Xem mẫu

  1. HÀ NỘI - 2013
  2. Chó dÉn cña Nhµ xuÊt b¶n Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, l·nh tô kÝnh yªu cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam, chiÕn sÜ xuÊt s¾c cña phong trµo céng s¶n quèc tÕ, dï bËn tr¨m c«ng ngµn viÖc nh­ng Ng­êi vÉn lu«n quan t©m tíi ®êi sèng, t×nh c¶m cña nh©n d©n nãi chung, vµ c¸n bé, chiÕn sÜ, nh÷ng ng­êi gióp viÖc B¸c nãi riªng. Suèt ®êi, Ng­êi "chØ cã mét sù ham muèn, ham muèn tét bËc, lµ lµm sao cho n­íc ta ®­îc hoµn toµn ®éc lËp, d©n ta ®­îc hoµn toµn tù do, ®ång bµo ai còng cã c¬m ¨n ¸o mÆc, ai còng ®­îc häc hµnh". Ng­êi lu«n lµ tÊm g­¬ng s¸ng vÒ ®¹o ®øc c¸ch m¹ng vµ lèi sèng mÉu mùc cho chóng ta noi theo. §Ó gãp phÇn lµm tèt h¬n n÷a viÖc nghiªn cøu, tuyªn truyÒn, gi¸o dôc t­ t­ëng Hå ChÝ Minh theo tinh thÇn ChØ thÞ sè 03-CT/TW ngµy 14-5-2011 cña Bé ChÝnh trÞ vÒ tiÕp tôc ®Èy m¹nh viÖc häc tËp vµ lµm theo tÊm g­¬ng ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh, nh©n dÞp kû niÖm lÇn thø 123 Ngµy sinh cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia - Sù thËt xuÊt b¶n cuèn s¸ch KÓ chuyÖn B¸c Hå ë Tuyªn Quang do ®ång chÝ Ng« Qu©n LËp, nguyªn Gi¸m ®èc Ban Qu¶n lý Khu Du lÞch lÞch sö v¨n hãa vµ sinh th¸i T©n Trµo s­u tÇm, tuyÓn chän. 5
  3. Cuèn s¸ch lµ tËp hîp nh÷ng mÈu chuyÖn vÒ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh khi Ng­êi sèng vµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng t¹i Tuyªn Quang - Thñ ®« cña c¸ch m¹ng, trong thêi kú tiÒn khëi nghÜa vµ trong kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p x©m l­îc. Xin tr©n träng giíi thiÖu cuèn s¸ch cïng b¹n ®äc. Th¸ng 6 n¨m 2013 Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia - sù thËt 6
  4. nh­ gi÷ ®ång b¹c tr¾ng* §oµn minh tuÊn ¤ng NguyÔn TiÕn Sù lµ ng­êi ®Çu tiªn cña tØnh Tuyªn Quang ®ãn B¸c Hå vÒ nhµ m×nh ë. Trë vÒ th¨m m¸i ®×nh Hång Th¸i, c©y ®a T©n Trµo, tuæi trÎ Tuyªn Quang ®· ®­îc nghe «ng kÓ chuyÖn vÒ B¸c Hå mu«n vµn kÝnh yªu cña thÕ hÖ trÎ ViÖt Nam. 1. nh­ gi÷ ®ång b¹c tr¾ng Mét b÷a chÞ em phô n÷ th«n T©n LËp (x· T©n Trµo, huyÖn S¬n D­¬ng) tËp trung xay thãc, gi· g¹o chuÈn bÞ l­¬ng thùc cho c¸n bé, bé ®éi th× B¸c ®i c«ng t¸c qua, dõng l¹i hái chuyÖn: - ChÞ em cã biÕt m×nh xay thãc, gi· g¹o thÕ nµy lµ ®Ó lµm g× kh«ng? Mäi ng­êi ch­a hiÓu, nªn ®­a m¾t nh×n nhau. B¸c nãi tiÕp: __________ * ChuyÖn kÓ vÒ B¸c Hå, Nxb. NghÖ An, 2000, t. III, tr. 23-24. 7
