Xem mẫu
Phần. 14
Điều vẫn mãi day dứt sau khi rời Williamson & Brown là những kẻ giỏi nhất
cũng từ bỏ thị trường. Chúng tôi rơi vào cảnh không xu dính túi trong một
thời gian dài, bốn năm đầy khốn khổ. Chẳng thể kiếm được một đồng xu nhỏ
nào. Như Billy Hendriquez từng nói, “Trên một thị trường như thế, kể cả
một kẻ đê tiện cũng không thể kiếm ra tiền.”
Dường như lúc đó tôi đã gặp rắc rối. Có thể đó là ý của Thượng đế để trừng
phạt tôi, nhưng quả thực tôi đã không tự phụ đến mức đáng phải chịu một cú
vấp như vậy. Tôi chưa từng phạm vào những tội đầu cơ có thể khiến một
người giao dịch phải trả giá với tư cách là một con nợ. Tôi không có tội khi
[9]
trở thành một kẻ ngốc điển hình. Ở phía bắc phố Forty-second với những
gì tôi đã làm, hay đúng hơn, những gì tôi đã không làm, tôi xứng đáng với
những lời khen hơn những lời trách móc. Ở phố Wall, đó là việc làm ngu
ngốc và tốn tiền. Nhưng hơn nữa, điều tồi tệ nhất là người ta ngày càng ít có
ý tự cho phép mình trải qua những cảm xúc của con người.
Tôi rời sở của Williamson và thử ở một vài sở khác. Ở nơi nào tôi cũng mất
tiền. Điều đó cũng đúng thôi, bởi tôi đã cố bắt thị trường trao cho tôi thứ mà
nó không có – nghĩa là, cơ hội kiếm tiền. Tôi không chút khó khăn kiếm
được những khoản tín dụng, bởi những ai quen biết tôi đều có niềm tin ở tôi.
Bạn sẽ hiểu được niềm tin của họ mạnh mẽ đến mức nào nếu tôi nói với bạn
rằng khi tôi ngừng giao dịch bằng các khoản tín dụng, số tiền nợ đã là hơn
một triệu đô-la.
Vấn đề không phải ở chỗ tôi đã không làm chủ được mình mà đơn giản là
trong bốn năm khốn khổ đó, cơ hội không xuất hiện. Tôi vẫn tiếp tục, cố
gắng kiếm một khoản nhưng tất cả những gì tôi đạt được là những khoản nợ
ngày càng nhiều. Sau khi tôi ngừng những vụ giao dịch cho riêng mình bởi
tôi không thể vay tiền của bạn bè nhiều hơn nữa, tôi kiếm sống bằng cách
quản lý tài khoản cho những người tin rằng tôi hiểu cuộc chơi này đủ rõ đến
mức có thể thắng được cả khi thị trường đang trong tình trạng ảm đạm. Tôi
kiếm được vài phần hoa hồng cho mỗi khoản lợi tôi kiếm được nếu có. Nhờ
đó mà tôi sống được. Hãy cứ nói đó là cách tôi sống qua ngày.
Dĩ nhiên, không phải lúc nào tôi cũng thua, nhưng chưa bao giờ tôi kiếm đủ
tiền để trả bớt những khoản nợ. Cuối cùng, khi mọi việc ngày càng trở nên
tồi tệ hơn, lần đầu tiên trong cuộc đời tôi bắt đầu cảm thấy chán nản.
Mọi việc dường như chẳng chịu theo ý tôi. Tôi không định than vãn về sự đi
xuống của mình, từ cuộc sống với tiền triệu và du thuyền tới một cuộc sống
đơn giản và những khoản nợ. Tôi không thích thú gì tình cảnh này, nhưng
cũng không đến mức phải than thân trách phận. Tôi cũng không có ý định
mong chờ Thượng đế và thời gian giúp tôi xóa đi những lo lắng. Vì vậy, tôi
nghiên cứu những rắc rối của mình. Rõ ràng cách duy nhất giúp tôi thoát
khỏi những rắc rối này là kiếm được tiền. Để làm được điều này, tôi cần
những vụ giao dịch thành công. Tôi đã từng có những vụ giao dịch như thế,
và giờ đây tôi chỉ cần làm thế thêm một lần nữa. Tôi đã từng kiếm được hàng
trăm ngàn từ một khoản vốn nhỏ. Sớm hay muộn thị trường cũng sẽ trao cho
tôi một cơ hội.
