- Trang Chủ
- Chính trị học
- Giáo trình hướng dẫn phân tích quan điểm về nền kinh tế đã và đang tồn tại nhiều hình thức sở hữu p3
Xem mẫu
- vùc mËu dÞch tù do ASEAN (AFTA) kim ng¹ch xuÊt khÈu
cña ta sang c¸c níc thµnh viªn còng ®· t¨ng ®¸ng kÓ. N¨m
1990, ViÖt Nam ®· xuÊt khÈu sang ASEAN ®¹t 348,6 triÖu
USD, nhng ®Õn n¨m 1998 ®¹t 2349 triÖu USD. NÕu thùc
hiÖn ®Çy ®ñ c¸c cam kÕt trong AFTA th× ®Õn n¨m 2006 hµng
c«ng nghiÖp chÕ biÕn cã xuÊt xø tõ níc ta sÏ ®îc tiªu thô
trªn tÊt c¶ c¸c thÞ trêng c¸c níc ASEAN. NÕu sau 2000
níc ta gia nhËp WTO th× sÏ ®îc hëng u ®·i dµnh cho
níc ®ang ph¸t triÓn theo quy chÕ tèi huÖ quèc trong quan hÖ
víi 132 níc thµnh viªn cña tæ chøc nµy. Do vËy, hµng cña
ta sÏ xuÊt khÈu vµo c¸c níc ®ã dÔ dµng h¬n. §èi víi c¸c
níc EU còng vËy, tiÒm n¨ng më réng thÞ trêng hµng ho¸
ViÖt Nam t¹i c¸c níc ®ã lµ rÊt lín. DÜ nhiªn níc ta cã b¸n
®îc hµng ra bªn ngoµi hay kh«ng cßn phô thuéc vµo chÊt
lîng, gi¸ c¶, mÉu m·...hay nãi c¸ch kh¸c lµ søc c¹nh tranh
cña hµng ho¸ ViÖt Nam ra sao? NÕu hµng ho¸ ViÖt Nam cã
mÉu m· ®Ñp, chÊt lîng tèt, gi¸ thµnh rÎ...th× viÖc chiÕm lÜnh
thÞ trêng thÕ giíi lµ tÊt yÕu. Nhng do hiÖn nay níc ta cßn
thiÕu vèn, khoa häc kÜ thuËt cha ®îc c¶i tiÕn ®ång bé, do
®ã chÊt lîng hµng ho¸ cha cao, gi¸ thµnh cha rÎ, mÆc dï
cã ®îc hëng nh÷ng u ®·i vÒ thuÕ.
19
- 3.2.2 Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ còng gãp phÇn t¨ng thu hót
®Çu t níc ngoµi, viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc vµ gi¶i
quyÕt vÊn ®Ò nî quèc tÕ:
- Thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi: Tham gia héi nhËp kinh tÕ
quèc tÕ lµ c¬ héi ®Ó thÞ trêng níc ta ®îc më réng,
®iÒu nµy sÏ hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t. Hä sÏ mang vèn vµ
c«ng nghÖ vµo níc ta sö dông lao ®éng vµ tµi nguyªn s½n
cã cña níc ta lµm ra s¶n phÈm tiªu thô trªn thÞ trêng
khu vùc vµ thÕ giíi víi c¸c u ®·i mµ níc ta cã c¬ héi
më réng thÞ trêng, kÐo theo c¬ héi thu hót vèn ®Çu t
níc ngoµi. §©y còng lµ c¬ héi ®Ó doanh nghiÖp trong
níc huy ®éng vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶ h¬n.
HiÖn nay ®· cã trªn 70 níc vµ vïng l·nh thæ cã dù ¸n
®Çu t vµo ViÖt Nam, trong ®ã cã nhÒu c«ng ty vµ
tËp ®oµn lín, cã c«ng nghÖ tiªn tiÕn. §iÒu nµy gãp phÇn
lµm chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong níc theo híng
c«ng nghiÖp, ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt vµ t¹o nªn c«ng
¨n viÖc lµm. Tuy nhiªn kÓ tõ gi÷a n¨m 1997 ®Õn nay, do
t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ, ®Çu t
trùc tiÕp níc ngoµi vµo níc ta cã híng suy gi¶m. Tuy
vËy, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn
20
- ®Çu t níc ngoµi vÉn t¨ng nhanh. NÕu nh n¨m 1991 ®¹t
52 triÖu USD th× n¨m 1997 lµ 1790 triÖu USD.
