Xem mẫu
- LÔØI NOÙI ÑAÀU
Ngaønh in theá giôùi ñaõ coù nhöõng böôùc phaùt trieån vöôït baäc
vaø khuynh höôùng phaùt trieån hieän nay laø tieán daàn ñeán nhöõng
löu ñoà laøm vieäc kyõ thuaät soá hoaøn toaøn töï ñoäng
Bình trang ñieän töû laø moät trong nhöõng thaønh phaàn cô
baûn nhaát cuûa löu ñoà laøm vieäc kyõ thuaät soá. ÔÛ nöôùc ta tuy kyõ
thuaät bình trang ñieän töû ñaõ xuaát hieän caùch ñaây moät vaøi naêm
nhöng vieäc aùp duïng cuõng coøn nhieàu vaán ñeà caàn phaûi baøn, ñaëc
bieät laø vieäc öùng duïng bình trang ñieän töû vôùi nhöõng coâng naêng
ñuùng theo yù nghóa töï ñoäng hoaù löu ñoà laøm vieäc kyõ thuaät soá
cuûa noù.
Giaùo trình naøy ra ñôøi nhaèm muïc ñích giôùi thieäu kyõ thuaät
bình trang ñieän töû töø nhöõng khaùi nieäm caên baûn nhaát ñeán
nhöõng khaû naêng öùng duïng vaøo caùc löu ñoà laøm vieäc kyõ thuaät
soá hieän ñaïi nhaát hieän nay.
Giaùo trình goàm coù 3 phaàn:
Phaàn 1: Chuaån bò cho bình trang ñieän töû (4 chöông)
Phaàn 2: Bình trang ñieän töû (2 chöông)
Phaàn 3: Phuï luïc (3 chöông)
Vì ñaây laø nhöõng kyõ thuaät vaø khaùi nieäm töông ñoái môùi ôû
nöôùc ta neân giaùo trình naøy ñaõ ñöôïc bieân taäp, söûa chöõa raát
nhieàu laàn trong 3 naêm qua. Chuùng toâi, nhöõng ngöôøi tham gia
bieân soaïn vaø hieäu ñính cuõng chöa theå haøi loøng vôùi nhöõng gì
coù trong giaùo trình naøy. Tuy nhieân chuùng toâi cuõng maïnh daïn
giôùi thieäu noù vôùi mong muoán nhaän ñöôïc söï goùp yù chaân thaønh
cuûa caùc caùn boä kyõ thuaät trong vaø ngoaøi ngaønh ñeå giaùo trình
ngaøy caøng hoaøn chænh hôn trong nhöõng laàn taùi baûn tieáp theo.
Xin chaân thaønh caùm ôn Chuù Traàn Vaên Ñaïi, ngöôøi ñaõ coù
nhöõng goùp yù heát söùc khaét khe vaø chaân thaønh, ñoàng thôøi ñaõ
giuùp chuùng toâi söûa töøng chöõ trong giaùo trình naøy. Xin chaân
thaønh caùm ôn Thaày Phaïm Vaên Truø vaø Thaày Nguyeãn Hoaøi
Linh ñaõ ñoäng vieân goùp yù ñeå giaùo trình ñöôïc ra maét sôùm. Xin
chaân thaønh caùm ôn caùc Kyõ sö Nguyeãn Thaùi Duõng, Nguyeãn
Maïnh Huy, Hoà Nguyeân Ñaït, Mai Huy Tröôûng, … ñaõ cung caáp
taøi lieäu, giuùp ñôõ bieân soaïn vaø cho pheùp chuùng toâi söû duïng caùc
taøi lieäu rieâng trong phaàn phuï luïc cuûa giaùo trình.
