnh Vjnh BIC Bd nhlm xàc djnh dudng phàn gidi rach rdi, phàn chìa vùng bién, vùng dàc quyén kinh té va thèm lyc dja giùa hai nude; giài quyèt vln de tèn lai do Ijch su de lai, tao ca sd va ddng lyc thùc dly qua trình xày dyng Idng tin, tàng cudng quan h? hùu nghj, hgp tàc giùa hai Dàng, hai nude theo "phuomg chàm 16 chù" ma lành dao cip cao hai nude dà Ihda thuan. Mgt dudng ranh gidi bién rò ràng trong Vjnh, dugc hai nude chip nhàn va phù hgp vdi luàl phàp qudc té sé là càn cu phàp ly de hai nude tién bànb viéc quàn ly, su dyng, khai Ihàc, phàl trién va bào tèn càc lai nguyén bién cùa mình trong Vinh Bàc Bd. 1.2.2. Qua trình, nguyén tàc va nói dung dàm phàn a) Qua trình dàm phàn Dàm phàn phàn djnh Vjnh BIC Bd giùa bai nude Viét Nam va Trung Quéc kéo dai 27 nàm vdi 3 dal dàm phàn chinh trong càc nàm 1974, 1977-1978 va 1992- 2000. Tuy nhièn, càc cudc dàm phàn cip Chinh phù nàm 1974 (8/1974-11/1974) va nàm 1977-1978 (10/1977 - 6/1978) khdng di dèn kél qua vi làp Irudng cùa hai ben khi dd càch xa nhau. Sau khi hai nude binh Ihuòmg hda quan he, hai ben dà quyél djnh dàm phàn de giài quyèt càc vln di bièn gidi lành thd, trong dd ed vàn de phàn djnh Vjnh Bàc Bò. 454
  4. HIÉP DINH PHÀN DINH VINH BÀC BÒ. Thòa thudn vè càc nguyén tàc ca bàn giài quyét van de hién giài - lành thò giùa Viét Nam va Trung Quèc hai nucrc dà ky ngày 19-10-1993 néu rò phucmg hucVng phàn djnh Vjnh Bàc Bò là: "Hai ben sé àp dyng luàl quòc ti va tham khao thuc lièn quòc tè, theo nguyén làc cimg bang va tinh din mgi boàn cành lién quan trong Vjnh de di dén mot giài phàp còng bang". Thyc bièn Thòa Ihuàn dò, trong vòng 9 nàm. lù nàm 1992 dén nàm 2000, hai ben dà liln bànb 7 vòng dàm phàn cip Chinh phù, 3 cuòc gap giùa hai Trudng doàn dàm phàn cip Chinh phù va 18 vdng dàm phàn cip chuyèn vién va nhiéu vdng hgp kbàc cùa TÒ chuyèn vièn lièn hgp, TÓ chuyèn già do vè, xày dyng Tdng dd vjnh Bàc Bd (long cdng 49 vdng hgp, trung bình mèi nàm ed hcrn 5 vdng hgp)'. Nàm 2000, cudc dàm phàn vè phàn djnh Vjnh Bàc Bò ducrc dly manh va di vào giài quyèt thyc chll (1 vòng dàm phàn cip Chinh phù, 3 cuòc gap lièn liép giùa hai Trudng doàn cip Chinh phù va 8 vdng dàm phàn cip chuyèn vièn). b) Nguyén tàc dàm phàn Càn cu vào càc quy djnh cùa Cdng ude cùa Lièn hgp quóc vè Luàl Bièn nàm 1982 va thyc lièn qudc tè, Viét Nam va Trung Quóc dà Ihda ihuàn thdng qua dàm phàn de phàn djnh Vjnh Bàc Bd vdi nhùng nguyén tic sau: Mot là, càn cu vào càc quy djnh cùa Cdng uac Luàl Biln nàm 1982 cùa Lién hgp qudc cùng nhu càc nguyén tic luàl phàp quóc ti va tàp quàn dugc cdng nhàn rdng rài. Hai là, hai ben tinh din càc dàc thù cùa Vjnh BIC Bd nhu sy hién dién cùa càc dào, chièu dai bd bién, v.v... Ba là, viéc giài quyél vln de phàn djnh phài xull phàt lù thyc Irang cùng nhu nhu càu phàt trién quan bg giùa hai nude. Bòn là, bào dàm nguyén tic cdng bang va chiéu ce Igi ich cùa nhau. Vè dién lich, phia Trung Quóc kièn tri chù Iruomg dai thè ehia ddi, thùa nhàn Viét Nam ed thè nhinh hom nhung hom khdng dàng ké. Viét Nam chù trucmg giài phàp cdng bing phài phù hgp vdi càc boàn cành hùu quan trong Vjnh nhu sy hién dién cùa càc dào. Chièu dai bd bièn cùa Viét Nam Idn ban nèn hai ben dà thèng nhll là càn cu vào luàl phàp va thyc lièn qudc tè, dàc biét là càc nguyén ile va quy djnh cùa Cdng ude cùa Lièn hgp qudc vé Luàl Bièn nàm 1982 ma cà hai nude dèu là thành vièn de giài quyèt vàn de phàn djnh Vjnh Bàc Bd. Trén ca sd ihda Ihuàn vé càc nguyén tàc co bàn dà néu d trén, ndì dung chù yéu dàm phàn giài quyèt vàn de phàn djnh Vjnh BIC Bd bao gòm: - Phàn djnh lành bài cùa hai nude; . BÓ trudng Bò Ngoai giao Nguyén Dy Nièn irà Idi phòng vàn vè Hiép djnh phàn djnh Vjnh Bàc Bò. http://www.mofahcm.gov.vn/vi/mofa/cs_doingoai/pbld/ns0408i81426011/ 455
  5. VIÉT NAM HQC - KY YÉU HQI THÀO QUÓC TÉ LÀN THÙ TU - Phàn djnh vùng dàc quyén kinh tè; - Phàn djnh thèm lyc dja e) Nói dung Hiép dinh phàn dinh Vinh Bàc Bò Hiép djnh phàn djnh lành bài, vùng dàc quyén kinh té va thèm lyc dja giùa hai nude bao gèm 11 dièu khoàn, trong dd ed mgt sd nói dung chù yéu sau: Hai ben khing djnh càc nguyén tàc chi dgo còng tàc phàn dinh là idn irgng dgc làp, chù quyén va toàn ven lành thè cùa nhau, khdng xàm pham lln nhau, khòng can Ihiép vào cdng viéc noi bd cùa nhau, bình dàng cùng ed Igi, cùng idn lai boa bình; cùng co va phàt trién mèi quan bé làng gièng hùu nghj Iruyèn thdng giùa hai nude, giù gin sy ón djnh va thùc dly sy phàl trién cùa vjnh Bàc Bd; thdng càm, nhàn nhugng lln nhau, hiép thucmg hùu nghj, giài quyél mot càch cdng bang hgp ly. Hai ben xàc djnh phgm vi phàn dinh vinh Bàc Bò, xàc dinh dtràng bièn giài lành hai va ranh giài dan nhàt cho cà vùng dàc quyén kinh tè va thém lyc dja giùa hai nude trong vjnh BIC Bd. Hai ben dèng y xàc djnh dudng phàn djnh lành hai, vùng dàc quyèn kinh té va thèm lyc dja giùa hai nude trong vjnh Bàc Bd bang 21 diém ed toa dò dia ly xàc djnh, nei tuin ly vdi nhau bang càc doan tbàng. Theo duàng phàn dinh, phia Viét Nam dugc huàng 53.23% dién tich vinh, phia Trung Quèc dugc 46,77% dién tich. Viét Nam han Trung Quòc 6,46% dién tich Vinh, tue là khoàng 8.205 km^ bién. Càn cu vào vi?c àp dyng nguyén tic còng bIng trong phàn djnh va tién bành dành