Xem mẫu
- . GlAC rl\'ll'{l{
GIA BiNH HOC
-
I NHA xuAT BAN LAO eQNG - XA HQ1
- . LAO DONG - xA HOI
. HOC
TRUONG DAI . .
TAC GIA: TS. NGUYEN TH! HONG NGA
; .
GIAO TRINH
'
GIA DINH HOC
•
NHA XUAT BAN LAO EJQNG - XA HQI
NAM - 2009
Ek,&
- Nai dy, du t6i tan udn la gia dinh t6i
Victor Hugo
Hai tu "gia dinh" tim lip, thieng lieng trong trtii tim
UCL tam h6n cua m6i con nguoi. Nai d6 la sz.t binh yen, la
nai cdt gift tdt ca nhung ky niem vui buon, noi nuoi lcn.
nhiing U:
- Trett cac phuang tien thong tin dai chung ciing danli nhieu
thiti luang cha u{[n de' gia dinh. Trang cac truimg dai hoc,
mon xii h()i hoc gia dinh ciing duoc dua iuu: day chinh quy
cha sinh uii!n khoa hoc xii h()i n6i chung ua nganh. cong tac xii
h()i n6i rieng. Tren thuc te; cac tai lieu, guio trinh danli cha
tham hluio, guing dr;iy ua hoc tdp ctui guing uien, sinh uien
con rat thieu. Khoa hoc nghien cuu ue' gia dinh cha den nay
con rat mdi me udi nude ta. Tuy u(),y, ddu sao ciing cdn. phai
c6 kh?Ji ddu, chung toi manli don bien. eoan cuon. giao trinh
Gia dinh hoc dua tren Cd sd tham hluio cac tai lieu nghien
cuu ue' gia dinh trong nude ua quoc te' mot each tuang do'i h{j
thong ua khoa h9c. Hy u9ng, giao trinh nay se g6p phdn b6'
sung them nguon tu li{ju cha gidng dr;iy ua h9c t(),p cha gidng
uien, sinh uien cac truiJng Dr;ii h9c ua Cao d6ng.
Trang qua trinh bien sor;in, chung toi dii g
- MlJC LlJC
Trang
L gia dinh 18
1.3. Khai niern gia dlnh hoc 19
2. Doi t11qng nghien cuu va phU'ong phap nghien
ciru gia dinh hoc 20
2.1. 06i tvc;mg nqhien cuu gia dlnh hoc 20
2.2. Phironq phap nqhien cuu 21
3. Sa 111qc lich si'r nqhien cuu gia dinh 28
3.1. Nghien cuu gia dlnh IV giiia the ky XIX Ira ve tnroc 28
3.2. Nghien cuu gia dlnh IV rnra sau the ky XIX 29
3.3 Nhiing nghien cuu xa h(>i hoc gia dlnh a Vi$! Nam 42
3.4. M(>t s6 tiep can khac nghien cuu ve gia dlnh 49
5
- 4. Mai quan h~ cua gia dinh hoc voi cac khoa hoc khac 83
4.1. Gia dinh nhin W luat hoc 83
4.2. Gia d)nh nhln W Irie! hoc 84
4.3. Gia d)nh nhin W tam ly hoc xii h9i 84
4.4. Gia dinh nhin W sCt hoc 85
4.5. Gia dinh nhln W kinh te hoc 86
4.6. Gia dinh nhin W nhan kh&u hoc 87
4. 7. Gia dinh nhin W y hoc 87
Cau hoi 6n t;jp chuong 1 89
-
Chuong II: NQI DUNG NGHIEN
,, . ., ~
cuu CUA GIA DINH HQC 90
1. Sa luc;ic ljch su hinh thanh gia dinh 90
1.1. Giai doan gia dinh quan hon 90
1.2. Giai doan gia d)nh m~u h$ 102
1.3. Giai dean gia dinh phu h$ (quan h$ xuat than don h$) 103
1.4. Giai dean gia dinh hat nhan 104
2. M6 hinh gia dinh 105
2.1. Tieu chf phan loai m6 hlnh 105
