Xem mẫu
- NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI GIAÁO DUÅC CHUÊÍN MÛÅC ÀAÅO ÀÛÁ TRONG SÛÅ PHAÁT TRIÏÍN Y XAÄ HÖÅI H PHAÅM THÕ DIÏÅU HÙÇNG* Ngaây nhêån:30/8/2018 Ngaây phaãn biïån: 20/9/2018 Ngaây duyïåt àùng: 28/9/2018 Toám tùæt: Möi trûúâng laâ thïë giúái xung quanh àang taác àöång àïën sûå töìn taåi vaâ phaát triïín cuãa con ng thaânh vaâ phaát triïín cuãa con ngûúâi, tuy nhiïn trong àiïìu kiïån hiïån nay do sûå khai thaác bêët húåp lyá c taâi nguyïn thiïn nhiïn, laâm ö nhiïîm möi trûúâng sinh thaái. Baão vïå möi trûúâng àaä trúã thaânh vêën àïì co nêng cao yá thûác àaåo àûác möi trûúâng vaâ giaáo duåc nhûäng chuêín mûåc àaåo àûác möi trûúâng trong àiï laâm cêìn thiïët. Tûâ khoáa: giaáo duåc, chuêín mûåc àaåo àûác möi trûúâng, xaä höåi. EDUCATION STANDARDS IN THE ENVIRONMENTAL ETHICS SOCIAL DEVELO Abstract: The environment is the surrounding world that is affecting human existence and development, the e birthplace and development of human beings. However, in the present condition due to the exploitation of any led to the depletion of natural resources, polluting the ecological environment. Environmental protection has Therefore, the improvement of environmental ethics and the education of ethical standards in the context of country is necessary. Keywords: education, environmental ethics, social norms. 1. Àùåt vêën àïì nguöìn lûåc àoá, yïëu töë con ngûúâi àoáng vai troâ chuã àaåo. Nhên loaåi àang söëng trong thïë kyã XXI - thïë kyã Àaåo àûác möi trûúâng laâ möåt phêìn trong nhên caách cuãa sûå buâng nöí thöng tin khoa hoåc vaâ kyä thuêåt hiïånàaåo àûác con ngûúâi. Giaáo duåc àaåo àûác möi trûúâng àaåi, ài keâm vúái noá laâ sûå thay àöíi trong nïëp söëng vaâthûåc chêët laâ giaáo duåc nhûäng chuêín mûåc vïì àaåo àûác phong caách, tû duy. Möåt vêën àïì àûúåc àùåt ra laâ: Khi möi trûúâng, qua nhûäng chuêín mûåc àoá giaáo duåc cho trònh àöå khoa hoåc phaát triïín thò chêët lûúång möi trûúâng con ngûúâi nhûäng tri thûác khoa hoåc, hiïíu biïët àuáng coá àûúåc caãi thiïån khöng? Khi trònh àöå hoåc vêën cao àùæn vïì möëi quan hïå giûäa con ngûúâi vúái tûå nhiïn, vïì thò caác ûáng xûã cuãa con ngûúâi vúái möi trûúâng coá töët sûå thñch nghi cuãa con ngûúâi vúái nhûäng biïën àöíi cuãa hún khöng? Vïì mùåt lyá thuyïët thò khi trònh àöå khoa möi trûúâng tûå nhiïn nhùçm àaãm baão sûå thöëng nhêët hoåc phaát triïín vaâ trònh àöå hoåc vêën cao thò con ngûúâibiïån chûáng giûäa con ngûúâi vúái tûå nhiïn, hûúáng túái caâng ñt laâm töín haåi àïën möi trûúâng, nhûng thûåc tïë muåc tiïu phaát triïín bïìn vûäng vò caã giúái tûå nhiïn vaâ hiïån hay thò ngûúåc laåi, nhiïìu nùm trúã laåi àêy, vêën àïì con ngûúâi. Nhûäng vêën àïì vïì chuêín mûåc àaåo àûác möi trûúâng söëng àûúåc nhùæc àïën nhû laâ möåt “àiïím möi trûúâng úã Viïåt Nam hiïån nay àoá laâ nhûäng vêën àïì noáng”, vaâ àùåt ra cho con ngûúâi nhûäng thaách thûác lúán àûúåc àïì cêåp trong baâi viïët. nhû ö nhiïîm möi trûúâng, suy thoaái möi trûúâng, sûå 2. Nöåi dung caån kiïåt vïì taâi nguyïn thiïn nhiïn... Àïí giaãi quyïët Giaáo duåc àaåo àûác möi trûúâng vúái tû caách laâ phûác vêën àïì naây cêìn nhiïìu yïëu töë nhû con ngûúâi, kyä thuêåt, cöng nghïå, luêåt phaáp, vùn hoáa, àaåo àûác. Trong nhûäng * Trûúâng THPT Àaâo Duy Tûâ 20 Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân Söë 13 thaáng 9/2018
- NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI húåp cuãa giaáo duåc àaåo àûác noái chung, àoá laâ quanàûác àùåc thuâ àoá laâ möåt hïå thöëng nhûäng chuêín mûåc niïåm vaâ caách thûác ûáng xûã cuãa con ngûúâi vaâ xaä höåi riïng leã phaãn aánh nhûäng yïu cêìu cuãa viïåc baão vïå loaâi ngûúâi àöëi vúái giúái tûå nhiïn. Laâ möåt nhaánh cuãa möi trûúâng. Xuêët phaát tûâ muåc tiïu àoá, nöåi dung cuãa triïët lyá möi trûúâng, chuã yïëu nghiïn cûáu caác möëi quan giaáo duåc àaåo àûác möi trûúâng laâ giaáo duåc nhûäng chuêín hïå àaåo àûác giûäa con ngûúâi vaâ möi trûúâng. Àoá laâ quaámûåc àaåo àûác möi trûúâng. Búãi leä quan hïå giûäa con trònh thöng qua caác hoaåt àöång giaáo duåc nhùçm giuáp ngûúâi vaâ möi trûúâng, xaä höåi vaâ tûå nhiïn khöng phaãi con ngûúâi coá àûúåc sûå hiïíu biïët, kyä nùng vaâ giaá trõlaâ quan hïå tônh maâ laâ quan hïå àöång. Vò vêåy, trong taåo àiïìu kiïån cho con ngûúâi tham gia vaâo phaát triïín möîi thúâi kyâ nhêët àõnh, nhûäng vêën àïì möi trûúâng naâo möåt xaä höåi bïìn vûäng vïì sinh thaái. Àoá àûúåc coi laâ möåt nöíi lïn cêëp baách nhêët thò nhûäng chuêín mûåc àaåo àûác quaá trònh giaáo duåc vïì nhêån thûác khoa hoåc, àaåo àûác, àiïìu chónh viïåc giaãi quyïët vêën àïì möi trûúâng àoá trúã thêím myä, chñnh trõ trong lônh vûåc möi trûúâng nhùçm thaânh chuêín mûåc chuã yïëu àïí xêy dûång möëi quan hïå trang bõ cho con ngûúâi khaã nùng chuã àöång, tñch cûåc laânh maånh giûäa con ngûúâi vaâ thïë giúái tûå nhiïn, nhûäng tham gia vaâo hoaåt àöång caãi taåo, baão vïå möi trûúâng chuêín mûåc sau àêy coá thïí coi laâ nhûäng chuêín mûåc tûå nhiïn. Nhêån thûác àuáng àùæn möëi quan hïå biïån chung cùn baãn nhêët trong möëi quan hïå giûäa àaåo àûác chûáng giûäa con ngûúâi vúái möi trûúâng tûå nhiïn, xaác vaâ möi trûúâng: àõnh möåt caách coá yá thûác caác hoaåt àöång thûåc tiïîn cuãa Thûá nhêët, Cêìn tön troång vaâ baão vïå sûå haâi hoaâ con ngûúâi phuâ húåp vúái quy luêåt cuãa tûå nhiïn. Àöìng cuãa hïå thöëng con ngûúâi - xaä höåi - tûå nhiïn àêy àûúåc thúâi giuáp cho moåi ngûúâi hiïíu àûúåc baãn chêët phûácxaác àõnh laâ chuêín mûåc chung nhêët, àõnh hûúáng chung taåp cuãa möi trûúâng tûå nhiïn cuäng nhû nhên taåo, tûâ cho quan hïå giûäa con ngûúâi vaâ tûå nhiïn. àoá thêëy àûúåc têìm quan troång cuäng nhû möëi quan hïå Ngay tûâ buöíi khúãi àêìu, con ngûúâi vaâ möi trûúâng mêåt thiïët giûäa chêët lûúång möi trûúâng vúái sûå töìn taåi àaä töìn taåi haâi hoâa. Traãi qua suöët lõch sûã tiïën hoáa cuãa vaâ phaát triïín cuãa con ngûúâi àïí coá nhûäng haânh vi àöëi nhên loaåi, tûâ nïìn kinh tïë haái lûúåm àïën nïìn kinh tïë xûã thên thiïån, phuâ húåp vúái möi trûúng tûå nhiïn, vò nöng nghiïåp truyïìn thöëng, röìi tiïëp àïën giai àoaån cöng muåc tiïu phaát triïín bïìn vûäng, àaãm baão sûå phaát triïín nghiïåp vaâ hiïån nay laâ thúâi àaåi hêåu cöng nghiïåp. Tûâ haâi hoaâ vaâ cuâng phaát triïín cuãa con ngûúâi, xaä höåi vaâxaä höåi