Xem mẫu
- Trường Công Nghệ Sài Gòn
Khoa Công Nghệ Thực Phẩm
Môn Công Nghệ Bao Bì
Đ ề t ài :
Giới thiệu phương pháp chế tạo bao bì lon kim
loại hai mảnh và ba mảnh
- GVBM : Hoàng Xuân Tùng
SVTH :
Lã thị hồng thúy
Nguyễn thị bảo thu
Huỳnh thi kim anh
- 1.1. Định nghĩa, phân loại bao bì thực phẩm
1.1.1. Định nghĩa bao bì :
Bao bì là vật chứa đựng,bao bọc thực phẩm thành đơn vị để bán. Bao bì có
thể bao bọc, có thể phủ kín hoàn toàn hay chỉ bao bọc một phần sản phẩm.
1.1.2. Phân loại bao bì thực phẩm
Bao bì được chia làm hai loại: bao bì kín và bao bì hở
a) Bao bì kín
Chứa đựng sản phẩm làm nhiệm vụ ngăn cách không gian xung quanh vật
phẩm thành hai môi trường:
Môi trường bên trong bao bì
Môi trường bên
Loại bao bì kín hoàn toàn được dùng để bao bọc những thực phẩm chế biến
công nghiệp, để đảm bảo chất lượng sản phẩm sau quá trình sản xuất và trong
suốt thời gian lưu hành trên thị trường cho đến tay người tiêu dùng.
b) Bao bì hở (hay chỉ bao bọc một phần sản phẩm)
Gồm hai dạng :
Bao bì hở bao gói trực tiếp loại rau quả hoặc hàng hoá tươi sống, các loại
thực phẩm không bảo quản lâu
Bao bì hở là lớp bao bì bọc bên ngoài bao bì chứa đựng trực tiếp thực phẩm
Tính chất bao bì kín hay hở được quyết định bởi vật liệu làm bao bì và
phương pháp đóng sản phẩm vào bao bì, cách ghép kín các mí của bao bì
- 1.2. Phân loại bao bì kim loại
1.2.1. Phân loại theo hình dạng
Lá kim loại (giấy nhôm) Hình trụ tròn: phổ biến nhất
Các dạng khác: đáy vuông, đáy oval
1.2.2. Theo vật liệu làm bao bì
- Bao bì thép, sắt
- Bao bì nhôm
1.2.3. Theo công nghệ chế tạo
- Lon 2 mảnh
- Lon 3 mảnh
- 1.3. Đặc điểm của bao bì kim loại
1.3.1. Ưu điểm
- Không bị ảnh hưởng bởi sốc nhiệt nên có thể gia nhiệt, làm lạnh nhanh trong
mức có thể.
- Độ bền cơ học cao.
- Đảm bảo độ kín, không thấm ướt
- Chống ánh sáng thường cũng như tia cực tím tác động vào thực phẩm.
- Bao bì kim loại có tính chất chịu nhiệt độ cao và khả năng truyền nhiệt cao, do
đó thực phẩm các loại có thể đóng hộp, thanh trùng hoặc tiệt trùng với chế độ thích
hợp đảm bảo an toàn vệ sinh .
- Bao bì kim loại có bề mặt tráng thiếc tạo ánh sáng bóng, có thể được in và tráng
lớp vecni bảo vệ lớp in không bị trầy sước.
- Quy trình sản xuất hộp và đóng hộp thực phẩm được tự động hoá hoàn toàn, gia
công bao bì với cường độ cao, độ chính xác cao.
- Nhẹ, thuận lợi cho vận chuyển.
1.3.2. Nhược điểm
- Độ bền hóa học kém, hay bị rỉ và bị ăn mòn.
- Không thể nhìn được sản phẩm bên trong.
- Nặng và đắt hơn bao bì có thể thay thế nó là plastic.
- Tái sử dụng bị hạn chế.
- 1.4. Yêu cầu bao bì kim loại
Ngoài những yêu cầu chung đối với bao bì thực phẩm, bao bì kim loại còn phải
đáp ứng các yêu cầu:
+ Về kĩ thuật:
Không gây độc cho thực phẩm, không làm cho thực phẩm biến đổi chất lượng,
không gây mùi vị, màu sắc lạ cho thực phẩm.
Bền đối với tác dụng của thực phẩm.
Có khả năng chống thấm mùi, khí, dầu mỡ và sự xâm nhập của vi sinh vật.
Chịu được sự tác động của các yếu tố hóa học, lí học. Chịu được nhiệt độ và áp
suất cao.
