Ebook Sống - NXB Văn học

Mục Lục
Ngoài lề
Phần 1
Phần 2
Phần 3
Phần Kết

Ngoài lề:
- Sống được giải Mười cuốn sách hay của Thời báo Trung quốc (Đài Loan),
giải Mười cuốn sách hay của tạp chí “Bác ích” (Hồng Kông) và giải thưởng Văn
học Gelin thân kapo của Ý.
- Tác phẩm này đã được Trương Nghệ Mưu dựng thành phim cùng tên.
- Ngoài Sống hiện Dư Hoa còn có tiểu thuyết Huynh Đệ đã được dịch ra
tiếng Việt nhưng chỉ mới được tập 1 và “Chuyện Hứa Tam Quan bán máu”.
- Đánh máy hoàn thành lúc 9h55’ ngày 23 tháng 7 năm 2006 bởi Cao Đăng
Lưu và Hồ Lê Tuấn Anh
Ebook miễn phí tại : www.Sachvui.Com

Phần 1
Lúc còn trẻ hơn bây giờ mười tuổi, tôi được giao cho một nghề rong chơi
nhàn lắm: Về các vùng quê thu thập cao dao dân gian. Cả mùa hè năm ấy, tôi
như một con chim sẻ bay tung tăng, rong ruổi trên đồng quê thôn xóm ăm ắp
tiếng ve sầu và ánh nắng. Tôi thích uống nước trà có vị đắng của nông dân. Họ
để thùng nước trà ở dưới bong cây bên bờ ruộng. Tôi cứ việc cầm cái bát bám
cáu trà đen nhẻm múc nước uống tự nhiên, lại còn rót đầy một bình toong của
mình, nói với cánh đàn ông trên ruộng dăm ba câu vớ vẩn, rồi đi thẳng trong
tiếng cười khúc khích vì tôi của các cô gái. Tôi đã từng nói chuyện với một ông
già coi ruộng dưa cả một buổi chiều. Đây là lần tôi được ăn dưa nhiều nhất trong
đời. Khi tôi đứng lên chào tạm biệt, đột nhiên phát hiện mình bước đi khó khăn
như người đàn bà chửa. Sau đó, tôi ngồi ở ngưỡng cửa với một người phụ nữ đã
lên chức bà nội. Bà vừa bện giày cỏ, vừa hát cho tôi nghe bà “Tháng mười mang
thai”. Tôi thích nhất là vào lúc chiều tối, ngồi trước nhà nông dân, nhìn họ té
nước giếng lên sân cho bụi khỏi bay lên, ánh nắng cuối ngày lung lay nhè nhẹ
trên ngọn cây; tôi cầm cái quạt họ đưa cho, nếm miếng dưa nén của họ mằn mặn
như muối, nhìn cô gái nào đó, nghe mấy bà già kể chuyện ngày xửa ngày xưa.
Mùa hè ấy suýt nữa tôi còn lao vào một chuyện tình. Tôi gặp một cô thôn nữ
xinh xinh thinh thích, mãi bây giờ khuôn mặt trái xoan bánh mật của cô ấy vẫn
còn lấp lánh trước mắt tôi. Lúc tôi gặp chô ấy, thì cô ấy đang xắn ống quần ngồi
trên bãi cỏ xanh bên bờ song, tay cầm một cái roi tre, chăn đàn vịt béo mùm
mĩm. Cô gái mười sáu mười bảy tuổi này đã e thẹn nói chuyện với tôi suốt một
buổi chiều nóng nực. Tôi nhìn cô ấy len lén bỏ ống quần xuống, giấu chẽ ngón
chân đi đất của mình vào lùm cỏ. Chiều hôm ấy tôi tán dóc lắm, rêu rao kế hoạc
sẽ đưa cô ấy đi chơi ở các nơi như thế nào. Cô ấy vừa ngạc nhiên vừa mừng. Lúc
đang cơn say sưa, quả là tôi cũng đã nói những câu thật long. Có điều ở bên cô
ấy, chỉ cảm thấy thâm tâm mình vui vẻ, chứ không suy nghĩ say này sẽ ra sao.
Nhưng sau đó, ba người anh trai lực lưỡng khỏe như trâu của cô ấy đi đến, tôi
mới giật nảy người, cảm thấy mình nên vĩnh biệt cô gái đáng yêu này; nếu
không, tôi sẽ chẳng thể tránh khỏi việc lấy cô ấy làm vợ.
Tôi bỏ đi với dáng dấp thế này: Đầu đội mũ lá rộng vành, chân đi dép lê, một
cái khăn mặt giắt vào thắt lưng da ở đằng sau như cái đuôi đập vào mông. Tôi há
to mồm ngáp một cái, bước tản mạn trên con đường mòn. Đôi dép lê của tôi cứ
lạch bạch lạch bạch, hất tung bụi đường, y như cảnh lúc bánh xe lăn qua.
Một hôm sau buổi trưa, tôi đến dưới một cây cành lá sum suê, bỏ mũ lá
xuống, rút chiếc khăn mặt đằng sau lau mồ hôi trên mặt. Tôi đưa mắt nhìn bốn
phía, lúc đó các cánh đồng đã hái hết bông, có mấy người đàn bà khăn tay đội

