- Trang Chủ
- Chính trị học
- Giải pháp nâng cao chất lượng chính trị của lực lượng dân quân tự vệ ở tỉnh Hải Dương hiện nay
Xem mẫu
- NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHÍNH TRỊ CỦA LỰC
LƯỢNG DÂN QUÂN TỰ VỆ Ở TỈNH HẢI DƯƠNG HIỆN NAY
SOLUTIONS TO IMPROVE THE POLITICAL QUALITY FOR
THE SELF-DEFENSE MILITIA FORCE IN HAI DUONG
PROVINCE AT PRESENT
Nguyễn Thị Tình
Email: ntinhhn@gmail.com
Trường Đại học Sao Đỏ
Ngày nhận bài: 8/5/2017
Ngày nhận bài sửa sau phản biện: 12/7/2017
Ngày chấp nhận đăng: 26/9/2017
Tóm tắt
Xây dựng lực lượng dân quân tự vệ tỉnh Hải Dương vững mạnh về chính trị, làm cơ sở nâng cao chất
lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu là quan điểm nhất quán của Đảng bộ tỉnh. Vì vậy, việc nâng cao
chất lượng chính trị của lực lượng dân quân tự vệ luôn là vấn đề trung tâm, then chốt trong xây dựng
lực lượng dân quân tự vệ của tỉnh. Bài báo đã nêu ra các cơ sở lý luận về nâng cao chất lượng dân
quân tự vệ, thực trạng và một số giải pháp chủ yếu để nâng cao chất lượng chính trị cho lực lượng dân
quân tự vệ tỉnh Hải Dương.
Từ khóa: Chính trị; chất lượng chính trị; lực lượng dân quân tự vệ; nâng cao chất lượng chính trị; lực
lượng dân quân tự vệ tỉnh Hải Dương.
Abstract
Building a strong militia self-defence force in Hai Duong province, as the basis for improving the overal
quality and fighting strength, is the consistent viewpoint of the provincal Party Committee. Therefore, the
improvement of the political quality of the self-defence militia force has always been a central issue in the
building of the province’ self-defence militia force. The article outlined the theoretical basis for improving
the militia self-defence quality, current status and a number of solutions to improve the political quality
of the militia self-defence force in Hai Duong province.
Keywords: Politics; political quality; self-defence militia force; improving the political quality of the
self-defence militia force in Hai Duong province.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ trị của lực lượng dân quân tự vệ tỉnh Hải Dương
đã có những chuyển biến tích cực trong công tác
Hải Dương là tỉnh trực thuộc Quân khu 3, có vị trí
lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện, góp phần
quan trọng về kinh tế, quốc phòng, an ninh. Do
vào tăng cường sự lãnh đạo của Đảng bộ, giữ
đó, Đảng ủy Quân sự, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh đã
vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội ở địa
tích cực tham mưu cho tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân
phương. Tuy nhiên, chất lượng chính trị của lực
tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng lực lượng vũ trang
lượng dân quân tự vệ tỉnh chưa thực sự đáp ứng
vững mạnh toàn diện, trong đó có lực lượng dân
được yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, hiệu
quân tự vệ.
quả hoạt động chưa cao nhất là khi xảy ra tình
Quán triệt các quan điểm, chủ trương của Đảng, huống phức tạp. Vì vậy cần phải tập trung nâng
Luật Dân quân tự vệ và các văn bản chỉ đạo của cao chất lượng chính trị cho lực lượng dân quân
cấp trên, hoạt động xây dựng và chất lượng chính tự vệ tỉnh Hải Dương hiện nay.
112 Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 3(58).2017
- LIÊN NGÀNH TRIẾT HỌC - XÃ HỘI HỌC - CHÍNH TRỊ HỌC
2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NÂNG CAO CHẤT tộc, là một lực lượng vô địch, là một bức tường sắt
LƯỢNG CHÍNH TRỊ CỦA LỰC LƯỢNG DÂN của Tổ quốc. Vô luận địch nhân hung bạo thế nào,
QUÂN TỰ VỆ hễ đụng vào lực lượng đó, bức tường đó thì địch
nào cũng phải tan rã” [7].
2.1. Lực lượng dân quân tự vệ
Nhiệm vụ của lực lượng dân quân tự vệ
Khái niệm dân quân tự vệ
Dân quân tự vệ là lực lượng vũ trang quần chúng Một là, sẵn sàng chiến đấu, phục vụ chiến đấu để
không thoát ly sản xuất, công tác; là thành phần bảo vệ địa phương, cơ sở, phối hợp với bộ đội
của lực lượng vũ trang nhân dân nước Cộng hòa biên phòng, hải quân, cảnh sát biển và lực lượng
xã hội chủ nghĩa Việt Nam; là lực lượng bảo vệ khác bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới, quốc
Đảng, bảo vệ chính quyền, bảo vệ tính mạng, tài gia và chủ quyền, quyền chủ quyền trên các vùng
sản của nhân dân, tài sản của Nhà nước, làm biển Việt Nam.
