Xem mẫu
- UY BAN NHAN DAN QU4N 5
TRUONG TRUNG CAP NGHE KY THU4T CONG NGHl HUNG VUONG
, '
GIAOTRINH
Ti�n riinh, cat du1
' ,
Nghe: Cat gQt kim Io�i
TRINH DO TRUNG CAP
TPHCM-2019
- 1
LOI GIOI THIEU
I. Vi tri, y nghia, vai tro:
Phay, bao ranh va bao g6c la modun thu hai sau modun phay,bao m�t ph&ng.
Bao g6m cac bai h9c vs c§.u t?O, nguyen ly lam vi�c cua m9t may XQC thong dvng,
cac d?ng gia cong rfit d�c tnmg vs nghS bao nhu bao, XQC cac lo?i ranh then, ranh
su6t, ranh kin... Tu ca sa d6 giup cho h9c sinh hinh thanh cac ky nang chufui bi cac
dvng C\l cit, vs cac cong ngh� CO' ban dugc thgc hi�n tren may bao, may XQC.
II. M1}-C tieu:
Bai nay nh&m ren luy�n cho h9c sinh: C6 dfty du kiSn thuc CO' ban vs cfiu t?O,
nguyen ly ho?t d()ng cua may XQC thong dvng. Trinh bay dugc cac d�c diSm vs qua
trinh XQC. C6 du ky nang tinh toan, l\ra ch9n dao, d\lllg C\l ga, ga lip dugc dao,
phoi. Bao, XQC dugc cac lo?i ranh su6t, ranh kin m9t dftu, ranh kin hai dfiu, bao
ranh chfr T, bao, XQC ranh trong, bao ranh ch6t duoi en, tren may bao, XQC thong
dvng dung yeu cftu ky thu�t dam bao nang sufit va an toan.
III. M1}-c tieu thvc hi�n:
- H9c xong nay h9c sinh c6 kha nang:
- Trinh bay c&u tc;to, hoc;tt d9ng cua may XQC dung dfty du va chinh xac.
- Xac dinh dugc d�c tinh khac bi�t cua qua trinh cit khi XQC.
- v� hanh may XQC thanh th?O theo dung quy trinh va n9i quy SU d\lllg, bao duang.
- Ch9n chufui va ga lip phoi tren eto va m9t s6 d6 ga thong d\lllg chinh xac, hgp ly.
- Ch9n, mai sua va su d\lllg dao hgp ly va cho hi�u qua cao v6i tung cong ngh�.
-Bao, x9c ranh su6t, ranh kin m()t dftu, ranh kin hai d�u
- Bao ranh chfr T.
- Bao, XQC m�t, ranh trong.
- X9c ranh then hoa.
- Bao ranh, ch8t duoi en.
- Su d\lllg cac d\lllg C\l do kiSm va tiSn hanh ki@m tra chinh xac cac cong vi�c.
- Xac dinh dung, du cac d?Ug sai hong va phuang phap dS phong, khic phvc.
- Thgc hi�n dfty du n9i quy su d\lllg va cham soc bao duang may.
- Thu xSp nai lam vi�c g9n gang, S?Ch se, dam bao an toan.
-N()i dung chinh cua modun:
- Khai ni�m CO' ban vs may XQC thong d\lllg.
- Su d\lllg may XQC
-Bao ranh
- X9c ranh then hoa
- X9c ranh, m�t trong
- Bao ranh chfr T
- 2
- Bao ranh, ch6t duoi en
- T6 chuc nai lam vi?c va an toan.
Qujn 5, ngay ...... thang ..... nam 20...
Tham gia bien so�n
I.Chu bien
2.Nguy�n Hfru Bang
3.Le Ng9c Tin
A. yeu cfiu v� danh gia hoan thanh modun
1. Ki�n thfrc:
Trinh bay dugc cfiu t�w, nguyen ly lam vi?c cua cac b9 ph�n chinh cua may
XQC.
Neu dugc d�c di@m cua qua trinh XQC.
Trinh bay dugc cac phuang phap bao dugc ranh su6t, ranh kin m9t d&u, ranh
kin hai d&u, ranh trong, bao ranh chfr T, ranh va ch6t duoi en, XQC ranh then hoa,
x9c ranh trong.