Ngoâ Anh Tuaán
- MUÏC LUÏC
PHAÀN 1: Chuaån bò cho bình trang ñieän töû
Chöông 1: Caùc khaùi nieäm cô baûn . . . . . . . . . . . . . . . .10
1.1 Bình trang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10
1.1.1 Soá trang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11
1.1.2 Tieâu ñeà ñaàu trang vaø ghi chuù cuoái trang . . .11
1.1.3 Phaàn chính vaên . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12
1.1.4 Leà traéng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13
1.1.5 Khoaûng chöøa xeùn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13
1.1.6 Khoaûng chöøa traøn leà . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13
1.1.7 Caùc kieåu trình baøy trang . . . . . . . . . . . . . . . .13
1.2 Bình nhieàu trang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14
1.2.1 Caùc tôø in . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14
1.2.2 Caùc caëp trang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14
1.2.3 Caùc yeáu toá caân nhaéc veà maùy in . . . . . . . . . . .15
1.2.4 Kích thöôùc tôø in . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15
Chöông 2: AÛnh höôûng cuûa giaáy in vaø maùy in . . . . . .17
2.1 Caùc khoå giaáy chuaån . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17
2.2 Caùc khoaûng chöøa traéng treân tôø in . . . . . . . . . . . . . . . .18
2.2.1 Chöøa cho in traøn leà . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18
2.2.2 Leà nhíp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18
2.2.3 Khoaûng tay keâ hoâng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19
2.2.4 Nhíp vaø tay keâ hoâng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19
2.2.5 Bình trang treân maùy in tôø rôøi . . . . . . . . . . . .21
2.2.6 Bình trang kieåu AB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21
2.2.7 Bình trang kieåu in töï trôû . . . . . . . . . . . . . . . .23
2.2.8 Phöông phaùp in AB vôùi caùc caëp trang gioáng nhau
treân moät maët in . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24
2.2.9 Phöông phaùp in trôû nhíp . . . . . . . . . . . . . . . .26
2.2.10 Bình trang cho maùy in töï laät maët . . . . . . . .28
2.2.11 Bình trang kieåu in töï trôû treân maùy in laät maët 28
2.2.12 Bình trang cho maùy in cuoän . . . . . . . . . . . .29
- Chöông 3: Caùc vaán ñeà veà bon vaø thaønh phaåm . . . . .33
3.1 Caùc kieåu ñoùng cuoán moät aán phaåm . . . . . . . . . . . . . . .33
3.1.1 Ñoùng keïp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33
3.1.2 Ñoùng loàng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33
3.1.3 Caét ñoâi vaø ñoùng keïp thaønh taøi lieäu nhoû . . . .34
3.1.4 Caét vaø choàng leân nhau . . . . . . . . . . . . . . . . .34
3.1.5 Khoâng ñoùng, chæ caét xaû . . . . . . . . . . . . . . . . .34
3.2 Caùc kieåu tay gaáp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35
3.3 Caùch buø tröø bieán daïng vaø sai leäch trong quaù trình
thaønh phaåm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36
3.3.1 Hieän töôïng traøn tay saùch . . . . . . . . . . . . . . . .37
3.3.2 Hieän töôïng tay saùch bò leäch khi gaáp . . . . . . .38
3.4 Caùc loaïi bon mark . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38
Chöông 4: Laäp keá hoaïch bình trang . . . . . . . . . . . . .43
4.1 Chuaån bò laäp keá hoaïch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43
4.1.1 Tính toaùn coâng vieäc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43
4.1.2 Saép ñaët coâng vieäc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44
4.1.3 Leân keá hoaïch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45
4.1.4 Vai troø ngöôøi laäp keá hoaïch . . . . . . . . . . . . . .45
4.2 Caùc böôùc trong quaù trình laäp keá hoaïch . . . . . . . . . . .46
4.2.1 Choïn maùy in . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46
4.2.2 Choïn kích thöôùc giaáy, ñònh löôïng giaáy
vaø loaïi giaáy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46
4.2.3 Xaùc ñònh aûnh höôûng cuûa phöông phaùp
ñoùng saùch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48
4.2.4 Taïo ra tay saùch giaû . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49
4.2.5 Ñaùnh soá trang cuûa tay saùch giaû . . . . . . . . . .49
4.2.6 Choïn kieåu bình trang cho moãi tay saùch . . . .50
4.2.7 Veõ tôø maguette cho moãi tay saùch . . . . . . . . .51
4.2.8 Xaùc ñònh khoaûng troáng treân tôø in ñeå gaén
thang kieåm tra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54
- PHAÀN 2: Bình trang ñieän töû
Chöông 5: Poscript- Rip vaø löu ñoà laøm vieäc . . . . . . .62
5.1 Sô löôïc veà Poscript . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62
5.2 Ñaëc ñieåm cuûa ngoân ngöõ Postscript . . . . . . . . . . . . . . .63
5.3 Sô löôïc veà Rip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .64
5.3.1 Caùc caáu truùc vaø chöùc naêng cuûa RIP 64
5.3.2 Caùc töông taùc cuûa boä dieãn dòch 65
5.3.3 Döõ lieäu veà maøu 66
5.3.4 Vieäc tích hôïp- thi haønh leänh treân RIP 68
5.3.5 RIP trong löu ñoà cheá baûn 69
5.4 Bình trang ñieän töû . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .67
5.5 Ñònh daïng döõ lieäu JDF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .72
5.5.1 Sô löôïc veà JDF 72
5.5.2 PDF vaø JDF 74
5.6 Caùc löu ñoà kyõ thuaät soá thoâng duïng . . . . . . . . . . . . . .74
5.6.1 Löu ñoà Apogee 75
5.6.2 Löu ñoà Impose 75
5.6.3 Löu ñoà Pinergy 76
5.6.4 Löu ñoà Brisque Impose 77
5.6.5 Laøm vieäc vôùi taøi lieäu Delta 77
5.6.6 Meta Dimention 79
5.6.7 Delta Technology 80
Chöông 6: Caùc phaàn meàm bình trang ñieän töû
thoâng duïng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .83
6.1 Caùc yeâu caàu ñoái vôùi chöông trình bình trang . . . . . .83
6.2 Caùc loaïi phaàn meàm bình trang . . . . . . . . . . . . . . . . . .84
6.3 Caùc phaàn meàm bình trang vaø löu ñoà laøm vieäc . . . . .85
6.3.1 Caùc phaàn meàm bình trang poscript 87
6.3.2 Bình trang treân RIP 104
- PHAÀN 3: Phuï luïc - Höôùng daãn söû duïng 3
phaàn meàm bình trang ñieän töû
Chöông 7: Bình trang vôùi plug-in Quite Imposing cuûa
Acrobat 119
7.1 Caøi ñaët . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .119
7.2 Khôûi ñoäng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .120
7.3 Bình baûn moät cuoán saùch hay moät taïp chí . . . . .120
7.4 Bình nhaõn haøng vôùi chöùc naêng Step and repeat129
7.5 Bình baûn moät tôø in coù nhieàu aán phaåm ñöôïc saép xeáp baát
kì . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .133
7.6 Löu giöõ caùc xaùc laäp ñaõ thöïc hieän ñeå söû duïng cho
laàn sau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .137
Chöông 8: Bình trang vôùi ScenicSoft Preps . . . . . . .