nòng cốt cùng toàn dân đánh giặc ở địa phương,
Hai là, phối hợp với các đơn vị Quân đội nhân dân,
cơ sở khi có chiến tranh. Lực lượng này được tổ
Công an nhân dân và các lực lượng khác trên địa
chức ở xã, phường, thị trấn gọi là dân quân; được
bàn tham gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân,
tổ chức ở cơ quan của Nhà nước, tổ chức chính
khu vực phòng thủ; giữ gìn an ninh chính trị, trật
trị, tổ chức chính trị - xã hội, đơn vị sự nghiệp, tổ
tự, an toàn xã hội, bảo vệ Đảng, chính quyền, bảo
chức kinh tế (gọi chung là cơ quan, tổ chức) gọi
vệ tính mạng, tài sản của nhân dân, tài sản của
là tự vệ [9].
Nhà nước.
Vai trò của lực lượng dân quân tự vệ
, thực hiện nhiệm vụ phòng, chống, khắc
Dân quân tự vệ là một lực lượng chiến lược trong
phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, tìm kiếm, cứu
sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, là lực lượng
nạn, bảo vệ và phòng, chống cháy rừng, bảo vệ
nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân.
môi trường và nhiệm vụ phòng thủ dân sự khác.
Hiện nay, chiến lược “diễn biến hòa bình”, bạo loạn
lật đổ diễn biến phức tạp nên vai trò của lực lượng Bốn là, tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện
dân quân tự vệ càng được chú trọng. chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp
luật của Nhà nước về quốc phòng, an ninh; tham
Thứ nhất, dân quân tự vệ là lực lượng quan trọng
gia xây dựng cơ sở vững mạnh toàn diện, xây
để bảo vệ hậu phương.
dựng và phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương,
Thứ hai, dân quân tự vệ là công cụ bạo lực cách
cơ sở.
mạng ở cơ sở, là một trong những lực lượng
chuyên chính của chính quyền nhân dân cơ sở. Năm là, học tập chính trị, pháp luật, huấn luyện
quân sự và diễn tập.
Thứ ba, dân quân tự vệ là lực lượng cơ bản của
lực lượng vũ trang nhân dân, là nguồn bổ sung Sáu là, thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định
vào lực lượng hậu bị của quân đội. của pháp luật.
Thứ tư, dân quân tự vệ là lực lượng xung kích Những nhiệm vụ trên được quy định tại Điều 8
trong lao động sản xuất ở cơ sở, xây dựng kinh tế của Luật Dân quân tự vệ, đó là những nhiệm vụ
ở địa phương. cơ bản, thường xuyên trong mọi giai đoạn cách
Như vậy, lực lượng dân quân tự vệ là một trong mạng, đối với mọi tổ chức dân quân tự vệ. Ngày
những công cụ chủ yếu để bảo vệ chủ quyền, toàn nay, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc và xây dựng đất
vẹn lãnh thổ đất nước; bảo vệ Đảng, bảo vệ chính nước có nhiều yêu cầu mới, nên công tác dân
quyền, bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân, tài quân tự vệ phải có sự đổi mới hơn nữa, đặc biệt
sản của Nhà nước ở cơ sở. Đánh giá vai trò của nâng cao chất lượng chính trị cho lực lượng dân
dân quân tự vệ, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Dân quân tự vệ tạo sự chuyển biến mạnh mẽ ngang
quân, tự vệ và du kích là lực lượng của toàn dân tầm nhiệm vụ trên.
Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 3(58).2017 113
- NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
2.2. Chất lượng chính trị của lực lượng dân Ba là, sự rõ ràng, trong sạch, chuẩn mực trong các
quân tự vệ và sự cần thiết nâng cao chất quan hệ chính trị của lực lượng dân quân tự vệ
lượng chính trị của lực lượng dân quân tự vệ bao gồm các mối quan hệ chính trị - xã hội được
biểu hiện ở lai lịch chính trị, nguồn gốc xuất thân
Chất lượng chính trị của lực lượng dân quân
và truyền thống gia đình; ở sự tham gia các tổ
tự vệ
chức Đảng đoàn thể như: Công đoàn, Đoàn Thanh
Để có quan niệm khoa học về chất lượng chính niên,... và xử lý các quan hệ đó theo đúng chuẩn
trị, trước hết cần nhận thức khoa học về chính trị mực đạo đức và quy định của Luật Dân quân tự vệ.
của lực lượng dân quân tự vệ. Chính trị của lực
Bốn là, chất lượng hoạt động thực tiễn thể hiện
lượng dân quân tự vệ là chính trị của lực lượng vũ ở kết quả thực hiện chức năng, nhiệm vụ của lực
trang nhân dân Việt Nam vì dân quân tự vệ là một lượng dân quân tự vệ.