Xac dinh dugc nhfing sai hong va bi?n phap phong ngua, khilc phvc.
Qua bai ki@m tra vi@t v6i cau tv lu�, trilc nghi?m d?t yeu cfiu.
2. Ky nang:
Su dvng may thanh th?O
Nh�n d?ng, Iva ch9n dugc cac dvng cv d6 ga thich hgp, mai sua dao phu
hgp va dung yeu c&u.
Bao dugc ranh trong, bao ranh chfr T, ranh va ch6t duoi en, XQC ranh then
hoa, XQC ranh trong d?t yeu c&u ky thu�t, thai gian va an toan.
Dugc danh gia qua quan sat va bang ki@m d?t yeu c&u Thai d9:
Dugc th@ hi?n trong qua trinh su dvng may, qua trinh gia cong. Bi@u 19 tinh
thfin trach nhi?m va hgp tac trong khi lam vi?c.
C6 trach nhi?m v6i yeu cfiu cua san phfim, gifr gin va bao quan dvng cv,
thi@t bi.
Tuan thu quy trinh va ngan ngua cac sai hong, tai n?U c6 th@ xay ra.
- 3
Bai 1 :DAO BAO RA.NH - MAI DAO BAO RA.NH
I. Gioi thifu:
Nang cao nang sufit lao d9ng va chfit lugng san phfun la vful dS hSt sue quan
tn;mg trong nganh CO' khi n6i chung. Danh gia ch&t lugng m9t san ph§.m ta phai
xem xet dSn d9 chinh xac, kich thu6c, hlnh dang va d9 nham bS m?t. I)@ dam bao
cac tieu chi tren, d1_mg ClJ cit g9t dong m9t vai tro quan tr9ng. Vi V?Y vi?c hi@u
biSt, SU d1_lllg d1_lllg ClJ cit duqc d?t ra va quan tam dung muc. H9c sinh cfin phai
thµc hi?n t6t ca vs m?t ly thuySt, thµc hanh.
II. Ml}.c tieu thvc hifn:
- Trinh bay dfiy du cac ySu t6, cong dlJllg va phan lo�i dao bao.
- Mai sua, su dvng dao bao dung yeu cfiu va phu hqp v6i cong vi?c.
- Ga lip dao tren gia bit dao chinh xac va thu?n ti?n
III. N{>i dung chinh
Tim hi@u cfiu t�o t6ng quat
Nh?ll d�g cac lo�i dao bao
Mai sua dao bao dung quy trinh va n9i quy
- Thµc hanh ga, ra, diSu chinh dao va ki@m tra dao tren may
1. Ciu t�o va y nghia cac g6c ciia dao bao.
1.1.Ciu tao0
Dao bao ranh g6m c6 2 phfin: dfiu dao (phfin cit) va than dao (phfin can) dung d@
k�p ch?t dao. Tren phfin cit c6 nhfmg ySu t6:
ID?t tru6c, phoi bao truqt tren ID?t nay; m?t sau chinh
11
'
I/ - -
-"'-
- 4
- Goe sau chinh a la goc gifra m�t sau chinh cua dao va m�t cit.
- Goe cit � la goc gifra m�t sau chinh va m�t philng tiSp tuySn v6i m�t tm6c
cua dao.
- Goe tm6c y, la goc gifra m�t philng tiSp tuySn v6i m�t tm6c cua dao va m�t
philng vuong goc cua m�t cit, di qua 1 diSm cua luai cit chinh.
Goe 8 la goc gifra m�t philng tiSp tuySn v6i m�t cit cua dao va goc cit. � + 8
+a 90 °
=
Cac goc phµ cua dao duqc do trong m�t cit phµ, la hinh chiSu cua luai cit
ph\l tren m�t day.
- Goe ph\l sau a 1 la goc gifra m�t sau ph\l cua dao va m�t di qua lu�i cit ph\l
vuong goc v6i m�t day (m�t cit A-A)
- Goe nghieng chinh tp la goc gifra hinh chiSu luai cit chinh tren m�t day va
chiSu chi;iy dao.
