Xem mẫu
- Trờng đại học sư phạm kỹ thuậT Hưng YÊN
KhOA SƯ PHạM Kỹ THUậT
GIÁO TRÌNH
Kỹ NĂNG DạY HọC
Chịu trách nhiệm biên tập: Hồ Ngọc Vinh
Tập thể tác giả: Vũ Thị Bình, Phạm văn Nin,
Trần Thị Phấn, Nguyễn Hữu Hợp
Năm 2005
- Lời nói đầu
Để nâng cao chất lợng dạy học, bên cạnh những tri thức
lý thuyết tâm lý, lý luận dạy học, giáo dục học.......vv,
năng lực thực hiện các hoạt động dạy học đối với giáo viên
cũng rất cần thiết. Để đáp ứng việc thực hành các kỹ năng
dạy học cho giáo sinh, tập thể giáo viên khoa s phạm kỹ
thuật biên soạn cuốn tài liệu này.
Tài liêu đợc biên soạn trên cơ sở của bộ tài liệu "kỹ
năng dạy học" dành đào tạo giáo viên hạt nhân của tổng cục
dạy nghề và một số tài liệu tham khảo khác. Quan điểm xuyên
suốt tài liệu là những hớng dẫn thực hiện phơng pháp lấy
ngời học làm trung tâm bằng việc tổ chức các hoạt động học
tập và sử dụng hệ thống các phơng tiện dạy học.
Để tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên thựe hiện ch-
ơng trình, tài liệu đợc cấu trúc theo phần và theo hệ thống
từng kỹ năng dạy học riêng rẽ. Trong mỗi kỹ năng có các cấu
phần nh: mục đích của kỹ năng, nội dung, hớng dẫn các hoạt
động dạy và học, hớng dẫn các tài liệu dạy học. Với cấu
trúc nh vậy hoạt động dạy và học của các giáo viên, của
sinh viên mang tính thống nhất, chất lợng của việc học tập
hình thành kỹ năng sẽ đảm bảo hơn.
Tài liệu bao gồm các phần chính sau:
Chơng 1: trình bày khái quát về kỹ năng và hệ thống các
kỹ năng dạy học
Chơng 2: trình bày về công tác chuẩn bị bài giảng
Chơng 3: Kỹ năng sử dụng phơng tiện, phơng pháp, kỹ
thuật dạy học
Chơng 4; Kỹ năng thực hiện bài giảng
Chơng 5: Kỹ năng kiểm tra đáng giá kết quả dạy học
Do hạn chế bởi nguồn tài liệu, giáo trình này không
thể tránh khỏi những sai sót nhất định, rất mong sự góp ý
của các đồng nghiệp.
Thay mặt nhóm biên soạn
Hồ Ngọc Vinh
- Mục lục
Chơng1: Khái quát về kỹ năng và kỹ năng dạy học
1.1 Khái niệm về kỹ năng và kỹ năng dạy học
1.2 Phân tích nghề dạy học
1.3 Những kỹ năng cơ bản của nghề dạy học
Chơng 2 Kỹ năng chuẩn bị bài giảng
2.1 Khái quát về kỹ năng chuẩn bị bài giảng
2.2 Kỹ năng chuẩn bị bài giảng
2.2.1 Kỹ năng phân tích kế hoạch, nội dung chơng trình
các môn học lý thuyết và thực hành
2.2.2 Kỹ năng phân tích nội dung bài giảng
2.2.3 Kỹ năng xác định mục tiêu, điều kiện thực hiện
2.2.4 Kỹ năng chuẩn bị phơng tiện dạy học
2.2.5 Kỹ năng phân phối thời gian
2.2.6 Kỹ năng thiết kế giáo án
2.2.7 Kỹ năng chuẩn bị tài liệu phát tay
Chơng3: Kỹ năng sử dụng phơng tiện, phơng pháp và kỹ thuật
dạy học
3.1 Kỹ năng sử dụng các loại phơng tiện dạy học
3.1.1 Bảng viết, bảng tờ lật
3.1.2 tài liệu ấn hoạ, tài liệu phát tay
3.1.3 Vật thật, mô hình
3.1.4 Các loại máy chiếu
3.2 kỹ năng sử dụng phơng pháp và kỹ thuật dạy