bộ phận của lực lượng vũ trang nhân dân nước
Các yếu tố cấu thành chất lượng chính trị có mối
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Chính trị
quan hệ biện chứng với nhau. Các yếu tố đó chịu
được biểu hiện ở mục tiêu, lý tưởng, hệ tư tưởng
sự tác động của: Môi trường chính trị, kinh tế - xã
chính trị, quan hệ chính trị, thể chế tổ chức chính
hội, an ninh của thế giới, khu vực và trong nước;
trị, chức năng, nhiệm vụ chính trị, các nguyên tắc
Nhiệm vụ quân sự, quốc phòng và bảo vệ Tổ
tổ chức, hoạt động theo quan điểm, đường lối của
quốc. Sự tác động đó có thể tạo điều kiện thuận
Đảng Cộng sản Việt Nam và Hiến pháp, pháp luật
lợi hoặc gây ra những cản trở khó khăn, thách
của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
thức đến việc nâng cao chất lượng chính trị của
Nói về vai trò của chính trị, Chủ tịch Hồ Chí Minh lực lượng dân quân tự vệ. Vì vậy, nâng cao chất
đã viết: “Trong xây dựng lực lượng vũ trang phải lượng chính trị cho lực lượng dân quân tự vệ là
lấy chính trị làm gốc” [8]. Vì vậy, giáo dục chính việc làm cần thiết.
trị cho lực lượng dân quân tự vệ là một nội dung Sự cần thiết nâng cao chất lượng chính trị của
quan trọng hàng đầu, nhằm làm cho dân quân tự lực lượng dân quân tự vệ
vệ nâng cao nhận thức về chính trị, lập trường tư
Hiện nay, việc bảo đảm chất lượng chính trị của
tưởng vững vàng, đạo đức cách mạng trong sáng.
dân quân tự vệ có nhiều thuận lợi, nhưng cũng
Trên cơ sở đó phát huy tinh thần trách nhiệm, sẵn
đang đứng trước những khó khăn, thách thức:
sàng hoàn thành nhiệm vụ, bảo vệ quê hương,
Những tiêu cực từ mặt trái của kinh tế thị trường
làng xóm, địa phương, đơn vị. đã và đang tác động đến mọi lĩnh vực của đời
Chất lượng chính trị của lực lượng dân quân tự vệ sống xã hội, làm cho một bộ phận bị suy thoái về
chính là tổng hòa của ý thức, hệ tư tưởng chính chính trị, đạo đức, lối sống, trong đó có lực lượng
trị, phẩm chất chính trị, quan hệ chính trị, năng lực dân quân tự vệ; Các thế lực thù địch dùng mọi thủ
chính trị của từng cán bộ, chiến sỹ, được thể hiện đoạn phá hoại sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý
ra ở các hoạt động chính trị thực tiễn thực hiện của Nhà nước đối với lực lượng vũ trang nhân
chức năng, nhiệm vụ chính trị. Chất lượng chính dân, chia rẽ lực lượng vũ trang với nhân dân, phá
trị của lực lượng dân quân tự vệ bao gồm các yếu hoại tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống của các
lực lượng vũ trang nhân dân nói chung và lực
tố sau:
lượng dân quân tự vệ nói riêng.
Một là, phẩm chất chính trị của cán bộ, chiến sỹ
Chất lượng chính trị của lực lượng dân quân tự
dân quân tự vệ bao gồm tình cảm, niềm tin chính
vệ có vai trò rất quan trọng đối với việc phát triển
trị và bản lĩnh chính trị.
phẩm chất năng lực của lực lượng dân quân tự
Hai là, năng lực chính trị của lực lượng dân quân vệ, vai trò đó được thể hiện ở những vấn đề sau:
tự vệ bao gồm năng lực nhận thức chính trị, trình Chất lượng chính trị giữ vai trò định hướng đúng
độ đào tạo về lý luận chính trị và năng lực hoạt cho mọi hoạt động thể hiện ở chức năng, nhiệm vụ
động thực tiễn chính trị. huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu, công
114 Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 3(58).2017
- LIÊN NGÀNH TRIẾT HỌC - XÃ HỘI HỌC - CHÍNH TRỊ HỌC
tác của lực lượng dân quân tự vệ; Chất lượng cho cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị vững
chính trị là nhân tố cơ bản, giữ vai trò chủ đạo, vàng, thống nhất cao về nhận thức, hành động.
định hướng sự phát triển các phẩm chất, nhân Để nâng cao hiệu quả giáo dục, tỉnh làm tốt việc
cách cán bộ, chiến sỹ lực lượng dân quân tự vệ. bồi dưỡng, tập huấn cho đội ngũ báo cáo viên; chỉ
Chất lượng chính trị của lực lượng dân quân tự đạo các đơn vị đổi mới phương pháp, hình thức
vệ là nhân tố góp phần quan trọng xây dựng đơn giáo dục theo hướng “thiết thực, hiệu quả”; kết
vị dân quân tự vệ vững mạnh về chính trị, hoàn hợp hài hòa giữa giáo dục nhiệm vụ với giáo dục
thành mọi nhiệm vụ được giao. truyền thống của địa phương, của lực lượng dân
quân tự vệ tỉnh. Từ đó, cán bộ, chiến sĩ dân quân
Vì vậy, xây dựng lực lượng dân quân tự vệ vững
tự vệ tỉnh có được bản lĩnh chính trị vững vàng và
mạnh về chính trị có ý nghĩa hết sức quan trọng,
khả năng hoàn thành nhiệm vụ cao.
trong đó việc nâng cao chất lượng chính trị của
lực lượng dân quân tự vệ là vấn đề then chốt. Để xây dựng lực lượng mạnh trước hết phải có đội
ngũ cán bộ đủ mạnh. Nhận thức như vậy nên từ
3. THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG CHÍNH TRỊ VÀ
năm 2011 đến 2015, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh đã
CÔNG TÁC GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ CỦA LỰC
tổ chức 10 lớp tập huấn, bồi dưỡng cho hơn 900
LƯỢNG DÂN QUÂN TỰ VỆ TỈNH HẢI DƯƠNG
lượt cán bộ cơ quan quân sự cấp xã, bồi dưỡng
HIỆN NAY
cho hơn 8.000 lượt cán bộ, giáo viên quân sự cơ
3.1. Thực trạng chất lượng chính trị và công sở [1]. Thời gian qua, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh đã
tác giáo dục chính trị của lực lượng dân quân chỉ đạo cơ quan quân sự các cấp tham mưu cho
tự vệ cấp ủy, chính quyền địa phương tạo nguồn, quy
hoạch, đưa đi đào tạo được gần 350 cán bộ Ban
Hiện nay, lực lượng dân quân tự vệ tỉnh Hải
Chỉ huy quân sự xã (phường, thị trấn) theo các
Dương chiếm hơn 1,5% so với số dân, đoàn viên,
chương trình trung cấp, cao đẳng, đại học chuyên
thanh niên chiếm khoảng 60%, nữ chiếm khoảng
nghiệp quân sự cơ sở. Mặt khác, tỉnh còn tổ chức
9% [1]. Cùng với xây dựng lực lượng dân quân tự
tập huấn, bồi dưỡng cho gần 1.500 thôn, khu đội
vệ đủ về cơ cấu, số lượng, cấp ủy, chính quyền
trưởng tại Trường Quân sự tỉnh. Kết quả đó đã
địa phương, các cơ quan, đơn vị còn chú trọng
góp phần tích cực vào việc chuẩn hóa đội ngũ cán
nâng cao chất lượng chính trị của lực lượng dân
bộ quân sự ở cơ sở. Đến năm 2015, tỉnh đã xây
quân tự vệ.
dựng được 577 cơ sở dân quân tự vệ, trong đó có
Xây dựng lực lượng dân quân tự vệ tỉnh vững 312 cơ sở tự vệ; kiện toàn đủ biên chế Ban Chỉ
mạnh về chính trị được Đảng ủy Quân sự, Bộ huy quân sự của 265/265 xã (phường, thị trấn) và
Chỉ huy quân sự tỉnh xác định là nội dung quan 92 cơ quan, tổ chức. Qua đó đã nâng cao trình độ,
trọng hàng đầu. Vì đây là cơ sở để nâng cao chất năng lực, phương pháp, tác phong công tác của
lượng tổng hợp của lực lượng dân quân tự vệ, và đội ngũ cán bộ cơ sở nói riêng và chất lượng lực
là nhân tố đảm bảo cho lực lượng vũ trang thực lượng dân quân tự vệ nói chung.
sự là lực lượng trung thành, tin cậy của cấp ủy,
Xuyên suốt quá trình xây dựng lực lượng dân quân
chính quyền, nhân dân địa phương, cơ sở. Cơ
tự vệ, tỉnh luôn coi trọng nâng cao năng lực lãnh
quan, đơn vị các cấp đã thực hiện chương trình,
đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng các cấp,
nội dung giáo dục chính trị hằng năm cho lực
nhất là ở cấp cơ sở. Bằng nhiều biện pháp đồng
lượng dân quân tự vệ theo quy định. Lựa chọn
bộ, tỉnh đã xây dựng và phát huy tốt vai trò của
các chuyên đề bổ sung có nội dung sát với chức
257 chi bộ dân quân cơ động ở các xã, phường,
năng, nhiệm vụ dân quân tự vệ, phù hợp với đặc
thị trấn. Từ năm 2009 đến 2015, các cơ sở đã
điểm địa bàn.
kết nạp khoảng 140 đồng chí dân quân tự vệ vào
Từ nhận thức đó, Đảng ủy Quân sự tỉnh đã chỉ Đảng, nâng tỷ lệ đảng viên trong dân quân tự vệ
đạo các cơ quan, đơn vị, địa phương đẩy mạnh lên trên 17% [1]. Hiện nay, tỉnh đang triển khai xây
công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, xây dựng dựng điểm 08 chi bộ quân sự xã (phường, thị trấn)
Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 3(58).2017 115
- NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
của 04 huyện và thành phố Hải Dương, làm cơ sở ngũ cán bộ trong việc lãnh đạo, chỉ đạo thực hiệc
rút kinh nghiệm, nhân rộng. Nhiều năm qua, Đảng các nhiệm vụ của lực lượng dân quân tự vệ nơi
bộ Quân sự tỉnh luôn có trên 95% tổ chức đảng mình phụ trách.
