Ebook Văn kiện Đảng toàn tập (Tập 45): Phần 2 - NXB Chính trị Quốc gia

223 224 Văn kiện đảng toàn tập PHÁT BIỂU CỦA ĐỒNG CHÍ TRƯỜNG CHINH TẠI HỘI NGHỊ LẦN THỨ SÁU BAN CHẤP HÀNH TRUNG ƯƠNG KHÓA V Thưa Đoàn Chủ tịch, Thưa các đồng chí Trung ương, Nền kinh tế nước ta đang đứng trước yêu cầu bức thiết phải đổi mới cơ chế quản lý. Đây là một vấn đề lớn đã được ghi trong Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ V của Đảng. Nghị quyết đó đã chỉ rõ: "Nền kinh tế của ta hiện nay còn nhiều thành phần, nhiều trình độ kỹ thuật, nhiều quy mô hoạt động, nhiều loại hình sản xuất, kinh doanh và đang có nhiều mất cân đối gay gắt. Thích ứng với nền kinh tế ấy, phải có một cơ chế quản lý năng động, có khả năng xóa bỏ tập trung quan liêu, bảo thủ, trì trệ và bao cấp tràn lan, thực hiện đúng đắn tập trung dân chủ. Cơ chế quản lý mới mà chúng ta áp dụng phải mở rộng quyền chủ động cho cơ sở, địa phương và ngành, đồng thời bảo đảm cho trung ương nắm chắc những việc, những khâu cần quản lý"1. Chúng ta đã nhiều lần đề cập đến vấn đề đổi mới cơ chế quản lý, nhưng chưa lần nào đặt thành một chuyên đề nghiên cứu kỹ lưỡng về phương hướng, chủ trương và biện pháp thi hành. 1. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V của Đảng, Nxb. Sự thật, Hà Nội, 1982, t.2, tr.72. Để đạt được các mục tiêu kinh tế mà Đại hội toàn quốc lần thứ V của Đảng đã đề ra, chúng ta đều nhất trí rằng phải phấn đấu đẩy mạnh sản xuất, quản lý thị trường, phải nắm hàng, nắm tiền. Song làm thế nào để đẩy mạnh sản xuất, để quản lý thị trường, để nắm hàng, nắm tiền trong tay Nhà nước thì còn nhiều ý kiến phân tán và khác nhau. Lần này chúng ta nên thảo luận một cách cởi mở nhằm đi tới nhất trí thật sự về quan điểm cũng như về giải pháp để đưa nền kinh tế nước ta nhanh chóng thoát khỏi khó khăn, tiến mạnh về phía trước. Tầm quan trọng của Hội nghị Trung ương lần này chính là ở đó. Sau mấy tháng khẩn trương chuẩn bị, trải qua mấy lần sửa chữa, bổ sung, dự thảo Nghị quyết trình ra Hội nghị Trung ương lần này có tiến bộ. Tôi tán thành về cơ bản nội dung của dự thảo nghị quyết. Tuy nhiên, có một số điểm như sự phân tích về những khuyết điểm của chúng ta trong quản lý kinh tế chưa thật sâu sắc, những biện pháp nêu lên chưa dứt khoát, rõ ràng... Qua ý kiến của các đồng chí Trung ương ở hội nghị này, cần tiếp tục bổ sung vào dự thảo nghị quyết. Dưới đây, tôi không nói lại tình hình mà xin phát biểu thẳng vào những vấn đềmà hộinghịchúng ta cần giải quyết. I- VỀ PHÂN CẤP QUẢN LÝ KINH TẾ Nghị quyết Hội nghị lần thứ ba Ban Chấp hành Trung ương đã dành hẳn chương IV để nói về phân cấp quản lý kinh tế. Trong hội nghị lần này, chúng ta lại tiếp tục cụ thể hóa thêm một bước. Tôi hoàn toàn nhất trí với chủ trương mở rộng quyền chủ động của cơ sở trong sản xuất, kinh doanh. Cơ sở là tế bào của nền kinh tế, là nơi người lao động tác động trực tiếp vào tư liệu lao động và đối tượng lao động để làm ra sản phẩm, sáng tạo ra giá trị vật chất và tinh thần, là tấm gương phản ánh thực trạng của nền kinh tế, phản ánh những yêu cầu của sản xuất và đời sống. Đó cũng là nơi mà các chủ trương, chính sách của Đảng được thể nghiệm trên thực tế sinh động. Từ trong thực tế đó, có thể rút Phát biểu của đồng chí trường chinh... 