Giáo trình Pháp luật về xây dựng: Phần 2

Chương VI
P H Á P L U Ậ T L IÊ N Q U A N Đ Ế N V IỆ C T H I C Ô N G , L Ắ P Đ Ậ T ,
N G H IỆ M T H U , Đ Ả M B Ả O C H Â T L Ư Ợ N G C Ô N G T R ÌN H ,
B Ả O V Ệ M Ô I T R Ư Ờ N G C Ả N H Q U A N T H IÊ N N H IÊ N ,
AN TOÀN LAO ĐỘNG TRO N G XÂY D ựN G

§1. C H Ấ T L Ư Ợ N G C Ô N G T R Ì N H X Â Y D ự N G

C hất lượng c ô n g trình xây d ự n g là n h ữ n g yêu cầu tổ n g h ợ p đối với đặc tín h an toàn,
bển vững, m ỹ q u a n , k in h tế c ủ a c ô n g trình phù h ợ p với q u y c h u ẩ n x â y d ự n g , tiêu c h u ẩ n
kỹ thuật, phù h ợ p với h ợ p đ ổ n g k in h tế và p h á p luật h iệ n h à n h c ủ a N h à nước.
Q u ả n lý ch ất lượng c ô n g trìn h xây d ụ n g là tập h ợ p n h ữ n g h o ạ t đ ộ n g c ủ a c ơ q u a n có
chức n ă n g q u ả n lý c h u n g th ô n g q u a c ác biện p h á p n h ư lập k ế h o ạ c h c h ấ t lư ợ n g , k iể m
tra chất lượng, đ ả m b ả o chất lượng và cải tiến chất lượng sản p h ẩ m .
C ô n g tác q u ả n lý ch ất lượng c ô n g trình xây d ụ n g là m ộ t k h â u q u a n trọ n g tro n g
q u á n lý x ây d ự n g c ơ bản, n h ằ m làm c h o c ô n g trình xây d ự n g th o ả m ã n tín h n ă n g c ụ thê
phải có về đ ả m b ả o h iệ u q u ả đầu tư, tín h ổn đ ịn h , an to à n , tiện n g h i, th ẩ m m ỹ , m ỏi
trường, ph ù h ợ p các tiêu c h u ẩ n , q uy trình , q u y p h ạm có liên q u a n .
A. N G U Y Ê N T Ắ C c ơ

B Ả N C Ú A C Ô N G T Á C Q U Ả N L Ý C H A T LƯ Ợ N G C Ô N G

T R ÌN H X Â Y DỤ N G
+ P h ò n g n g ừ a k h ô n g đ ể sai p h ạ m chất lượng c ô n g trình.
+ T h ể hiện tro n g các k h â u từ c h u ẩ n bị xây d ự n g đ ế n xây lấp, đ ư a c ô n g trìn h vào sản
xuất, sử d ụn g.
+ Phát h iệ n và x ử lý kịp thời các vi p h ạ m về chất lượng c ác c ô n g trìn h x â y d ự ng ,
k h ô n g để gây sự c ố làm thiệt hại người và của.
+ N gh iêm chỉnh chấp hàn h luật pháp, gắn lợi ích kinh tế với trách n h iệ m c ủ a m ọ i thành
viên có liên qu an đến xây dựng công trình trong khâu đảm bảo chất lượng c ô n g trình.
Tại Q u y ế t địn h s ố 17 /2 0 0 0 /Q Đ -B X D n g à y 0 2 /8 /2 0 0 0 c ủ a Bộ trư ở n g B ộ X â y d ự n g
ban h à n h Q u y địn h q u ả n lý ch ất lượng c ô n g trình xây dựng, tro n g đ ó đ ã x á c đ ịn h vai trò
q u a n trọ n g của c ô n g tác q u ả n lý chất lượng của c ô n g trình xây dựng.
76

T a c ó c á c tiêu c h u ẩ n T C V N 5 6 3 8 /1 9 9 1 Đ á n h g iá c h ấ t lư ợ n g c ô n g tr ìn h x â y lắp .