già tinh ly Ig giùa bd bién cùa hai nude (ly sé là 1,1:1 ) vdi ty Ig dign tich dugc hudng (ly sd là 1,135:1 ). Ngoài ra, Higp djnh cdn quy djnh vè che dò phàp ly, vé lai nguyén, vè co che giài quyél tranh chàp.... d) Hiép dinh hgp tàc nghé cà trong Vinh Bàc Bg Vjnh BIC Bd cdn ed y nghTa Idn vé kinh té, ed ngudn Igi bài san phong phù. Hai nude dèu ed nhu d u hgp làc dành bit, bào vé mdi trudng, bào vé va nudi Irdng nguòn bài san trong Vjnh, vi vày d n dàm phàn cà vàn de vè hgp tàc nghé cà. Trong qua Irinh dàm phàn vè phàn djnh Vjnh BIC Bd, phia Trung Quòc kièn tri de nghj làp vùng dành cà chung dòng thdi vdi viéc phàn dinh Vinh Bàc Bò va nhin manh, néu khòng thòa Ihuàn dugc vln de này Ibi khó co thè giài quyèt dugc vln de phàn djnh Vjnh Bàc Bò trong nàm 2000. Vici Nam cùng nhàn thùc rò dugc vln de này. nlu khòng giài quylt duc7c vln di phàn dinh Vjnh Bàc Bò trong nam 2000. vùng Vjnh sé van bi coi là vùng cbcSng làn va tinh hinh d dd sé liép tue mài òn dinh. ành hudng din quan he song phuang. T hyc tièn qudc tè cho ihày nhiéu nude ed vinh hoàc vùng biln chung cùng dà Ihda ihuàn làp vùng dành cà chung va vè mal 456
  6. HIÉP DINH PHÀN DjNH VINH BÀC BÓ... phàp ly Ibi dièu dò khòng trai vdi Cdng ucVc Luàl Bièn nani 1982. Vi vày, cùng vdi dàm phàn phàn djnh Vjnh Bàc Bd, Viét Nam dc\ng y dàm phàn ky kit llièp djnh hgp làc nghé cà trong Vjnh Bàc Bd. Tbàng 4-2000, hai nucVc chinh thirc bude vào dàm phàn nghé cà. Qua 6 vdng dàm phàn cip chuyèn vién vè nghé cà, llièp djnh Hgp tàc nghé cà trong Vjnh Bàc Bd ky ngày 25-12-2000 bao gòm càc quy djnh vè thiél làp vùng dành bit chung, hgp làc bào lón va khai Ihàc ben vùng càc nguòn ihuy san trong Vjnh; càc quy djnh vè hgp làc nghé cà va nghièn cùu kboa bgc. Hai ben nhll tri làp vùng dành cà chung ò trong Vjnh BIC BÒ vdi chièu rdng là 30,5 bài ly ké lù dudng phàn djnh vè mèi phia va ed long dién lich là 33.500 km", tire là khoàng 27,9% dién tich Vjnh. Fhdi han cùa vùng dành cà chung là 15 nàm (12 nàm chinh thirc va 3 nàm già han). Ba nguyén làc Idn cùa Vùng dành cà chung là: vùng dàc quyèn vè kinh tè cùa nude nào ibi nude dd ed quyén kièm tra, kiém soàl càc tàu cà dugc phép vào Vùng dành cà chung; san lugng va sd làu thuyén dugc phép dành bit trong vùng dành cà chung dya trén nguyén làc bình dIng, càn cu vào san lugng dugc phép dành bit, xàc djnh thdng qua dièu tra lièn hgp djnh ky; mèi ben dèu ed quyèn lién doanh hgp tàc dành cà vdi ben thù ba trong vùng dành cà chung trong khudn khè quy md dành bài cùa ben mình. Hai ben thoà Ihuàn thành làp Uy ban lién hgp nghé cà de xày dyng quy che lièn quan dén Vùng dành cà chung. Ngày 25-12-2000, Hiép djnh phàn djnh Vjnh BIC Bg va Hiép djnh hgp tàc nghè cà d Vjnh BIC Bd cùng dugc ky kél lai Bàc Kinh, Trung Quéc. Tuy nhièn, kbàc vdi Hiép «Jjnh phàn djnh, Hi?p djnh hgp tàc nghè cà ed Ihdi han hi?u lyc cy thè (12 nàm va 3 nàm màc nhièn già han) va già tri phàp ly d mùc cip Chinh phù phè duyél. 1.3. Y nghìa ijch su Vige ky càc hiép djnh trén dugc dành già là mgt trong IO sy kièn nei bài cùa Vi^l Nam trong nàm 2000, ddng thdi ed y nghTa Ijch su nhu sau: Viéc ky kél càc hiép djnh này là mgt dàu mdc quan Irgng trong lich su quan he Viét Nani - Trung Qudc cùng nhu trong Ijch su xàc djnh bién gidi bién va hgp tàc nghé cà trén Vjnh Bàc Bd. Tuyén bé chung Viét Nam - Trung Quéc ngày 25-12- 2000 co doan nhàn manh: Vige hai nude ky kél Hiép djnh phàn djnh lành bài, vùng dàc quyén kinh té va thém lyc dja trong Vjnh Bàc Bd va Hiép djnh hgp tàc nghè cà d Vinh Bàc Bd giùa Viét Nam va Trung Quòc "ed y nghTa Ijch su sàu rdng, sé thùc day han nùa quan bé làng gièng hùu nghj, hgp làc toàn dién giùa hai nude phàl trién manh hcm nùa trong thè ky XXI". 457
  7. VIÉT NAM HQC - KY YÉU HQI THÀO QUÓC TÉ LÀN THÙ TU Vdi viéc ky kél Hiép djnh phàn djnh vjnh Bàc Bg, Viét Nam dà giài quyèt din diém vln de Ihù hai trong càc vln de bièn gidi lành thè lòn lai làu nay vdi Trung Quòc. Lln dIu lièn, giùa Viét Nam va Trung Quòc ed mot dudng bièn gidi bièn rò ràng bao gèm bién gidi lành bài, ranh gidi vùng dàc quyén kinh tè va thèm lyc dja giùa hai nude trong Vjnh BIC Bd ed già Irj phàp ly quòc té, dugc hai ben cùng thoà Ihuàn. Hiép djnh vè phàn djnh trong Vjnh BIC Bd va Hiép djnh hgp tàc nghè cà dà xàc djnh rò pham vi va tao ra mgt khudn khè phàp ly quèc té rò ràng, Ihuàn Igi cho viéc mèi nude bào vé, quàn ly, su dyng, khai thàc, phàt trién kinh tè càc vùng bién va thèm lyc dia cùa mình trong Vjnh BIC Bg, dòng thdi cùng tao dièu kièn cho hai ben thùc dly hgp tàc nhlm phàt trién ben vùng, duy tri sy dn djnh trong Vjnh ndi riéng cùng nhu làng cudng sy tin cày va phàt trién quan he Viét Nam - Trung Qudc ndi chung. Cùng vdi viéc giài quyél càc tranh chip trén bién kbàc vdi càc nude làng gièng ed lièn quan, viéc ky kél hai hi?p djnh này là bude tién mdi trong viéc xày dyng mdi trudng boa bình, èn djnh, hgp tàc xung quanh Viét Nam, tao dièu kièn cho Viét Nam tàp trung sue lyc xày dyng va phàt trién dlt nude, gdp phIn tich cyc vào viéc cùng ed hoà bình va èn dinh trong khu vyc. Hiép djnh phàn djnh Vjnh Bàc Bd cùng ed nhùng ddng gdp trong thyc tièn àp dyng va phàt trién luàt quéc té vè phàn djnh nhu vln de phàn djnh giùa bai nude ed bd bién