139
8.1 Khôûi ñoäng phaàn meàm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .140
8.2 Templates . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .140
8.3 Löu Prep Job . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .142
8.4 Môû Prep Job . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .142
8.5 Ñaët trang taøi lieäu vaøo signature cuûa template . . .143
8.5.1 Ñöa caùc file vaøo trong cöûa soå File List . . .143
8.5.2 Theâm caùc trang vaøo Run List . . . . . . . . . . .143
8.5.3 Bình taát caû caùc trang vaøo trong signature .144
8.6 Thay theá, sao cheùp, xoaù vaø saép xeáp laïi caùc trang in
trong cöûa soå Run List . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .146
8.7 Caäp nhaät (up date) file trong File List . . . . . . . . .147
8.8 Thay ñoåi khoaûng dòch chuyeån cho caùc tran ñaõ ñöôïc
bình saün . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .147
8.9 Preview . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .148
8.9.1 Xem caùc trang trong template . . . . . . . . . . .148
8.9.2 Thay ñoåi vò trí cuûa caùc trang bình baûn . . . .149
8.10 Choïn caùc tuyø choïn (options)- In . . . . . . . . . . . . .150
8.10.1 Xaùc ñònh maùy in tröôùc khi in Prep Job cho
thích hôïp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
8.10.2 Choïn caùc tuyø choïn vaø in . . . . . . . . . . . . . .151
- Chöông 9: Bình trang ñieän töû vôùi SignaStation 153
9.1 Cöûa soå Montage (Montage Inspector) . . . . . . . . .154
9.1.1 Theû General . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .155
9.1.2 Manual Layout . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .159
9.1.3 Scheme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .162
9.1.4 Master Pages . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .168
9.1.5 Binding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .173
9.2 Signature Inspector . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .175
9.2.1 Theû folding sheet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .177
9.2.2 Packaging Printing - Automatic Layout . .178
9.2.3 Packaging Printing - Man - Layout . . . . .180
9.2.4 Packaging printing - 1 - Up Inspector . . .182
9.3 Documents . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .189
9.4 Page/one up Inspector . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .196
9.5 Marks Inspector . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .200
- 10 Kyõ thuaät bình trang ñieän töû
Chöông 1: Caùc Khaùi Nieäm Cô Baûn
1.1 Bình Trang
Theá naøo laø bình trang? Bình trang laø moät thuaät ngöõ tieáng
Phaùp laø "montage" vaø tieáng Anh laø "imposition" coù nghóa laø
saép ñaët caùc phaàn töû vaøo beân trong moät khuoân ñònh saün. Khaùi
nieäm naøy thöôøng hay gaây nhieàu nhaàm laãn vì baûn thaân tieáng
Vieät cuõng coù nhieàu töø töông ñöông thí duï nhö bình baûn , mi
(mise) trang, daøn trang, … Trong tieáng Anh ngöôøi ta cuõng hay
nhaàm laãn giöõa 2 khaùi nieäm Page Layout vaø Page Imposition.
Ñeå hieåu roõ baûn chaát cuûa töø ngöõ ñang ñöôïc duøng ta phaûi ñöa
chuùng vaøo trong boái caûnh saûn xuaát cuï theå.
Khaùi nieäm saép ñaët trang (page layout) duøng ñeå chæ haønh
ñoäng saép xeáp caùc phaàn töû cuûa moät trang thí duï nhö hình aûnh,
chöõ, caùc tieâu ñeà, lôøi chuù thích, caùc hoaï tieát sao cho haøi hoaø, ñaït
yeâu caàu myõ thuaät laãn truyeàn ñaït noäi dung. Ñaây laø coâng vieäc
maø caùc hoaï só trình baøy hoaëc caùc kyõ thuaät vieân coù kinh nghieäm
phaûi thöïc hieän.
