Xem mẫu
- ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG CAO ĐẲNG KINH TẾ KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
GIÁO TRÌNH
MÔN HỌC: TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
NGÀNH: KẾ TOÁN
TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG
Thành phố Hồ Chí Minh, năm 2020
- ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG CAO ĐẲNG KINH TẾ KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
GIÁO TRÌNH
MÔN HỌC: TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
NGÀNH: KẾ TOÁN
TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG
THÔNG TIN CHỦ NHIỆM ĐỀ TÀI
Họ tên: Lâm Ánh Nguyệt
Học vị: Thạc sỹ
Đơn vị: Khoa Kế toán Tài chính
Email: lamanhnguyet@hotec.edu.vn
TRƯỞNG KHOA TỔ TRƯỞNG CHỦ NHIỆM
BỘ MÔN ĐỀ TÀI
HIỆU TRƯỞNG
DUYỆT
Thành phố Hồ Chí Minh, năm 20……
- TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép
dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu
lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
- LỜI GIỚI THIỆU
Tài chính doanh nghiệp là môn học cơ sở, là nền tảng cho sinh viên ngành Tài chính
doanh nghiệp, tài chính, tài chính ngân hàng và kế toán, nói chung là các chuyên ngành
kinh tế qua đó tạo cơ sở để tiếp tục nghiên cứu môn học liên quan như kế toán doanh
nghiệp, thẩm định dự án, thẩm định tín dụng…các môn học nghiệp vụ liên quan đến kế
toán tài chính và ngân hàng.
Giáo trình Tài chính doanh nghiệp được tóm tắt lại các nội dung cơ bản theo chương
trình môn học bậc Cao đẳng; là tài liệu cần thiết cho học sinh sinh ngành kế toán, đáp ứng
chương trình giảng dạy và mục tiêu đào tạo của Trường Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Thành
phố Hồ Chí Minh.
Giáo trình Tài chính doanh nghiệp bậc cao đẳng ngành kế toán gồm 6 chương:
Chương 1: Tổ chức Tài chính doanh nghiệp
Chương 2: Vốn và quản lý vốn cố định của doanh nghiệp
Chương 3: Quản lý vốn lưu động
Chương 4: Chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp
Chương 5: Doanh thu doanh nghiệp
Chương 6: Hoạch định lợi nhuận doanh nghiệp
Ở mỗi chương ngoài nội dung lý thuyết, còn có hệ thống bài tập để người học củng
cố lý thuyết và rèn luyện kỹ năng thực hành. Nội dung kiến thức cơ bản đã được tác giả
cập nhật theo quy định hiện hành của Nhà nước về Luật Doanh nghiệp; Hướng dẫn Chế độ
Khấu hao Tài sản cố định.
Mặc dù rất cố gắng, tuy nhiên giáo trình khó tránh khỏi những thiếu sót về nội dung
và hình thức. Rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của quý bạn đọc để Giáo trình
này được hoàn thiện hơn trong quá trình sử dụng.
Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 8 năm 2020
Chủ biên: Lâm Ánh Nguyệt
- MỤC LỤC
Chương 1. TỔ CHỨC TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP ..................................................... 9
1.1. Bản chất và chức năng của tài chính doanh nghiệp...................................................... 9
1.1.1. Bản chất của tài chính doanh nghiệp ......................................................................... 9
1.1.2. Chức năng của tài chính doanh nghiệp.................................................................... 12
1.2. Vị trí của tài chính doanh nghiệp ............................................................................... 15
1.2.1. Trên phạm vi toàn bộ nền kinh tế quốc dân ............................................................ 15
1.2.2. Trên phạm vi các doanh nghiệp............................................................................... 15
1.3. Vai trò của tài chính doanh nghiệp ............................................................................. 16
1.3.1. Đảm bảo đủ nguồn vốn cho doanh nghiệp hoạt động ............................................. 16
1.3.2. Huy động vốn với chi phí thấp nhất ........................................................................ 16
1.3.3. Sử dụng có hiệu quả các nguồn tài trợ .................................................................... 16
1.3.4. Giám sát và hướng dẫn các hoạt động, chi tiêu phù hợp với tình hình tài chính doanh nghiệp. 16
1.4. Mục tiêu của quản trị tài chính doanh nghiệp ............................................................ 17
1.4.1. Đối với doanh nghiệp công ích................................................................................ 17
1.4.2. Đối với doanh nghiệp khác ...................................................................................... 17
1.5. Tổ chức tài chính doanh nghiệp ................................................................................. 19
1.5.1. Những nhân tố ảnh hưởng đến tài chính doanh nghiệp ........................................... 19
1.5.2. Nguyên tắc tổ chức tài chính doanh nghiệp ............................................................ 25
1.5.3. Nội dung công tác tài chính doanh nghiệp .............................................................. 26
1.5.4. Tổ chức bộ máy tài chính doanh nghiệp ................................................................. 28
1.6. Câu hỏi củng cố .......................................................................................................... 28
Chương 2. VỐN VÀ QUẢN LÝ VỐN CỐ ĐỊNH CỦA DOANH NGHIỆP ................... 30
2.1. Vốn của doanh nghiệp ................................................................................................ 30
2.1.1. Khái niệm về vốn của doanh nghiệp ....................................................................... 30
2.1.2. Phân loại vốn sản xuất kinh doanh .......................................................................... 31
2.1.2.1. Vốn của doanh nghiệp xét từ nguồn hình thành ................................................... 31
2.1.2.2. Vốn của doanh nghiệp xét từ mặt sử dụng ........................................................... 32
2.1.2.3. Căn cứ vào đối tượng đầu tư ................................................................................ 32
2.1.2.4. Căn cứ vào tính chất luân chuyển ......................................................................... 33
2.1.3. Bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp .................................................................. 33
- 2.2. Quản lý vốn cố định ................................................................................................... 33
2.2.1. Khái niệm về tài sản cố định và vốn cố định........................................................... 33
2.2.2. Phân loại và kết cấu tài sản cố định ......................................................................... 35
2.2.2.1. Phân loại tài sản cố định ....................................................................................... 35
2.2.2.2. Kết cấu tài sản cố định.......................................................................................... 37
2.2.3. Khấu hao tài sản cố định ......................................................................................... 38
2.2.3.1. Khái niệm về khấu hao và quỹ khấu hao.............................................................. 38
2.2.3.2. Phương pháp tính khấu hao tài sản cố định .......................................................... 39
2.2.4. Quản lý vốn cố định ................................................................................................ 62