225 226 Văn kiện đảng toàn tập ra những bài học kinh nghiệm thiết thực và bổ ích, giúp chúng ta đánh giá và hoàn chỉnh các quyết định của mình. Cơ chế quản lý mới hình thành từ cơ sở và trở lại phục vụ cơ sở, làm cho sản xuất ngày càng phát triển, và cơ chế quản lý ngày càng hoàn thiện hơn. Chính vì lẽ đó, cần mở rộng quyền chủ động của cơ sở trong sản xuất, kinh doanh. Đây không phải là chủ trương nhất thời, chỉ áp dụng trong hoàn cảnh khó khăn hiện nay, mà là một vấn đề lớn thuộc chiến lược quản lý, có tác dụng lâu dài, nhằm khai thác đến mức tối đa tiềm năng của đất nước. Ở các nước anh em đã đi qua thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội và đang xây dựng chủ nghĩa xã hội phát triển, việc cải tiến cơ chế quản lý, mở rộng quyền chủ động cho cơ sở vẫn đang là vấn đề thời sự. Cơ chế quản lý phải được hoàn thiện không ngừng, phù hợp với yêu cầu của nền kinh tế trong từng giai đoạn. Để mở rộng quyền chủ động của cơ sở trong sản xuất, kinh doanh, điều quan trọng bậc nhất là phải kiên quyết xóa bỏ cách quản lý theo lối quan liêu, bao cấp, chuyển hẳn sang quản lý kinh doanh xã hội chủ nghĩa. Chế độ bao cấp trong những năm qua làm cho bức tranh kinh tế của chúng ta trở thành giả tạo. Nay phải tiến hành hạch toán kinh doanh thật sự, trước hết là phải hạch toán giá thành, phản ánh đầy đủ và đúng đắn các chi phí sản xuất; xóa bỏ cách làm hình thức và nửa vời lâu nay; khôi phục tính chân thực của các hoạt động kinh tế. Phải để cho các đơn vị kinh tế, các cơ sở chịu trách nhiệm về kết quả sản xuất, kinh doanh của mình, không trông chờ, ỷ lại vào cấp trên (trong khi cấp trên phải làm đúng nhiệm vụ của mình đối với cơ sở); đề cao tinh thần trách nhiệm, phát huy đầy đủ tính tích cực, tính năng động, khai thác mọi khả năng từ các nguồn khác nhau để duy trì và đẩy mạnh sản xuất; tăng năng suất, chất lượng và hiệu quả, bảo đảm làm ăn có lãi. Để cơ sở có thể làm tròn trách nhiệm nặng nề đó, phải dành cho cơ sở quyền hạn tương ứng, bảo đảm lợi ích chính đáng của người lao động, của đơn vị cơ sở sản xuất, kết hợp hài hòa với lợi ích của toàn xã hội. Cơ sở phải có quyền làm chủ kế hoạch sản xuất, kinh doanh của mình, bảo đảm kế hoạch thật sự được lập từ dưới lên, không phải áp đặt từ trên dội xuống; phải thực hiện quyền tự chủ về tài chính, về giá cả, về tiêu thụ sản phẩm, về tạo vốn và sử dụng vốn, sử dụng các quỹ tiền lương, tiền thưởng, quỹ phát triển sản xuất, quyền mở rộng liên kết kinh tế nhằm khai thác các nguồn vật liệu, vật tư, quyền đối với lao động như: tuyển dụng, sắp xếp, kể cả cho thôi việc khi cần thiết, vì lợi ích chung của cơ sở và trong khuôn khổ của pháp luật. Phải xác định quyền hạn và