Tôi luôn tự nhủ những gì sai chỉ là sai đối với tôi, không phải là đối với thị
trường. Vậy bây giờ vấn đề của tôi là gì? Tôi tự đặt cho mình câu hỏi đó với
tinh thần như vẫn làm khi xem xét các mặt khác nhau của những vấn đề
trong giao dịch của mình. Tôi bình tĩnh suy nghĩ và đi đến kết luận rằng vấn
đề chính của tôi là đã quá lo lắng về số tiền nợ. Tôi chưa bao giờ cảm thấy
thanh thản vì nó. Cần phải giải thích với bạn rằng đó không chỉ là nhận thức
về những khoản nợ của tôi. Bất kỳ thương nhân nào cũng dính vào những
khoản nợ trong quá trình kinh doanh. Hầu hết những khoản nợ của tôi chỉ là
những khoản nợ kinh doanh, do những điều kiện kinh doanh bất lợi đối với
tôi đem lại. Nó cũng chẳng tồi tệ hơn những gì một nhà buôn phải chịu đựng
khi trời trái tiết bất thường và kéo dài như bị phù phép.
Dĩ nhiên là, khi thời gian cứ trôi qua mà tôi vẫn chưa trả được nợ, tôi dần
cảm thấy thản nhiên với những khoản nợ đó. Tôi sẽ giải thích: tôi nợ hơn
một triệu đô-la – hãy nhớ rằng, tất cả đều vì thua lỗ trên thị trường chứng
khoán. Hầu hết các chủ nợ của tôi đều là người tốt và không làm phiền tôi
nhiều; nhưng có hai người đã làm tôi điêu đứng.
Về cơ bản, đó là những gì tất cả các chủ nợ lớn của tôi đã nói. Đó là một mặt
của phố Wall dành cho bạn. Đó không đơn thuần chỉ là thiện tính hay tinh
thần mã thượng. Đó còn là một quyết định rất sáng suốt, bởi đó là một vụ
giao dịch tốt đẹp. Tôi mang ơn cả thiện chí và óc thực tế trong kinh doanh
của họ.
Những chủ nợ này đã xóa cho tôi khoản nợ lên đến một triệu đô-la. Nhưng
còn hai chủ nợ nhỏ không chịu ký giấy xóa nợ cho tôi. Một trong số họ là
người tôi nợ tám trăm đô-la như đã kể với các bạn. Tôi cũng còn nợ một
hãng môi giới đã phá sản sáu mươi ngàn đô-la, và những người tiếp quản,
những người chẳng hề biết mặt mũi tôi như thế nào, không sớm thì muộn sẽ
đè đầu cưỡi cổ tôi. Thậm chí nếu họ có muốn noi gương những chủ nợ lớn
nhất của tôi, tôi e rằng toà án cũng không để họ làm vậy. Dù thế nào, chung
quy lại kế hoạch phá sản của tôi chỉ mất một trăm ngàn đô-la; mặc dù, như
tôi đã nói, tôi nợ hơn một triệu đô-la.
Tôi thực sự không vui khi thấy câu chuyện của mình bị đăng lên báo. Tôi lúc
nào cũng thanh toán nợ đầy đủ và kinh nghiệm mới mẻ là điều đã khiến tôi
cảm thấy xấu hổ nhiều nhất. Tôi biết rằng ngày nào tôi còn sống, sẽ có ngày
tôi trả hết nợ cho mọi người, nhưng những người đã đọc bài báo đó lại không
nghĩ thế. Sau khi đọc được bài báo đó, tôi cảm thấy xấu hổ mỗi khi ra ngoài.
Nhưng giờ đây mọi việc đã qua đi và bạn không thể biết được rằng tôi cảm
thấy nhẹ nhõm đến mức nào khi biết rằng mình sẽ không phải gánh chịu
những phiền nhiễu từ những người không hiểu hoàn cảnh một người phải
dồn tất cả tâm trí của anh ta vào kinh doanh - nếu anh ta muốn được thành
công trong đầu cơ chứng khoán.