2.3. Bài tập chương 2 ......................................................................................................... 64
Chương 3. QUẢN LÝ VỐN LƯU ĐỘNG CỦA DOANH NGHIỆP ............................... 69
3.1. Khái niệm – phân loại và chu chuyển vốn lưu động .................................................. 69
3.1.1. Khái niệm về vốn lưu động ..................................................................................... 69
3.1.2. Phân loại về vốn lưu động ....................................................................................... 70
3.1.3. Chu chuyển vốn lưu động........................................................................................ 71
3.2. Quản lý vốn lưu động ................................................................................................. 73
3.2.1. Quản lý hàng tồn kho .............................................................................................. 74
3.2.2. Quản lý vốn bằng tiền.............................................................................................. 82
3.2.3. Quản lý các khoản phải thu ..................................................................................... 90
3.3. Bài tập chương 3 ......................................................................................................... 96
Chương 4. CHI PHÍ SẢN XUẤT KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP ................ 100
4.1. Chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp ........................................................ 100
4.1.1. Khái niệm chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp .................................... 100
4.1.2. Phân loại chi phí sản xuất kinh doanh ................................................................... 101
4.1.3. Giá thành sản phẩm ............................................................................................... 104
4.2. Ý nghĩa và phương hướng của việc hạ thấp chi phí ................................................. 126
4.2.1. Ý nghĩa hạ thấp chi phí sản xuất ........................................................................... 126
4.2.2. Phương hướng hạ thấp chi phí sản xuất ................................................................ 126
4.3. Bài tập chương 4 ....................................................................................................... 127
Chương 5. DOANH THU DOANH NGHIỆP ................................................................ 133
5.1. Doanh thu của doanh nghiệp .................................................................................... 133
- 5.1.1. Khái niệm về doanh thu của doanh nghiệp .......................................................... 133
5.1.2. Phân loại doanh thu ............................................................................................... 134
5.2. Phương pháp lập kế hoạch doanh thu ....................................................................... 135
5.3. Phương hướng tăng doanh thu bán hàng .................................................................. 137
5.4. Bài tập chương 5 ....................................................................................................... 139
Chương 6. HOẠCH ĐỊNH LỢI NHUẬN DOANH NGHIỆP...................................... 142
6.1. Lợi nhuận .................................................................................................................. 142
6.1.1. Khái niệm về lợi nhuận ......................................................................................... 142
6.1.2. Các loại lợi nhuận .................................................................................................. 142
6.1.3. Các chỉ tiêu phân tích, đánh giá lợi nhuận ............................................................ 143
6.2. Điểm hòa vốn............................................................................................................ 145
6.3. Phương hướng tối đa hóa lợi nhuận ......................................................................... 153
6.3.1. Tăng doanh thu bán hàng hợp lý, tích cực ............................................................ 153
6.3.2. Không ngừng hạ thấp chi phí kinh doanh hợp lý .................................................. 154
6.3.3. Phân tích tình hình thực hiện kế hoạch lợi nhuận ................................................. 154
6.4. Bài tập chương 6 ....................................................................................................... 154
PHỤ LỤC SỐ 01 ............................................................................................................. 163
PHỤ LỤC SỐ 02 ............................................................................................................. 168
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................... 173
- GIÁO TRÌNH MÔN HỌC
Tên môn học: Tài chính doanh nghiệp
Mã môn học: MH3104124
Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trò của môn học/mô đun:
- Vị trí: Môn học Tài chính doanh nghiệp thuộc nhóm các môn học cơ sở được bố trí
giảng dạy sau khi đã học xong các môn học chung. Trong nhóm các môn học cơ sở, môn
Tài chính doanh nghiệp được bố trí sau môn Tài chính tiền tệ.
- Tính chất: Môn học Tài chính doanh nghiệp là môn học bắt buộc; cung cấp cho sinh
viên các kiến thức về nền tảng và cách thức ứng dụng thực tế liên quan đến các quyết định
chủ yếu của công ty: quản lý các nguồn vốn, tính toán chi phí sản xuất kinh doanh, doanh
thu và lợi nhuận trong doanh nghiệp.
Mục tiêu của môn học/mô đun:
- Về kiến thức:
+ Trình bày được các khái niệm về vốn, phân loại các nguồn vốn trong doanh nghiệp.
+ Trình bày được khái niệm về chi phí, phân loại chi phí vá cách tính toán chi phí, giá
thành sản xuất trong doanh nghiệp.
+ Trình bày được khái niệm doanh thu, phân loại doanh thu, cách tính doanh thu trong
hoạt động của doanh nghiệp.
+ Trình bày được khái niệm lợi nhuận, phân loại lợi nhuận, điểm hòa vốn, phương
hướng tối đa hóa lợi nhuận của doanh nghiệp.
- Về kỹ năng:
+ Tính toán được mức khấu hao tài sản cố định.
+ Tính toán được mức quản lý hàng tồn kho, quản lý tiền mặt, quản lý khoản phải thu
tối ưu trong doanh nghiệp.
+ Tính toán được giá thành sản phẩm, doanh thu, điểm hòa vốn, lợi nhuận của doanh
nghiệp.
- Về năng lực tự chủ và trách nhiệm:
+ Người học tiếp nhận và nghiên cứu đầy đủ nội dung bài giảng, rèn luyện kỹ năng
trình bày tóm tắt nội dung chính trong từng chương.
+ Rèn luyện tư duy Logic hình thành phương pháp học chủ động, nghiêm túc, nhớ lâu
về phương pháp tính toán, cách xử lý tình huống từ các ví dụ, bài tập.
- Tài chính doanh nghiệp Chương 1: Tổ chức tài chính doanh nghiệp
Chương 1. TỔ CHỨC TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
Giới thiệu:
Trong chương 1 bao gồm các nội dung: Bản chất và chức năng của tài chính doanh
nghiệp; Vị trí, vai trò của tài chính doanh nghiệp trong nền kinh tế; Mục tiêu quản trị tài
chính doanh nghiệp và tổ chức tài chính trong doanh nghiệp.
Mục tiêu:
- Trình bày được bản chất, chức năng, vị trí, vai trò, mục tiêu của tài chính doanh
nghiệp.
- Trình bày các nguyên tắc tổ chức tài chính doanh nghiệp.