trách nhiệm của cơ sở trong kinh doanh xuất - nhập khẩu, tạo điều kiện cho cơ sở tiếp xúc với thị trường thế giới, được phép vay và sử dụng ngoại tệ để tiến hành sản xuất, được khuyến khích thỏa đáng khi hoàn thành vượt mức kế hoạch về xuất khẩu. Tôi tán thành rút gọn hệ thống chỉ tiêu pháp lệnh (gồm 5 chỉ tiêu) như dự thảo nghị quyết đã nêu. Bảo đảm quyền chủ động của cơ sở không phải là việc của riêng cơ sở. Trái lại, đó chính là công việc của tất cả các ngành, các cấp, các tổ chức đảng, các cơ quan nhà nước từ trung ương đến địa phương. Các hoạt động của chúng ta phải hướng về cơ sở, bảo đảm cho nó thực hiện tốt trách nhiệm được giao, hướng dẫn, khuyến khích cơ sở phát huy đầy đủ tính năng động, sáng tạo. Phải phân biệt rõ ràng chức năng lãnh đạo, quản lý hành chính - kinh tế của bộ máy nhà nước các cấp với chức năng sản xuất, kinh doanh của các đơn vị kinh tế. Nhà nước (các cấp) không bao biện, làm thay cơ sở, mà tập trung vào những vấn đề lớn có tính chất quyết định đối với nền kinh tế trong cả nước hoặc ở từng địa phương, từng khu vực; quy hoạch tổng thể trên địa bàn cả nước và ở từng địa phương, quyết định các chính sách, biện pháp lớn, thiết lập và hoàn thiện hệ thống quản lý, bảo đảm cho hoạt động của cơ sở hướng vào các mục tiêu kinh tế - xã hội đã được vạch ra; bố trí bộ máy, đào tạo cán bộ, công nhân đáp ứng các yêu cầu phát triển của nền kinh tế quốc dân, giữ vững quyền kiểm tra, giám sát mọi hoạt động của cơ sở. B1 Phát biểu của đồng chí trường chinh... 227 228 Văn kiện đảng toàn tập Nền kinh tế nước ta là một thể thống nhất. Không thể coi việc phân cấp giữa trung ương và địa phương, mở rộng quyền chủ động của cơ sở như một việc làm chia cắt nền kinh tế ra thành nhiều mảnh. Phải xác định mối quan hệ hợp lý giữa ngành và địa phương, bảo đảm làm tốt việc quản lý theo ngành kết hợp với quản lý theo vùng và theo lãnh thổ. Phải soát xét lại các quy chế kiểm tra, thanh tra, kiểm soát, giám sát theo hướng đơn giản, nhưng chặt chẽ, vừa bảo đảm mở rộng quyền chủ động của địa phương và cơ sở, vừa tăng cường kỷ luật quản lý, bảo đảm sự chỉ đạo tập trung, thống nhất của trung ương. Phải chống thái độ và hành vi lạm dụng, cửa quyền, gây khó khăn cho địa phương và cơ sở; đồng thời, phải chống những hiện tượng tự do chủ nghĩa, vô tổ chức, vô kỷ luật, muốn thoát ra ngoài sự kiểm soát, giám sát của trung ương. Phân cấp giữa trung ương và địa phương, phân giao cơ sở giữa các ngành với các tỉnh, thành phố, mở rộng quyền chủ động của cơ sở trong sản xuất, kinh doanh và bảo đảm sự tập trung, thống nhất trong chỉ đạo, quản lý của trung ương đối với toàn bộ nền kinh tế quốc dân là hai mặt thống nhất của cơ chế quản lý, lấy kế hoạch làm trung tâm, gắn kế hoạch với hạch toán kinh tế và kinh doanh xã hội chủ nghĩa, nhằm phát huy cao độ tinh thần làm chủ tập thể xã hội chủ nghĩa của quần chúng, huy động đến mức tối đa tiềm năng về đất đai, lao động, cơ sở vật chất - kỹ thuật hiện có để đẩy mạnh