- Goe nghieng ph\l ila goc gifra hinh chiSu luai cit ph\l tren m�t day va chi@u
nguqc v6i phuong chi;iy dao.
l□
.�□ 11/J/it tl!et> A
- 5
n thuang cho mit. Khong mai
tren nhfmg may khong c6 tfun bao v�.
2.4. Quy trinh mai sira dao bao.
Bmrc, cong vi�c N{>i dung chi dan
1. KiSm tra khe ha gifra da va b� ty - Chufui bi may mai
2-3mm - KiSm tra da c6 hi�n tuqng nut,
va, m�t da c6 bi lorn, ho�c bi vSt,
tron dfiu khong.
- Hi�u chinh khe ha gifra da va b�
ty
Sua l?i da theo yeu cfiu
2. Vi tri dung khi mai - Chufui bi dfiy du cac yeu cdu cful
thiSt tru&c khi mai
- Vi tri dung cua hai chan t�o v&i
nhau m9t g6c 45- 60 °
- 6
Brr&c, cong vi�c N
- 7
5. Mai m?t sau chinh - Cfim dao cho m�t tru&c a phia
r/
/
/ tren, m�t sau chinh huang vao da
mai.
- Cho dao tiSp xuc v&i da mai sao
·;
\ cho luai cit chinh t�o ra g6c l�ch
i chinh lfJ, vi tri tiSp xuc tir du6i
len.
)I Mai nghieng dao dS t�o ra g6c
. I phv
a.
- Lvc mai vira phai
- Di chuySn dao tir ben phai, sang
ben trai va ngugc l�i.
- Luon kiSm tra g6c b&ng duong.
6. Mai mfii dao - Cho duong giao tuySn giua m?t
sau chinh va m�t sau ph\l tiSp xuc
vao da mai.
Vi tri tiSp xuc tir du6i len
Xoay dao dS t�o ra ban kinh R
Chu y: Khi mai mfii dao, cho tung
lo�i dao c6 cac chuc nang cit gt
khac nhau, ta phai ch9n g6c ban
kinh mfii dao cho phu hgp tranh mfii
dao tiSp xuc qua Ian ho?C qua nho
so v&i b@ m�t gia cong.
8. KiSm tra hoan thi�n. - KiSm tra cac g6c theo duong,
trong cac truong hgp sai l�ch 6
g6c nao, m?t nao, ta phai mai l�i
va thuong xuyen kiSm tra theo
duong
KiSm tra b&ng each cit thu.
- 8
2.5. Thl}.'c hanh ga, ra, di�u chinh dao va ki�m tra dao tren may.
2.5.1. Cac Io�i gia ga dao
DS ga va k
- 9
IV. Cau hoi va bai tip
Cau hoi di�n khuy�t
Hay di�n n{>i dung thich hqp vao ch6 tr6ng trong cac trurrng hqp sau day:
1. Qua trinh c�t gQt kim loc;ii nSu ta mai va sir d1µ1g dung cac g6c
cua dao thi ...
2. Dao bao dugc phan loc;ii dµa vao cac d?C diSm, tinh chfit va ....
BS c6 nhfrng loc;ti dao bao thich ung.
Cau hoi triic nghi�m:
Trong qua trinh c�t gQt khi nao thi xufit hi�n hi�n tugng phoi barn.
1. Do tinh chfit v�t li�u gia cong
2. Qua trinh biSn dc;tng deo do ap sufit va nhi�t d9 16-n
3. Hinh dc;tng, cac g6c cua dao, tinh chfit v�t li�u chS tc;to dao
4. Tfit ca cac dc;tng tren
Hay danh d!u vao m{>t trong hai o ( dung-sai) trong cac trurrng hqp sau day:
1. Tang g6c sau cua dao (a ) lam giam ma sat giua ill?t sau va chi tiSt gia
cong
Dung
Sai
2. Giam dugc nhi�t khi c�t thi tu6i th cua dao tang.
Dung
Sai
3. Goe tru6c y khong anh huong trgc tiSp dSn d9 b@n cua luai c�t
Dung
Sai
4. NSu tang g6c tru6c, di@u ki�n c�t se kh6 di.
Dung
Sai
5. Cac g6c
- 10
- xac dinh duqc cac ySu t6, cac g6c cua dao bao
- Neu y nghia cua cac g6c cua dao bao
- Nh� d�g cac lo�i dao, thao lu�n va cac bu6c mai dao thu (khong da)
- Nh�n d�g va cac d�g sai hong va xac dinh cac nguyen nhan chinh xay ra.