học
3.2.1 Kỹ năng thuyết trình
3.2.2 Kỹ năng làm mẫu
3.2.3 Kỹ năng tổ chức hoạt động nhóm
3.2.4 Kỹ năng sử dụng phơng pháp vấn đáp
- 3.2.5 Kỹ năng sử dụng phơng pháp thuyết trình có minh
hoạ
3.2.6 Sử dụng kỹ thuật công não
Chơng 4: Kỹ năng thực hiện bài giảng
4.1 Khái quát về kỹ năng đứng lớp
4.2 Các kỹ năng đứng lớp cơ bản
4.2.1 Kỹ năng tổ chức ổn định lớp
4.2.2 Kỹ năng kiểm tra bài cũ
4.2.3 Kỹ năng sử dụng các thao tác cơ bản khi lên
lớp
1. Kỹ năng mở đầu bài dạy
2. kỹ năng trình bày bảng
3. Kỹ năng trình bày đồ dùng trực quan
4. Kỹ năng giải quyết tình huống trên lớp
5. Kỹ năng chuyển tiếp tiểu kết, hệ thống hoá
nội dung
6. Kỹ năng tổ chức quản lý lớp học
Chơng 5: Kỹ năng kiểm tra đánh giá kết quả dạy học
5.1 Kỹ năng đánh giá rút kinh nghiệm bài lên lớp
5.1.1 Dự giò và ghi biên bản dự lớp
5.1.2 Đa và nhận thông tin phản hồi
5.2 Các kỹ thuật kiểm tra đánh giá
1 Kỹ thuật soạn câu hỏi kiểm tra
2 Kỹ thuật Phân tích kết quả bài kiểm tra
3 Kỹ thuật xác định tiêu chí và chuẩn đánh giá bài
kiểm tra lý thuyết
thực hành
4 Kỹ thuật định điểm bài kiểm tra
- Chơng 1: Khái quát về kỹ năng và kỹ năng dạy học
Mục tiêu:
Sau khi học xong bài này, ngời học có khả năng:
- Nêu đợc chính xác các khái niệm về kỹ năng và kỹ năng
dạy học.
- Nêu đợc các kỹ năng cơ bản của hoạt động dạy học
- Trình bày đợc các đặc điểm cơ bản của kỹ năng
- Phân biệt đợc các công việc dạy học và những yêu cầu
về tri thức, kỹ năng cần có để thực hiện đợc có hiệu
quả các công việc dạy học.
Nội dung:
1.1. Khái niệm về kỹ năng và kỹ năng dạy học
a, Khái niệm về kỹ năng:
Kỹ năng là khả năng của con ngời thực hiện công việc có
kết quả trong một thời gian thích hợp, trong những điều
kiện nhất định, dựa vào sự lựa chọn các phơng pháp và cách
thức đúng đắn:
Kỹ năng có những đặc điểm sau: Kỹ năng là tổ hợp của
hàng loạt những yếu tố cấu thành là tri thức, kỹ xảo, kinh
nghiệm, khả năng chú ý, khả năng t duy tợng của con ngời.
Kỹ năng boa giờ cũng gắn với m,ột hoạt động cụ thể. Kỹ năng
của con ngời đợch thể hiện khi họ ý hứtc rõ ràng về mục
- đích hoạt động, nội dung và phơng thức hoạt động. Kỹ năng
đợc hình thành trong quá trình sống, quá trình hoạt động
của con ngời và vì vậy nó phỉa xuất phát từ kiến thức, kỹ
xảo.
- Kỹ năng có các phẩtm chất sau:
- Tính chính xác
- Tốc độ thực hiện hoạt động
- Khả năng độc lập thực hiện công việc
- Tính linh hoạt
- Sự bố trí thời gian, sắp xếp các thành phần, các yếu tố
của hành động hợp lý
- Sự lựa chọn phơng tiện, các phong pháp khác nhau để
thực hiện hành động trong thực tế rất đa dạng.
b, Kỹ năng dạy học
Là khả năng tổ chức thực hiện các hoạt động dạy học có
hiệu quả trong điều kiện nhất định, dựa trên sự lựa chọn
phơng pháp, cách thức đúng đắn trong thời gian nhất định.