sản xuất, tạo ra nhiều sản phẩm với chất lượng tốt, đạt hiệu quả ngày càng cao. II- VỀ VẤN ĐỀ TÀI CHÍNH, TIỀN TỆ, GIÁ CẢ, TIỀN LƯƠNG Để cho việc phân cấp quản lý kinh tế, mở rộng quyền chủ động của cơ sở trong sản xuất, kinh doanh trở thành hiện thực, để thực sự chuyển sang hạch toán kinh doanh, để cho việc hạch toán giá thành bao gồm đầy đủ những chi phí cần thiết, phản ánh trung thực hoạt động sản xuất, kinh doanh, chúng ta không thể không giải quyết những vấn đề tài chính, tiền tệ, giá cả, tiền lương. 1. Trong mấy năm qua, chúng ta chủ trương phải đẩy mạnh sản xuất, quản lý thị trường, nắm hàng, nắm tiền, coi đó là tiền đề, là cơ sở để giải quyết giá và lương. Song vấn đề là làm thế nào để đẩy mạnh được sản xuất, để quản lý được thị trường, để nắm được hàng và tiền? Để trả lời câu hỏi đó, chúng ta phải trở lại vấn đề giá và lương. Rõ ràng là giữa hai loại vấn đề đó, có mối quan hệ nhân quả. Trong hoàn cảnh cụ thể nước ta hiện nay, giá cả, tiền lương trở thành tiền đề để đẩy mạnh sản xuất, thu mua, quản lý thị trường. Giá, lương, tiền là những vấn đề rất cấp bách, đang hằng ngày, hằng giờ tác động trực tiếp vào sản xuất và đời sống, trong mọi lĩnh vực, ở mọi địa phương cũng như trên phạm vi cả nước. Giải quyết các vấn đề đó không thể là công việc của từng địa phương, cơ sở, mà là việc chung của cả nước. Chúng ta đang ở trong một thời kỳ khá đặc biệt. Lênin nói: "Trong mỗi thời kỳ đặc biệt, cần phải biết tìm cho ra cái mắt xích đặc biệt mà người ta phải đem toàn lực ra nắm lấy để giữ vững được toàn bộ cái xích và chuẩn bị để chuyển vững chắc sang mắt xích kề bên"1. Giá, lương, tiền chính là mắt xích đặc biệt đang cần nắm. Đây chính là khâu nóng hổi đang biểu hiện những mối mâu thuẫn gay gắt trong hoạt động kinh tế - xã hội hiện nay. Có thể nói hệ thống giá cả, tiền lương, các chính sách tài chính và tiền tệ hiện hành là cái "lô cốt" mà tệ quan liêu, bao cấp đang cố thủ, đồng thời cũng chính là khâu yếu mà người ta đang ra sức lợi dụng để gây nên tình trạng tự do chủ nghĩa, vô tổ chức, vô kỷ luật khá phổ biến hiện nay. Như mọi người vẫn nói "trên quan liêu nên dưới xé rào"! Đây cũng là nơi diễn ra tình trạng báo cáo sai sự thật, đang lan tràn ở mọi ngành, mọi cấp. Chúng ta cần khẳng định rằng tệ quan liêu, bao cấp, tư tưởng bảo thủ, trì trệ và tình trạng tự do chủ nghĩa, vô tổ chức, vô kỷ luật hiện nay là 1. V.I.Lênin: Toàn tập, Nxb. Sự thật, Hà Nội, 1971, t.27, tr.346. B1 Phát biểu của đồng chí trường chinh... 229 230 Văn kiện đảng toàn tập hai mặt của cùng một vấn đề, trong đó quan liêu, bao cấp, bảo thủ, trì trệ là chính. Có kiên quyết khắc phục quan liêu, bao cấp, bảo thủ, trì trệ thì mới có thể ngăn chặn có hiệu quả tình trạng tự do chủ nghĩa, vô tổ chức, vô kỷ luật. Vì vậy, để khắc phục khó khăn, giải quyết những mâu thuẫn trong nền kinh tế quốc dân hiện nay, chúng ta phải chọn khâu này để mở một đột phá khẩu. Đánh trúng vào đó là đánh trúng vào nơi mà tệ quan liêu, bao