Xem mẫu
- ChiFong V
KY THUAT
■ NUOI CA NUOC NGOT
■
I. KY THUAT NUOI CA NlfOC TINH
1. Thiet ket ao nuoi
1.1. Chon vi tri, dia diem
Vi tri xay dirng ao nuoi phai thoa man nhung yeu cau sau:
- 6 gan nha (doi voi chan nuoi ho gia dinh), hoac d nhung
khu vuc d i quan ly, cham soc (cac trai chan nuoi Ion).
- Chat day khong co doc to, do phen vua phai (tot nhat la
trung tinh).
- Gan nguon nuoc va cung cap nuoc chu dong, co the thay
9 ' '
va bo sung khi can thiet.
1.2. Dien tich va do sau cua ao
Trong thirc tien san xuat nguoi ta thudng cho rang “Ao ldn
thi ca to”. Tuy nhien, dien tich ao nudi cung khdng the qua rong
va cung khdng nen qua nhd.
- Theo cac kinh nghiem thu nhan duoc qua nhieu nam nudi,
dien tich ao nudi ca thit rong tir 2.500 - 5.000 m2 la thich hop
nhat. Khi dien tich ao nudi qua nhd thi nang suat ca nudi thudng
thap. Nhung neu mot ao nudi co dien tich qua ldn thi se gay ra
rat nhieu kho khan cho khau quan ly, danh bat va tham chi ngay
ca viec cho ca an.
- Do sau cua ao nudi ca khdng nen vugt mire 3,0m. Vi d do
sau nay nude luon thieu oxy va kha nang quang hgp ciia thuc vat
132
- y£u, sinh vat lam thuc an khong phat trien, do do ca hau nhu
khong phan bd toi. Thuc tiln cho thay ao nuoi ca nen giu do sau
muc nuoc on dinh thudng xuyen tu 1,5 - 2,0m.
- Khi xac dinh do sau cua ao, can xem xet nhung yeu to cu
the nhu: dieu kien ve pH, chat day, chat dat,... Neu trudng hop
dao sau khong thuc hien duoc thi nen xem xet kha nang dap cao
bd de.
1.3. Chat day
Chat day tot nhat la dat thit, tiep theo la bun cat hoac cat bun.
Do day bun day tir 20 - 30cm, day ao phai bang phang. Ao bi tu
dong lau nam hoac nuoi ca nhieu nam thudng cd luong bun day
nhieu, vi vay hang nam phai co ke hoach nao vet bdt.
> r
1.4. Nguon nu&c va chat luang nu&c
Trong nudi ca ao nude tTnh mac du khdng phai thudng xuyen
cap nude vao ao, nhung cung can phai co ngudn nude chu dong
\ f 7
de kip thdi bd sung khi can thiet va luon dam bao mire nude on
dinh 1,3 - 2,0m.
Nude khdng duoc nhiem ban, khdng co cac chat doc, ham
luong oxy tir 3mg/1 trd len, pH dao dong tir 7,0 - 7,5.
1.5. Hinh dang ao va moi trir&ng xung quanh ao nuoi
Ao nudi ca co hinh chu nhat vdi ty le giua canh dai va canh
ngan 3/2 la thich hop nhat. Ao nam theo hudng Ddng - Tay de lam
tang thdi gian chieu sang len mat nude, tang qua trinh quang hop
cua thuc vat tir do lam tang ham luong oxy hoa tan trong nude.
Khdng nen trdng cac loai cay cao, co bong hoac xay cac toa
nha cao tang xung quanh bd ao, vi se lam giam thdi gian chieu
sang va han che anh hudng cua gid len mat ao.
133
- 2. Chuan bj ao nuoi trudc khi tha giong
Chuan bi ao nuoi ca tot hay xau deu co anh hucrng ldn den
sinh trudng, phat trien cua cac loai ca nudi trong ao tu dd anh
hudng tdi nang suat, san luong ca nuoi. Do dd can phai tien hanh
cai tao ao trudc khi dua vao nudi. Viec cai tao ao duoc thuc hien
tuan tu theo cac budc sau:
Bom can nude trong ao, tu sua lai bd ao va cac cong cap
r r f n m *
thoat nude, lap het hang hoc quanh bd ao de ao khdng bj mat
nude do ro ri, vet bdt bun day neu ldp bun day qua day, vet chi
de lai khoang 1 5 - 2 0 cm.
Dung voi de tay trung cho ao (voi bot hoac vdi tdi). Vdi duoc
rac xuong xung quanh bd ao, day ao. Vdi cd tac dung cai tao pH
cua nude ao va kich thich su sinh trudng cua sinh vat thuy sinh
va diet cac mam benh. Lieu luong vdi dung de tay ao tuy theo do
pH cua mdi trudng doi vdi ao dat thit bon tu 5 - 7kg/100m2. Ddi
r 9
vdi ao dat set, cat (chua) bon tu 10 - 15kg/100m .