2.2. Phan loai m6 hinh gia dlnh 107
6
- 3. Chuc nang va vai tro cua gia dlnh 11 O
3.1. Chuc nang cua gia dlnh 11 o
3.2. Vai tro cua gia dlnh 119
3.3. Ranh gioi cua gia dlnh 126
4. Qua trinh phat tritn (dien tien) cua doi song
gia dinh 130
4.1. M(lt so quan digm ve qua trlnh phat trign doi song
gia dlnh 130
4.2. Qua trlnh phat trign dOi song gia dlnh 4 giai dean 136
5. Quan h~ hon nhan 141
5.1. Khai niern hon nhan 141
5.2. Cac hlnh thai hon nhan 142
5.3. M(lt so hlnh thal elf tru sau hon nhan 144
5.4. Yeu to xa h(li- phap lu$t tac d(lng den hon nhan 145
5.5. Yeu to van h6a trong gia dlnh 146
6. Quan h~ cua gia dlnh vdi cac thiet che xa h(>i 152
6.1. Gia dlnh la mot thiet che xa hol 152
6.2. Quan h$ gia dlnh vol cac thlet che khac 156
7. Van de ly hon 160
8. Van de bao lire trong gia dlnh 169
Cau hoi 6n t;jp chuong 2 180
7
- Chuong 3: XU HlfO'NG PHAY TRIEN GIA DINH Vl~T NAM 181
1. Nhfrng yeu to tac d{ing den SI! phat triii'n cua gia
dinh Vi~t Nam 181
1.1. Slf bien d
- Chuong I
NHUNG VAN DE D~I CU'ONG
TRONG GIA DINH HQC
1. Cao khai niem
1.1. Kluii niem gia dinh
Gia dinh lu6n la van d€ n6i bat do tinh truong tiln cua
n6. Cho du thuoc kiJu xa hoi nao, da the hay mot v9 mot
chong, n(>i hon hay ngoai hon thi gia dinh viin lu6n t6n tai.
Song, nhung bien d6i lien tie"p cua qua trinh phat trien cua
xa hoi, khien cho dinh nghia v€ gia dinh trcJ nen kh6 khan.
C6 nhieu dinh nghia v€ gia dinh va nhirng dinh nghia
nay rat khac nhau. Cac nha xa hoi hoc va nhan hoc da
tranh luan nhieu nam v€ each nen dinh nghia gia dinh
nhu the' nao. "C6 nhieu 109-i don vi xa h(>i tr6ng c6 ve giong
nhu gia dinh nhung 19-i kh6ng khdp voi bat ky dinh nghia
cu thJ nao v€ n6" (Goode, 1982). Su khac nhau nay kh6ng
chi do quan diJm cua ngudi djnh nghia ma con vi ban than
gia dinh luon g~n 1i€n voi nhung nhan to' van hoa xa h(>i
nhat djnh trong tung giai do9-n ljch stl xa h(>i ma gia dinh
TRlfdNG O~I HQC LAO OQNG - XA HQI 9
- ----------- --1
Gieo trinh Gia dinh hoc
do t6n tai. Nhu vay, gia dinh la mot pharn tru bien d6i
trong xii h9i nay se duce quan niern khac voi quan diilm
trong xii hoi kia d tung giai doan lich sir.
Nha triet hoc Phap Auguste Comte (1798 - 1857) la mot
trong nhung nguoi sang 11).p ra nganh xii h9i hoc, 6ng cho
rang gia dinh la mot tap doan Xii h9i Cd ban Va quan trong
mang tinh lich Sli trong qua trinh phat triiln Cua Xii h9i.
Nha xii h6i hoc Littre quan niern "gia dinh la m9t tap
hop nhirng nguoi cung huyet thong, cung chung song duoi
mot mai nha chu yeu gom nguoi bo, nguoi me va nguoi con".