đạt trong sạch, vững mạnh, không có tổ chức Do đặc điểm của lực lượng dân quân tự vệ là
đảng yếu kém; 100% đảng viên đủ tư cách; trong không thoát ly khỏi sản xuất, có vai trò gương mẫu
đó, gần 90% đảng viên đủ tư cách hoàn thành tốt xung kích trong lao động sản xuất, những nơi khó
và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ [1]. Từ đó cho khăn nguy hiểm, nơi bị thiên tai, nên dân quân tự
thấy sự trong sạch, sự chuẩn mực trong các quan vệ phải thực hiện hai nhiệm vụ: công tác và học
hệ chính trị của lực lượng dân quân tự vệ đã đáp tập. Do đó, việc học tập lý luận chính trị bị ảnh
ứng được yêu cầu đề ra. hưởng chi phối rất nhiều bởi công việc. Kết quả
học tập không cao, kiến thức lý luận và thực tiễn
Tuy nhiên, các cấp ủy đảng, chính quyền, cơ lĩnh hội không nhiều.
quan, đơn vị của tỉnh chưa quan tâm đúng mức
Bên cạnh đó, thời lượng huấn luyện của lực lượng
về tuyên truyền, giáo dục nâng cao trình độ chính
dân quân tự vệ chưa hợp lý. Với thời gian trung
trị, kiến thức quốc phòng, quân sự địa phương
bình 7 - 15 ngày mỗi năm, chương trình phải
và quản lý nhà nước về quốc phòng cho cán bộ,
chuyển tải một nội dung rộng lớn bao gồm cả hai
đảng viên và nhân dân. Chưa thường xuyên làm
lĩnh vực: chính trị và huấn luyện quân sự. Do đó,
tốt việc kết hợp chặt chẽ hai nhiệm vụ chiến lược việc giáo dục chính trị không được đảm bảo, nội
phát triển kinh tế với củng cố quốc phòng, an dung chương trình không truyền tải hết đến người
ninh trong công tác của mỗi cấp, mỗi ngành và học, chất lượng học tập bị hạn chế. Các bài giảng
địa phương, đơn vị. Bên cạnh đó, lực lượng dân còn mang nặng tính lý luận, chưa sát với yêu cầu
quân tự vệ vừa tham gia sản xuất vừa tham gia thực tiễn, không có các quá trình trải nghiệm thực
học tập chính trị nên chất lượng chính trị còn một tế. Vì vậy, chương trình giáo dục lý luận chính trị
số hạn chế. chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu của nhiệm vụ
đào tạo, dẫn đến chất lượng hoạt động thực tiễn
Một số chiến sĩ dân quân tự vệ có nhận thức chưa của lực lượng dân quân tự vệ tỉnh còn hạn chế.
đầy đủ về vai trò của lực lượng dân quân tự vệ
Cơ cấu độ tuổi, trình độ của lực lượng dân quân
nên khi tham gia lớp học về chính trị không tập
tự vệ không đồng đều ở một số địa phương, cơ
trung, ngại học tập, nghiên cứu lý luận. Chính điều
sở. Theo quy định của Luật Dân quân tự vệ năm
này đã dẫn đến tâm lý xem nhẹ hoặc không quan
2009, công dân trong độ tuổi tham gia lực lượng
tâm đến việc nâng cao chất lượng, đặc biệt chất dân quân tự vệ từ đủ 18 đến 40 tuổi đối với nữ, từ
lượng chính trị trong lực lượng dân quân tự vệ. Từ đủ 18 đến 45 tuổi đối với nam. Nhưng lực lượng
đó, họ thực hiện vai trò, nhiệm vụ của lực lượng này đang trong độ tuổi lao động, là trụ cột chính
dân quân tự vệ chưa đầy đủ. để nuôi sống gia đình nên thường hay đi làm ăn
xa, dài ngày. Vì vậy, cơ cấu độ tuổi dân quân tự
Trong xây dựng lực lượng vũ trang quần chúng, đi
vệ, trình độ không đồng đều ở mỗi địa phương,
đôi với việc tăng cường sự lãnh đạo của các cấp
đơn vị, cũng như giữa các địa phương, đơn vị.
ủy Đảng, thì khâu then chốt có ý nghĩa quyết định
Điều này gây khó khăn trong quá trình giáo dục
đến nâng cao chất lượng tổng hợp nói chung, chính trị và tập huấn về quân sự nên việc thực
chất lượng chính trị nói riêng là xây dựng đội ngũ hiện chức năng, nhiệm vụ của lực lượng dân quân
cán bộ dân quân tự vệ. Cùng với phẩm chất chính tư vệ chưa đạt hiệu quả tối đa.
trị, cán bộ dân quân tự vệ phải có năng lực tương
Như vậy, thực trạng chất lượng chính trị của lực
đối toàn diện cả về quân sự, quốc phòng, an ninh
lượng dân quân tự vệ ở tỉnh Hải Dương hiện nay
và kinh tế, chính trị, xã hội ở địa phương, đơn vị
có những ưu điểm và hạn chế nhất định.