Hộp không bị rỉ, nắp hộp không bị phồng dưới mọi hình thức.
Lớp vecni phải nguyên vẹn
Truyền nhiệt tốt, chắc chắn, nhẹ.
Dễ gia công.
Sử dụng, vận chuyển, bảo quản tiện lợi.
Đảm bảo được các chức năng của bao bì.
+ Về cảm quan:
Hình thức hấp dẫn, thích hợp với sản phẩm.
Phải đảm bảo hình thái, hương vị, màu sắc đặc trưng của sản phẩm theo những
qui định của từng loại sản phẩm.
Phải có nhãn hiệu nguyên vẹn, ngay ngắn, sạch sẽ, ghi rõ các mục: cơ
quan quản lý, cơ sở chế biến, tên mặt hàng, phẩm cấp, ngày sản xuất, khối lượng
tịnh và khối lượng cả bì, mã số phải được in đảm bảo bền chắc, không
dễ tẩy xoá.
+ Về kinh tế:
Vật liệu dễ kiếm , rẻ tiền
- 1.5.Phương pháp chế tạo bao bì lon kim loại hai mảnh và ba mảnh
a ) Côngnghệ chế tạo lon ba mảnh được áp dụng cho nguyên liệu thép.
Lon ba mảnh gồm:
Thân
Đáy
Nắp
Cấu tạo lon 3 mảnh
phương pháp chế tạo bao bì lon kim loại hai mảnh và ba mảnh
Thân: Được chế tạo từ một miếng thép chữ nhật, cuộn lại thành hình trụ và được
làm mí thân.
Nắp và đáy: Được chế tạo riêng, được ghép mí với thân (nắp có khóa được ghép
với thân sau khi rót thực phẩm).
Thân, đáy, nắp có độ dày như nhau vì thép rất cứng vững không mềm dẻo như
nhôm, không thể nong vuốt tạo lon có chiều cao như nhôm, mà có thể chỉ nong vuốt
được những lon có chiều cao nhỏ.
- Quy trình chế tạo lon 3 Tấm thép
mảnh:
Phủ vecni
In nhãn hiệu
Cắt thân, nắp
Cuộn, hàn mí thân
Loe miệng,tạo thân hộp
Ghép mí đáy và thân
Phủ vecni
Sấy
Sản phẩm hộp có đáy
- b) Côngnghệ chế tạo lon ba mảnh được áp dụng cho nguyên liệu thép
Lon hai mảnh gồm thân dính liền với đáy, nắp rời được ghép mí với thân (như
trường hợp ghép mí nắp lon ba mảnh). Lon hai mảnh chỉ có một đường ghép mí giữa
thân và nắp, vật liệu chế tạo lon hai mảnh phải mềm dẻo, đó chính là nhôm (Al) cũng
có thể dùng vật liệu thép có độ mềm dẻo cao hơn. Hộp, lon hai mảnh được chế tạo
theo công nghệ kéo vuốt tạo nên thân rất mỏng so với bề dày đáy, nên có thể bị đâm
thủng, hoặc dễ bị biến dạng do va chạm. Lon hai mảnh là loại thích hợp chứa các loại
thực phẩm có tạo áp suất đối kháng bên trong như là sản phẩm nước giải khát có ga
(khí CO2). Bao bì lon hai mảnh có thể có chiều cao đến 110 mm, lon hai mảnh bằng
vật liệu thép có chiều cao rất thấp vì thép không có tính mềm dẻo, không thể kéo vuốt
đến chiều cao như lon Al.
- Q uy trì nh c h ế tạ o lo n 2 Cuộn nhôm lá
m ảnh :
Duỗi, trải thẳng
Bôi trơn để giảm ma sát
Cắt thành hình Tạo khóa
Cắt thành hình tròn
tròn nắp nắp
Dập tạo hình thân trụ sơ bộ
Dập tạo hình
nắp, tạo móc
nắp
Mang vuốt tạo thân trụ có
chiều cao yêu cầu và tạo dạng Gán khóa vào
đáy lon tâm nắp
Cắt phần thừa ở miệng
Rửa sạch chất
lon
bôi trơn
Rửa sạch chất bôi
trơn Sấy khô nắp
Sấy thân lon
In mặt ngoài than lon
Phủ vecni bảo vệ lon,
nắp
Sấy khô lớp vecni
Lon thành phẩm Nắp thành phẩm
- Tạo hình lon nhôm 2 mảnh:
Nhôm tấm được cắt thành phôi tròn
Dập tạo hình thân và đáy
Dập lại để giảm kích thước đáy
Vuốt mỏng thân lon
- Chế tác lon thép 2 mảnh:
Thép tấm được cắt thành phôi tròn
Dập tạo hình thân và đáy
Loe miệng
- Mộ t s ố th â n lo n th é p 2 m ảnh :
A B C D
Dạng A, B: Thường dùng đựng đồ ăn Dạng C, D: Thường dùng đựng đồ uống
- 1.6. So sánh lon 2 mảnh và lon 3 mảnh
Lon 2 mảnh Lon 3 mảnh
TT
- Có ít mối ghép - Đỡ tốn chi phí vận chuyển
→ Thích hợp cho các sản phẩm bao bì (có thể giảm thể tích
có áp suất đối kháng bên trong chứa bao bì)
(nước có ga) - Chế tác từ thép nên thân
→ Giảm nguy cơ nhiễm độc từ cứng vững.