Bon phan gay mau nude ngay tir dau. Muc dich cua viec bon
phan la tao co sd thuc an tu nhien cua ca. Can cu vao kha nang
r 7
giai quyet thuc an d tung co sd ma chung ta co the su dung mot
trong hai cong thuc sau day:
A • r • ■» ' '
• Doi vdi co sd giau ngudn phan chuong va phan xanh nen
bon: phan chuong 2.000 - 3.000kg/ha, ket hop vdi 800 - 1000 kg
phan xanh/ha.
• Ddi vdi co sd ngheo phan chuong, can su dung cong thuc:
phan chuong 1000 - 1500kg/ha, phan xanh 800 - lOOOkg/ha, k it
hop vdi phan ure 30 - 40kg/ha.
Phan chuong rai deu trong ao, phan xanh bo thanh tung bo
r t ,
dua xuong 4 - 5 diem trong ao. Bon xong tien hanh thao nude
vao ao vdi muc nude ban dau la 30 - 40cm. Sau dd ngam 5 - 7
ngay tiep tuc cho nude vao ao lan hai dam bao muc nude theo
tieu chuan ky thuat da duoc xac dinh (1,5 - 2,0m) roi tiin hanh
134
- tha ca gi6ng. Chu y nuac \ky vao ao phai dugc loc qua luai min
de phong ngira ca tap, ca du xam nhap.
3. Ca giong va ky thuat tha giong
3.1. Nguyen tac chon ddi tuong nuoi
Nguyen tac chon doi tugng nuoi ghep la khong co mau thuan
doi khang ve tap tinh dinh duang va tap tinh song.
Qua mot qua trinh nuoi ca lau dai va tren ca sa cac nghien
cuu, cac nha khoa hoc da xac dinh ca tram co, ca me trang, me
hoa, ro phi, ca troi, ca chep,... la nhung doi tugng nuoi chinh
trong ao nuoi nuac tinh. Theo nguyen tac da neu, nhung doi
tugng tren dugc lira chon vi nhtrng ly do sau:
r
a) Cd tram cd
Ca tram co an thirc vat thuy sinh va cac loai thuc vat tren can
khac. Tram co la mot loai ca co cuang do bat moi rat manh. Mot
con ca tram co co trong lugng 1 kg trong mot ngay co the an het
1 kg co. Do an mot lugng thuc an lan nhu vay nen hang ngay
chung thai ra ngoai mot lugng phan lan va chinh lugng phan do
7
lai co tac dung kich thich cho thuc vat phu du phat trien manh.
Ngoai ra, mot phan phan thai ra cua ca tram co duai dang cac te
bao se dugc ca me su dung lam thuc an cho minh.
Ve tap tinh song, ca tram co phan bo a tang giua nen khong
canh tranh vai cac loai khac trong ao.
b) Cd me trdng
Ca me trang an thuc vat phu du la chinh. Viec nuoi ca me
trang rat dan gian, neu bon phan phu hgp va dung luc ca me
trang phat trien rat manh va cho nang suat cao. C a m e trang cung
r 7 ^
la loai ca co toe do phat trien kha nhanh, duai dieu kien nuoi
duang binh thuang co the dat trong lugng 1 kg a nam nuoi thu
135
- nhat; 2 - 3 kg a nam nuoi thu hai; va 4 - 5 kg cr nam nuoi thu ba.
Ve tap tinh song, ea me trang phan bo a tang nuoc tren cung cua
ao.
c) Cd me hoa
Ca me hoa su dung nguon thuc an chinh la dong vat phu du.
t f f ' . ,
Ca co toe do phat trien rat nhanh. Trong nam nuoi dau tien co the
dat khdi lugng 1 - 2 kg/con; nam thu hai 3 - 4 kg/con; nam thu
ba 8 - 11 kg/con. Ca me hoa la doi tugng nuoi dugc ua thich cua
cac nguoi dan vung phia Bac Viet Nam va phia Nam Trung
Quoc boi vi viec thu hoach cua cac loai ca nay rat de dang va ca
it bj benh. Viec thu hoach co the thuc hien 4 - 5 lan/nam. Ve tap
r r • >
tinh song, ca me hoa cung song a tang nuac mat nhung sau han
mot chut so vai ca me trang.
d) Cd troi va cd ro phi
Ca troi an chu yeu la nhung loai tao bam. Trong qua trinh
r
nuoi duang a ao no cung su dung cac chat thai cua cac loai dong
vat khac va mun ba huu co nhu la mot nguon thuc an, vi the gia
thanh san xuat ca troi thuang rat thap. Mac du co kich ca nho va
f 7 t \ ?
toe do phat trien kha cham nhung no lai song a tang giua xuong
r 7
den day va co the nuoi vai mat do cao do do san lugng cua no
trong ao thuang rat lan.
e) Cd chep
Thuc an chu yeu cua ca chep la cac loai dong vat day, vi vay
ca thuang song chui rue a tang nuac duai cung. Ca co tap tinh
' 9 r
dao boi nen day de tim kiem thuc an nen co tac dung lam cho
ham lugng muoi dinh duang trong nen day co th i hoa tan ra moi
truong nuac, giup cho thuc vat thuy sinh co th i phat triin t6t.