- Tham khao cac lo�i dao ti�n, cac d\lllg cv ga lip dao ma phan xuang hi�n c6,
each diSu chinh dao tren gia.
VI. Xem trinh di�n mlu.
1. Mai dao bao
1.1. Cong viec giao vien:
Dga vao quy trinh cac bu6c thgc hi�n dS giao vien trinh diSn m&u cho h9c
sinh m
- 11
BAI 2 : cAc LO�I DAO PHAY RANH , PHAY
RANH VA PHAY CAT DUT
Gioi thifu:
Ranh la v@t duqc t?O thanh bai nhiSu mijt phing ho?C nhiSu m?t dinh hinh.
Ranh duqc chia ra nhiSu d�g: Ranh vuong, ranh then hoa, ranh dinh hinh, ranh
su6t, ranh kin,. Dva vao tinh chfit d?C dISm cua tung l9ai ranh dS ch9n phuong
phap gia cong cho thich hqp.
Mvc tieu thvc hi?n:
- Xac dinh dfty du va chinh xac cac yeu cftu ky thu�t cua ranh gia cong.
- Lva ch9n dlJllg ClJ cit, dvng ClJ kiSm tra, dlJllg ClJ ga lAp phu hqp.
- Tinh toan, diSu chinh ban may, dao tuong ung va thvc hi?n dung trinh tv cac
buoc gia cong.
- Phay cac lo?i ranh bfuig cac phuong phap khac nhau tren may phay d?t yeu
cftu ky thu�t, thai gian va an toan.
N{>i dung chinh:
- Cac yeu cftu ky thu�t cua ranh su6t, ranh kin
- Phuong phap phay ranh su6t, ranh kin
- Cac d?ng sai hong, nguyen nhan va each khAc phvc
- Cac buoc ti@n hanh
A. Hqc tren I&p
1. Gioi thifu chung
a)
Hinh 30.2.1. Cac lo?i ranh don gian
a) Ranh vuong; b) Ranh day nh9n;
C) Ranh chfr v; d) Ranh duoi en;
d) Ranh chfr T; e) Ranh day trcm
Ranh la cai v@t duqc t?O bai nhiSu m?t phkg ho?C m?t djnh hinh. Dva theo
hinh d?ng nguai ta chia ranh ra cac lo?i ranh (hinh 3 0.2. 1 a, b, c, d, d, e) va cac
d?ng ranh: Ranh su6t, ranh kin m9t dftu, ranh kin hai dftu. Vi?c gia cong ranh la
m9t trong nhfmg nguyen cong duqc thvc hi?n tren may phay. Voi cac lo?i ranh
co nhfrng yeu c§u ky thu�t khac nhau va cac yeu cftu ky thu�t nay phv thu9c vao
- 12
cong d\lllg cua chi tiSt, d�ng san xuat, d9 chinh xac vS kich thu6c, vS vi tri tuong
quan va d9 bong bS m�t. Nhung yeu c&u ky thu�t nay anh huong dSn each ch9n
phuong phap gia cong.
2. Cac di�u ki�n ky thuit khi gia cong cac lo�i ranh su8t, ranh kin.
- flung kich thu6c: Kich thu6c thµc tS v6i kich thu6c duqc ghi tren ban
ve nhu:
ChiSu r9ng, chiSu sau,.
- Sai l�ch hinh d�ng hinh h9c: Sai l�ch vS bien d�g, m�t ph�ng khong
vuqt qua ph�m vi cho phep b&i d9 khong phing, de;, khong thing, ho�c
khong nh�n.
- Sai l�ch vS vi tri tuong quan: La sai l�ch gifra ranh so v6i cac m�t ho�c
cac kich thu6c khac nhu ranh duqc d6i xung va song song v6i duong
t17JC cua chi tiSt hinh 111J, ..