vùa dèi di?n vùa liép giàp, vai Ird cùa càc dào, càc bài nùa nei nùa cbìm trong phàn djnh, vln de cùa sdng bién gidi vdi càc dja binh day sdng, day bién... Hiép dinh vè hgp tàc nghè cà cùng là mgt md bình ed già tri tham khào cho viéc nghièn cùu, giài quyét càc vln de vè nghè cà trong khu vyc Bién Ddng trong luomg lai. Viéc ky kél càc hi?p djnh trén là mgt minh chùng sinb ddng thè hién chinh sàch dùng din va thièn chi cùa Vi?l Nam, dd là sin sàng cùng càc nude lièn quan lh>ng qua thucmg lugng trén ca sd Idn Irgng dgc làp, chù quyén cùa nhau, toàn ven lành bò, phù hgp vdi luàl quèc té va thyc lièn quèc té, giài quyél càc vln de vè bièn gidi lình thè, càc vùng bién va thém lyc dja ed lièn quan, phàl trién quan he hgp làc, hùu rghj vdi càc nude, gdp phIn giù gin hoà bình, òn djnh trong khu vyc va thè gidi. 2. Hgp tàc Vinh Bàc Bò md róng va nhùng van de dàt ra cho Viét Nam 2. /. Y tuàng thành làp va su tién trién cùa hgp tàc kinh té Vinh Bàc Bg ma rgrg 2.1.1. Y tuàng thành làp hgp tàc kinh té Vinh Bàc Bd ma rdng Hgp làc Kinh té Vjnh Bàc Bd md rdng là sàng kièn cùa phia Trung Qidc, dugc Bi Ihu Dàng bò Khu ly irj dàn toc Choang Quàng Tày Luu Ky Bào dui ra trong bài phàt bilu lai Dièn dàn hgp tàc kinh ti Vjnh Bàc Bò md rdng dién la d 458
  8. HIÉP DINH PHÀN DINH VINH BÀC BÓ.. Nani Ninh nàm 2006. Theo Bi thu Luu Ky Bào, cyc dién hcrp làc nidi này bao gòm càc nói dung chinh sau: Mot là. xày dyng bành lang kinh ti Nam Ninh - Singapore dai khoàng 3.900 km va coi day là mot tryc trong hgp làc kinh tè Vjnh BIC BÓ md rdng nhlm xùc liln xày dyng dudng bò va phàt trién tuyén giao luu kinh il giùa khu vyc Chàu Giang md rdng cùa Trung Quc)c vdi càc quòc già bàn dào Dòng Duomg. Hai là, xày dyng khu hc^p tàc kinh té Vjnh BIC BÒ md rdng (cdn ggi là bành lang kinh tè trén bièn) di xuyèn qua Vjnh Bàc Bò, kéo dai Idi Brunei qua dudng bièn, cai day là mdi cành. Ba là, trién khai va day manh hcm nùa hgp tàc Tièu vùng song Mèkòng md ròng, dua Tièu vùng song Mèkòng md rdng Irò thành cành thù hai, Myc liéu chinh cùa Trung Qudc trong sàng kiln này là: I ) Vè chién lugc an ninh, cùng ed mdi trudng xung quanh hda bình, dn djnh, tao vành dai an ninh d phia Nam. Tàng sy hién dién, nàng cao vai trd cùa Trung Quéc trong hgp làc khu vyc Ddng Nani À, dòng thdi ngàn chàn ành hudng cùa càc nude Idn, dàc biét là cùa My, Nhàt tai khu vyc này; 2) Vè kinh té, md rdng khdng gian phàt trién, ihj trudng tièu thu hàng hda, djch vy, nguòn cung càp nguyén liéu, nàng lugng, thu hùl dIu tu, du Ijch... giành vj tri ed Igi nhIt trong càc qua trình lién kél kinh té khu vyc va tièu vùng; 3) Vè dòi ngoai, chién lugc này thè hién chù truomg cùa Trung Quéc vè md cùa, hdi nhàp vdi khu vyc va quòc té, thùc dly quan h? vdi càc nude ASEAN. Ben canh dd, day manh khIng dinh chù quyén, duy tri an ninh ón djnh d khu vyc Bién Dòng, dàm bào nguòn an ninh nàng lugng cho Trung Quòc'. 2.1.2. Trung Quòc nò lue trién khai hgp tàc kinh té Vinh Bàc Bg ma rgng Tildi gian qua, Trung Quòc da tich cyc trién khai Chuang trình hgp tàc kinh té Vjnh Bàc Bg md rdng, thè hién trén càc phuang dién sau: a Tirng huàc thè che hóa va xày dung lo trình thuc hién Hgp tàc kinh tè Vinh Bàc Bc ma róng Ti nàm 2006, dugc sy ùng bd va giùp dà cùa Chinh phù Trung Qudc, hàng nàm Qjàng Tày dèu td chùc Dién dàn qudc té Hgp tàc kinh té Vjnh Bàc Bò md ròng, de trad ddi, bàn vé càc vàn de lièn quan va kèu ggi càc nude trong khu vyc cùng nò lyc, tich cyc tham già nhàm dua Hgp làc này trd thành nidi san cboi mdi 1. Le Vin Sang, Mài quan he giùa "Hai hành lang. mot vành dai kinh té Viét - Trung" vd chién lugc 'Mot truc hai cành", trong sàch: Hgp tàc phàl trién: Hai hành lang mot vành dai kinh té Via Nam - Trung Quóc trong bòi cành mòi. Dò Tién Sàm va Kurihara Hirohide dòng chù bién, Nxb Khoa hoc xà hòi. Uà Nói, 2012, tr. 70-98. 459
  9. VIÉT NAM HQC - KY YÉU HQI THÀO QUÓC TÉ LÀN THU TU trong hgp tàc vùng giùa Trung Quéc va ASEAN. Tai Dièn dàn làn thù 8 dugc td chùc lai Nani Ninh ngày 12 va 13 - 7 - 2012, phia Trung Qudc dà dua ra dy thào vé Ld Irinh trién khai hgp làc Vjnh Bàc Bd md rdng vdi 7 Chuang Irinh hgp tàc, bao gdm: 1) Chuang trình hgp tàc càng bién va logistic trong Vinh Bàc Bó ma róng. Chuang Irinh này nhlm trién khai hgp làc sàu hom nùa trong ITnh vyc càng bièn va logistic giùa càc nude trong khu vyc giai doan lù 2011 - 2020; 2) Chuang trình hgp tàc nòng nghiép Vinh Bàc Bó ma róng. De xuàt này dugc khdi xudng dya trén càc Ihda Ihuàn hgp làc giùa Trung Quèc va ASEAN vdi myc liéu tàng cudng hom nùa hgp làc vè nòng nghiép trong khudn khè Vjnh BIC Bd md ròng giùa Trung Quéc va ASEAN; 3) Chuang trình hgp tàc thùc day thuang mgi trong Vinh Bàc Bó ma róng. Myc dich là làng cudng hgp tàc de thùc dly thuomg mai va md rdng quy md san xuàt cùng nhu phàl trién kinh tè xà bòi cùa càc qudc già Vjnh Bàc Bd md rdng; 4) Chuang trình hgp tàc thùc day dàu tu trong Vinh Bàc Bó ma róng. Chuang trình này nhàm de xuàt càc bién phàp cy thè thùc dly bòi nhàp kinh tè trong khu vyc Vjnh BIC Bd md rdng, de ra càc myc tièu xày dyng mòi tnrdng dIu tu trung han (2012 - 2015) va dai han (2016 - 2020) d khu vyc; 5) Chuang trình thùc day su tham già cùa doanh nghiép tu nhàn vào Hgp tàc kinh tè