Trong tac pham n6i tieng "Nguen goc gia dinh",
Angghen cho ding "Theo quan diilm duy vat, nhan to quyet
dinh trong lich Sli, qui cho den Cling, ]a San xuat Va tai san
xuat ra doi song true tiep, Nhung ban than S\J san xuat d6
l0i c6 hai lo0i. M9t mi).t la san xuat ra tu li$u sinh ho0t,
ra thuc an qu§.n ao, nha d Va nhung Cong C\j c§.n thiet dil
san XUat ra nhung thu do; mi).t khac la S\J san xuat ra ban
than con ngudi, la S\J truy€n noi giong. Nhung thiet che
xii h9i, trong d6 nhung con ngudi cua m9t thcti dq.i ljch sli
xii h9i nhat djnh va cua m9t nude nhat djnh dang song, la
do hai loq.i san xuat d6 qui djnh: m9t mi).t la do trinh d9
phat triiln cua lao d9ng va mi).t khac la do trinh d6 cua
phat triiln cua gia dinh". Theo d6 c6 thii hiilu ban tha.n gia
dinh la m9t thiet che Xii h9i Va no g6p ph§.n quy djnh S\J
10 TRUONG OJ?.1 HQC LAO OQNG - XA H(>I
- ChLJ'dng I. Nhung van de· d?i cLJ'dng trong gia dinh hc;,c
phat trien xa hoi, Gia dinh la mot m6i quan h$ giua chong
va v(J, giua cha me va con cai, gia dinh la m6i quan h$
thong qua d6 ma thuc hien tai san xuat con nguoi. Theo
Angghen, gia dmh c6 tinh "xa hoi'' cao hon so voi hon
nhan, con hon nhan "co tinh sinh hoc, 6 mire d9 cao. Cac
Mac n6i:" Hang ngay tai tao ra doi s6ng cua ban than
minh, con nguoi bat diiu tao ra nhung ngtroi khac, sinh soi,
nay nd . la quan h$ giua v(J va chong, cha me va con cai, do
la gia dinh"(Cac Mac - Angghen - NXB Chinh tr] Qu6c Gia
- Ha N9i, 1995, tap 3, trang 11).
KW.Burgess va H.J.Locke trong "Gia dinh", 1953, da
dua ra djnh nghia sau: "Gia dinh la mot nh6m nguoi doan
ket voi nhau b{mg m6i quan he hon nhan, huyet thong va
viec nhari nuoi con nuoi t00 thanh mot h9 don gian, tac
d9ng !fin nhau trong vai tro tuong ung cua h9 la ngucJi
ch6ng, ngucJi v(J, ngucJi m~ va ngucJi cha, anh em va chj em,
t o ra m('>t n€n van hoa chung" (theo Tztdng Lai, Nghien
0
cuu xii h9i h9c v€ gia dinh, NXB khoa h9c xa h9i Ha N9i.
1996, trang 27) .
• fonh J.Macionis, nha xii h9i h9c ngucJi Canada neu ro
hon nhung quan h$ di:ic thu cua gia dinh: hon nhan va
huye't th6ng. Djnh nghia nhan m0nh de'n quan h$ gia dinh
la m6i quan h$ so cap, cac thanh vien lien ke't voi nhau
b&ng tinh trach nhi$m va chung kinh te': "Gia dinh la m9t
ti;tp th~ xa h9i c6 tu hai ngucJi trd len tren co sd huye't
TRUONG O~I HQC LAO OQNG - XA HQI 11
- Gieo trinh Gia dinh hoc
thong, hon nhan hay nghia dudng cung s5ng voi nhau. Dcii
song gia dinh mang tinh hop tac, gia dinh thuong la cac
tap th€ sd cap trong d6 cac thanh vien c6 cung tai nguyen
kinh te' va trach nhiern hang ngay" (Jonh J.Macionis.
1987: 453 ). Tuy nhien, vdi cac djnh nghia nay, chung ta
thay qua c6 dong, chua phan anh duce tinh da dang va
phuc tap cua gia dinh,
Voi mong muon di sau vao ban chat cua cac moi quan
he gia dinh, Wiliam J.Goode, trong "Force and violence in
the family" 1971, da dira ra mot s6 chujin muc d€ xac dinh
gia dinh dua tren cac m6i quan h~ ben trong gia dinh, giup
chung ta khi xac dinh, xay dung khai niem gia dinh phai
chu y tdi m6i quan h~ giua cac thanh vien v€ quyen han va
trach nhi~m (Steven L.Nock. 1987 : 50 ). Ong neu r6 d€
hinh thanh m9t gia dinh din it nhat hai nglfdi c6 gioi tinh
khac nhau, trlfcJng thanh s5ng voi nhau, h9 dam nhi~m
nhung vai tro khac nhau trong gia dinh. H9 phai tham gia
vao sv trao d6i v€ tinh cam, kinh te', xii h9i (c6 nghia la h9
lam nhung vi~c gi d6 la d€ cho nhau), h9 phai chia se
nhi€u di€m chung: tinh d\lc, an u6ng, cac vi).t d\lng, elf tru
cac ho~t d9ng xii hi_\i.
