Xem mẫu
- ®ång thêi ph¶i dù ®o¸n ®−îc ph©n bè N/D cho c¸c bé phËn l©m phÇn vµo n¨m
diÔn ra tØa th−a.
Dùa vµo sinh tr−ëng ®−êng kÝnh b×nh qu©n vµ mËt ®é ®Ó dù ®o¸n tæng
tæng tiÕt diÖn ngang chØ phï hîp cho ®èi t−îng lËp biÓu s¶n l−îng kh«ng qua
tØa th−a. H¹n chÕ c¬ b¶n cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ, rÊt khã x¸c lËp ®−îc ®−êng
sinh tr−ëng b×nh qu©n ®¹i diÖn cho tõng cÊp ®Êt. NÕu ®−êng cong sinh tr−ëng
®−êng kÝnh kh«ng ®¹i diÖn cho c¸c cÊp ®Êt, th× tæng tiÕt diÖn ngang vµ tr÷
l−îng còng m¾c sai sè hÖ thèng ®¸ng kÓ, mµ khã cã thÓ ®¸nh gi¸ ®−îc. HiÖn
nay, víi nh÷ng l©m phÇn trong chu kú kinh doanh cã tiÕn hµnh tØa th−a mét sè
lÇn, th× ph−¬ng ph¸p dù ®o¸n tæng tiÕt diÖn ngang th«ng qua tr÷ l−îng vµ h×nh
cao ®ang ®−îc sö dông phæ biÕn. Trong ®ã tr÷ l−îng ë c¸c tuæi ®−îc suy diÔn
tõ tr÷ l−îng ban ®Çu cïng víi suÊt t¨ng tr−ëng vµ c−êng ®é tØa th−a cho tr−íc.
Dù ®o¸n sinh tr−ëng tæng tiÕt diÖn ngang trªn c¬ së m« h×nh t¨ng
tr−ëng ZG lµ ph−¬ng ph¸p ®−îc nhiÒu t¸c gi¶ sö dông, v× ph−¬ng ph¸p nµy
kh«ng nh÷ng ¸p dông cho ®èi t−îng rõng trång ®Òu tuæi, mµ cßn ¸p dông cho
®èi t−îng rõng trång kh¸c tuæi, thËm chÝ c¶ rõng tù nhiªn hçn loµi kh¸c tuæi.
Ngoµi ra, cßn ¸p dông ®−îc cho nh÷ng l©m phÇn trong chu kú kinh doanh cã
hoÆc kh«ng tiÕn hµnh tØa th−a.
Môc ®Ých thiÕt lËp m« h×nh nµy lµ dù ®o¸n t¨ng tr−ëng ZG trong
kho¶ng thêi gian tõ thêi ®iÓm A1 ®Õn A2 nµo ®ã. Víi rõng ®Òu tuæi, mçi
kho¶ng thêi gian nµy t−¬ng øng mét ®Þnh kú sinh tr−ëng hoÆc lµ mét n¨m.
Luü tÝch cña t¨ng tr−ëng ZG tõ ®Þnh kú nµy ®Õn ®Þnh kú kh¸c, ta ®−îc sinh
tr−ëng tæng tiÕt diÖn ngang cña l©m phÇn. Dù ®o¸n sinh tr−ëng tæng tiÕt diÖn
ngang dùa vµo lý thuyÕt cña Marsh lµ vÝ dô minh ho¹ ®iÓn h×nh cho ph−¬ng
ph¸p.
Alder,D .(1980) x¸c lËp c¸c ph−¬ng tr×nh cã d¹ng tæng qu¸t d−íi ®©y
®Ó dù ®o¸n tæng tiÕt diÖn ngang t¹i thêi ®iÓm A2 trªn c¬ së tæng tiÕt diÖn
ngang t¹i thêi ®iÓm A1 vµ chØ sè cÊp ®Êt cña l©m phÇn:
ZG = G(a + bS - lnG)A-1 (3.82)
169
- Trong ®ã tham sè a, b ®−îc −íc l−îng th«ng qua ®¼ng thøc:
ZG
A⋅ + ln G = a + bS
G
A
LnG = a + bS − 1 (a + bS − ln G ) (3.83)
2 1
A
2
ë c¸c ph−¬ng tr×nh trªn :
A: Tuæi l©m phÇn.
G: Tæng tiÕt diÖn ngang t¹i thêi ®iÓm A1
S: ChØ sè cÊp ®Êt.
G2: Tæng tiÕt diÖn ngang t¹i thêi ®iÓm kÕt thóc ®Þnh kú.
G1: Tæng tiÕt diÖn ngang t¹i thêi ®iÓm b¾t ®Çu kÞnh kú.
§èi víi nh÷ng l©m phÇn cã tØa th−a, th× G1 vµ G2 chÝnh lµ tæng tiÕt diÖn
ngang sau lÇn tØa th−a nµy vµ tr−íc lÇn tØa th−a tiÕp theo.
A1, A2: Thêi ®iÓm b¾t ®Çu vµ kÕt thóc ®Þnh kú.
Tõ nh÷ng biÕn sè ë c¸c ph−¬ng tr×nh trªn cho thÊy, ph−¬ng tr×nh (3.82)
¸p dông cho c¸c l©m phÇn ®ång tuæi, ph−¬ng tr×nh (3.83) ¸p dông cho c¶ l©m
phÇn ®Òu tuæi vµ kh¸c tuæi. NÕu lµ l©m phÇn tù nhiªn th× chØ sè S chÝnh lµ cÊp
n¨ng suÊt (gi¸ trÞ chiÒu cao t−¬ng øng víi cì kÝnh nµo ®ã ®−îc chän lµm c¬ së
vµ ®−îc x¸c ®Þnh qua biÓu ®å cÊp chiÒu cao).
Vanclay,J.K. (1999) dù ®o¸n t¨ng tr−ëng tæng tiÕt diÖn ngang cho c¸c
l©m phÇn Cypress pine ë Queensland dùa vµo ph−¬ng tr×nh:
LnZG = -3,071 + 1,094LnG + 0,007402G.S-0,2258G (3.84)
Víi: ZG: t¨ng tr−ëng hµng n¨m vÒ tæng tiÕt diÖn ngang (m2/ha/n¨m).
S: cÊp n¨ng suÊt ®−îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së biÓu ®å cÊp chiÒu cao.
G: tæng tiÕt diÖn ngang hiÖn t¹i .
170
- 3.6. M« h×nh tr÷ l−îng l©m phÇn.
Tr÷ l−îng lµ chØ tiªu s¶n l−îng tæng hîp ph¶n ¸nh n¨ng suÊt l©m phÇn.