Tâm trí tôi được giải thoát tôi tiếp tục công việc kinh doanh với một số triển
vọng thành công, (không còn bị phiền nhiễu bởi những món nợ) bước tiếp
theo là tạo dựng một cơ đồ khác. Thị trường chứng khoán bị đóng cửa từ 31
tháng Chín đến trung tuần tháng Mười Hai, năm 1914. Phố Wall đang ở
trong tình trạng ảm đạm. Đã từ lâu rồi chưa có bất kỳ vụ buôn bán nào. Tôi
nợ tất cả bạn bè tôi, và tôi không thể lại một lần nữa nhờ họ giúp đỡ chỉ bởi
họ đã tỏ ra rất vui vẻ và thân thiện với mình, khi tôi biết rằng không ai có đủ
khả năng để giúp được người khác nhiều.
Để kiếm được một khoản tiền vốn kha khá là một nhiệm vụ rất khó khăn, bởi
khi mà thị trường chứng khoán đóng cửa, chẳng còn việc gì tôi có thể yêu
cầu những người môi giới của tôi làm. Tôi cố thử ở một vài nơi. Nhưng vô
dụng.
Cuối cùng, tôi đến gặp Dan Williamson. Đó là vào tháng Hai, năm 1915. Tôi
nói với ông ấy tôi đã thoát ra khỏi cơn ác mộng ám ảnh tinh thần của những
món nợ và đã sẵn sàng để giao dịch như trước kia. Bạn sẽ nhớ lại khi ông ta
cần tôi, ông ta đã đề nghị tôi sử dụng khoản tiền hai mươi lăm ngàn đô-la mà
không cần hỏi ý kiến ông ta.
Giờ đây, khi tôi cần ông ta, ông ta lại nói, “Khi nào anh thấy điều gì đó tốt
cho anh và anh muốn mua năm trăm cổ phần để tiếp tục, hãy quay lại đây.”
Tôi cảm ơn ông ta và bỏ đi. Ông ta khiến tôi bỏ lỡ cơ hội kiếm được một
khoản tiền lớn và hãng của ông ta cũng đã để vuột mất khoản hoa hồng
không nhỏ.
Tôi rời văn phòng của Dan Williamson và nghiên cứu về tình hình nói chung
và vấn đề của tôi nói riêng. Hiện thị trường đang đầu cơ giá lên. Tôi có thể
nhận thấy rõ ràng điều đó cũng như hàng ngàn người giao dịch khác. Nhưng
khoản tiền vốn của tôi chỉ cho phép tôi có năm trăm cổ phần. Vậy là, với
giới hạn như vậy, tôi không được để mất thời gian. Tôi không có đủ tiền cho
bất kỳ thất bại nào ngay từ khi bắt đầu. Tôi phải tạo ra khoản vốn cần thiết
ngay từ lần đầu cơ đầu tiên. Tôi phải kiếm ra tiền thực. Tôi biết, những phán
đoán đúng của tôi sẽ chẳng mang lại lợi ích gì trừ khi tôi có đủ vốn giao
dịch. Nếu không có một số dư ký quỹ tương xứng, tôi sẽ không thể giữ được
thái độ vô tư, tỉnh táo trước cuộc chơi đòi hỏi khả năng chi trả cho những
thua lỗ nho nhỏ như tôi vẫn thường làm để kiểm tra thị trường trước khi tiến
tới những khoản cược lớn.
Tôi nghĩ giờ đây tôi đang đứng trước thời điểm quyết định trong sự nghiệp
đầu cơ. Nếu lần này tôi không thành công, không thể nói trước được sẽ là khi
nào, ở đâu, thậm chí là liệu tôi còn có khả năng kiếm đủ vốn cho một cơ hội
khác hay không. Vậy là, công việc của tôi hiện giờ chỉ là chờ đợi, đợi đến
thời điểm thích hợp nhất.
