Xem mẫu

  1. BỘ XÂY DỰNG TRƯỜNG CAO ĐĂNG NGHỀ XÂY DỰNG GIÁO TRÌNH MÔN HỌC/MÔ ĐUN: HÀN ĐẮP NGÀNH/NGHỀ: HÀN TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG (Ban hành kèm theo quyết định số: …. /QĐ … ngày … tháng … năm … của Hiệu trưởng) Quảng Ninh, năm 2021
  2. TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nội bộ nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo. Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
  3. LỜI NÓI ĐẦU Hiện nay cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ trên thế giới, lĩnh vực cơ khí chế tạo nói chung và nghề Hàn ở Việt Nam nói riêng đã có những bước phát triển mạnh mẽ cả về số lượng và chất lượng đóng góp cho sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Việc biên soạn giáo trình hàn nhằm đáp ứng nhu cầu giảng dạy của đội ngũ giáo viên cũng như học tập của học sinh nghề hàn tạo sự thống nhất trong quá trình đào tạo nghề hàn, đáp ứng nhu cầu thực tế sản xuất của các doanh nghiệp, của mọi thành phần kinh tế là vấn đề cấp thiết cần thực hiện. Xuất phát từ những nhu cầu đào tạo và thực tế sản xuất, khoa Cơ khí Xây dựng trường Cao đẳng nghề Xây dựng đã tiến hành biên soạn bộ giáo trình nghề Hàn. Nội dung biên soạn theo hình thức tích hợp giữa lý thuyết và thực hành với những kiến thức, kỹ năng nghề được bố trí kết hợp khoa học nhằm đảm bảo tốt nhất mục tiêu đề ra của từng môn học, mô đun. Trong quá trình biên soạn tác giả đã tham khảo nhiều tài liệu liên quan cũng như tiếp xúc trao đổi với các chuyên gia đào tạo nghề Hàn, các công nhân bậc cao tại các cơ sở sản xuất để cố gắng đưa những kiến thức và kỹ năng cơ bản nhất, phù hợp với thực tế sản xuất, đặc biệt dễ nhớ, dễ hiểu không ngoài mục đích nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng tốt yêu cầu sản xuất hiện nay. Đề cương bài giảng “Hàn đắp” được biên soạn bởi nhóm tác giả trong tổ bộ môn Hàn là một trong những giáo trình trong bộ giáo trình nghề Hàn. Trong quá trình biên soạn, mặc dù đã có nhiều cố gắng xong không thể tránh khỏi những thiết sót, hạn chế. Đồng thời để giáo trình ngày càng hoàn thiện, phục vụ tốt hơn cho công tác giảng dạy và học tập chúng tôi rất mong nhận được những góp ý của bạn đọc! …ngày…tháng…năm… Nhóm biên soạn 2
  4. MỤC LỤC LỜI NÓI ĐẦU ........................................................................................................ 2 BÀI 1: HÀN ĐẮP MẶT PHẲNG BẰNG MÁY HÀN HỒ QUANG TAY .......... 7 2.1. Chuẩn bị chi tiết hàn đắp. ............................................................................. 7 2.2. Chuẩn bị thiết bị, dụng cụ, vật liệu hàn đắp. ................................................ 