cấp đang ẩn náu, đồng thời cũng đánh trúng vào chủ nghĩa tự do, tình trạng vô tổ chức, vô kỷ luật. Những khâu đó đang đè nặng lên nền kinh tế nước ta; đánh trúng vào đó sẽ tạo điều kiện cho sản xuất phát triển, lập lại trật tự trong nền kinh tế quốc dân và trong đời sống xã hội, khôi phục lại phẩm chất, đạo đức, tăng cường hiệu lực của pháp luật, củng cố lòng tin của cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân. Lâu nay, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị có nhiều nghị quyết đúng đắn và quan trọng, song không được thực hiện nghiêm chỉnh. Điều đó có nhiều nguyên nhân. Một trong những nguyên nhân quan trọng nhất chính là do tệ quan liêu, bao cấp, tư tưởng bảo thủ, trì trệ biểu hiện khá tập trung, khiến chúng ta duy trì quá lâu hệ thống giá cả, tiền lương cũng như chính sách tài chính và tiền tệ lỗi thời, hoàn toàn không thích hợp với tình hình đầy biến động trong những năm qua, trong nước cũng như trên thị trường quốc tế. Nhiều nghị quyết đã nói khá rõ ràng, đầy đủ về phân cấp quản lý kinh tế. Nội dung cốt lõi của hạch toán kinh tế, hạch toán giá thành chính là ở giá cả, đó là thước đo hiệu quả của sản xuất, kinh doanh. Nếu không giải quyết thích đáng vấn đề giá - lương - tiền thì nói chung không thể tiến hành sản xuất bình thường, càng không thể nói đến đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh. Trong thực tế đã xảy ra không ít trường hợp do vướng mắc về giá cả mà phải đình sản xuất hoặc sản xuất cầm chừng, do chỉ thiếu mấy chục đồng đôla để mua phụ tùng thay thế mà cả một phân xưởng phải ngừng làm việc; do giá cả định không sát, do thiếu tiền mà bỏ lỡ thời cơ thuận lợi nhất để thu mua nông sản... Vì vậy, để cho việc mở rộng quyền chủ động của cơ sở trong sản xuất, kinh doanh không phải chỉ trên giấy tờ, mà có ý nghĩa thực tế, thì việc đầu tiên là phải có chính sách giá cả, tiền lương, tài chính, tiền tệ đúng đắn và phù hợp. Chúng ta đã duy trì hệ thống chính sách đó quá lâu, nay mới giải quyết là chậm rồi. Nếu để càng lâu, tình hình sẽ càng trì trệ và nguy hiểm, việc giải quyết sẽ càng khó khăn. Sau đây, tôi sẽ nói rõ thêm một vài điểm cụ thể. 2. Về giá cả Với chính sách giá hiện hành, sản xuất, kinh doanh không thể tiến hành bình thường được. Khu vực kinh tế xã hội chủ nghĩa, bao gồm quốc doanh và tập thể, nhất là quốc doanh, bị kìm hãm, phát triển rất chậm so với khu vực cá thể, thậm chí có chỗ bị giảm sút và đình đốn. Chúng ta đã tự bó tay mình lại, để cho tư thương, bọn đầu cơ buôn lậu, bọn ăn cắp, tham ô ngang nhiên hoành hành, lũng đoạn nền kinh tế quốc dân, tha hoá cán bộ, nhân viên nhà nước. Trong tình hình thị trường trong nước và trên thế giới đang trải qua nhiều biến động, chúng ta lại thiết lập một hệ thống giá cứng nhắc và quá thấp, coi là ổn định, thì trên thực tế đã gây thiệt hại lớn đến lợi ích quốc gia, đến lợi ích của giai cấp công nhân và người lao động, là đội ngũ nòng cốt của cách mạng. Chúng ta không tôn sùng, không