Bình trang hay ñònh vò trang (page imposition) laø khaùi
nieäm duøng ñeå chæ haønh ñoäng saép xeáp caùc trang ñaõ daøn hoaøn
chænh vaøo beân trong moät trang lôùn hôn (coøn goïi laø tôø mise) ñeå
sau khi in, thaønh phaåm ta coù moät tay saùch vôùi caùc trang theo
thöù töï quy ñònh. Ñaây laø coâng vieäc maø caùc kyõ thuaät vieân hoaëc
thôï bình trang phaûi thöïc hieän.
Vì vieäc saép xeáp caùc trang hoaøn chænh vaøo beân trong khuoân
khoå cuûa moät tôø in lôùn hôn phuï thuoäc vaøo caùc ñaëc ñieåm cuûa quaù
trình in maø trong ñoù coâng ñoaïn cheá baûn laø coâng ñoaïn tieáp theo
neân goïi bình trang laø bình baûn cuõng khoâng sai. Tuy nhieân do
khaùi nieäm bình baûn chæ duøng taïi nöôùc ta, vì vaäy neân duøng khaùi
nieäm bình trang cho thoáng nhaát.
- 1. Caùc Khaùi Nieäm Cô Baûn 11
Khaùi nieäm daøn trang cuõng ñöôïc duøng nhieàu ôû nöôùc ta
nhöng coù leõ daøn trang duøng ñeå chæ vieäc saép ñaët caùc kyù töï ñaõ
ñöôïc nhaäp lieäu vaøo beân trong khuoân maãu cuûa moät aán phaåm
cuøng vôùi caùc thaønh phaàn khaùc cuûa trang. Daøn ôû ñaây coù yù laø daøn
traûi coù nghóa laø laøm cho ñeán khi naøo heát caùc kyù töï ñaõ ñöôïc
nhaäp lieäu. Vaäy khaùi nieäm daøn trang cuõng coù theå ñöôïc hieåu nhö
laø saép ñaët trang (page layout). Vaø caùc trình öùng duïng nhö
Microsoft Word, Adobe PageMaker, Corel Ventura vaø
QuarkXPress cuõng ñöôïc goïi laø caùc chöông trình daøn trang.
Tröôùc ñaây, do phim coøn ñaét neân ngöôøi thôï bình khoâng chæ
gheùp caùc trang nguyeân döôùi daïng nhöõng mieáng phim lôùn ñeå
taïo thaønh trang in maø coøn phaûi saép ñaët caùc thaønh phaàn cuûa moät
trang in, thí duï nhö hình aûnh daùn rieâng, chöõ döôùi daïng phim
hay giaáy can ñöôïc daùn rieâng, thaäm chí thôï bình coøn phaûi khoeùt
phim, caïo phim vaø veõ theâm caùc phaàn töû trong moät trang. Chính
vì vaäy coâng vieäc cuûa ngöôøi thôï bình tröôùc ñaây vöøa laø daøn trang
vöøa laø bình trang.
Ngaøy nay, giaù thaønh cuûa phim ñaõ reû ñi nhieàu vaø haàu heát
caùc aán phaåm ñeàu ñöôïc thöïc hieän treân maùy vi tính neân khaùi
nieäm bình trang thuû coâng ñöôïc hieåu laø daùn caùc mieáng phim lôùn
chöùa ñöïng noäi dung cuûa moät trang laïi vôùi nhau ñeå hình thaønh
moät tôø in.
Bình trang ñieän töû laø moät khaùi nieäm duøng ñeå chæ haønh
ñoäng saép xeáp caùc trang ñaõ hoaøn chænh laïi vôùi nhau treân maùy
tính theo moät traät töï naøo ñoù ñeå xuaát ra moät tôø phim lôùn hay
khuoân in (ghi baûn tröïc tieáp) boû qua giai ñoaïn bình trang thuû
coâng.
1.1.1 Soá Trang
Moãi trang trong aán phaåm ñöôïc chæ ñònh moät soá, giaù trò cuûa
soá trang ñeå bieát ñöôïc vò trí cuûa trang trong moät aán phaåm. Trang
ñaàu tieân trong moät cuoán saùch hay taïp chí thöôøng khoâng phaûi
trang 1. Caùc nhaø in thöôøng söû duïng nhieàu kieåu soá khaùc nhau
ñeå laøm roõ noäi dung cuûa töøng phaàn trong aán phaåm. Thí duï caùc
trang giôùi thieäu vaø muïc luïc ñaùnh soá kieåu La Maõ I, II, III, …;
Caùc trang cuûa phaàn noäi dung môùi ñaùnh soá 1,2,3, …
- 12 Kyõ thuaät bình trang ñieän töû
Soá trang coù theå ñöôïc ñaùnh trong chöông trình daøn trang,
tuy nhieân noù coù theå ñöôïc in hay khoâng ñöôïc in ra, ñoái vôùi caùc
taøi lieäu coù ít trang thoâng thöôøng coù theå khoâng in soá trang. Soá
trang coù theå ñaùnh rieâng hay ñi lieàn vôùi moät chöõ thí duï ngöôøi ta
coù theå ñaùnh soá trang laø 1 hay trang 1.