  5. - Xay thãc, gi· g¹o ®Ó c¸n bé vµ bé ®éi cã c¬m ¨n ®¸nh T©y, ®uæi NhËt. Nh­ vËy lµ chÞ em ta còng gãp phÇn ®¸nh T©y, ®uæi NhËt ®ã. B¸c l¹i hái: "- NÕu chÞ em ta cã ®ång b¹c tr¾ng th× cÊt giÊu ë ®©u cho khái mÊt?". ChÞ em vui vÎ tr¶ lêi B¸c. Ng­êi th× nãi lµ cho vµo hßm kho¸ l¹i. Ng­êi th× cho lµ bá vµo tói v¶i lu«n mang ë bªn m×nh... §îi mäi ng­êi nãi hÕt, B¸c kÕt luËn: - Ai nãi còng ®óng. CÊt nh­ vËy lµ kÝn. B©y giê ë b¶n ta cã c¸n bé, bé ®éi, chóng ta còng ph¶i gi÷ bÝ mËt b¶o vÖ hä cÈn thËn nh­ gi÷ ®ång b¹c tr¾ng. V× nÕu ®Ó lé ra th× dÔ háng mÊt viÖc n­íc. 2. Kh«ng ai kh«n hÕt ®­îc ®©u ¤ng NguyÔn TiÕn Sù kÓ l¹i: Trong thêi gian ë cïng víi gia ®×nh t«i, mét lÇn sau b÷a c¬m, B¸c hái. - ¤ng chñ nhiÖm ViÖt Minh cña x· T©n Trµo bao nhiªu tuæi råi? - Th­a B¸c, t«i ba m­¬i t¸m. Tuy ch­a giµ nh­ng còng ®· yÕu. B¸c liÒn b¶o: - Chó cßn khoÎ l¾m. Nªn ®i häc cho biÕt ch÷, ph¶i 8
  6. häc nhiÒu. Häc v¨n ho¸, häc kinh nghiÖm c«ng t¸c ë mäi ng­êi, mäi løa tuæi ®Ó lµm viÖc tèt h¬n. Kh«ng ai kh«n hÕt ®­îc ®©u. Råi B¸c kÓ chuyÖn: Mét h«m ®i c«ng t¸c, gi÷a ®­êng gÆp m­a to. §­êng võa dèc l¹i tr¬n nªn ph¶i thËn träng b­íc tõng b­íc mét. Bçng gÆp ba em bÐ cïng tró m­a ë c¸i lÒu bªn ®­êng. Nh×n t«i ®i chËm, mét em nãi: - Chµ! Cô giµ nµy trêi m­a, ®­êng tr¬n ®i kh«ng cã gËy mµ kh«ng sî ng· nhØ. Tõ b÷a Êy vÒ sau hÔ ®i ®­êng gÆp m­a tr¬n, nhí lêi c¸c ch¸u kh¸o nhau t«i ®Òu t×m gËy ®Ó chèng. Qu¶ nhiªn cã chiÕc gËy ®i dÔ h¬n mµ l¹i kh«ng sî ng·. 9
  7. GÆp B¸c* nh­ ®µm §Çu th¸ng 7-1945, t«i ®­îc cö ®i häc Tr­êng qu©n chÝnh kh¸ng NhËt, råi ®­îc ph©n c«ng phô tr¸ch mét tiÓu ®éi Tuyªn truyÒn Gi¶i phãng qu©n ®i x©y dùng chÝnh quyÒn ë x· Kim Long vµ c¸c b¶n vïng chung quanh khu T©n Trµo. ChÝnh dÞp ®ã, t«i cã may m¾n ®­îc gÆp B¸c Hå. H«m Êy, t«i ®ang häp víi Ban ChÊp hµnh Thanh niªn T©n Trµo trªn mét nhµ sµn