Vinh Bàc Bó ma róng, nhlm tao ra ddng lyc thùc dly va dàm bào cho sy phàt trién ben vùng cùa hgp tàc kinh té Vjnh BIC Bd md rdng; 6) Chuang trình xày dimg càc ca sa hgp tàc kinh té va thuang mgi Vinh Bàc Bó ma róng, nhàm thùc dly hgp làc càc ngành cdng nghiép, thuang mai, dIu tu, djch vy va cdng nghé trong toàn khu vyc. Giùp cài Ihién khà nàng canh tranh cùa toàn khu vyc, thùc dly hgp làc va tàng trudng kinh té, dua hgp tàc kinh té khu vyc lén mdi llm cao mdi va thùc day phàt trién kinh té va ihinh vugng cùa khu vyc Vjnh BIC Bd md rgng; 7) Chuang trình xày dtmg càc khuòn khó hgp tàc kinh tè thuang mai. Ngoài ra, Trung Quéc dà vàn ddng Ngàn hàng phàl trién chàu A tham già bd tra hgp tàc kinh té Vjnh BIC Bd md rdng lù khi sàng kièn dugc dua ra. Tu nàm 2011, ADB dà bit dIu trién khai Dy àn ho Irg ky Ihuàl cho hgp làc kinh tè Vinh Bàc Bd md rdng vdi lèng ngàn sàch khoàng 900.000 USD, trong dd Trung Quéc ddng gdp 400.000 USD. Myc tièu dy àn gèm: 1 ) Hoàn thành xày dyng Ld Irinh cho hgp làc kinh té Vjnh BIC Bd md rdng vào tbàng 6/2013; 2) Khuyèn nghi vè khung thè che cho hgp làc kinh té Vjnh BIC Bd md rdng; 3) Chuàn bj càc bài viét chinh sàch va lai liéu kinh nghièm phyc vy cho lành dao càp cao ra quyèt djnh. h) Chù dòng va tich circ chuàn M càc dièu kièn cho hgp tàc kinh tè Vjnh Bàc Bd ma róng Nàm 2008, Quòc vy vièn Trung Quòc dà phè duyèl "Quy hoach phàt trién Khu kinh tè Vjnh Bàc Bc> Quàng Tày (2006 - 2020)"', chinh thùc dua Vjnh Bàc Bò 1. ITr^M : hup://wvvw.gx.xinhuanct.com/dtzx/2008-02/21/contenta 12502698.htm 460
  10. HIÉP D|NH PHÀN DINH VINH BÀC BÓ. Quang lày vào chién lucrc phàt trién quòc già. Theo dò, khu vyc kinh ti Vjnh BIC Bó nàm d vj tri là diém giao giùa vành dai kinh tè Nam Trung Quòc, vành dai kinh tè Tày Nani Irung Quoc va vành dai kinh ti ASEAN. Day dugc xem là "bàn dap" de thuc Ibi chién lugc hcrp tàc Vjnh Bàc Bd md rdng cùa phia Trung Quòc. Theo Quy hoach này, khu hcrp tàc kinh ti Vjnh Bàc Bd Quàng 1 "ày, bao gòm 4 thành phè Nam Ninh, Bàc Hai. Khàm Chàu va Phdng Thành, dàn so 12,5 triéu ngudi. Trong khu này. mot loal co sd cdng nghiép dà duc;c trién khai xày dung nhu: Nhà mày Igc dàu Khàm Chàu (cdng suàt 10 triéu tàn/nàm; Nhà mày nhiél dièn va nhà mày dièn hai nhàn d càng Phdng Thành; dòng thdi di chuyèn càc nhà mày gang ihép Liéu Chàu, Vù Man... vè càng Phòng Thành, v.v. Tilp theo dò, tbàng 1 -2009, Khu ly tri dàn toc Choang - Quàng Tày dà ban hành mot so chinh sàch va quy djnh vi "Thùc day sy mò cùa va phàl triln Khu hcrp làc kinh té Vjnh Bàc Bò cùa Quàng Tày"', trong dò co càc chinh sàch uu dai vi càc ITnh vuc nhu ihué, su dyng dal, hgp làc kinh il quéc té va ngoai thuang, v.v.. e) Tàng cuàng kèt nói giao thòng, còng nghiép va tài chinh trong khu vuc Tai càc dièn dàn hgp tàc kinh té Vjnh Bàc Bò md rdng vùa qua, Trung Quéc da de xuàt tàng cudng xày dyng ha llng giao thdng ba chièu (dudng bd, dudng khdng. ducrng bièn) nhlm bình thành niang ludi giao thdng Ihuàn tign, thùc dly hgp tàc thuang mai, dIu tu trong khu vyc. Hién nay Trung Quéc dang dly manh viéc bình thành hành lang kinh té Bàc Nam trong GMS, hành lang kinh il Nam Ninh - Singapore. Trong hgp làc kinh il Vjnh BIC Bd md rdng, hgp tàc vé kél noi càng bién va vàn tài bién là uu tién hàng dIu cùa Trung Quéc. Ben canh phàt trién ha ting, dàc bi?l là ha ting giao thdng kél nei toàn khu vyc, Tmng Qudc dang day manh lièn kél kinh té thdng qua càc dy àn hgp tàc khu cdng nghiép va kinh té xuyèn bién gidi. Din nay, Trung Quòc dà trién khai hgp tàc vdi phàn Idn càc nude ASEAN vé khu cdng nghiép, khu kinh té xuyèn bièn gidi, dién hmh là hgp làc xày dyng càc khu cdng nghiép Khàm Chàu, Kuantan vdi Malay.qa, khu hgp tàc kinh té xuyèn bién gidi Ddng Dàng - Bing Tudng, Ddng llung - Mdng Cài, Ha Kbàu - Lào Cai vdi Viét Nam. Riéng Ddng Hung (liép giàp Móng Cài, Viét Nam) dugc quy hoach thành 1 trong 3 khu Ibi nghiém md cùa khai phà long hgp cùa mièn Tày Trung Qudc giai doan 2011 - 2020. Vàn de kèt ndi co sd ha làng giùa Trung Qudc - ASEAN mgt làn nùa dugc Phd Chù ijch Tàp Càn Binh nhàn manh trong bài phàl biéu lai Dièn dàn thuang mai va dàu tu Trung Qucic - ASEAN tò chùc ngày 21/9/2012 lai Nam Ninh. Òng néu rò Trung Quòc sé làng cudng 1. Guan^xi issucs seven preferencial policies io Beibu Guli~, http: EngIish.peopledaily.com.cn/ 9000 /90776/90844/6572435.htmi, 2009/02/03 461
  11. VlfT NAM HQC - KY YÉU HQI THÀO QUÓC TÉ LÀN THÙ TU hgp tàc trén càc ITnh vyc vdi ASEAN nhu xày dyng dudng bò, mang ludi kèt nói trén bién, md rdng càng khlu, vàn tài bién va cdng nghiép ven bién, v.v. Thiél làp he thèng tài chinh phyc vy cho hgp tàc kinh té Vjnh Bàc Bd md rdng dugc Trung Quèc chù Irgng ngay lù khi sàng kién này mdi dugc de xuàt. Trung Quèc de xult su dyng Quy hgp tàc dIu tu ASEAN - Trung Quéc, thành làp Quy hgp tàc hàng hai ASEAN - Trung Quéc, kèu ggi he Irg tài chinh lù ADB, Ngàn hàng Phàt trién Trung Quéc va Ngàn hàng Xult nhàp khlu Trung Qudc. 2.2. Dinh hu&ng tham già cùa Vi^t Nam Nhàn thùc rò llm quan Irgng cùa hgp làc quéc té va khu vyc dèi vdi sy phàt trién kinh té - xà hdi va bào dàm Igi ich quéc già, Viét Nam ludn coi Irgng viéc tham già vào càc chuang trình hgp tàc khu vyc va tièu vùng trong dd ed hgp tàc kinh