Xem mẫu

  1. Ch−¬ng III Chän läc c©y tréi vμ III. kh¶o nghiÖm hËu thÕ 1
  2. Ch−¬ng III. Chän läc c©y tréi vμ kh¶o nghiÖm hËu thÕ 1. Nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ c©y tréi vμ g Ö y é chän läc - C©y tréi dù tuyÓn (candidat plus tree): - C©y tréi (plus tree): - C©y −u viÖt (elite tree): - C©y so s¸nh (comparision tree): 2
  3. Ch−¬ng III. Chän läc c©y tréi vμ kh¶o nghiÖm hËu thÕ 1. Nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ c©y tréi vμ chän läc - ….. - Ph©n sai chän läc (selection diffirential): C«ng thøc: + Ph©n sai chän läc cã thÓ ®−îc biÓu diÔn ë d¹ng gi¸ trÞ tuyÖt ®èi. + Ph©n sai chän läc ch−a nãi lªn ®iÒu g× ë d¹ng gi¸ trÞ tuyÖt ®èi, bëi vËy ng−êi ta dïng gi¸ trÞ t−¬ng ®èi ®Ó biÓu diÔn ph©n sai chän läc. p ä ä 3
  4. Ch−¬ng III. Chän läc c©y tréi vμ kh¶o nghiÖm hËu thÕ 1. Nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ c©y tréi vμ chän läc g Ö y é ä ä - ….. - C−êng ®é chän läc (Intensity of selection): KÝ hiÖu (I) C−êng ®é chän läc cã c¸c c¸ch hiÓu nh− sau: + Theo Zobel: Lμ ®é v−ît cña trÞ trung b×nh c¸c c¸ thÓ ®−îc chän läc so víi trÞ trung b×nh cña quÇn thÓ gèc tÝnh b»ng sè h l íi t Þ t b× h ñ Ç è tÝ h b» è lÇn sai tiªu chuÈn theo kiÓu h×nh. 4
  5. Ch−¬ng III. Chän läc c©y tréi vμ kh¶o nghiÖm hËu thÕ 1. Nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ c©y tréi vμ chän läc - ….. g é ä ä (Intensity of - C−êng ®é chän läc ( y f selection): KÝ hiÖu (I) + Theo Zobel: 5
  6. Ch−¬ng III. Chän läc c©y tréi vμ kh¶o nghiÖm hËu thÕ 1. Nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ c©y tréi vμ chän läc g Ö y é ä ä - ….. - C−êng ®é chän läc (Intensity of selection): KÝ hiÖu (I) + Theo Shonb¸ch: C−êng ®é chän läc chÝnh lμ trÞ sè t−¬ng ®èi cña phÇn kh«ng ®−îc chän trong l©m phÇn. I = 1 – n/N Vd: Chän 20 c©y trong 4000 c©y ta cã: I1 = 1 20/4000 = 0.995 1- 0 995 Chän 10 c©y trong 4000 c©y ta cã: I2 = 1 – 10/4000 = 0.9975 6