1.1.2 Tieâu Ñeà Ñaàu Trang vaø Ghi Chuù Cuoái Trang
Tieâu ñeà ñaàu trang (header) laø nhöõng chöõ, hoaï tieát ñöôïc ñaët
ôû phía treân cuûa caùc trang, ñöôïc duøng ñeå hieån thò teân aán phaåm ôû
phía treân beân traùi cuûa trang naèm beân traùi vaø hieån thò tieâu ñeà cuûa
moät chöông ôû goùc treân beân phaûi cuûa trang beân phaûi. Ñoâi khi
tieâu ñeà trang coøn ñính keøm moät ñöôøng maûnh ngay beân döôùi noù
ñeå phaân caùch giöõa phaàn tieâu ñeà vaø phaàn noäi dung.
Nhöõng töø, nhöõng doøng keû hay caùc hoaï tieát ñöôïc ñaët döôùi
ñaùy trang ñöôïc goïi laø ghi chuù cuoái trang (footer). Phaàn naøy naèm
taïi ñuùng moät vò trí ôû moãi trang hay thay ñoåi theo töøng chöông.
1.1.3 Phaàn Chính Vaên
Phaàn chöõ naèm giöõa tieâu ñeà trang vaø ghi chuù cuoái trang
ñöôïc goïi laø phaàn thaân trang. Trong phaàn naøy chöõ coù theå ñöôïc
xaép theo moät haøng daøi laáp ñaày chieàu roäng phaàn thaân trang,
ngöôøi ta coøn goïi ñaây laø kieåu saép xeáp moät coät chöõ. Thoâng
thöôøng caùc nhaø thieát keá thöôøng chia thaønh hai hoaëc ba coät chöõ
cho deã ñoïc vaø linh hoaït hôn cho ngöôøi thieát keá. Chieàu ngang
cuûa haøng chöõ caøng ngaén thì caøng deã ñoïc hôn.
Khoaûng caùch giöõa hai coät chöõ ñöôïc goïi laø ñoä roäng coät (gutter)
Hình 1.1:
Hình aûnh moät
trang vôùi khoaûng
chöøa leà phía treân
vaø beân hoâng.
Khoaûng chöøa leà
thoâng thöôøng laø 3
mm.
- 1. Caùc Khaùi Nieäm Cô Baûn 13
1.1.4 Leà Traéng
Laø khoaûng traéng xung quanh phaàn thaân trang. Phaàn leà phía
treân tieâu ñeà trang goïi laø leà ñaàu (top margin), phaàn leà phía döôùi
ghi chuù trang ñöôïc goïi laø leà chaân (bottom margin), khoaûng chöøa
leà phía beân ngoaøi (phía phaûi hoaëc phía traùi) ñöôïc goïi laø leà buïng
(front margin), khoaûng chöøa leà phía beân trong ñöôïc goïi laø leà gaùy
(back margin).
1.1.5 Khoaûng Chöøa Xeùn (teà)
Laø khoaûng xaùc ñònh phaàn cuûa trang seõ bò caét khi thaønh phaåm.
Ta coù caùc khoaûng teà ñaàu, teà hoâng vaø teà ñaùy.
1.1.6 Khoaûng Chöøa Traøn Leà (Bleed)
Trong caùc aán phaåm coù caùc neàn maøu phuû ra phía ngoaøi cuûa
trang, ngöôøi ta thöôøng theâm vaøo phía beân ngoaøi cuûa vuøng phuû
maøu 2-3 mm ñeå ñeà phoøng tröôøng hôïp loøi traéng khi teà khoâng ñuùng.
1.1.7 Caùc Kieåu Trình Baøy Trang
Vieäc quy öôùc soá trang vaø caùc thaønh phaàn khaùc cuûa trang goïi
laø kieåu trình baøy trang. Khaùi nieäm naøy quy ñònh cho caùc nguyeân
taéc thieát keá vaø saép ñaët trang, neân nhaø thieát keá phaûi xaùc ñònh ñöôïc
giôùi haïn cuûa dieän tích caùc khu vöïc trình baøy trang ñeå saép xeáp caùc
phaàn töû cuûa trang cho haøi hoaø, ñaûm baûo tính myõ thuaät vaø khaû
naêng truyeàn ñaït noäi dung cuûa trang. Moät khi nhaø thieát keá ñaõ xaùc
ñònh kieåu trình baøy cho aán phaåm thì taát caû caùc trang khaùc cuõng
phaûi tuaân theo nguyeân taéc ñoù.
Khi trình baøy trang cho moät aán phaåm, nhaø thieát keá phaûi tuaân
thuû caùc nguyeân taéc sau:
- Trang phaûi laø trang leû vaø trang traùi laø chaün. Nguyeân taéc naøy
khoâng ñöôïc thay ñoåi keå caû khi coù trang traéng ñöôïc cheøn vaøo.
- Caùc khoaûng chöøa leà phaûi ñoàng nhaát cho taát caû caùc trang
ngoaïi tröø caùc tröôøng hôïp caàn nhaán maïnh söï khaùc bieät giöõa trang
traùi vaø trang phaûi.