T iêu c h u ẩn T C V N 56 39 /1 9 9 1 N g h iệ m thu thiết bị đã lắp đ ặ t x o n g .
Tiêu c h u ẩn TC V N 5 6 40 /19 9 1 Bàn g ia o c ô n g trình xáy dựng.
Tiêu c h u ẩ n TC V N 5 6 3 7 /1 9 9 1 Ọ u ả n lý ch ất lượng x â y lắ p c ô n g trìn h x â y dựng.
B. Q U Ả N LÝ CHẤT LƯỢNG V Ớ I C Ô N G T Á C K H Ả O SÁ T, Đ O Đ Ạ C X Â Y D Ụ N G
K h ả o sát xây dựng phải thực h iệ n th e o y êu cầu của th iế t kế. P h ư ơ n g á n k ỹ th u ậ t
k h ả o sát phải phù hợp theo từng giai đ o ạ n thiết kế. H ồ sơ k h ả o sát x â y d ự n g đ ượ c xác
đ ịn h đ ú n g tại vị trí xây dựng c ô n g trình , p h ả n án h đ ú n g h iệ n trạ n g m ặ t b ằ n g x â y d ự n g
h iệ n c ó , đ ịa h ìn h tự n h iê n , đ ịa c h ấ t c ô n g trìn h và đ iề u k iệ n k h í tư ợ n g th ủ y v ă n , m ô i

trường; phù h ợp với q uy c h u ẩ n x ây dự n g, tiêu ch u ẩn k ỹ thu ật, q u y trìn h k h ả o sát.
a) M ọi công tác khảo sát, đo đạc xây dựng trước khi triển khai ph ải có phươ ng án kỹ
th u ậ t đ ã đư ợc d u y ệt và đư ợc c ơ q u a n th iế t k ế , c h ủ đ ầu tư h o ặ c c h ủ q u ả n đ ầ u tư th o ả th u ậ n .

b) C ô n g tác kh ảo sát, đ o đạc x â v d ự n g phải thực h iệ n đ ú n g p h ư ơ n g á n k ỹ th u ậ t đã
đ ư ợ c d u y ệ t, đ ú n e q u y trìn h q u y p h ạ m v à đ ạ t tiê u c h u ẩ n h iệ n h à n h . B á o c á o k ỹ th u ậ t

k h ả o sát, đ o đạc xây dựng phải được xét d u y ệ t, n g h iệ m th u th e o đ ú n g q u y trìn h kỹ
th u ậ t. C ác m ố c đ o đ ạ c , c á c h ồ sơ đ o đ ạ c , k h ả o sá t p h ả i đ ư ợ c b ả o v ệ v à lư u tr ữ đ ầ y đ ủ ,
k h ô n g đ ư ợ c làm g iả m đ ộ c h ín h x á c b a n đ ầ u .

c) N g h iê m cấm các việc làm sau:
- K h ả o sát, đo đạc xây dự n g k h ô n g có g iấy phép h à n h n g h ề h o ặ c đi m ư ợ n g iấ y p h é p
hành nghề.

- Sử d ụ n g lại các kết q u ả k h ả o sát, đ o đ ạc, các số liệ u c ó sẵn từ trước m à k h ô n g
được k iể m tra, đánh giá lại.
- C u n g c ấp số liệu k h ô n g tru n g th ự c , sửa chữ a, tẩy x o á c á c s ố liệ u , g h i c h é p tại
h iệ n trư ờ n g .

- T rố n tránh kiểm tra, th ẩ m tra, xét d u y ệ t tài liệu k h ả o sát x â y d ự n g th e o q u y đ ịn h
c ủ a n h à n ư ớ c.