Nội dung chính:
1.1. Bản chất và chức năng của tài chính doanh nghiệp
1.1.1. Bản chất của tài chính doanh nghiệp
Trước khi bắt đầu hoạt động, các doanh nghiệp cần phải có nguồn vốn ban đầu để
tiến hành xây dựng nhà xưởng, mua sắm máy móc thiết bị, mua sắm nguyên vật liệu, trả
lương cho nhân công…. Sau khi đi vào hoạt động, việc ổn định nguồn tài chính cho kinh
doanh cũng không kém phần quan trọng, duy trì nguồn vốn để phát triển, nghiên cứu, cải
tiến kỹ thuật mở rộng sản xuất kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh với các doanh
nghiệp cùng ngành…Việc sử dụng thường xuyên vốn tiền tệ đòi hỏi doanh nghiệp phải cân
đối thu chi điều này tạo nên quá trình luân chuyển vốn.
Như vậy, trong quá trình sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp phát sinh nhiều mối quan
hệ kinh tế. Song song với những mối quan hệ kinh tế thể hiện một cách trực tiếp còn có
các mối quan hệ kinh tế gắn với quá trình tuần hoàn và luận chuyển vốn, gắn với việc hình
thành và sử dụng vốn tiền tệ. Các quan hệ kinh tế này phụ thuộc phạm trù tài chính.
Tài chính doanh nghiệp ra đời từ nền kinh tế hàng hóa và trở thành công cụ quản lý
kinh doanh sản xuất ở các doanh nghiệp.
Quan hệ tài chính ở các doanh nghiệp được biểu hiện thành quá trình vận động của
vốn kinh doanh và thể hiện qua ba mối quan hệ lớn sau đây:
Thứ nhất: Những quan hệ kinh tế giữa doanh nghiệp với nhà nước
Doanh nghiệp hoạt động phải trích nộp các khoản thuế cho Ngân sách Nhà nước
(NSNN), điều này thể hiện thông qua các Luật Thuế được Quốc hội ban hành.
KHOA: KẾ TOÁN – TÀI CHÍNH 9
- Tài chính doanh nghiệp Chương 1: Tổ chức tài chính doanh nghiệp
Trên cơ sở đóng góp của doanh nghiệp, Nhà nước sẽ giữ vai trò điều hành, thực thi
các khoản chi Ngân sách cho các hoạt động đầu tư, phát triển. Hàng năm, Nhà nước sử
dụng Ngân sách để phát triển cơ sở hạ tầng, kinh tế kỹ thuật giúp các doanh nghiệp thuận
lợi hơn trong việc đưa sản phẩm đến với xã hội hoặc xuất khẩu sang các nước khác. Ví dụ
như chi ngân sách xây dựng cảng biển, đường giao thông…
Nhà nước còn rót vốn thông qua các doanh nghiệp Nhà nước. Vốn sản xuất kinh
doanh ban đầu do ngân sách Nhà nước cấp phát (hay do công ty đầu tư tài chính Nhà nước
đầu tư) để các doanh nghiệp hoạt động. Doanh nghiệp có quyền lợi và trách nhiệm quản
lý, sử dụng, bảo toàn và phát triển vốn sản xuất kinh doanh, đồng thời nộp đầy đủ các
khoản phải thu theo luật định cho NSNN. Trong các doanh nghiệp này không có sự chuyển
dịch quan hệ về sở hữu vốn, tài sản thuộc về Nhà nước, còn quyền sử dụng lại được trao
cho doanh nghiệp.
Hơn nữa, Nhà nước còn đầu tư vốn vào các doanh nghiệp khác (công ty cổ phần, tập
đoàn…) mặc dù NSNN không cấp phát vốn trực tiếp ban đầu nhưng có thể Nhà nước tham
gia góp vốn cổ phần hoặc cho vay, hoàn thuế, miễn thuế, trợ giá…NSNN được hưởng cổ
tức theo tỷ lệ tham gia vốn tương ứng (trong công ty cổ phần) và ngược lại sự kinh doanh
thua kém của công ty dẫn đến thua lỗ trong kinh doanh, thì vốn NSNN cũng phải chia sẻ
tổn thất hao hụt theo tỷ lệ.
Các khoản nộp của doanh nghiệp là nguồn thu nhập của ngân sách. Ngược lại việc
trợ vốn của ngân sách tạo nên các quỹ tiền tệ ở doanh nghiệp.
Thứ hai: Quan hệ giữa doanh nghiệp với các chủ thể kinh tế khác
Sự đa dạng hóa hình thức sở hữu trong nền kinh tế thị trường đã tạo ra các mối quan
hệ kinh tế giữa doanh nghiệp với các doanh nghiệp khác (công ty cổ phần; công ty TNHH,
doanh nghiệp tư nhân…); giữa doanh nghiệp với các nhà đầu tư, người cho vay, với người
bán hàng, người mua thông qua việc hình thành và sử dụng các quỹ tiền tệ trong hoạt động
sản xuất - kinh doanh, giữa các doanh nghiệp bao gồm các quan hệ thanh toán tiền mua
bán vật tư, hàng hoá, phí bảo hiểm, chi trả tiền công, cổ tức, tiền lãi trái phiếu;
Quan hệ giữa doanh nghiệp với ngân hàng, các tổ chức tín dụng phát sinh trong quá
trình doanh nghiệp vay và hoàn trả vốn, trả lãi cho ngân hàng, các tổ chức tín dụng. Quan
hệ này phát sinh khi doanh nghiệp tiến hành các nghiệp vụ huy động vốn đầu tư, cho vay
vốn với các doanh nghiệp khác…
Khi đã thực hiện các quan hệ này để phục vụ các hoạt động sản xuất kinh doanh thì
quan hệ mua bán cũng nảy sinh như mua bán vật tư, hàng hóa, chứng chỉ bảo hiểm…Tất
cả các mối quan hệ kinh tế này phụ thuộc vào các điều kiện của thị trường hàng hóa, thị
KHOA: KẾ TOÁN – TÀI CHÍNH 10
- Tài chính doanh nghiệp Chương 1: Tổ chức tài chính doanh nghiệp
trường vốn và thậm chí cả thị trường lao động. Nói đúng hơn, các quan hệ kinh tế này luôn
bị chi phối bởi quy luật kinh tế, quy luật giá trị, quy luật cung cầu và quy luật cạnh tranh.
