Xem mẫu
- GIÁO ÁN SỐ: 02 Thời gian thực hiện: 5 giờ
Tên chương: …………………………………………...
Thực hiện từ ngày....../…/….. đến ngày .../..../.........
BÀI 1:
KHÁI QUÁT VỀ SỰ HÌNH THÀNH CHỦ NGHĨA MÁC – LÊNIN
MỤC TIÊU CỦA BÀI
Sau khi học xong bài này, người học có khả năng:
Về kiến thức: Trình bày khái quát về sự hình thành và phát triển của chủ
nghĩa Mác – Lênin; ý nghĩa to lớn của lý luận này với cách mạng thế giới và
cách mạng Việt Nam.
Về kỹ năng: vận dụng được những kiến thức đã học vào quá trình học tập
những môn học khác và thực tế cuộc sống nhằm phát huy được bản chất khoa
học và cách mạng của chủ nghĩa Mác – Lênin trong hoạt động thực tiễn.
Về thái độ: rèn luyện tính tích cực, chủ động trong học tập, nghiêm túc trong
cuộc sống; nâng cao ý thức chính trị, tinh thần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
ĐỒ DÙNG VÀ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC
Giáo án lý thuyết;
Đề cương bài giảng;
Máy tính, máy chiếu, bút, phấn, bảng;
Tài liệu tham khảo.
I. ỔN ĐỊNH LỚP: Thời gian: 01 phút
1. Kiểm tra sĩ số:……………………………………… …………………….
2. Nhắc nhở những điều cần thiết.
II. THỰC HIỆN BÀI HỌC
HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
T
NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG CỦA HOẠT ĐỘNG THỜI
T
GIÁO VIÊN CỦA HỌC SINH GIAN
1 Dẫn nhập
ận thức đúng giá trị Lắng nghe.
Bài 1: Khái quát về sự hìnhNh 02’
thành chủ nghĩa mác –Lênin. của Chủ nghĩa Mác –
Lênin đối với cách
mạng Việt Nam là
một yêu cầu cần thiết
và quan trọng. Vì vậy,
để biết học thuyết này
có giá trị như thế nào
đối với cách mạng
- Việt Nam.
2 Giảng bài mới
1. C.Mác, Ph.Ăngghen sáng 49’
lập học thuyết.
Quá trình ra đời và phát triển Thuy ết trình Lắng nghe
của chủ nghĩa Mác – Lênin có
thể chia thành hai giai đoạn
lớn: Giai đoạn hình thành và
phát triển chủ nghĩa Mác, do
C. Mác và Ăngghen thực hiện;
Giai đoạn bảo vệ và phát
triển chủ nghĩa Mác – Lê nin
do V.I Lênin thực hiện.
1.1 Các tiền đề hình thành
Chủ nghĩa Mác – lênin là học
thuyết lôi cuốn đông đảo quần
chúng trên thế giới nhận thức
và cải tạo xã hội phát triển,
được hình thành từ những tiền
đề:
* Tiền đề kinh tế xã hội
Kinh tế:
+ Nền đại công nghiệp TBCN
ở nhiều nước châu Âu đã hình Phương thức sản L ắng nghe, suy
thành và phát triển mạnh mẽ. xuất là gì? Bao gồm nghĩa và tr
ả lời
+ LLSX ngày càng phát triểnnh ững yếu tố nào? Ghi bài
với trình độ xã hội hóa cao, Nh
ận xét
mâu thuẫn gay gắt với QHSX
tư nhân TBCN.
Xã hội:
+ Giai cấp vô sản ra đời, mâu
thuẫn gay gắt với giai cấp tư Lắng nghe, ghi
sản. Nhiều cuộc đấu tranh của Gi ảng giải, phân tích. bài
công nhân đã nổ ra, tiêu biểu:
+ Khởi nghĩa của công nhân
dệt thành phố Lyông (Pháp)
1831 – 1834.
+ Phong trào Hiến chương của
công nhân Anh 1838 – 1848.
- + Khởi nghĩa của công nhân
dệt thành phố Xilêdi (Đức)
1844.
Kết quả: đều thất bại, do
mang tính tự phát, bộc lộ
nhiều hạn chế.
Ý nghĩa: mở đầu thời kỳ
đấu tranh độc lập của giai cấp
công nhân và đặt ra những yêu
cầu mới về lý luận dẫn
đường.