Tôi không lai vãng tới Williamson & Brown. Tôi muốn nói, trong sáu tuần
liên tiếp đọc bảng tin, tôi cố ý tránh xa chỗ đó. Tôi sợ rằng nếu tôi đến đó,
với ý nghĩ tôi có thể mua năm trăm cổ phần, tôi có thể sẽ lao vào giao dịch
không đúng thời điểm hay với cổ phiếu không thích hợp. Một người giao
dịch phải biết tự hiểu mình và khắc phục những điểm yếu của chính mình,
bên cạnh việc nghiên cứu những điều kiện cơ bản, là ghi nhớ các tiền lệ của
thị trường và tâm lý của công chúng cũng như các giới hạn của những người
môi giới của anh ta. Không cần thiết phải tức giận vì mình cũng là một người
bình thường. Tôi đã học được một điều, học cách tự hiểu mình cũng cần thiết
không kém việc học cách đọc bảng tin. Tôi đã nghiên cứu và tính toán dựa
trên những phản ứng của chính mình trước những thôi thúc nhất định và
những cám dỗ không thể tránh khỏi của một thị trường năng động, với cùng
một tâm trạng và tinh thần như khi tôi đang cân nhắc điều kiện vụ mùa hay
đang phân tích các báo cáo thu nhập.
Vậy là, ngày qua ngày, trong tình cảnh phá sản và đang nóng lòng muốn
quay trở lại giao dịch, tôi đã ngồi trước bảng tin của một sở giao dịch khác,
nơi tôi không thể mua hay bán nhiều hơn một cổ phần, nghiên cứu thị
trường, không bỏ qua bất kỳ giao dịch nhỏ nào được hiển thị trên bảng tin,
và chờ đợi cơ hội thích hợp để tăng-tốc-tối-đa.
Vì những điều kiện đã quen thuộc với cả thế giới, cổ phiếu tôi đang đầu tư
giá lên trong những thời khắc quyết định đầu năm 1915 này là cổ phiếu của
Bethlehem Steel. Tôi chắc chắn cổ phiếu này sắp tăng giá, nhưng để đảm
bảo tôi sẽ thắng trong lần đặt cược đầu tiên này, việc tôi bắt buộc phải làm
được, tôi quyết định đợi đến khi giá vượt qua mức giá danh nghĩa[10].
Như tôi đã từng nói với bạn, kinh nghiệm của tôi cho thấy bất cứ khi nào giá
của một cổ phiếu vượt qua mức 100 hoặc 200 hoặc 300 lần đầu tiên, gần như
lúc nào nó cũng tiếp tục lên thêm khoảng ba mươi tới năm mươi điểm nữa ở mức 300 còn nhanh hơn ở mức 200 hoặc 100. Một trong số những vụ làm
ăn táo bạo của tôi là với cổ phiếu Anaconda, tôi đã mua vào khi giá vượt
mức 200 và bán ra một ngày sau đó ở mức 260. Những kinh nghiệm về mua
cổ phiếu sau khi giá vượt qua mức giá danh nghĩa tôi có được từ thời còn
làm cho hãng môi giới bất hợp pháp. Đó là một nguyên tắc giao dịch đã lâu
đời.
Bạn có thể tưởng tượng được lúc đó tôi mong muốn quay lại với công việc
giao dịch khối lượng lớn như trước kia đến mức nào. Tôi nóng lòng được bắt
đầu đến mức tôi chẳng còn nghĩ đến việc khác, nhưng tôi đã buộc phải kìm
lòng mình lại. Ngày qua ngày, tôi chứng kiến giá cổ phiếu Bethlehem Steel
tăng lên, mỗi ngày một cao hơn, tôi đã chắc chắn nó sẽ như vậy. Tôi đang
thử thách lòng kiên nhẫn của mình để không lao tới Williamson & Brown và
mua ngay năm trăm cổ phần. Tôi hiểu rằng tôi cần phải thắng trong lần giao
dịch đầu tiên với độ chắc chắn hết mức con người có thể.
Mỗi điểm giá tăng lên cũng có nghĩa là tôi chưa thể mua năm trăm cổ phần
đó. Mười điểm tăng đầu tiên đồng nghĩa với việc tôi đã có thể bắt đầu tiến
hành mua theo kiểu kim tự tháp. Thay vì năm trăm, giờ đây tôi đã có thể có
được một ngàn cổ phiếu, đem lại cho tôi một ngàn đô-la một điểm. Nhưng
tôi vẫn ngồi yên, và thay vì nghe theo những hi vọng hay những niềm tin
đang gào thét trong tôi, tôi chỉ lưu ý đến những nhắc nhở từ kinh nghiệm của
mình và những phán đoán thông thường. Khi nào có đủ vốn, tôi sẽ có đủ khả
năng để chớp lấy cơ hội. Nhưng khi không có một khoản vốn nào, thì các cơ
hội, dù là cơ hội nhỏ nhất, cũng đều như những món hàng xa xỉ, nằm ngoài
tầm với của tôi. Sáu tuần kiên nhẫn chờ đợi – nhưng, cuối cùng, là một chiến
thắng của óc phán đoán thông thường trước những hi vọng và lòng tham!