ë ®Þa ph­¬ng, th× cã mét cô giµ ®Ó r©u dµi, mÆc ¸o chµm, tíi ©n cÇn hái: - Ch¸u cã ph¶i lµ c¸n bé vïng nµy kh«ng? - Th­a cô, ch¸u lµ Loan, ®­îc cÊp trªn ph©n c«ng c«ng t¸c ë vïng nµy - T«i véi ®¸p. Nghe t«i b¸o c¸o mét sè t×nh h×nh trong vïng, «ng cô vui vÎ c¨n dÆn: - Vïng nµy lµ c¨n cø ®Þa c¸ch m¹ng. §ång bµo lµ __________ * ChuyÖn kÓ vÒ B¸c Hå, Nxb. NghÖ An, 2000, t. III, tr. 178 - 179. 10
  8. ng­êi d©n téc cã nhiÒu phong tôc riªng. Ch¸u ph¶i t×m hiÓu cho kü ®Ó khái lµm phËt lßng hä, cã nh­ vËy míi lµm tèt ®­îc c«ng t¸c cña m×nh... - H«m sau t«i gÆp anh Vâ Nguyªn Gi¸p míi biÕt cô giµ ®ã chÝnh lµ B¸c Hå kÝnh yªu. H×nh ¶nh vµ lêi c¨n dÆn gi¶n dÞ ®ã cña B¸c Hå h«m ®ã ®Õn b©y giê, qua mÊy chôc n¨m trêi, t«i vÉn kh«ng thÓ nµo quªn. 11
  9. §ång chÝ ®· thÊy ng­êi céng s¶n nµo ch­a?* ViÖt Dòng kÓ Ngäc ch©u ghi Anh ViÖt Dòng vµo Qu©n gi¶i phãng Ýt l©u sau th× ®­îc ®i dù líp huÊn luyÖn cña Tæng bé ViÖt Minh. Líp häc ®ã do mét “«ng cô” phô tr¸ch. Trong buæi häc ®Çu tiªn, “«ng cô” ®­a cho mçi ng­êi mét quyÓn s¸ch nhá, trong ®ã cã nãi vÒ Ch­¬ng tr×nh, §iÒu lÖ cña ViÖt Minh, råi b¶o ®äc kü. ThÊy s¸ch cã ghi “trong MÆt trËn ViÖt Minh cã c¶ §¶ng Céng s¶n” th× ViÖt Dòng giËt m×nh, ng¬ ng¸c. ThËt kh«ng thÓ ngê ®­îc! Khi “«ng cô” b¶o c¸c häc viªn nªu lªn nh÷ng ®iÒu ch­a hiÓu, anh ViÖt Dòng liÒn hái: - Th­a cô, t¹i sao trong MÆt trËn ViÖt Minh l¹i cã c¶ §¶ng Céng s¶n? __________ * ChuyÖn kÓ vÒ B¸c Hå, Nxb. NghÖ An, 1998, t. I, tr. 128 - 132. 12
  10. Trong líp cã tiÕng x× xµo lµm anh lo sî. Nh­ng “«ng cô” ra hiÖu cho mäi ng­êi trËt tù, råi hái: - §ång chÝ hiÓu vÒ §¶ng Céng s¶n nh­ thÕ nµo? - Th­a cô, ch¸u ch­a hiÓu nh­ng nghe ng­êi ta nãi céng s¶n kh«ng tèt, hä chñ tr­¬ng c¸i g× còng chung ch¹, l¹i kh«ng cã gia ®×nh, kh«ng cã Tæ quèc... Nghe ViÖt Dòng nãi, nhiÒu häc viªn tá vÎ ng¹c nhiªn, khã chÞu, cßn “«ng cô” cã vÎ nh­ c­êi, hái thªm: - §ång chÝ nghe ai nãi nh­ vËy? Nh÷ng ng­êi Êy lµ thÕ nµo víi T©y, víi NhËt? - Hä lµ... lµ nh÷ng ng­êi... lµm viÖc cho T©y, cho NhËt. ViÖt Dòng b¾t ®Çu vì lÏ ra. “¤ng cô” liÒn hái tiÕp: - §ång chÝ nghe Ph¸p, NhËt nãi vÒ ViÖt Minh nh­ thÕ nµo? - Hä nãi ViÖt Minh lµ giÆc cá, lµ ¨n c­íp ¹. “¤ng cô” l¹i chØ ®Þnh mét häc viªn kh¸c t×m c¸ch tr¶ lêi cho ViÖt Dòng. Häc viªn Êy th­a: - §Õ quèc Ph¸p, ph¸t xÝt NhËt ghÐt céng s¶n còng nh­ ghÐt ViÖt Minh ta. Chóng nã bÞa ra ®ñ ®iÒu xÊu xa ®Ó g¸n cho céng s¶n vµ ViÖt Minh, nh­ng sù thËt lµ nh÷ng ng­êi céng s¶n kiªn quyÕt ®¸nh Ph¸p, ®uæi NhËt nhÊt, nªn §¶ng Céng s¶n lµ nßng cèt, lµ c¬ quan tham m­u cña MÆt trËn ViÖt Minh... “¤ng cô” l¹i hái ViÖt Dòng: - §ång chÝ ®· hiÓu ch­a? - Th­a cô, ®· h¬i hiÓu. 13
  11. “¤ng cô” dÞu dµng gi¶i thÝch thªm, råi hái: - §ång chÝ ®· gÆp ng­êi céng s¶n nµo ch­a? - D¹, ch­a ¹. - NÕu ®ång chÝ V¨n (tøc Vâ Nguyªn Gi¸p), ®ång chÝ Khang (tøc Hoµng V¨n Th¸i) lµ céng s¶n th× ®ång chÝ cã thÝch kh«ng? - D¹ thÝch ¹. C¶ líp häc ®Òu c­êi, vui vÎ. M·i ®Õn nh÷ng ngµy sau C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m, ViÖt Dòng míi biÕt “«ng cô” chÝnh lµ Hå Chñ tÞch. 14
  12. T«i lµ ng­êi d©n, t«i còng cã quyÒn phª b×nh bé ®éi chø!* trÇn minh tr­ëng s­u tÇm Vµo kho¶ng ®Çu th¸ng 6-1945, tiÕt hÌ thËt lµ oi ¶. §¬n vÞ chóng t«i sau mÊy ngµy hµnh qu©n vÊt v¶ ®­îc lÖnh tró qu©n x©y dùng l¸n tr¹i trong mét khu rõng kh¸ ®Ñp ë gÇn th«n T©n LËp (x· T©n Trµo, huyÖn S¬n D­¬ng, tØnh Tuyªn Quang). C¸n bé vµ chiÕn sÜ trong ®¬n vÞ ai nÊy ®Òu cè søc chÆt nøa, dùng nhµ... Ch¼ng bao l©u l¸n tr¹i nh×n còng khang trang, ®Ñp m¾t. ChØ ph¶i c¸i, phÇn v× mÖt mái, phÇn th× do thãi quen luém thuém cña nhµ n«ng (chóng t«i hÇu hÕt lµ n«ng d©n mµ), nªn vµo trong l¸n tr¹i cña chóng t«i th× thÊy ngay c¶nh bõa bén, nhiÒu khi ®Õn khã chÞu. Trong nhµ ë cña anh em, gi­êng chiÕu tuy ngay ng¾n, nh­ng ng­êi th× “chæng ng­îc”, ng­êi th× n»m xu«i (®Ó h­íng ra cöa sæ cho m¸t), d­íi gÇm gi­êng th× chao «i, ®ñ thø ®å ®¹c __________ * B¸c Hå víi chiÕn sÜ, Nxb. Qu©n ®éi nh©n d©n, Hµ Néi, 2001, t. II, tr. 89 - 90. 15