- Caùc phaàn töû cuûa trang phaûi naèm ñuùng vò trí cuûa noù, ñieàu
naøy aùp duïng cho taát caû caùc trang. Ñoâi khi töøng chöông seõ coù kieåu
trình baøy khaùc nhau, nhöng ñieàu naøy khoâng ñöôïc khuyeán khích
ñoái vôùi caùc aán phaåm thoâng thöôøng.
- 14 Kyõ thuaät bình trang ñieän töû
1.2 Bình Nhieàu Trang
1.2.1 Caùc Tôø In
Trong thöïc teá, vieäc bình trang quyeát ñònh caùc trang lieân
tuïc nhau phaûi ñöôïc ñaët nhö theá naøo treân moät tôø giaáy lôùn, nhöõng
tôø giaáy naøy seõ nhaän hình aûnh töø khuoân in truyeàn qua neân ñöôïc
goïi laø tôø in. Tôø in caøng lôùn thì caøng chöùa ñöôïc nhieàu trang. Caùc
trang treân tôø in phaûi saép xeáp theo moät traät töï ñeå khi gaáp laïi soá
thöù töï caùc trang phaûi keá tieáp nhau.
1.2.2 Caùc Caëp Trang
Hai trang naèm keá tieáp nhau treân moät tôø in ñöôïc goïi laø moät
caëp trang. Moät tôø in lôùn coù theå chöùa töø 4 ñeán 8 caëp trang. Caùc
caëp trang naøy chia thaønh hai loaïi: loaïi coù soá thöù töï lieân tuïc vaø
loaïi coù soá thöù töï khoâng lieân tuïc.
Saép ñaët caùc caëp trang theo kieåu thuû coâng
Baát keå laø aán phaåm coù bao nhieâu trang, ta cuõng coù theå deã
daøng xaùc ñònh caùc caëp trang xuaát hieän treân tôø in. Baét ñaàu baèng
caùch chia tôø giaáy thaønh 2 coät, ôû haøng thöù nhaát cuûa coät beân traùi
ghi soá trang cuoái cuøng cuûa aán phaåm, coät beân phaûi ghi soá trang
ñaàu tieân, ôû haøng thöù hai beân traùi ghi soá thöù töï cuûa trang thöù hai
vaø coät beân phaûi ghi soá thöù töï cuûa trang keá cuoái. Cöù tieáp tuïc
thöïc hieän nhö vaäy ta seõ xaùc ñònh ñöôïc caùc caëp trang xuaát hieän
treân tôø in.
Döôùi ñaây laø moät ví duï veà caùc caëp trang cuûa moät tôø in goàm
16 trang:
16 1
2 15
14 3
4 13
12 5
6 11
10 7
8 9
Löu yù raèng trong ví duï naøy toång soá trang ôû töøng haøng luoân
laø 17. Ngöôøi ta cuõng duøng caùch naøy ñeå kieåm tra vieäc bình
trang treân tôø in
- 1. Caùc Khaùi Nieäm Cô Baûn 15
Trong caùc chöông trình daøn trang, caùc kyõ thuaät vieân
thöôøng saép ñaët töøng caëp trang moät, moãi caëp trang goàm moät
trang chaün naèm beân traùi vaø moät trang leû naèm beân phaûi coù soá
thöù töï lieàn nhau. Vieäc saép xeáp nhö vaäy taïo ñieàu kieän cho caùc
nhaø thieát keá trình baøy deã daøng hôn, ñaëc bieät laø khi saép ñaët caùc
hoaï tieát naèm ôû khoaûng giöõa hai trang keá caän nhau hoaëc saép
xeáp caùc phaàn töû cuûa hai trang lieàn laïc nhau vaø caân ñoái. Tuy
nhieân khi bình leân moät tôø in lôùn, hai trang naèm keà nhau chöa
haún ñaõ coù soá thöù töï lieân tuïc maø phaûi ñôïi cho ñeán khi gaáp laïi
thaønh tay saùch thì chuùng môùi lieân tuïc.
1.2.3 Caùc Yeáu Toá Caàn Caân Nhaéc Veà Maùy In
Khi xaùc ñònh caùc trang seõ ñöôïc bình nhö theá naøo ta phaûi
chuù yù ñeán caùc thoâng soá kyõ thuaät cuûa maùy in. Caùc maùy in khaùc
nhau coù theå in caùc khoå giaáy khaùc nhau. Treân moät soá loaïi maùy
in ví duï nhö maùy in cuoän hay maùy in Offset tôø rôøi coù trôû maët,
ngöôøi ta coù theå boá trí in hai maët cuøng moät luùc. Caùc yeáu toá naøy
seõ ñöôïc caân nhaéc kyõ ôû caùc phaàn sau.
1.2.4 Kích ThöôùcTôø In
Ñoái vôùi maùy in tôø rôøi ngöôøi ta xaùc ñònh kích thöôùc tôø in
theo chieàu ngang cuûa oáng vaø voøng oáng.