Tôi thực sự bắt đầu dao động và mướt mồ hôi khi giá lên đến 90. Cứ nghĩ
đến những gì tôi đã bỏ qua, khi tôi đang đầu cơ giá lên thế này. Rồi, khi giá
đạt mức 98, tôi tự nhủ, “Bethlehem sẽ vượt qua mức 100, và đến khi đó,
mức trần sẽ bị thổi bay!”. Bảng tin cũng nói lên điều tương tự. Thực ra là nó
nguon tai.lieu . vn
Điều vẫn mãi day dứt sau khi rời Williamson & Brown là những kẻ giỏi nhất
cũng từ bỏ thị trường. Chúng tôi rơi vào cảnh không xu dính túi trong một
thời gian dài, bốn năm đầy khốn khổ. Chẳng thể kiếm được một đồng xu nhỏ
nào. Như Billy Hendriquez từng nói, “Trên một thị trường như thế, kể cả
một kẻ đê tiện cũng không thể kiếm ra tiền.”
Dường như lúc đó tôi đã gặp rắc rối. Có thể đó là ý của Thượng đế để trừng
phạt tôi, nhưng quả thực tôi đã không tự phụ đến mức đáng phải chịu một cú
vấp như vậy. Tôi chưa từng phạm vào những tội đầu cơ có thể khiến một
người giao dịch phải trả giá với tư cách là một con nợ. Tôi không có tội khi
[9]
trở thành một kẻ ngốc điển hình. Ở phía bắc phố Forty-second với những
gì tôi đã làm, hay đúng hơn, những gì tôi đã không làm, tôi xứng đáng với
những lời khen hơn những lời trách móc. Ở phố Wall, đó là việc làm ngu
ngốc và tốn tiền. Nhưng hơn nữa, điều tồi tệ nhất là người ta ngày càng ít có
ý tự cho phép mình trải qua những cảm xúc của con người.
Tôi rời sở của Williamson và thử ở một vài sở khác. Ở nơi nào tôi cũng mất
tiền. Điều đó cũng đúng thôi, bởi tôi đã cố bắt thị trường trao cho tôi thứ mà
nó không có – nghĩa là, cơ hội kiếm tiền. Tôi không chút khó khăn kiếm
được những khoản tín dụng, bởi những ai quen biết tôi đều có niềm tin ở tôi.
Bạn sẽ hiểu được niềm tin của họ mạnh mẽ đến mức nào nếu tôi nói với bạn
rằng khi tôi ngừng giao dịch bằng các khoản tín dụng, số tiền nợ đã là hơn
một triệu đô-la.
Vấn đề không phải ở chỗ tôi đã không làm chủ được mình mà đơn giản là
trong bốn năm khốn khổ đó, cơ hội không xuất hiện. Tôi vẫn tiếp tục, cố
gắng kiếm một khoản nhưng tất cả những gì tôi đạt được là những khoản nợ
ngày càng nhiều. Sau khi tôi ngừng những vụ giao dịch cho riêng mình bởi
tôi không thể vay tiền của bạn bè nhiều hơn nữa, tôi kiếm sống bằng cách
quản lý tài khoản cho những người tin rằng tôi hiểu cuộc chơi này đủ rõ đến
mức có thể thắng được cả khi thị trường đang trong tình trạng ảm đạm. Tôi
kiếm được vài phần hoa hồng cho mỗi khoản lợi tôi kiếm được nếu có. Nhờ
đó mà tôi sống được. Hãy cứ nói đó là cách tôi sống qua ngày.
Dĩ nhiên, không phải lúc nào tôi cũng thua, nhưng chưa bao giờ tôi kiếm đủ
tiền để trả bớt những khoản nợ. Cuối cùng, khi mọi việc ngày càng trở nên
tồi tệ hơn, lần đầu tiên trong cuộc đời tôi bắt đầu cảm thấy chán nản.