* Tiền đề lý luận – khoa học
tự nhiên
Lý luận:
+ Chủ nghĩa Mác – Lênin ra
đời không chỉ xuất phát từ nhu
cầu khách quan của lịch sử,
mà còn là kết qủa của sự kế
thừa tinh hoa di sản lý luận
của nhân loại, trong đó, trực
tiếp nhất là triết học cổ điển
Đức, kinh tế học chính trị cổ
điển Anh và chủ nghĩa xã hội
không tưởng ở các nước Pháp
và Anh.
+ Triết học cổ điển Đức đặc
biệt là triết học của Heghen và
Phoibac đã ảnh hưởng sâu sắc
đến sự hình thành thế giới
quan và phương pháp luận
triết học của chủ nghĩa Mác.
Kinh tế chính trị học cổ điển
Anh với những đại biểu lớn là
A.Xmit, Ricacdo, đã góp phân
tích cực vào quá trình hình
thành quan niệm duy vật về
lịch sử của chủ nghĩa Mác.
+ Chủ nghĩa xã hội không
tưởng đã có một qua trình phát
triển lâu dài và đạt đến đỉnh
cao vào cuối thế kỷ XVIII,
- đầu thế kỷ XIX với các nhà tư
tưởng tiêu biểu là
Xanhximong, Phurie, Ooen.
Tinh thần nhân đạo và những
quan điểm đúng đắn của các
nhà chủ nghĩa xã hội không
tưởng về lịch sử, về đặc trưng
của xã hội tương lai đã trở
thành một trong những tiền đề
lý luận quan trọng cho sự ra
đời của lý luận khoa học về
chủ nghĩa xã hội trong chủ
nghĩa Mác.
Khoa học tự nhiên:
+ Quy luật bảo toàn và chuyển
hóa năng lượng đã chứng minh Đ ặt câu hỏi: Tại sao L ắng nghe, suy
một cách khoa học về mốinói các thành t
ựu phát nghĩ và tr
ả lời
quan hệ không tách rời nhau,minh trong lĩnh vực
sự chuyển hóa lẫn nhau vàkhoa h
ọc tự nhiên trên
được bảo toàn của các hìnhl ại là một trong những
thức vận động của vật chấtti ền đề hình thành chủ
trong giới tự nhiên. nghĩa Mác? Các phát
+ Thuyết tiến hóa đã đem lạiminh này đã “đánh
cơ sở khoa học về sự phátđ ổ” các học thuyết
sinh, phát triển đa dạng bởitri
ết học trước Mác ra
tính di truyền, biến dị và mỗisao?
quan hệ hữu cơ giữa các loài Nh ận xét. Ghi bài
thực vật, động vật trong quá
trình chọn lọc tự nhiên.
+ Thuyết tế bào là một căn cứ
khoa học chứng minh sự thống
nhất về ặt nguồn gốc, hình
thái và cấu tạo vật chất cơ thể
thực vật, động vật và giải
thích quá trình phát trình phát
triển sự sống trong mối quan
hệ của chúng.
* Vai trò nhân tố chủ quan
của C. Mác và Ph. Ăngghen:
Những đóng góp thiên tài
trên lĩnh vực lý luận.
- Là lãnh tụ vĩ đại của phong Để có những cống L ắng nghe, suy
trào cách mạng của giai cấphi ến to lớn, vĩ đại nghĩ và tr
ả lời
công nhân và nhân dân lao trên, Mác và Ăngghen
động. đã phải hoạt động lao
Như vậy, sự ra đời của chủ động như thế nào?
nghĩa Mác là hiện tượng hợp Nh ận xét. Ghi bài
qua luật; nó vừa là sản phẩm
của tình hình kinh tế xã hội
đương thời, của ti thức nhân
loại thể hiện trong các lĩnh
vực khoa học, vừa là kết quả
của năng lực tư duy sang tạo
và tinh thần nhân văn của
những người sáng lập.
1.2 Sự ra đời và phát triển
học thuyết Mác (1848 – 1895)
Sự ra đời và phát triển chủ
nghĩa Mác gắn liền với tên Gi
ảng giải, phân tích Lắng nghe, ghi
tuổi của Mác – Ăng ghen. bài
Đại hội II, đồng mình những
người cộng sản 12 – 1847 đã
ra quyết định và yêu cầu Mác
– Ăng ghen dự thảo một văn
kiện dưới hình thức lý luận và
là Cương lĩnh hoạt động của
tổ chức này.