Thế nhưng bao trùm lên toàn bộ hệ thống thị trường chứa đựng các quan hệ kinh tế này lại
là sự quản lý của pháp luật Nhà nước. Xét cả về mặt lý luận lẫn thực tiễn, các nhà khoa học
kinh tế và các quản trị gia đều cho rằng trong cơ chế kinh tế, các quan hệ kinh tế này của
doanh nghiệp hết sức quan trọng đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Nếu coi
nhẹ, không nắm bắt được và thiếu hiểu biết về nó, sức cạnh tranh và hiệu quả kinh doanh
của doanh nghiệp không thể đạt tới đỉnh cao, thậm chí có thể đưa doanh nghiệp đến bờ vực
phá sản.
Thứ ba: Quan hệ trong nội bộ doanh nghiệp
Doanh nghiệp hoạt động là một thể thống nhất. Thế nhưng, trong một tập thể sẽ nảy
sinh mối quan hệ giữa các bộ phận bên trong. Gồm:
- Quan hệ kinh tế giữa doanh nghiệp với các phòng ban, phân xưởng trong việc nhận,
thanh toán và tạm ứng tài sản.
- Quan hệ kinh tế giữa doanh nghiệp với cán bộ công nhân viên trong quá trình phân
phối thu nhập cho người lao động dưới hình thức tiền lương, tiền thưởng, tiền phạt và lãi
cổ phần.
Cụ thể như sau:
- Quan hệ giữa doanh nghiệp với các đơn vị trực thuộc, phụ thuộc doanh nghiệp: Thể
hiện trong việc điều hòa, phân phối vốn, chi phí, các quỹ xí nghiệp giữa doanh nghiệp với
đơn vị trực thuộc, phụ thuộc doanh nghiệp căn cứ vào quy mô, nhiệm vụ của từng đơn vị,
mức độ hoàn thành nhiệm vụ, thưởng phạt về vật chất trong việc chấp hành nhiệm vụ.
- Quan hệ giữa doanh nghiệp với cán bộ nhân viên của doanh nghiệp: Thể hiện trong
việc chi trả lương, trả thưởng, chi trợ cấp bảo hiểm xã hội, giao và thanh toán tạm ứng, thu
về tiền phạt…
Từ ba mối quan hệ trển chúng ta có thể rút ra mối quan hệ cơ bản và đặc trưng nhất,
tựu chung nhất là mối quan hệ về sở hữu:
Quan hệ sở hữu thể hiện các doanh nghiệp có quyền bình đẳng kinh doanh và chịu
trách nhiệm về hoạt động kinh doanh của mình trước các chủ thể sở hữu trong doanh
nghiệp.
Quan hệ sở hữu gắn bó hữu cơ với quan hệ về tài sản, quan hệ phân phối và quyết
định những quan hệ đó bởi vì trong nền kinh tế thị trường, động lực kinh tế chính là lợi ích
trực tiếp cùa người lao động và lợi ích của các chủ doanh nghiệp. Do đó, chủ sở hữu các
KHOA: KẾ TOÁN – TÀI CHÍNH 11
- Tài chính doanh nghiệp Chương 1: Tổ chức tài chính doanh nghiệp
giá trị tài sản và vốn sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp có vị trí vai trò khác với vị trí,
vai trò của người chủ kinh doanh và người lao động trực tiếp thao tác các nghiệp vụ sản
xuất kinh doanh. Điều này được thể hiện rõ thông qua việc định hướng sản xuất kinh doanh,
quản lý và kiểm soát các mặt hoạt động của doanh nghiệp. Người chủ sở hữu có thể không
trực tiếp sử dụng tài sản, vốn liếng trong quá trình sản xuất kinh doanh nhưng lại có quyền
định hướng để người chủ kinh doanh sử dụng tài sản, vốn liếng đó làm sao có hiệu quả cao
nhất, đáp ứng được các yêu cầu của chính bản thân người lao động, người chủ kinh doanh
và chủ sở hữu. Sự phân định rành mạch về quyền hạn của từng chủ thể chính là nhằm giải
quyết lợi ích kinh tế gắn với trách nhiệm và quyền hạn của các chủ thể trong sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp.
Các mối quan hệ kinh tế biểu hiện dưới hình thái giá trị kể trên tồn tại một cách khách
quan trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh, gắn với việc hình thành và sử dụng các loại quỹ
bằng tiền của doanh nghiệp (vốn cố định, vốn lưu động, quỹ tiền lương, quỹ xí nghiệp…).
Nói cách khác, sự hình thành và sử dụng vốn lưu động, vốn cố định, chi phí; sự hình thành
và sử dụng thu nhập, tích lũy tiền tệ trong doanh nghiệp đều thuộc nội dung tài chính doanh
nghiệp.
Chính vì các mối quan hệ kinh tế biểu hiện dưới hình thái giá trị tồn tại một cách
khách quan trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh, gắn liền với sự hình thành và sử dụng các
loại quỹ bằng tiền của doanh nghiệp nên khái niệm về bản chất tài chính doanh nghiệp có
thể nêu một cách ngắn gọn như sau:
Tài chính doanh nghiệp là hoạt động liên quan đến việc huy động hình thành nên
các nguồn vốn và sử dụng nguồn vốn đó trong hoạt động sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp nhằm đạt được những mục tiêu nhất định.
1.1.2. Chức năng của tài chính doanh nghiệp
Từ khái niệm tài chính doanh nghiệp, chúng ta thấy rõ tài chính doanh nghiệp gắn
liền với ba loại quyết định quan trọng: quyết định đầu tư, quyết định nguồn vốn và quyết
định phân phối lợi nhuận. Thể hiện qua đó các chức năng tài chính của doanh nghiệp gồm:
Xác định và tổ chức các nguồn vốn nhằm bảo đảm nhu cầu sử dụng vốn cho quá
trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp
Một trong những điều kiện đảm bảo cho doanh nghiệp hoạt động thường xuyên, liên
tục là phải có đầy đủ vốn để thỏa mãn các nhu cầu chi tiêu cần thiết cho quá trình kinh
doanh sản xuất. Như vậy, muốn chi doanh nghiệp phải có các nguồn thu và hoạt động thu
chi diễn ra thường xuyên, liên tục.
KHOA: KẾ TOÁN – TÀI CHÍNH 12
- Tài chính doanh nghiệp Chương 1: Tổ chức tài chính doanh nghiệp
Song do sự vận động của vật tư hàng hóa và tiền tệ thường không khớp với nhau về
thời gian, có lúc thu nhiều nhưng chi ít, có lúc thu ít nhưng chi nhiều…nên giữa nhu cầu
và khả năng về vốn tiền tệ thường không cân đối với nhau. Vì vậy, đảm bảo đủ vốn cho
hoạt động kinh doanh sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp là vấn đề quan trọng, đòi hỏi
phải tổ chức vốn.