Mọi việc dường như chẳng chịu theo ý tôi. Tôi không định than vãn về sự đi
xuống của mình, từ cuộc sống với tiền triệu và du thuyền tới một cuộc sống
đơn giản và những khoản nợ. Tôi không thích thú gì tình cảnh này, nhưng
cũng không đến mức phải than thân trách phận. Tôi cũng không có ý định
mong chờ Thượng đế và thời gian giúp tôi xóa đi những lo lắng. Vì vậy, tôi
nghiên cứu những rắc rối của mình. Rõ ràng cách duy nhất giúp tôi thoát
khỏi những rắc rối này là kiếm được tiền. Để làm được điều này, tôi cần
những vụ giao dịch thành công. Tôi đã từng có những vụ giao dịch như thế,
và giờ đây tôi chỉ cần làm thế thêm một lần nữa. Tôi đã từng kiếm được hàng
trăm ngàn từ một khoản vốn nhỏ. Sớm hay muộn thị trường cũng sẽ trao cho
tôi một cơ hội.
Tôi luôn tự nhủ những gì sai chỉ là sai đối với tôi, không phải là đối với thị
trường. Vậy bây giờ vấn đề của tôi là gì? Tôi tự đặt cho mình câu hỏi đó với
tinh thần như vẫn làm khi xem xét các mặt khác nhau của những vấn đề
trong giao dịch của mình. Tôi bình tĩnh suy nghĩ và đi đến kết luận rằng vấn
đề chính của tôi là đã quá lo lắng về số tiền nợ. Tôi chưa bao giờ cảm thấy
thanh thản vì nó. Cần phải giải thích với bạn rằng đó không chỉ là nhận thức
về những khoản nợ của tôi. Bất kỳ thương nhân nào cũng dính vào những
khoản nợ trong quá trình kinh doanh. Hầu hết những khoản nợ của tôi chỉ là
những khoản nợ kinh doanh, do những điều kiện kinh doanh bất lợi đối với
tôi đem lại. Nó cũng chẳng tồi tệ hơn những gì một nhà buôn phải chịu đựng
khi trời trái tiết bất thường và kéo dài như bị phù phép.
Dĩ nhiên là, khi thời gian cứ trôi qua mà tôi vẫn chưa trả được nợ, tôi dần
cảm thấy thản nhiên với những khoản nợ đó. Tôi sẽ giải thích: tôi nợ hơn
một triệu đô-la – hãy nhớ rằng, tất cả đều vì thua lỗ trên thị trường chứng
khoán. Hầu hết các chủ nợ của tôi đều là người tốt và không làm phiền tôi
nhiều; nhưng có hai người đã làm tôi điêu đứng.
Về cơ bản, đó là những gì tất cả các chủ nợ lớn của tôi đã nói. Đó là một mặt
của phố Wall dành cho bạn. Đó không đơn thuần chỉ là thiện tính hay tinh
thần mã thượng. Đó còn là một quyết định rất sáng suốt, bởi đó là một vụ
giao dịch tốt đẹp. Tôi mang ơn cả thiện chí và óc thực tế trong kinh doanh
của họ.
Những chủ nợ này đã xóa cho tôi khoản nợ lên đến một triệu đô-la. Nhưng
còn hai chủ nợ nhỏ không chịu ký giấy xóa nợ cho tôi. Một trong số họ là
người tôi nợ tám trăm đô-la như đã kể với các bạn. Tôi cũng còn nợ một
hãng môi giới đã phá sản sáu mươi ngàn đô-la, và những người tiếp quản,
những người chẳng hề biết mặt mũi tôi như thế nào, không sớm thì muộn sẽ
đè đầu cưỡi cổ tôi. Thậm chí nếu họ có muốn noi gương những chủ nợ lớn
nhất của tôi, tôi e rằng toà án cũng không để họ làm vậy. Dù thế nào, chung
quy lại kế hoạch phá sản của tôi chỉ mất một trăm ngàn đô-la; mặc dù, như
tôi đã nói, tôi nợ hơn một triệu đô-la.