7 2.3. TÝnh to¸n chế độ hàn đắp. ............................................................................. 9 2.4. Kỹ thuật hàn đắp mặt phẳng. ...................................................................... 10 2.5. Kiểm tra sửa chữa sản phẩm sau khi hàn. .................................................. 15 2.6. An toàn lao động - vệ sinh phân xưởng. ..................................................... 15 BÀI 2: HÀN ĐẮP TRỤC BẰNG MÁY HÀN HỒ QUANG TAY ..................... 17 2.1. Chuẩn bị chi tiết hàn đắp. ........................................................................... 17 2.2. Chuẩn bị thiết bị, dụng cụ, vật liệu hàn đắp. .............................................. 17 2.3. Tính chế độ hàn đắp. ................................................................................... 19 2.4. Kỹ thuật hàn đắp trục.................................................................................. 20 2.5. Kiểm tra sửa chữa sản phẩm sau khi hàn. .................................................. 25 2.6. An toàn lao động - vệ sinh phân xưởng. ..................................................... 26 BÀI 3: HÀN ĐẮP MẶT PHẲNG BẰNG MÁY HÀN MIG/MAG..................... 27 2.1. Chuẩn bị chi tiết hàn đắp. ........................................................................... 27 2.2. Chuẩn bị thiết bị, dụng cụ, vật liệu hàn đắp. .............................................. 27 2.3. TÝnh to¸n chế độ hàn đắp. ........................................................................... 29 2.4. Kü thuËt hµn đắp mặt phẳng. ...................................................................... 31 2.5. Kiểm tra sửa chữa sản phẩm sau khi hàn. .................................................. 32 2.6. An toàn lao động và vệ sinh phân xưởng. .................................................. 33 BÀI 4: HÀN ĐẮP TRỤC BẰNG MÁY HÀN MIG/MAG.................................. 35 2.1. Chuẩn bị chi tiết hàn đắp. ........................................................................... 35 2.2. Chuẩn bị thiết bị, dụng cụ, vật liệu hàn đắp. .............................................. 35 2.3. TÝnh to¸n chế độ hàn đắp. ........................................................................... 37 2.4. Kü thuËt hµn đắp trục................................................................................. 39 2.5. Kiểm tra sửa chữa sản phẩm sau khi hàn. .................................................. 40 2.6. An toàn lao động và vệ sinh phân xưởng. .................................................. 41 BÀI 5: HÀN ĐẮP BẰNG MÁY HÀN HỒ TIG .................................................. 43 2.1. ChuÈn bÞ ph«i hµn ®¾p. ............................................................................... 43 3