- 2. AÛnh höôûng cuûa Giaáy In vaø Maùy In 17
Chöông 2: Aûnh höôûng cuûa Giaáy In
vaø Maùy In
Moät trong nhöõng yeáu toá aûnh höôûng quan troïng ñeán vieäc
bình trang laø khoå giaáy in vaø vieäc saép ñaët caû 2 maët cuûa tôø in theo
ñuùng yeâu caàu thaønh phaåm. Caùch laáy tay keâ ñöa giaáy vaøo maùy in
cuõng nhö maùy thaønh phaåm phaûi ñöôïc caân nhaéc kyõ tröôùc khi
tieán haønh bình trang.
2.1 Caùc khoå giaáy chuaån
Haàu heát caùc loaïi giaáy in ñeàu ñöôïc saûn xuaát theo khoå
chuaån, tuyø theo thoùi quen vaø ñaëc ñieåm cuûa aán phaåm maø moãi
nöôùc coù caùc khoå chuaån khaùc nhau. Ôû nöôùc ta coù 2 heä tính giaáy
baét ñaàu töø 2 khoå nhoû nhaát laø 15 x 21 vaø 13 x 19 (kích thöôùc
thöïc teá coù theå sai leäch moät chuùt)
- Ñoái vôùi heä giaáy ñi theo khoå nhoû nhaát laø 15 x 21 neáu laàn
löôït nhaân ñoâi caùc caïnh ngaén hôn, ta coù caùc khoå :
15 x 21 cm
21 x 30 cm
30 x 42 cm
42 x 60 cm
60 x 84 cm
- Töông töï nhö vaäy vôùi heä giaáy ñi theo khoå nhoû nhaát laø
13 x 19 ta coù:
13 x 19 cm
19 x 27 cm
27 x 39 cm
39 x 54 cm
54 x 79 cm
79 x 109 cm
- 18 Kyõ thuaät bình trang ñieän töû
Ngoaøi ra cuõng coù nhöõng nguoàn giaáy khoâng theo heä tính
giaáy naøy (coøn goïi laø khoå lôõ), nhöõng nguoàn giaáy naøy thöôøng
ñöôïc nhaäp töø caùc nöôùc coù khoå chuaån khaùc vôùi nöôùc ta hoaëc
ñöôïc xaû töø giaáy cuoän ra. Caùc khoå lôõ thoâng duïng laø: 65 x 86 cm;
63,5 x 96,5 cm; 65 x 100 cm; 70 x 100 cm, …
2.2 Caùc khoaûng chöøa traéng treân tôø in
Do yeâu caàu cuûa quaù trình in, ngöôøi ta khoâng bao giôø boá trí
in kín heát toaøn boä tôø giaáy in maø phaûi chöøa nhöõng choã traéng
khoâng in treân tôø giaáy.
2.2.1 Chöøa cho in traøn leà (bleed)
Nhö ñaõ trình baøy ôû phaàn tröôùc, khi in nhöõng maûng maøu
hay hình aûnh phuû kín luoân caû phía rìa cuûa tôø giaáy, ngöôøi ta
thöôøng nôùi roäng vuøng in ra moãi beân khoaûng 3 mm ñeå ñeà phoøng
tröôøng hôïp caét khoâng chính xaùc. Nhö vaäy khoaûng chöøa leà
cuõng ñöôïc tính laø moät thaønh phaàn cuûa tôø in.
2.2.2 Leà nhíp
Khi in offset, tôø giaáy ñöôïc caùc nhíp baét ñöa vaøo maùy in,
ñi qua caùc ñôn vò in vaø ñöa ra ngoaøi. Nhö vaäy, moät khoaûng leà
traéng nhaát ñònh ñöôïc duøng ñeå laøm choã cho nhíp vaän chuyeån tôø
giaáy. Do ñaõ bò nhíp gaép neân vuøng naøy in ñöôïc vaø noù ñöôïc coi
laø moät thaønh phaàn baét buoäc phaûi chöøa traéng treân tôø in. thoâng
thöôøng ngöôøi ta cuõng taän duïng khoaûng traéng cuûa nhíp baét laøm
phaàn traéng cuûa tôø in ñeå tieát kieäm giaáy. Neáu giaáy in moûng hay
aùp löïc nhíp baét quaù cao seõ laøm tôø giaáy bò haèn leân caùc veät do
nhíp baét. Tuyø thuoäc vaøo khoå maùy in maø khoaûng chöøa traéng ñeå
baét nhíp laø 1-1,5 cm.
Hình 2.1: Caáu
taïo boä phaän nhíp baét
treân oáng eùp vaø boä
phaän tay keâ ñöa giaáy
vaøo maùy cho thaáy giaáy
phaûi coù moät khoaûng
traéng nhaát ñònh daønh
cho nhíp baét.