  13. b»ng m©y, tre mµ anh em lµm trong lóc rçi, ®«i khi cã c¶ nh÷ng c¸i “bu gµ” cßn ®ang ®an dë n÷a... ChuyÖn ®ã lóc ®Çu th× còng cã d¨m ba ý kiÕn nh­ng sau th× ch¼ng ai nh¾c ®Õn n÷a, bëi v× tõ c¸n bé ®Õn chiÕn sÜ ai còng thÇm nghÜ: “Th«i, dÇn dÇn sÏ æn ®Þnh!”. “Råi ®©u kh¾c vµo ®ã mµ!”... Cho ®Õn mét h«m... Vµo lóc nöa buæi s¸ng, chóng t«i thÊy cã mÊy b¸c “®ång bµo” ®Õn th¨m (chóng t«i vÉn th­êng gäi nh©n d©n quanh vïng lµ “®ång bµo”). Ban chØ huy ®¬n vÞ ®­îc giíi thiÖu ®©y lµ ®oµn ®¹i biÓu cña nh©n d©n ®Þa ph­¬ng, nªn sau khi trß chuyÖn, theo yªu cÇu cña c¸c ®¹i biÓu, chóng t«i dÉn hä ®i th¨m quan nhµ ë, nhµ ¨n vµ xung quanh khu l¸n tr¹i... Sau khi ®i mét vßng, quay vÒ nhµ cña Ban chØ huy ®¬n vÞ, mét ®¹i biÓu d¸ng tr«ng m¶nh kh¶nh vµ lµ ng­êi giµ nhÊt trong ®oµn cã ý kiÕn phª b×nh c¸ch sinh ho¹t luém thuém, bõa bén, thiÕu nÒn nÕp cña ®¬n vÞ. C¸i ®ã th× ®óng qu¸ råi, nh­ng dï sao víi t­ c¸ch chØ huy bé ®éi, t«i còng vÉn tù ¸i, nªn ®¸p: - Phª b×nh chóng t«i, chuyÖn Êy ®· cã cÊp trªn cña chóng t«i. ý t«i muèn ¸m chØ “kh«ng ph¶i viÖc cña cô!”. Cô giµ nh×n t«i råi «n tån tr¶ lêi: - T«i lµ ng­êi d©n, t«i còng cã quyÒn phª b×nh, gãp ý víi bé ®éi chø! Bé ®éi c¸ch m¹ng lµ bé ®éi cña d©n c¬ mµ! 16
  14. Lóc nµy th× t«i thÊy râ rµng m×nh sai, nªn ®µnh xin lçi cô vµ c¸c ®¹i biÓu, ®ång thêi høa sÏ söa ch÷a. Ngay sau ®ã, t«i ®­îc biÕt, cô giµ phª b×nh chóng t«i chÝnh lµ Cô Hå ChÝ Minh vµ bµi häc ®Çu tiªn mµ Ng­êi d¹y cho t«i còng chÝnh lµ ®iÒu ®Çu tiªn mµ bÊt cø ng­êi chiÕn sÜ nµo còng ghi nhí: Ph¶i t«n träng nh©n d©n. 17
  15. Ký øc T©n Trµo* TrÇn Minh ch©u kÓ phan sÜ phóc ghi H¬n 50 n¨m ®· qua, song trong t«i ký øc vÒ nh÷ng ngµy ë T©n Trµo vÉn lu«n sèng ®éng. Khi Khu gi¶i phãng ®­îc thµnh lËp (4-6-1945), ®ang tham gia phong trµo du kÝch ë Vâ Nhai, §×nh B¶ng, t«i chuyÓn vÒ T©n Trµo vµ ®­îc giao phô tr¸ch V¨n phßng cña Uû ban Khu gi¶i phãng. Lóc nµy, Uû ban cã hai bé phËn: Bé phËn qu¶n lý do anh Khang (tøc Hoµng V¨n Th¸i) - lóc ®ã cã tªn lµ Lý phô tr¸ch. Cßn V¨n phßng do t«i - lóc ®ã lÊy tªn lµ Chi phô tr¸ch. Trong thêi gian nµy V¨n phßng Khu gi¶i phãng chØ cã m×nh t«i lµ n÷. §èi víi c¸n bé th× ai B¸c còng quý, song víi t«i lµ n÷ nªn B¸c cã ­u ¸i h¬n. Nh÷ng ngµy gÇn tíi Tæng khëi nghÜa, B¸c èm lu«n vµ gÇy l¾m. Cã lóc B¸c kh«ng thÓ ®i l¹i ®­îc. Mäi ng­êi __________ * T¹p chÝ Sù kiÖn vµ Nh©n chøng, sè 32, 1998. 18
nguon tai.lieu . vn