Để đảm bảo tổ chức vốn tốt, tài chính doanh nghiệp cần căn cứ vào nhiệm vụ kinh
doanh và các điều kiện khác như giá cả, thị trường…để xác định số vốn cần thiết. Trên cơ
sở đó mà bố trí, khai thác hợp pháp, hợp lệ, hợp lý mọi nguồn vốn (vốn tự có, vốn vay, tiền
bán hàng, các khoản thu về việc cung cấp lao vụ cho bên ngoài…) để có thể bảo đảm thỏa
mãn nhu cầu vốn và giúp cho vốn luân chuyển ngày càng nhanh.
Thực hiện tốt chức năng tổ chức tài chính doanh nghiệp có ý nghĩa quan trọng đối
với việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, tức là dùng một số vốn ít nhất đạt hiệu quả kinh
tế cao nhất.
Để thực hiện sản xuất kinh doanh trong điều kiện của cơ chế thị trường có hiệu quả
đòi hỏi các doanh nghiệp phải có vốn và có phương án tạo lập, huy động vốn cụ thể.
- Thứ nhất, phải xác định nhu cầu vốn (vốn cố định và vốn lưu động) cần thiết cho
quá trình sản xuất kinh doanh.
- Thứ hai, phải xem xét khả năng đáp ứng nhu cầu vốn và các giải pháp huy động
vốn:
+ Nếu nhu cầu lớn hơn khả năng thì doanh nghiệp phải huy động thêm vốn, tìm kiếm
mọi nguồn tài trợ với chi phí sử dụng vốn thấp nhưng vẫn bảo đảm có hiệu quả.
+ Nếu khả năng lớn hơn nhu cầu thì doanh nghiệp có thể mở rộng sản xuất, mở rộng
thị trường hoặc có thể tham gia vào thị trường tài chính như đầu tư chứng khoán, cho thuê
tài sản, góp vốn liên doanh...
- Thứ ba, phải lựa chọn nguồn vốn và phương thức thanh toán các nguồn vốn sao cho
chi phí doanh nghiệp phải trả là thấp nhất trong khoảng thời gian hợp lý.
Chức năng phân phối thu nhập của doanh nghiệp
Sau một thời gian hoạt động kinh doanh sản xuất, doanh nghiệp có được thu nhập
bằng tiền. Để đảm bảo cho hoạt động kinh doanh sản xuất được diễn ra liên tục cần thiết
phải phân phối số thu nhập này.
Tài chính Nhà nước có chức năng phân phối tổng sản phẩm xã hội. Vì vậy, tài chính
là khâu cơ sở của hệ thống tài chính Nhà nước nên việc phân phối lần đầu thu nhập và tích
lũy tiền tệ trong doanh nghiệp do tài chính doanh nghiệp thực hiện. Ngoài ra, tài chính
KHOA: KẾ TOÁN – TÀI CHÍNH 13
- Tài chính doanh nghiệp Chương 1: Tổ chức tài chính doanh nghiệp
doanh nghiệp thực hiện việc phân phối lại các quỹ doanh nghiệp (quỹ khấu hao, quỹ khen
thưởng, quỹ phúc lợi…).
Thực chất đó là quá trình hình thành các khoản thu nhập bằng tiền, bù đắp chi phí
(chi phí sản xuất kinh doanh, chi phí sản xuất lưu thông…nhằm tái tạo lại nguồn vốn cố
định, vốn lưu động, sức lao động…), phân phối tích lũy tiền tệ đạt được thông qua sự vận
động và sử dụng các quỹ tiền tệ ở doanh nghiệp.
Thực hiện tốt chức năng này có ý nghĩa quan trọng:
- Đảm bảo bù đắp những hao phí về lao động sống và lao động vật hóa đã tiêu hao
trong quá trình kinh doanh sản xuất, đảm bảo nguồn vốn cho quá trình kinh doanh được
liên tục.
- Phát huy được vai trò đòn bẩy của tài chính doanh nghiệp. Kết hợp đúng đắn giữa
lợi ích Nhà nước, doanh nghiệp và cán bộ công nhân viên, thúc đẩy doanh nghiệp và công
nhân viên quan tâm đến hiệu quả kinh doanh sản xuất.
Chức năng phân phối biểu hiện ở việc phân phối thu nhập của doanh nghiệp từ doanh
thu bán hàng và thu nhập từ các hoạt động khác. Nhìn chung, các doanh nghiệp phân phối
như sau:
- Bù đắp các yếu tố đầu vào đã tiêu hao trong quá trình sản xuất kinh doanh như chi
phí khấu hao tài sản cố định, chi phí vật tư, chi phí cho lao động và các chi phí khác mà
doanh nghiệp đã bỏ ra, nộp thuế thu nhập doanh nghiệp (nếu có lãi).
- Phần lợi nhuận còn lại sẽ phân phối như sau:
Bù đắp các chi phí không được trừ.
Chia lãi cho đối tác góp vốn, chi trả cổ tức cho các cổ đông.
Phân phối lợi nhuận sau thuế vào các quỹ của doanh nghiệp.
Chức năng giám đốc đối với hoạt động sản xuất kinh doanh
Tổ chức vốn, phân phối thu nhập và tích lũy tiền tệ đòi hỏi phải có sự giám đốc, kiểm
tra bằng đồng tiền.
Giám đốc của tài chính doanh nghiệp là loại giám đốc toàn diện, thường xuyên và có
hiệu quả cao, không những giúp doanh nghiệp thấy rõ tiến trình hoạt động của doanh
nghiệp mà còn giúp thấy rõ hiệu quả kinh tế do những hoạt động đó mang lại. Bởi vì hầu
hết các hoạt động kinh tế của doanh nghiệp đều được biểu hiện qua chỉ tiêu tiền tệ. Từ đó,
thông qua tình hình quản lý và sử dụng vốn (vốn pháp định, vốn vay, vốn liên doanh, vốn
lưu động, vốn cố định…), chi phí dịch vụ, các loại quỹ (quỹ tiền mặt, quỹ khấu hao, quỹ
KHOA: KẾ TOÁN – TÀI CHÍNH 14
- Tài chính doanh nghiệp Chương 1: Tổ chức tài chính doanh nghiệp
xí nghiệp…), tiền thu về bán hàng, tích lũy tiền tệ, các khoản phải thanh toán với cán bộ
công nhân viên trong doanh nghiệp, thanh toán với các đơn vị kinh tế khác, với Nhà
nước…mà phát hiện chỗ mạnh, chỗ yếu, từ đó có biện pháp tác động thúc đẩy doanh nghiệp
cải tiến các hoạt động tổ chức quản lý kinh doanh sản xuất nhằm đạt hiệu quả cao nhất.
