1. Trang Chủ
  2. Nông nghiệp
  3. Giáo trình -Sản xuất hạt giống và công nghệ hạt giống - chương 12

Giáo trình -Sản xuất hạt giống và công nghệ hạt giống - chương 12

Chương 12: Kiểm nghiệm chất lượng và cấp chứng chỉ hạt giống Mục đích: Xác nhận chất lượng của giống cây trồng đúng với phẩm cấp của nó theo các cấp giống quy định như giống siêu nguyên chủng, nguyên chủng và xác nhận CHƯƠNG 12 KI M NGHI M CH T LƯ NG VÀ C P CH NG CH H T GI NG 12.1 M c ñích và ý nghĩa ki m tra ch t lư ng h t gi ng M c ñích : Xác nh n ch t lư ng c a gi ng cây tr ng ñúng v i ph m c p c a nó theo các c p gi ng quy ñ nh như gi ng siêu nguyên ch ng, nguyên ch ng và xác nh n Ý nghĩa :

Thể loại Tài liệu miễn phí Nông nghiệp

Số trang 16

Ngày tạo 8/29/2018 9:14:09 PM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước

Tên tệp

Tải Giáo trình -Sản xuất hạt giống và công nghệ hạt gi... (.pdf)

Xem mẫu

  1. CHƯƠNG 12 KI M NGHI M CH T LƯ NG VÀ C P CH NG CH H T GI NG 12.1 M c ñích và ý nghĩa ki m tra ch t lư ng h t gi ng M c ñích : Xác nh n ch t lư ng c a gi ng cây tr ng ñúng v i ph m c p c a nó theo các c p gi ng quy ñ nh như gi ng siêu nguyên ch ng, nguyên ch ng và xác nh n Ý nghĩa : + Tránh th t thu mùa màng do ch t lư ng gi ng x u + Th c hi n t t công tác ki m tra có k ho ch s d ng gi ng k p th i, tránh t n th t do ñ thu n c a gi ng gây nên + Xác ñ nh tính xác th c c a gi ng trên cơ s ñó áp d ng các bi n pháp k thu t thích h p + Xác ñ nh m c ñ l n t p ñ có bi n pháp x lý + Xây d ng các tiêu chu n và phương pháp ki m tra ch t lư ng gi ng + Tăng cư ng trách nhi m c a các cơ quan và tư nhân trong s n xu t gi ng + T o m i quan h t t gi a ngư i s n xu t và tiêu dùng Ki m nghi m c p ch ng ch h t gi ng gômg ba bư c ki m ki m nghi m chính là ki m nghi m ngoài ñ ng, ki m ñ nh trong phòng và h u ki m v i lúa lai. 12.2 Ki m ñ nh ñ ng ru ng 12.2.1 N i dung ki m ñ nh ngoài ñ ng Ki m tra ngoài ñ ng ñ ñánh giá ñ thu n c a gi ng căn c trên các ñ c ñi m và tính tr ng ngoài ñ ng ru ng - Ki m tra ngu n gi ng g c ñưa vào s n xu t - Ki m tra cách ly không gian hay th i gian theo quy ñ nh ñ i v i m i loài cây tr ng - Ki m tra tính xác th c c a gi ng d a trên t l cây khác d ng ( off-type) - Xác ñ nh ñ s ch ñúng gi ng trên cơ s c d i ñ c bi t là c h i theo h t gi ng nh hư ng ph m c p h t - Ki m tra quy trình k thu t gieo tr ng như: ñ , s d nh c y, s h t gieo trên khóm phân bón.... - Ki m tra ñánh giá ñư c nh ng ñ c ñi m tính tr ng mà trong phòng không th ñánh giá ñư c như s c sinh trư ng, m c ñ nhi m sâu b nh ñ ng ru ng. 12.2.2 Phương pháp l y m u ki m tra ngoài ñ ng: - L y m u: l y m u d a trên di n tích và hình d ng c th c a ru ng s n xu t gi ng. - Lư ng m u quy ñ nh c th v i t ng c p gi ng và loài cây tr ng - Th i gian l y m u ki m tra: th i ñi m gieo tr ng, ñ nhánh phân cành ra hoa, tr và trư c khi thu ho ch 220 Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình S n xu t gi ng và công ngh h t gi ng----------------------- http://www.ebook.edu.vn
  2. Căn c k t qu ki m tra và tiêu chu n c a m i c p h t gi ng trên ñ ng ru ng là cơ s c p ch ng ch h t gi ng.(m t s tiêu chu n ph n ph l c) Hình 12.1: Sơ ñ l y m u ki m nghi m ñ ng ru ng 12.3 Ki m nghi m trong phòng 12.3.1 Phương pháp chia m u ki m nghi m trong phòng 12.3.1.1 M t s khái ni m: Lô h t gi ng(seed lot): là toàn b lô h t gi ng c a m t gi ng cây tr ng nào ñó mà ngư i ta ñã bi t ngu n g c và nh ng thông tin c n thi t c a quá trình s n xu t, ki m nghi m ñ ng ru ng và b o qu n. M u g c(primary simples): bao g m nhi u m u nh l y ra t v trí khác nhau c a lô h t gi ng theo phương pháp l y m u quy ñ nh. M u h n h p(composite simples): t t c các m u l y t các ph n khác nhau c a lô h t gi ng, ñư c tr n ñ u v i nhau t o thành m u h n h p M u ñ i di n(submitted simples): là m t ph n c a m u h n h p ñ g i phòng ki m nghi m, lư ng m u ñ i di n = 2 x kh i lư ng t i thi u c a m u phân tích ( ISTA,1998) M u phân tích(working simples): là m u ñư c chia t m u ñ i di n thành các m u nh hơn ñ phân tích các ch tiêu khác nhau như ñ thu n, n y m m, kh i lư ng, ñ m, ñ s ch và s c kh e h t gi ng. Lư ng m u phân tích c a m i loài ñư c quy 221 Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình S n xu t gi ng và công ngh h t gi ng----------------------- http://www.ebook.edu.vn