- Cũng nh kỹ năng nói chung kỹ năng dạy học đựoc xây dựng
trên cơ sở của những tri thức về chuyên môn, tri thức s
phạm, nhũng tri thức xã hội và những kỹ xảo chuyên biệt.
Kỹ năng dạy học đối với giáo viên là cần thiết và nó là
cơ sở để giáo viên thực hiện tốt nhiệm vụ dạy học và giáo
dục, thực hiện tốt các công việc dạy học.
Kỹ năng dạy học đợc hình thành trong quá trình hoạt
động s phạm, thông qua huấn luyện và tích luỹ kinh nghiệm
sống, và nó cũng có đày đủ các đặc điểm cảu kỹ năng nói
chung nh : Tính chính xác, tính linh hoạt......tính hiệu
quả...vv.
1.2.Phân tích nghề dạy học
Việc phân tích nghề dạy học phải dựa trên nguyên tắc phân
tích nghề nói chung. Việc phân tích nghề theo DACUM đợc
áp dụng phổ biến hiện nay gồm các bớc sau:
- Xác định tên nghề
- Đa ra định nghĩa ngắn gọn đủ để nắm rõ đợc phạm vi
hoạt động của nghề đó.
- Xác định các nhiệm vụ của nghề
- Xác định các công việc phải thực hiện trong từng nhiệm
vụ của nghề
- Xác định các kỹ năng cần thiết để thực hiện các công
việc đó.
- Dạy học là một nghề. Nghề dạy học khác biệt với các
nghề khác ở chỗ đối tợng của nghề dạy học là con ngời,
mục tiêu cảu nghề dạy học là phát triển nhân cách con ng-
ời một cách toàn diện Kết quả của hoạt động dạy học cũng
là con ngời; nhng những con ngòi đó đã đựoc phát triển về
mặt nhân cách khi kết thúc mỗi quá trình dạy học. Phơng
tiện của hoạt động dạy học là tri thức, kỹ năng, kỹ xảo
và chính nhân cách thày. Các hoạt động dạy học gồm có
hoạt động dạy và hoạt động học. Mỗi hoạt động thực hiện
một chức năng riêng, song phối hợp và gắn kết với
nhau.Đây có thể coi là những hoạt động đặc thù có tính xã
hội của con ngòi.
Tuỳ thuộc vào, tính chất tổ chức và phơng pháp mà hoạt
động dạy có sự khác nhau.
Nhiệm vụ cơ bản của nghề dạy học là dạy học và giáo
dục, phát triển ở ngời học năng lực chuyên môn, năng lực
phơng pháp, năng lực xã hội, tạo điều kiện cho các yếu tố
t chất các nhân phát triển.
Nghề dạy học bao gồm các công việc chủ yếu là chuẩn bị
bài giảng, phát triển các phơng tiện dạy học, thực hiện
bài giảng trên lớp, kiểm tra đánh giá, nghiên cứu khoa
học kỹ thuật công nghệ áp dụng trong thực tế dạy học và
sản xuất.
Các công việc dạy học trên đây đòi hỏi những kỹ năng
cần thiết đối với giáo viên khi thực hiện. Có thể xem xét
ở sơ đồ dới đây:
Chuẩn bị bài
giảng
p, phơng tiện
ch mục tiêu
năng lập kế
năng lập kế
ạch bài thực
ích nội dung
ỹ năng phân
ỹ năng phân
ỹ năng phát
oạch bài lý
triển phơng
thuyết
hành
- - Ngoài ra hoạt động dạy học còn có Kỹ năng kiểm tra đánh giá
thành tích học tập của học sinh, kỹ năng đa và nhận thông tin
phản hồi khi giáo viên tham ra vào các hoạt động dự giờ trao đổi
kinh nghiệm, kỹ năng phơng pháp....vv.
Việc phân tích nghề dạy học nh trên giúp tìm ra những
kỹ năng cơ bản đối với giáo viên để thực hiện tốt các
hoạt động dạy học, tạo thuận lợi trong công tác huấn
luyện và bồi dỡng giáo viên.