Tuy nhiên, chức năng giám đốc của tài chính cũng bị hạn chế như không thể giám
đốc kiểm soát được chất lượng hàng hóa, lao vụ, chất lượng của từng mặt, từng quá trình
quản lý kinh doanh sản xuất cụ thể…nghĩa là giám đốc của tài chính không thể đi sâu vào
các nghiệp vụ cụ thể của quá trình sản xuất kinh doanh.
Ba chức năng của tài chính doanh nghiệp có mối quan hệ hữu cơ , không thể tách rời
nhau. Thực hiện chức năng quản lý vốn và chức năng phân phối tiến hành đồng thời với
chức năng giám đốc. Quá trình giám đốc, kiểm tra tiến hành tốt thì quá trình tổ chức phân
phối vốn mới được thực hiện tốt. Ngược lại, việc tổ chức vốn và phân phối tốt sẽ tạo điều
kiện thuận lợi cho việc thực hiện chức năng giám đốc.
1.2. Vị trí của tài chính doanh nghiệp
1.2.1. Trên phạm vi toàn bộ nền kinh tế quốc dân
Trong một quốc gia, ngân sách đóng vai trò hết sức quan trọng, quyết định sự phát
triển về kinh tế, vì vậy việc một quốc gia có thể phát huy tốt vai trò của toàn bộ hệ thống
tài chính để tích lũy tiền tệ, tập trung cho đầu tư sẽ giúp quốc gia này phát triển một cách
nhanh chóng và vững mạnh.
1.2.2. Trên phạm vi các doanh nghiệp
- Đối với hoạt động của các doanh nghiệp trong một nền kinh tế, tài chính doanh
nghiệp là một mặt không thể thiếu được, nó có mối quan hệ chặt chẽ, có tác động qua lại
đối với các hoạt động khác của doanh nghiệp.
Một doanh nghiệp nếu được quản lý tốt về mặt tài chính sẽ đầu tư đúng hướng, tiết
kiệm được chi phí sử dụng vốn, phát huy hiệu quả sử dụng vốn, thu về lợi nhuận cao và
nhờ đó lại tiếp tục tái đầu tư để mở rộng sản xuất kinh doanh. Ngược lại, kết quả hoạt động
kinh doanh sản xuất của doanh nghiệp cũng tác động trực tiếp đến tài chính doanh nghiệp.
VViệc tiêu thụ hàng hóa, cung ứng lao vụ đều đặn, kịp thời sẽ tạo điều kiện để doanh
nghiệp quay vòng vốn nhanh, đảm bảo vốn tiền tệ nhằm đáp ứng mọi nhu cầu chi tiêu cần
thiết. Việc hạ thấp chi phí sản xuất kinh doanh, tăng năng suất lao động, tiết kiệm nguyên
nhiên liệu…sẽ tăng được tích lũy, giảm bớt lượng nhu cầu về vốn tiền tệ, nhờ đó tình hình
tài chính của doanh nghiệp sẽ thuận lợi.
KHOA: KẾ TOÁN – TÀI CHÍNH 15
- Tài chính doanh nghiệp Chương 1: Tổ chức tài chính doanh nghiệp
Tài chính doanh nghiệp có vai trò rất quan trọng hiện nay, chúng ta có thể thấy các
doanh nghiệp luôn tìm kiếm những giám đốc tài chính giỏi. Người sở hữu vốn chỉ là người
có nhiều tiền đầu tư vào doanh nghiệp, nhưng người làm cho doanh nghiệp phát triển và
ngày càng mở rộng chính là các giám đốc điều hành, giám đốc tài chính. Thẩm quyền về
tài chính ít khi được phân quyền hay ủy quyền cho cấp dưới vì các quyết định về tài chính
có thể liên quan trực tiếp đến sự tồn vong của doanh nghiệp. Ví dụ như quyết định đầu tư,
quyết định bán chịu, phát hành thêm cổ phiếu…
1.3. Vai trò của tài chính doanh nghiệp
Với các chức năng quan trọng trên có thể nói tài chính doanh nghiệp đóng vai trò rất
qaun trọng trong hoạt động của một doanh nghiệp.
1.3.1. Đảm bảo đủ nguồn vốn cho doanh nghiệp hoạt động
Bộ phận tài chính của doanh nghiệp là nơi hoạch định nguồn vốn và tìm kiếm các
nguồn vốn với chi phí phù hợp nhằm đảm bảo cho doanh nghiệp có đủ vốn hoạt động kinh
doanh thường xuyên, liên tục và kịp thời.
1.3.2. Huy động vốn với chi phí thấp nhất
Bên cạnh việc đảm bảo đủ nguồn vốn, một trong những điều quan trọng giúp doanh
nghiệp hoạt động hiệu quả đó là cần tìm kiếm được các nguồn vốn có chi phí thấp nhất.
Điều này góp phần giúp doanh nghiệp đảm bảo khả năng thanh toán các khoản nợ phát
sinh.
1.3.3. Sử dụng có hiệu quả các nguồn tài trợ
Ngay khi đã có đầy đủ nguồn vốn với chi phí thấp, nhiệm vụ khó khăn hơn của tài
chính chính doanh nghiệp đó là kết hợp với các bộ phận chức năng liên quan tìm những cơ
hội đầu tư tốt nhất, đầu tư vào những dự án có tỷ lệ hoàn vốn và hiệu quả cao.
1.3.4. Giám sát và hướng dẫn các hoạt động, chi tiêu phù hợp với tình hình tài
chính doanh nghiệp
Không những vậy, để đảm bảo hoạt động của doanh nghiệp luôn đi đúng hướng, tài
chính doanh nghiệp cần giám sát chặt chẽ các chỉ tiêu tài chính, nhanh chóng tìm ra ưu
nhược điểm về hoạt động tài chính của doanh nghiệp, quyết định đầu tư hợp lý, xây dựng
các kế hoạch tài chính có hiệu quả...