Ngoai ra, theo nha xii hi_\i h9c Nga, A.G.Kharchep,
trong cu6n "Hon nhan va gia dinh". Ong da nhan m:;i.nh
gia dinh nhin tu g6c di_\ ljch Sll voi cac m5i quan h~ trong
d6 c6 vai tro xii h9i voi chuc niing sinh san, tai san xuat
12 TRUONG 0,'.11 HQC LAO OQNG • XA HQI
- ChU'cmg ,. Nhung van de' di;ii CU'O'ng trong gia dinh h9c
sue lao dong. Gia dinh la mot h~ thong cu th€ lich si'i cua
cac quan h~ qua lai giua v9 chong cha me va con cai; la
mot nh6m xii h9i nho ma cac thanh vien giin liiln boi cac
quan h~ anh em than thuoc, bcJi cong d6ng sinh heat, trach
nhiem dao due va su cin thiet xii h9i cua n6 duce a'.n dinh
bi'Ji nhu ciu cua xii h9i trong viec tai tao dan so vil tinh
thin va sue khoe''.
Tu di€n Xii h9i hoc cua Phap do nha xuat ban La
Rousse, 1973 dinh nghia gia dinh la "Nhom nguoi giin b6
vdi nhau biing mot m6i lien h~ hon nhan, huyet thong hay
la viec nhan con nu6i. C6 su tac dong qua lai giua chong
va VQ, giiia b6 Va me, giua cha me voi COn cai, giua anh chi
em va ho hang xa hon. Tinh hinh d6 tl).o ra m9t lol).i c9ng
d6ng ft nhiilu hl).n ch€ va duqc mieu ta biing nhung net
rieng bi~t. C9ng d6ng a'.y duqc xac dinh va duqc dong
khung trong nhung sv diilu chinh xii h9i chu ye'u. Nhung
sv diilu chinh a'.y kh6ng nha'.t thie't c6 lien h~ voi tim quan
tr9ng cu.a hanh vi sinh de".
Nha xii h9i h9c nguc:Ji Nga T.A.Phanaxeva b6 sung va
nhi).n dinh gia dinh con la m9t nh6m xii h9i lien ke't voi
nhau biing ngan sach chung, biing m9t ch6 cJ va biing m6i
quan h~ huye't th6ng. Ong quan ni~m gia dinh hi~n dl).i la
m9t nh6m nho Xii h9i bao g6m cac thanh Vien b6 m(p, con
c:ii cu.a m9t vai the' h~. Cac thanh vien nay c6 m6i quan h~
TRlfdNG O~I HQC LAO OQNG - XA HQI 13
- Ghio trinh Gia dinh hoc
rang buoc vt mat vat chat va tinh than theo nguyen tac,
muc dich song nhu nhau vt cac van dt chu yeu trong sinh
hoat nhu van hoa, kinh te, tinh cam, lao dong, hoc tap, vui
choi, sinh con va day con.
Nhu v:;ty, dinh nghia vt gia dinh da duce cac nha xii
hi;\i hoc rnrdc ngoai nhan dinh tuong doi d6ng nhat vt quan
di~m, du r?i.ng m6i nguoi nhan dinh theo mot khia canh
nhung nhin chung dtu cho rkmg gia dinh la mot nh6m xii
hoi nho Va d do CO su lien ket vdi nhau bi'Ji huyst thong Va
kinh te'.
Tuy nhien, trong mot so dinh nghia 6 cac tu dien khac
nhau, khai niern vt gia dinh cung diroc Tu di~n kinh te' -
xii h9i Phap dii neu mot each khai quat: gia dinh la mot
nh6m xii hi;\i dlit;ic quy djnh bi'Ji ba d(ic di~m thucJng thay
nhitu nhat: d6 la hon nhan, quan h~ huye't thong, nhung
rang bui;\c vt m(it phap ly nhu ngh'ia V\[, quytn !qi c6 tinh
chat kinh te'.