V× thÕ, dù ®o¸n tr÷ l−îng lµ träng t©m cña dù ®o¸n s¶n l−îng. Th«ng qua c¸c
biÓu s¶n l−îng ®· lËp, cã thÓ thèng kª mét sè ph−¬ng ph¸p dù ®o¸n tr÷ l−îng
d−íi ®©y.
3.6.1. Dù ®o¸n tr÷ l−îng th«ng qua ®éng th¸i ph©n bè sè c©y theo ®−êng kÝnh
vµ ®−êng cong chiÒu cao.
T¹i mçi thêi ®iÓm ®iÒu tra, viÖc x¸c ®Þnh tr÷ l−îng l©m phÇn th−êng dùa
vµo ph©n bè N/D vµ ®−êng cong chiÒu cao H/D. Tõ ph©n bè N/D x¸c ®Þnh sè
c©y cho tõng cì kÝnh, ®ång thêi tõ ®−êng cong chiÒu cao, x¸c ®Þnh chiÒu cao
t−¬ng øng. Qua ®ã, cã thÓ x¸c ®Þnh M th«ng qua biÓu thÓ tÝch 2 nh©n tè, hoÆc
cã thÓ dùa vµo t−¬ng quan gi÷a f1,3 víi D vµ H.
Tõ m« h×nh ®éng th¸i N/D vµ H/D dù ®o¸n tr−íc ph©n bè N/D vµ ®−êng
cong H/D cho l©m phÇn ë c¸c thêi ®iÓm cÇn thiÕt lµm c¬ së x¸c ®Þnh tr÷
l−îng.
Theo ph−¬ng ph¸p nµy, víi mçi loµi c©y, t−¬ng øng víi tõng cÊp ®Êt,
x¸c lËp mét m« h×nh ®éng th¸i N/D vµ H/D ( môc 1.3).
3.6.2. Dù ®o¸n tr÷ l−îng dùa vµo sinh tr−ëng thÓ tÝch.
T¹i mçi thêi ®iÓm, tr÷ l−îng l©m phÇn ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
M = N. V (3.85)
Nh− vËy, nÕu biÕt ®−îc quy luËt biÕn ®æi theo tuæi cña mËt ®é vµ thÓ
tÝch c©y b×nh qu©n, sÏ dù ®o¸n ®−îc quy luËt biÕn ®æi cña tr÷ l−îng. Ph−¬ng
ph¸p dù ®o¸n sinh tr−ëng tr÷ l−îng ®−îc nhiÒu t¸c gi¶ sö dông, ®Æc biÖt cho
®èi t−îng trong chu kú kinh doanh kh«ng tiÕn hµnh tØa th−a. NguyÔn Ngäc
Lung (1999) ¸p dông ph−¬ng ph¸p nµy dù ®o¸n tr÷ l−îng cho c¸c l©m phÇn
Th«ng ba l¸, trong ®ã:
MËt ®é ®−îc x¸c ®Þnh theo m« h×nh mËt ®é tèi −u.
171
- ThÓ tÝch c©y b×nh qu©n ®−îc x¸c ®Þnh th«ng qua ph−¬ng tr×nh sinh
tr−ëng theo ®¬n vÞ cÊp ®Êt.
Khi nghiªn cøu lËp biÓu s¶n l−îng cho c¸c loµi c©y: Sa méc, Th«ng
®u«i ngùa, Mì, QuÕ, Vò TiÕn Hinh vµ c¸c céng sù (2000, 2003) còng dù ®o¸n
sinh tr−ëng tr÷ l−îng trªn c¬ së sinh tr−ëng thÓ tÝch.Trong ®ã, sinh tr−ëng thÓ
tÝch ®−îc x¸c ®Þnh tõ sinh tr−ëng ®−êng kÝnh vµ sinh tr−ëng chiÒu cao kÕt hîp
víi ph−¬ng tr×nh thÓ tÝch.
Víi ®a phÇn c¸c biÓu s¶n l−îng lËp cho c¸c loµi c©y trång ë n−íc ta,
®Òu sö dông sinh tr−ëng thÓ tÝch cña c©y b×nh qu©n ®Ó dù ®o¸n tr÷ l−îng. Sù
kh¸c biÖt vÒ ph−¬ng ph¸p lËp biÓu cña mçi t¸c gi¶ lµ ph−¬ng ph¸p thiÕt lËp m«
h×nh mËt ®é tèi −u vµ ®−êng cong sinh tr−ëng thÓ tÝch cho tõng cÊp ®Êt.
3.6.3. Dù ®o¸n tr÷ l−îng th«ng qua tæng tiÕt diÖn ngang.
T¹i mçi thêi ®iÓm, tr÷ l−îng l©m phÇn ®−îc x¸c ®Þnh theo nhiÒu ph−¬ng
ph¸p vµ c«ng thøc kh¸c nhau, trong ®ã cã c«ng thøc:
M = G.HF (3.86)
Tõ c«ng thøc (3.86) nhËn thÊy, ®Ó dù ®o¸n sinh tr−ëng tr÷ l−îng l©m
phÇn, cÇn biÕt quy luËt sinh tr−ëng cña tæng tiÕt diÖn ngang vµ quy luËt biÕn
®æi theo tuæi cña h×nh cao HF. Ph−¬ng ph¸p thiÕt lËp c¸c m« h×nh nµy ®· ®−îc
giíi thiÖu ë môc 3.5. Tuy vËy, ®Ó dù ®o¸n G vµ HF theo c¸c m« h×nh trªn, cÇn
cã m« h×nh mËt ®é tèi −u vµ ®−êng cong cÊp ®Êt (x¸c ®Þnh H0 hoÆc Hg).
Dù ®o¸n tr÷ l−îng l©m phÇn trªn c¬ së m« h×nh tæng tiÕt diÖn ngang ®·
®−îc NguyÔn ThÞ B¶o L©m (1996) ¸p dông ®Ó lËp biÓu s¶n l−îng cho c¸c l©m
phÇn Th«ng ®u«i ngùa vïng §«ng b¾c.Tr−íc ®ã ph−¬ng ph¸p nµy ®· ®−îc
Alder.D. (1980) ¸p dông lËp biÓu s¶n l−îng cho loµi Cupressus lusitanica ë
Kenya.Tuy nhiªn, t¸c gi¶ kh«ng sö dông c«ng thøc (3.86) mµ sö dông quan hÖ
sau ®Ó x¸c ®Þnh tr÷ l−îng:
M = F(G,H0) (3.87)
3.6.4. Dù ®o¸n tr÷ l−îng tõ m« h×nh sinh tr−ëng vµ m« h×nh tØa th−a.
172
- Dù ®o¸n tr÷ l−îng tõ m« h×nh sinh tr−ëng vµ m« h×nh tØa th−a ¸p dông
cho nh÷ng l©m phÇn cã tiÕn hµnh tØa th−a ë mçi ®Þnh kú trong chu kú kinh
doanh. Khi ¸p dông ph−¬ng ph¸p, cÇn biÕt tr÷ l−îng ban ®Çu (M0), m« h×nh
t¨ng tr−ëng vµ m« h×nh tØa th−a.