- 2. AÛnh höôûng cuûa Giaáy In vaø Maùy In 19
2.2.3 Khoaûng tay keâ hoâng
Ñeå coù theå in hình aûnh ñeàu ñaën leân ñuùng moät vò trí cuûa
töøng tôø in, ngöôøi thôï in phaûi kieåm soaùt ñöôïc vò trí cuûa moãi tôø
giaáy theo khoå roäng cuûa noù. Moãi tôø giaáy in phaûi ñöôïc moät heä
thoáng tay keâ ñònh vò chính xaùc sao cho nhíp baét caùc tôø giaáy taïi
moät vò trí gioáng nhau.
Coù 2 loaïi tay keâ: tay keâ ñaàu vaø tay keâ hoâng. Tay keâ ñaàu
coù taùc duïng giöõ cho ñaàu tôø giaáy ñi xuoáng naèm ñuùng taïi vò trí bò
tay keâ ñaàu chaën laïi. Tay keâ hoâng coù 2 loaïi laø tay keâ ñaåy vaø tay
keâ keùo coù taùc duïng ñaåy hoaëc keùo caïnh beân tôø giaáy ñaõ ñöôïc tay
keâ ñaàu chaën laïi naèm ñuùng vaøo vò trí beân hoâng.
Tay keâ hoâng naèm ôû hai beân cuûa tôø giaáy vaø khi in ngöôøi
ta chæ söû duïng 1 trong 2 tay keâ hoâng. Baèng caùch ñònh vò tôø in
theo ñaàu vaø hoâng tôø giaáy nhö vaäy, maùy in seõ in taát caû caùc tôø in
cuøng moät vò trí nhö nhau. Ñeå coù ñöôïc khoaûng keùo cho tay keâ
hoâng ta phaûi chöøa traéng moät phaàn beân hoâng tôø giaáy.
2.2.4 Nhíp Vaø Tay Keâ Hoâng
Moãi tôø in khi ñi qua maùy in seõ coù moät ñaàu ñöôïc nhíp baét
vaø moät beân ñöôïc keùo vaøo tay keâ hoâng. Khi choàng giaáy ñaõ in
xong ñöôïc ñöa ra khoûi maùy in, ngöôøi thôï in thöôøng ñaùnh caùc
daáu x vaøo tôø in naèm treân cuøng - 2 daáu x ñaùnh theo ñaàu baét
nhíp vaø 2 daáu x ñaùnh theo caïnh tay keâ hoâng. Vieäc ñaùnh daáu
Hình 2.2: Ngöôøi
thôï in ñang ñaùnh daáu
X leân caïnh hoâng cuûa
tôø in
- 20 Kyõ thuaät bình trang ñieän töû
naøy cho pheùp ngöôøi thôï thaønh phaåm bieát caùc ñieåm tham chieáu
(goùc tay keâ) khi caét, gaáp, beá vaø eùp noåi. Trong tröôøng hôïp tôø in
ñöôïc in caû hai maët caàn phaûi coù qui ñònh veà maøu möïc ñaùnh daáu
hay kyù hieäu rieâng ñeå deã phaân bieät.
Laáy ví duï, moät ngöôøi thôï caét chuaån bò caét treân moät tôø in
chöùa ñaày caùc danh thieáp seõ ñöa caïnh hoâng cuûa töøng choàng
giaáy ñaõ in vaøo trong maùy caét. Caïnh tay keâ hoâng seõ ñöôïc voã vaø
ñaåy vaøo ñònh vò ôû caïnh chaën ñaàu phía phía beân trong maùy caét
trong khi caïnh baét nhíp cuûa choàng giaáy seõ ñöôïc voã vaø ñaåy vaøo
ñònh vò ôû caïnh hoâng cuûa maùy caét. Nhaùt caét ñaàu tieân seõ ñöôïc
thöïc hieän ñeå loaïi boû phaàn giaáy ôû phía ñoái dieän caïnh tay keâ
hoâng (phaàn giaáy naøy khoâng ñöôïc tay keâ kieåm soaùt trong quaù
trình in)
Hình 2.3: Caïnh
khoâng ñöôïc kieåm soaùt
bôûi tay keâ hoâng seõ
ñöôïc caét boû ñaàu tieân. Tay keâ
Trong thöïc teá ngöôøi ta hoâng cuûa
voã cho caïnh baét nhíp maùy caét
cuûa tôø in saùt vaøo tay
keâ hoâng cuûa maùy caét
tröôùc khi caét.
Cuõng theo caùch naøy, ngöôøi thôï gaáp caàn phaûi bieát ñaâu laø
caïnh baét nhíp vaø ñaâu laø caïnh tay keâ hoâng. Thoâng thöôøng tay
keâ hoâng seõ ñöôïc nhíp cuûa maùy gaáp ñöa vaøo trong vaø caïnh nhíp
cuûa tôø in seõ ñöôïc keùo vaøo tay keâ hoâng cuûa maùy gaáp.
Hình 2.4: Sau
ñoù, caïnh ñaàu nhíp
cuûa tôø in seõ ñöôïc voã
vaø ñònh vò vaøo phía
trong baøn chaën cuûa
maùy caét vaø caét boû
phaàn giaáy khoâng
ñöôïc kieåm soaùt bôûi
nhíp baét.
nguon tai.lieu . vn