  3. ñ nh c th c a m i phòng ki m nghi m trên cơ s kích thư c và kh i lư ng h t bi n ñ ng t 25 gram ñ n vài nghìn gram M i lo i m u trên có phương pháp, d ng c l y m u phù h p ñ ñ m b o m u ñư c l y ra h i ñ i di n cho lô h t gi ng ki m nghi m Hình 12.2: Các lo i m u( ngu n Lars Schmidt Danida,2000) 12.3.1.2 Phương pháp chia m u M u ñ i di n (submitted samples) s cho nhi u ch tiêu ki m ñ nh, m i m u s d ng cho m t ch tiêu g i là m u phân tích (working samples), chia m u ñ i di n thành các m u phân tích có th th c hi n b ng m t s phương pháp. a) Phương pháp chia m u cơ gi i Phương pháp này phù h p v i t t c các lo i h t, tr lo i h t nh . Cán b k thu t có chuyên môn chia m u các phòng ki m ñ nh th c hi n. M u ñ i di n ñư c tr i lên m t m t ph ng dung thư c dàn ñ u trên m t ph ng, sau ñó dùng thư c chia thành 2 ph n l y l i 01 ph n ñ ti p t c chia, ph n còn l i b ñi. Ti p t c th c h n như v y ít nh t là 3 l n s nh n ñư c m u phân tích Hình 12.3: L y m u b ng phương pháp chia ñôi cơ gi i (ngu n Lars Schmidt Danida,2000) b) Phương pháp c c ng u nhiên ðây là phương pháp ñ c bi t phù h p v i lo i h t yêu c u m u phân tích trên 10 g và không ph i lo i tr u nh nh n y ho c tròn như h t c i. Nguyên lý là 6 - 8 c c nh ñư c ñ t ng u nhiên trong m t cái khay sau ñó m u thô ñư c rót ng u nhiên ñ ng ñ u lên trên khay, h t rơi vào trong c c ñư c l y l i ti p t c th c hi n, h t rơi xu ng khay b ñi. Ti p t c th c hi n như v y ít nh t 3 l n nh n ñư c m u phân tích. c) Phương pháp chia ñôi thay ñ i 222 Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình S n xu t gi ng và công ngh h t gi ng----------------------- http://www.ebook.edu.vn
  4. D ng c ch a c a khay ch a v a khít trong các ô hình kh i m ñ u và m ñáy xen nhau. Sau khi h n h p m u ñ i di n, h t ñư c rót lên khay ng u nhiên như phương pháp c c ng u nhiên. Như v y m t n a m u còn l i trên khay và 1 n a m u rơi xuông dư i. L y m t n a ti p t c làm như v y ñ n khi thu ñư c lư ng h t ñ theo yêu c u c a m u ki m nghi m. d) Phương pháp thìa Nó là phương pháp s d ng l y m u v i các loài h t ñơn, nh . H t c a m u ñ i di n ñư c rót vào khay như phương pháp c c sau ñó rung nh . M t tay c m thìa vũm và tay khác c m thìa th ng l y h t trên khay các ñi m khác nhau (không nh hơn 5 ñi m) ñ n khi ñ lư ng yêu c u c a m u phân tích. e) Phương pháp chia ñôi b ng tay Phương pháp có gi i h n nh t ñ nh v i các lo i h t nh , h t ñư c rót tr n ñ u trong m t khuôn hình thìa nh n, khuôn ñư c chia làm 2 và m i n a l i chia ñôi ti p, m i n a l i chia ñôi, cu i cùng ñư c 8 ph n b ng nhau. Tám ph n b ng nhau x p thành hai hang, các ph n xen k nhau ñư c l y tr n l n và gi l i. Quá trình ti p t c ñ n khi nh n ñư clư ng m u m u ki m ñ nh 12.3.1.3 Nguyên t c l y m u: - L y nhi u ph n nh c a lô h t gi ng các v trí khác nhau b ng d ng c l y m u. - Hình 12.4: D ng c và phương pháp l y m u t lô h t gi ng gi i (ngu n Lars Schmidt Danida,2000) - M u h n h p chính là lô h t gi ng thu nh t m u h n h p chia nh thành m u ñ i di n - L y m u ph i ñ i di n cho lô h t gi ng C mu 12.1 Lư ng m u khi gi ng ch a trong bao S bao S m u/s bao T ng m u < 5 bao 1/1 ≥ 5m u 6 - 30 1/3 ≥ 5m u >31 1/5 ≥ 10 m u 12.2 Lư ng m u khi gi ng ch a ñ thành ñ ng Kh i lư ng S m ug c T ng s m u 50 kg 3 3 500 5 5 501 - 3000 1/300 kg ≥ 10 m u 223 Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình S n xu t gi ng và công ngh h t gi ng----------------------- http://www.ebook.edu.vn
  5. 12.3.2 N i dung ki m nghi m Ki m tra trong phòng ch y u t p trung vào ñ s ch, ñ thu n c a h t gi ng, s c kho h t gi ng, ñ m, ñ n y m m và kh i lư ng 1000 h t Hình 12.5 : N i dung ki m nghi m trong phòng 12.3.3 Phương pháp ki m nghi m m t s ch tiêu chính 12.3.3.1 Ki m tra ñ n y m m Khái ni m - Khái ni m v n y m m c a h t ñã ñư c ñ c p t i chương giá tr gieo tr ng c a h t gi ng. Tuy nhiên hai khái ni m v t l n y m m và s c n y m m có th tham kh o sau ñay ñ b xung. - ð n y m m là kh năng n y m m t i ña c a gi ng trong ñi u ki n gieo tr ng thích h p tính b ng % - S c n y m m là kh năng h t m c m m ñ ng ñ u trong m t th i gian nh t ñ nh % s h t n y m m/t ng s h t Quy ñ nh ñánh giá các cây m m - Cây m m bình thư ng: ñ y ñ lá m m, lá ñ u và b r kho , r = 1/2 m m, ti p t c phát tri n bình thư ng Hình 12.6 Ch t lư ng cây m m t trái sang ph i là gi m d n 224 Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình S n xu t gi ng và công ngh h t gi ng----------------------- http://www.ebook.edu.vn