chạy theo giá thị trường, song cũng không thể coi thường, không đếm xỉa một cách thích đáng đến sự tồn tại khách quan của nó. Thực tế đã diễn ra là: giá do chúng ta định ra càng thấp, khoảng cách càng xa với giá thị trường thì thiệt hại của Nhà nước, của giai cấp công nhân càng lớn. Chúng ta đã đưa đại bộ phận tiền lương vào bù lỗ ngân sách, không tính trong giá thành sản phẩm. Chúng ta đã bán vật tư với giá thấp, dưới 50% giá trị, khiến cho giá thành tính toán bị sai lệch rất xa so với thực tế, gây thiệt hại cho nhà nước mỗi năm hàng trăm tỷ đồng. Với việc bán giá thấp, chúng ta đã để mất một khối lượng lớn hàng và tiền để rồi lại phải bàn cách làm thế nào để lấy lại. Ngân sách nhà nước đã mất không hàng chục tỷ đồng tiền xăng từ 3 năm qua khi đình chỉ bán xăng cho người tiêu dùng. Trong năm 1983, chúng ta đã phải bù lỗ đến 10 tỷ đồng về hàng xuất khẩu (!). Hạch toán kinh doanh trong tình hình đó đã mất hết ý nghĩa thực tế. Việc định khấu hao cơ bản thấp khiến các nhà máy không có khả năng đổi mới thiết bị và áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, làm cho chúng chẳng những không phát triển được mà ngày càng hư hỏng, mòn mỏi đi. Đó là những việc làm phi kinh tế không thể chấp nhận được! Đã đến lúc phải chấm dứt tình trạng "làm ít lỗ ít, làm nhiều lỗ nhiều, càng sản B1 Phát biểu của đồng chí trường chinh... 231 232 Văn kiện đảng toàn tập xuất, kinh doanh càng lỗ" hoàn toàn trái với nguyên tắc hạch toán kinh tế. Vì vậy, phải thay đổi cách nghĩ, cách nhìn và thay đổi chính sách của chúng ta. Trong lãnh đạo kinh tế, phải coi trọng những quy luật kinh tế của thời kỳ quá độ, thiết thực nhất là của chặng đường đầu tiên hiện nay. Chỉ có như vậy, chúng ta mới tránh được nguy cơ suy sụp của nền kinh tế và tài chính. Xuất phát từ nhận định: chúng ta hiện đang mới ở chặng đường đầu tiên của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, nền kinh tế còn nhiều thành phần, sản xuất hàng hoá nhỏ còn là phổ biến thì dù muốn hay không, chúng ta cũng phải thừa nhận sự tồn tại khách quan của giá thị trường, đó là giá thực tế mà cả xã hội đang phải sống hằng ngày với nó; việc mua, bán, trao đổi dù theo cách nào, bất cứ ở đâu cũng đều đang lấy nó làm chuẩn để đo lường và so sánh. Trong giai đoạn đầu của thời kỳ quá độ ở Liên Xô, giá cả của các xí nghiệp, công ty, giá bán lẻ của Nhà nước đều không giữ được ổn định mà phải tăng theo giá thị trường tự do. Lênin nói: "Để khỏi bị thị trường tự do đánh bại, để khỏi bị nền thương nghiệp tự do này đánh bại, thì chúng ta phải hiểu biết nó một cách kỹ càng, phải thi đấu với nó và phải đánh bại nó bằng chính con bài của nó, bằng chính công cụ của nó"1. Trong tình hình hiện nay, khi sản xuất chưa phát triển, hàng hoá trong tay Nhà nước còn ít, chưa đủ để khống chế thị trường, chúng ta phải quyết định chính sách giá cả đúng đắn và phù hợp để có thể duy trì và đẩy mạnh sản xuất, nắm hàng, nắm tiền, từng bước chiếm lĩnh thị trường xã hội. Chúng