Tôi thực sự không vui khi thấy câu chuyện của mình bị đăng lên báo. Tôi lúc
nào cũng thanh toán nợ đầy đủ và kinh nghiệm mới mẻ là điều đã khiến tôi
cảm thấy xấu hổ nhiều nhất. Tôi biết rằng ngày nào tôi còn sống, sẽ có ngày
tôi trả hết nợ cho mọi người, nhưng những người đã đọc bài báo đó lại không
nghĩ thế. Sau khi đọc được bài báo đó, tôi cảm thấy xấu hổ mỗi khi ra ngoài.
Nhưng giờ đây mọi việc đã qua đi và bạn không thể biết được rằng tôi cảm
thấy nhẹ nhõm đến mức nào khi biết rằng mình sẽ không phải gánh chịu
những phiền nhiễu từ những người không hiểu hoàn cảnh một người phải
dồn tất cả tâm trí của anh ta vào kinh doanh - nếu anh ta muốn được thành
công trong đầu cơ chứng khoán.
Tâm trí tôi được giải thoát tôi tiếp tục công việc kinh doanh với một số triển
vọng thành công, (không còn bị phiền nhiễu bởi những món nợ) bước tiếp
theo là tạo dựng một cơ đồ khác. Thị trường chứng khoán bị đóng cửa từ 31
tháng Chín đến trung tuần tháng Mười Hai, năm 1914. Phố Wall đang ở
trong tình trạng ảm đạm. Đã từ lâu rồi chưa có bất kỳ vụ buôn bán nào. Tôi
nợ tất cả bạn bè tôi, và tôi không thể lại một lần nữa nhờ họ giúp đỡ chỉ bởi
họ đã tỏ ra rất vui vẻ và thân thiện với mình, khi tôi biết rằng không ai có đủ
khả năng để giúp được người khác nhiều.
Để kiếm được một khoản tiền vốn kha khá là một nhiệm vụ rất khó khăn, bởi
khi mà thị trường chứng khoán đóng cửa, chẳng còn việc gì tôi có thể yêu
cầu những người môi giới của tôi làm. Tôi cố thử ở một vài nơi. Nhưng vô
dụng.
Cuối cùng, tôi đến gặp Dan Williamson. Đó là vào tháng Hai, năm 1915. Tôi
nói với ông ấy tôi đã thoát ra khỏi cơn ác mộng ám ảnh tinh thần của những
món nợ và đã sẵn sàng để giao dịch như trước kia. Bạn sẽ nhớ lại khi ông ta
cần tôi, ông ta đã đề nghị tôi sử dụng khoản tiền hai mươi lăm ngàn đô-la mà
không cần hỏi ý kiến ông ta.
Giờ đây, khi tôi cần ông ta, ông ta lại nói, “Khi nào anh thấy điều gì đó tốt
cho anh và anh muốn mua năm trăm cổ phần để tiếp tục, hãy quay lại đây.”
Tôi cảm ơn ông ta và bỏ đi. Ông ta khiến tôi bỏ lỡ cơ hội kiếm được một
khoản tiền lớn và hãng của ông ta cũng đã để vuột mất khoản hoa hồng
không nhỏ.
Tôi rời văn phòng của Dan Williamson và nghiên cứu về tình hình nói chung
và vấn đề của tôi nói riêng. Hiện thị trường đang đầu cơ giá lên. Tôi có thể
nhận thấy rõ ràng điều đó cũng như hàng ngàn người giao dịch khác. Nhưng
khoản tiền vốn của tôi chỉ cho phép tôi có năm trăm cổ phần. Vậy là, với
giới hạn như vậy, tôi không được để mất thời gian. Tôi không có đủ tiền cho
bất kỳ thất bại nào ngay từ khi bắt đầu. Tôi phải tạo ra khoản vốn cần thiết
ngay từ lần đầu cơ đầu tiên. Tôi phải kiếm ra tiền thực. Tôi biết, những phán
đoán đúng của tôi sẽ chẳng mang lại lợi ích gì trừ khi tôi có đủ vốn giao
dịch. Nếu không có một số dư ký quỹ tương xứng, tôi sẽ không thể giữ được
thái độ vô tư, tỉnh táo trước cuộc chơi đòi hỏi khả năng chi trả cho những
thua lỗ nho nhỏ như tôi vẫn thường làm để kiểm tra thị trường trước khi tiến
tới những khoản cược lớn.