đầu đang nhổ cây bông trong ruộng, họ chốc chốc lại rung người rũ sạch bùn đất
ở rễ cây. Đằng sau tôi là một cái ao, ánh nắng dát vàng lên mặt nước. Tôi ngồi
dựa vào gốc cây nhìn ra ao. Tôi lục trong ba lô của mình, đang do dự trước mấy
cuốn sách cùng tụt ra một lúc, thì rơi ra một bức thư; tôi liền cho hết sách vào
trong ba lô, cầm bức thư bố tôi gửi mà tôi nhận được trước khi đi công tác. Bố
tôi chỉ viết có hai câu như thế này: “Nhận được thư của con, bố mẹ vui vẻ cả một
ngày. Nhưng lúc đó bố mẹ con đều còn trẻ, dễ xúc động”. Bố tôi châm biếm một
cách có thiện chí, làm cho tôi cảm thấy hết sức vui vẻ khi đọc lại. Đã hơn một
năm tôi không gửi thư về nhà; sau khi đọc bức thư này, tôi vẫn cảm thấy không
có việc gì đáng kể để viết thư nói với bố mẹ. Tôi bỏ thư vào ba lô và nhanh
chóng quên bố mẹ. Tôi cảm thấy mình buồn ngủ, liền nằm trên bãi cỏ xanh dưới
bóng cây, úp chiếc mũ lá lên mặt, gối chiếc ba lô vào đầu, nhắm mắt lại.
Trên con đường đi vào giấc ngủ, khi màn đêm buông xuống, tôi nhìn thấy bố
mẹ mình ngồi trong chăn trên giường, chiếc radio kiểu cũ để ở nóc tủ đầu
giường phủ một tấm vải lụa có hình vẽ lá tre. Bố mẹ tôi bàn luận về tôi với một
giọng như khi bàn luận về chiếc máy radio. Trên mặt bố mẹ tôi nở nụ cười nhàn
nhạt. Cảnh tượng này khiến tôi bừng tỉnh, tôi mở mắt, cảm thấy ánh nắng lọt qua
kẽ lá và khe nan mũ chiếu vào mình.
Trẻ hơn bây giờ mười tuổi, tôi nằm giữa bãi cỏ và lá cây ngủ liền hai tiếng
đồng hồ. Trong lúc nằm ngủ, có mấy con kiến bò lên chân; tuy ngủ say tôi vẫn
búng trúng những con kiến ấy. Sau đó hình như tôi đã đến gần bờ sông, một ông
già chống bè nứa từ xa quát lanh lảnh. Tôi giật mình ngồi dậy, nhìn thấy một ông
già đang dạy bảo con trâu già ở thửa ruộng bên cạnh.
Có lẽ con trâu già cày ruộng đã thấm mệt, nó cứ cúi gằm đầu xuống đứng ì
tại chỗ. Ông già lưng trần cầm cày ở đằng sau, hình như bất bình trước thái độ lì
lợm của con trâu. Tôi nghe rõ cái giọng sang sảng của ông nói với nó:
- Làm thân con trâu thì phải kéo cày, làm thân con chó thì phải giữ nhà, làm
ông hòa thượng thì phải đi xin của bố thí, làm thân con gà sống thì phải gáy
sáng, làm thân đàn bà thì phải dệt cửi. Thử hỏi có con trâu nào không phải kéo
cày? Cái lý này có từ ngày xửa ngày xưa. Đi! Đi nào!
Sau khi nghe ông già nói vậy, hình như con trâu già mệt mỏi đã biết sai. Nó
ngẩng đầu kéo cái cày đi lên phía trước.
Tôi thấy lưng ông già đen thủi đen thui như lưng trâu. Hai cái mạng sống già
nua lật từng luống đất của thửa ruộng khô cứng lên kêu sần sật, trông như những
con sóng nổi lên trên mặt nước. Tiếp theo đó, tôi nghe giọng ông già hát khan
khan thô thô mà hết sức cảm động. Ông hát một bài ca dao cổ, đầu tiên là một
chuỗi lời dân í a í ơi, sau đó là hai câu:
Hoàng để cho ta làm con rể.
Đường xa vời vợi ta không đi.