Tuy nhien, neu tha qua nhieu ca chep se lam cho nuac trong ao
f r r
bi due, han che do chieu sang cua mat trai vao trong nuoc, do do
qua trinh quang hgp cua thuc vat bi uc che.
136
- 3.2. Thai vu tha gidng
, *
Ca giong dirge tha vao 2 vu chinh: vu Xuan tu thang 2 den
thang 3, vu Thu tir thang 8 den thang 9 (eae tinh phia Bac khong
f ' >
tha ca ro phi vao vu Thu). Ca giong phai khoe manh, dong deu
ve kich co, khong bi benh tat. Can tranh thu tha giong cang som
r
cang tot.
3.3. Mat do, ty le tha va cho an
Tuy theo doi tugng nuoi chinh, nuoi phu ma mat do va ty le
nuoi git3*a cac loai co khac nhau.
a) Doi vai ao nudi cd me trdng la chinh
Bang 5.1. So luong va ty le cac loai ca tha trong ao
nuoi ca me trang la chinh
Ty le S6 lu’O’ng (con/ha)
Loai ca
% Nang s u it 6 tln /h a Nang s u it 3 din/ha
Ca me tr^ng 40 5600 2400
Ca me hoa 3 420 180
Trim co 2 280 120
Chep 5 700 300
Troi 9 1260 540
Rohu 23 3220 1380
Mrigan 18 2520 1080
De dat nang suat 6 tan/ha/nam phai tha voi mat do 13.000 -
14.000 con/ha (1,3 - 1,4 con/m2). Neu nang suat can dat la 3
tan/ha thi phai tha voi mat do 6.000 - 6.500 con/ha. Ty le tha
ghep giCra cac loai nhu bang 5.1.
* Cho an: Lugng phan bon hang tuan cho 1 ha ao nang suat 6
tan/ha co the ap dung 1 trong 2 cong thirc sau:
137
- * Cong thuc 1 (ap dung cho co so co nguon phan chuong
phong phu): Lieu luong bon phan chuong tir 10 - 12 kg/100m 2
trong 1 tuan. Phan xanh tir 5 - 6 kg/ 100m2 trong 10 ngay.
Bang 5.2. Luong phan bon cho 1 ha ao qua cac thang
Thang Phan chu6ng (kg/ha) Phan xanh (kg/ha)
3 -5 1.200 500
6 -8 1.200 600
9-11 1.500 600
12-2 1.100 500
Luong phan bon cho 1 ao nuoi dat 3 tan/ha giam 35% so voi
luong phan bon cho ao nuoi 6 tan/ha.
f r
* Cong thirc 2 (ap dung doi voi co so thieu nguon phan huu
co): Lieu luong bon duoc xac dinh o bang 5.3.
Bang 5.3. Luong phan hu u co va vo co bon cho 1 ha ao
Phan chu6ng Phan xanh Phan vo c a (kg/ha)
Thang
(x 100 kg/ha) (x 100 kg/ha) Dam Lan
3 -5 6 7 11 12
6 -8 7 7 28 18
9-11 8 8 23 16
12-2 6 4 21 20
He so tieu ton thirc an tinh cho 1 kg ca me trin g c in 10 -
12kg phan chuong, 5 - 6kg phan xanh, va 0,35 - 0,40 kg phan
vo co.
138
- b) Doi vai ao nuoi cd tram cd la chinh
Bang 5.4. So Iiroiig va ty le cac loai ca tha trong ao
nuoi ca tram co la chinh
So lipcyng (con/ha)
Loai ca Ty le (%) Nang s u it Nang s u it
(6 tan/ha) (3 tan/ha)
Trim co 50 4.000 1.800
Me trSng 20 1.600 720
Me hoa 2 160 70
Troi viet 18 1.410 650
Chep 4 320 150
Ro phi 6 540 220
De dat dugc nang suat 6 tan/ha phai tha vai mat do 8.000
con/ha. Neu dat 3 tan/ha thi tha voi mat do 3.500 - 4.000 con/ha.
Ty le tha ghep giua cac loai dugc trinh bay trong bang 5.4.
Ao nuoi ca tram co la chinh, ngoai lugng phan bon lot hang
ngay phai cho ca an thuc an xanh bao gom (rong, co, beo, la
khong dang...). Khoi lugng thuc an trung binh hang ngay 30 -
35% tong khoi lugng ca co trong ao. Tir thang 12 den thang 2
lugng thuc an xanh giam di chi con bang 15% trong lugng than.
