Giám sát Đa dạng Sinh học có sự
Tham gia: Hướng dẫn phương pháp
Trịnh Thăng Long, Nguyễn Xuân Đặng & Richard Rastall
Tháng 3/2016
Lời cảm ơn
Tài liệu hướng dẫn này là kết quả dự án ‘Cung cấp Đa lợi ích Môi trường và
Xã hội từ REDD+ ở Khu vực Đông Nam Á’ (MB-REDD) do Tổ chức Phát triển
Hà Lan SNV thực hiện. Dự án MB-REDD do Chương trình Sáng kiến Khí hậu
Quốc tế (ICI), Bộ Môi trường, Bảo tồn Thiên nhiên, Xây dựng và An toàn Hạt
nhân (BMUB) của Cộng hòa Liên bang Đức tài trợ.
Phương pháp Đa dạng sinh học có sự tham gia và hướng dẫn thực hiện trong
tài liệu này được xây dựng và hoàn thiện thông qua quá trình thí điểm tại tỉnh
Lâm Đồng, vùng Cao Nguyên của Việt Nam (2013-2015), trong khuôn khổ dự
án MB-REDD.
SNV và các tác giả xin chân thành cảm ơn sự nỗ lực của các cơ quan và cá
nhân tham gia và đóng góp ý kiến để hoàn thiện các phương pháp tiếp cận.
Chúng tôi đặc biệt cảm ơn Chi Cục Kiểm Lâm tỉnh Lâm Đồng, cán bộ các
công ty lâm nghiệp Bảo Lâm, Đơn Dương và Lộc Bắc, Ban Quản lý Rừng
Phòng hộ D’Ran và toàn thể các thành viên cộng đồng địa phương tham gia
các chương trình thí điểm tại thực địa.
Tác giả:
Trịnh Thăng Long: Chuyên gia Đa dạng sinh học
Hoàng Việt Anh: Chuyên gia Hệ thống Thông tin Giám sát (Công ty TNHH Tư
vấn và Phát triển Green Field)
Nguyễn Xuân Đặng: Chuyên gia Đa dạng sinh học
Richard Rastall: Cố vấn về REDD+, SNV Việt Nam
Trích dẫn:
Trịnh T.L., Hoàng V.A., Nguyễn X.D. & Rastall, R. 2016. Giám sát Đa dạng
sinh học có sự tham gia. Tổ chức Phát triển Hà Lan SNV, Hà Nội, Việt Nam.
2
SNV REDD+
www.snv.org
Danh mục các từ viết tắt
CBD
Công ước về đa dạng sinh học
CEPF
Quỹ đối tác hệ sinh thái quan trọng
DME
Thiết bị đo đạc từ xa
DARD
Sở NNPTNT
DoNRE
Sở TNMT
FAO
Tổ chức nông lương quốc tế
FC&FCC
Độ che phủ rừng & thay đổi độ che phủ rừng
FORMIS
Hệ thống thông tin quản lý rừng
FPD
Cục/chi cục kiểm lâm
GHG
Phát thải khí nhà kính
GIS
Hệ thống thông tin địa lý
GoV
Chính phủ Việt Nam
GPS
Hệ thống định vị địa lý
INDC
Đóng góp được xác định nội bộ quốc gia
IUCN
Tổ chức bảo tồn thiên nhiên quốc tế
JICA
Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản
LEAF
Giảm phát thải từ Rừng châu Á
MoNRE
Bộ TNMT
NBSAP
Chiến lược và kế hoạch hành động đa dạng sinh học quốc gia
NFI&S
Điều tra và thống kê rừng quốc gia
NTFP
Lâm sản ngoài gỗ
OECD
Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế
PBCAP
Kế hoạch hành động về bảo tồn đa dạng sinh học cấp tỉnh
PBM
Giám sát đa dạng sinh học có sự tham gia
PCM
Giám sát các-bon có sự tham gia
PFES
Chi trả dịch vụ hệ sinh thái rừng
PFM
Giám sát rừng có sự tham gia
PFPDP
Kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng của tỉnh
www.snv.org
SNV REDD+
3
PRAP
Kế hoạch hành động REDD+ của tỉnh
PSR
Áp lực-tình trạng-ứng phó
REDD+
Giảm phát thải từ phá rừng và suy thoái rừng
SIS
Hệ thống thông tin về các biện pháp an toàn
UNFCCC
Công ước khung của LHQ về biến đổi khí hậu
UN-REDD
Chương trình REDD+ của LHQ
VNFF
Quỹ rừng Việt Nam
WWF
Quỹ Quốc tế bảo vệ thiên nhiên
4
SNV REDD+
www.snv.org
Mục lục
LỜI CẢM ƠN���������������������������������������������������������������������������������������2
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT�����������������������������������������������������������3
MỤC LỤC��������������������������������������������������������������������������������������������5
CHÚ GIẢI THUẬT NGỮ�����������������������������������������������������������������������8
TÓM TẮT���������������������������������������������������������������������������������������������9
1. GIỚI THIỆU���������������������������������������������������������������������������������� 11
1.1 Đa dạng sinh học������������������������������������������������������������������������ 11
1.1.1 Định nghĩa Đa dạng sinh học����������������������������������������������� 11
1.1.2 Đa dạng sinh học của Việt Nam������������������������������������������� 11
1.1.3 Chính sách và kế hoạch bảo tồn Đa dạng sinh học tại Việt
Nam����������������������������������������������������������������������������������������� 12
1.1.4 Rừng và giám sát đa dạng sinh học ở Việt Nam ���������������� 12
1.2 Giám sát Đa dạng sinh học và REDD+�������������������������������������� 13
1.2.1 Tổng quan���������������������������������������������������������������������������� 13
1.2.2 Giám sát Đa dạng sinh học trong bối cảnh REDD+ tại Việt
Nam����������������������������������������������������������������������������������������� 16
1.3 Giám sát đa dạng sinh học có sự tham gia (PBM)������������������� 16
1.4 Mục đích và đối tượng���������������������������������������������������������������� 18
2. XÂY DỰNG PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN PBM ��������������������������� 20
2.1 Tổng quan quá trình phát triển PBM ��������������������������������������� 20
2.2 Xác định mục tiêu giám sát đa dạng sinh học có sự tham gia
������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 21
2.2.1 Mục tiêu đa dạng sinh học quốc gia và mục tiêu giám sát đa
dạng sinh học�������������������������������������������������������������������������� 21
2.2.2 Mục tiêu quản lý rừng và đa dạng sinh học của tỉnh������������ 22
2.2.3 Mục tiêu giám sát đa dạng sinh học ở cấp chủ rừng����������� 23
2.3 Lựa chọn địa điểm giám sát đa dạng sinh học������������������������ 23
2.3.1 Lựa chọn địa điểm giám sát đa dạng sinh học dựa trên khu
vực bảo tồn đa dạng sinh học ưu tiên������������������������������������� 24
www.snv.org
SNV REDD+
5
nguon tai.lieu . vn