- Một số tài liệu trình bày về mô hình nhân cách của giáo
viên, xác định những năng lực cần có ở ngời giáo viên, đó
là năng lực chuyên môn, năng lực phơng pháp, năng lực xã
hội, năng lực tổ chức quan lý. Phần này ngòi học có thể
tham khảo ở tài liệu khác.
Các hoạt động dạy và học
1. Giáo viên thuyết trình có minh hoạ ngắn gọn mục tiêu
của bài học
2. Thảo luận nhóm về khái niệm kỹ năng và kỹ năng dạy
học
3. Thảo luận nhóm về các loại kỹ năng dạy học
4. Giáo viên nhận xét, thông nhât kết quả
Học liệu:
- Tài liệu phát tay về khái niệm, các loại kỹ năng dạy
học.
- Sơ đồ mô tả các kỹ năng cơ bản của hoạt động dạy
- Phiếu bài tập cho nhóm
Kiểm tra đánh giá
- Kết quả học tập của các nhóm
- Trình diễn mẫu một kỹ năng
Chơng 2: kỹ năng chuẩn bị bài giảng
Mục tiêu:
- - Học xong bài, ngời học có khả năng:
- Nêu đợc ý nghĩa của công tác chuẩn bị, những nội dung
cơ bản của công tác chuẩn bị.
- Nêu đợc quy trình của công tác chuẩn bị.
Nội dung
2.1. Khái quát về công việc chuẩn bị giảng dạy
2.1.1. ý nghĩa của công việc chuẩn bị giảng dạy
- Nâng cao tính chủ động trong giảng dạy
- Tạo đợc uy tín cho giáo viên
- Nâng cao hiệu quả giảng dạy
- Tạo đợc hứng thú trong học tập cho học sinh
2.1.2. Nội dung công việc chuẩn bị
1. Chuẩn bị sơ bộ cho môn học
Công việc chuẩn bị thờng đợc tiến hành vào đầu năm học/
học kỳ
Bao gồm các công việc:
NC mục
tiêu ĐT
Đối tợng học
sinh
Kế hoạch
GD
CT Môn
học
SGK& tài
liệu TK
Cơ sở vật
chất
Soạn lịch
giảng dạy
- Viết đề cơng
GD
2. Công việc chuẩn bị trực tiếp cho bài giảng
Thờng đợc tiến hành trớc khi có bài dạy (tiết /giờ dạy)
Bao gồm các công việc:
Xác định tên đề
tài
Các điều kiện
học tập
XĐ mục tiêu học
tập
Phân chia các bớc
HT
Lựa chọn PP DH
XĐ phơng tiện-
tài liệu
Hình thức tổ
chức DH
Dự kiến thời
gian
KH kiểm tra đánh
giá
KT việc lập KH
- 2.2. Kỹ năng chuẩn bị bài giảng
2.2.1 Kỹ năng phân tích chơng trình và lập kế hoạch môn học
lý
thuyết và thực hành
2.2.1.1. Kỹ năng phân tích chơng trình môn học
Chơng trình dạy học là văn kiện do Nhà nớc ban hành
trong đó quy định cụ thể: Mục tiêu của môn học, cấu trúc
hệ thống nội dung môn học, số tiết dành cho môn học, số
tiết dành cho từng phần, từng chơng, từng bài , số tiết học
lý thuyết, thực hành, số tiết kiểm tra, phần giải thích
chơng trình và hớng dẫn sử dụng chơng trình.
Chơng trình là căn cứ để Nhà nớc giám sát công tác dạy
học của nhà trờng , là căn cứ để nhà trờng và các giáo viên
tiến hành công tác giảng dạy , học sinh tiến hành học tập,
kiểm tra đánh giá
Yêu cầu:
Giáo viên cần nghiên cứu để hiểu đợc sự "phân phối
chơng trình" môn học mình giảng dạy, đồng thời cũng cần
tìm hiểu các môn học có liên quan để thiết lập mối liên hệ
và có sự hỗ trợ giữa các môn học. Đây là xuất phát điểm
của việc xác định mục tiêu, nhiệm vụ, nội dung dạy học, lựa
chọn phơng pháp ,phơng tiện và hình thức dạy học . Không đ-
ợc tuỳ ý thay đổi chơng trình.
