Xem mẫu
BACH OU’C HI^N
GIAO TRINH
THI TRtfONG CHtfNG KHOAN
NXB TAI CHINH - 2006
CH-ONG 1: TONG QUAN VE THI TR-dNG CH0NG KHOAN
CH-ONG 1
TONG QUAN VE TH TRUUNG CH0NG KHOAN
1.1. DAI C-ONG VE THI TR -dN G TAI CHINH
1.1.1. Khai niem thi tr-dng tai chinh
Nhu cau ve von de tien hanh dau t- va cac nguon tiet kiem co the phat sinh tU cac chu the khac nhau trong nen kinh te. Trong do, th-eng xay ra tinh huong: nhung ng-ei co co hoi dau t- sinh led thi thieu von, trai lai nhung ng-ei co von nhan r6i lai khong co co hoi dau t- hoac khong biet dau t- vao dau. TU do hinh thanh nen mot co che chuyen doi tU tiet kiem sang dau t-. Co che do d-oc thuc hien va dieu chinh trong khuon kho mot thi tr-eng do la thi tr-eng tai chinh. Tren thi tr-eng tai chinh, nhung ng-ei thieu von huy dong von bang cach phat hanh ra cac cong cu tai chinh nh-co phieu, trai phieu.... Nhung ng-ei co von d- thUa, thay vi truc tiep dau t-vao may moc thiet bi, nha x-6ng de san xuat hang hoa hay cung cap dich vu, se dau t- (mua) cac cong cu tai chinh d-oc phat hanh b6i nhung ng-ei can huy dong von.
Vay, thi tr-eng tai chinh la noi di6n ra su chuyen von tU nhung ng-ei d- thUa von t6i nhung ng-ei thieu von. Thi tr-eng tai chinh cung co the d-oc dinh nghia la noi phat hanh, mua ban, trao doi va chuyen nh-ong cac cong cu tai chinh theo cac quy tac, luat le da d-oc an dinh.
Trong nen kinh te thi tr-eng, su ton tai va phat trien cua thi tr-eng tai chinh la tat yeu khach quan. Hoat dong tren thi tr-eng tai chinh co nhung tac dong, hieu 0ng truc tiep t6i hieu qua dau t- cua cac ca nhan cua cac doanh nghiep va hanh vi cua ng-ei tieu dung, va t6i dong thai chung cua toan bo nen kinh te.
1.1.2. Churc nang cua thi tr-dng tai chinh
- Huy dong va dan von tUnoi thUa von sang noi thieu von
Thi tr-eng tai chinh co ch0c nang co ban la din von tUnhung ng-ei d-thUa von sang nhung ng-ei can von. V6i nhung ng-ei d- thUa von, thu nhap l6n hon chi tieu, nhung ng-ei nay co the la Chinh phu, cac to ch0c hoac ca nhan. Trong khi do, do chi tieu !6n hon thu nhap, chinh phu, cac to ch0c va
Tr-dng Dai hoc Kinh te Quoc dan 5
GIAO TRINHTHI TR-dNG CH0NG KHOAN
ca nhan khac lai can von. Su chuyen dich von nay d-oc thuc hien theo so do sau:
S- do: Ch0c nang dan chuyen von cua thi trtf&ng tai chinh
TAI TRd GIAN TIEP
TAl TRd TRUC TIEP
Qua so do tren ta thay, su chuyen dich von d-oc thuc hien qua hai con d-eng, tai tro truc tiep va tai tro gian tiep. Trong tai tro truc tiep, nhung ng-ei can von huy dong truc tiep tU nhung ng-ei co von bang cach ban cac ch0ng khoan cho ho. Cac ch0ng khoan nay la cac cong cu tai chinh, no cung cap quyen yeu cau ve thu nhap va tai san va cac quyen khac cho chu sd huu doi vcti ng-ei phat hanh. Cac ch0ng khoan d-oc mua ban rong rai tren thi tr-eng cap mot va thi tr-eng cap hai. Cach th0c th0 hai de din von la tai tro gian tiep thong qua cac trung gian tai chinh. Cac trung gian tai chinh nh-cac ngan hang, cac to ch0c tin dung, cac to ch0c bao hiem va cac trung gian khac co vai tro cuc ky quan trong trong viec tich tu, tap trung va phan phoi von trong nen kinh te, dong thei cac to ch0c nay cung co vai tro quan trong trong viec cap von va h6 tro cho dong tai chinh truc tiep nh- thong qua cac hoat dong: dai ly, bao lanh, thanh toan v.v..
Nh- vay, thong qua viec din chuyen von, thi trudng tai chinh co vai trd quan trong trong viec tich tu, tap trung va phan phoi von trong nen kinh te, tren c- sd do lam tang nang suat va hieu qua cua toan bo nen kinh te. Thi tr-eng tai chinh truc tiep cai thien m0c song cho ca nhung ng-ei co von va nhung ng-ei can von.
6 Tr-dng Dai hoc Kinh te Quoc dan
CH-ONG 1: TONG QUAN VE THI TR-dNG CH0NG KHOAN
-Xac dinh gia ca cua cac tai san tai chinh.
Thong qua quan he giua ng-ei mua va ng-ei ban (quan he cung cau tren thi tr-eng) gia ca cua cac tai san tai chinh d-oc xac dinh, hay noi cach khac, loi t0c yeu cau cua tai san tai chinh d-oc xac dinh. Vi vay, thi tr-eng tai chinh la noi hinh thanh nen gia ca cua cac tai san tai chinh - cac "hang hoa" tren thi tr-eng.
- Tao tinh thanh khoan cho tai san tai chinh.