c . Q U Ả N LÝ CHẤT LƯỢNG V Ớ I C Ô N G T Á C T H IÊ T K Ế X Â Y D Ụ N G
a) T h iế t k ế phải đ á p ứng c ác yêu c ầ u đề ra trong luận c h ứ n g k in h t ế k ỹ th u ậ t (ho ặc
b á o c á o k in h t ế k ỹ th u ậ t) đ ư ợ c d u y ệ t v à p h ả i tu â n th e o q u y tr ìn h , q u y p h ạ m , đ ịn h m ứ c
k in h t ế k ỹ th u ậ t, tiêu c h u ẩ n n h à n ư ớ c. T ấ t c ả n h ữ n g đ iề u đ ó p h ả i đ ư ợ c th ể h iệ n c ụ th ể

tro n g c á c hợp đồng thiết k ế g iữ a 2 bên.
b ) C hỉ tổ chức thiết k ế m ới c ó q u y ề n sửa đổi thiết k ế k h i c ầ n th iế t n h ư n g n h ữ n g sửa
đ ổ i k h ô n g đ ư ợ c k h á c c ơ b ả n với th iế t k ế k ỹ th u ậ t đ ã đ ư ợ c c ấ p c ó th ẩ m q u y ể n p h ê d u y ệ t.
C á c th a y đ ổ i c ũ n g p h ải q u a th ủ tụ c k iể m tra , x é t d u y ệ t th e o q u y đ ịn h .

77

c) N g h iê m c ấ m n h ữ n g v iệ c là m sa u :

- T h iết k ế kỹ th u ậ t k h ô n g c ó tài liệu k h ả o sát, đ o đ ạ c h o ặ c d ù n g tài liệu k h ả c sát, đo
đ ạ c k h ô n g x á c th ự c ; th iế t k ế c á c c ô n g tr ìn h c h ư a c ó lu ậ n c h ứ n g k in h t ế k ỹ th u ậ t h o ặ c

b á o c á o k in h tế k ỹ t h u ậ t .
- G ia o b ả n vẽ m à k h ô n g k iể m tra c h ấ t lượ ng, k h ô n g đủ d ấ u tự k iể m tra.
- G ia n dối tro n g việc tín h tổ n g d ự to á n , c ố tình tín h sai s ố lư ợ n g, n â n g đ ơ n giá.
- T rố n trá n h k iể m tra , x é t d u y ệ t th iế t k ế .
Đ ơ n v ị th iế t k ế p h ả i c h ịu tr á c h n h iệ m v ề c h ấ t lư ợ n g s ả n p h ẩ m th iế t k ế . S ả i p h ẩ m
th iế t k ế p h ả i p h ù h ợ p với q u y c h u ẩ n x â y d ự n g , tiê u c h u ẩ n k ỹ th u ậ t c ủ a N h à n ư ớ c n g à n h

h iệ n h à n h , n h iệ m vụ th iết k ế và h ợ p đ ồ n g g ia o n h ậ n th ầ u th iế t kế. Sản p h ẩ m h iết k ế
p h ả i p h ù h ợ p v ớ i n ộ i d u n g th e o tr ìn h tự th iế t k ế , p h ả i c ó n g ư ờ i c h ủ trì th iế t k ế , }hải c ó
h ệ th ố n g q u ả n lý c h ấ t lư ợ n g , p h ả i th ự c h iệ n c ô n g tá c g iá m s á t tá c g iả và đ ố i v ớ i h iế t k ế
x â y d ự n g c h u y ê n n g à n h c ò n p h ả i tu â n th ủ q u y đ ịn h v ề n ộ i d u n g c á c g ia i d o a n h iế t k ế
chuyên ngành.
D. Q U Ả N LÝ C H Ấ T LƯ Ợ N G T R O N G X Â Y LẮ P
C ô n g tá c q u ả n lý c h ấ t lư ợ n g k h i x â y lắ p c ô n g tr ìn h đ ư ợ c q u y