Học sinh cần hiểu đợc chơng trình để nỗ lực học tập
theo yêu cầu mà chơng trình quy định, hoàn thành tốt các
bài kiểm tra theo yêu cầu của môn học
Kỹ năng: học sinh chọn một chơng trình theo chuyên ngành và
phân tích chơng trình
2.2.2.2. Kỹ năng lập kế học môn học ( lập lịch giảng dạy)
- a. Cơ sở lập lịch giảng dạy môn học
Mục tiêu đào
tạo
KH giảng dạy
học kỳ
Kế hoạch giáo
viên
Cơ sở vật Chơng trình MH Đối tợng HS
chất
Lập lịch giảng dạy
(LT-TH)
b.Yêu cầu đối với giáo viên khi lập lịch giảng dạy
- Thể hiện đầy đủ và có hệ thống các bài học theo chơng
trình của môn học quy định.
- Thể hiện đợc những công việc cần chuẩn bị cho bài giảng
- thể hiện đợc những công việc độc lập của học sinh trong
từng bài học
- Trong hệ thống bài học thực hành cần thể hiện đợc sự
kết hợp giữa thực tập kỹ năng và sản xuất .
Kỹ năng: Soạn lịch giảng dạy lý thuyết - thực hành theo
chuyên ngành
2.2.2.Kỹ năng phân tích nội dung bài dạy
2.2.2.1. Nhận dạng bài dạy
Nhận dạng đúng các loại bài dạy cho phép giáo viên lựa
chọn phơng pháp phơng tiện dạy học phù hợp với từng tình
huống.
a. Các loại bài dạy
+ Bài dạy lý thuyết gồm có
Dạy sự kiện thực tế
Sự kiện là thông tin độc nhất vô nhị (nh lời phát biểu, số
liệu cụ thể, sự vật cụ thể...)
- Dạy khái niệm
Khái niệm là sự phản ánh khái quát những dấu hiệu chung bản
chất của nhiều sự vật hiện tợng và mối quan hệ giữa chúng(
gồm khái niệm cụ thể , trừu tợng...)
Dạy nguyên lý
Nguyên lý là mối quan hệ bản chất bất biến giữa hai hay
nhiều khái niệm
( gồm nguyên lý khoa học , nguyên lý trong xã hội hoặc
doanh nghiệp ...)
Dạy quy trình
Quy trình là tập hợp các bớc nối tiếp nhau một cách hợp lý
để hoàn thành một công việc nào đó (gồm quy trình tuyến
tính, quy trình phân nhánh...)
Dạy quá trình
Quá trình là sự mô tả mọi sự việc diễn ra nh thế nào ( gồm
có quá trình tự nhiên quá trình kỹ thuật , quá trình xã
hội... )
Bài dạy thực hành bao gồm
Dạy kỹ năng nhận thức
Kỹ năng nhận thức là những kỹ năng nhằm vận dụng kiến thức
vào thực tiễn ( gồm những giải pháp mới, ý tởng mới, thiết
kế kỹ thuật...)
Dạy kỹ năng tâm vận
Là những kỹ năng hớng vào năng lực thực hiện trong lĩnh vực
nghề nghiệp
Dạy thái độ
Thái độ là sự cảm nhận của con ngời và ứng xử của họ đối
với công việc đợc biểu hiện qua hành vi cá nhân hoặc liên
cá nhân (thái độ quan sát đợc hoặc không quan sát đợc)
2.2.2.3 Phân tích nội dung bài dạy
- Xác định các đơn vị kiến thức cơ bản của bài dạy
- Kết cấu lô gíc của phần trong bài dạy
- Xác định trọng tâm bài dạy
- - Những nội dung học sinh cần đạt đợc và đạt đến mức độ ?
- Kỹ năng gì cần hình thành ?
- Từ đó xác định phơng pháp, phơng tiện, hình thức dạy
học thời gian nh thế nào thì phù hợp ?
Hoạt động dạy và học
- Thuyết trình có minh hoạ của giáo viên về nội dung của
công tác chuẩn bị
- Thảo luận của học sinh về việc phân tích nội dung bài
giảng.