  6. Cây m m không bình thư ng: không ñ kh năng ñ ti p t c phát tri n, thi u khuy t nghiêm tr ng, r không phát tri n.. - H t ng - H t ch t: th i nhũn, bi n màu Phương pháp xác ñ nh Phương pháp xác ñ nh n y m m ñã ñư c trình bày chi ti t t i chương s c s ng h t gi ng và giá tr gieo tr ng c a h t gi ng. Tuỳ loài và ñi u ki n c th ñ l a ch n s d ng phương pháp ñ m b o ñ tin c y cao. 12.3.3.2 Ki m tra ñ m (moisture testing) ð m là m t y u t quan trong nh t nh hư ng ñ n ch t lư ng và kh năng b o qu n h t, b i v y ñánh giá ñ m là r t quan tr ng. ð m h t có th bi u hi n trên cơ s tính toán kh i lư ng tươi và kh i lư ng khô c a h t sau khi s y Ki m nghi m ñ m h t b ng s y khô hay ño b ng máy ño ñ m ñ m tiêu chu n tuỳ m i loài cây tr ng Khái ni m : ð m h t gi ng là kh i lư ng c a m u h t b m t ñi khi s y khô, ñư c bi u th b ng % so v i kh i lư ng m u ban ñ u Phương pháp: Xác ñ nh ñ m b ng phương pháp s y: cân kh i lư ng ban ñ u r i ñưa vào s y ñ n ñ m yêu c u sau ñó ñư c tính b ng công th c M2-M3 M= ----------- x 100 M2-M1 M là ñ m h t M1 Kh i lư ng c a d ng c ch a M2 : Kh i lư ng d ng c ch a có h t ban ñ u ( chưa s y) M3: Kh i lư ng d ng c chưa có h t sau khi s y Xác ñ nh ñ m b ng máy ño ñ m :có nhi u lo i máy ño ñ m có trên th trư ng. Máy ño ñ m xác ñ nh nhanh ñ m h t, nhưng không th t chính xác n u các thao tác k thu t không chu n xác. 100 gam v i loài h t c trên ho c trong ñ t và 50 g v i các loài khác cho vào túi polythene ñ ñ nh giá. Máy ño ñ m nhanh g m các bư : nghi n h t, cho vào máy, ño k t qu và in k t qu 12.3.3.3 Ki m tra ñ thu n di truy n ðánh giá ñ thu n thông qua t l h t khác d ng ð thu n c a gi ng (ñ ñúng gi ng) là % s cây ho c s h t c a cây tr ng khác d ng(không ñúng gi ng) trong t ng s m u. Ki m tra trong phòng + Ki m tra h t khô : l y m u 400 h t dùng kính lúp phóng ñ i ki m tra + Ki m tra cây m m + Ki m nghi m hoá h c Th ph n ng nhu n màu Ki m tra ngoài ñ ng + Căn c vào cây, th i gian sinh trư ng,.... +M cñ c d i 225 Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình S n xu t gi ng và công ngh h t gi ng----------------------- http://www.ebook.edu.vn
  7. + Cách ly.. ðánh giá ñ thu n thông qua kích thư c h t Theo J.F. Rickman, M. Bell, David Shires,IRRI, 2003 kích thư c h t và d ng h t là nh ng ñ c ñi m r t n ñ nh c a gi ng có th s d ng ñ xác ñ nh ñ thu n. Trên cơ s s li u ño chi u dài, chi u r ng, t l dài/r ng so v i m u chu n và ñ l ch chu n c a chúng ñ nh ñ thu n hay không thu n c a lô h t gi ng. Phương pháp l y ng u nhiên 20 h t t m u ñ i di n ño kích thư c b ng lúp ño h t ho c thư c pemere và tính trung bình, phân tích ñ l ch chu n 12.3.3.4 Ki m nghi m s c s ng S c s ng c a h t là kh năng nói chung c a h t gi ng b ng ph n trăm h t có s c s ng trên t ng s h t ki m tra. Phương pháp ki m tra s c sông h t gi ng + Ki m tra b ng x lý l nh + Thúc ñ y gìa hoá nhanh + Ki m tra ñ d n ñi n +Ki m nghi m hoá sinh th TZ +Indigo -carmin ho c axit fucxin như trên + Phương pháp Hiltner + Ki m tra s c kh e cây con + T l hô h p 12.3.3.5 Ki m nghi m s c kho h t gi ng M c ñ s ch b nh c a lô h t gi ng ph n ánh s c kho c a lô h t gi ng, chính vì th ki m tra s c kho h t gi ng ch y u trên cơ s b nh h t gi ng. Các phương pháp ki m tra b nh h t gi ng ñã ñư c trình bày chi ti t t i chương 7 g m ki m tra b nh n m, vi khu n và b nh virus 12.3.3.6 Ki m nghi m ñ s ch (Physical purity analysis) Ki m tra ñ s ch ñư c xác ñ nh trong phòng coi như xác ñ nh các thành ph n khác nhau trong lô h t gi ng g m h t ñúng gi ng, h t loài khác, h t c d i, t p ch t và v t ch t ch t M c ñích xác ñ nh ñ thu n c a lô h t v i thành thành ph n h t ñúng gi ng Phương pháp: Xác ñ nh ñ s ch trên m u ki m nghi m ñư c l y ra t kh i lư ng m u ñ i di n. Xác ñ nh ñư c làm trên m t m u phân tích ho c trên 2 m u ph có kh i lư ng ít nh t b ng 1/2 m u phân tích. Hai m u ñư c ki m nghi m ñ c l p. Cân m u phân tích l y ñ n 4 s th p phân n u m u ki m nghi m nh hơn 1g, l y 3 s th p phân n u m u có kh i lư ng 1 - 9,999 gam chi ti t như b ng sau: 12.3 S th p phân tương ng v i lư ng m u Kh i lư ng m u(gam) s th p phân yêu c u Ví d 1000 0 7615 Xác ñ nh thành ph n 226 Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình S n xu t gi ng và công ngh h t gi ng----------------------- http://www.ebook.edu.vn