  5. 2.2. Chuẩn bị thiết bị, dụng cụ, vật liệu hàn đắp. .............................................. 44 2.3. TÝnh to¸n chế độ hàn đắp. ........................................................................... 46 2.4. Kỹ thuật hàn đắp. ........................................................................................ 46 2.5. Kiểm tra sửa chữa sản phẩm sau khi hàn.................................................... 47 2.6. An toàn lao động và vệ sinh phân xưởng. .................................................. 48 TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 50 4
  6. GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN 23: HÀN ĐẮP Thời gian mô đun: 60 giờ; ( Lý thuyết: 20 giờ, Thực hành: 36 giờ; kiểm tra: 4 giờ) I. MỤC TIÊU Sau khi học xong bài này người học sẽ có khả năng: + Tính toán chế độ hàn phù hợp với từng vị trí hàn, máy hàn . + Trình bày được kỹ thuật hàn đắp ở các vị trí hàn và máy hàn khác nhau + Hàn phục hồi các chi tiết dạng trục, bánh răng, bạc lót bị mòn đúng kích thước bản vẽ, đủ lượng dư gia công. + Sửa chữa các sai hỏng của vật đúc bằng thép các bon, thép hợp kim, gang và hợp kim đồng. + Thực hiện hàn đắp trục, hàn đắp mặt phẳng bằng các thiết bị máy hàn hồ quang tay, máy hàn MIG, MAG đảm bảo yêu cầu kỹ thuật. + Có ý thức tự giác, tính kỷ luật cao, tinh thần trách nhiệm trong công việc, tinh thần hợp tác giúp đỡ nhau. Cẩn thận, tỷ mỉ, chính xác trong công việc. * NỘI DUNG Số Tên các bài trong mô đun Thời gian TT Tổng Lý Thực Kiểm số thuyết hành tra* Hàn đắp trục bằng máy hàn hồ 1 12 3 9 quang tay Hàn đắp mặt phẳng bằng máy hàn hồ 2 12 3 7 2 quang tay Hàn đắp trục bằng máy hàn MIG, 3 12 3 9 MAG Hàn đắp mặt phằng bằng máy hàn 4 12 3 9 MAG, MIG 5 Hàn đắp (TIG) 12 3 7 2 Cộng 60 15 41 4 5
  7. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN MÔ ĐUN: 1. Vật liệu: - Phôi hàn thép tròn ∅20÷∅30, thép tấm S=8÷10 - Que hàn: ∅1,5 ÷∅5. - Dây hàn trần. - Khí bảo vệ - Thuốc hàn. 2. Dụng cụ và trang thiết bị: - Máy hàn hồ quang tay. - Máy hàn bán tự động MIG, MAG. máy hàn TIG. - Thiết bị gia nhiệt. - Bàn hàn, đồ gá hàn. - Búa nguội. - Kìm kẹp phôi. - Búa gõ xỉ. - Kính hàn. - Máy chiếu projector. 3. Học liệu: - Giáo trình. - Tài liệu hướng dẫn người học. 4. Nguồn lực khác: - Phòng học, xưởng thực tập - Các cơ sở sản xuất cơ khí. - Các cửa hàng kinh doanh vật liệu hàn. 6