- De;, nham d�t yeu c&u.
3. Cac phuO'ng phap gia cong
3 . 1 . Phay ranh bing dao phay dia.
3 . 1 . 1 Chon kich thu6'c dao
BS thµc hi�n phay· ranh b&ng dao phay rua ta chu y dSn m6i quan h� cit (hinh
30.2.2). Khi c&n phay ranh c6 chiSu rc;,ng (b) ta su d1.1ng dao phay rua c6 chiSu
Q
Hinh 30.2.2. Quan h� gifra duong kinh
dao, duong kinh moaya va chiSu sau cit
t.
rc;,ng dao (B), con chiSu sau (t) duqc xoc dinh bfulg D; d > t + 6 (mm) Ta quan sat
(bang 30. 1).
Bang 30.1. Quan h� gifra duong kinh moaya va duong kinh 16 dao phay
-
(d Duong' kinh lo� dao; d I - Duon�
' k'nh1 moaya)
d dl d dl d dl
13 21 16 25 22 35
27 40 32 48 40 58
- 13
3.1.2 Phan loai va cong dung
Dao phay dfa dung dS gi� cong m�t phing, b�c va ranh. Dao phay ma duqc phan
ra hai lo1;ti:
- Dao phay rang liSn
- Dao phay rang chip.
Dao phay ranh d1;tng ma chi c6 rang tren phfin UV dung dS phay cac ranh c1;tn va
nho. Chu ySu la lo1;ti dao phay ma ba m�t cit, lo1;ti dao nay c6 rang tren phfin tfl)
va ca hai m�t dfiu, duqc dung dS gia cong cac ranh sau han. BS cai thi�n di@u
ki�n cit, dao c6 rang nghieng lfin luqt nguqc chi@u nhau (nghfa la m9t rang cua
dao co ranh nghieng phai, con rang kS no co ranh nghieng trai). Vi thS lo1;ti dao
nay duqc g9i la dao ba mijt co ranh khac chiSu nhau. Nha kSt c�u cua lo1;ti dao
nay nen thanh phfin Ive cit d9c tfl)C cua cac rang phai va rang trai tri�t tieu 1§.n
nhau. Nhuqc diSm chinh cua lo1;ti dao nay la kich thu&c chiSu r9ng cua dao giam
sau khi mai dao theo m�t dfiu .
3.1.3 Di�u chinh d,ao phay dia ha mJt cit d� d�t chi�!! sau cit
De ga dao chinh xac theo chieu sau cho tru&c, ta su dl_ll1g cac phien ty chuyen
?
dung, (hinh 3 0.2.3) trinh bay SO' d6 ga dao c6 SU dl_ll1g cac phi Sn ty. PhiSn ty (1)
la m9t tim thep toi ph�g (hinh 30.2.3a) ho�c hinh thu&c g6c (hinh 30.2.3b)
duqc k�p vao than d6 ga. Giua phiSn ty va dao phay nguai ta dat cu so dao (2) c6
chi@u day tir 3 - 5 mm dS tranh luai dao (3) ch� vao bS m�t phiSn ty da duqc
nhi�t luy�n. NSu gia cong m9t bS m�t nao do bfuig 2 bu&c (tho va tinh) va ga dao
bfuig I phiSn ty thi nen dung cac cu so dao co chiSu day khac nhau.
B - chi@u r9ng cua dao phay (mm).Khi chinh may dS gia cong ranh, vi�c ga
dao dung vi tri so v&i chi tiSt gia cong dong m9t vai tro r�t quan tr9ng. NSu su
dvng d6 ga chuyen dung thi vi tri cua chi tiSt so v&i dao duqc xac dinh bfuig
chinh d6 ga. M�t khac dS xac vi tri tuang d6i giua dao va chi tiSt gia cong bfuig
vi�c b6 tri cac
a) b)
3
2
1
Hinh 30.2.3. Su dvng cu so dao dS phay ranh
b�ng dao phay ba m�t cit
cu chi tren may phay ngang & cac vi tri chuySn d9ng ban dao ngang va ban dao
dung ho�c bfuig eke (4), duangkSt hqp v&i kh6i V. Tren (hinh 30.2.4.a) ta c6
kich thu&c (S) : S = T + �2 + �2
,
i1 day: T - chieu r9ng q1nh cua eke (mm)
D - duang kinh tfl)C (mm)
- 14
s
Hinh 30.2.4. Sir dl_Illg df> ga d@ xac dinh vi tri dao tren t11.1c.