nö lïå, sang xaä höåi phong kiïën, röìi àïën xaä höåi giúái tûå nhiïn. tû baãn hay laâ xaä höåi chuã nghôa, sûå haâi hoâa àoá àaä laâ Muåc tiïu cuãa giaáo duåc àaåo àûác möi trûúâng laâ trïn nguyïn lyá chung, tû tûúãng vaâ haânh àöång chung cuãa cú súã möåt thïë giúái quan vaâ nhên sinh quan nhêët àõnh nhên loaåi. Ngaây nay, do möåt mùåt aáp duång caác tiïën nhùçm trang bõ nhûäng chuêín mûåc, nguyïn tùæc cho böå khoa hoåc cöng nghïå vaâo khai thaác taâi nguyïn con ngûúâi trong ûáng xûã vúái möi trûúâng tûå nhiïn. thiïn nhiïn, quaá chuã quan vaâo tiïìm nùng cuãa thiïn Quaá trònh àoá laâm hònh thaânh úã àöëi tûúång àûúåc giaáo nhiïn möi trûúâng nïn nhên loaåi àang àûáng trûúác duåc nhûäng tònh caãm, tri thûác, niïìm tin, yá chñ, thoáihiïím hoåa möi trûúâng do chñnh mònh gêy nïn. Mùåt quen vaâ tûâ àoá biïën thaânh nhu cêìu, àöång cú vaâ nùng khaác, cuâng vúái nhûäng thaânh cöng vïì kinh tïë - xaä höåi, lûåc àaåo àûác möi trûúâng bïn trong möîi caá nhên. Giaáo nhûäng thùæng lúåi àaåt àûúåc trong giaãi quyïët möëi quan duåc àaåo àûác möi trûúâng thuác àêíy sûå quan têm àïën hïå con ngûúâi vúái tûå nhiïn thò con ngûúâi àang phaãi lúåi ñch cuãa tûå nhiïn, cuãa cöång àöìng xaä höåi, tûâ àoá traã giaá cho nhûäng sai lêìm trong quan hïå naây. Cêìn hònh thaânh thaái àöå, haânh vi àaåo àûác sinh thaái phuâphaãi àöìng böå sûå haâi hoâa giûäa con ngûúâi vaâ möi trûúâng, húåp, ûáng xûã tñch cûåc àöëi vúái caác vêën àïì möi trûúâng tön troång vaâ baão vïå sûå haâi hoaâ cuãa hïå thöëng con cuå thïí, khùæc phuåc nhûäng haânh vi lïåch chuêín trong ngûúâi - xaä höåi - tûå nhiïn. Chó coá nhû vêåy con ngûúâi ûáng xûã vúái tûå nhiïn, àöìng thúâi xêy dûång tònh yïu múái thûåc sûå laâm chuã àûúåc thiïn nhiïn, laâm cho nhên thiïn nhiïn, söëng thên thiïån vúái möi trûúâng thiïn loaåi ngaây möåt phaát triïín. nhiïn, böìi dûúäng loâng yïu thûúng con ngûúâi, àaãm Quan hïå àaåo àûác vaâ möi trûúâng laâ möëi quan hïå baão sûå haâi hoâa giûäa quyïìn lúåi cuãa caá nhên vúái quyïìnhaâi hoâa, cên bùçng, bïìn vûäng giûäa tûå nhiïn vaâ con lúåi cuãa ngûúâi khaác vaâ cöång àöìng trong ûáng xûã vúái ngûúâi. Trong möëi quan hïå naây, chuã thïí laâ con ngûúâi möi trûúâng tûå nhiïn vò sûå phaát triïín bïìn vûäng cuãa caã vaâ khaách thïí laâ möi trûúâng, con ngûúâi vúái tû caách laâ tûå nhiïn, caã xaä höåi. möåt thûåc thïí duy nhêët hoaåt àöång coá yá thûác, phaãi tûå Nhû vêåy, àaåo àûác möi trûúâng laâ möåt lônh vûåc àaåogiaác àiïìu chónh haânh vi cuãa mònh trong möëi quan hïå Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc 21 cöng àoaâ Söë 13 thaáng 9/2018
- NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI giûäa con ngûúâi vúái tûå nhiïn, nhùçm muåc àñch taåo ra trûúâng chûa trúã thaânh vêën àïì cêëp thiïët. Nhûng cuâng sûå haâi hoâa thêåt sûå vúái tûå nhiïn. vúái quaá trònh cöng nghiïåp hoáa, hiïån àaåi hoáa, khaã Nhû vêåy, möëi quan hïå giûäa tûå nhiïn vaâ con ngûúâi nùng tûå phuåc höìi cuãa tûå nhiïn khöng cên bùçng àûúåc àûúåc thûåc hiïån thöng qua hoaåt àöång cuãa con ngûúâi. vúái mûác àöå khai thaác cuãa con ngûúâi. Tònh traång caån Sûå haâi hoâa cuãa con ngûúâi - xaä höåi - tûå nhiïn coákiïåt taâi nguyïn (bao göìm caã khöng taái taåo àûúåc vaâ àûúåc àaãm baão hay khöng laâ do yá thûác cuãa con ngûúâi. taâi nguyïn taái taåo àûúåc) tònh traång ö nhiïîm vaâ suy Vò thïë, cêìn phaãi giaáo duåc cho thïë hïå treã nhêån thûácthoaái möi trûúâng (do chêët thaãi cöng nghiïåp, chêët thaãi àûúåc sûå sinh töìn cuãa mònh chñnh laâ nhúâ vaâo tûåsinh hoaåt, do sûã duång hoáa chêët trong nöng nghiïåp...) nhiïn vaâ sûå töìn taåi cuãa tûå nhiïn cuäng chõu sûå taác khöng chó taåo ra nhûäng trúã ngaåi cho tùng trûúãng kinh àöång búãi chñnh hoaåt àöång cuãa con ngûúâi. Àïí àaãm tïë, baão vïå sûác khoãe cuãa con ngûúâi maâ coân dêîn àïën baão sûå haâi hoâa naây thò con ngûúâi cêìn phaãi coi thiïn nguy cú huãy diïåt caã traái àêët. Khi möi trûúâng trúã thaânh nhiïn nhû möåt cú thïí söëng. Tûâ àoá, tön troång, gòn vêën àïì cuãa phaát triïín xaä höåi thò noá cuäng trúã thaânh giûä thiïn nhiïn, söëng haâi hoâa vúái thiïn nhiïn, söëng vêën àïì cuãa àaåo àûác. hoâa thuêån theo thiïn nhiïn, têån duång vaâ khai thaác Trong àiïìu kiïån hiïån àaåi hoáa, giaáo duåc chuêín mûåc húåp quy luêåt, tiïët kiïåm caác nguöìn taâi nguyïn thiïn naây cho con ngûúâi laâ laâm cho con ngûúâi thêëy roä taâi nhiïn phuåc vuå cho caác nhu cêìu cuãa con ngûúâi, baão nguyïn thiïn nhiïn khöng phaãi laâ vö têån, con ngûúâi vïå thiïn nhiïn vò cuöåc söëng cuãa mònh höm nay vaâ cêìn phaãi sûã duång möåt caách tiïët kiïåm vaâ húåp lñ, gùæn caác thïë hïå mai sau. quaá trònh khai thaác vúái taái taåo àïí vûâa àaáp ûáng nhu Tön troång vaâ baão vïå sûå haâi hoaâ cuãa hïå thöëng concêìu sûã duång tûå nhiïn cuãa xaä höåi hiïån àaåi, vûâa àaãm ngûúâi - xaä höåi - tûå nhiïn àûúåc xaác àõnh laâ chuêín mûåcbaão duy trò lêu daâi caác nguöìn taâi nguyïn thiïn nhiïn chung nhêët, bao truâm nhêët cuãa àaåo àûác möi trûúâng, cho caác thïë hïå sau. Vò vêåy, khai thaác vaâ sûã duång taâi chuêín mûåc naây àõnh hûúáng chung nhêët cho quan hïå nguyïn tiïët kiïåm vaâ coá hiïåu quaã trúã thaânh yïu cêìu àaåo àûác giûäa con ngûúâi vaâ tûå nhiïn, cho thêëy con cuãa sûå phaát triïín kinh tïë bïìn vûäng vaâ do àoá trúã thaânh ngûúâi cêìn phaãi àaãm baão cú chïë hoaåt àöång bònh chuêín mûåc vïì mùåt àaåo àûác. Chuêín mûåc naây àoâi hoãi thûúâng cuãa chu trònh tûå nhiïn, nghôa laâ phaãi tuên khöng chó tiïët kiïåm theo nghôa thöng thûúâng tûác laâ thuã nghiïm ngùåt caác nguyïn tùæc tûå töí chûác, tûå àiïìu khöng laäng phñ taâi nguyïn trong saãn xuêët maâ coân khiïín, tûå laâm saåch cuãa chu trònh, maâ xaä höåi chó laâ phaãi aáp duång nhûäng tiïën böå cöng nghïå àïí àaãm baão möåt mùæt khêu trong àoá. Giaáo duåc chuêín mûåc naâycho möîi saãn phêím laâm ra tiïu hao ñt nhêët nguyïn vûâa laâ möåt àoâi hoãi cuãa xaä höåi, vûâa laâ möåt giaá trõ coá liïåu vaâ nhiïn liïåu, ñt laâm aãnh hûúãng nhêët àïën möi sûác chi phöëi röång raäi trong cöång àöìng xaä höåi vaâ àûúåctrûúâng tûå nhiïn. Biïët khai thaác caác giaá trõ sûã duång tuên theo möåt caách phöí biïën. cuãa giúái tûå nhiïn möåt caách húåp lyá, khoa hoåc àïí phuåc Thûá hai, khai thaác, sûã duång taâi nguyïn möi trûúâng vuå cho sûå phaát triïín kinh tïë