  8. BÀI 1: HÀN ĐẮP MẶT PHẲNG BẰNG MÁY HÀN HỒ QUANG TAY I. MỤC TIÊU Sau khi học xong bài học này người học sẽ có khả năng: - Tính toán vật liệu hàn đắp. - Chuẩn bị thiết bị, dụng cụ hàn, vật liệu hàn đầy đủ an toàn. - Chuẩn bị chi tiết đắp đảm bảo sạch, xử lý hết các vết nứt đảm bảo yêu cầu kỹ thuật. - Chọn điện áp hàn, cường độ dòng điện và tốc độ hàn, phương pháp chuyển động que hàn phù hợp với kích thước của chi tiết đắp và tính chất của vật liệu. - Thực hiện hàn đắp mặt phẳng, bằng phương pháp hàn hồ quang tay đảm bảo đúng kích thước, đủ lượng dư gia công cơ, ít biến dạng. - Sửa chữa được các sai hỏng về kích thước, hình dáng, rỗ, khuyết cạnh đạt yêu cầu kỹ thuật. - Thực hiện tốt công tác an toàn và vệ sinh phân xưởng. I. NỘI DUNG BÀI HỌC 2.1. Chuẩn bị chi tiết hàn đắp. 50 150 - ThÐp tÊm (150 x 50 x 6)mm. - Lµm s¹ch bÒ mÆt chi tiÕt hµn vµ g¸ ®Æt trªn bµn hµn. - §iÒu chØnh cho chi tiÕt hµn ®¶m b¶o c¸c ®­êng hµn theo ®­êng sinh song song víi vÞ trÝ ngåi hµn. 2.2. Chuẩn bị thiết bị, dụng cụ, vật liệu hàn đắp. 2.2.1. ThiÕt bÞ, dông cô hµn ®¾p b»ng m¸y hµn hå quang tay. 2.2.1.1. ThiÕt bÞ hµn hå quang tay. 1 - Bu l«ng vßng. 2 - V¹ch ®iÒu chØnh dßng ®iÖn hµn Ih 3 - Gi¸ trÞ cÇn ®Æt. 4 - Tay quay ®iÒu chØnh Ih. 5 - Má hµn. 6 - Que hµn. 7 - Kim lo¹i hµn. 8 - Nam ch©m. 7
  9. 9 - C¸p nèi m¸t. 10 - D©y tiÕp ®Êt. 11 - CÊp ®iÖn nguån. 12 - CÇu dao ®iÖn. 13 - C«ng t¾c m¸y hµn. 14 - Nguån ®iÖn. 14 13 12 6 5 11 7 8 9 10 2.2.1.2. C¸c dông cô cÇm tay trong hµn hå quang tay bao gåm: S¬ ®å cÊu t¹o m¸y hµn ®iÖn hå quang Bóa nguéi V¹ch dÊu Giòa K×m nguéi Th­íc l¸ Bµn ch¶i s¾t 2.2.1.3. B¶o hé §ôc lao ®éng. a - MÆt n¹ hµn d - Gang tay da. Bóa gâ b - YÕm hµn. e - GiÇy b¶o hé. c - KÝnh b¶o hé f - èng tay b¶o hé 8
  10. 2.2.2. VËt liÖu hµn ®¾p mÆt ph¼ng. 20 - 5 1,5 D d L CÊu t¹o - Que hµn xoay chiÒu J421, ®­êng que kÝnh hµnmm. Φ3,2 - §¶m b¶o ®­îc sÊy kh« tr­íc khi hµn. 2.3. TÝnh to¸n chế độ hàn đắp. 2.3.1. Dßng ®iÖn hµn. - Sö dông que hµn xoay chiÒu J421, ®­êng kÝnh Φ3,2 mm nªn ta chän dßng ®iÖn hµn ®¾p theo c«ng thøc: Ih = ( β + αd )d VËt liÖu hµn ®¾p lµ thÐp CT3 ta chän β = 20, α = 6 suy ra Ih = ( 20 + 6x3.2 )x3.2 = 125 (A) 2.3.2. §iÖn thÕ hå quang. - §iÖn thÕ cña hå quang do chiÒu dµi cét hå quang quyÕt ®Þnh. + Khi hå quang dµi ⇒ ®iÖn thÕ cao + Khi hå quang ng¾n ⇒ ®iÖn thÕ thÊp - Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh hµn hå quang kh«ng nªn qu¸ dµi, v× nÕu qu¸ dµi sÏ xÈy ra hiÖn t­îng kh«ng tèt sau: 9
  11. + Hå quang ch¸y kh«ng æn ®Þnh dÔ bÞ l¾c, søc nãng cña hå quang bÞ ph©n t¸n, kim lo¹i bÞ b¸m ra nhiÒu, l·ng phÝ kim lo¹i vµ ®iÖn. + §é s©u nãng ch¶y Ýt, dÔ bÞ khuyÕt tËt ch¸y c¹nh vµ mét sè khuyÕt tËt kh¸c. + Nh÷ng khÝ cã h¹i nh­ N2, O2 trong kh«ng khÝ dÔ thÊm vµo bªn trong mèi hµn, lµm cho mèi hµn dÔ bÞ rç h¬i. ⇒ Tõ nh÷ng ¶nh h­ëng trªn mµ khi chän LHQ ta nªn chän LHQ ng¾n võa ®ñ ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh hµn, vµ t«t nhÊt chiÒu dµi hå quang kh«ng nªn v­ît qu¸ ®­êng kÝnh que hµn. LHQ ≈ dqh 3.3. VËn