  8. H t ñúng gi ng H t khác H tc V t ch t ch t ð s ch x ñ n y m m Giá tr gieo tr ng c a gi ng = 100 H t s ch : h t nguyên v n, ñ y h t, màu s c sáng... H t khác: gi ng khác, c d i t p ch t: s i ñ t, rơm r , lá khô... X Tính toán Ph n trăm h t s ch = x100 X +Y + Z X kh i lư ng h t s ch Y kh i lư ng t p ch t T ng kh i lư ng m u Z kh i lư ng h t khác 12.3.3.7 Xác ñ nh kh i lư ng 1000 h t Phương pháp xác ñ nh: H t gi ng l y t m u h t s ch, ñ m s h t ng u nhiên b ng tay hay bàn ñ m xong cân tính toán b ng gam. ð chính xác ph i tính h s bi n ñ ng gi a các l n cân ( ba l n) S H s bi n ñ ng CV(%) = x100 trong ñó X giá tr trung bình c a 100 h t X ( ) ( ) 2 n ∑X2 − ∑X S ñ l ch chu n S = n(n − 1) Trong ñó n s l n nh c l i, X là kh i lư ng c a m t l n nh c l i N u h s bi n ñ ng không vư t quá 6 ñ i v i h t có v tr u, không quá 4 ñ n v i các lo i v khác thì các k t qu ñư c xác ñ nh và tính toán Ví d : L y 8 m u m i m u 100 h t s ch, cân và tính toán như sau L n l p l i. 1 2 3 4 5 6 7 8 T ng TB KL (g) 3.81 3.69 3.75 3.79 3.82 3.72 3.71 3.79 30.08 3.76 H s bi n ñ ng nh hơn 4 m c t i ña theo quy ñ nh c a ISTA do v y có th l y giá tr trung bình c a 100 h t là 3,76 x10 = 37,6g là kh i lư ng 1000 h t và s h t trên 1 1000 x1000 kg h t s ch là = 26.600 36,7 227 Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình S n xu t gi ng và công ngh h t gi ng----------------------- http://www.ebook.edu.vn
  9. 12.4 H u ki m (Method for conducting post control plots) a) Ph m vi áp d ng Tiêu chu n này quy ñ nh nh ng nguyên t c và phương pháp ñánh giá ñúng gi ng, ñ thu n và m t s ch tiêu ch t lư ng khác c a m t lô gi ng, thông qua thí nghi m ñ ng ru ng. Tiêu chu n này ñư c áp d ng ñ i v i các lô gi ng cây lương th c, cây th c ph m, cây công nghi p ng n ngày ñang s n xu t, kinh doanh trong ph m vi c nư c, khi có yêu c u c a cơ quan qu n lý, cá nhân và t ch c kinh doanh ho c ngư i s d ng gi ng cây tr ng. b) M c ñích h u ki m H u ki m gi ng cây tr ng nh m xác ñ nh: - Tính ñúng gi ng và ñ thu n c a lô gi ng làm cơ s ñ s d ng lô gi ng ho c gi i quy t nh ng nghi ng , tranh ch p liên quan ñ n ch t lư ng c a lô gi ng. - Trong trư ng h p gi ng lai, h u ki m nh m ñánh giá thêm m t s ch tiêu khác như ñ b t d c ñ c c a dòng m , năng su t F1 c a cùng m t t h p lai nhưng b m ñư c duy trì và nhân nh ng ñi u ki n khác nhau. c) Thu t ng Trong tiêu chu n này, nh ng thu t ng dư i ñây ñư c bi u hi n như sau: + H u ki m gi ng cây tr ng - Post Control Plots - g i t t là h u ki m: là ñánh giá ch t lư ng (ch y u là tính ñúng gi ng và ñ thu n) c a m t lô gi ng thông qua ki m tra cây ñư c gieo tr ng t m u h t c a lô gi ng ñó trên ô thí nghi m ngoài ñ ng. H u ki m ñư c th c hi n sau khi ñã ki m ñ nh ru ng gi ng và ki m nghi m trong phòng. + Tính ñúng gi ng (tính xác th c c a gi ng) - Varietal Trueness: m t lô gi ng ñư c coi là ñúng gi ng n u cây ñư c gieo tr ng t m u h t c a m t lô gi ng ñó, trong quá trình sinh trư ng - phát tri n luôn bi u hi n các tính tr ng ñ c trưng phù h p v i m u chu n ho c b ng mô t gi ng. + ð thu n gi ng - Varietal Purity: là m c ñ ñ ng nh t v các tính tr ng ñ c trư- ng c a các cây ñư c gieo tr ng t m u h t gi ng c a cùng m t lô gi ng. ð thu n ñư c tính b ng t l ph n trăm s cây c a chính gi ng ñó so v i t ng s cây ki m tra. + Cây khác d ng - Off Type Plant: là nh ng cây có m t ho c nhi u tính tr ng khác bi t v i tính tr ng ñ c trưng c a gi ng ñư c ki m tra. + B ng mô t gi ng - Table of Variety Charaeteristics: là b ng li t kê các tính tr ng ñ c trưng c a m t gi ng nh m mô t gi ng mà d a vào ñó có th phân bi t gi ng này v i các gi ng khác. + M u chu n - Sandand Sample: là m u h t gi ng ho c cây m c t m u h t gi ng ñó, có các tính tr ng ñ c trưng phù h p v i b ng mô t gi ng, do chính tác gi c a gi ng ñó cung c p ho c ñư c nhân t gi ng tác gi và ñư c các cơ quan có th m quy n công nh n. d) Nguyên t c h u ki m ð ki m tra tính ñúng gi ng, thí nghi m h u ki m ph i ñư c thi t k có th so sánh các m u ñ i di n c a các lô gi ng tham gia h u ki m v i m u chu n c a gi ng ñó, 228 Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình S n xu t gi ng và công ngh h t gi ng----------------------- http://www.ebook.edu.vn