đ ịn h c ụ th ể tr o ig

Đ iề u

4 6 Q u y c h ế Q u ả n lý đ ầ u tư và x â y d ự n g số 5 2 /1 9 9 9 /N Đ - C P n g à y 0 8 -7 - 1 9 9 9 . T o n g đó
Đ iề u 4 6 q u y đ ịn h rõ tr á c h n h iệ m c ủ a c h ủ đ ầ u tư ; tổ tư v ấ n đ ầ u tư v à x à y d ự n g ; m à th ầ u

xây dựng; c ơ q u a n q u ả n lý N h à n ư ớ c về c h ấ t lư ợ n g x â y dựng.
V ề n ội d u n g q u ả n lý c h ấ t lư ợ n g tro n g x â y lắ p cần đ ề c ậ p đ ến n h ữ n g vấn đ ề Siu:
a) T ổ chức x ây lắp khi tiến h à n h c ô n g tác x â y lắp phải đ ả m b ả o th e o đ ú n g tiiết kế,
q u y trìn h, q u y p h ạ m , tiêu c h u ẩ n n h à nước th e o đ ú n g h ợ p đ ồ n g . Phải tổ c h ứ c k ể m tra
c h ấ t lư ợ n g n ộ i b ộ , tạ o đ iề u k iệ n c h o v iệ c g iá m sá t tá c g iả c ủ a p h ía th iế t k ế , g iá n s á t k ỹ
th u ậ t c ủ a c h ủ đ ầ u tư.

b) T r o n g q u á trình thực h iệ n h ợ p đ ồ n g , tổ ch ứ c x â y lắp phải:
- L à m đ ầ y đủ h ồ sơ, sổ s á c h , g hi c h é p , th í n g h iệ m , h ồ sơ h o à n c ô n g

the) đ ú n g

q u y đ ịn h .

- B áo c á o với ch ủ đ ầ u tư và c ơ q u a n q u ả n lý c h ấ t lượ ng x â y d ự n g khi p h á t h ệ n các
sai sót.

- C ó trá c h n h iệ m tổ chức k iể m tra tại c h ỗ lúc thi c ô n g b ộ p h ậ n c ô n g trình ẩn lâu, bộ
p h ậ n c ó k ế t c ấ u p h ứ c tạ p đ ò i h ỏ i trìn h đ ộ k ỹ th u ậ t c ô n g n g h ệ c a o .

- G iữ gìn, b ả o q u ả n tốt bản vẽ thi c ô n g , các h ồ sơ k ỹ th u ậ t là m tài liệu h o à n ô n g và
lư u trữ.

c) N g h iê m c ấ m n h ữ n g việc làm sau:
78

+ s ử d ụ n g ngu yên vật liệu bán thành p hẩm , m á y m ó c, tra n g th iế t bị k é m p h ẩ m chất,
k h ô n g hợp c h ủ n g loại h o ặc k h ô n g đủ số lượng th eo quy đ ịn h c ủ a th iế t k ế đ ư a v à o c ô n g
trìn h .

+ K h ô n g làm đu các xét nghiệm cần thiết đối với c ô n g việc và sản p h ẩ m , g ia n dối
k ế t q u ả th í n g h iệ m .

+ G ian d ố i khối lượng, chất lượng trong q u y ế t toán.
+ T rố n trá n h việc k iểm tra, thanh tra, n g h iệ m thu chất lư ợ n g x â y lắp.
+ Thi c ô n g xây lắp các c ô n g trình chưa có thiết kê h o ặ c d ự to á n đ ư ợ c d uy ệt.
E. N G H IÊ M TH U , BÀN G IA O C Ô N G TR ÌN H X Â Y DUNG
V iệc n g h iệ m thu và bàn giao công trình xây dựng g iữ a c h ủ đ ầ u tư và tổ chức xây
lấp phải làm n g a y sau khi làm xong khâu c ô n g việc chú y ế u từ n g b ộ p h ậ n c ô n g trình,
từ n g h ạ n g m ụ c c ô n g trình hay toàn bộ công trình.
a) C ho p h é p sử d ụn g tạm thời cô ng trình hay hạng m ụ c c ô n g trình tro n g n h ữ n g
trư ờ n g hợp sau:
+ C ô n g trình tuy có m ộ t số bộ phận chưa hoàn th à n h h o ặ c c ò n m ộ t s ố th iế u sót
n h ư n g các b ê n th ố n g n hất cho tạm thời sử dụ n g nếu xét th ấy k h ô n g ản h h ư ở n g tới đ ộ ổn
đ ịn h c ồ n g trìn h và đến dây c h u y ền chung.
+ H ạ n g m ụ c côn g trình đã được xây lắp x on g và đã đ ượ c n ê u trư ớc tro n g h ợ p đ ồ n g
x â y lắp . T r o n g m ọ i trư ờ n g h ợ p c ần có sự n h ấ t trí g iữ a c h ủ đ ầ u tư , tổ c h ứ c x â y lắ p , tổ