a) Dung eke; b) Dung duong
BS ga dao, cfin phai d�t dao theo hu6ng ngang bao dam kich thu6c (S). Kich
thu6c (S) nay duqc ki@m tra bfulg thu6c c�p. Sau do d�t eke sang m�t khac cua
chi tiSt (duong chfim tren, va ciing ki@m tra kich thu6c (S). NSu kich thu6c (S)
sau 2 lfui ki@m tra b�ng nhau (chi s6 tren thu6c c�p trung nhau) tuc la dao da ga
dung vi tri. BS ga nhanh va chinh xac, dung df> ga nhu (hinh 30.2.4.b) dao phay
ma (1) d�t vao ch6 khuySt cua kh6i V hai m�t, (kh6i V duqc b6 tri tren m�t t11.1
cua chi tiSt gia cong (3). DQ chinh xac vs vi tri cua ranh then phv thu(>c vao d9
d6ng tam cua
cac ranh hinh chu V tren kh6i V d@ dinh tam ranh.
3.1.4 Cac brr&c ti�n hanh phay
a. Chuin bi may, vit trr, thi�t bi
- Ch9n may, thir may ki@m tra d(> an toan vS di?n, ca, h? th6ng boi tran,
diSu chinh cac h? th6ng truqt cua ban may.
- Ch9n phoi va ki@m tra phoi (v�ch dfiu nSu cfui)
- Ch9n dfi phan d(>, hay thay d6i df> ga phu hqp
- Sau khi d9c ban ve phai xac dinh duqc m�t cfin cit, s6 lfui ga, s6 lfin
cit, phuang phap ki@m tra.
- Ch9n va sip xSp nai lam vi?c
b. Ga phoi va ra phoi
- Ch9n chuful ga
- Ga, ra hi?u chinh phoi va xiSt ch�t
c. Ch9n dao, ga va va hi�u chinh dao.
- Ch9n dao phay: Dao phay ba m�t
cit
- Ga dao tren t11.1c n�m ngang, xiSt nhy, diSu chinh va xiSt ch�t dao
d. Ch9n t6c d{> cit
Tra bang 29.5.2;3 .
e. Ch9n chi�u sau cit.
f. Chqn phrrO'ng phap ti�n dao.
- 15
Theo hu6ng tiSn d9c
g. Phay ranh
h. Ki�m tra kich thU'&c, d(> phing, d(> nham, d(> song song va vuong g6c
gifra
cac ranh va cac mat.
Dung giua lam ·s�ch c�ch sic, kiSm tra dung ky thu�t.
3.2. Phay ranh bing tA hQ'p dao phay dia.
Khi gia cong m9t nh6m chi tiSt gi6ng nhau c6 nhiSu b�c, hai ho�c nhiSu ranh,
c6 thS dung t6 hgp dao phay. BS d?t k:ich thu6c yeu cfiu gifra cac b�c va cac ranh,
nguai ta dung cac 6ng b?C dinh vi vao gifra cac dao tren trvc ga, cac 6ng b?C d6
c6 cac kich thu6c khac nhau, dS t?O thanh gia tri cua khoang each gifra hai ranh
d6i xung (xem bai 29.3). Ngoai ra con phay ranh bfulg t6 hgp dao phay c6 su
d\lllg phiSn ty, cfr va cac bu6c thvc hi�n gi6ng nhu phay ranh bfulg dao dao phay
ba m�t cit.
3.3. Phay ranh bing dao phay ng6n.
Hinh 30.2.5. Cit ranh bfulg dao tho.