tèc hµn. - Lµ tèc ®é di chuyÓn vÒ phÝa tr­íc cña que hµn. - §Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng mèi hµn, sö dông que hµn cã ®­êng kÝnh lín, dßng ®iÖn hµn lín ®Ó t¨ng tèc ®é hµn. - Ngoµi ra trong qu¸ tr×nh hµn nªn c¨n cø vµo t×nh h×nh cô thÓ ®Ó ®iÒu chØnh tèc ®é hµn, nh»m ®¶m b¶o cho mèi hµn cao, thÊp, réng, hÑp ®Òu nhau. - T¨ng tèc ®é hµn, t¨ng chiÒu s©u ngÊu song nÕu t¨ng qu¸ th× chiÒu s©u ngÊu gi¶m, do n¨ng l­îng ®­êng gi¶m. - ChiÒu réng mèi hµn cã quan hÖ nghÞch ®¶o víi tèc ®é hµn. 2.4. Kỹ thuật hàn đắp mặt phẳng. 2.4.1. T­ thÕ hµn. - Ngåi hµn ë t­ thÕ ch¾c ch¾n. - Cói nghiªng ng­êi vÒ phÝa tr­íc vµ më réng hai ch©n. - CÇm ch¾c k×m hµn vµ gi÷ c¸nh tay ë vÞ trÝ ngang. 2.4.2. VÞ trÝ c¸c ®­êng hµn. - Bè trÝ c¸c ®­êng hµn ng­îc nhau h×nh vÏ. 10
  12. b 1 2 3 4 b/3 - §­êng hµn sau chång lªn ®­êng hµn tr­íc kho¶ng 1/3 chiÒu réng mèi hµn. 2.4.3. G©y hå quang. - Tr­íc khi g©y hå quang que hµn ph¶i ®­îc l¾p vµo k×m hµn, ph¶i ®¶m b¶o sù tiÕp xóc tèt gi÷a que hµn vµ k×m hµn, ch¾c ch¾n. - L¾p que hµn vu«ng gãc vµo k×m hµn. - §­a que hµn ®Õn vÞ trÝ g©y hå quang. - G©y hå quang c¸ch ®Çu mèi hµn 10 - 20 mm. sau khi ph¸t sinh hå quang, ®­a que hµn quay l¹i ®iÓm b¾t ®Çu vµ tiÕn hµnh hµn b×nh th­êng. - G©y hå quang theo hai c¸ch: Ph­¬ng ph¸p ma s¸t, ph­¬ng ph¸p mæ th¼ng. * Ph­¬ng ph¸p mæ th¼ng. Cho que hµn tiÕp xóc víi vËt hµn theo ph­¬ng vu«ng gãc. - NhÊc que hµn lªn khái vËt hµn 3 - 5 (mm) sÏ h×nh thµnh hå quang. - Duy tr× hå quang ch¸y ë mét kho¶ng c¸ch nhÊt ®Þnh cã c¶m gi¸c lµ æn ®Þnh nhÊt víi kho¶ng c¸ch l ≈ dqh , lóc ®ã hå quang sÏ ch¸y ®Òu vµ æn ®Þnh. 2 3 1 l Måi hå quang b»ng mæ 11
  13. * Ph­¬ng ph¸p ma s¸t. - §Æt nghiªng que hµn so víi bÒ mÆt vËt hµn mét gãc nµo ®ã, cho ®Çu que hµn quÑt nhÑ lªn bÒ mÆt vËt hµn. - §­a que hµn vÒ vÞ trÝ th¼ng gãc víi bÒ mÆt cña ph«i ®Ó nã h×nh thµnh hå quang. - Gi÷ cho hå quang ch¸y æn ®Þnh ë mét kho¶ng c¸ch l. 2 1 3 L=2÷4 Måi hå quang b»ng ma s¸t - Sau khi h×nh thµnh hå quang, sù ch¸y cña hå quang phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè nh­ ®iÖn ¸p gi÷a hai ®iÖn cùc, c­êng ®é dßng ®iÖn hµn, chÊt l­îng que hµn vµ vËt hµn. Do ®ã ®Ó hå quang ch¸y æn ®Þnh ph¶i gi÷ cho chiÒu dµi hå quang lu«n lu«n kh«ng ®æi. - Cét hå quang xem nh­ d©y dÉn b»ng khÝ cã ®é dÎo cao, d­íi t¸c dông cña c¸c lùc kh¸c nã cã thÓ bÞ kÐo dµi ra vµ dÞch chuyÓn ®i, tøc lµ bÞ thæi lÖch ra khái vÞ trÝ b×nh th­êng cña nã. 2.4.4. TiÕn hµnh hµn. - B¾t ®Çu ®­êng hµn lµ phÇn b¾t ®Çu cña ®­êng hµn vµ mèi hµn, th«ng th­êng ®­êng hµn ë phÇn nµy cã chøa ®ùng mét sè khuyÕt tËt nh­ gãi xØ, ®é s©u ngÊu kh«ng ®ñ, mèi hµn cao, bÒ réng cña mèi hµn nhá so víi yªu cÇu - Nguyªn nh©n: Kim lo¹i c¬ b¶n kh«ng ®­îc nãng ch¶y ®ång bé víi kim lo¹i que hµn, nhiÖt ®é nãng ch¶y ban ®Çu cña kim lo¹i c¬ b¶n qu¸ thÊp. - Kh¾c phôc: G©y hå quang c¸ch ®Çu ®­êng hµn phÝa sau tõ 10÷20 mm kÐo dµi hå quang råi chuyÓn ®éng vÒ ®Çu ®­êng hµn, rót ng¾n hå quang råi tiÕn hµnh hµn b×nh th­êng. (1) (2) (3) 10 - 20 12