- Tr÷ l−îng ban ®Çu M0 lµ tr÷ l−îng l©m phÇn tr−íc lÇn tØa th−a thø
nhÊt.
- M« h×nh t¨ng tr−ëng lµ c¸c ph−¬ng tr×nh suÊt t¨ng tr−ëng thÓ tÝch PV
lËp theo ®¬n vÞ cÊp ®Êt.
- M« h×nh tØa th−a lµ m« h×nh x¸c ®Þnh c−êng ®é tØa th−a cho mçi ®Þnh
kú. C−êng ®é tØa th−a cã thÓ tÝnh theo phÇn tr¨m sè c©y, tæng tiÕt diÖn ngang
hoÆc tr÷ l−îng. NÕu c−êng ®é tØa th−a x¸c ®Þnh theo Nc% hay Gc% th× cÇn
ph¶i quy vÒ Mc% (xem môc 1.2.3.2).
Tõ c¸c m« h×nh trªn, viÖc dù ®o¸n M l©m phÇn ®−îc tiÕn hµnh tuÇn tù
theo c¸c b−íc sau:
- X¸c ®Þnh tr÷ l−îng nu«i d−ìng t¹i tuæi tØa th−a lÇn ®Çu (A1):
⎡ Mc% A ⎤
⎢1 − 1⎥
=M (3.88)
M
1A1 ⎢ 100 ⎥
2 A1
⎢ ⎥
⎣ ⎦
- X¸c ®Þnh tr÷ l−îng tr−íc tØa th−a lÇn thø 2 (A2):
M
2 A1
= (3.89)
M
⎡ PVA 2 ⎤
1A 2
⎢1 − ⎥
⎢ ⎥
100 ⎦
⎣
- X¸c ®Þnh tr÷ l−îng nu«i d−ìng t¹i tuæi A2:
⎡ Mc% A 2 ⎤
=M 1−
1A 2 ⎢ ⎥ (3.90)
M
2A2 ⎢ 100 ⎥
⎣ ⎦
Cø nh− vËy dù ®o¸n cho ®Õn ®Þnh kú cuèi cïng.
173
- ë c¸c c«ng thøc trªn:
M1Ai, M2Ai: Tr÷ l−îng tr−íc vµ sau tØa th−a t¹i tuæi Ai.
Mc%Ai: C−êng ®é tØa th−a theo tr÷ l−îng t¹i tuæi Ai.
PVAi: SuÊt t¨ng tr−ëng thÓ tÝch t¹i tuæi Ai.
Ta biÕt r»ng, gi÷a c¸c ®¹i l−îng N, Dg, Hg, G, M cã mèi liªn quan mËt
thiÕt víi nhau, v× thÕ m« h×nh dù ®o¸n s¶n l−îng l©m phÇn sÏ bao gåm nhiÒu
m« h×nh thµnh phÇn vµ c¸c m« h×nh nµy còng liªn quan mËt thiÕt víi nhau.
NÕu c¸c m« h×nh nµy ®−îc thiÕt lËp ®éc lËp nhau, th× gi÷a chóng khã tr¸nh
khái nh÷ng m©u thuÉn, mµ thùc tÕ khã cã thÓ chÊp nhËn ®−îc. Ch¼ng h¹n M
π2
kh«ng b»ng tÝch cña G vµ HF, G kh«ng b»ng tÝch cña N vµ D g , M kh«ng
4
b»ng tÝch cña N vµ ⎯V…
Th«ng th−êng khi lËp biÓu s¶n l−îng cho mét loµi c©y nµo ®ã, m« h×nh
mËt ®é ®−îc thiÕt lËp tr−íc, sau ®ã cã thÓ cã 2 c¸ch:
1) Tõ m« h×nh sinh tr−ëng G vµ m« h×nh HF dù ®o¸n M, Dg.
2) Tõ m« h×nh sinh tr−ëng M vµ m« h×nh HF dù ®o¸n G, Dg.
ViÖc lùa chän c¸ch thø nhÊt hay c¸ch thø 2 tuú thuéc vµo sai sè dù ®o¸n
c¸c ®¹i l−îng Dg, G, M cña tõng tr−êng hîp.
3.7. X¸c ®Þnh thêi ®iÓm tØa th−a.
Nh− phÇn trªn ®· ®Ò cËp, muèn dù ®o¸n biÕn ®æi theo tuæi cña mËt ®é
tõ m« h×nh mËt ®é tèi −u, cÇn thiÕt ph¶i biÕt tr−íc thêi ®iÓm tØa th−a. Thêi
®iÓm tØa th−a l©m phÇn ®−îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tuæi tØa th−a lÇn ®Çu vµ thêi
gian gi·n c¸ch gi÷a c¸c lÇn tØa th−a tiÕp theo.
Thêi ®iÓm tØa th−a lÇn ®Çu phô thuéc ®Æc tÝnh sinh tr−ëng loµi c©y, ®iÒu
kiÖn lËp ®Þa (hay cÊp ®Êt), mËt ®é ban ®Çu. C¸c l©m phÇn ®−îc tØa th−a nh»m 2
môc ®Ých chÝnh lµ ®iÒu tiÕt mËt ®é vµ lîi dông s¶n phÈm. Th«ng th−êng thêi
®iÓm tØa th−a lÇn ®Çu diÔn ra sau khi t¨ng tr−ëng ZD ®¹t cùc ®¹i. §èi víi c¸c
174
- loµi c©y trång sinh tr−ëng nhanh ë n−íc ta, thêi ®iÓm nµy th−êng ®Õn vµo lóc
l©m phÇn tõ 3 ®Õn 5 tuæi. Thêi ®iÓm tØa th−a lÇn ®Çu diÔn ra vµo lóc mµ kÝch
th−íc cña nh÷ng c©y tØa th−a ®¸p øng yªu cÇu cña môc ®Ých kinh doanh.
Ngoµi ra, thêi ®iÓm nµy còng nªn c¨n cø vµo c−êng ®é tØa th−a dù kiÕn tr−íc.
NÕu tØa th−a víi c−êng ®é nhá, tuæi tØa th−a ®Õn sím, th× hiÖu qu¶ cña viÖc tØa
th−a kh«ng cao, s¶n phÈm tØa th−a ph©n t¸n, khã tËn thu, gi¸ trÞ kinh tÕ thÊp.