Tir thang 3 den thang 11 bang 25 - 30% trong lugng than. Thuc an
xanh phai dua vao khung dat o goc ao, djnh ky ve sinh thuc an
trong khung (tranh lam cho thirc an thira bi thoi rtra trong khung).
r f r
- He so tieu ton cho 1 kg ca tram co thit can tir 40 - 45 kg thirc
an xanh hoac 25 - 30 kg thirc an xanh cong voi 0,8 kg thirc an tinh.
4. Cac loai thirc an sir dung trong nuoi ca ao nuoc tinh
4.1. Thirc an tir nhien
* Thuc an thuc vat
\ r r
Dugc de cap den nhu la tat ca cac loai thuc vat xanh (nhung
khong chua cac chat doc doi voi ca). Chung bao g6m r&t nhiiu
139
- loai khac nhau cua thirc vat nuac va thuc vat tren can (cai ma co
the dugc su dung bai ca). Mot so loai thuc vat dugc ca su dung
chinh trong ao nhu: co tren can (co voi; la san; chuoi;...), co
nuac (rong mai cheo; rong duoi chon; duoi cho; beo luc binh;
beo nhat ban, beo hoa dau, beo tam,...), va cac loai thuc vat bac
thap song troi noi trong nuac con goi la thirc vat phu du (tao luc,
tao lam, tao khue,...).
Ngoai cac loai thuc an xanh da neu, a TQ nguai ta con dung
ca ram de lam thuc an cho ca. Ram dugc dung lam thuc an
nuoi ca dugc u ngay trong goc ao, cu 1 lap ram lap voi ->
lap ram -> voi Do sau cua lap ram bang do cao cua
r
cot nuac trong ao. Doi tugng ca nuoi gom ca chep, ca me, ca
tram (trong do ca tram la chu yeu). Voi co tac dung phan huy
lap mang cung cua ram. U ram tir 10 - 15 ngay thi tha ca vao
nuoi. Sau do ca tir dong rue vao cac cho u ram de lay thuc an
(hinh thuc nuoi nay tuang tir nhu viec nuoi ca ngoai tu nhien a
vung dong bang Nam bo).
Ngoai ra, nguai ta con trong them co xung quanh ao de nuoi
ca tram co. Hien nay co voi dang dugc nguai dan trong nhieu de
chan nuoi bo va nuoi ca tram co.
* Thuc an dong vat
Dong vat phu du va au trung muoi dong vai tro rat quan
trong trong thanh phan chuoi thuc an tir nhien trong ao, nhung sir
xuat hien cua chung co lien quan mat th ilt vai ty le va mat do
loai ca tha nuoi. Cac loai thuc an co nguon goc dong vat gom cac
loai: dong vat day (giun, dong vat hai manh vo, au trung con
trung,...), dong vat phu du Copepoda (chan cheo), Rotiflus (luan
trung), bai nghieng (Amphipoda), Cladocera (rau nganh), au
trung con trung,...
140
- 4.2. Thirc an p h u p h a m va thirc an tdng hop
a) Phu pham nong - cong nghiep che bien
Thuat ngu thuc an tinh dugc chi ra bao gom cac loai nhu kho
> ^ '
dau lac, cam gao, bap, bot mi, nhong tam, hem, men rugu bia,...
/ > >
Trong so cac loai thuc an do nhong tam tuai co chua thanh phan
* r
dinh duang rat phu hgp cho nhu cau phat trien cua ca (17,1%
protein; 9,2% lipid,...).
b) Thuc an tong hop
Gan day nguai ta da bat dau su dung va nghien cuu nhieu
loai thuc an vien tong hgp cho nuoi ca. Thuc an vien tong hgp co
chat lugng cao va la nguon cung cap dinh duang on dinh cho ca.
Mot so cong thuc thuc an chung ta co the tham khao nhu sau:
+ Cong thuc che bien thuc an cua Vien nghien cuu nuoi
trong thuy san I cho ca ro phi thit gom: Bot ca: 10%; Do tuong:
12%; Kho dau lac: 15%; Cam gao: 40%; Bap: 17%; San: 5%;
Vitamin: 1%.
+ Cong thuc thuc an cho ca chep (Vien NCNTTS I) gom:
Bot ca 40%; Do tuang: 15%; Bap: 25%; Cam gao: 19%;
Vitamin: 1%.
+ Cong thuc cua Philippin gom cac thanh phan: Cam gao:
74,59%; Banh dau dira: 18,65%; Bot mau: 4,66%; Bot mi: 2,1%.
+ Cong thuc cua Trung Quoc: Bot ca 15%; cam lua mach
8,5%; kho dau nanh 35%; bot ngu coc 5%; cam mi 30%; bot la
cay huang duang 5%; cac loai khac (khoang, premix) 1,5%.
4.3. B on p h a n tao m a u nu&c lam thirc an
Phan vo co
- Phan vo ca la mot loai cua phan bon co kha nang tac dong
nhanh, do chua cac muoi dinh duang dan. Chung bao gom: Phan
dam va phan lan.