  10. thí nghi m h u ki m ph i ñư c b trí và th c hi n nh m b o ñ m các thông tin thu ñư c hoàn toàn chính xác. e) Yêu c u M i thí nghi m h u ki m ch ki m tra các m u gi ng c a cùng m t gi ng. Các gi ng khác nhau s ñư c ki m tra các thí nhi m h u ki m khác nhau. Thí nghi m h u ki m có th ñư c th c hi n trư c ñ ng th i ho c sau khi ñã s d ng lô h t gi ng. Th i gian h u ki m tuỳ thu c m c ñích c a thí nghi m ho c yêu c u các t ch c, cá nhân có quy n l i ho c trách nhi m liên quan ñ n lô gi ng. Ru ng h u ki m ph i ñ ng ñ u, s ch c , tuy t ñ i không có cây cùng loài sót l i t v trư c. Trong su t quá trình h u ki m, không ñư c kh l n và s d ng b t kỳ m t lo i thu c di t c ho c hormon sinh trư ng nào. ð i ch ng trong thí nghi m h u ki m là m u chu n c a chính gi ng ñó. Gi ng tham gia h u ki m c p nào thì m u chu n c p ñó. Có th thu th p, b o qu n m u chu n v i kh i lư ng l n ñ s d ng trong nhi u v . N u lư ng m u chu n cũ g n h t ph i có lư ng m u chu n m i chu n b thay th . Ch t lư ng c a m u chu n m i ph i ñư c ki m tra qua thí nghi m so sánh v i m u chu n cũ trên ñ ng ru ng và b ng mô t gi ng. ð i v i gi ng nh p n i t nư c ngoài, cơ quan th c hi n h u ki m có th tham kh o ý ki n c a các cơ quan qu n lý ch t lư ng gi ng cây tr ng t i các nư c xu t kh u gi ng ñó ñ tìm ngu n m u chu n thích h p ho c b ng mô t các tính tr ng ñ c trưng c a gi ng. f) Phương pháp ti n hành B trí thí nghi m h u ki m: Thí nghi m theo phương pháp ng u nhiên, không nh c l i. Ô có d ng hình ch nh t, ñư c gieo tr ng m t m u h t gi ng ñ i di n cho lô gi ng tham gia h u ki m. Các ô cách nhau m t l i ñi chăm sóc phù h p v i t ng lo i cây tr ng. Di n tích c a m i ô b o ñ m gieo tr ng ñ s cây c n ki m tra, tuỳ thu c vào t ng lo i cây tr ng và tiêu chu n quy ñ nh v ñ thu n c a lo i cây tr ng ñó. S cây trong m t ô ñư c tính theo công th c: 100 N = 4 x ------------------- 100 - S (%) - Trong ñó S (%) là tiêu chu n quy ñ nh v ñ thu n c a ñ ng ru ng. - N là s cây c n ki m tra thích h p nh t có trong 1 ô. N u ñi u ki n th c t không cho phép, trong m t s trư ng h p s cây c n ki m tra c a m t m u gi ng ít nh t cũng ph i b ng n = 1/4 N. Các bi n pháp k thu t: - Ch gieo tr ng m i h c 1 cây ho c 1 d nh - Khi chuy n cây t vư n ươm ho c ru ng m ra ru ng thí nghi m, ph i nh ng u nhiên , li n kho nh, không ñư c ch n cây. - Các bi n pháp k thu t khác th c hi n theo các quy ph m kh o nghi m gi ng ñã ñư c ban hành. Ki m tra và ñánh giá k t qu : Th i kỳ và s l n ki m tra: 229 Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình S n xu t gi ng và công ngh h t gi ng----------------------- http://www.ebook.edu.vn
  11. Vi c ki m tra ñư c ti n hành thư ng xuyên trong su t th i gian sinh trư ng và phát tri n c a cây,t p trung vào các th i kỳ: - Cây con. - Trư c khi ra hoa - Ra hoa th ph n. - ðang làm h t. Tuỳ t ng lo i cây, s l n ki m tra trong m i th i kỳ có th là m t hay nhi u l n. ð c bi t chú ý nh ng tính tr ng ñ c trưng ch xu t hi n rõ trong m t th i gian ng n. ðánh giá tính ñúng gi ng: So sánh cây c a các m u gi ng tham gia h u ki m v i cây m u chu n (ñ i ch ng) và b ng mô t tính tr ng ñ c trưng c a gi ng. N u ña s cây c a m u gi ng có các tính tr ng ñ c trưng phù h p v i m u chu n ho c b ng mô t gi ng thì m u gi ng ñó ñ m b o tính ñúng gi ng và ngư c l i. ðánh giá ñ thu n c a gi ng: Quan sát, phát hi n, ñ m và ghi chép s cây khác d ng ph i ñư c ñánh d u ho c có th nh b n u ñã ñ c kh ng ñ nh chính xác. Th ng kê qua các l n ki m tra và tính k t qu theo công th c sau: T ng s cây ki m tra - S cây khác d ng P (%) = ------------------------------------------------------- x 100 T ng s cây ki m tra P (%) l y t i hai s l sau ñơn v So sánh k t qu v i tiêu chu n và k t lu n v ñ thu n c a lô gi ng. ðánh giá m t s ch tiêu khác: ð i v i các lô gi ng lua lai F1 c a cùng m t t h p lai ñư c s n xu t trong nư c, c n so sánh thêm v năng su t th c t gi a chúng v i m u chu n nh m ñánh giá ñ y ñ hơn ch t lư ng c a m t lô gi ng. Vì v y, thí nghi m h u ki m các lô gi ng này ph i ñư c th c hi n 3 l n nh