3.3.1 Ch9n dao
Ranh thuoog dugc gia cong b�ng dao phay ng6n tren may phay ngang va may
phay dung dS phay nhfrng d?ng ranh ma dao phay dia kh6 thvc hi�n. Dao phay
ng6n c6 duoi hinh trv va duoi hinh con dugc ch@ t?o v6i rang trung binh va rang
16n. Dao phay rang trung binh dung dS gia cong tinh va nua tinh, con dao phay
rang 16n dung dS phay (Dao phay ng6n tho va cac rang tu dung dS phay ng6n gia
cong tho phoi due, phoi ren tv do, v.v.). Dao phay ng6n bfulg hgp kim cung c6
hai lo?i: Dao g� b�ng cac vanh rang hgp kim cung c6 duoog kinh 1 0 - 20mm va
dao gin cac miSng rang hinh xo� 6c c6 duoog kinh 1 6 - 5 0mm. Hi�n nay cac
nha may d9ng C\1 dang san xu�t dao phay ng6n liSn hgp kim cung c6 duoog k:inh
3 -1 0mm va dao phay ng6n co phfin lam vi�c bfulg hgp kim cung han vao duoi
dao bfulg thep. Duoog kinh dao lo�i nay tu 14fr1 8mm, s6 rang la 3 . Dung dao
phay hgp kim cung d�c bi�t co hi�u qua d6i v6i thep da qua nhi�t luy�n va thep
kho gia cong. D9 chinh xac cua ranh theo chiSu r9ng khi gia cong kich thu6c ph\l
thm)c vao d9 chinh xac cua dao va d9 cung vfrng cua may, d9 dao cua dao sau
khi k�p tren trvc chinh. Nhugc dISm cua dao nay la kich thu6c giam khi bi mon
va sau khi mai sic. Kich thu6c duoog k:inh bi thay d6i va do do se anh huong
- 16
dSn chiSu n)ng cua ranh gia cong. BS di;it kich thu6c chinh xac theo chiSu r(mg
cua ranh c6 thS phay lam 2 bu6c: Tho va tinh. Khi phay tinh, dao phay chi c�t
theo chiSu r(mg va nhu v�y kich thuoc dugc dam bao trong thai gian dai va vi?c
k�p dao phay ng6n tren mam c�p c6 CO' c�u diSu chinh l?ch tam cung lam tang
dang kS d9 chinh xac va tu6i th9 cua dao. Trong qua trinh gia cong ranh b�ng
dao phay ng6n, phoi phai dugc thoat Ien phia tren theo cac ranh xoin dS bS m�t
gia cong khong bi pha hoi;ii va cac rang cua dao khong bi gay. DiSu nay chi c6
thS di;it dugc khi phuang cua ranh XO� trung v6i chiSu quay cua dao tham khao
(Bang ch9n chiSu quay cua t11.1c chinh dugc trinh bay a modun 29).
3.3.2.Sfr d1}ng dao phay ng6n d� phay cac lofi ranh
a ) Di�u chinh dao phay ng6n.
s
3) b) � i
i
J !
Q
rti
.. !
.J
c) d) d)
ffinh 30.2.6. Sa d6 diSu chinh dao
phay ng6n hu6ng tam va xac dinh
lugng dich chuySn khi phay
BS thvc hi?n phay ranh b�ng dao phay ng6n vi�c diSu chinh may xac dinh
tam, chiSu sau cit khi ga dao, ta tu tu nang ban may Ien d@ chi tiSt chi;im vao dao
va ta dich chuy@n ban may theo phuang d9c cho dao khe chi;im vao chi tiSt hie d6
ta dich chuySn ban may dS chi tiSt thoat khoi dao. Sau d6 dich ban may theo
phuang ngang dS dao thoat khoi chi tiSt, r6i l�i nang len m9t do�n b�ng H (hinh
30.2.6)
H = !!2 + �2
O aay:
H - lugng chuySn dich cua ban may theo phuang th�ng dung (mm)
- 17
d - duong kinh tn.ic (chi tiSt gia cong) (mm)
D - duong kinh dao phay (mm).
(Hinh 30.2.6b) la sa d6 ga dao phay ranh bkg dao phay ng6n trong m?t phing
huong tam cua chi tiSt gia cong tren may phay dung. Can cu theo vanh d9 cua
tay quay ban dao ngang ma xac dinh luqng dich chuySn (H) cua ban may theo
huong len xu6ng.