- Đàm thoại với cả lớp về các dạng cơ bản của nội dung
dạy học
Nguồn học liệu:
- Tài liệu phát tay về nội dung của công tác chuẩn bị
- Phiếu giao nhiệm vụ
- Máy chiếu OHP, các loại phim trong
Đánh giá
Đánh giá qua thảo luận và trình bày của học sinh
2.2.3. Kỹ năng xác định mục tiêu và điều kiện dạy học
Mục tiêu:
Sau khi học xong bài giáo sinh có khả năng:
- Viết đợc mục tiêu học tập cho bài dạy lý thuyết và bài
dạy thực hành đảm bảo cấu trúc nội dung và cấu trúc
hình thức của mục tiêu.
- Nêu và phân tích đợc khái niệm về mục tiêu học tập
cũng nh các yêu cầu khi mô tả mục tiêu dạy học.
Nội dung:
2.2.3.1. Kỹ năng xác định mục tiêu
a. Mục tiêu
- - Mục tiêu là những gì mà ngời học phải thực hiện sau
khi học xong bất cứ bài học nào
b. Vai trò của mục tiêu
- Giáo viên : là cơ sở lựa chọn nội dung dạy học
- Học sinh : chủ động học tập
- Thiết kế bài học: là cơ sở lựa chọn phơng pháp, phơng
tiện, hình thức tổ chức dạy học
c. Cấu trúc mục tiêu
gồm 3 thành phần :
- Mục tiêu kiến thức
- Mục tiêu kỹ năng
- Mục tiêu thái độ
d. Cách viết mục tiêu cho bài học
- câu mệnh đề đầu tiên cần có: sau khi học xong bài này
ngời học có khả năng...
- Điều kiện
- Sự thực hiện và
- tiêu
chuẩn đánh giá
- Để viết mục tiêu bài lý thuyết cần nắm vững các mức độ
khác nhau của sự lĩnh hội kiến thức( theo tác giả
B.Bloom)
Đánh
Tổng
Phân
Vận dụng
Biế
Hiể
Biế
Để viết mục tiêu bài thực hành cần hiểu đợccác mức độ
khác nhau của sự hình thành kỹ năng
Biến
Tự động
hóa
- Bắt chớc
Lu ý
- Xác định mức độ thực hiện cần đạt đợc ở ngời học
- Lựa chọn động từ nhận thức phù hợp, động từ nhận
thức phải lựơng hóa đợc nh: nhớ, nhớ lại, giải
thích, mô tả, áp dụng, liệt kê, kể ra, vẽ, phân tích,
so sánh, đánh giá....
- Mỗi bài có thể có một hoặc một số mục tiêu thành phần
- Mỗi mục tiêu thực hiện thành phần phải có những tiêu
chuẩn cụ thể có thể " đo, đếm, đợc ".
Học liệu:
- Một số ví dụ về mục tiêu học tập
- Thẻ bìa bảng ghim, bảng từ
Các hoạt động dạy và học
- Mở đầu bài dạy bằng các hoạt động của cá nhân: mỗi
học sinh viết mục tiêu học tập cho một bài dạy và
ghim lên bảng. Thảo luận có thể đánh giá đợc kết quả
học tập của học sinh hay không? Tại sao?
- Thuyết trình có minh hoạ và sử dụng phơng pháp vấn
đát về khái niệm mục tiêu học tập, mục tiêu bài dạy,
cách thức mô tả mục tiêu và các yêu cầu khi viết mục
tiêu học tập.
- Thực hành của học sinh về viết mục tiêu học tập cho
bài dạy lỹ thuyết và bài dạy thực hành.
- Kiểm tra đánh giá
Đánh giá thông qua bài tập viết mục tiêu học tập của
học sinh.
2.2.3.2. Xác định các điều kiện dạy và học
Căn cứ vào mục đích dạy học, nội dung bài học, đối tợng
để chuẩn bị điều kiện dạy học
Điều kiện dạy: soạn đề cơng, giáo án, lập lịch giảng dạy
Chuẩn bị vật t, nguyên liệu, tài liệu phát tay, phơng
tiện dạy học ...
Điều kiện học : Điều kiện vât lý : dụng cụ thiết bị, tài
liệu học tập...