c l i. Khi ti n hành h u ki m các dòng lúa b t d c ñ c ñang ñư c duy trì trong nư c hay nh p n i ñ s n xu t gi ng lúa lai F1, c n ki m tra thêm kh năng b t d c ñ c c a các dòng này. Các cây h u th (toàn b hay t ng ph n) ñ u ñư c coi là cây khác d ng ñ tính ñ thu n c a dòng lúa b t d c ñ c theo tiêu chu n ñã ñư c quy ñ nh. Công b k t qu h u ki m Cơ quan ti n hành h u ki m ph i có k t lu n v k t qu h u ki m và thông báo cho các cơ quan qu n lý ch t lư ng, các t ch c, cá nhân có trách nhi m và quy n l i liên quan ñ n lô gi ng trong th i gian không quá 30 ngày sau khi k t thúc thí nghi m h u ki m 230 Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình S n xu t gi ng và công ngh h t gi ng----------------------- http://www.ebook.edu.vn
  12. TÀI LI U THAM KH O 1. AOSA (Association of Official Seed Analysts),2004.Tetrazolium Testing Handook,No 29, AOSA 2. AVRDC ,2003, Seed Production of O.P. Tomato Lines and Hybrid Seed Production in Tomato 3. Nguy n Bá,1975, Gi i ph u th c v t , NXB Giáo d c 4. Bashaw,E.C.1980. Apomixis and its application in crop improvement, ASA and CSSA.Pp45-63 5. T.G.Berke ,2000, Multiplying seed of pepper lines, Asian Vegetable Research and Development Center (AVRDC), P.O. Box 42, Shanhua, Taiwan 741 ROC 6. Bassett, M. J. 1986. Breeding Vegetable Crops. Avi Publishing, Westport 7. B Nông nghi p và Phát tri n nông thôn,2005, Tiêu chu n ngành (10TCN 322- 2003) phương pháp ki m nghi m h t gi ng cây tr ng,nx Nông nghi p 8. Brian Carnell,November 17, 2000 9. Luy n H u Ch và c ng s , 1997 Giáo trình ch n gi ng cây tr ng, NXB Nông nghi p 10. T Th Thu Cúc, H H u An, Nghiêm Th Bích Hà, 2000, Giáo trình cây rau, nxb Nông nghi p 11. Carlos Alonso-Blanco, Leónie Bentsink, Corrie J. Hanhart, Hetty Blankestijn-de Vries, and Maarten Koornneef, 2003, Analysis of Natural Allelic Variation at Seed Dormancy Loci of Arabidopsis thaliana ,Genetics, Vol. 164, 711-729, June 2003 12. Slavko Borojevic, 1990, Principle and methods of plant breeding, Elsevier Amsterdam, Oxford – New York- Tokyo 13. CIP, 1995 Production and Utilization of true potato seed in Asia, A publication of CIP’s crop management 14. CFIA (Canadian Food Inspection Agency), 1997, Canadian Methods and Procedures for Testing Seed, Seed Purity and Germination, Ottawa Laboratory (Carling) - Seeds 15. David Beck,2002 , Seed Biology ,OHIO State University 16. David L. Beck, , 2002, Management of Hybrid Maize Seed Production, CIMMYT, 17. Dale T. Lindgren ,1980, Vegetable Garden Seed, Storage and Germination Requirements University of NebGuide-Lincoln, G80-503-A 18. ðư ng H ng D t,2003, S tay ngh làm vư n,nxb Hà N i 19. Trương ðích,2000, K thu t tr ng các gi ng l c, ñ u ñ , rau qu và cây ăn c m i, nxb Nông nghi p. 20. Trương ðích và c ng s ,2005 ,575 gi ng cây tr ng nông nghi p m i, nxb Nông nghi p 21. George, R. A. T. 1985. Vegetable Seed Production. Longman Press, Essex. 22. Green D.E, E.L.Pinnell, L.E. Cavanah and L.F. Williams ,1965 Effect of planting date and manurity date on soybean seed quality, Agronomy Journal, 57: 165-168 23. Ene, B.N và E.W.Bean, 1975 Variation in seed quality between Cirtified seed lots of perenial rye grass and their relationship to nitrogen supply and mooisture status during seed development. Foural of British Grassland Society 30: 195-199 231 Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình S n xu t gi ng và công ngh h t gi ng----------------------- http://www.ebook.edu.vn
  13. 24. Erv Evans, Frank A. Blazich, 1999, Overcoming Seed Dormancy: Trees and Shrubs Department of Horticultural Science, 1/99 HIL-8704 25. Eckert, C. G. 1994. Inbreeding depression and the evolutionary advantage of outbreeding. Pages 215-238, in Tested studies for laboaratory teaching, Volume 15 (C. A. Goldman, Editor). Proceedings of the 15th Workshop/Conference of the Association for Biology Laboratory Education (ABLE), 390 pages 26. Nguy n Văn Hi n và c ng s , 2000, Giáo trình chj n gi ng cây tr ng , NXB Giáo dc 27. Hector Valenzuela, Randall T. Hamasaki, and Steve Fukuda,2005, Field Cucumber Production Guidelines for Hawaii .University of Hawaii Cooperative Extension Service Assistant Vegetable Specialist, Associate County Extension Agent, and County Extension Agent, respectively 28. Vũ Công H u,1999, Cây ăn qu Vi t Nam, NXB Nông nghi p 29. D.W.Hall, 1991 x lý và b o qu n h t lương th c các vùng nhi t ñ i và c n nhi t ñ i, NXB Nông nghi p 30. Hudson T. Hartmann, Dale E. Kester, 1983, Plant Propagation, Principle and Practices, Prentice-Hall,Inc.,Englewood Cliffs, New Jersey 07632, Printed in United State of America. 