té Vjnh BIC Bg md rdng. a) Xày dung va ki^n toàn khung phàp ly thom già hgp tàc kinh té Vinh Bàc Bó ma rgng Nàm 2007, Thù tudng chinh phù Vi?t Nam dà phé duy?t "Ké hoach phàt ùièn khu vyc bièn gidi Viét Nam - Trung Quéc Idi nàm 2020" (lI5I/QD-TTg, 30/08/07). Myc dich ké hoach này nhlm phàt trién kinh té xà hgi va duy tri an ninh qudc già càc tinh dgc bién gidi gèm: Lai Chàu, Dién Bién, Lào Cai, Ha Giang, Cao Bang, Lang San va Quàng Ninh, dèng thdi lién kèt khu vyc bién gidi vdi Ha Ngi va càc khu vyc kinh té phia Bàc va cùng co quan h? giùa càc khu vyc này. De tham già toàn dién han vào hgp tàc kinh té Vjnh Bàc Bò md rgng, Ihàng 7- 2008, Chinh phù Vigt Nam thdng qua "Ké hoach phàt trién hành lang kinh té mdi hudng Idi 2020". Trong khi ké hoach nàm 2007 chù yéu nhlm myc dich phàl trién khu vyc bién gidi, ké hoach nàm 2008 nhIn manh tàng cudng quan he hgp làc kinh té vdi Trung Quèc, dàc biét là thyc hién Ihda Ihuàn xày dyng "Hai hành lang, mot vành dai" kinh té Viét - Trung. Myc tièu chung cùa ké hoach 2008 là: I) Xày dyng mot hành lang kinh té hién dai va hoàn thièn lù Nam Ninh dén Lang San, Ha Nói, Hai Phdng va Quàng Ninh; 2) Tao dièu kièn Ihuàn Igi, tao mdi trudng dàu tu canh tranh trong phàl ùién kinh té va hgp làc kinh té cho hai ben cùng nhu càc doanh nghiép; 3) Gin hành lang kinh té vdi hgp làc kinh tè va thuang mai giùa hai nude. Day chinh là nèn làng de Viét Nam trién khai hgp làc Vjnh Bàc Bò md rdng. Trén ca sd nghièn cùu tinh khà Ibi, thyc Irang phàl Irièn, nhùng làc dc)ng cùa hgp làc kinh té Vjnh BIC Bò md rdng, Viét Nam néu lén càc nguyén làc tham già bao gòm: 1) Bào dàm lòn Irgng dgc làp chù quyèn va toàn ven lành thò, lành bài cùa mèi nude trén nguyén tic bình dIng, cùng ed lai, dÒng thdi khdng dugc ành hmmg 462
  12. HIÉP DINH PHÀN DINH VINH BÀC BÒ. dèn yéu .sàch chù quyèn cùa càc ben lién quan cùng nhu vice dàm phàn va giài quyét càc tranh chàp trén bièn giùa càc nucVc ed lièn quan trong khu vyc; 2) Md ròng da phucmg bòa, da dang bòa càc hinh thùc va lình vuc hcrp tàc phù hcrp vdi chién lucrc, quy hoach phàl Irièn kinh tè - xà bòi cùa mèi nude, dàm bào phàl triln nhanh, biéu qua va ben vùng; 3) Hgp tàc khu vyc Vjnh BIC BÒ md rgng d n dugc dal trong khuòn khó chung cùa hgp tàc ASEAN - Trung Quòc, dòng ihcVi phài luàn thù càc nguyén làc, quy djnh cùa Luàl phàp quòc té, nhll là Còng ude cùa Lièn hgp quòc vi Luàl Bièn nàm 1982 va Tuyén bd vé càch ùng xù cùa càc ben d Biln Ddng (DOC) cùng nhu càc dièu ude qudc tè kbàc ed lién quan din Vjnh BIC Bd; 4) Tiln hành hgp tàc qua nhièu kénh (Chinh phù, doanh nghiép, tu nhàn), liln hành tùng bude hièu qua, vùng chàc (theo nguyén làc de trudc, khd sau). b) Thùc day dàu tu xày dirng ca sa ha tàngphuc vu hgp tàc kinh té Vinh Bàc Bó ma róng Ben canh vige ban hành khung chinh sàch tham già hgp làc kinh il Vjnh Bàc Bg md rdng, phia Viét Nam cùng dà va dang triln khai nhilu dy àn xày dyng co sd ha tàng, nhàt là ha làng giao thdng kèt nói càc dja phuang dgc khu vyc này. Giao thòng dudng bg, dy àn dudng cao toc Cdn Minh - Lào Cai - Ha Ngi - Hai Phdng doan lù Lào Cai dén Ha Nói dà khdi cdng xày dyng nàm 2009, long chièu dai là 264 km, sd vdn dàu tu 1,3 li USD dy kién dén nàm 2013 hoàn thành. Dudng cao tèe Ha Nói di Hai Phòng dà khdi còng xày dyng nàm 2008, lèng vén dIu tu là 1,2 li USD, dy kièn dén nàm 2013 mdi hoàn thành. Càc tuyén dudng này sau khi hoàn thành sg tao ddng lyc phàt trién kinh té xà hgi to Idn cho càc khu vyc va tinh thành dgc hành lang kinh tè, trd thành cùa ngÒ ra bién cho càc tinh mièn nùi phia BIC Viét Nam va cho càc tinh mièn Tày Trung Qudc. Ben canh dd, dy àn dIu tu xày dyng dudng cao tdc Ha Ngi - Lang Som ed lèng sé vén khoàng 1.400 triéu USD, khi hoàn thành sé dàp ùng yéu càu vàn tài, du Ijch giùa Viét Nam va Trung Quèc thdng qua cùa khlu Hùu Nghj - Lang Som, dén Nam Ninh - Trung Quéc tao lièn de cho sy phàt trién kinh tè xà bòi cùa khu vyc Ddng Bàc Viét Nam va giao luu kinh té quèc tè. Vè ducmg sài, nàm 2011 Viét Nam dà chinh thùc ky kél tham già mang dudng sii ASEAN - T rung Qudc, day là dy àn mang dudng sài ASEAN - Trung Qudc hoàc dudng sài Singapore - Cdn Minh sé dugc dàu tu khoàng 15,6 ly Nhàn dàn té lucmg duomg vdi 2,36 ly USD, nàm 2020 hoàn thành. Tham già dy àn này, Viét Nam ed 4 dudng lién vàn giao ndi vdi mang dudng sài ASEAN - Trung Qudc là cùa kbàu Lang San, Yèn Bài (qua bièn gidi Viét Nam - Trung Qudc); doan lù Thành phd Hd Chi Minh qua cùa kbàu Lcic Ninh sang Campuchia; doan Vùng Àng - My Già (Ha TTnh) vdi Lào. Khi dy àn hoàn thành, mang ludi dudng sài sé lièn kél kinh té cùa tal cà càc quòc già, lién vàn hành khàch va hàng hóa Ihuàn lai hom, tao dòng lue phàt trién 463