Cuối tháng 2 – 1848, tác
phẩm Tuyên ngôn của Đảng
cộng sản được thông qua và
công bố ở Luân Đôn. Đặt dấu
mốc ra đòi chủ nghĩa Mác.
Kế thừa và phát triển rực rõ
những tinh hoa trí tuệ của nhân
loại, qua nắm bắt thực tiễn
phong trào công nhân những
năm 1848 – 1849 ở Pháp và
một số nước châu Âu, nghiên
cứu những kinh nghiệm thất
bại của công xã Pa ri. Mác đã
viết nhiều tác phẩm như:
“Đấu tranh giai cấp ở Pháp”,
- “Nội chiến ở Pháp”, “Bộ Tư
bản”.
Giá trị lý luận tiêu biểu mà Đ ặt câu hỏi: Các em
Mác và Angghen đã cống hiếnhãy ch ỉ ra ý nghĩa cơ L
ắng nghe, suy
cho nhân loại: bản của các giá trị lý nghĩa và tr
ả lời
+ Triết học: Không chỉ giảilu ận tiêu biểu trong
thích mà còn vạch ra conch ủ nghĩa Mác?
đường, những phương tiện cải Nh ận xét. Ghi bài
tạo thế giới bằng con đường
cách mạng.
+ Kinh tế chính trị: học thuyết
giá trị thặng dư, vạch ra quy
luật vận động kinh tế cơ bản
của xã hội tư bản, từ đó thấy
rõ bản chất của giai cấp tư
sản và xã hội tư bản.
+ CNXH khoa học: lý luận về
sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân (Đảng Cộng sản) –
chỉ rõ giai cấp công nhân là là
người lãnh đạo cuộc đấu tranh
để xóa bỏ chế độ bóc lột va
xây dựng thành công xã hội
mới.
2. Lênin phát triển học thuyết
Mác (1895 – 1924)
2.1. Sự phát triển của
V.I. Lênin về lý luận cách
mạng 49’
V.I. Lênin (18701924) là Giảng giải, phân tích Lắng nghe, ghi
người kế tục một cách xuất bài
sắc sự nghiệp cách mạng và
khoa học của C. Mác và Ph.
Ăngghen.
Điểm phát triển chủ yếu: Đặt câu hỏi: Em hãy
Đưa ra 5 đặc trưng của chủ nêu 5 đặc trưng cơ L ắng nghe, suy
nghĩa đế quốc. bản của chủ nghĩa đế nghĩ, tr
ả lời câu
quốc? hỏi
Nhận xét, kết luận. Ghi bài
Phát triển lý luận cách mạng
- vô sản.
Phát triển lý luận đoàn kết
giai cấp, đoàn kết quốc tế.
Đưa ra nguyên tắc xây dựng
Đảng kiểu mới.
Lý luận mới về chiến tranh
và hòa bình, nhà nước và cách
mạng.
2.2. Chủ nghĩa xã hội từ lý
luận trở thành hiện thực Đặt câu hỏi: Nói
Tháng Mười năm 1917,CNXH từ lý luận trở L
ắng nghe, suy
cách mạng vô sản lần đầu tiênthành hi ện thực là nói nghĩ, tr
ả lời câu
thành công ở nước Nga, mở rađ ến quá trình những h ỏi.
thời kỳ mới trong lịch sử nhânthành t ựu của việc áp
loại thời kỳ quá độ từ CNTBd ụng lý luận trong
lên CNXH trên phạm vi toànth ực tiễn phong trào
thế giới. công nhân. Bằng kiến
Sau đó, nước Nga bắt tayth ức lịch sử của mình,
vào xây dựng CNXH CNXHcác em hãy cho bi
ết sự
từ lý luận trở thành hiện thực. kiện lịch sử nào đánh
Trong quá trình này, dấu sự ra đời của hệ
Lênin tiếp tục phát triển lýth ống các nước XHCN
luận Mác. trên thế giới?
Nhận xét, kết luận.
Phân tích về ý nghĩa
* Ý nghĩa thực tiễn của chủ của chủ nghĩa Mác – Ghi bài
nghĩa Mác – Lênin: Lê nin. Lắng nghe, ghi
Thứ nhất, là học thuyết có giá bài
trị to lớn và bền vững.