Ngoai each ga dao nhu tren, con c6 each ga nhu sau: Tn;c dung ga chinh xac
(nhin b&ng mit) so v6i dao phay (hinh 30.2.6c) va quay dao tu tu cho dSn khi
dao lam thanh m9t vSt ma ma tren bS m?t chi tiSt gia cong. NSu vSt nay tron
hoan toan (hinh 3 0.2.6d) c6 nghla la dao da nk trong m?t phbg huong tam Cl.la
chi tiSt, con nSu vSt khong tron (hinh 30.2.6d) thi cAn phai dich chuySn them ban
may.
b) Phay ranh then brr, then kin tren tr yc bing dao phay ng6n
Ranh then (hinh 30.2.7.) duqc chia ra lam 3 lo�i: Ranh then thong suot (2),
ranh then ho (1) va ranh then kin (3). Phay ranh then la (1) nguyen cong nit quan
tr9ng, boi d9 chinh xac Cl.la ranh then quySt dinh tinh chit lip ghep cua m6i ghep
bAng then. Cac yeu cAu ky thu�t d6i v6i ranh then rfit ch?t che. ChiSu r9ng cua ranh
phai d�t d9 chinh xac cfip 2 ho?C cfip 3 ; chiSu sau ranh chinh xac d�t c§.p 5; chi@u
dai ranh chinh xac d�t cfip 8. NSu trong qua trinh gia cong khong dam bao cac yeu
cfiu tren thi khi lip rap doi hoi phai sua ngu9i rfit nhi@u. Ngoai nhfrng yeu cfiu ky
thu�t n6i tren, d6i v6i ranh then con c6 yeu cfiu ky thu�t v@ d9 chinh xac tuang
quan va d9 bong b@ m?t. Cac m?t ben Cl.la ranh then phai d6i xung nhau qua m?t
phbg di qua tam Cl.la tn.ic, con dQ bong cua cac b@ m?t nay phai d�t cfip 5, doi khi
con cao han
2
ffinh 30.2.7. D�g ranh then tren tn.ic
1 Ranh then dfiu kin dfiu ho;
2 Ranh then ha; 3- Ranh then kin
- 18
c) Phay ranh then kin bing dao phay ng6n
1
7
IDnh 30.2.8. Ga tf\l tron tren khf>i V
Su dvng khf>i V va thgc hi?n ga.
(Hinh 30.2.8) thS hi?n each ga tf\lc (3) dS phay ranh then kin hai d�u bfulg dao
phay ng6n, ga tren tf\lc dung. H? th6ng kyp ch�t bfulg hai kh6i V (3 ), bit ch�t
bfulg hai v&u kyp chu Z (1). Toan b9 duqc lAp tn_rc tiSp tren ban may va dinh vi
tren ranh chu T cua ban may.
Su dvng v&u kyp tg dinh tam va thvc hi?n phay tren tf\lc n&m, trvc dung
bfulg dao phay ng6n.
IDnh 30.2.9. Su d\lllg v&u kyp c6 nam cham dS phay ranh kin
a) Phay tren tf\lc nb; b) Phay tren tf\IC dung
Khi phay ranh kin tren may phay lip tf\IC ngang ho�c tf\IC dung, dS kyp cac chi
tiSt c6 d�ng tf\lc, ta SU d\lllg v&u kyp t\]' dinh tam (hinh 3 0.2.9), concac cong vi?c
thvc hi?n gi6ng nhu phuang phap tren bing dao phay ng6n.
Phay ranh then tren may chuyen dung
BS d�t d9 chinh xac cao chi tiSt duqc phay tren may phay chuyen dung bfulg
dao phay ranh then hai luoi v6i hanh trinh ch�y theo kiSu con lie. Theo phuang
phap dao an sau vao vao chi tiSt (t) = 0,2 - 0,4mm va phay toan b9 chiSu dai cua
ranh, sau d6 an sau vao m9t luqt, toan b9 chi@u dai theo chi@u nguqc l�i (hinh
3 0.2. 1 0). Ta gQi phuang phap nay la phuang phap ch�y dao kiSu con lie. Khi
nguon tai.lieu . vn
