Xem mẫu
.
NGŨ KINH
NGŨ KINH GồM 5 SÁCH:
1. Kinh lễ
2. KInh thi
3. Kinh thư
4. KInh Xuân thu
5. Kinh dịch
(LÃNG Tử GIớI THIệU KHÁI QUÁT)
KINH LỄ
(Kinh Lễ, Lễ kinh hoặc Lễ ký)
禮經 hoặc 禮記
“TIÊN HọC Lễ, HậU HọC VĂN“
Là cuốn sách đầu tiên của Ngũ kinh, sách mẹ của cả bộ Tứ thư
Kinh Lễ hay còn gọi là Lễ ký (禮記 Lǐ Jì) là một quyển trong bộ Ngũ Kinh của Khổng Tử,
tương truyền do các môn đệ của Khổng Tử thời Chiến quốc viết, ghi chép các lễ nghi thời
trước và những tấm gương của Lễ.
1
Học giả thời Hán là Đới Đức đã dựa vào bản do Lưu Hướng thu thập gồm 130 thiên rồi
tổng hợp giản hoá còn 85 thiên gọi là Đại Đới Lễ ký, sau đó cháu Đới Đức là Đới Thánh lại
đơn giản hoá Đại Đới Lễ ký còn 46 thiên, thêm vào các thiên Nguyệt lệnh, Minh Đường vị
vàNhạc ký, tổng cộng là 49 thiên, được gọi là Tiểu Đới Lễ ký.
Đại Đới Lễ ký đến thời Tuỳ, Đường bị thất lạc quá nửa, hiện nay chỉ còn 39 thiên, do
đóTiểu Đới Lễ ký là bản Kinh Lễ thông dụng hiện nay.
Toàn bộ Kinh Lễ được viết bằng tản văn, không chỉ miêu tả chế độ lễ nghi đương thời mà
còn giáo dục về nhân nghĩa, đạo đức, ngoài ra có giá trị về văn học rất lớn. Đại Học và
Trung Dung, hai cuốn sách kinh điển của Nho giáo, chính là hai thiên trong Kinh Lễ được
tách ra sau này.
Về sau, hai thiên Trung Dung, Đại học được tách ra thành sách riêng. Thiên Nhạc ký được
tách ra thành Kinh Nhạc nhưng sau lại bị thất truyền.
Khổng Tử hiệu đính lại Kinh Lễ mong dùng làm phương tiện để duy trì và ổn định trật tự xã
hội nhiễu nhương cuối thời Xuân thu.. Khổng Tử nói: “Không học Kinh Lễ thì không biết đi
đứng ở đời” (sách Luận Ngữ).
DANH MỤC 49 THIÊN
1. Khúc lễ thượng (hai thiên)
2. Khúc lễ hạ (hai thiên)
3. Đàn cung thượng
4. Đàn cung hạ
5. Vương chế
6. Nguyệt lệnh
7. Tăng Tử vấn
8. Văn Vương thế tử
9. Lễ vận
10. Lễ khí
2
11. Giao đặc sinh
12. Nội tắc
13. Ngọc tảo
14. Minh đường vị
15. Tang phục tiểu ký
16. Đại truyện
17. Thiếu nghi
18. Học ký
19. Nhạc ký (sau tách ra, phát triển thành Nhạc kinh, về sau thất truyền)
20. Tạp ký thượng
21. Tạp ký hạ
22. Tang đại ký
23. Tế pháp
24. Tế nghĩa
25. Tế thống
26. Kinh giải
27. Ai Công vấn
28. Trọng Ni yên cư
29. Khổng Tử nhàn cư
30. Phường ký
31. Trung dung (sau tách ra thành một sách trong Tứ thư)
32. Biểu ký
33. Truy y
34. Bôn tang
35. Vấn tang
36. Phục vấn
37. Gian truyện
38. Tam niên vấn
39. Thâm y
40. Đầu hồ
3
41. Nho hành
42. Đại học (sau tách ra, phát triển thành cuốn sách đầu tiên trong Tứ thư)
43. Quan nghĩa
44. Hôn nghĩa
45. Hương ẩm tửu nghĩa
46. Xạ nghĩa
47. Yến nghĩa
48. Sính nghĩa
49. Tang phục tứ chế
Tóm tắt 04 chủ đề lớn
1. Chuyện về những người giữ Lễ (Khổng tử, vua chúa, quan chức và sĩ tử)
2. Tục lệ quan- hôn- tang- tế
3. Tu dưỡng bản thân theo chữ Lễ với quan điểm Nho gia.
4. Quy định lễ nghi giao tiếp trong xã hội.
Kinh Lễ ngày nay còn lại có 49 thiên.
Hai thiên đầu tiên (1,2) gọi là “Khúc Lễ” (nghi lễ khuc chiết, cụ thể rõ ràng) có tính phổ
biến, thông dụng cho mọi người.
“Khúc lễ” chủ yếu nói cách ứng xử trong sinh hoạt thường ngày, chưa phải là những dịp lễ
quan trọng hoặc việc lớn. Nhưng khúc lễ lại có phạm vi ứng dụng phổ biến hơn cả.
Người ta không trải qua được việc nhỏ (lễ nhỏ) thì làm sao được việc lớn !
Sách Trung Dung nói “Lễ nghi tam bách, uy nghi tam thiên”. Uy nghi có nghĩa là “vẻ mặt,
trang phục, hành vi, lời nói đúng mực khi giao tiếp”.
Khúc Lễ gồm 6 chủ đề
1. Lễ đối với cha mẹ
2. Lễ với bậc trưởng lão
4
3. Lễ với thầy giáo
4. Lễ giới hạn giữa nam và nữ
5. Lễ giáo dục thiếu niên nhi đồng
6. Lễ sinh hoạt rộng rãi.
(1) Lễ đối với cha mẹ (trích)
1. Mùa lạnh con phải xem cha mẹ mặc đủ ấm chưa, mùa hạ xem cha mẹ đủ thoáng mát
chưa, hằng đêm trải giường cho cha mẹ. Buổi sớm phải đến vấn an cha mẹ, để ý tình trang
sức khỏe của song thân.
2. Con cái nếu cần đi ra ngoài phải thưa bẩm, được cho phép mới đi. Khi trở về phải đến
trình diện cha mẹ để cha mẹ yên tâm. Đi tới đâu phải có nơi chốn nhất định và báo cho cha
mẹ biết.
(.v.v…)
Hết
KINH THI
Kinh Thi
Do Khổng tử sưu tập, biên tập làm môn học văn chương duy nhất trong bộ Ngũ kinh.
Kinh Thi gồm có 311 thiên. Trong số đó, chỉ có 305 thiên là đầy đủ, còn 6 thiên kia chỉ có đề
mục nhưng không có lời. Theo bản Mao Thi, Kinh Thi gồm có ba phần như sau:
Quốc phong (văn chương dân gian)
Quốc phong là những bài ca dao của dân tộc các nước chư hầu, đuợc nhạc quan sưu tập.
Quốc phong có 160 thiên, chia làm 15 quyển, mỗi quyển một nước, gồm có:
(Phong: nghĩa là ca dao)
5
...
- tailieumienphi.vn
nguon tai.lieu . vn