xaä höåi, vûâa baão àaãm sûå húåp lyá, tiïët kiïåm vaâ coá hiïåu quaã, ài àöi vúái quaá trònh thöëng nhêët vaâ tñnh toaân veån cuãa möi trûúâng. Nhû khai thaác tûå nhiïn laâ quaá trònh taái taåo tûå nhiïn. vêåy, khai thaác sûã duång vaâ taái taåo taâi nguyïn baão vïå Hai nhên töë cùn baãn nhêët àang taác àöång àïën tiïën möi trûúâng phaát triïín bïìn vûäng vaâ laâ muåc tiïu haâng trònh phaát triïín cuãa xaä höåi hiïån àaåi laâ cú chïë thõàêìu vaâ laâ nhiïåm vuå chiïën lûúåc trong phaát triïín àêët trûúâng vaâ sûå tiïën böå khoa hoåc cöng nghïå. Sûå vêån nûúác thúâi kyâ àöíi múái, laâ nöåi dung trong chûúng trònh haânh cuãa cú chïë thõ trûúâng àoâi hoãi vaâ taåo àiïìu kiïånphaát triïín bïìn vûäng quöëc gia, Chuêín mûåc àoá laâ nhûäng cho viïåc àêíy nhanh nhûäng nghiïn cûáu saáng taåo vaâ phûúng hûúáng húåp lyá àïí vûâa khai thaác, sûã duång thiïn aáp duång caác thaânh tûåu khoa hoåc cöng nghïå. Viïåc aáp nhiïn vaâ phaát triïín kinh tïë - xaä höåi, vûâa xêy dûång duång caác thaânh tûåu khoa hoåc cöng nghïå laåi thuác àêíy möëi quan hïå haâi hoâa giûäa con ngûúâi vaâ tûå nhiïn, coi quaá trònh múã röång caác quan hïå thõ trûúâng, phaát triïín “tûå nhiïn nhû ngûúâi meå”, möi trûúâng söëng, laâ “thên saãn xuêët. Àiïìu àoá dêîn àïën sûå gia tùng nhu cêìu khai thïí vö cú” cuãa mònh. thaác tûå nhiïn vaâ khaã nùng khai thaác tûå nhiïn cuãa Thûá ba, giaáo duåc yá thûác tûå giaác baão vïå möi trûúâng, con ngûúâi. Trong àiïìu kiïån cuãa nïìn vùn minh nöng söëng hoâa húåp, thên thiïån vúái möi trûúâng tûå nhiïn. nghiïåp, mûác àöå khai thaác tûå nhiïn chûa vûúåt quaá Chuêín mûåc quan troång àïí xaác àõnh àaåo àûác möi khaã nùng tûå àiïìu chónh cuãa tûå nhiïn nïn baão vïå möi trûúâng cuãa con ngûúâi laâ sûå tûå yá thûác cuãa con ngûúâi 22 Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân Söë 13 thaáng 9/2018
- NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI vïì nghôa vuå cuãa mònh àöëi vúái viïåc baão vïå möi trûúângkyä nùng, phûúng phaáp haânh àöång trong viïåc lûåa choån trong caác hoaåt àöång thûåc tiïîn cuãa mònh. Sûå tûå yálöëi söëng, caách thûác lao àöång, saãn xuêët thñch húåp vúái thûác àoá möåt mùåt noá thïí hiïån trong yá thûác vaâ tònh viïåc sûã duång möåt caách húåp lyá vaâ khön ngoan caác caãm cuãa con ngûúâi laâ sûå tûå nguyïån, tûå giaác tinhnguöìn taâi nguyïn thiïn nhiïn àïí hoå tham gia tñch thêìn traách nhiïåm caã sûå cêìn thiïët vïì nhûäng viïåc mònh cûåc vaâ coá hiïåu quaã vaâo viïåc phoâng ngûâa vaâ giaãi quyïët cêìn phaãi laâm àïí baão vïå möi trûúâng, mùåt khaác noá thïícaác vêën àïì möi trûúâng cuå thïí núi hoå sinh söëng vaâ hiïån yá thûác nghôa vuå àöëi vúái baão vïå möi trûúâng, thïílaâm viïåc. Àêy laâ nöåi dung giaáo duåc vïì khaã nùng haânh hiïån úã tònh yïu cuãa con ngûúâi àöëi vúái möi trûúâng, sûå àöång cuå thïí. Chñnh nhûäng haânh àöång naây, laâ thûúác quan têm cuãa con ngûúâi àöëi vúái viïåc baão vïå möi ào àaánh giaá nhêån thûác vaâ sûå trûúãng thaânh vïì mùåt trûúâng khi con ngûúâi khai thaác, sûã duång taâi nguyïn àaåo àûác vaâ àaåo àûác möi trûúâng cuãa möîi con ngûúâi. thiïn nhiïn, khi con ngûúâi phaát triïín kinh