  13. VIÉT NAM HQC - KY YÉU HQI THÀO QUÓC TÉ LÀN THÙ TU kinh té d nhùng vùng nghèo, dàc bigi giùp Viét Nam làch khdi vùng biét làp giao thdng dudng sit vdi càc nude trong khu vyc Ddng Nam À. Ngoài ra, du àn xày dyng va nàng cip càc càng bién nhu càng Cài Làn, càng Hai Phdng cùng dang dugc trién khai, dy kién sé hoàn thành vào nàm 2017. Ngoài viéc xày dyng va hoàn ihién co sd ha tàng giao thdng, phia Viét Nam cdn lich cyc xày dyng càc khu kinh té cùa khlu nhu Khu hgp làc kinh tè xuyèn quèc già Lào Cai - Ha Khlu, Khu hgp làc kinh té Dèng Dàng - Bang Tudng, Khu kinh té dàc bigi Lao Bào... Tao dièu kièn Ihuàn lai thùc dly irao ddi hàng hóa va ngudi giùa Viét Nam vdi càc nude trong khu vyc Vjnh Bàc Bd md rdng. e) Dinh huàng Vi^t Nam tham già hgp tàc kinh té Vinh Bàc Bò ma róng trong thài gion tài Trong thdi gian Idi Viét Nam se liép tyc md rdng sy hgp tàc trong nhiéu ITnh vyc vdi Trung Quéc va càc nude ed lién quan d khu vyc Vjnh BIC Bd md ròng. Dói vdi Trung Quóc, Viét Nam se dly manh hgp tàc theo Hiép djnh Hgp tàc kinh té thuang mai song phuang va Quy hoach phàt trién 5 nàm hgp tàc kinh té thuang mai giai doan 2012-2016 giùa hai nude. Tiép theo, trén nguyén tic "de trudc khd sau, tién hành hgp tàc timg bude hièu qua, vùng chic", lù nay dén nàm 2020, Viét Nam se uu tién tàp trung vào càc ITnh vyc sau: 1) Dly manh hgp làc trong ITnh vyc giao thòng vàn tài, xày dyng dèng bg ca sd ha ting giao thdng dudng bd, dudng sài, hàng khdng, càng bién va tiép vàn, hinh thành mang ludi két nei lién thdng, ihuàn tién giùa Vi?t Nam vdi Trung Quèc va càc nude trong khu vyc. Day dugc coi là ndi dung quan trgng nhIt, là ITnh vyc trgng diém sé dugc uu tién hàng dàu trong càc chuang trình, ké hoach hgp tàc trong thdi gian tdi; 2) Tàng cudng hgp làc thucmg mai, thuan Igi hda thòng quan. Thùc dly thuan Igi hda thdng quan vé ngudi, hàng hda va phuang tign vàn tài, thyc hi?n sdm md hinh "thòng quan mot cùa, mot diém dùng" lai càc cùa khlu; 3) Dly manh hgp tàc du Ijch; 4) Hgp tàc trong ITnh vyc nghè cà; 5) Hgp tàc trong ITnh vyc bào vg mòi trudng; 6) Hgp tàc trong tìm kiém cùu nan; 7) Hgp tàc trong càc ITnh vyc kbàc nhu: ndng, làm nghiép, cdng nghiép, dIu khi, khoa hgc - cdng nghg, hgp tàc quéc phdng an ninh va hgp tàc trong ITnh vyc xà hgi. 2.3. Nhùng vàn dì dgt ra càn tiép tue nghièn cùu Hgp làc kinh té Vjnh BIC Bò md rdng phù hgp vdi chién lugc phàl trién kinh té - xà bòi cùa Viét Nam thdi ky 2011 - 2020 ndi chung va Chién lugc bièn Viét Nam dén nàm 2020 nói riéng. Khung khó hgp làc vùng này co cà tàc dòng tich cyc va tièu cyc, dua dén cà ca hgi lan Ihàch thùc cho sy phàt trién cùa càc quòc già ven Bién Dòng ùong dò co Viét Nam. Vi vày, Viét Nam cln nghièn cùu mot càch khoa hgc 464
  14. HIÉP DINH PHÀN DjNH VjNH BÀC BÒ... va khàch quan nhùng tàc dòng bay ành hucVng cùa viéc tham già hc:rp tàc kinh tè Vinh Bàc Bò md ròng. Vè mài tich cyc, tham già hcrp làc kinh tè Vjnh BIC BÒ CO thè dua lai cho Viét Nam mot so Ieri ich sau: Mot là. hgp tdc kinh tè Vinh Bàc Bó ma róng góp phàn già tàng quan he kinh té. thuang mgi, nliàt là tàng cudng giao luu ngudi va hàng hda giùa càc nude trong khu vyc. Riéng dòi vai Viét Nam. hgp tàc kinh té Vjnh Bàc Bó md rdng tao dièu kièn cho càc loai hàng hda ed Igi thè cùa Viét Nam nhu: ndng san nhiél ddi, ihùy bài san, san phàm lù cao su... ed thè tbàm nhàp vào Trung Quòc - mot Ibi trudng Idn gàn gùi va nhu càu da dang. Hai là, hgp tdc kinh tè Vinh Bàc Bó ma ròng tao dièu kién phàt trién ca sa hg tàng càc dia phuang ven bièn. Hién nay co sd ha ting, dàc biét là ha llng giao thòng cùa càc dja phuang ven bién cùa Viét Nam con yéu kém va lac bau hom nhièu so vdi càc nude trong khu vyc. Mang ludi dudng bd, dudng sii, liéu chuin ky thuàt lac bau, chua két ndi dugc vdi he thdng giao thdng hién dai cùa vùng Nam, Tày Nam Trung Quòc va ASEAN bài dào. Vi vày, tham già hgp tàc kinh té Vjnh Bàc Bd md rdng tao ca hdi cho càc tinh ven bién BIC Bg va BIC Trung Bd thu hùl dIu tu va ky thuàt lù càc nuck va càc td chùc quòc té trong dò co Trung Quòc de xày dyng co sd ha tàng giao thdng, xày dyng càc tuyén dudng cao toc, dudng sài thdng vdi càc quòc già vinh Bàc Bò md rdng. Tu dd hinh thành mang ludi giao thdng hién d(ù ndi lién càc tinh thành dgc bd bién cùng nhu vdi càc nude khu vyc, thùc dly kinh té - xà hgi càc dja phuang này phàt trién. Ba là, thu hùl vón dàu tu nuàc ngoài. Sy hdi phyc nhanh cùa kinh té Trung Qudc va ASEAN cùng vdi viéc day nhanh tién trình xày dyng khu vyc màu djch ty do ASEAN - Tnmg Qudc (ACFTA), dà tao ra sue hàp dàn Idn ddi vdi càc nhà dàu tu khu vyc va qudc té. Vdi vj tri là càu ndi ndi lién hai Ihj trudng Idn là Trung Qudc va ASEAN, cùng vdi sy dn djnh vé chinh tri - xà hdi cùa mình, Viét Nam sé trd thành diém dèn cùa càc nhà dàu tu này, trong dd ed càc nhà dàu tu Trung Qudc. Trong bài phàl biéu lai Nam Ninh ngày 21/9/2012, Phd Chù Ijch Tàp Càn Bình cùng néu rd sé khuyèn khich va bò tra càc doanh nghiép co thyc lyc cùa Trung Quòc dèn càc nude ASEAN dàu tu. Ngoài ra, trong bòi cành chù nghTa dàn toc circ doan ngày càng Irei day trong xà bòi Trung Quòc, sé co nhièu nhà dàu tu Nhàt Bàn d Trung Qucìc cùng sé chuyèn hudng dàu tu sang ASEAN, trong dd ed Viét Nam. Bòn là. tgo dièu kién thudn lai bào vé mòi triràng vd thirc hién phàt trién ben vùng. Trong khudn khd hgp tàc Vjnh Bàc Bò md ròng, càc nude tham già se ed Iràch nhièm hom trong viéc bào vé tài nguyén mòi trudng chung d khu vyc, dòng thdi 465