  14. - §­êng que hµn h­íng vµo ®óng ®­êng v¹ch dÊu. - §iÒu chØnh que hµn vu«ng gãc víi bÒ mÆt vËt hµn theo h­íng nh×n däc theo mèi hµn vµ nghiªng víi h­íng hµn mét gãc 700 - 800. - BÒ réng mèi hµn kh«ng ®æi vµ kh«ng v­ît qu¸ hai lÇn ®­êng kÝnh lâi que hµn - ChiÒu dµi hå quang kho¶ng 3 -4 mm. - H­íng ®Çu que hµn vµo phÇn ®Çu bÓ hµn. 2.4.5. Ng¾t hå quang. + KÕt thóc ®­êng hµn lµ thao t¸c hoµn thµnh mét ®­êng hµn. Khi kÕt thóc mµ kÐo dµi hå quang vµ t¾t ngay sÏ t¹o ra mÆt ngoµi cña mèi hµn cã vÕt lâm hoÆc rç khÝ lµm gi¶m c­êng ®é cña mèi hµn, g©y øng xuÊt tËp trung vµ lµm gi¶m kh¶ n¨ng chÞu lùc cña kÕt cÊu. - §Ó kh¾c phôc ta lµm theo hai c¸ch: * C¸ch 1: T¾t hå quang ®Ó gi¶m nhiÖt ë vïng hµn sau ®ã g©y l¹i hå quang ®Ó båi ®¾p kim lo¹i vµo chç kÕt thóc cña mèi hµn Êy (chÊm ng¾t) cø nh­ vËy tíi khi ®iÒn ®Çy hoµn toµn. * Cách 2 : Khi hµn víi chiÒu dµy lín ta ®æi h­íng chuyÓn ®éng ®ång thêi n©ng gãc β. + Nèi liÒn c¸c ®­êng hµn: V× chiÒu dµi cña que hµn cã h¹n nªn kh«ng thÓ hµn liªn tôc xuèt chiÒu dµi cña mèi hµn. Nh÷ng chç nèi th­êng cã nh­îc ®iÓm 13
  15. cña sù b¾t ®Çu hay kÕt thóc ®­êng hµn v× vËy ta ¸p dông kü thuËt khi b¾t ®Çu vµ kÕt thóc ®­êng hµn. 15 - 20 10 - 15 2.4.6. Nèi mèi hµn. - Lµm s¹ch xØ cña mèi hµn tr­íc t¹i chç nèi. - G©y hå quang c¸ch chç nèi kho¶ng 20mm sau ®ã ®­a quay l¹i ®iÓm nèi. - §iÒu chØnh cho kim lo¹i ®iÒn ®Çy r·nh hå quang sau ®ã di chuyÓn que hµn theo h­íng h­íng hµn. - C¸c tr¹ng th¸i cña mèi hµn khi thùc hiÖn c«ng viÖc nèi que hµn. 14
  16. 2.4.7. LÊp r·nh hå quang ë cuèi ®­êng hµn. - Khi hµn ®Õn cuèi ®­êng hµn, rót ng¾n hå quang råi xoay ®Çu ®iÖn cùc thµnh vßng trßn nhá kho¶ng 2 - 3 lÇn. - Dïng ph­¬ng ph¸p hå quang ng¾t ®Ó ®iÒn ®Çy r·nh hå quang. 2.5. Kiểm tra sửa chữa sản phẩm sau khi hàn. - BiÕn d¹ng vËt hµn. - H×nh d¸ng mèi hµn. - §iÓm ®Çu vµ ®iÓm cuèi cña mèi hµn. - KÝch th­íc líp kim lo¹i ®¾p. - §é låi lâm trªn bÒ mÆt vËt hµn. - Kim lo¹i b¾n toÐ vµ xØ hµn. 2.6. An toàn lao động - vệ sinh phân xưởng. - Kh«ng hµn ngoµi trêi khi cã m­a vµ gi«ng b·o. - Kh«ng ®Ó k×m hµn cã ®iÖn mµ kh«ng gi¸m s¸t. - Kh«ng ®Ó cho c¸c c¸ nh©n kh«ng liªn quan tíi c«ng viÖc hµn vµo khu vùc lµm viÖc. - C«ng viÖc hµn ®iÖn cÇn ph¶i tiÕn hµnh c¸ch xa c¸c vËt liÖu dÔ bèc ch¸y hoÆc dÔ ch¸y næ 1 kho¶ng 10m. - KiÓm tra sù c¸ch ®iÖn cña c¸c d©y dÉn. - Thay k×m hµn bÞ háng líp bäc c¸ch ®iÖn. - ChØ måi hå quang ë vÞ trÝ cho phÐp, kh«ng måi gÇn k×m m¸t. - Khi thay ®iÖn cùc hµn ph¶i cã gang tay b¶o hé. - Ng¾t ®iÖn m¸y hµn tr­íc khi thay d©y hµn trong bé phËn cÊp d©y. - C¾t d©y hµn b»ng k×m c¾t cã bäc c¸ch ®iÖn vµ dïng gang tay hµn. - Lãt c¸ch ®iÖn hîp lý c¸c thiÕt bÞ hµn. - Bè trÝ thiÕt bÞ gÇn nguån ®iÖn, tr¸nh n¬i nhiÒu ng­êi ®i l¹i. 15