tïë, xaä höåi. Xêy dûång löëi söëng coá vùn hoáa cho con ngûúâi phaãi YÁ thûác nghôa vuå àöëi vúái baão vïå möi trûúâng coân thïí gùæn vúái viïåc àêëu tranh chöëng nhûäng haânh vi vi phaåm hiïån úã chöî con ngûúâi luön yá thûác àûúåc vïì möëi quan àaåo àûác möi trûúâng nhû: caác haânh vi khai thaác rûâng, hïå haâi hoaâ giûäa nhu cêìu vaâ lúåi ñch cuãa caá nhên cöångàêët àai, nûúác, taâi nguyïn khoaáng saãn quaá mûác... àöìng, xaä höåi vúái yïu cêìu cuãa viïåc baão vïå möi trûúâng. dêîn àïën huãy hoaåi möi trûúâng, laâm mêët cên bùçng YÁ thûác vïì àaåo àûác möi trûúâng khöng chó giúái haånsinh thaái; haânh vi thaãi caác chêët àöåc haåi cuãa saãn xuêët trong quan hïå giûäa con ngûúâi vúái möi trûúâng maâ coân chûa àûúåc xûã lyá ra möi trûúâng; haânh vi thaãi raác sinh àûúåc thïí hiïån trong quan hïå giûäa con ngûúâi vúái con hoaåt bûâa baäi, caác xaác àöång vêåt, thûåc vêåt, vi sinh vêåt, ngûúâi. Vúái quan hïå giûäa con ngûúâi vúái tûå nhiïn, àaåo siïu vi truâng àöåc haåi ra möi trûúâng gêy ö nhiïîm, gêy àûác möi trûúâng àoâi hoãi, trong sûå phaát triïín cuãa mònh, caác dõch bïånh nguy hiïím cho con ngûúâi vaâ sûå söëng con ngûúâi phaãi yïu quyá vaâ baão vïå tûå nhiïn, tön troång noái chung; haânh vi khai thaác, kinh doanh caác loaåi tûå nhiïn. Tuy nhiïn, àïí baão vïå möi trûúâng tûå nhiïn àöång, thûåc vêåt, caác loaåi taâi nguyïn quyá hiïëm; haânh con ngûúâi phaãi giaãi quyïët thoãa àaáng nhûäng vêën àïì vi nhêåp khêíu cöng nghïå, thiïët bõ kyä thuêåt, khöng kinh tïë - xaä höåi, nhûäng quan hïå giûäa con ngûúâi vúái àaãm baão chêët lûúång möi trûúâng maâ caác nûúác tiïn con ngûúâi trïn têët caã caác phaåm vi cöång àöìng, dên tiïën trïn thïë giúái àaä thaãi boã; haânh vi sûã duång caác töåc, nhên loaåi. phûúng phaáp, phûúng tiïån, cöng cuå huãy diïåt haâng YÁ thûác tûå giaác baão vïå möi trûúâng söëng hoâa húåp loaåt trong khai thaác, àaánh bùæt caác àöång thûåc vêåt nhû thên thiïån vúái möi trûúâng tûå nhiïn laâ tiïu chñ quan caác loaåi chêët nöí, xung àiïån, hoáa chêët...; haânh vi laåm troång trong viïåc xêy dûång möåt nïìn àaåo àûác vò möi duång caác chêët hoáa hoåc trong chùn nuöi, tröìng troåt, trûúâng. Noá laâ thûúác ào cuãa möåt xaä höåi vùn minh.chïë biïën lûúng thûåc, thûåc phêím, caác loaåi nûúác uöëng, Giaáo duåc chuêín mûåc naây, giuáp con ngûúâi phaãi biïëtvûâa gêy ö nhiïîm möi trûúâng (àêët, nûúác) do dû lûúång taåo cho mònh thoái quen giûä gòn möi trûúâng söëng xanh, quaá nhiïìu cuãa chuáng, vûâa gêy ra sûå mêët an toaân, vïå saåch, àeåp trong sinh hoaåt vaâ löëi söëng haâng ngaây, quyásinh cho caác saãn phêím nöng nghiïåp. troång vaâ tiïët kiïåm khi sûã duång àiïån, nûúác; biïët laâm Bïn caånh àoá, con ngûúâi cêìn phaãi àêëu tranh baâi ra cuãa caãi vêåt chêët bùçng caách taái chïë raác thaãi, phïë trûâ caác tïå naån xaä höåi vò tïå naån xaä höåi cuäng laâ möåt liïåu nhû saãn xuêët phên boán tûâ raác hûäu cú, doån deåp trong nhûäng nguyïn nhên gêy ra ö nhiïîm möi trûúâng núi úã thûúâng xuyïn, khöng thaãi bûâa baäi caác chêët coá xaä höåi vaâ tûå nhiïn, noá khöng chó laâm huãy hoaåi àaåo nguy cú gêy haåi xuöëng möi trûúâng nûúác, möi