  7. Ch−¬ng III. Chän läc c©y tréi vμ kh¶o nghiÖm hËu thÕ 2. C¸c ph−¬ng ph¸p chän läc c¬ b¶n 2.1. 2 1 Ph−¬ng ph¸p chän läc hμng lo¹t (Muss selection). selection) - Kh¸i niÖm: Lμ ph−¬ng ph¸p chän läc tËp hîp nh÷ng c©y tréi theo muc tiªu kinh doanh ®Ó lμm gièng cho chu kú sau - −u ®iÓm: Nhanh, rÎ, nhiÒu, dÔ ¸p dông, kh«ng tèn kÐm rót ng¾n Nhanh rÎ nhiÒ d ng kÐm, thêi gian chän gièng. - Nh−îc ®iÓm: Do chän läc ®−îc tiÕn hμnh theo KH, mμ KH tèt cña c©y tréi cã thÓ do KG tèt hay do MT tèt côc bé t¹o nªn, nªn nªn gièng ®−îc chän cã phÈm chÊt di truyÒn kh«ng cao. - øng dông: ¸p dông cho ®èi t−îng lμ c¸c tÝnh tr¹ng cã hÖ sè di truyÒn cao Tuú thuéc vμo yªu cÇu chän läc cao hay thÊp vμ vμo ®èi t−îng chän läc mμ chän läc cã thÓ ®−îc tiÕn hμnh chän mét lÇn hay nhiÒu lÇn 7
  8. Ch−¬ng III. Chän läc c©y tréi vμ kh¶o nghiÖm hËu thÕ 2. C¸c ph−¬ng ph¸p chän läc c¬ b¶n 2.1. Ph−¬ng ph¸p chän läc hμng lo¹t (Muss selection). 8
  9. Ch−¬ng III. Chän läc c©y tréi vμ kh¶o nghiÖm hËu thÕ 2. C¸c ph−¬ng ph¸p chän läc c¬ b¶n p gp p 2.1. .... 2.2. Ph−¬ng ph¸p chän läc c¸ thÓ (Individual selection). - Kh¸i niÖm: Lμ ph−¬ng ph¸p chän l c©y tréi ®i kÌm theo iÖ h h¸ h läc © t éi kÌ th viÖc kiÓm tra hËu thÕ theo tõng c©y riªng biÖt. - ¦u ®iÓm: KiÓm tra ®−îc KG cña tõng c¸ thÓ, nªn gièng ®−îc chän cã phÈm chÊt di truyÒn cao vμ æn ®Þnh. - Nh−îc ®iÓm: Phøc t¹p, khã tiÕn hμnh, tèn kÐm thêi gian, kinh phÝ nhiÒu. - øng dông: ¸p dông cho ®èi t−îng lμ c¸c tÝnh tr¹ng cã hÖ sè di truyÒn thÊp. 9
  10. Ch−¬ng III. Chän läc c©y tréi vμ kh¶o nghiÖm hËu thÕ 2. C¸c ph−¬ng ph¸p chän läc c¬ b¶n 2.1. .... 2.2. Ph−¬ng ph¸p chän läc c¸ thÓ (Individual selection). 10
  11. Ch−¬ng III. Chän läc c©y tréi vμ kh¶o nghiÖm hËu thÕ 2. C¸c ph−¬ng ph¸p chän läc c¬ b¶n 2.1. .... 2.2. Ph−¬ng ph¸p chän läc c¸ thÓ (Individual selection). - …. - Tuú thuéc vμo yªu cÇu cña chän läc cao hay thÊp vμ vμo ®èi t−îng chän läc mμ ta tiÕn hμnh chän mét lÇn hay nhiÒu lÇn. + NÕu yªu cÇu chän läc kh«ng ®ßi hái cao vμ ®èi t−îng lμ c©y tù thô y ä ä g î g y ù ô phÊn hoÆc sinh s¶n sinh d−ìng th× chØ cÇn chän mét lÇn lμ ®ñ. (lÇn 1) + NÕu yªu cÇu chän läc ®ßi hái cao vμ ®èi t−îng lμ c©y giao phÊn th× cÇn ph¶i tiÕn hμnh chän nhiÒu lÇn. (lÇn 2, 3,…). - C¸c kiÓu chän läc c¸ thÓ ®−îc sö dông trong lÇn hai, lÇn ba Ó Ó Ç Ç + Chän gia ®×nh kÕt hîp víi trong gia ®×nh: + Chän läc trong gia ®×nh: 11