mình. Tuy nhiên, hiện nay cán bộ dân quân tự vệ
ở các cơ sở chủ yếu là được điều chuyển trong 3.2. Đánh giá thực trạng
địa phương, đơn vị, không qua đào tạo chính quy. Những ưu điểm về chất lượng chính trị của lực
Chính điều này đã gây không ít khó khăn cho đội lượng dân quân tự vệ tỉnh Hải Dương
116 Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 3(58).2017
- LIÊN NGÀNH TRIẾT HỌC - XÃ HỘI HỌC - CHÍNH TRỊ HỌC
Một là, phẩm chất chính trị của cán bộ, chiến sĩ Sự hạn chế về chất lượng chính trị đã khiến cho
dân quân tự vệ luôn vững vàng, đạo đức cách một bộ phận lực lượng dân quân tự vệ ở tỉnh Hải
mạng trong sáng, có khả năng hoàn thành mọi Dương hiện nay không nhận thức rõ vai trò, nhiệm
nhiệm vụ khi có tình huống xảy ra. vụ của mình khi thực hiện các nhiệm vụ được
giao. Do sự phá hoại về chính trị tư tưởng của các
Hai là, năng lực chính trị của cán bộ dân quân
thế lực thù địch và những tác động từ mặt trái cơ
tự vệ ngày càng được nâng cao. Ban Chỉ huy
chế kinh tế thị trường, các tệ nạn và tiêu cực xã
Quân sự tỉnh kết hợp giáo dục chính trị với quán
hội, nên việc giáo dục chính trị cho lực lượng này
triệt tình hình chính trị, nâng cao ý thức cảnh giác
là vấn đề hết sức quan trọng, cần có những giải
trước âm mưu, thủ đoạn của chiến lược “diễn biến
pháp phù hợp.
hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch.
4. CÁC GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM NÂNG CAO
Ba là, sự chuẩn mực trong các quan hệ chính trị
CHẤT LƯỢNG CHÍNH TRỊ CỦA LỰC LƯỢNG
của lực lượng dân quân tự vệ và việc thực hiện
DÂN QUÂN TỰ VỆ Ở TỈNH HẢI DƯƠNG
chức năng, nhiệm vụ của lực lượng dân quân tự
HIỆN NAY
vệ được đảm bảo về cơ bản.
Một là, nâng cao nhận thức về vai trò, nhiệm
Những ưu điểm trên đây đã góp phần nâng cao
vụ của lực lượng dân quân tự vệ ở địa phương,
chất lượng chính trị của lực lượng dân quân tự
cơ sở
vệ tỉnh, giúp họ hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ theo
quy định của Luật Dân quân tự vệ và nhiệm vụ Khi nói đến chiến tranh nhân dân thì không thể
chính trị được giao. Tuy nhiên, bên cạnh những không nói đến vai trò chiến lược của dân quân
ưu điểm trong việc nâng cao chất lượng chính trị tự vệ. Do đó, các địa phương, đơn vị cần tiếp tục
của lực lượng dân quân tự vệ tỉnh Hải Dương, thì quán triệt sâu sắc Nghị quyết Đại hội Đảng toàn
vẫn còn những hạn chế làm ảnh hưởng một phần quốc lần thứ XII, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân
nào đó đến chất lượng chính trị của lực lượng dân đội lần thứ X và các nghị quyết, chỉ thị, văn bản
quân tự vệ. pháp luật của Đảng, Chính phủ về dân quân tự
vệ. Trong đó coi trọng quán triệt Nghị quyết Trung
Những hạn chế về chất lượng chính trị của lực
ương 8 (Khóa XI) về "Chiến lược bảo vệ Tổ quốc
lượng dân quân tự vệ tỉnh Hải Dương
trong tình hình mới"; Chỉ thị số 16-CT/TW của
Một là, nhận thức về vị trí, vai trò của một bộ phận Ban Bí thư Trung ương Đảng (Khóa IX) về "Tăng
lực lượng dân quân tự vệ chưa đầy đủ, dẫn đến cường sự lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng
năng lực chính trị chưa cao. dân quân tự vệ và lực lượng dự bị động viên trong
tình hình mới". Cơ quan quân sự các cấp cần làm
Hai là, năng lực chính trị của cán bộ lực lượng
tốt công tác tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền
dân quân tự vệ tỉnh vẫn còn hạn chế. Thời gian
lãnh đạo, chỉ đạo công tác quân sự, quốc phòng,
cán bộ, chiến sĩ dân quân tự vệ tham gia những
công tác dân quân tự vệ phù hợp tình hình thực
buổi tập huấn chưa được đầy đủ vì còn phải thực
tế. Ủy ban nhân dân các tỉnh (thành phố) cần tăng
hiện nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị và tham gia lao
cường hiệu lực quản lý nhà nước đối với công tác
động sản xuất.
dân quân tự vệ. Đồng thời, tuyên truyền, phổ biến
Ba là, chất lượng hoạt động thực tiễn của lực giáo dục pháp luật dân quân tự vệ cho mọi người
lượng dân quân tự vệ tỉnh chưa được đồng bộ. dân, kể cả ở nông thôn về vị trí, vai trò và tầm
Vai trò chủ trì phối hợp trung tâm hiệp đồng của quan trọng của lực lượng dân quân tự vệ trong
cơ quan, Ban Chỉ huy quân sự tỉnh tham mưu cho điều kiện thời bình. Từ đó, tạo sự chuyển biến
Đảng ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh còn hạn chế, chưa mạnh mẽ về trách nhiệm, nhất là của đội ngũ cán
nắm bắt kịp thời tình hình và biến động của lực bộ lãnh đạo, chủ trì các cấp đối với nhiệm vụ xây
lượng dân quân tự vệ trên địa bàn tỉnh. dựng dân quân tự vệ.
Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 3(58).2017 117
- NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
Bên cạnh đó, cán bộ các cấp phối hợp chặt chẽ Dân quân tự vệ; chức trách, nhiệm vụ của người
với các lực lượng tăng cường kiểm tra việc thực cán bộ; các Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng ủy quân
hiện xây dựng lực lượng dân quân tự vệ trên địa sự các cấp, mệnh lệnh của chỉ huy của cơ quan
bàn, kịp thời nắm bắt những khó khăn, vướng chính trị cấp trên, nắm vững nhiệm vụ và tình
mắc, đề xuất, tham mưu cấp ủy, chính quyền địa hình mọi mặt của Dân quân tự vệ, tình hình quốc
phương trong lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý nhà nước phòng - an ninh ở địa phương, lập kế hoach phân
về xây dựng lực lượng dân quân tự vệ đáp ứng công khoa học các nhiệm vụ; Đồng thời có năng
yêu cầu trước mắt, lâu dài. Nhận thức đúng đắn lực chỉ huy, tổ chức tốt các nhiệm vụ xây dựng,
vai trò của dân quân tự vệ có ý nghĩa rất quan chiến đấu, phục vụ chiến đấu, tuyên truyền phục
trọng đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ vụ quốc phòng và giáo dục quốc phòng, thực hiện
quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. chính sách hậu phương quân đội… Đây vừa là
Hai là, đổi mới phương pháp giáo dục chính trị phù yêu cầu, vừa là mục tiêu phấn đấu trong những
hợp với trình độ cán bộ và điều kiện thực tế của năm tới nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ dân quân
địa phương tự vệ, đặc biệt là cán bộ chỉ huy quân sự cơ sở
là cán bộ bố trí chuyên trách, qua rèn luyện trong
Để thực hiện giải pháp này, một mặt phải căn cứ
quân đội và thực tiễn công tác.
vào yêu cầu thực tiễn của địa phương và quan
điểm chỉ đạo chung của Đảng; mặt khác, phải Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng đã
tranh thủ sự đóng góp rộng rãi của các học viên, chỉ rõ “Tăng cường nghiên cứu lý luận, tổng kết
đồng nghiệp, lãnh đạo, các chuyên gia, các nhà thực tiễn làm sáng tỏ một số vấn đề về đảng cầm
khoa học để xây dựng chương trình ngày càng quyền, về chủ nghĩa xã hội, con đường đi lên chủ
hoàn thiện, đáp ứng yêu cầu đổi mới, nâng cao nghĩa xã hội ở nước ta và những vấn đề mới nảy
chất lượng và hiệu quả của công tác giáo dục sinh trong quá trình đổi mới, không ngừng phát
chính trị cho lực lượng dân quân tự vệ. triển lý luận, đề ra đường lối và chủ trương đáp
ứng yêu cầu phát triển của đất nước” [5]. Để nâng
Cùng với việc đổi mới nội dung chương trình, giáo
cao chất lượng chính trị gắn với tăng cường công
trình, việc đổi mới phương pháp giáo dục tăng
tác tổng kết thực tiễn, người cán bộ dân quân tự
cường nêu vấn đề, gợi mở nhằm phát huy tính
tích cực, sáng tạo của người học cũng được coi vệ cấp cơ sở phải thường xuyên đi sâu, đi sát vào
là giải pháp vô cùng cần thiết. Có thể bắt đầu từ trong thực tiễn để phát hiện ra những nhân tố mới,
những vấn đề chính trị bức xúc hiện nay đang tác những điển hình tiên tiến, những thành công cũng
động trực tiếp đến đời sống hàng ngày của người như thất bại trong hoạt động thực tiễn để kiểm tra
học mà giải quyết những vấn đề đó bắt buộc phải kiến thức lý luận chính trị của mình và từ đó có
tư duy qua việc nhận thức, hiểu biết về đường lối biện pháp hoàn thiện bản thân. Có như vậy họ
đổi mới của Đảng, Nhà nước ta. Khi giảng viên có mới nâng cao được chất lượng chính trị của mình
phương pháp giảng dạy tốt thì hiệu quả bài giảng và đáp ứng tốt hơn yêu cầu của sự nghiệp công
sẽ được nâng lên. Ngược lại, nếu giảng viên giảng nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn
dạy không tốt sẽ làm cho tiết giảng trở nên nặng ở địa phương.
nề và ảnh hưởng lớn đến tâm lý của người học. Việc bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quân sự cơ sở
Ba là, nâng cao trách nhiệm và năng lực, trình độ cần được tiến hành một cách cơ bản, hệ thống ở
cho đội ngũ cán bộ dân quân tự vệ ở địa phương, các trường quân sự địa phương tỉnh, thành phố
cơ sở, gắn nâng cao chất lượng chính trị với tăng theo nội dung chương trình quy định cho từng đối
cường công tác tổng kết thực tiễn tượng, nhất là cán bộ mới được bổ nhiệm.