141
- - Dac diem cua phan vo co: So lugng it nhung gia tri dinh
duong cao; van chuyen de dang; it lam bien doi nhiet do va eae
yeu to moi trudng khac.
Chu y:
• Viec bon phan vo co se lam tang rat nhanh so lugng cua
sinh vat phu du lam thuc an cho ca. Vi vay, khi bon phan vo co
chi thirc hien khi nuoc trong, ngheo dinh duong.
• Phan vo co de bi hap thu boi cac keo dat, sinh vat kho co
kha nang hap thu. Vi vay khi bon phan can phai hoa loang truoc
khi bon.
Phan him ca
Bao gom cac vat chat huu co khac nhau, nhu: phan xanh;
phan thai cua cac loai vat nuoi va chat thai sinh hoat,... Qua mot
qua trinh phan giai chung se gai phong ra cac muoi dinh duong
can thiet cho cac sinh vat lam thuc an cho ca hap thu,... va chung
co tac dung lau ben trong ao nuoi.
Cach tot nhat la tron phan chuong voi phan xanh va u cho den
khi hoai muc roi moi dua vao ao. Phuong phap u nhu sau: Phan
' r
xanh —> phan chuong —» voi + tro bep —> phan xanh -» phan
chuong -> voi + tro bep —>..... —>■ngoai cung trat mot lop bun.
5. Quan ly va cham soc
r
5.1. Q uan ly chat lu a n g m d i tru o n g trong ao n u d i
N hung vdn de chung:
/V ' ' ' '
Mot so van de chung trong quan ly chat lugng moi truong
trong ao nuoi can phai dat, do la:
• Do beo cua nuoc phai tot (ham lugng vat chat tieu hao oxy
tir 15 - 25mg/l). Nuoc sach va khong bj o nhiem.
• Nguon cung cap thuc an phai tuong doi dong deu giua cac
phan trong ao.
142
- • Nirac co do trong vira phai (30 - 35cm). De dat dirge dieu
tren thi thuc an, phan bon phai co chat lugng tot.
5.2. Cac bien p h a p ky th u a t c a ban
a) Cho an va bon phan
Nguyen tac cua viec bo sung thuc an va bon phan ma nguai
nuoi ca can phai luon quan tam va thirc hien cho dung la cho ca
an nhieu lan, moi lan mot lugng nho.
• M ot so noi dung cdn c h u y khi cho cd an:
• Tang lugng thuc an len khi ta thay lugng dua vao dugc ca
an het nhanh, hoac phai giam di khi thay lugng thuc an con du
thua cua ngay horn truac.
• Cho ca an nhieu vao ngay thai tiet dep, va cho an it vao
r r r
ngay thai tiet xau, hoac truoc khi mua. Vao ngay nang nong,
nhiet do cao thi cho an nhieu vao buoi sang va chieu mat. Trai lai
nhung ngay lanh nhiet do moi truong xuong thap thi cho ca an
nhieu lan vao buoi trua.
• Cho an nhieu khi ca khoe manh, hoat dong tot va cho ca an
it khi dich benh xuat hien.
• Cho an nhieu 6 ao ngheo dinh duong, khong dugc bon
phan. Cho an it o ao giau dinh duong va dugc bon phan.
• N hung dieu cdn lim y khi bon phan:
- Doi voi phan huu ca:
• Bon dung so lugng va dung yeu cau ky thuat (tuc viec bon
phan phai dugc rai deu trong ao vao luc nhiet do thap trong ngay
va khi ca khong bi noi dau)
• Khong dugc bon mot lan vai lieu lugng lan ma phai bon
lam nhieu lan, moi lan voi mot lugng nho.
• Phan nen dugc u ky de giam kha nang nhiem benh va tang
hieu qua su dung phan.
143
- - Doi voi phan vo co:
* Hoa tan vao nuoc truoc khi tuoi deu ra ao.
* Chi duoc bon vao buoi sang tir 9 - lOh khi mat troi da moc.
* Phai can cir vao mau nuoc ao de viec bon phan co hieu qua.
b) Ngan ngira doc to
* Phong ngira thuoc bao ve thuc vat:
- Dung cu phun thudc sau khong duoc rira trong ao nuoi ca.
- Khi viec phun thudc sau duoc thirc hien d dong ruong thi
nguon nuoc co thuoc sau khong duoc dan vao ao nuoi ca.
* Phong ngira chat thai doc hai tir nha may cong nghiep:
Cac ch it thai doc hai cua cac nha may cong nghiep khong
duoc su dung dua vao ao nuoi ca. Dac biet luu y la nuoc thai cua
f f r
nha may hoa chat, nha may giay, nha may sat va nha may san
/ f
xuat thuoc trir sau.
r r 9
5.3. Q uan ly chat lu a n g n u a c trong m ot sd tru d n g hap cu the
f t r
a) Phong ngira su bien doi chat luang nuac do bo nuac phat
trien qua manh.