  12. Ch−¬ng III. Chän läc c©y tréi vμ kh¶o nghiÖm hËu thÕ 2. C¸c ph−¬ng ph¸p chän läc c¬ b¶n 2.1. …. 2.3. Chän läc phèi hîp c¸c tÝnh tr¹ng ®éc lËp - Chän läc tr−íc sau: - Chän ®éc lËp: - Chän läc theo chØ sè: 2.4. Chän läc kÕt hîp víi lai gièng 12
  13. Ch−¬ng III. Chän läc c©y tréi vμ kh¶o nghiÖm hËu thÕ 3. C¸c nguyªn t¾c chung khi chän läc c©y tréi. (11 nguyªn t¾c ) - LÊy môc tiªu kinh tÕ ®Ó x¸c ®Þnh chØ tiªu chän läc ®¸nh gi¸ c©y tréi - C©y tréi ph¶i cã ®é v−ît cÇn thiÕt (theo chØ tiªu chän läc) - Ph¶i tiÕn hμnh ë rõng thuÇn lo¹i (thuÇn lo¹i = thuÇn loμi + 1 sè yÕu tè kh¸c) ®Òu tuæi vμ cã hoμn c¶nh sèng ®ång ®Òu - Rõng ®Ó chän c©y tréi ph¶i ë ®é tuæi thμnh thôc vμ thμnh thôc c«ng nghÖ. - Rõng ®Ó chän c©y tréi ph¶i ®¹t yªu cÇu cÇn cã vÒ søc sinh tr−ëng (D, H, Ddc,…) ®¹t tõ TB trë lªn cã SP mong muèn (lμ nhùa, hoa, qu¶, h¹t, vá,…) trªn møc TB, cã ®é lÖch c¸c chØ tiªu chän gièng gi÷a c¸c c¸ thÓ cμng cao cμng tèt. - Rõng ®Ó chän c©y tréi ph¶i cïng lËp ®Þa víi rõng ®Ó trång rõng sau nμy, nÕu rõng ®Ó trång rõng sau nμy cã ®Êt xÊu, TB th× kh«ng nªn chän c©y tréi ë rõng cã ®Êt tèt. - NÕu c©y lÊy gç hay c¸c s¶n phÈm sinh d−ìng th× rõng chän c©y tréi ph¶i ch−a khai th¸c gç, ®Æc biÖt ch−a chÆt chän, cßn ®èi víi môc tiªu thu h¸i qu¶ vμ h¹t th× ph¶i ch−a ®−îc thu h¸i qu¶ trong n¨m ®ã. Æ ä , ô q ¹ p î q g - DiÖn tÝch tèi thiÓu cña l©m phÇn ®Ó chän c©y tréi lμ kh«ng quan träng, miÔn lμ ®ñ sè l−îng c©y cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o so s¸nh ®¸nh gi¸ ®−îc kh¸ch quan nh−ng nh×n chung chØ nªn chän mét c©y tréi trªn mét quÇn thÓ thu nhá nh»m tr¸nh sai sãt do m«i tr−êng sèng tèt g©y ra. - Trong rõng trång c¸c c©y tréi cã thÓ chän gÇn nhau cßn trong rõng tù nhiªn ph¶i c¸ch xa nhau, cμng xa cμng tèt, tèi thiÓu ≥ 100m ®Ó tr¸nh ®−îc nh÷ng c©y trong cïng mét gia ®×nh (giao phèi cËn huyÕt). V× nÕu ®em nh÷ng c©y nμy nh©n gièng trong v−ên gièng sÏ giao phèi gÇn. Õ ® h÷ © μ h© iè ê iè Ï i hèi Ç - Khu rõng ®−îc chän c©y tréi ph¶i ®−îc nghiªn cøu tû mØ cã hÖ thèng trªn toμn diÖn tÝch rõng, v× chØ cã nh− vËy nh÷ng c©y tèt nhÊt míi kh«ng bÞ bá qua. - Khi môc tiªu chän gièng kh«ng ph¶i ®Ó lÊy qu¶, lÊy h¹t th× nh÷ng c©y tréi ph¶i lμ nh÷ng c©y ra hoa kÕt qu¶ nhiÒu ®Ó lÊy gièng, (tuy nhiªn chóng ta cïng kh«ng nªn ®Ó ý qu¸ møc ®Õn kh¶ n¨ng nμy). 13