Để thực hiện giải pháp này đòi hỏi mỗi cán bộ dân Bốn là, bổ sung ngân sách sự nghiệp quốc phòng
quân tự vệ phải là những người hiểu biết sâu sắc: địa phương và chính sách đối với dân quân tự vệ,
Điều lệ Đảng, đường lối, chính sách, chủ trương tạo thêm việc làm và phát triển kinh tế ở các địa
của Đảng, pháp luật của Nhà nước, Pháp lệnh phương, cơ sở
118 Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 3(58).2017
- LIÊN NGÀNH TRIẾT HỌC - XÃ HỘI HỌC - CHÍNH TRỊ HỌC
Khi đất nước có chiến tranh, dân quân tự vệ vừa dựng những giải pháp mang tính tham khảo, góp
là dân, vừa là quân, hoạt động của dân quân tự phần nâng cao chất lượng chính trị cho lực lượng
vệ chủ yếu dựa vào tinh thần tự nguyện, tự giác dân quân tự vệ tỉnh Hải Dương hiện nay, giúp lực
của quần chúng. Nhưng trong thời bình hiện nay lượng này nhận thức đúng vai trò, nhiệm vụ của
thì khác, cần quan tâm đến các chính sách vật mình và tích cực rèn luyện nâng cao chất lượng
chất, đãi ngộ phù hợp cho lực lượng này. Hoạt chính trị, góp phần xây dựng tỉnh Hải Dương ngày
động của dân quân tự vệ mạnh hay yếu phụ thuộc càng phát triển.
một phần vào ngân sách và chính sách bảo đảm
cho lực lượng dân quân tự vệ hoạt động ở địa
TÀI LIỆU THAM KHẢO
phương, cơ sở. Tất nhiên, vật chất không phải là
yếu tố quyết định, phải coi trọng giáo dục chính [1]. Báo cáo tình hình cán bộ, chiến sĩ dân quân tự vệ
trị, nâng cao nhận thức trách nhiệm, quán triệt tư tỉnh Hải Dương (2015). Ủy ban nhân dân tỉnh Hải
tưởng cho dân quân tự vệ. Dương.
Việc huy động ngân sách và thực hiện chính sách [2]. Chỉ thị số 16-CT/TW về "Tăng cường sự lãnh đạo
đảm bảo cho dân quân tự vệ cần phải đa dạng, của Đảng đối với lực lượng dân quân tự vệ và lực
phù hợp với từng điều kiện cụ thể của từng cơ sở lượng dự bị động viên trong tình hình mới". Ban Bí
địa phương, khéo kết hợp và phát huy các nguồn thư Trung ương Đảng, Khóa IX.
vật chất bảo đảm như: Nhà nước, địa phương, [3]. Nguyễn Tiến Chung (2013). Nâng cao chất lượng
nhân dân bảo trợ, tự sản xuất. chính trị của lực lượng dân quân tự vệ Khu vực I
5. KẾT LUẬN giai đoạn hiện nay. Luận án tiến sĩ Chính trị học,
Học viện Chính trị.
Như vậy, lực lượng dân quân tự vệ là một trong
những lực lượng quan trọng cùng với các thành [4]. Dân quân tự vệ làm công tác dân vận (2013). NXB
phần khác trong lực lượng vũ trang tỉnh Hải Dương Quân đội nhân dân.
có nhiệm vụ chống mọi âm mưu thủ đoạn “diễn [5]. Đảng Cộng sản Việt Nam (2011). Văn kiện Đại hội
biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù đại biểu toàn quốc lần thứ XI. NXB Chính trị quốc
địch để bảo vệ địa phương, cơ sở. Để hoàn thành gia, Hà Nội.
được nhiệm vụ này, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh đã [6]. Điều lệ công tác tham mưu tác chiến Dân quân tự vệ
chú trọng nâng cao chất lượng dân quân tự vệ. (2013). NXB Quân đội nhân dân.
Từ lý luận và những thành tích đạt được cũng
[7]. Hồ Chí Minh (2002). Toàn tập, tập 5, tr.132. NXB
như những tồn tại về chất lượng chính trị của dân
Chính trị quốc gia.
quân tự vệ tỉnh Hải Dương trong những năm qua,
tác giả đã tham khảo, nghiên cứu và đưa những [8]. Hồ Chí Minh (2002). Toàn tập, sđd, tập 7, tr. 389.
vấn đề đang được đặt ra cần giải quyết để xây [9]. Luật Dân quân tự vệ (2009). Số: 43/2009/QH12.
Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 3(58).2017 119
nguon tai.lieu . vn