  17. - Khu lµm viÖc ph¶i kh« r¸o, kh«ng dÝnh dÇu mì hoÆc c¸c ch¸y næ kh¸c. - N¾m v÷ng c¸c ®Æc tÝnh kü thuËt thiÕt bÞ hµn. - §iÒu chØnh th«ng sè hµn thÝch hîp, sö dông thiÕt bÞ theo ®óng yªu cÇu kü thuËt. - §¶m b¶o nèi m¸t chuÈn x¸c tr­íc khi më m¸y hµn, x¾p xÕp bè trÝ c¸c thiÕt bÞ hµn, vËt t­ hµn mét c¸ch hîp lý vµ khoa häc. - Lùa chän ph­¬ng ph¸p hµn thÝch hîp. - Sö dông c¸c lo¹i kÝnh b¶o hé t­¬ng øng víi quy tr×nh hµn. - Sö dông quÇn ¸o b¶o hé hîp lý, tr¸nh tiÕp xóc gi÷a da vµ c¸c bøc x¹ ®iÖn tö. - Sö dông mÆt n¹, mò b¶o hé, b¶o vÖ mÆt vµ m¾t khái c¸c tia bøc x¹. - Sau mçi ca thùc tËp ph©n c«ng c«ng viÖc dän vÖ sinh ph©n x­ëng, c¸c dông cô ph¶i ®­îc ®Ó ®óng n¬i quy ®Þnh. 16
  18. BÀI 2: HÀN ĐẮP TRỤC BẰNG MÁY HÀN HỒ QUANG TAY I. MỤC TIÊU Sau khi học xong bài học này người học sẽ có khả năng: - Tính toán vật liệu hàn đắp. - Chuẩn bị thiết bị, dụng cụ hàn, vật liệu hàn đầy đủ an toàn. - Chuẩn bị chi tiết đắp đảm bảo sạch, xử lý hết các vết nứt đảm bảo yêu cầu kỹ thuật. - Chọn điện áp, cường độ dòng điện và tốc độ hàn, phương pháp chuyển động que hàn phù hợp với đường kính chi tiết đắp và tính chất của vật liệu. - Thực hiện hàn đắp các chi tiết trục, bằng phương pháp hàn theo đường sinh hoặc đường tròn đúng kích thước, đảm bảo độ sâu ngấu, đủ lượng dư gia công cơ, ít biến dạng. - Sửa chữa được các sai hỏng về kích thước, hình dáng, rỗ khí, lẫn xỉ, khuyết cạnh đạt yêu cầu kỹ thuật. - Thực hiện tốt công tác an toàn và vệ sinh phân xưởng I. NỘI DUNG BÀI HỌC 2.1. Chuẩn bị chi tiết hàn đắp. 30 - ThÐp trßn (Φ30 x150 150)mm. - Lµm s¹ch bÒ mÆt chi tiÕt hµn vµ g¸ ®Æt trªn bµn hµn nh­ h×nh vÏ: - §iÒu chØnh cho chi tiÕt hµn G¸®¶m b¶ohµn chi tiÕt c¸c®¾p ®­êng hµn theo ®­êng sinh song song víi vÞ trÝ ngåi hµn. 2.2. Chuẩn bị thiết bị, dụng cụ, vật liệu hàn đắp. 2.2.1. ThiÕt bÞ, dông cô hµn ®¾p b»ng m¸y hµn hå quang tay. 2.2.1.1. ThiÕt bÞ hµn hå quang tay. 17
  19. 14 13 12 6 5 11 7 8 9 10 S¬ ®å cÊu t¹o m¸y hµn ®iÖn hå quang. 1 - Bu l«ng vßng 2 - V¹ch ®iÒu chØnh dßng ®iÖn hµn Ih 3 - Gi¸ trÞ cÇn ®Æt 4 - Tay quay ®iÒu chØnh Ih. 5 - Má hµn 6 - Que hµn 7 - Kim lo¹i hµn 8 - Nam ch©m. 9 - C¸p nèi m¸t 10 - D©y tiÕp ®Êt. 11 - CÊp ®iÖn nguån 12 - CÇu dao ®iÖn. 13 - C«ng t¾c m¸y hµn 14 - Nguån ®iÖn. 2.2.1.2. C¸c dông cô cÇm tay trong hµn hå quang tay bao gåm: Bóa nguéi V¹ch dÊu Giòa K×m nguéi Th­íc l¸ Bµn ch¶i s¾t §ôc b»ng Bóa gâ xØ 18
nguon tai.lieu . vn