  14. Ch−¬ng III. Chän läc c©y tréi vμ kh¶o nghiÖm hËu thÕ 4. Tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ c©y tréi g y é 4.1. Chän c©y tréi ®Ó lÊy gç. 4.2. Chän c©y tréi ®Ó lÊy qu¶. 4.3. Chän c©y tréi ®Ó lÊy c¸c s¶n phÈm chuyªn dïng kh¸c. 4.4. Chän c©y chèng s©u bÖnh. 14
  15. Ch−¬ng III. Chän läc c©y tréi vμ kh¶o nghiÖm hËu thÕ 5. C¸c ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh c©y tréi 5.1. Ph 5 1 Ph−¬ng ph¸p ®iÒ tra thèng kª h¸ ®iÒu t thè TiÕn hμnh theo 3 b−íc: - B−íc 1: Kh¶o s¸t trong toμn bé l©m phÇn => t×m ra c©y tréi dù tuyÓn. - B−íc 2: §iÒu tra ®o ®Õm « tiªu chuÈn mÉu + LËp ¤TC : (n ≥ 50 c©y) ë vÞ trÝ ®iÓn h×nh cho khu rõng. §iÒu tra (®o ®Õm) c¸c chØ tiªu liªn quan ®Õn phÈm chÊt c©y tréi, sau ®ã tÝnh trÞ trung b×nh s¶n phÈm : , S, V% (Vd nh−: khi môc tiªu chän gièng lÊy gç lμ H, D1.3, Hdc) => kh«ng ®iÓn h×nh, kh«ng ®¹i diÖn. + LËp 3 « nhá (n ≥ 30 c©y) ngÉu nhiªn: (tiÕn hμnh ®iÒu tra tÝnh to¸n nh− tr−êng hîp mét «). => TiÕn hμnh kiÓm tra sai dÞ ®Ó −íc l−îng gi¸ trÞ s¶n phÈm cña khu rõng. NÕu 3 « thuÇn nhÊt th× gi¸ trÞ cña mÉu lμ gi¸ trÞ cña tæng thÓ. NÕu 2 trong 3 « thuÇn nhÊt ng−êi ta lÊy gi¸ trÞ cña 2 « thuÇn ®ã lμm gi¸ trÞ ®¹i diÖn. NÕu 3 « thuÇn 3 mÉu/3 tæng thÓ kh¸c nhau => 3 ®Æc tr−ng kh¸c nhau => 3 > > ng−ìng chän kh¸c nhau th× ta tiÕn hμnh chän c©y tréi riªng cho tõng tæng thÓ. 15
  16. Ch−¬ng III. Chän läc c©y tréi vμ kh¶o nghiÖm hËu thÕ 5. C¸c ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh c©y tréi 5.1. 5 1 Ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra thèng kª TiÕn hμnh theo 3 b−íc: - B−íc 1: …. - B−íc 2: …. - B−íc 3: §¸nh gi¸ c©y tréi dù tuyÓn - So s¸nh c©y tréi dù tuyÓn víi c¸c c©y cßn l¹i cña khu rõng, c©y tréi dù tuyÓn nμo ®¹t chØ tiªu chän gièng b»ng hoÆc v−ît ng−ìng gi¸ trÞ chän läc theo chØ tiªu ®ã th× c©y dù tuyÓn míi ®−îc gäi lμ c©y tréi. + NÕu MT sèng cña khu rõng mμ ®ång ®Òu th× viÖc so s¸nh trªn ®−îc tiÕn hμnh cho g g g Ö î c¶ khu rõng, trong tr−êng hîp nμy th× vμ S lÊy kÕt qu¶ ®iÒu tra « mÉu trªn. + NÕu MT sèng cña khu rõng kh«ng ®ång ®Òu th× viÖc so s¸nh c©y tréi dù tuyÓn chØ ®−îc tiÕn hμnh ®èi víi nh÷ng c©y xung quanh nã trong mét quÇn tô nhá (mét ®¸m rõng) => ph−¬ng ph¸p chän läc quÇn tô nhá. CT x¸c ®Þnh quÇn thô nhá nh− sau: N= Trong ®ã: V% lÊy tõ kÕt qu¶ ®iÒu tra « mÉu P% : §é chÝnh x¸c cÇn ®¹t ®−îc (§é chÝnh x¸c 99% => P = 1) 16
  17. Ch−¬ng III. Chän läc c©y tréi vμ kh¶o nghiÖm hËu thÕ 5. C¸c ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh c©y tréi 5 1 …. 5.1. 5.2. Ph−¬ng ph¸p c©y so s¸nh TiÕn hμnh theo 3 b−íc: - B−íc 1: §iÒu tra, s¬ th¸m => chän ra c©y tréi dù tuyÓn , ä y é ù y - B−íc 2: TiÕn hμnh ®o ®Õm theo chØ tiªu chän gièng ë c©y dù tuyÓn vμ c©y so s¸nh - B−íc 3: §¸nh gi¸ c©y tréi dù tuyÓn: B»ng c¸ch so s¸nh kÕt qu¶ ®o ®Õm cña nã víi trÞ trung b×nh cña 5 c©y so s¸nh (®¸nh gi¸ theo ph−¬ng ph¸p cho ®iÓm). Nh÷ng ®iÓm cÇn chó ý: + Xtb c©y dù tuyÓn > Xtb c©y so s¸nh th× cho ®iÓm "+", ng−îc l¹i "–" . - Nh÷ng tÝnh tr¹ng quan träng liªn quan ®Õn chØ tiªu chän gièng th× cã hÖ sè ®iÓm cao. cao - C©y tréi dù tuyÓn ®−îc coi lμ c©y tréi vμ kh«ng cã ®iÓm ©m theo c¸c chØ tiªu chän gièng. - Tæng ®iÓm cña c©y tréi ph¶i "+" trong ®ã ®iÓm cμng cao c©y tréi cμng cã gi¸ trÞ. trÞ 17
  18. Ch−¬ng III. Chän läc c©y tréi vμ kh¶o nghiÖm hËu thÕ 5. C¸c ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh c©y tréi 5.1. …. 5.3. Ph−¬ng ph¸p ®−êng håi quy ¸p dông cho rõng hçn loμi kh«ng ®Òu tuæi (rõng tù nhiªn), ®Ó ¸p dông ®−îc ph−¬ng ph¸p nμy cÇn x©y dùng ®−îc b¶ng c¸c ®Æc tÝnh cã liªn quan ®Õn tuæi c©y c©y. 18
  19. Ch−¬ng III. Chän läc c©y tréi vμ kh¶o nghiÖm hËu thÕ 19
  20. Ch−¬ng III. Chän läc c©y tréi vμ kh¶o nghiÖm hËu thÕ * Đường hồi quy được sử dụng như sau: 1. Cây dự tuyển được chọn phải dựa trên sự xem xét các tính ể trạng chủ yếu (như đường kính, chiều cao, thể tích, sản lượng các sản phẩm khác theo mục tiêu chọn giống) giống). 2. Tính trạng đã vẽ thành biểu đồ hồi quy được sử dụng riêng biệt theo tuổi và lập địa. Khi cây trội dự tuyển nằm ở một ệ ập ị y ộ ự y ộ khoảng cách nhất định phía trên đường hồi quy thì được thừa nhận là cây trội và càng cao hơn đường hồi quy càng tốt khi giá t ị nằm d ới mức t à tốt, iá trị ằ dưới ứ trung bì h của đ ờ bình ủ đường hồi quy thì bị loại bỏ. 20
nguon tai.lieu . vn