* Hien tuong:
Sir bien doi chat luong nuoc thudng duoc thirc hien 6 nhung
ao day cat vao nhung ngay u am, co mua nho vao cuoi Xuan
hoac dau mua He. Dieu nay duoc nhan biet nuoc trong ao rat
r
trong sach va co the nhin thay tan day ao. Ca boi loi Id dd tren
mat nude cua ao sudt ca ngay, va nhtrng con bo nuoc duoc tim
thay nhieu d mep bd ao.
* Nguyen nhan:
Nguyen nhan cua hien tuong nay la do thanh phan ca me hoa
tha trong ao nudi qua it, va dieu do cung ddng nghTa voi viec
khdng han che duoc sir phat trien qua mire cua cac loai bo nude.
144
- Do do, bo nuroc da an h it thuc vat phu du, su can bang giua cac
nhom sinh vat va cac diiu kien moi truong ly hoa bi pha va. Bai
vi ham lugng oxy hoa tan trong moi truong nuac dugc cung cap
chu yeu bai qua trinh quang hgp cua thuc vat thuy sinh.
* Phuang phap han che:
- Vao mua Dong nen lay bat lap bun thai trong day ao ra
khoi ao lam cho moi truong nuoc luon trong sach.
- Ca me hoa nen dugc tha vao nuoi vai giong ca lan va mat
do thich hgp, hoac tha tir 1500 - 2000 ca ro phi due cho 1 ha ao
? f t
nuoi ghep de han che sir phat trien cua bo nuac.
* Phuang phap xu ly:
> 7
- Tang lugng oxy hoa tan bang cach lien tuc dao tron va bo
sung them nuac.
> r
- Diet cac loai bo nuac bang cach rai 1,5kg hoa chat dipterex
cho 1 ha. Viec rai nen thuc hien a vung nuac ven bd ao.
- Thuc day su phat trien nhanh chong cua thirc vat phii du
bang cach bd sung mot lugng phan bon thich hgp (chu yeu la
phan vo ca)
b) Ngan cdn hien tuong no hoa cua nuoc (do tao do gay ra)
* Hien tugng:
> r
Khi tren be mat cua ao xuat hien mot lap vang mau xanh luc
hoac xanh nau, ddi khi la mau nau (tiiy thuoc vao loai tao nao
chiem uu the). Va tir ngudn nude nay cd miii hoi kho chiu boc ra.
* Nguyen nhan:
Nguyen nhan chinh gay tinh trang nude nd hoa la do ngudi
r >
nudi tha qua it ca me trang, me hoa vao ao, va dieu dd da lam
7 7
Cho khdng the quan li dugc sir phat trien qua mire cua cac loai
f r
tao cd hai,... sau khi nhung loai tao nay chet se tao ra chat doc
cho ca.
145
- * Phuang phap phong ngira:
- Tha ca me trang, me hoa co kich ka lan vai mat do thich
hop.
- Diet tao de han su phat trien qua manh cua chung bang
cach su dung C u S 0 4 vai lieu luang 1,5 - 3,0kg/ha. Nen rai a
vung cudi gio (nai tap trung nhieu tao bj chet va thoi).
c) Hien tugng nuoc bi axit hoa:
Do pH cua ao thap thuang xuat hien a nhung ao da su dung
lau ngay khong cai tao hoac nhung ao do mai duac xay dung ma
nen day co ham lugng sat cao. C> nhung ao nay nuac thudng rat
trong va co the nhin thay ro mot lap can mau nau phu toan bo
day ao. Mot lugng lan sinh vat da bi chet lang dong va ca nuoi a
n r ?
ao nay thudng phat trien rat kho khan. Vi vay viec bo sung vdi
vao ao la dieu can thiet. Khi pH chat day dat gia trj tu 3 - 4 thi
phai bon vdi CaO vdi lieu lugng 1.050 - 1.500kg/ha de tang pH
len muc can thiet.
d) Su thay doi dot ngot cua mdi trudng do yeu to thoi tiet
(mua rao)
* Dieu kien va hien tugng:
Vao mua He va mua Thu khi mat trdi chieu sang qua manh,
thdi tiet ngot ngat va cd nhung tran mua rao vao budi chiiu,
nhiet do nude tang mat cd the bj giam dot ngot va tin g nuac nay
r \ •>
se bj chim xuong do cd ty trong ldn han, ddng thdi day ldp nude
tang day trdi ngugc len tren. Chinh sir ddi luu cua ldp nuac ting
mat va tang day da lam khuay due lap bun day, ldp bun nay da
su dung mot lugng oxy hoa tan va gay tinh trang noi dau, lam
chet ca do ngat thd dot ngot.
* Phuang phap loai tru:
* Loai bd het ra ngoai lugng bun du thira.