31. Hochmuth ,G.J,1988 Cucuber production guide for florida.F1.Coop.Ext.Serv.Circ 32. Hector Valenzuela, Randall T. Hamasaki Steve Fukuda, 1995, Crop production Guidelines 33. Hector Valenzuela, Randall T. Hamasaki, and Steve Fukuda, 2005, Field Cucumber Production Guidelines for Hawaii .University of Hawaii Cooperative Extension Service Assistant Vegetable Specialist, Associate County Extension Agent, and County Extension Agent, respectively 34. P.R. Jennings, W.R.Coffman, and H.E. Kauffman,1979, Rice Improvement, IRRI 35. IRRI, 1988, Hybrid rice proceeding of the International symposium on hybrid rice 36. IRRI,2003, Seed Management, International Rice Research Institute 37. IRRI, 1999, Manual for Hybrid Rice Seed Production 38. ISTA,1995, Understanding seed vigour, International Seed Testing Association, P.O. Box 308,8303Zurich, CH- Switzerland. 39. ISST,2003, Guide for ISST proficiency Examination for seed testing, ISST 40. Iowa State University, ISU Seed Testing Laboratory 109 Seed Science Center Iowa State University Ames, Iowa 50011,2000 41. Janet Bachmann ,2004, NCAT , Oilseed Processing for Small-Scale Producers, ATTRA Publication #IP134 42. Jennifer Bonina and Daniel J. Cantliffe ,2004, Seed Production and Seed Sources of Organic Vegetables University of Florida, Institute of Food and Agricultural Sciences (UF/IFAS) for the people of the State of Florida 43. Jeffrey H. McCormack, Ph.D,2004, Bean Seed Production, An organic seed production manual for seed growers in the Mid-Atlantic and Southern U.S. 44. John Milton Poehlman, Breeding field crops, Fertility-regulation mechanisms and their manipulation, AVI publishing company, INC, ISBN 0-442-27604-4, 1996,tr 129-134 232 Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình S n xu t gi ng và công ngh h t gi ng----------------------- http://www.ebook.edu.vn
  14. 45. Julian W. Sauls, Ph.D., Professor and Extension Horticulturist, Texas Cooperative Extension, Plant Propagation, An Overview of Asexual Reproduction,August 1, 2001 46. L.O.Copeland and M. B. McDonald,1995 Principle of seed science and technology, Macmillan publishing company, New York and Collier Macmillan publishers, London 47. Lars Schmidt,2000, Guide to handing of tropical and subtropical forest seed, Danida Forest Seed Centre 48. Lê Kh K ,1957 Th c v t h c , NXB Giáo d c 49. Kalptaru,1998, National Research Centre for Citrus ,Nagpur City 1998 50. Koning, Ross E. 1994. Seeds and Seed Germination. Plant Physiology Information Website 51. Leónie Bentsink, Maarten Koornneef ,2002, The Arabidopsis Book, , Dreijenlaan 2, 6703 HA Wageningen 52. LeRoy Spilde,2000, Seed Longevity and Deterioration, Plant Sciences 330 53. Vũ Văn Li t, Vũ ðình Hòa,2005, K thu t s n xu t h t gi ng rau, nxb Nông nghi p. 54. Mew, T.W. Misra, J.K. J.F Rickman, Dr M. Bell , David Shires, 1994,2005, Seed Quality, IRRI 55. Mark A. Bennett, 1996, Study of seed enhancements, e.g., biological seed treatments and osmoconditioning on vegetable stand establishment , Proceedings of the fifty-first annual corn & sorghum research conference 1996 56. Mike Murray, Timothy K. Hartz, Davis and Kent Radford, 2001, Cucurbit seed production in California, University of California,Davis 57. N.C. Chen, 2000, Eggplant seed production, Asian Vegetable Research and Development Center (AVRDC), P.O. Box 42, Shanhua, Taiwan 741 ROC 58. Niewhof, M. 1969. Cole Crops. Botany, Cultivation, and Utilization. Leonard Hill, London. 