Thứ hai, là học thuyết duy
nhất nêu lên mục tiêu, con
đường, lực lượng và phương
pháp để đạt mục tiêu là giải
phóng xã hội, giải phóng giai
cấp và giải phóng con người. Đặt câu hỏi: Vì sao
Thứ ba, là học thuyết mangch ủ nghĩa Mác – Lênin
bản chất khoa học, cáchl ại có bản chất khoa L ắng nghe, suy
mạng. học và cách mạng? nghĩ, trả lời câu
Nhận xét, kết luận. hỏi
Thứ tư, cung cấp thế giới quan
- và phương pháp luận để có cái Ghi bài
nhìn đúng đắn.
Thứ năm, luôn gắn bó, cải tạo
thực tiễn; lấy thực tiễn là
thước đo, tiêu chuẩn của chân
lý.
3. Chủ nghĩa Mác – Lênin từ
1924 đến nay
3.1 Sự phát triển về lý luận Gi ảng giải, phân tích.
cách mạng Lấy ví dụ minh họa.
Liên Xô bắt tay vào xây dựng
CNXH (1921), đạt những Lắng nghe, ghi
thành tựu hết sức to lớn trên bài.
nhiều lĩnh vực. Trở thành trụ
cột của các lực lượng cách 49’
mạng, thành trì của hòa bình
thế giới.
Phong trào cách mạng thế Đặt câu hỏi: CNXH
giới phát triển mạnh mẽ với 3ở Liên Xô và Đông Âu
dòng thác cách mạng. sụp đổ là tổn thất vô
Tuy nhiên, công cuộc xâycùng to l
ớn với phong
dựng CNXH ở Liên Xô vàtrào cách mạng thế L ắng nghe, suy
Đông Âu đã mắc không ít saigi ới, nhưng nó đã để nghĩ, trả lời câu
lầm, khuyết điểm và chậml ại cho chúng ta bài h ỏi
sửa đổi, sai lệch trong khắch ọc gì?
phục. Kết quả: trì trệ và sụp Nh ận xét, kết luận.
đổ ở Đông Âu (1989), Liên
Xô (12 – 1991). Tác động to
lớn đến phong trào cách mạng
thế giới. Đặt câu hỏi: Các em Ghi bài
3.2 Đổi mới xây dựng chủ hãy cho bi
ết, hiện nay,
nghĩa xã hội hiện thực trên thế giới còn
Đảng Cộng sản, công nhân cácnh ững nước CNXH
nước rút ra bài học thấm thíanào? Lắng nghe, suy
từ sự sụp đổ hệ thống XHCN Nh ận xét, kết luận. nghĩ, trả lời câu
năm 1991, tiếp tục bổ sung, hỏi.
phát triển chủ nghĩa Mác –
Lênin, làm cho học thuyết có
thêm sức sống mới, đi sâu vào Gi ảng giải, phân tích. Ghi bài
thực tiễn cách mạng thế giới. Lấy ví dụ minh họa.
* Thực tiễn Việt Nam: CN
- Mác – Lênin được vận dụng
sáng tạo, bổ sung và làm Lắng nghe, ghi
phong phú trong điều kiện cụ bài
thể với tinh thần độc lập tự
chủ.
Vai trò của Nguyễn Ái Quốc
– Hồ Chí Minh.
Vai trò lãnh đạo của Đảng
Cộng sản Việt Nam. Yêu cầu lớp ngồi
Thảo luận: theo nhóm thảo luận.
Câu 1: Nêu yêu cầu của câu
Tại sao nói: Chủ nghĩa Mác h ỏi thảo luận
Lênin là một hệ thống lý luận Nêu nội dung thảo
thống nhất được hình thành từ luận. Lắng nghe,
ba bộ phận: triết học Mác
Lênin, kinh tế chính trị Mác Lắng nghe
Lênin và chủ nghĩa xã hội khoa H ướng dẫn học sinh 45’
học? thảo luận theo yêu cầu Lắng nghe,
Hướng dẫn trả lời: của câu hỏi. thực hiện
Câu 1:
Nói Chủ nghĩa Mác Lênin là
một hệ thống lý luận thống Lắng nghe,
nhất được hình thành từ ba bộ Thực hiện
phận: triết học Mác Lênin, Yêu cầu các nhóm
kinh tế chính trị Mác Lênintrình bày n
ội dung thảo
và chủ nghĩa xã hội khoa học,lu ận.