  15. VIÉT NAM HQC - KY YÉU HQI THÀO QUÓC TÉ LÀN THÙ TU tàng cudng sy phói kél hgp de kiém soàl, xù ly càc sy ed mdi trudng va phdng chdng thièn tai, gdp phIn thyc hi?n myc tièu xày dyng khu vyc Vjnh BIC Bd md rdng trd thành khu vyc tàng trudng xanh, tàng trudng ben vùng. Dièu này cùng phù hgp \ di Chién lugc phàt trién kinh té - xà hdi dén nàm 2020 cùa Viét Nam. Nàm là, góp phàn giù gin mói truàng khu vuc hóa bình, òn dinh. Hgp làc kinh té chat che sé tàng cudng nièm tin giùa càc qudc già xung quanh Vjnh Bàc Bd md rdng, trén co sd dd cùng ce lình hùu nghj, tàng cudng sy biéu biét lln nhau, giàm nghi ngd giùa càc nude, dàc biét vdi càc quéc già ed lién quan trong tranh chàp Bién Ddng. Viét Nam tich cyc tham già hgp tàc kinh té Vinh BIC Bd md rdng giùp day manh quan he hgp tàc toàn dign vdi Trung Quéc, trong dd ed viéc dàm phàn hda bình, giài quyét càc bit dèng vè chù quyén lành thè, gdp phIn kiém che, làm dju tranh chàp bién, tién tdi co che hgp tàc nhùng ITnh vyc it nhay càm han d Bién Ddng. Ben canh nhùng tàc ddng tich cyc nhu dà phàn tich trén day, hgp tàc Vjnh BIC Bg md rgng cùng sé dua lai cho Vigt Nam khdng it tàc dòng tièu cuc va thàch thùc. dòi hòi phài nghièn cùu tìm ra càc bign phàp phù hgp. Nhùng tàc dòng tièu cyc co thè co nhu: Mot là. canh tranh vè thuang mai, ca d u tài nguyén va ca càu ngành cùa Viét Nam va càc nude khu vyc Vinh Bàc Bg md rdng ed sy tuomg dèng luomg ddi Idn, do dd tao ra sy canh tranh giùa càc nude trong khu vyc. Trong bdi cành hgp tàc vùng ngày càng già tàng, càc rào càn thuang mai din din bj xda bd, mang ludi giao thdng hién dai lan tda khip khu vyc dang va se hoàn thign, dièu dd sé tao ra khdng gian trao dèi thuang mai rgng Idn hom. Tuy nhièn, Igi ich ma hgp làc kinh té Vjnh Bàc Bg md rgng dem I9Ì se khdng dèng dèu giùa càc thành vién, càc nude hudng Igi nhièu là càc nude phàt trién hom nhu Trung Quóc, Singapore, Malaysia, trong khi dò, càc nude kém phàt trién hom nhu Viét Nam, Lào, Campuchia, Mianma... lai dimg trudc sue ép Idn vè hàng hda cùa càc nude trong khu vyc, dàc bigi là hàng già ré do Trung Quèc san xult tran vào chiém ITnh Ihj trudng ndi dja, canh tranh vdi hàng hda do Viét Nam san xult. Nhièu hgc già lo ngai ring, dén lue dd, quy md san xult trong nude se bj thu hgp, càc ngành san xult sé phài dèi mài vdi rat nhièu khd khan, nèn kinh té sé bj ành hudng nghiém trgng. Hai là. vè canh tranh Ihj trudng xult khlu. Do càc nude trong khu vyc Vjnh Bàc Bd md rdng dèu là càc nèn kinh té hudng ngoai, mùc dò dya vào xuàt khàu tuang dèi Idn. Trong khi dd, hién nay, ca clu san xull cùa Viét Nam va càc nude trong khu vyc chù yéu dya vào càc ngành su dyng nhièu lao dgng, ky thuàt Ihàp, Ibi trudng xult khlu chù yéu dèu là Ihj trudng My, Nhàt, EU (chiém trén 80%). Do dd, canh tranh giành ihj trudng xull khlu giùa Viét Nam vdi càc nude trong khu vyc Vjnh Bàc Bd md rdng sé ngày càng gay gli. Han nùa, hgp làc kinh tè Vjnh Bac Bò 466
  16. HIÉP DINH PHÀN DINH VINH BÀC BÓ... mcr ròng con tao nguy co dòi vdi Viét Nam trong vièc ehia sé Ihj trudng xull khlu hàng hda sang TYung Qudc vdi càc nude trong khu vyc. Ba là. canh tranh trong thu bùi vón dIu tu nude ngoài. Càc nude xung quanh Vjnh Bàc Bò md ròng dèu là càc nude dang phàt trién, nhièu nude trong danh sàch càc nude nghèo nhàt thè gidi, do dd, ed nhu clu rll Idn vé vón de dàp ùng sy phàl trién kinh tè, trong khi ngudn vcrn trong nude khdng thè dàp ùng dù nhu clu. Vi thè, càc nude trong khu vyc dèu ed nhu d u thu hùl vón dIu tu tryc liép nude ngoài Idn. Hién nay, dàu tu cùa càc nude ASEAN va Ddng A chiém gin 70% lugng vón FDI vào Viét Nam. TYong thdi gian Idi, hgp tàc kinh té Vjnh BIC Bd md rdng dugc trién khai toàn dién sé tao ra mdi trudng dIu tu hip din trong toàn khu vyc này, chinh sàch hàp dàn thu hùl vdn dàu tu cùa càc quóc già trong khu vyc chic chàn sé làm phàn lan hom ngudn vón nude ngoài dò vào Viét Nam, khién Viét Nam dòi mal vdi lình trang canh tranh gay gài hom trong thu hùl vén FDI. Bòn là, tièm In nguy co d nhièm mdi trudng. Nhu dà néu d trén, ven bd phia Bàc Vinh Bàc Bd - phia Trung Quéc dà di chuyèn va xày dyng mdi nhièu co sd cdng nghiép nhu nhiél dién, bòi gily, gang thép va cà dién hai nhàn, v.v... Néu khdng ed nhùng giài phàp an toàn va hùu biéu trong viéc bào vé mdi trudng, mgt khi sy ed xày ra, sé dua lai nhùng bau qua khdng Irành khdi vé mdi trudng cho cà khu vyc, trong dd Viét Nam là quóc già dIu tién phài gành chju. Nàm là. tièm In nguy co mlt èn djnh d Bién Ddng se làm giàn do^n hgp tàc kinh té Vjnh BIC Bd md rdng. Ngi hàm cùa khài niém "md rgng" trong hgp tàc kinh té Vjnh Bàc Bd md rdng thyc chit là Bién Ddng. Vi vày, hgp tàc này chi dugc trién khai thuàn lai va dal hièu qua mong muén khi khu vyc này duy tri dugc cyc dién hda bình va èn djnh. Tuy nhièn, viéc Trung Quèc tién hành càc ho^t dòng gay bàn nhlm khIng djnh trén thyc té "dudng ludi bd", dà va dang làm già tàng nguy ca gay mlt èn djnh d Bién Ddng. Trong thdi gian Idi, néu Trung Qudc khdng dièu chinh lai chinh sàch d khu vyc này, tu bd yéu sàch phi ly vé "dudng ludi bd", cùng vdi càc ben ed lién quan ngèi lai dàm phàn theo càc nguyén tic cùa luàl phàp quéc té, trong dd ed Cdng ude Lièn hgp quéc vé Luàl Bièn va Quy tic img xù cùa càc ben d Bién Ddng (DOC) ma Trung Quéc cùng tham già va ky kèt, thi nguy co gay mlt èn djnh d Bién Ddng se khdng Irành khdi va viéc trién khai sàng kién hgp làc kinh té Vjnh BIC Bd md rdng do Trung Quóc de xuài sé bj giàn doan. Nhùng dièu irinh bay trén day cho Ihày, tàc ddng lù viéc tham già vào hgp làc Vjnh Bàc Bd md rdng ddi vdi Vici Nam mang tinh hai mài, vùa ed làc ddng lich cyc d:u.i lai nhùng co hdi, vùa ed làc ddng liéu cyc dua dèn nhùng thàch thùc, d n dugc tièp tue nghièn cùu. 467