Khi tØa th−a víi c−êng ®é võa ph¶i, tuæi tØa th−a ®Õn muén h¬n, s¶n phÈm thu
®−îc tõ tØa th−a sÏ nhiÒu h¬n, tõ ®ã viÖc tØa th−a võa cã hiÖu qu¶ kinh tÕ võa
cã t¸c dông ®iÒu tiÕt mËt ®é. Tuy nhiªn, ®Ó ®¶m b¶o cho l©m phÇn sinh tr−ëng
vµ ph¸t triÓn tèt sau mçi lÇn tØa th−a, th× c−êng ®é tØa th−a còng ®−îc khèng
chÕ ë møc hîp lý. Tõ c¸c vÊn ®Ò ®Æt ra ë trªn nhËn thÊy, thêi ®iÓm tØa th−a lÇn
®Çu còng nh− c¸c lÇn tiÕp theo nªn ®−îc x¸c ®Þnh th«ng qua c−êng ®é tØa th−a
vµ môc ®Ých kinh doanh. §Ó gióp ®éc gi¶ cã ®iÒu kiÖn tham kh¶o, d−íi ®©y
lÇn l−ît giíi thiÖu mét sè ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh thêi ®iÓm tØa th−a mµ c¸c nhµ
l©m nghiÖp th−êng dïng.
C¨n cø vµo lý thuyÕt cña Marsh (Alder,D.-1980), ng−êi ta tiÕn hµnh bè
trÝ c¸c thÝ nghiÖm kho¶ng c¸ch (víi mËt ®é kh¸c nhau). Mçi cÊp mËt ®é t−¬ng
øng víi mét lÇn tØa th−a. Tõ kÕt qu¶ thu ®−îc th«ng qua ®o ®Õm ®Þnh kú ë c¸c
« ®Þnh vÞ, x¸c ®Þnh c¸c ®−êng sinh tr−ëng tæng tiÕt diÖn ngang t−¬ng øng víi
tõng cÊp mËt ®é (h×nh 3.16). Ngoµi ra, c¨n cø vµo kÕt qu¶ thu ®−îc tõ c¸c «
®Þnh vÞ trªn cïng ®iÒu kiÖn lËp ®Þa, x¸c ®Þnh tæng tiÕt diÖn ngang cÇn ®¹t tíi
tr−íc khi l©m phÇn ®−îc tiÕn hµnh tØa th−a, còng nh− tæng tiÕt diÖn ngang cÇn
®Ó l¹i sao cho hîp lý sau mçi lÇn tØa th−a.Tõ ®ã c¨n cø vµo c¸c ®−êng sinh
tr−ëng tæng tiÕt diÖn ngang, x¸c ®Þnh kú gi·n c¸ch gi÷a 2 lÇn tØa th−a liªn tiÕp.
Tõ kú gi·n c¸ch, kÕt hîp víi tuæi tØa th−a lÇn ®Çu suy ra tuæi t−¬ng øng víi c¸c
lÇn tØa th−a l©m phÇn. Néi dung cÇn tiÕn hµnh x¸c ®Þnh thêi ®iÓm tØa th−a l©m
phÇn theo ph−¬ng ph¸p võa tr×nh bµy ë trªn ®−îc minh ho¹ b»ng sè liÖu ë c¸c
« thÝ nghiÖm kho¶ng c¸ch cña Alder,D. (1980) d−íi ®©y:
C¸c « thÝ nghiÖm ®−îc bè trÝ theo 4 cÊp mËt ®é kh¸c nhau: 1300, 900,
175
- 500 vµ 300 c©y/ha. T−¬ng øng víi mçi «, x¸c ®Þnh mét ®−êng sinh tr−ëng
tæng tiÕt diÖn ngang. Sau ®ã x¸c ®Þnh kú gi·n c¸ch gi÷a c¸c lÇn tØa th−a theo
c¸c ®iÒu kiÖn ban ®Çu:
LÇn tØa th−a G tr−íc tØa th−a G sau tØa th−a N sau tØa th−a
(m2/ha) (m2/ha)
1 28 22 900
2 35 28 500
3 35 30 300
ChÆt chÝnh 35 ChÆt chÝnh
Tõ ®−êng sinh tr−ëng t−¬ng øng víi mçi cÊp mËt ®é ë h×nh 3.16, x¸c
®Þnh kho¶ng thêi gian cÇn thiÕt ®Ó tæng tiÕt diÖn ngang ®¹t ®−îc theo thiÕt kÕ
ban ®Çu:
- Tõ khi trång rõng ®Õn thêi ®iÓm tØa th−a lÇn 1 (t−¬ng øng víi N=1300)
- Tõ sau tØa th−a lÇn 1 ®Õn thêi ®iÓm tØa th−a lÇn 2 (t−¬ng øng víi
N=900).
- Tõ sau tØa th−a lÇn 2 ®Õn tr−íc tØa th−a lÇn 3 (t−¬ng øng víi N=500).
- Tõ sau tØa th−a lÇn 3 ®Õn lÇn chÆt chÝnh (t−¬ng øng víi N=300).
Kho¶ng thêi gian ®Ó tæng tiÕt diÖn ngang cña mçi ®−êng sinh tr−ëng
chuyÓn tõ gi¸ trÞ G2Ai ®Õn gi¸ trÞ G1A(i+1) chÝnh lµ kú gi·n c¸ch gi÷a lÇn tØa th−a
thø i vµ i+1. Trong ®ã, G2Ai lµ tæng tiÕt diÖn ngang cña l©m phÇn sau lÇn tØa
th−a thø i, cßn G1A(i+1) lµ tæng tiÕt diÖn ngang cña l©m phÇn tr−íc lÇn tØa th−a
thø i+1. Ch¼ng h¹n, nh− ë vÝ dô trªn, tæng tiÕt diÖn ngang sau tØa th−a lÇn 1
(G2A1) lµ 22m2/ha vµ tæng tiÕt diÖn ngang tr−íc lÇn tØa th−a thø 2 (G1A2) lµ
35m2/ha. Thêi gian ®Ó tæng tiÕt diÖn ngang cña l©m phÇn cã mËt ®é 900c©y/ha
chuyÓn tõ 22m2/ha lªn 35m2/ha lµ 5 n¨m (h×nh 3.16). Tõ ®ã, kÕt hîp víi tuæi
tØa th−a lÇn ®Çu, suy ra tuæi tØa th−a cho c¸c lÇn tiÕp theo:
176
- LÇn tØa th−a Thêi gian(tuæi) Kú gi·n c¸ch (n¨m) Tuæi tØa th−a
1 0-8 8 8
2 8,5-13,5 5 13
3 14,5-18,5 4 17
ChÆt chÝnh 20-23 3 20
H×nh 3.16. S¬ ®å x¸c ®Þnh thêi ®iÓm tØa th−a
theo lý thuyÕt cña Marsh
§èi víi rõng trång ë ViÖt Nam, còng cã thÓ ¸p dông ph−¬ng ph¸p trªn
cña Alder,D.(1980) ®Ó x¸c ®Þnh thêi ®iÓm tØa th−a vµ kú gi·n c¸ch, trªn c¬ së
®−êng sinh tr−ëng tæng tiÕt diÖn ngang x¸c lËp theo cÊp mËt ®é t−¬ng øng víi
tõng cÊp ®Êt. KÕt qu¶ x¸c ®Þnh thêi ®iÓm tØa th−a vµ kú gi·n c¸ch ®èi víi c¸c
l©m phÇn Mì cÊp ®Êt I d−íi ®©y lµ vÝ dô minh ho¹ cho c¸c b−íc tiÕn hµnh
(theo sè liÖu biÓu s¶n l−îng Mì cña Vò TiÕn Hinh vµ céng sù, 2000).