KHOA: KẾ TOÁN – TÀI CHÍNH 16
- Tài chính doanh nghiệp Chương 1: Tổ chức tài chính doanh nghiệp
1.4. Mục tiêu của quản trị tài chính doanh nghiệp
1.4.1. Đối với doanh nghiệp công ích
Các doanh nghiệp công ích hoạt động vì các nhiệm vụ kinh tế - xã hội do nhà nước
giao, không vì mục đích tìm kiếm lợi nhuận. Do đó, mục tiêu quản trị tài chính doanh
nghiệp đối với đối tượng này là làm sao để chi phí hoạt động thấp nhất.
1.4.2. Đối với doanh nghiệp khác
1.4.2.1. Tối đa hóa lợi nhuận sau thuế
Các doanh nghiệp khi hoạt động đều đặt mục tiêu trước tiên là tìm kiếm lợi nhuận
sau thuế càng nhiều càng tốt, năm sau nhiều hơn năm trước.
Ví dụ:
Lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp năm 20X là 2.000.000.000 đồng. Doanh nghiệp
sẽ đặt mục tiêu năm 20X+1, doanh nghiệp sẽ đạt lợi nhuận sau thuế lớn hơn 2.000.000.000
đồng và giá trị đạt được lớn hơn càng nhiều càng tốt, ví dụ như 2.100.000.000 đồng hoặc
2.500.000.000 đồng...
Tuy nhiên, mục tiêu của doanh nghiệp không chỉ dừng lại tại đây mà doanh nghiệp
cần đạt những mục tiêu cao hơn.
1.4.2.2. Tối đa hóa lợi nhuận phân phối cho chủ sở hữu
Để hấp dẫn các nhà đầu tư mua cổ phiếu để trở thành cổ đông góp vốn vào doanh
nghiệp, điều kiện trước tiên là doanh nghiệp phải có lợi nhuận sau thuế càng lớn càng tốt.
Tuy nhiên, nhà đầu tư còn quan tâm đến việc nhà đầu tư sẽ được chia bao nhiêu cổ tức khi
mua cổ phiếu của doanh nghiệp. Do đó, yếu tố kích thích nhà đầu tư quan tâm và mua cổ
phiếu của doanh nghiệp đó là cổ tức.
Doanh nghiệp chia cổ tức cho cổ đông càng nhiều càng hấp dẫn nhà đầu tư. Vì vậy
tối đa hóa lợi nhuận phân phối cho chủ sở hữu chính là mục tiêu mà nhà quản trị tài chính
doanh nghiệp quan tâm hơn so với tối đa hóa lợi nhuận sau thuế.
Ví dụ:
Lợi nhuận phân phối cho
Doanh nghiệp Lợi nhuận sau thuế
chủ sở hữu
A 2,2 tỷ đồng 1.000 đồng/cổ phiếu
B 2,0 tỷ đồng 1.200 đồng/cổ phiếu
Nếu là bạn, bạn sẽ chọn đầu tư vào doanh nghiệp A hay B?
KHOA: KẾ TOÁN – TÀI CHÍNH 17
- Tài chính doanh nghiệp Chương 1: Tổ chức tài chính doanh nghiệp
Nhìn vào bảng trên chúng ta sẽ chọn doanh nghiệp B vì được chia cổ tức cao hơn và
điều này hấp dẫn bạn khi so sánh. Tuy nhiên, một nhà đầu tư tài chính sẽ không dừng lại
tại đây, mục tiêu mà họ cần đạt được cao hơn nữa đó là mục tiêu tối đa hóa giá trị doanh
nghiệp.
1.4.2.3. Tối đa hóa giá trị doanh nghiệp
Nếu 02 yếu tố trên hấp dẫn nhà đầu tư thì lợi nhuận kiếm được dựa trên chênh lệch
giữa giá bán với giá mua của tài sản đầu tư (cổ phiếu) chính là điều mà nhà đầu tư quan
tâm nhất.
Ví dụ:
Chênh lệch giá trị đầu tư
Doanh Lợi nhuận Lợi nhuận phân phối
nghiệp sau thuế cho chủ sở hữu Giá cổ phiếu Giá cổ phiếu bán ra
mua vào
12.000 đồng/cổ 13.500 đồng/cổ
A 2,2 tỷ đồng 1.000 đồng/cổ phiếu
phiếu phiếu
12.000 đồng/cổ 13.000 đồng/cổ
B 2,0 tỷ đồng 1.200 đồng/cổ phiếu
phiếu phiếu
Nếu là bạn, bạn sẽ đầu tư vào doanh nghiệp nào?
Chắc chắn lợi nhuận tìm kiếm được dựa trên chênh lệch giá trị đầu tư chính là điều
bạn quan tâm nhất.
Tối đa hóa giá trị thị trường của doanh nghiệp chính là tối đa hóa giá trị tài sản của
các chủ sở hữu hiện tại của doanh nghiệp, quá trình này đáp ứng những yêu cầu hợp lý của
doanh nghiệp, nó đã được đánh giá cả ở góc độ thời gian, rủi ro và một số yếu tố khác. Đối
với công ty cổ phần, tối đa hóa giá trị tài sản của các cổ đông cũng là tối đa hóa giá trị thị
trường của doanh nghiệp. Tối đa hóa giá trị thị trường của doanh nghiệp cũng chính là tối
đa hóa lợi ích của chủ sở hữu. Tuy nhiên, giá trị thị trường của doanh nghiệp lại phụ thuộc
vào nhiều yếu tố như quan hệ cung cầu, phản ứng của chủ sở hữu (cổ đông) đối với các
quyết định của ban điều hành doanh nghiệp.v.v….
Mục tiêu của quản trị tài chính doanh nghiệp phải luôn bám sát mục tiêu của doanh
nghiệp. Do đó, tùy theo loại hình doanh nghiệp, lợi ích của chủ sở hữu đích thực của nó
mà cụ thể hóa mục tiêu tối đa hóa lợi ích của chủ sở hữu thành các chỉ tiêu cụ thể làm căn
cứ chính xác cho các quyết định.
KHOA: KẾ TOÁN – TÀI CHÍNH 18
- Tài chính doanh nghiệp Chương 1: Tổ chức tài chính doanh nghiệp
1.5. Tổ chức tài chính doanh nghiệp
Tài chính doanh nghiệp có vai trò quan trọng đối với sự thành bại của doanh nghiệp.