Theo Tu di~n Bach khoa toan thu thi "gia dinh la thie't
chi'{ Xii hi;\i d\fa tren Cd Sd ke't ht;Jp nhung thanh Vien khac
gioi, thong qua hon nhan, d~ thvc hi¢n cac chuc nang sinh
h9c, kinh te', van hoa, xii h9i, tin nguang ... Khi gia dinh dii
c6 con cai, thi cac thanh vien trong gia dinh dut;ic lien ke't
voi nhau vua biing quan h¢ hon nhan (khong cung huye't
14
TRlfONG 0~1 HQC LAO OQNG - XA HQI
- ChU'cmg /. Nhung van de' d?i CU'O'ng trong gia dinh h9c
thong) vua bang quan h¢ huyet thong (theo dong me hoac
dong ho). Ngay nay, nhieu nguoi cho riing neu ve phucng
dien hon nhan, loai nguiri di tu dai gia dinh ( dai gia dinh
mliu he, dai gia dinh phu h¢) de'n ti§u gia dinh. N6i chung
ngudi ta quan niem dai gia dmh g6m tu ha the' h¢ trd len,
la mot don vi kinh te' va la te' bao cua xii hoi. Ti§u gia dinh
cimg la don vi kinh te' va la te' bao cua xa hoi, nhung chi
bao g6m ho me va con cai (goi la gia dinh hat nhan).
Qua th~t, d§ dua ra mot khai niem gia dinh that day du,
th~t khai quat d§ dicn dat n9i dung dieh thuc ve gia dinh
that khong don gian, O Viet Nam, cac nha xa h9i hoc cung da
day cong nghien cuu va dua ra nhung nh~n djnh ve gia dinh
nhu: Nha nghien cuu xa h9i h9c Mai Huy Bich trong xa h9i
h9c gia dinh cho riing "gia dinh la m9t nh6m ngudi c6 quan
h¢ hon nhi\n ho:;ic huye't thong voi nhau thlidng chung song
va h
- Giao trinh Gia dinh hoc
dctn ui. xii h6i
. ui mo, n6 chiu. sv chi ph6i cua xii h9i song c6 .
tinh 6n dinh, d9c l(ip tz.tctng d6i. N6 c6 quy luti! phat trien
rieng oai tu each la mo: thie: che' xii h9i diic thu. Nhiing
thanli oien. gia dinli duoc g&n b6 urJi nhau ue' trtich. nhiem ua
quyen lai kinh te; oiin. hod, tinh cam mot each hap pluip, dz.t(/C
nha nuoc thua nhan ua bdo u¢.
Theo mqt hudng tie'p Cl}n khac, Nguy~n Dlnh Chu cha
rang' "gia dinh c6 tu6i doi, tu6i tho" vi theo ong trong s6
nhirng hinh thuc t6n tai c9ng d6ng, gia dinh v§.n la hinh
thu« c6 nhieu kha nang hen vung nhat va mang tinh t6ng
hop nhat Ve su song CU.a con ngudi, baa g6m su song Xii h9i
Va su song tu nhien.
Nhu vay, cac nha nghien cuu cJ Vi~t Nam c6 nhung
nh$.n dinh chung va. dua ra nhung khai ni~m ve gia dinh
cil.ng c6 nhung net tuong d6ng. Ngo Cong Roan, nha tam
ly h9c vie't trong "Tam ly h9c gia dinh": gia dinh la m9t
nh6m nho xii h9i. Cac thanh Vien trong nh6m c6 quan h~
g&n b6 ve mi/,t hon nhan hoi!,c huye't thong, tam sinh ly, c6
Chung Cac gia tri V$,t chat, tinh th§.n 6n dinh trong cac thcJi
di@m lich si't nhat dinh.
Theo NguyJn Dinh Xuan, nha xii h9i h c thi "gia dinh
9
la m9t don vj, m9t nh6m nho nhat cu.a xii hoi voi so luong
. .
thanh vien it nhat la hai nguoi: vq va ch6ng, sau d6 sinh
soi nay ncJ them con cai, trong d6 moi quan h~ vq ch6ng la
ruong c9t".
16
TRUONG 0~1 HQC LAO OQNG . XA HQI
.- _
- Chuong I. Nhtmg van de' d?i cLJ'O'ng trong gia dinh hgc
Nha tam ly hoc Tran Trong Thuy khai quat: "gia dinh
la mot nh6m n ho lien ke't vdi nhau bdi nhirng moi quan h~
hon nhan, huyet thong hay nhan con nuoi tao thanh met
h~ rieng biet, tac dong qua lai va giao tiep lan nhau qua
vai tro CUa tung nguoi: la chong, la VQ, la con trai, la con
gai, anh chi em, tao thanh mot van hoa chung".