Ph−¬ng tr×nh tæng tiÕt diÖn ngang c¬ b¶n:
LnG = -4,52061 + 0,5538LnN + 1,4525LnH0 (3.91)
177
- Gi¶ sö, c¸c l©m phÇn Mì cÊp ®Êt I ®−îc tiÕn hµnh tØa th−a 3 lÇn trong
chu kú kinh doanh, t−¬ng øng víi mçi lÇn tØa th−a, cã mét sè ®iÒu kiÖn cho
tr−íc d−íi ®©y:
G1(m2/ha) G2(m2/ha)
LÇn tØa th−a N1 N2
1 2200 1500 22 18
2 1500 1100 25 22
3 1100 700 30 24
ChÆt chÝnh 700 30
(N1, N2, G1, G2 lµ mËt ®é, tæng tiÕt diÖn ngang l©m phÇn tr−íc vµ sau tØa
th−a).
T−¬ng øng víi tõng cÊp mËt ®é, x¸c ®Þnh chiÒu cao H0 t¹i thêi ®iÓm
tæng tiÕt diÖn ngang cña l©m phÇn ®¹t tíi gi¸ trÞ cho tr−íc theo ph−¬ng tr×nh
tæng qu¸t:
[( ]
)
H = e LnG + 4,52061 − 0,5538LnN / 1,4525 (3.92)
0
Víi: N = 2200c©y/ha, tõ ph−¬ng tr×nh (3.92), suy ra chiÒu cao t−¬ng øng víi
G=22m2/ha:
[( ]
)
H = e Ln22 + 4,52061− 0,5538ln 2200 / 1,4525 = 10,03m (3.93)
0
Víi: N = 1500c©y/ha:
- ChiÒu cao t−¬ng øng víi G = 18m2/ha.
[( ]
)
H = e Ln18 + 4,52061 − 0,5538 ln 1500 / 1,4525 = 10,1m (3.94)
0
- ChiÒu cao t−¬ng øng víi G = 25m2/ha.
[( ]
)
H = e Ln25 + 4,52061 − 0,5538 ln 1500 / 1,4525 = 12,7m (3.95)
0
T−¬ng tù nh− vËy, x¸c ®Þnh cho c¸c tr−êng hîp kh¸c.
178
- Víi N = 1100c©y/ha.
- ChiÒu cao t−¬ng øng víi G = 22m2/ha: H0 = 13,1m.
- ChiÒu cao t−¬ng øng víi G = 30m2/ha: H0 = 16,1m.
Víi N = 700c©y/ha.
- ChiÒu cao t−¬ng øng víi G = 24m2/ha: H0 = 16,5m.
- ChiÒu cao t−¬ng øng víi G = 30m2/ha: H0 = 19,2m.
Cuèi cïng, tõ H0, tra biÓu ®å ®−êng cong cÊp ®Êt I lËp cho c¸c l©m phÇn
Mì (Vò TiÕn Hinh, 2000), x¸c ®Þnh tuæi t−¬ng øng:
Ph¹m vi Thêi gian Kú gi·n c¸ch
LÇn tØa th−a Tuæi tØa th−a
H0(m) ( tuæi) (n¨m)
1 0-10,03 0-7,2 7 7
2 10,1-12,7 7,3-9,0 2 9
3 13,1-16,1 9,1-11,5 2 11
ChÆt chÝnh 16,5-19,2 12-15 3 14
Nh− vËy, víi c¸c ®iÒu kiÖn cho ban ®Çu, tõ m« h×nh tæng tiÕt diÖn
ngang, x¸c ®Þnh tuæi tØa th−a lÇn 1, 2, 3 vµ tuæi khai th¸c chÝnh cho c¸c l©m
phÇn Mì cÊp ®Êt I t−¬ng øng lµ: 7, 9, 11 vµ 14. Ngoµi ra, cã thÓ x¸c ®Þnh c¸c
thêi ®iÓm trªn tõ c¸c ®−êng sinh tr−ëng tæng tiÕt diÖn ngang cña mçi cÊp mËt
®é. Mçi ®−êng sinh tr−ëng nµy ®−îc x¸c lËp trªn c¬ së ph−¬ng tr×nh (3.91).
Víi mçi cÊp mËt ®é, thay H0 t−¬ng øng tõng tuæi ®−îc x¸c ®Þnh tõ biÓu cÊp
®Êt.
Kú gi·n c¸ch gi÷a 2 lÇn tØa th−a phô thuéc vµo c¸c nh©n tè chñ yÕu sau:
- §Æc tÝnh sinh tr−ëng loµi c©y.
- §iÒu kiÖn sinh tr−ëng (cÊp ®Êt).
- C−êng ®é tØa th−a mçi lÇn.
179
- - Giai ®o¹n sinh tr−ëng l©m phÇn.
Nh÷ng loµi c©y sinh tr−ëng nhanh, thêi gian gi·n c¸ch gi÷a hai lÇn tØa
th−a liªn tiÕp ng¾n h¬n so víi nh÷ng loµi c©y sinh tr−ëng chËm. Víi cïng loµi
c©y, khi sinh tr−ëng trªn ®iÒu kiÖn lËp ®Þa tèt, thêi gian gi·n c¸ch nµy còng
ng¾n h¬n so víi khi chóng sinh tr−ëng trªn ®iÒu kiÖn lËp ®Þa xÊu.
C−êng ®é tØa th−a cµng lín, thêi gian gi·n c¸ch gi÷a hai lÇn tØa th−a
cµng dµi vµ ng−îc l¹i. Tuy nhiªn, víi mét l©m phÇn nÕu ®−îc tØa th−a nhiÒu
lÇn víi c−êng ®é nhá, sÏ cho n¨ng suÊt cao h¬n so víi nh÷ng l©m phÇn ®−îc
tØa th−a Ýt lÇn víi c−êng ®é lín. Së dÜ nh− vËy v×, tØa th−a nhiÒu lÇn víi c−êng
®é nhá, l©m phÇn sÏ ®−îc ®iÒu tiÕt mËt ®é th−êng xuyªn, c©y rõng lu«n cã
kh«ng gian dinh d−ìng hîp lý, cÊu tróc l©m phÇn kh«ng bÞ thay ®æi m¹nh.