Vì thế, để đảm bảo cho doanh nghiệp đạt được hiệu quả kinh tế cao cần thiết phải tổ chức
tốt tài chính doanh nghiệp.
Tổ chức tài chính doanh nghiệp là tổ chức những hình thức, biện pháp thích hợp về
bộ máy quản lý tài chính nhằm thực hiện tốt những chức năng của tài chính doanh nghiệp:
1.5.1. Những nhân tố ảnh hưởng đến tài chính doanh nghiệp
1.5.1.1. Loại hình doanh nghiệp
Theo Luật doanh nghiệp có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 07 năm 2015, Việt
Nam có các loại hình doanh nghiệp như: Công ty trách nhiệm hữu hạn (TNHH), doanh
nghiệp Nhà nước, công ty cổ phẩn, công ty hợp danh, doanh nghiệp tư nhân và nhóm công
ty…
- Công ty trách nhiệm hữu hạn bao gồm công ty TNHH một thành viên và công ty
TNHH hai thành viên trở lên;
+ Công ty TNHH một thành viên: là loại hình doanh nghiệp do một tổ chức hoặc một
cá nhân làm chủ sở hữu. Chủ sở hữu công ty chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa
vụ tài sản khác của công ty trong phạm vi của số vốn điều lệ. Công ty TNHH một thành
viên sẽ không được quyền phát hành cổ phần. Công ty TNHH một thành viên do chủ sở
hữu công ty toàn quyền quyết định mọi vấn đề liên quan đến hoạt động của công ty. Chủ
sở hữu công ty có quyền chuyển nhượng toàn bộ hoặc một phần vốn điều lệ của công ty
cho tổ chức, cá nhân khác, chịu trách nhiệm về các khoản nợ và các nghĩa vụ tài sản khác
của công ty trong phạm vi số vốn điều lệ của công ty.
+ Công ty TNHH hai thành viên trở lên: Thành viên có thể là cá nhân, tổ chức; Số
lượng thành viên không vượt quá 50 Thành viên; Thành viên phải chịu trách nhiệm về các
khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của doanh nghiệp trong phạm vi số vốn cam kết góp vào
doanh nghiệp; Phần vốn góp của thành viên chỉ được chuyển nhượng theo quy định. Không
được quyền phát hành cổ phần.
- Doanh nghiệp Nhà nước là doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.
Doanh nghiệp Nhà nước được tổ chức quản lý theo loại hình công ty TNHH một thành
viên với chủ sở hữu là Nhà nước. Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại Doanh nghiệp đang
thực hiện vai trò đại diện chủ sở hữu Nhà nước tại các Doanh nghiệp Nhà nước.
- Công ty cổ phần là doanh nghiệp, trong đó: Vốn điều lệ được chia thành các phần
bằng nhau gọi là cổ phần; Cổ đông có thể là cá nhân, tổ chức; Số lượng cổ đông tối thiểu
KHOA: KẾ TOÁN – TÀI CHÍNH 19
- Tài chính doanh nghiệp Chương 1: Tổ chức tài chính doanh nghiệp
là 3 và không giới hạn số lượng tối đa; Cổ đông chỉ chịu trách nhiệm về các khoản nợ và
nghĩa vụ tài sản khác của doanh nghiệp trong phạm vi số vốn đã góp vào doanh nghiệp;
Cổ đông có quyền tự do chuyển nhượng cổ phần của mình cho người khác, trừ trường hợp
quy định tại khoản 3 Điều 81 và khoản 5 Điều 84 của Luật Doanh nghiệp 2014; Có quyền
phát hành chứng khoán các loại để huy động vốn.
+ Công ty hợp danh là doanh nghiệp, trong đó: Phải có ít nhất là 2 thành viên là chủ
sở hữu chung của công ty, cùng nhau kinh doanh dưới một tên chung. Ngoài các thành viên
hợp danh có thể có thành viên góp vốn; Thành viên hợp danh phải là cá nhân, chịu trách
nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về các nghĩa vụ của công ty; Thành viên góp vốn chỉ
chịu trách nhiệm về các khoản nợ của công ty trong phạm vi số vốn đã góp vào công ty;
Không được phát hành bất kỳ loại chứng khoán nào.
+ Doanh nghiệp tư nhân là doanh nghiệp do 1 cá nhân làm chủ và tự chịu trách nhiệm
bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của doanh nghiệp. Doanh nghiệp tư nhân
sẽ không được phát hành bất kỳ loại chứng khoán nào. Mỗi cá nhân chỉ được quyền thành
lập một doanh nghiệp tư nhân. Doanh nghiệp tư nhân không có tư cách pháp nhân, chủ
doanh nghiệp tư nhân là người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp.
Với các loại hình doanh nghiệp như trên, có thể thấy những thuận lợi và khó khăn
khi chọn loại hình hoạt động. Trong thời đại kinh tế phát triển toàn cầu như hiện nay, không
chỉ có chủ trương của Nhà nước muốn đẩy nhanh cổ phần hóa các doanh nghiệp Nhà nước
mà hầu hết các doanh nghiệp cũng đang hướng đến loại hình công ty cổ phần qua đó có
thể tiếp cận dễ dàng và nhanh chóng với nhiều nguồn tài chính, nhất là thông qua thị trường
chứng khoán đang ngày càng phát triển hiện nay.
1.5.1.2. Đặc điểm kinh tế của ngành
Mỗi ngành kinh tế có đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh không giống nhau.
Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 27/2018/QĐ-TTg ngày 06/7/2018 về hệ
thống ngành kinh tế Việt Nam. Trong quyết định này có rất nhiều ngành kinh tế được phân
loại rõ ràng và cụ thể. Qua đó có thể thất sự khác nhau về mặt tài chính và cơ chế quản lý
tài chính của các doanh nghiệp trong mỗi ngành. Nhưng tóm tắt lại có các nhóm ngành cơ
bản như sau:
+ Nhóm ngành công nghiệp: là ngành có năng suất lao động cao, có thể trang bị kỹ
thuật cho các ngành kinh tế khác, vì vậy các doanh nghiệp công nghiệp có kỹ thuật hiện
đại, điều này đòi hỏi nguồn vốn lớn. Xu hướng các quốc gia trên thế giới nhất là các nước
đang phát triển trong đó có Việt Nam đều tiến hành công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại
hóa đất nước. Việc sản xuất và tiêu thụ sản phẩm của ngành này được tiến hành thường
KHOA: KẾ TOÁN – TÀI CHÍNH 20
nguon tai.lieu . vn