146
- • Cho thuc an va phan bon vira du (khong du thira).
• Cung clp nuac mai ngay lap tire khi tinh trang noi dau
xuat hien.
• Rai phen chua vai luang 25 - 45kg/ha de ket tiia bun day.
5.4. Q uan ly hoat dong cua cd
- Cong viec thudng xuyen la phai kiem tra bd de, ao, cong
7 7 >
khong de ca thoat ra ngoai. Trong trudng hop noi dau nghiem
trong thi viec tang cudng them nude mdi la viec lam can thiet.
Bang 5.5. Mot so bieu hien noi dau de danh gia muc do
thieu hut oxygen
Thai dilm Vj tri Hoat dong cua ca Mu>c do
Binh minh GiOa va xung Ca tap, ca ven bai tren mat va noi Nhe
quanh ba ao xung quanh ao
T iw c va sau GiO’a ao Ca me trlng, me hoa, ca ven noi tren Binh thirang
binh minh mat ao khi dong thi lan xuong
2 - 3 gia sang GiO’a ao C£ me trSng, me hoa, trSm co, tr^m Kh£ nghiem
den, ca ven noi tren mSt ao va khi trong
dong thi lan xuong
GiOa dem KhSp toan ao T§t ca cac loai ca trong ao ddu noi len RSt nghiem
mat ao, khi dong thi khong chay tr6n trong
GiO’a dem va Xung quanh Tat ca cac loai ca bai la da tren mat Ci/c ky
trifle ni>a ba ao nirac, tan so ho hSp cao, than ca trSm nghiem trong
dem co bien doi sang mau hai vang, va
than ca trim den chuyen sang mau
trling nhat
- Hang ngay kiem tra tinh trang hoat dong cua ca cd binh
thudng hay khdng. Kha nang bat mdi manh hay yeu. Ca cd dau
hieu bj chet hay khdng? Neu thay hien tugng ca chet thi phai
nhanh chong xac dinh nguyen nhan. Neu bi chet do bi benh thi
phai xac djnh loai benh gi de co bien phap xir ly kip thdi.
Cong viec quan trong nhat la vao mdi buoi sang sam vao luc
4 - 5 gid phai quan sat tinh trang noi dau cua ca. Neu ca van tiep
147
- tuc noi dau sau 3 - 4 tieng dong ho sau khi mat trdi moc cd nghTa
la nude trong ao bi thieu oxy hoa tan. Vi vay, viec cho an va bon
phan can dung lai hoac giam bdt sd lugng.
5.5. Cac bien phap lam tang nang suat cd n u d i va th u hoach
Tha giong cung mot lan vai mat do day: Phuang thuc nudi
nay la tha ca gidng trong cung mot lan vdi mat do cao va khi ca
da phat triin den mot mat do nhat dinh thi nhung con 1cm se
dugc thu hoach va dua di tieu thu (ban ca thit hoac ban ca giong
ca Ion). Lugng ca cdn lai se tiep tuc dugc nudi den kich ca
thuang pham. Bang cach dd mat do ca nudi trong ao khdng vugt
> 7 r
qua muc yeu cau va cd the duy tri trong sudt toan bo qua trinh
nudi. Nhu vay dien tich mat nude se dugc sir dung mot cach cd
hieu qua nhat.
Thu tia - tha bu: Thu tia va tha bu la bien phap cd hieu qua
nham lam tang san lugng ca ao. Tuy thuoc vao cac dieu kien cu
the cua ao nudi, kha nang cung cap thuc an va nhu cau thi trudng
ma hien nay phuang phap “thu tia - tha bu” da cd mot sd thay
ddi trong tung vung.
Nuoi luan chuyen cac nhom cd: Trong nudi luan chuyen
nhieu nhom ca, ca d cac giai doan phat trien khac nhau thi dugc
tha vao trong nhung ao khac nhau (thdng thudng la 5 nhom) tuy
theo toe do phat trien cua ca ma chuyen dan qua nhung nhom
tiep theo de nudi tiep. Hinh thuc nudi nay khdng nhung ap dung
trong nudi ca thit ma cdn rat thich hgp trong viec uang nudi ca
gidng cd kich thudc ldn va ddng deu ve kich cor.
Trong hinh thuc nudi luan chuyen nhieu nhom ca, ao nudi ca
gidng chiem khoang 35% tdng dien tich, va ao nudi ca thit chiim
khoang 65% dien tich. Ca gidng dugc nudi trong md hinh nay
thudng cd kich cd ldn, vi du ca me hoa ca gidng dat trong lugng
0,5 - 0,6kg/con; ca trdi gidng dat 0,055 - 0,063 kg/con; ca trim la
0,25 - 0,5kg/con; va ca me trang la 0,2 - 0,25kg/con.