C¸ch lµm nµy chØ thùc sù cã hiÖu qu¶ víi ®èi t−îng cã c−êng ®é kinh doanh
cao, rõng ph©n bè ë nh÷ng n¬i cã ®Þa h×nh ®¬n gi¶n, thuËn lîi cho viÖc tØa
th−a vµ thu håi s¶n phÈm. KÐo dµi kú gi·n c¸ch gi÷a c¸c lÇn tØa th−a vµ t¨ng
c−êng ®é tØa th−a cã −u ®iÓm lµ, s¶n phÈm tØa th−a trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch
th−êng lín, hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, nh−ng sau mçi lÇn tØa th−a, cÊu tróc l©m
phÇn thay ®æi m¹nh, dÉn ®Õn tiÓu hoµn c¶nh thay ®æi. C©y rõng sau mét thêi
gian nµo ®ã míi lîi dông triÖt ®Ó kh«ng gian dinh d−ìng. Nãi tãm l¹i, tuú theo
®iÒu kiÖn cô thÓ mµ lùa chän mét trong hai ph−¬ng ¸n tØa th−a trªn
Víi loµi B¹ch ®µn chanh vµ B¹ch ®µn liÔu ë L«i Chan (Trung Quèc),
Nh−ng ThuËt Hïng (1989) ®· x¸c ®Þnh kú gi·n c¸ch gi÷a hai lÇn tØa th−a liªn
tiÕp trªn c¬ së c−êng ®é tØa th−a theo tr÷ l−îng (Mc%) vµ suÊt t¨ng tr−ëng thÓ
tÝch (PV).
Sè n¨m = 2Mc%/PV (3.96)
Qua mét sè biÓu s¶n l−îng ®· lËp nhËn thÊy, kú gi·n c¸ch gi÷a c¸c lÇn
tØa th−a ®−îc ph©n thµnh c¸c lo¹i:
180
- - TØa th−a víi kú gi·n c¸ch cè ®Þnh, cã thÓ lµ 2 n¨m (biÓu s¶n l−îng
QuÕ ë Yªn B¸i, 1999, 2003), 3 n¨m (biÓu s¶n l−îng loµi Acacia nibotica ë Xu
§¨ng, 1985), 5 n¨m (víi phÇn lín biÓu s¶n l−îng lËp cho c¸c loµi sinh tr−ëng
nhanh ë ch©u ¢u) vµ 10 n¨m( cho nh÷ng loµi sinh tr−ëng chËm vïng «n ®íi).
- TØa th−a víi kú gi·n c¸ch thay ®æi.
TØa th−a víi kú gi·n c¸ch kh«ng cè ®Þnh ®−îc nhiÒu t¸c gi¶ vËn dông
lËp biÓu s¶n l−îng cho c¸c loµi c©y trång ë n−íc ta, nh− biÓu s¶n l−îng Keo l¸
trµm toµn quèc (1996), biÓu s¶n l−îng Sa méc, Th«ng ®u«i ngùa, Mì (2000).
Víi c¸c biÓu s¶n l−îng nµy, tuæi cµng cao, kú gi·n c¸ch cµng dµi.
TØa th−a hµng n¨m hoÆc tØa th−a víi kú gi·n c¸ch cè ®Þnh cã −u ®iÓm lµ
®¬n gi¶n khi lËp biÓu, ®ång thêi còng ®¬n gi¶n cho ng−êi ¸p dông biÓu. Tuy
vËy, c¨n cø kÕt qu¶ nghiªn cøu ®èi víi mét sè loµi c©y trång ë n−íc ta nhËn
thÊy, t¨ng tr−ëng diÖn tÝch t¸n (m2/ha) ®¹t cùc ®¹i rÊt sím vµ gi¶m nhanh theo
tuæi, tõ ®ã tuæi l©m phÇn cµng cao, møc ®é biÕn ®æi cña mËt ®é cµng nhá. Tõ
®Æc ®iÓm ®ã nhËn thÊy, nÕu tØa th−a víi kú gi·n c¸ch kh«ng ®æi, th× c−êng ®é
tØa th−a ë giai ®o¹n tuæi nhá qu¸ lín vµ ë c¸c giai ®o¹n sau l¹i qu¸ nhá. TØa
th−a víi c−êng ®é nµy Ýt cã hiÖu qu¶ vÒ mÆt kinh tÕ còng nh− ®iÒu tiÕt mËt ®é
l©m phÇn. Nh÷ng nhËn xÐt trªn ®©y ®−îc minh ho¹ b»ng c¸c ®−êng sinh
tr−ëng diÖn tÝch t¸n còng nh− ®−êng cong biÕn ®æi theo tuæi cña mËt ®é c¸c
l©m phÇn Mì ë h×nh 3.10 vµ 3.11. Gi¶ sö, cø 3 n¨m tiÕn hµnh tØa th−a l©m
phÇn Mì mét lÇn, th× c−êng ®é tØa th−a ®−îc x¸c ®Þnh t−¬ng øng nh− sau:
LÇn TT Tuæi N1 N2 Nc% Mc%
1 6 2500 1510 39,6 22,8
2 9 1510 1170 22,5 11,9
3 12 1170 1020 12,8 5,7
4 15 1020 940 7,8 2,5
5 18 940 900 4,2 1,9
Tõ sè liÖu trªn cho thÊy, c−êng ®é tØa th−a theo sè c©y vµ theo tr÷ l−îng
tõ lÇn tØa th−a thø 3 trë ®i qu¸ nhá. Nh÷ng l©m phÇn ë tr¹ng th¸i nh− vËy, ch−a
181
- cÇn thiÕt ph¶i tØa th−a.