ta không thể tiến hành cuộc đấu tranh bằng cách phủ nhận, bác bỏ giá thị trường rồi tự định ra giá theo ý muốn chủ quan của mình. Làm như vậy cuối cùng chỉ có Nhà nước là bị thiệt, chênh lệch giá càng cao thì thiệt hại càng nhiều. Chúng ta phải dùng chính con bài, chính công cụ của nền thương nghiệp tự do để đánh bại nó như Lênin đã chỉ rõ. Việc cải thiện đời sống của công nhân, của những người ăn lương nhất thiết phải được thực hiện, song không phải bằng cách bán giá thấp mà chính là thông qua tiền lương, là điều tôi sẽ nói rõ ở đoạn sau. Phải gắn chính sách giá với thực tế sản xuất và đời 1. V.I.Lênin: Toàn tập, Sđd, t.43, tr.357. sống, tạo ra cơ chế giá linh hoạt, phù hợp với thực tế, đủ sức đối phó với mọi biến động của tình hình. Từ năm 1960, chúng ta đã thi hành chính sách một giá. Trải qua hơn 20 năm, tình hình có nhiều biến đổi, song do những điều kiện khách quan của chiến tranh và nhất là do những khuyết điểm chủ quan trong nhận thức, chúng ta đã không xử lý thích đáng và kịp thời, để lưu hành quá lâu một hệ thống nhiều loại giá, gây rối loạn, tiêu cực trong kinh tế, kìm hãm sản xuất, cản trở thu mua, gây rất nhiều khó khăn trong đời sống. Nay đã đến lúc bức thiết phải sửa chữa. Tuy nhiên, để tránh gây ra biến động đột ngột, tôi tán thành trước mắt thi hành chính sách hai giá, coi đó là một bước tiến so với tình trạng nhiều giá hiện nay. Song, tôi đề nghị coi chính sách hai giá là một giải pháp tạm thời, một bước quá độ; cần khẩn trương chuẩn bị trở lại hệ thống một giá, khôi phục tính chân thực của nền kinh tế, của sản xuất, kinh doanh và đời sống. Làm việc này tất nhiên có khó khăn, có thể có cả những hậu quả xấu; song chúng ta không thể vì thế mà chần chừ, do dự, kéo dài mãi tình trạng hiện nay. Chúng ta buộc phải chấp nhận một điều xấu ít để tránh điều còn xấu hơn. 3. Về tiền lương Tiền lương hiện nay đang trở thành một trong những vấn đề nóng bỏng nhất cần phải giải quyết. Đó không phải chỉ là vấn đề của đời sống, mà trước hết đó là vấn đề của sản xuất. Tiền lương của người lao động hiện nay chỉ đủ sống 10 ngày (và đang có xu hướng giảm hơn nữa), kể cả khi được cung cấp đủ các mặt hàng định lượng. Trong trường hợp không cung cấp đủ hoặc cung cấp chậm các mặt hàng đó, đời sống của người lao động càng khó khăn. Trong tình hình đó, yêu cầu đẩy mạnh sản xuất, tăng năng suất và chất lượng lao động là không thực tế. Dự thảo nghị quyết lần này vẫn chưa đưa ra được lời giải đáp nào về cuộc sống của người lao động trong 20 ngày còn lại. Ít lâu nay, chúng ta thường xếp tiền lương vào phạm trù phân phối lưu thông. Song theo phân tích của Mác, tiền lương trước hết là một yếu tố của quá trình sản xuất và tái sản xuất. Nó chỉ trở thành yếu tố tiêu dùng sau khi người lao động nhận được phần giá trị lao động tất yếu của mình dưới hình thức tiền hay hiện vật. Chính do sự hiểu lầm này, tiền lương đã không được hạch toán đầy đủ trong giá thành, mà còn bị B1 ... - tailieumienphi.vn