  17. VIÉT NAM HQC - KY YÉU HÓI THÀO QUÓC TÉ LÀN THÙ TU Két luàn Hiép djnh phàn djnh Vinh Bàc Bd va Hiép dinh hgp tàc nghè cà trong Vjnh BIC Bd dugc ky két giùa Viét Nam va Trung Quóc, khdng chi tao khudn khd phàp ly cho hai nude quàn ly, su dyng va khai Ihàc mot càch hgp ly va biéu qua càc nguèn lai nguyén trén Vjnh; ma cdn tao dièu kién Ihuàn lai cho hai ben cùng hcrp làc phàl trién "Vành dai kinh té Vjnh Bàc Bd" - qua dd tao nèn tàng cho hgp tàc Vjnh BIC BÒ md rdng. Trong tién Irinh dói mdi va phàt trién, Viét Nani luòn lich cyc va chù ddng tham già vào càc sàng kién hgp tàc vùng, trong dd ed hgp làc Vjnh BIC BÒ md rdng. Cd thè ndi, sy phàt trién cùa Viét Nam khdng làch khdi lién Irinh hgp làc khu vyc; ngugc lai, tién trình hgp tàc khu vyc cùng khdng thè khòng co sy tham già cùa Viét Nam. Vdi vi tri d u nei nei lièn hai Ihj trudng Idn Trung Quóc va ASEAN ed dung lugng 1,9 ty ngudi liéu dùng, Viét Nam dang dùng trudc nhùng co bòi va thàch thùc dan xen chua tùng ed. De co thè làn dung va khai Ihàc càc co bòi dua dén, giàm Ihiéu va hda giài nhùng thàch thùc khdng Irành khdi, Viét Nam càn ed su dèi mdi tu duy phàt trién de bùi phà. Kinh nghiém thè gidi cho ihày, chuyèn lù mgt nude dang phàt trién thành mgt nude phàt trién, cln phài ed ba yéu ld là cdng nghè, nhàn tài va mdi trudng khoan dung (tiéng Anh là: Technology, Talents, and Tolerant environment, viét tlt là 3 chù T). Vi vày, muén trd thành mgt nude phàt trién sành vai vdi càc cudng quèc nàm chàu nhu Bàc HÓ dà day, ngoài viéc chù dgng va tich cyc tham già vào càc sàng kién hgp tàc vùng de bùi phà, dà dèn lùc Vi^t Nam cln ed tlm nhin làu dai va toàn cyc han trong vige chuàn bj ba chù T nhu dà néu d trén. Tài li^u tham khào 1. Ùy ban Bién gidi Quóc già (Bg Ngo^i giao), 2010, Càc diiu ude quèc tè Viét Nam dà ky vài càc nuàc trong khu vuc vi phàn dinh bién giài trén dàt liin va trén hién. Ha Nói. 2. Do Tién Sàm, GS. Kurihara Hirohide (dòng chù bién), 2012, Hgp tàc phàt trién "Hai hành lang mot vành dai kinh ti" Viét Nam - Trung Quèc trong bèi cành mòi. Nxb Khoa hgc xà hgi. Ha Nói. 3. Cè Tièu Tùng (chù bièn), 2011, Bào eòo phàt triin hgp tàc Vinh Bàc Bó md róng (2010), Nxb Vàn hién Khoa hgc xà hòi, Bàc Kinh (bàn tièng Trung). 4. Tài liéu "7 cbmmg trình hcrp tàc trong khuòn khè hrp tdc kinh ti Vinh Bàc Bd md rón do phia Trung Qudc di xuat tgi phién hgp Nhdm chuyèn già Trung Quóc - ASEAN, Ihàng 7/2012 (Vy Kinh tè long hgp - Bò Ngoai giao). 468
  18. HIÉP DINH PHÀN DINH VINH BAC BÓ. 5. làp Càn Binh. 2012, Nàm tuy thùc day di sàu hgp tdc. cùng nhau thuc hién phàt triin ben vìcng (Bài phàt biéu tai phién khai mac Dièn dàn thuomg mai va dàu tu Trung Qucic - ASFAN lln thù 9 va Dièn dàn khu màu djch tu do Trung Quóc - ASEAN 2012, tò chirc tai Nam Ninh, Trung Quck, ngày 21/9/2012, Nam Ninh nhàt bào, 22/9/2012) (tièng Trung). 6. Nguyén Bà Àn, 2012, "Hai hành lang mot vành dai kinh té Viét - Trung: Nhin lai vln de va trién vgng", Nghièn cùu Trung Quèc, So 4/2012. 7. Bùi Tàt Thàng, 2012, "Hgp tàc kinh té Vjnh Bàc Bg trong bòi cành mdi", Nghièn cùu Trmig Quèc, So 4/2012. 8. Li Minh Giang, "Hgp tàc chuyèn ngành va Vjnh Bàc Bò md ròng: Trién vgng bòa bình a bièn Dòng", Nghièn cùu Bién Dòng. 9. Hoài Nam, 2009, "Hgp tàc phàt trién hành lang kinh té Vàn Nam - Lào Cai - Ha Nói - Hai Phòng - Quàng Ninh trong bòi cành mdi", Nghièn cùu Trung Quèc, so 12/2009. 10. Luu Kièn Vàn, Nghièn cùu hap tàc khu kinh ti Vinh Bàc Bó Quàng Tày (Trung Quèc) vù hành lang kinh té Lgng San - Hd Nói - Hdi Phdng - Quàng Ninh (Viét Nam), mang Vièn Nghièn cùu Trung Quòc. 11. Bào cao Nghièn cim hgp tàc kinh té Vjnh BIC BÒ md rgng, Mang Tin tue Quàng Tày, http://www.gxnews.com.cn/specialzip/351/01.htm 12. Daisuke Hosokawa, 2009, "Hgp tàc kinh té Vjnh Bàc Bò md ròng: Quan diém cùa Viét Nam va nbùmg thàch thùc dói vdi Trung Quóc", Nghièn cùu Trung Quèc, Sé 6-2009. 13. Le Vàn Sang, 2008, "Hgp tàc Hai hành lang - Mot vành dai kinh té giùa Viét Nam va Trung Quóc trong bòi cành mdi", trong sàch: Hgp tàc giùa ASEAN va Trung Quóc trong bòi canh mài (ASEAN-CHINA COOPERATION IN THE NEW CONTEXT), Nxb Tu dién Bach khoa, 2008. 14. Thù trudng Ngoai giao Le Còng Phung, "Hiép djnh phàn djnh Vjnh Bàc Bò va Hiép djnh Hcrp tàc nghè cà giùa Viét Nam - Trung Quéc trong Vjnh Bàc Bó", - Tgp chi Còng San, sa 2 0-200]) 15. Bò trucmg Bò Ngoai giao Nguyén Dy Nièn Irà Idi phòng vàn vé Hiép djnh phàn djnh Vjnh Bàc Bò, http://www.mofa.gov.vn/vi/cs_doingoai/pbld/ns0408181426011/view 16. Quòc bòi Viét Nam phè chuàn Hiép djnh phàn djnh Vjnh Bàc Bò hUp://w\vw.mofa.gov.vn/vi/tt_baochi/pbnfn/ns04081815251637/view 469
nguon tai.lieu . vn
Chính trị học Báo chí - Truyền thông Xã hội học Giáo dục học Tâm lý học Lịch sử - Văn hoá Triết học Ngôn ngữ học Thư viện thông tin Văn học nước ngoài Ngư nghiệp Hành chính - Pháp luật Địa lý - Địa danh Văn học Việt nam Lịch sử Đảng CNXH - KH Tư Tưởng HCM Ngụ ngôn - Cổ tích Ca dao - Tục ngữ Hoá học Sinh học Y khoa - Dược Kinh tế học