Ng−îc l¹i, nÕu quy ®Þnh tr−íc c−êng ®é tØa th−a, ch¼ng h¹n, c−êng ®é
tØa th−a theo tr÷ l−îng tõ 16 ®Õn 20% (tØa th−a võa ph¶i tÇng d−íi), th× kú gi·n
c¸ch sÏ t¨ng dÇn theo tuæi vµ c¸c l©m phÇn vÒ c¬ b¶n chØ ®−îc tØa th−a 1 ®Õn 2
lÇn víi chu kú kinh doanh d−íi 15 n¨m vµ tõ 2 ®Õn 3 lÇn víi chu kú kinh
doanh trªn 15 n¨m(tæng diÖn tÝch t¸n cßn l¹i sau tØa th−a lµ 10000 m2/ha). NÕu
¸p dông nh− vËy, sÏ kh«ng lîi dông ®−îc s¶n phÈm trung gian khi kÝch th−íc
c©y rõng ®· lín vµ l©m phÇn còng Ýt ®−îc ch¨m sãc nh− chÆt lo¹i bá nh÷ng
c©y s©u bÖnh, c©y ®æ g·y… Tõ thùc tÕ ®ã, nhiÒu t¸c gi¶ ®· cho gi¶m dÇn
c−êng ®é sau mçi lÇn tØa th−a, ®Ó sao cho võa ®iÒu hoµ ®−îc lîi Ých kinh tÕ
võa c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn sinh tr−ëng cho c©y rõng nh»m ®¸p øng môc ®Ých kinh
doanh. D−íi ®©y lµ vÝ dô minh ho¹ tõ sè liÖu trÝch dÉn ë c¸c biÓu s¶n l−îng
lËp cho loµi Sa méc, Th«ng ®u«i ngùa, Mì (biÓu 3.7)
BiÓu 3.7. Mét sè chØ tiªu tØa th−a x¸c ®Þnh cho c¸c loµi c©y:
Sa méc, Th«ng ®u«i ngùa, Mì
LÇn tØa th−a
Loµi CÊp
LÇn 1 LÇn 2 LÇn 3
c©y ®Êt
Tuæi Nc% Mc% Tuæi Nc% Mc% Tuæi Nc% Mc%
I 8 42 19,8 12 19 10,7 18 18,5 10,2
Sa II 9 41 19,3 15 23 11,5
méc III 10 39 18,5 16 21,3 10,7
IV 11 36 17 18 22,5 11,5
Th«ng I 8 30,5 19,1 12 23 13,6 16 22 13
®u«i II 9 29,4 18,3 16 32,5 20,6
ngùa III 10 27,1 16,7 17 27,4 16,9
I 6 39,6 22,8 11 30,5 17
Mì II 7 40 23,0 13 29,3 16,2
III 8 38 21,8
IV 9 34 19,2
182
- §Ó minh ho¹ cho c¸c ph−¬ng ph¸p dù ®o¸n s¶n l−îng, d−íi ®©y sÏ giíi
thiÖu tæng qu¸t mét sè m« h×nh mµ c¸c t¸c gi¶ ®· sö dông ®Ó lËp biÓu cho ®èi
t−îng rõng trång.
1) M« h×nh sinh tr−ëng tr÷ l−îng dïng lËp biÓu s¶n l−îng theo ®¬n vÞ
cÊp ®Êt loµi Eucalyptus deglupta ë Philippin (Vanclay,J.K. 1999).
Tr÷ l−îng ®−îc coi lµ hµm cña tuæi vµ chØ sè cÊp ®Êt.
Ph−¬ng tr×nh cô thÓ:
S
Log( M + 1) = 3,534 − 14,02 / A + 0,2314 (3.97)
A
Trong ®ã:
A: Tuæi l©m phÇn.
S: ChØ sè cÊp ®Êt: S1 = 24m; S2 = 21m; S3 = 18m (biÓu 3.1)
2) M« h×nh Alder,D. (1980) ®Ò xuÊt ¸p dông cho rõng trång:
M« h×nh l©m phÇn gåm c¸c m« h×nh thµnh phÇn sau:
H0 = F1(A,S) (3.98)
ZG = F2(H0,N) (3.99)
HoÆc F2(H0,G),hoÆc F2(A,N,S),hoÆc F2(A,G,S)
Nc/N1=F3(Gc/G1) (3.100)
M=F4(Ho,G) (3.101)
G0 = F5(N0) (3.102)
ë c¸c m« h×nh trªn:
H0: ChiÒu cao −u thÕ.
A: Tuæi.
S: ChØ sè cÊp ®Êt.
183
- G1, Gc: Tæng tiÕt diÖn ngang l©m phÇn tr−íc tØa th−a vµ cña bé
phËn tØa th−a.
N1, Nc: Sè c©y / ha cña l©m phÇn tr−íc tØa th−a vµ cña bé phËn tØa
th−a.
G0, N0: Tæng tiÕt diÖn ngang vµ mËt ®é ban ®Çu.
Trong ®ã, quan hÖ H0/A,S ®−îc m« t¶ b»ng d¹ng ph−¬ng tr×nh:
H0 = b0 + b1/A + [(LnS - C1)/C2](b2+b3/A)
Víi: c1 = b0 + b1/A0
c2 = b2 + b3/A0
Ao: Tuæi c¬ së.
HÖ sè tØa th−a:
TØa th−a c¬ giíi: KG = 1
TØa th−a chän tÇng d−íi: LÇn ®Çu: KG = 0,7
LÇn sau: KG = 0,9
Tr÷ l−îng chung:
M = N .⎯V = N . F(Hg,Dg)
Víi loµi Pinus Patula ë Kenya:
⎯V = b0 + b1.Dg2 + b2.Hg.Dg + b3Hg.Dg2
Víi gç th−¬ng m¹i( ®−êng kÝnh ®Çu nhá =20 cm)
Mm = M(a - b.e-cDg)
Tõ c¸c m« h×nh (3.98) ®Õn (3.102), t¸c gi¶ lËp b¶ng tra ZG theo mËt ®é
(kho¶ng c¸ch c©y) vµ H0.
3) M« h×nh s¶n l−îng Th«ng ba l¸ cña NguyÔn Ngäc Lung (1999).
- M« h×nh mËt ®é:
184
- 10 4
N= (3.103)
3,03 + BiT
Víi Bi: Tham sè thay ®æi theo cÊp ®Êt.
T: Tuæi.
3,03: T−¬ng øng víi mËt ®é trång 3300c©y/ha.
- M« h×nh c©y chÆt gi÷a hai thêi ®iÓm:
10 4 Bi
T2
Nc / ha = ∫ (3.104)
dt
2
T1 Xi
Víi: Xi = 3,03 + BiT.