- ViÖn trî ph¸t triÓn ODA: TiÕn hµnh b×nh thêng ho¸ quan
hÖ tµi chÝnh cña ViÖt Nam, c¸c níc tµi trî vµ c¸c thÓ chÕ
tµi chÝnh tiÒn tÖ quèc tÕ ®· th¸o gì tõ n¨m 1992 ®· ®em l¹i
nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ, gãp phÇn quan träng vµo
viÖc x©y dùng vµ n©ng cÊp hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng. TÝnh
®Õn 1999, tæng sè vèn viÖn trî ph¸t triÓn cam kÕt ®· ®¹t
13,04 tØ USD. Tuy nhiªn, vÊn ®Ò qu¶n lý vµ sö dông nguån
vèn ODA cßn béc lé nhiÒu yÕu kÐm, nhÊt lµ t×nh tr¹ng gi¶i
ng©n chËm vµ viÖc n©ng cao hiªu qu¶ cña viÖc sö dông
nguån vèn ODA.
- Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ còng gãp phÇn gi¶i quyÕt tèt vÊn
®Ò nî ViÖt Nam: Trong nh÷ng n¨m qua nhê ph¸t triÓn tèt
mèi quan hÖ ®èi ngo¹i song ph¬ng vµ ®a ph¬ng, c¸c
kho¶n nî níc ngoµi cò cña ViÖt Nam vÒ c¬ b¶n ®· ®îc
gi¶i quyÕt th«ng qua c©u l¹c bé Paris, London vµ ®µm
ph¸n song ph¬ng. §iÒu ®ã gãp phÇn æn ®Þnh c¸n c©n thu
chi ng©n s¸ch, tËp trung nguån lùc cho c¸c ch¬ng tr×nh
ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong níc.
21
- 3.2.3. Tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ còng t¹o ®iÒu kiÖn
cho ta tiÕp thu khoa häc c«ng nghÖ tiªn tiÕn, ®µo t¹o c¸n bé
qu¶n lý vµ c¸n bé kinh doanh:
- ViÖt Nam gia nhËp kinh tÕ quèc tÕ sÏ tranh thñ ®îc kÜ
thuËt, c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña c¸c níc ®i tríc ®Ó ®Èy
nhanh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸, t¹o c¬ së
vËt chÊt kÜ thuËt cho c«ng cuéc x©y dùng Chñ NghÜa X·
Héi. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ con ®êng ®Ó khai th«ng
thÞ trêng níc ta víi khu vùc vµ thÕ giíi, t¹o ra m«i
trêng ®Çu t hÊp dÉn vµ cã hiÖu qu¶ . Qua ®ã mµ c¸c kÜ
thuËt, c«ng nghÖ míi cã ®iÒu kiÖn du nhËp vµo níc ta,
®ång thêi t¹o c¬ héi ®Ó chóng ta lùa chän kÜ thuËt, c«ng
nghÖ níc ngoµi nh»m ph¸t triÓn n¨ng lùc kÜ thuËt, c«ng
nghÖ quèc gia. Trong c¹nh tranh quèc tÕ cã thÓ c«ng nghÖ
nµy lµ cò ®èi víi mét sè níc ph¸t triÓn, nhng l¹i lµ míi,
cã hiÖu qu¶ t¹i mét níc ®ang ph¸t triÓn nh ViÖt Nam.
Do yªu cÇu sö dông lao ®éng cña c¸c c«ng nghÖ ®ã cao,
cã kh¶ n¨ng t¹o nªn nhiÒu viÖc lµm míi. Trong nh÷ng
n¨m qua, cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kÜ thuËt, nhÊt lµ c«ng
nghÖ th«ng tin vµ viÔn th«ng ph¸t triÓn m¹nh lµm thay ®æi
bé mÆt kinh tÕ thÕ giíi vµ ®· t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ViÖt Nam
22
- tiÕp cËn vµ ph¸t triÓn míi nµy. Sù xuÊt hiÖn vµ ®i vµo ho¹t
®éng cña nhiÒu khu c«ng nghiÖp míi vµ hiÖn ®¹i nh Hµ
Néi, TP Hå ChÝ Minh, VÜnh Phóc, §ång Nai, B×nh D¬ng,
H¶i Phßng...vµ nh÷ng xÝ nghiÖp liªn doanh trong ngµnh
c«ng nghÖ dÇu khÝ ®· chøng minh ®iÒu ®ã.