mối hàn
Ưu điểm - Tốn ít thép hơn, nhẹ hơn.
- Chế tạo theo công nghệ kéo - Chế tạo phức tạp do có
vuốt nên thân lon mỏng, mềm, dễ nhiều mối ghép
bị biến dạng, đâm thủng - Nguy cơ nhiễm độc do mối
- Công nghệ sản xuất tốn kém hàn có chì, han rỉ từ mối hàn.
hơn
Nhược điểm
- 1.7. Cấu tạo mí ghép đôi và thủ tục kiểm tra mí ghép
Mí ghép đôi là một mí kín được tạo ra bằng cách nối kết thân hộp và nắp hộp qua 2 giai đoạn cuộn ép.
G ia i đ o ạ n đ ầ u: c u ộ n m ó c n ắ p v ớ i m ó c th â n lạ i v ớ i nh a u v à g ậ p c h ú ng th à nh d ạ ng k ẹ p
g iấ y (c ó 7 lớ p tạ i m í b ê n) đ ồ ng th ờ i é p lớ p h ợ p c h ấ t đ ệ m s á t v ớ i m é p c ủa m ó c th â n. Tro ng s u ố t
g ia i đ o ạ n n à y c h u vi c ủa m ó c n ắ p g iảm là m g ia tă ng lượ ng kim lo ạ i d ẫ n đ ế n nh ă n m í .
G ia i đ o ạ n 2 : é p d ẹ p v à là m c h ặ t m í . Kế t q u ả m í g h é p k í n đ ượ c h ì nh th à nh . G ia i đ o ạ n
n à y là m c h o c á c n ế p nh ă n ( đ ã b ắ t đ ầ u h ì nh th à nh ở g ia i đ o ạ n 1 ) đ ượ c là p h ẳng v à h ợ p c h ấ t
đ ệ m k í n đ ượ c é p v à o đ iề n k í n c á c kh o ảng trố ng g iữa c á c b ề m ặ t kim lo ạ i.
Móc
nắp
Pasta Uố
cao su n
Đĩa
đệm
Mé
ép
kín
p
Mặt cắt biểu diễn vị trí tương đối giữa móc
nắp và móc thân khi mí ghép đôi chuẩn bị
N Thân
được hình thành
ắp hộp
- Mặt cắt biểu diễn mí ghép đôi sau khi thực hiện giai đoạn 1
Giai đoạn ghép sơ bộ
Giai đoạn 1-Ghép sơ cấp
Đĩa ép
Pasta cao su đệm
- Mặt cắt của mí ghép đôi sau khi ghép giai đoạn 2
Giai đoạn ghép thứ cấp
Giai đoạn 2 -
ghép thứ cấp
Đĩa ép
Pasta cao su đệm
- Mặt cắt mí ghép đôi
Khoảng trống mí
Pasta cao su đệm
Mí thứ cấp
Vách đĩa ép
Móc thân
Móc nắp
Góc lượn vách
đĩa ép
Mí sơ cấp
Góc lượn mí nắp
Nắp
Thân hộp
Đường hằn mí
- Mặt cắt mí ghép đôi biểu diễn các thông số của mí ghép
Độ dày
mí
Chi Chi
Chi
ều
Độ ều
Chiều sâu ều
dài
chồng
dài
nắp dài
mí móc mí
mí
thân tron
g
Chiều dày
Chiều dày
vật liệu
vật liệu
làm thân
làm nắp
- Mí ghép đôi có góc cạnh, vết lõm tại chỗ nối và vùng cuộn không chặt - được gọi là
trượt mí
Trượt mí
Góc cạnh
Mí võng
Mí bên
nguon tai.lieu . vn