- M« h×nh tr÷ l−îng tØa th−a:
Kv.Bi.m.e −b / T
c
T2
Mc / ha = ∫ (3.105)
dt
Xi 2
T1
- M« h×nh tæng tiÕt diÖn ngang tØa th−a:
c
T K ⋅ π ⋅ Bi ⋅ m 2 ⋅ e − 2 b / T
2
Gc / ha = ∫ G (3.106)
dt
4X 2
T i
1
- M« h×nh sinh tr−ëng tr÷ l−îng:
c
10 4 ⋅ m ⋅ e − b / T
M / ha = (3.107)
Xi
- M« h×nh t¨ng tr−ëng th−êng xuyªn:
⎛ − c −1 − Bi ⎞
4 ⋅ m⋅ e− b / Tc ⎜ Xi⋅ c ⋅ b ⋅ T ⎟
ZM/ ha = M' = 10 (3.108)
⎜ ⎟
X2
⎜ ⎟
⎝ ⎠
i
- M« h×nh t¨ng tr−ëng b×nh qu©n:
185
- c
M 10 4 ⋅ m ⋅ e − b / T
ΔM / ha = = (3.109)
T Xi.T
- M« h×nh t¨ng tr−ëng t−¬ng ®èi:
= c⋅b ⋅ T− c −1 −
M' Bi
PM = (3.110)
M Xi
- M« h×nh sinh tr−ëng tæng tiÕt diÖn ngang:
c
π ⋅ m 2 ⋅ e − 2b / T
G / ha = (3.111)
4 Xi
ë c¸c m« h×nh trªn, ®−êng kÝnh vµ thÓ tÝch c©y b×nh qu©n ®−îc m« t¶
b»ng hµm Schumacher, víi m = Ymax, b, c lµ c¸c tham sè.
Kv lµ hÖ sè tØa th−a theo thÓ tÝch (tû lÖ gi÷a thÓ tÝch c©y chÆt víi thÓ tÝch
c©y nu«i d−ìng), Kv = 0,4773. KG lµ hÖ sè tØa th−a theo tiÕt diÖn vµ b»ng
0,552. §éc gi¶ nµo muèn tham kh¶o s©u h¬n, xem NguyÔn Ngäc Lung
(1999).
4) M« h×nh s¶n l−îng c¸c loµi c©y: Sa méc, Th«ng ®u«i ngùa, Mì cña
Vò TiÕn Hinh (2000).
- M« h×nh mËt ®é:
10 4
N / ha = (3.112)
St
Víi St = F(Ho) (3.113)
- M« h×nh sinh tr−ëng c©y b×nh qu©n:
+ Víi Dg, Hg:
Tr−íc lÇn tØa th−a ®Çu vµ gi÷a c¸c lÇn tØa th−a, x¸c ®Þnh Dg vµ Hg th«ng
qua suÊt t¨ng tr−ëng PD, PH vµ gi¸ trÞ Dg, Hg cho tr−íc t¹i tuæi c¬ së A0.
N¨m diÔn ra tØa th−a, Dg vµ Hg cña bé phËn nu«i d−ìng vµ bé phËn tØa
th−a ®−îc suy diÔn tõ hÖ sè tØa th−a.
186
- + Víi thÓ tÝch: X¸c ®Þnh tõ Dg, Hg th«ng qua ph−¬ng tr×nh thÓ tÝch.
- M« h×nh tæng tiÕt diÖn ngang.
+ Tr−íc lÇn tØa th−a ®Çu vµ gi÷a c¸c lÇn tØa th−a, G/ha ®−îc x¸c ®Þnh
th«ng qua mËt ®é vµ Dg.
+ N¨m diÔn ra tØa th−a:
Tæng tiÕt diÖn ngang cña bé phËn tØa th−a (Gc) ®−îc x¸c ®Þnh th«ng qua
c−êng ®é chÆt theo tæng tiÕt diÖn ngang (Gc%) vµ tæng tiÕt diÖn ngang l©m
phÇn tr−íc tØa th−a (G1):
G ⋅ Gc%
1
Gc = (3.114)
100
Trong ®ã, Gc% ®−îc x¸c ®Þnh th«ng qua quan hÖ víi c−êng ®é tØa th−a
theo sè c©y Nc%:
Gc% = a + b.Nc% (3.115)
Tæng tiÕt diÖn ngang cña bé phËn nu«i d−ìng (G2):
G2 = G1 - Gc (3.116)
Tõ G2, x¸c ®Þnh ®−êng kÝnh cho bé phËn nu«i d−ìng lµm c¬ së dù ®o¸n
Dg gi÷a c¸c lÇn tØa th−a.
- M« h×nh tr÷ l−îng:
+ Tr−íc lÇn tØa th−a ®Çu vµ gi÷a c¸c lÇn tØa th−a, tr÷ l−îng ®−îc x¸c
®Þnh th«ng qua thÓ tÝch c©y b×nh qu©n vµ mËt ®é.
+ N¨m diÔn ra tØa th−a:
Tr÷ l−îng cña bé phËn tØa th−a (Mc) ®−îc x¸c ®Þnh th«ng qua c−êng ®é
tØa th−a theo tr÷ l−îng (Mc%) vµ tr÷ l−îng l©m phÇn tr−íc tØa th−a(M1).
M Mc%
1
Mc = (3.117)
100
Trong ®ã, Mc% ®−îc x¸c ®Þnh th«ng qua quan hÖ víi Nc%:
187
- Mc% = a + b.Nc% (3.118)
Tr÷ l−îng cña bé phËn nu«i d−ìng (M2):
M2 = M1 - Mc (3.119)
- T¨ng tr−ëng tr÷ l−îng:
+ T¨ng tr−ëng th−êng xuyªn hµng h¨m:
ZM = M1(A+1) - M2A (3.120)
+ T¨ng tr−ëng b×nh qu©n chung vÒ tr÷ l−îng:
ΔM = Mo/A (3.121)
Víi: Mo = M1A + ∑Mc
ë c¸c c«ng thøc trªn, M1A vµ M2A lµ tr÷ l−îng tr−íc vµ sau tØa th−a t¹i
tuæi A, ∑Mc lµ tæng tr÷ l−îng tØa th−a tr−íc tuæi A.
5) M« h×nh s¶n l−îng QuÕ V¨n Yªn -Yªn B¸i.
- M« h×nh mËt ®é:
8750m 2
N / ha = (3.122)
St(m 2 )
⎯St = F(Hg)
- M« h×nh sinh tr−ëng c©y b×nh qu©n.
+ Sinh tr−ëng ®−êng kÝnh vµ chiÒu cao: x¸c ®Þnh trªn c¬ së suÊt t¨ng
tr−ëng PD, PH vµ gi¸ trÞ Dg, Hg cho tr−íc t¹i tuæi c¬ së A0. ChiÒu cao Hg
®−îc chän ®Ó ph©n chia cÊp ®Êt, nªn gi¸ trÞ chiÒu cao cho tr−íc t¹i A0 ®−îc coi
lµ chØ sè cÊp ®Êt. Tõ chØ sè cÊp ®Êt vµ quan hÖ Dg/Hg, x¸c ®Þnh gi¸ trÞ Dg cho
tr−íc t¹i A0.
+ Sinh tr−ëng thÓ tÝch: Tõ sinh tr−ëng Dg, Hg kÕt hîp víi h×nh sè tù
nhiªn f01, x¸c ®Þnh sinh tr−ëng thÓ tÝch, trong ®ã dùa vµo quan hÖ ®−êng th¼ng
d01/d1,3, x¸c ®Þnh d01.
188
nguon tai.lieu . vn