DÜ nhiªn ngoµi viÖc thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi ®Ó
t¹o c¬ héi
tiÕp nhËn tiÕn bé kÜ thuËt vµ c«ng nghÖ, níc ta vÉn cã thÓ
sö dông ngo¹i tÖ cã ®îc nhê xuÊt khÈu ®Ó nhËp c«ng
nghÖ míi vÒ phôc vô c¸c nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh.
Song v× níc ta cßn nghÌo, dù tr÷ ngo¹i tÖ rÊt h¹n hÑp,
kinh nghiÖm tiÕp cËn thÞ trêng bªn ngoµi cha nhiÒu,
tr×nh ®é thÈm ®Þnh c«ng nghÖ l¹i kÐm vµ kh¶ n¨ng qu¶n lý
s¶n xuÊt kinh doanh víi c«ng nghÖ cao cßn yÕu cho nªn
cßn ®êng thÝch hîp h¬n víi níc ta hiÖn nay lµ tiÕp tôc
®æi míi c¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch, t¹o ra m«i trêng ®Çu t hÊp
dÉn ®Ó lÊy l¹i nhÞp ®é gia t¨ng thu hót ®Çu t trùc tiÕp nh
nh÷ng n¨m tríc, qua ®ã tiÕp nh©n vµ chuyÓn giao c«ng
nghÖ cã hiÖu qu¶ h¬n.
23
- - Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ còng gãp phÇn kh«ng nhá vµo
c«ng t¸c ®µo t¹o vµ båi dìng ®éi ngò c¸n bé trong nhiÒu
lÜnh vùc. PhÇn lín c¸n bé khoa häc kÜ thuËt, c¸n bé qu¶n
lý, c¸c nhµ kinh doanh ®· ®îc ®µo t¹o ë trong vµ ngoµi
níc. Bëi mçi khi liªn doanh hay liªn kÕt hay ®îc ®Çu t
tõ níc ngoµi th× tõ ngêi lao ®éng ®Õn c¸c nhµ qu¶n ký
®Òu ®îc ®µo t¹o tay nghÒ, tr×nh ®é chuyªn m«n ®îc
n©ng cao. ChØ tÝnh riªng trong c¸c c«ng tr×nh ®Çu t níc
ngoµi ®· cã kho¶ng 30 v¹n lao ®éng trùc tiÕp, 600 c¸n bé
qu¶n lý vµ 25000 c¸n bé khoa häc kÜ thuËt ®· ®îc ®µo
t¹o. Trong lÜnh vùc xuÊt khÈu lao ®éng tÝnh ®Õn n¨m 1999
ViÖt Nam ®· ®a 7 v¹n ngêi ®i lao ®éng ë níc ngoµi.
3.2.4. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ gãp phÇn duy tr× hoµ b×nh æn
®Þnh, t¹o dùng m«i trêng thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ,
n©ng cao vÞ trÝ ViÖt Nam trªn trêng quèc tÕ. §©y lµ thµnh
tùu lín nhÊt sau h¬n mét thËp niªn triÓn khai c¸c ho¹t ®éng
héi nhËp.
Tríc ®©y, ViÖt Nam chØ cã quan hÖ chñ yÕu víi Liªn
X« vµ c¸c níc §«ng ¢u, nay ®· thiÕt lËp ®îc quan hÖ
ngo¹i giao víi 166 quèc gia trªn thÕ giíi. Víi chñ tr¬ng coi
träng c¸c mèi quan hÖ víi c¸c níc l¸ng giÒng vµ trong khu
24
- vùc Ch©u ¸ Th¸i B×nh D¬ng. Chóng ta ®· b×nh thêng ho¸
hoµn toµn quan hÖ víi Trung Quèc vµ c¸c quèc gia trong khu
vùc §«ng Nam ¸. §iÒu nµy cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng
gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu x©y dùng m«i trêng quèc tÕ
hoµ b×nh, æn ®Þnh nh»m t¹o thuËn lîi cho c«ng cuéc x©y
dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt níc. Ngoµi ra ®èi víi MÜ chóng ta ®·
thiÕt lËp quan hÖ ngo¹i giao vµo n¨m 1955. Th¸ng 7 ViÖt
Nam, MÜ ®· kÝ kÕt hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i, ®¸nh dÊu mét mèc
quan träng trong tiÕn tr×nh b×nh thêng ho¸ nèi quan hÖ kinh
tÕ gi÷a hai níc.