trûúâng àûác cuãa con ngûúâi, laâm giaãm sûác lao àöång xaä höåi, àêët vaâ möi trûúâng khöng khñ, coá thïí thaânh lêåp caác maâ coân phaá hoaåi möi trûúâng sinh thaái - xaä höåi. Nhêën àoaån àûúâng thanh niïn tûå quaãn xanh - saåch - àeåp; maånh tñnh quy àõnh lêîn nhau, sûå tuây thuöåc lêîn nhau caác cöng trònh vûúân cêy thanh niïn, böìn hoa thanh giûäa con ngûúâi vaâ möi trûúâng tûå nhiïn laâ àiïím nöíi niïn úã caác trûúâng hoåc, möîi ngûúâi phaãi reân luyïån phong bêåt trong quan àiïím cuãa nhûäng nhaâ àaåo àûác hoåc caách söëng thên thiïån vúái möi trûúâng, haâi hoaâ vúáimöi trûúâng. Thûâa nhêån tñnh quy àõnh êëy cuäng coá thiïn nhiïn. nghôa laâ thûâa nhêån rùçng, tön troång vaâ baão vïå tûå Thûá tû, thûåc haânh löëi söëng vùn hoáa, thïí hiïån haâi nhiïn cuäng chñnh laâ tön troång vaâ baão vïå chñnh baãn hoâa giûäa mûác söëng vaâ yá nghôa cuöåc söëng. thên con ngûúâi. Chuêín mûåc naây böìi dûúäng cho con ngûúâi nhûäng Nhû vêåy, cöët loäi cuãa quaá trònh giaáo duåc àaåo àûác Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc 23 cöng àoaâ Söë 13 thaáng 9/2018
- NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI möi trûúâng laâ giaáo duåc nhûäng chuêín mûåc àaåo àûác Khi nhêån thûác cuãa con ngûúâi vïì vêën àïì baão vïå cuãa xaä höåi, trong baão vïå möi trûúâng. Nhûäng chuêín möi trûúâng vaâ yá thûác baão vïå möi trûúâng cuãa àa söë mûåc àaåo àûác naây àõnh hûúáng thaái àöå, haânh vi cuãangûúâi dên coân thêëp, khi maâ vùn hoáa ûáng xûã vúái möi con ngûúâi àöëi vúái möi trûúâng, bao göìm: baão vïå, sûã trûúâng cuãa ngûúâi dên nûúác ta chûa cao thò viïåc duång tiïët kiïåm coá hiïåu quaã taâi nguyïn thiïn nhiïn, duy trò vaâ tùng cûúâng caác hònh thûác xûã phaåt àöëi vúái baão vïå möi trûúâng, tûå giaác tuên thuã caác yïu cêìu caác haânh vi àaåo àûác möi trûúâng laâ rêët cêìn thiïët. phaáp lyá vïì baão vïå möi trûúâng, tñch cûåc húåp taác giaãi Nhûäng biïån phaáp xûã phaåt caác haânh vi vi phaåm àaåo quyïët caác vêën àïì möi trûúâng, xêy dûång thûåc haânh àûác möi trûúâng phaãi àûúåc thûåc hiïån thûúâng xuyïn, vùn hoáa ûáng xûã vaâ löëi söëng thên thiïån vúái möi trûúâng.úã têët caã caác lônh vûåc cuãa cuöåc söëng, úã caác mûác àöå Àaåo àûác möi trûúâng thïí hiïån trònh àöå nhêån thûác vi phaåm khaác nhau vaâ àöëi vúái caác àöëi tûúång khaác cuãa con ngûúâi àöëi vúái caác quy luêåt vêån àöång vaânhau, noái caách khaác, úã àêu coá haânh vi vi phaåm àaåo phaát triïín cuãa thïë giúái tûå nhiïn búãi vò coá nhêån thûácàûác möi trûúâng thò úã àoá cêìn coá haânh vi xûã phaåt àûúåc caác quy luêåt vêån àöång vaâ phaát triïín cuãa thïëàuáng mûác. giúái tûå nhiïn thò con ngûúâi múái caãi biïën tûå nhiïn Böën laâ, cêìn àûa giaáo duåc àaåo àûác möi trûúâng maâ khöng laâm haåi àïën chñnh mònh. Cùn cûá vaâo caác vaâo nöåi dung giaáo duåc àaåo àûác úã nhaâ trûúâng, gia chuêín mûåc àaåo àûác möi trûúâng, coá thïí nïu lïn àònh vaâ cöång àöìng dên cû. Viïåc giaáo duåc àaåo àûác möåt söë giaãi phaáp sau: möi trûúâng seä coá hiïåu quaã töët khi noá àûúåc àùåt trong Möåt laâ , Tùng cûúâng hoaåt àöång tuyïn truyïìn böëi caãnh thûåc hiïån caác chuêín mûåc cuãa nhaâ trûúâng, giaáo duåc vïì baão vïå möi trûúâng phuâ húåp vúái tûâng gia àònh vaâ cöång àöìng dên cû. àöëi tûúång àïí hònh thaânh vaâ thay àöíi nhêån thûác, Nùm laâ, cêìn tùng cûúâng vai troâ cuãa dû luêån xaä thaái àöå cuãa con ngûúâi vïì möi trûúâng vaâ àaåo àûác höåi àöëi vúái viïåc giaáo duåc àaåo àûác möi trûúâng úã nûúác möi trûúâng vò thûåc tïë nhêån thûác cuãa möíi àöëi tûúång ta hiïån nay.Dû luêån xaä höåi phaãi trúã thaânh nhûäng vïì möi trûúâng laâ khaác nhau, do trònh àöå hoåc vêën, chuêín mûåc, cöng cuå àïí àõnh hûúáng, àiïìu chónh haânh do viïåc tiïëp cêån vúái caác thöng tin vïì möi trûúâng, vi àaåo àûác cuãa con ngûúâi àöëi vúái möi trûúâng. do sûå hiïíu biïët vïì möi trûúâng hoaân toaân khaác 3. Kïët luêån nhau. Mùåt khaác do taác àöång cuãa yïëu töë têm lyá, Tûâ nhûäng vêën àïì thûåc tiïîn vïì giaáo duåc àaåo àûác hoaân caãnh söëng khaác nhau nïn viïåc tuyïn truyïìn möi trûúâng hiïån nay nïëu chuáng ta coi nhûäng yïëu töë àïí nêng cao nhêån thûác cho möîi ngûúâi vïì àaåo àûác möi trûúâng laâ möåt trong nhûäng biïån phaáp quan cùn baãn cuãa àaåo àûác thïë giúái vïì cuöåc söëng bïìn troång àïí xêy dûång àaåo àûác möi trûúâng úã nûúác ta. vûäng laâ sûå phaãn aánh nhûäng n öî lûåc hiïån nay cuãa Muåc tiïu cuãa giaáo duåc tuyïn truyïìn khöng chó nhùçm con ngûúâi trong viïåc xêy dûång nhûäng chuêín mûåc, thay àöíi nhêån thûác cuãa con ngûúâi vïì àaåo àûác möi nhûäng yïu cêìu cuãa àaåo àûác möi trûúâng thò chuáng trûúâng maâ coân hònh thaânh úã möîi ngûúâi thaái àöå ta cêìn àêíy maånh viïåc xêy dûång àaåo àûác möi trûúâng, àuáng àùæn àöëi vúái viïåc baão vïå möi trûúâng. biïën caác chuêín mûåc àaåo àûác möi trûúâng thaânh sûác Hai laâ, gùæn viïåc xêy dûång àaåo àûác möi trûúâng vúái maånh nöåi têm cuãa möîi ngûúâi àïí nhûäng chuêín mûåc viïåc àaãm baão lúåi ñch cuãa möîi ngûúâi. Lúåi ñch laâ möåt àoá thöi thuác chuáng ta trïn têët caã caác hoaåt àöång trong nhûäng àöång lûåc maånh meä cuãa moåi haânh àöångnhùçm xêy dûång möåt xaä höåi bïìn vûäng, cuöåc söëng nïn trong thûåc tïë bêët kyâ hoaåt àöång naâo àïìu phaãi tñnh bïìn vûäng. Laâm sao cho m öîi con ngûúâi thêëu hiïíu àïën nhûäng lúåi ñch trûåc tiïëp cuãa con ngûúâi, àaãm baãoàûúåc nhûäng chuêín mûåc àaåo àûác möi trûúâng àoá laâ haâi hoâa giûäa lúåi ñch lêu daâi cuãa viïåc phaát triïín bïìnmuåc tiïu cuãa viïåc giaáo duåc àaåo àûác möi trûúâng úã nûúác ta hiïån nay. vûäng cuãa àêët nûúác vúái lúåi ñch trûåc tiïëp cuãa con ngûúâi, khi lúåi ñch àûúåc àaãm baão con ngûúâi seä thûåc hiïån caác hoaåt àöång baão vïå möi trûúâng möåt caách tûå nguyïån, Taâi liïåu tham khaão tûå giaác, coá traách nhiïåm cao. 1. C.Maác vaâ Ph.Ùngghen. Toaân têåp, t.20. Nxb Chñnh trõ Quöëc gia, Ba laâ, tùng cûúâng caác hònh thûác xûã phaåt caác haânh Haâ Nöåi, 2004. 2. Nguyïîn Vùn Phuác - Àaåo àûác möi trûúâng, Nxb. Khoa hoåc xaä vi vi phaåm àaåo àûác möi trûúâng noái riïng vaâ baão vïå höåi, Haâ Nöåi, 2013. möi trûúâng noái chung. 3. Vuä Duäng - Àaåo àûác möi trûúâng úã nûúác ta. 24 Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân Söë 13 thaáng 9/2018
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học