chức thiết k ế và c ơ quan q u ả n lý trực tiếp việc sử dụng c ô n g trìn h đó.
b) Khi sử dụn g tạm thời cần có giấy phép của cơ quan có th ẩ m q u y ề n tro ng đ ó ghi rõ:
+ T hờ i h ạ n sử dụng tạm thời.
+ C ác đ iề u kiện cẩn đ ả m b ảo và các việc sửa chữa cần tiến h à n h .
+ Thời h ạn hoàn thành các điều kiện cần đảm bảo và các việc sửa c h ữ a n êu trên.
c) N ếu c ô n g trình k h ô n g đảm bảo các điều kiện h oặc sửa c h ữ a n h ư y êu c ầ u tro n g

giấy phép thì CƯ quan cho phép sử dụng có quyền thu giấy phép sử d ụ ng tạm thời.
G. Q U Ả N LÝ C H Ấ T LƯỢNG T R O N G s ử D Ụ N G C Ô N G T R ÌN H
V iệ c sử d ụ n g công trình đã bàn giao phải theo đúng c ô n g n ă n g và c ác yêu cầu đặt
ra tro n g lu ậ n c h ứ n g kinh t ế - kỹ thuật, thiết k ế kỹ thuật đã đ ư ợ c c ấ p có th ẩ m q u y ề n phê
d u y ệ t, k h ô n g đ ư ợ c tự ý th a y đ ổ i c ô n g n ă n g h o ặ c cải tạ o , m ở rộ n g là m th a y đ ổ i c ơ b ả n
k iê n tr ú c , k ế t c ấ u c ô n g trìn h .

C h ủ c ô n g trình có trách nh iệm tổ chức quan trắc biến d ạ n g c ô n g trìn h thực h iệ n c h ế
đ ộ th e o d õ i d u y tu b ảo q u ả n , sử a ch ữ a c ô n g trìn h th ư ờ n g x u y ê n th e o q u y đ ịn h đ ố i với
n h ữ n g c ô n g trìn h q u a n trọ n g và có k ỹ th u ậ t p h ứ c tạp.

79

K hi c ô n g trìn h x â y d ự n g c ó sự cố, b iế n d ạ n g , h ư h ỏ n g c ụ c bộ, sụ p đ ổ , chủ c ô n g
trình phải có v ă n b ả n n g a y với c ơ q u a n q u ả n lý x â y d ự n g sở tại th e o q u y đ ịn h c ủ a n h à
nước đ ể tổ chức đ iề u tra, xác đ ịn h n g u y ê n n hân.