Thi tr-eng tai chinh cung cap mot mot co che de cac nha dau t- co the trao doi, mua ban cac tai san tai chinh cua minh tren thi tr-eng th0 cap, nh-vay thi tr-eng tai chinh tao ra tinh thanh khoan cho cac tai san tai chinh. Neu thieu tinh thanh khoan, ng-ei dau t- se buoc phai nam giu cac cong cu no cho tcti khi dao han, hoac nam giu cac cong cu von cho tcti khi cong ty pha san hoac giai the phai thanh ly tai san.
M0c do thanh khoan cua cac thi trueng tai chinh la khac nhau, no phu thuoc vao su phat trien cua thi tr-eng.
- Giam thieu chi phi cho cac chu the tham gia tren thi tr-dng
De cho cac giao dich co the di6n ra, nhung ng-ei mua va nhung ng-ei ban can phai bo ra cac chi phi nh- chi phi tim kiem doi tac va tim kiem thong tin trong qua trinh tr-6c, trong va sau khi ra cac quyet dinh dau t-. Nhe tinh tap trung, cac thong tin phuc vu qua trinh dau t- d-oc cung cap day du, chinh xac va nhanh chong tren thi tr-eng tai chinh, tU do cho phep giam thieu nhung chi phi doi vcfi cac ben tham gia giao dich va gop phan tang hieu qua doi vcfi cac chu the tren thi tr-eng cung nh- doi vcfi toan bo nen kinh te.
- Khuyen khich canh tranh va tang hieu qua kinh doanh
Thi tr-eng tai chinh la thi tr-eng dinh gia cac cong cu tai chinh, vi vay, se khuyen khich qua trinh phan phoi von mot cach co hieu qua, gop phan tang tinh canh tranh giua cac doanh nghiep va tU do dat ra cho cac doanh nghiep phai tang hieu qua kinh doanh de co the ton tai va phat trien.
- On dinh va dieu hoa l-u thong tien te.
Thi tr-eng tai chinh co mot ch0c nang quan trong la on dinh va dieu hoa l-u thong tien te, dam bao su phat trien lanh manh cua nen kinh te. Ch0c nang nay d-oc the hien thong qua viec mua ban cac trai phieu, tin phieu va cac giay te co gia khac cua Ngan hang Trung -ong tren thi tr-eng tai chinh va thi tr-eng tien te. Thong qua do, Chinh phu co the huy dong d-oc nguon von lcfn de bu dap tham hut ngan sach va kiem soat lam phat. Ngoai ra, Ngan hang Trung -ong cung co the mua ban ngoai te tren thi tr-eng ngoai hoi de
Tr-dng Dai hoc Kinh te Quoc dan 7
GIAO TRINHTHI TRUdNG CH0NG KHOAN
dieu chinh l-ong cung va cau ngoai te nham giup Chinh phu on dinh ty gia hoi doai.
Nh- vay, thi tr-eng tai chinh co ch0c nang het s0c quan trong khong nhung doi vcti nen kinh te ma ca doi vcfi tUng ca nhan, to ch0c kinh te. Thi tr-eng tai chinh tao dieu kien cho phep von d-oc chuyen tU ng-ei co tien nhan r6i va khong co co hoi dau t- hieu qua sang cho ng-ei co co hoi dau t-, co kha nang san suat, giup nang cao nang suat va hieu qua toan bo nen kinh te. Ngoai ra, thi tr-eng tai chinh cung truc tiep cai thien m0c song cua ng-ei tieu dung bang cach giup ho chon thei diem cho viec mua sam tot hon. Thi tr-eng tai chinh hoat dong hieu qua se truc tiep cai thien dei song kinh te xa hoi.
1.1.3. CaTu truc cua thi tr-dng tai chinh
Can c0 vao cac tieu thuc khac nhau, ng-ei ta phan loai thi tr-eng tai chinh thanh cac thi tr-eng bo phan.
* Thi tru&ng norva thi tru&ng von co phan.
Can c0 vao ph-ong thtic huy dong von cua to chtic phat hanh, thi tr-eng tai chinh d-oc phan thanh thi tr-eng no va thi tr-eng von co phan.
Thi tr-dng no la thi tr-eng ma hang hoa d-oc mua ban tai do la cac cong cu no. Thuc chat cua viec phat hanh cac cong cu no nay la nha phat hanh dung ra di vay theo ph-ong thuc co hoan tra ca goc va lai. Ng-ei cho vay khong chiu bat c0 trach nhiem nao ve ket qua hoat dong sfr dung von cua ng-ei vay va trong moi tr-eng hop, nha phat hanh phai co trach nhiem hoan tra theo cac cam ket da d-oc xac dinh trong hop dong vay. Cac cong cu no co thdi han xac dinh, co the la ngan han, trung han hay dai han. Tin phieu va trai phieu la hai vi du dien hinh cua cac cong cu no.
Khac vcti thi tr-eng no, thi tr-dng von co phan la noi mua ban cac co phieu, giay xac nhan co phan dong gop cua co dong. Co dong la chu sd huu cua cong ty va phai chiu trach nhiem trong phan dong gop cua minh. Co phieu se cho phep ho co quyen yeu cau doi vcti loi nhuan sau thue cua cong ty cung nh- doi vcfi tai san cua cong ty. Co phieu la vo thei han vi chung khong xac dinh cu the ngay man han. Ng-ei sd huu co phieu chi co the lay lai tien bang cach ban lai co phieu do tren thi tr-eng th0 cap hoac khi cong ty tuyen bo pha san.
* Thi tru&ng tien te va thi tru&ng von.
8 Tr-dng Dai hoc Kinh te Quoc dan
...
- tailieumienphi.vn
nguon tai.lieu . vn