được thể hiện ở những mặt L ắng nghe.
sau:
Triết học Mác Lênin (bao Trình bày nội
gồm chủ nghĩa duy vật biện thảo luận.
chứng và chủ nghĩa duy vật Nh ận xét
lịch sử) Các Nhóm
Triết học là khoa học về thuyết trình và
những quy luật chung nhất trả lời câu hỏi
của tự nhiên, xã hội và tư duy. trước lớp
Triết học Mác Lênin đem lại Lắng nghe, ghi
cho con người thế giới quan nhớ.
khoa học và phương pháp luận
đúng đắn để nhận thức và cải
tạo thế giới.
Kinh tế chính trị Mác – Lênin
- Kinh tế chính trị nghiên cứu
quan hệ giữa người với người
trong quá trình sản xuất, tức
quan hệ sản xuất. Kinh tế
chính trị Mác Lênin nghiên
cứu phương thức sản xuất tư
bản chủ nghĩa, chỉ rõ bản chất
bóc lột của quan hệ sản xuất
tư bản chủ nghĩa; những quy
luật kinh tế chủ yếu hình
thành, phát triển và đưa chủ
nghĩa tư bản tới chỗ diệt
vong. Kinh tế chính trị Mác
Lênin nghiên cứu những quy
luật phát triển của quan hệ
sản xuất xã hội chủ nghĩa, xây
dựng một xã hội không có áp
bức, bất công, vì tự do, ấm no,
hạnh phúc cho mọi người.
Chủ nghĩa xã hội khoa học
Chủ nghĩa xã hội khoa học
nghiên cứu những quy luật
chuyển biến từ xã hội tư bản
chủ nghĩa lên xã hội xã hội
chủ nghĩa và phương hướng
xây dựng xã hội mới. Nó
chứng minh rằng việc xã hội
hóa lao động trong chủ nghĩa
tư bản đã tạo ra cơ sở vật
chất chủ yếu cho sự ra đời tất
yếu của chủ nghĩa xã hội;
động lực trí tuệ và tinh thần
của sự chuyển biến đó là chủ
nghĩa Mác Lênin; lực lượng
xã hội thực hiện sự chuyển
biến đó là giai cấp vô sản và
nhân dân lao động.
3 Củng cố kiến thức và kết
thúc bài
Hệ thống hóa kiến thức về: Khái quát nội dung L
ắng nghe, ghi 20’
Sự ra đời và phát triển củabài h ọc. nhớ.
- chủ nghĩa Mác; Nhận xét, rút kinh L ắng nghe, ghi
Sự phát triển chủ nghĩa Mácnghi ệm, kết luận nộibài
của V.I. Lênin; dung bài thảo luận.
Sự vận dụng, phát triển và Đánh giá ưu điểm và L ắng nghe, ghi
đổi mới lý luận xây dựngh ạn chế của từngnhớ
CNXH hiện nay. nhóm khi tham gia
thảo luận.
Củng cố kiến thức L ắng nghe, ghi
bài học thông qua cácbài.
câu hỏi.
4 Hướng dẫn tự học 1. Lênin đã kế thừa và phát triển học
thuyết của Mác và Ăngghen như thế
nào? 10’
2. Trình bày sự vận dụng và phát triển
chủ nghĩa Mác – Lênin từ 1924 đến nay.
Liên hệ với Việt Nam trong sự nghiệp
phát triển đất nước.
Nguồn tài liệu tham khảo 1. Bộ Lao động thương binh xã hội, Giáo trình
Chính trị (2008):, NXB Lao động xã hội.
2. Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam, Hiến
pháp 1992, 2013.
3. Bộ Giáo dục đào tạo, Giáo trình các môn
Triết học Mác – Lênin, Kinh tế chính trị Mác –
Lênin, CNXH khoa học, tư tưởng HCM, NXB
Chính trị Quốc gia.
Ngày tháng năm
TRƯỞNG KHOA/ TRƯỞNG TỔ MÔN GIÁO VIÊN
Mai Xuân Hiện Phạm Thị Thảo
nguon tai.lieu . vn