H. ĐIỀU TRA GIÁM ĐỊNH s ự c ố CÔNG TRÌNH
T ất c ả c ác c â n g itrình x ây d ự n g đ a n g thi c ô n g , đ ã x â y d ự n g x o n g h o ặ c đ a n g sử
d ụ n g , k hi xảy ra sụ p đ ổ m ộ t b ộ p h ậ n h o ặ c to à n b ộ c ô n g trìn h, k h ô n g đ ư ợ c t u ỳ tiệ n th u
d ọ n x o á b ỏ h iệ n tnrcmg kh i c h ư a là m x o n g các y ê u cầu về th u th ậ p , g h i c h é p , đo, c h ụ p ,
là m các tài liệu p h ụ c vụ đ iề u tra, p h â n tích n g u y ê n n h â n sự c ố và q u y k ế t trá c h n h i ệ m
th e o q u y địn h .
V iệc đ iề u tra, g iá m địíìh sự c ô c ô n g trìn h tiến h à n h th e o q u y đ ịn h d o Bộ X â y d ự n g
b a n hành.
I. B Ả O H À N H V À B Ả O T R Ì C Ô N G T R ÌN H X Â Y D Ụ N G
T ất c ả c ác c ô n g trìn h x â y d ự n g k h ô n g kể sở h ữu , n g u ồ n v ố n , q u y m ô đ ề u p h ả i được
b ả o h à n h ở các k h â u (k h ả o sát, th iế t kế, x â y lắp). ‘
Bảo h à n h x â y lắ p c ố n g trìn h là sự đ ả m b ả o b ắ t b u ộ c th e o lu ật p h á p đ ố i với n h à th ẩ u
x â y dự n g về c h ấ t lư ợ n g tr a n g Ihời h ạ n tối thiểu b ả o h à n h c ô n g trìn h q u y đ ịn h tạ i Đ iề u
54 Q u y c h ế Q u ả n ỉ ỷ đ ầu tư và x â y d ự n g số 5 2 /1 9 9 9 /N Đ - C P n g à y 0 8 - 7 - 1 9 9 9 c ủ a C h ín h
phủ. N h à th ầ u c ó ngỉhĩa vụ thực h iệ n sửa c h ữ a các h ư h ỏ n g d o m ìn h g â y n ê n tro n g thời
h ạ n b ảo h à n h . N h à th ầ u k h ô n g c h ịu trách n h iệ m b ả o h à n h k h i: h ư h ỏ n g c ủ a c ô n g trình
tro n g thời h ạ n b ả o h à n h k h ô n g p hải do lỗi c ủ a n h à thầu g â y n ê n ; c h ủ đ ầ u tư vi p h ạ m
p h á p luật về xây d ự n g , bị cơ q u a n N h à n ướ c có th ẩ m q u y ề n b u ộ c th á o dỡ , m ặ c d ù tro ng
đ ó có sai sót về x â y dựng.
Bảo trì c ô n g trình là sự đ ả m b ả o bắt b u ộ c th e o luật p h á p về ch ất lư ợ n g n h ằ m d u y trì
k h ả n ă n g chịu lực, m ỹ q u a n ; d u y trì sự sử d ụ n g h o ặ c vận h à n h c ủ a b ộ p h ậ n , h ạ n g m ụ c ,
c ô n g trình đ ã h o ạ t đ ộ n g th e o m ộ t c h u kỳ thời g ia n d o đơn vị th iế t k ế và n h à c h ế tạ o q u y
đ ịn h cần phải sửa chưã, th a y 'thế, p h ụ c hồi đ ả m b ả o tuổi thọ và an to à n vận h à n h .
Thời h ạ n , c ấ p b ả o trì, trá c h n h iệ m b ả o trì c ô n g trình đ ư ợ c q u y đ ịn h cụ th ể tron g
Q u y định Q u ả n lý c h ấ t lượ ng c ô n g trình x â y dựng.
§2. B Ả O V Ệ M Ô I T R Ư Ờ N G , C Ả N H Q U A N T H I Ê N N H I Ê N

M ôi trư ờ n g có tầ m q u a n trọ n g đ ặc b iệ t đối với đời số n g c ủ a co n n g ư ờ i, s in h vật và
sự phát triển k in h tế, văn ho á, x ã h ộ i của đất nước, d ân tộc và n h â n loại.
T ro n g lĩnh vực thi c ô n g x â y d ự n g c ò n phải k ể đến việc b ả o vệ m ô i trư ờ ng . L u ậ t Bảo
vệ m ôi trư ờ n g đ ã đ ượ c Q u ố c h ộ i nước C ộ n g h o à x ã h ộ i c h ủ n g h ĩa V iệ t N a m k h o á IX kỳ
h ọ p th ứ tư th ô n g q u a n g à y 2 7 /1 2 /1 9 9 3 . N g h ị đ ịn h số 1 7 5 -C P n g à y 1 8 -1 0 -1 9 9 4 của
C h ín h ph ủ về h ư ớ n g d ẫ n thi h à n h L u ậ t Bảo vệ m ô i trường.
80