Điều kiện tâm lý : kiến thức, kỹ năng, kinh
nghiệm và
các phẩm chất cần thiết cho sự lĩnh hội bài
học: động cơ,
tính sẵn sàng, sự nỗ lực ý chí
...
2.2.4. Chuẩn bị phơng tiện thiết bị dạy học
Mục tiêu:
Sau khi học xong bài, ngời học có khả năng:
- Xác định đựoc các Phơng tiện cho một bài dạy trong
chơng trình đào tạo thuộc chuyên ngành học.
- Khái quát đựoc về quy trình phát triển các phơng tiện
dạy học
- Nêu đợc các loại phơng tiện dạy học cơ bản
Nội dung
2.2.4.1. Khái niệm
Phơng tiện thiết bị dạy học hiện nay có rất nhiều chủng
loại. Cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật thì
- công nghệ thông tin phát triển đã làm thay đổi cách thức
hoạt động của con ngời trong nhiều lĩnh vực trong đó có
hoạt động dạy học
a. Định nghĩa
Phơng tiện dạy học là những kênh mà qua đó các kích
thích của nội dung học tập đợc trình bày cho học sinh
nhằm kích động cơ, định hứơng chú ý, cung cấp thông tin,
khêu gợi sự hởng ứng, dẫn dắt t duy và hớng dẫn học tập
(nguồn
b. Phân loại
Có nhiều cách phân loại, có nhiều loại phơng tiện
- Phân theo sự tham gia của các "kênh học tập" bao gồm:
- Phơng tiện nghe : băng, đĩa CD...
- Phng tiện nhìn : Tài liệu ấn họa, vật mẫu, mô hình,
bảng biểu treo tờng ....
- Phơng tiện nghe, nhìn: Vidio, máy chiếu phim, máy
tính, đĩa VCD...
- Phơng tiện dạy học đa phơng tiện...
Mỗi loại phơng tiện có kỹ thuật và quy trình chuẩn bị
khác nhau nhng đều gọi chung theo thuật ngữ " nguồn học
liệu "
Vậy nguồn học liệu là tất cả các phơng tiện giảng dạy cần
thiết phục vụ cho hoạt động dạy và học
2.2.4.2. Chức năng cơ bản của nguồn học liệu
- Đơn giản hóa thông tin
- Gây đợc sự chú ý
- làm dễ nhớ
- Trực quan hóa nội dung học tập trừu tợng
- Làm đa dạng trong trình bày
- Tiết kiệm thời gian trong dạy học
2.2.4.3. Xác định các yếu tố ảnh hởng đến sự lựa chọn
nguồn học liệu
- Mục đích dạy học
- Phơng pháp dạy học
- - nhiệm vụ học tập
- Đặc điểm nhận thức của ngời học
- Hoàn cảnh thực tế
- Thái độ và kỹ năng của ngời thầy giáo
2.2.4.4 Yêu cầu chung đối với nguồn học liệu
- Tính s phạm
- Tính kỹ thuật
- Tính kinh tế
- Tính thẩm mỹ
- Tính an toàn
Các hoạt động dạy và học
- Cá nhân nghiên cứu tài liệu phát tay; khái quát về
phơng tiện dạy học cơ sở lựa chọn các phong tiện dạy
học.
- Thuyết trình có minh hoạ của giáo viên về quy trình
phát triển phong tiện, các nguồn phơng tiện và cơ sở
lựa chọn.
- Làm việc theo nhóm : xác định các nguồn học liệu cho
một bài dạy lý thuyết hoặc thực hành
- Thảo luận cả lớp về bài tập
Học liệu
Tài liệu phát tay về các nguồn học liệu
Phim trong,máy chiếu OHP...
Đánh giá
Đánh giá qua bài tập xác định nguồn học liệu cho bài
giảng lý thuyết, hoặc thực hành
2.2.5. Kỹ năng phân phối thời gian
Đây là yếu tố cần thiết trong công việc chuẩn bị giảng
dạy. Yêu cầu giáo viên cần có kỹ năng tính toán và phân
phối thời gian. Bao gồm những nội dung sau:
- Số tiết của môn học
nguon tai.lieu . vn