3.2.5. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ t¹o c¬ héi më réng giao lu
c¸c nguån lùc níc ta víi c¸c níc:
Víi d©n sè kho¶ng 80 triÖu ngêi, nguån nh©n lùc níc
ta kh¸ dåi dµo. Nhng nÕu chóng ta kh«ng héi nhËp quèc tÕ
th× viÖc sö dông nh©n lùc trong níc sÏ bÞ l·ng phÝ vµ kÐm
hiÖu qu¶. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ sÏ t¹o c¬ héi ®Ó nguån
nh©n lùc cña níc ta khai th«ng, giao lu víi c¸c níc. Ta cã
thÓ th«ng qua héi nhËp ®Ó xuÊt khÈu lao ®éng hoÆc cã thÓ sö
dông lao ®éng th«ng qua c¸c hîp ®ång gia c«ng chÕ biÕn
hµng xuÊt khÈu. §ång thêi t¹o c¬ héi ®Ó nhËp khÈu lao ®éng
25
- kÜ thuËt cao, c¸c c«ng nghÖ míi, c¸c ph¸t minh s¸ng chÕ mµ
t a cha cã.
4. Th¸ch thøc ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong qu¸
tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ:
Më cöa héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ kh«ng chØ ®a l¹i
nh÷ng lîi Ých mµ cßn ®Æt níc ta tríc nhiÒu thö th¸ch. NÕu
chóng ta kh«ng cã biÖn ph¸p øng phã tèt th× sù thua thiÖt vÒ
kinh tÕ vµ x· héi cã thÓ rÊt lín. Ngîc l¹i, nÕu chóng ta cã
chiÕn lîc th«ng minh, chÝnh s¸ch kh«ng khÐo th× sÏ h¹n chÕ
®îc thua thiÖt, dµnh ®îc lîi Ých nhiÒu h¬n cho ®Êt níc.
4.1. HiÖn tr¹ng nÒn kinh tÕ ViÖt Nam hiÖn nay:
ViÖt Nam lµ mét níc cã nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn.
MÆc dï ®· cã nh÷ng bíc tiÕn quan träng vÒ t¨ng trëng
kinh tÕ. Song chÊt lîng t¨ng trëng, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, søc
c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm, c¸c doanh nghiÖp vµ cña nÒn
kinh tÕ cßn thÊp.
4.1.1. T×nh tr¹ng phæ biÕn hiÖn nay lµ s¶n xuÊt cßn mang
tÝnh tù ph¸t, cha b¸m s¸t nhu cÇu thÞ trêng. NhiÒu s¶n
phÈm lµm ra chÊt lîng thÊp, gi¸ thµnh cao nªn gi¸ trÞ gia
26
- t¨ng thÊp, kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm khã kh¨n, thËm chÝ cã
nhiÒu s¶n phÈm cung vît qu¸ cÇu, hµng tån kho lín. N¨ng
lùc c¹nh tranh hµng ho¸, dÞch vô cña níc ta nãi chung cßn
thÊp do trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ cña nhiÒu doanh nghiÖp cßn
yÕu kÐm, l¹c hËu so víi thÕ giíi tõ 10 ®Õn 30 n¨m, céng
thªm nh÷ng yÕu kÐm vÒ qu¶n lý, m«i trêng ®Çu t kinh
doanh (thñ tôc hµnh chÝnh cha th«ng tho¸ng, chÝnh phñ ®Çu
t qu¸ cao so víi c¸c níc trong khu vùc), h¹n chÕ vÒ cung
cÊp th«ng tin xóc tiÕn th¬ng m¹i.
4.1.2. HiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nhµ níc
cha cao, tØ lÖ sè doanh nghiÖp kinh doanh thua lç liªn tôc
cßn nhiÒu thùc tr¹ng tµi chÝnh cña nhiÒu doanh nghiÖp thùc
sù ®¸ng lo ng¹i: nh×n chung thiÕu vèn, nî nÇn kÐo dµi, tæng
sè nî ph¶i thu cña c¸c doanh nghiÖp chiÕm 24% doanh thu,
nî ph¶i tr¶ chiÕm 133% tæng sè vèn nhµ níc c¸c doanh
nghiÖp. NhiÒu doanh nghiÖp kh«ng x¸c ®Þnh tù lùc phÊn ®Êu
v¬n lªn mµ cßn dùa vµo sù hç trî, b¶o hé cña nhµ níc,
cha tÝch cùc chuÈn bÞ theo yªu cÇu tiÕn tr×nh héi nhËp khu
vùc vµ thÕ giíi.
Tuy nhiªn kh«ng thÓ ®æ lçi hoµn toµn cho c¸c doanh
nghiÖp mµ nã cßn phô thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè kh¸c. Chi
27
nguon tai.lieu . vn