148
- II. KY THUAT NUOI CA LONG - BE TRONG CAC THUY Vl/C
N iro c c h Ay
1. Nhtrng thuan loi va kho khan trong nuoi ca long - be
2.1. T huan Iffi
- Sur dung hop ly nguon nuoc song, ho gop phan nang cao
nang suat cua thuy vuc.
f x •>
- Doi tuong nuoi ca long kha phong phu va co the chu dong
\ /
ve con giong.
- Vat lieu lam long de kiem, re tien, do do von dau tu it.
- Thu hoach hoan toan chu dong, nhanh chong dap ung nhu
>
cau cua thi truong.
- Tan dung duoc nguon lao dong du thua cua moi lua tuoi.
- Ca tang trudng nhanh, rut ngan thdi gian nudi.
- Hieu qua san xuat cao.
1.2. K ho kh a n
- Nudi ca ldng la nudi trong he sinh thai hd, trong do tac
dong qua lai giua ldng nudi ca va mdi trudng xung quanh hau
nhu khdng bj mot han che nao.
- Kha nang lay lan djch benh rat ldn.
- Nam trong mat nude cong cong dung vao nhieu muc dich
khac nhau nen de dang dan den tranh chap ve quyen loi.
- Lam giam dien tich cho cac hoat dong giai tri va giao
thdng duong thuy.
- Gay tro gai cho viec tieu thoat nude, lam tang toe do lang
can phu sa va su giao luu giua cac ddng nude.
149
- 2. Ky th u at nuoi ca long - be
2.1. C hon vi tr i dat ldng
Vj tri dat long nuoi ca can dam bao cac yeu cau sau:
- Long nuoi ca nen dat d nhung noi co dong chay tir 0,2 -
0,5m/s (tot nhat la 0,3m/s). Neu chung ta dat long d nhtrng noi
co dong chay manh thi long se mau hong, ca bi met, ludi an,
> r
cham ldn. Ldng dat d noi cd ddng chay yeu hoac khdng cd ddng
chay se khdng du khi cho ca thd.
- Nhiet do noi dat ldng bien dong trong khoang tir 18 - 30°C,
do trong cua nude tir 1 - 3m (vao mua kho); pH tir 6,8 - 8,0.
- Ldng nudi phai duoc dat d noi cd do sau tir 2,5 - 3,0m la
thich hop nhat, va cach day nen day sdng it nhat 0,5m.
- Ldng, be nen dat a gan noi cung cap thuc pham cho ca, cd
vi tri thuan tien.
^ rwiw • X , f f ^ > • r
2 .2. Thiet ke long n uoi ca
* Vat tu dong long, be:
Thanh phan chinh la go tot, chju dugc nuoc (nhu gd sao, gd
ven, gd cam se, bang lang,...). Cac loai vat lieu khac la ludi kem
loai tot, khdng bi ri set, mat ludi 1,5 - 2,0cm. Dinh de ddng be la
loai dinh ma chi, khdng bi set ri, dai 7 - 10cm. Bu Ion d
- • Mat be: dung nep gd dong kin co chua 2 den 3 cua cho
ca an va thu hoach ca, co nap day nang ha duoc. Kich co cua
lm x 1,5m.
• Hong be: ghep bang van go d phia trong tru dung, khe hd
giua cac van la 1,5cm.
• Dau be: ddng bang thanh nep gd hoac ludi kem mat nhd (1,5
x 1,5cm hoac 2,0 x 2,0 cm.), nep gd dugc dong ben trong tru dung.
• Day be: ddng van khep kin de tranh that thoat thuc an va
cho cac loai ca ghep an day tan dung het thuc an thua.
■}
• Phao noi: Lam bang thung phuy 200 lit, thung nhua hoac
be tre,... dugc sap doc hai ben hong be.
• Neo be: gdm md neo, day neo nilon, dudng kinh 20 - 30
mm.
^ f t r
• Kich thudc be truyen thdng va pho bien nhu sau:
Bang 5.6. Kich thuoc long be va mat do tha cho tung loai ca
Kich th u ’O’C Luang ca tha
Loai long, be Loai ca tha
(dai x rong x cao) m (con)
15x5x2,5 30.000 Ca tra, c3 hu, loc
Be truyen thong 20.000 bong,basa,ca he,
12x4x2
ca chay
10x4x2 15.000
8 x 3,5 x 2 12.000
B6 hien nay 12x5x3 50.000 Ca basa, tra, hu
20 x 1 0 x 4 , 5 100.000
3 x 2 x 1,5 1.500 Bong tu'O’ng,
L6ng chinh, trim co, ro
4x3x1,75 3.000
phi
6x4x2 4.000
r r y y r
2.3. G idng va cac van de ve cd gidng
f r
* Loai ca tha: nguyen tac chung khi chon ddi tugng cho nudi
ca ldng be la chon nhung loai ca an true tiep. Cac loai ca sau day
hien dang dugc nudi rong rai d nude ta, do la: ca loc bong, ca tra,
151
nguon tai.lieu . vn