59. Nicklos S. Dudley, 1995, Agroforestry for the Pacific TechnologiesSeptember 1995, Number 14, Hawaii 96701 USA 60. OHIO State University, 2000,Vegetable Seed Production - "Wet" Seeds 61. OHIO State University, 2002, Vegetable Seed Production 62. Oren L. Justice and Louis N. Bass, 1978, Principles and Practices of Seed Storage, Washington, D.C. Issued April 1978 63. Pickering CM,1997, Breeding systems of Australian Ranunculus in the alpine region, Nordic Journal of otany 17 (6): 613-620 1997 64. Peter Thomison,2000, Ph.D., Ohio State Univ., Effects of cultural practices on corn and soybean seed production, Ohio State Univ 65. R. Daniel Lineberger, 2000, Origin, development and propagation of chimeras, Department of Horticultural Sciences,Texas A&M University 66. R. Daniel Lineberger, The Many Dimensions of Plant Tissue Culture Research,Texas A&M University, College Station, TX 77843,Webmaster of Aggie Horticulture 67. Richard A. Jefferson,1994, Apomixis: A social revolution for agriculture, biotechnology and development monitor, No. 19,June,1994 233 Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình S n xu t gi ng và công ngh h t gi ng----------------------- http://www.ebook.edu.vn
  15. 68. Richard H. Ozminkowski, Jr. and Pablo S. Jourdan,2000, Comparison of Somatic and Sexual Interspecific Hybridization for the Development of New Brassica Vegetable Crops 69. M. A. Rashid D.P. Singh ,2000,A Manual on Vegetable Seed Production in Bangladesh, HorticuIture research Centre Bangladesh Agricultural Research Institute Joydebpur, Gazipur 701 70. R.T. Opeña, J.T. Chen, T. Kalb and P. Hanson, AVRDC. 2001, Seed Production of Open-Pollinated Tomato Lines 71. R.T.Opeña,J.T.Chen,T.KalbandP.Hanson, AVRDC. 2001,Eggplant Production 72. Ross A. Bicknell, Anna M. Koltunow,2004 , Understanding Apomixis: Recent Advances and remaining Conudrums, The Plant Cell, vol.16,s228-s245 73. Ryutaro Tao*, Hisayo Yamane and Akira Sugiura , 2005, Cloning and Nucleotide Sequences of cDNAs Encoding S1- and S4-RNases (Accession Nos. AB028153 and AB028154) from Sweet Cherry (Prunus avium L.) , Kyoto University, Sakyo-ku, Kyoto 606-8502, Japan 74. Stewart, R.N. and H. Dermen. 1979. Ontogeny in monocotyledons as revealed by studies of the developmental anatomy of periclinal chloroplast chimeras. Amer. J. Bot. 66, pp. 47-58. 75. S.S. Virmani ; Z.X. Sun ;T.M. Mou,Jauhar Ali,C.X. Mao, 2003, Two-line Hybrid Rice Breeding,manual, IRRI, 76. Silke Möhring, Elisabeth Esch, Günter Wricke, 2002, Breeding hyrid variety in winter rapeseed using recessive self-incompatiility, Angewandte Genetik, Universität Hannover, Herrenhäuser Str. 2, 30419 Hannover, Germany 77. Satoshi Niikura Tohoku Seed Co. Himuro, Utsunomiya, Tochigi 321-3232, Japan 2002, self-incompatiility in vegetable seed breeding 78. Nguy n Công T n, Ngô Th Dân, Hoàng Tuy t Minh,Nguy n Th Trâm, Nguy n Trí Hoàn, Quách Ng c Ân, 2002, Lúa lai Vi t Nam, nxb Nông Nghi p 79. Nguy n Văn Th ng, Tr n Kh c Thi, 2000, S tay ngư i tr ng rau, nxb Nông nghi p. 80. Ted Wilson, 2001, Seed Rice Production, Vol. 1 No. 9, Texas A&M University System Agricultural. 81. Tim Gutormson, 2005, Tetrazolium, Germination, Dormancy & Fungal Interactions, Seed World ,2005 Volume: 16 Number: 7 82. Trung tâm Kh ki m nghi m Qu c gia,2002, Các tiêu chu n gi ng cây tr ng nông nghi p, Trung tâm KKN Qu c gia 83. Nguy n Văn Uy n,1995, Công ngh sinh h c, NXB Nông nghi p 84. Nguyen Huy Uoc, 1999, Sugar can and cultivation technology, Agricultural publishing house 85. Vũ Văn Li t, Vũ ðình Hòa, 2005, K thu t s n xu t h t gi ng rau, nxb Nông nghi p. 86. Vladimir Vujanovic, Marc St-Arnaud, Denis Barabé and Geneviève Thibeault, 2000, Viability Testing of Orchid Seed and the Promotion of Colouration and Germination , Annals of Botany 86: 79-86, 2000,Volume 86, Number 1 ,Pp. 79-86 Oxford Journals Oxford University Press 234 Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình S n xu t gi ng và công ngh h t gi ng----------------------- http://www.ebook.edu.vn
  16. 87. C.B. Wood,S. Miles, C. Rix ,J. Terry,M.I. Daws, 2006, The effect of seed oil content on viability assessment using tetrazolium: a case study using 171 species, FAO-IPGRI newsletter, Issue No.143, page 17 to 23 88. Westermann,D.T and S.E. Crothers,1977, Plant population effects on the seed yield component of beans, Crop Science 17: 493-496 235 Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình S n xu t gi ng và công ngh h t gi ng----------------------- http://www.ebook.edu.vn
nguon tai.lieu . vn
Nông nghiệp Ngư nghiệp Lâm nghiệp Sinh học Hoá học Ngôn ngữ học Ngân hàng - Tín dụng