Phiin Ion nhiing van dii xii h9i diiu duoc phan anh
trong gia dinh va chi phoi gia dinh. Gia dinh cung nhu bat
cu hien tuung xii hoi nao cung chiu su bien d6i theo quy
luat phu dinh cua phu dinh, c6 tinh ljch SU va thay d6i
cung su phat trien cua xii hoi.
Gia dinh la tap doan xii hoi be nho ma cac thanh vien
cua n6 gin b6 voi nhau b&ng quan h~ hon nhiin ho~c
huyet thong, bang sinh hoat cung chung vii. trach nhiem
1§.n nhau vii dao ly, Stj c§.n thie't Xii h9i CUa gia dinh dtic;JC
che' tioc bdi nhu ciiu cua xii h9i trong vi~c tai san xuat diin
cti vii thJ chat vii. tinh thiin.
Nhti vi).y, khong c6 djnh nghia ph6 bie'n vii gia dinh,
tuy nhien c6 thJ hi~u, gia dinh la m9t nh6m xii ht;i d(tc
thu, lJ d6 sv lien kit cua nhiiiu ngu:i'Ji c6 quan h~ h9 hang
vcii nhau do hon nhan, huyet thong ho(tc nuoi dU:dng; cung
gdn b6 vcii nhau, vii trcich nhi~m va quyen lr;i v(it chdt, tinh
thtin, gicio d'(lc con ccii, c6 nghia V'(l vcii than nhan vii m(tt
tai san (con chciu du:r;c thita hu:?Jng tai san cua cha ong),
TRlldNG O~I HQC LAO OQNG - XA HQI 17
- ~-----...... ,~
Giao trinh Gia dinh hoc
2. Doi tu'(;lng nghien ctru va phuong ph ap ng h"n
ie
ciru gia dinh hc;ic
2.1. Do'i fli
- ChL!o'ng I. Nhung van de· d[!i cLfo'ng trong gia dinh hc;,c
ai tro dan ong va dan ba (vai tro gidi) trong gia dinh, muc
9 co ke't cua gia dinh ...
Gia dinh hoc voi tu each la mot thiet che xa h9i, nghien
uu mdi quan h$ tac d9ng qua 11).i giiia gia dinh va xa h9i
hong qua cac chuc nang cua gia dinh va muc dich t6n tai
:ua n6. Thie't chc gia dinh dieu tiet moi quan h$ nam nu
.ua xa h9i va duce xa h9i thua nhan, phe chuan duci hinh
.huc hon nhan, quy dinh trach nhiem cua V
- Gilio trinh Gia dinh boc
2.2.2. Cac phuong pluip nghien cuu Cl! the'
- Phuong phap tiep can tam ly.
- Phuong phap tiep can xii h9i hoc: ly thuyet h$ tho'ng
va rnang ludi xii hoi: tiep can thiet che' ( danh gia su bien
d6i ve qui mo, cau true gia dinh); ap dung ly thuyet xii h9i
hoc va ly thuyet gioi vao nghien cuu gia dinh,
- Cac phuong phap thu thap thong tin trong nghien
cuu thuc nghiern cua gia dinh hoc:
+ Phuong phap phan tich tai lieu (h$ th6ng hoa cac tai
li$u trong mot t6ng th§ khoa hoc va logic): d§ thu thap
thong tin, nguon thong tin do Ia nhirng tai lieu: ban viet
tay hay ban in, bang ghi am, phim ... Cac tai li$u phan anh
) deli so'ng tinh than va deli so'ng v~t cha'.t cua xii h9i, truyen
d~t khong chi nhii:ng slj ki$n, ma con ghi l~i nhii:ng
phlidng ti$n truyen cam, vi d\): ket ca'.u cua ngon ngu.
Trang cac tai li~u c6 thong tin ve nhii:ng ca nhan rieng, ve
nhii:ng nh6m xii h9i nho va lon, ve xii h9i n6i chung.
+ C6 hai phu'dng phap Cd ban di\ phan tich cac tai li$u:
phi.tang phap phan tich truyin thong (dtnh tinh) va phu:ang
phap phan tich tai li?u hinh thuc hod (djnh lu
nguon tai.lieu . vn