Tôi nghĩ giờ đây tôi đang đứng trước thời điểm quyết định trong sự nghiệp
đầu cơ. Nếu lần này tôi không thành công, không thể nói trước được sẽ là khi
nào, ở đâu, thậm chí là liệu tôi còn có khả năng kiếm đủ vốn cho một cơ hội
khác hay không. Vậy là, công việc của tôi hiện giờ chỉ là chờ đợi, đợi đến
thời điểm thích hợp nhất.
Tôi không lai vãng tới Williamson & Brown. Tôi muốn nói, trong sáu tuần
liên tiếp đọc bảng tin, tôi cố ý tránh xa chỗ đó. Tôi sợ rằng nếu tôi đến đó,
với ý nghĩ tôi có thể mua năm trăm cổ phần, tôi có thể sẽ lao vào giao dịch
không đúng thời điểm hay với cổ phiếu không thích hợp. Một người giao
dịch phải biết tự hiểu mình và khắc phục những điểm yếu của chính mình,
bên cạnh việc nghiên cứu những điều kiện cơ bản, là ghi nhớ các tiền lệ của
thị trường và tâm lý của công chúng cũng như các giới hạn của những người
môi giới của anh ta. Không cần thiết phải tức giận vì mình cũng là một người
bình thường. Tôi đã học được một điều, học cách tự hiểu mình cũng cần thiết
không kém việc học cách đọc bảng tin. Tôi đã nghiên cứu và tính toán dựa
trên những phản ứng của chính mình trước những thôi thúc nhất định và
những cám dỗ không thể tránh khỏi của một thị trường năng động, với cùng
một tâm trạng và tinh thần như khi tôi đang cân nhắc điều kiện vụ mùa hay
đang phân tích các báo cáo thu nhập.
Vậy là, ngày qua ngày, trong tình cảnh phá sản và đang nóng lòng muốn
quay trở lại giao dịch, tôi đã ngồi trước bảng tin của một sở giao dịch khác,
nơi tôi không thể mua hay bán nhiều hơn một cổ phần, nghiên cứu thị
trường, không bỏ qua bất kỳ giao dịch nhỏ nào được hiển thị trên bảng tin,
và chờ đợi cơ hội thích hợp để tăng-tốc-tối-đa.
Vì những điều kiện đã quen thuộc với cả thế giới, cổ phiếu tôi đang đầu tư
giá lên trong những thời khắc quyết định đầu năm 1915 này là cổ phiếu của
Bethlehem Steel. Tôi chắc chắn cổ phiếu này sắp tăng giá, nhưng để đảm
bảo tôi sẽ thắng trong lần đặt cược đầu tiên này, việc tôi bắt buộc phải làm
được, tôi quyết định đợi đến khi giá vượt qua mức giá danh nghĩa[10].
Như tôi đã từng nói với bạn, kinh nghiệm của tôi cho thấy bất cứ khi nào giá
của một cổ phiếu vượt qua mức 100 hoặc 200 hoặc 300 lần đầu tiên, gần như
lúc nào nó cũng tiếp tục lên thêm khoảng ba mươi tới năm mươi điểm nữa ở mức 300 còn nhanh hơn ở mức 200 hoặc 100. Một trong số những vụ làm
ăn táo bạo của tôi là với cổ phiếu Anaconda, tôi đã mua vào khi giá vượt
mức 200 và bán ra một ngày sau đó ở mức 260. Những kinh nghiệm về mua
cổ phiếu sau khi giá vượt qua mức giá danh nghĩa tôi có được từ thời còn
làm cho hãng môi giới bất hợp pháp. Đó là một nguyên tắc giao dịch đã lâu
đời.
Bạn có thể tưởng tượng được lúc đó tôi mong muốn quay lại với công việc
giao dịch khối lượng lớn như trước kia đến mức nào. Tôi nóng lòng được bắt
đầu đến mức tôi chẳng còn nghĩ đến việc khác, nhưng tôi đã buộc phải kìm
lòng mình lại. Ngày qua ngày, tôi chứng kiến giá cổ phiếu Bethlehem Steel
tăng lên, mỗi ngày một cao hơn, tôi đã chắc chắn nó sẽ như vậy. Tôi đang
thử thách lòng kiên nhẫn của mình để không lao tới Williamson & Brown và
mua ngay năm trăm cổ phần. Tôi hiểu rằng tôi cần phải thắng trong lần giao
dịch đầu tiên với độ chắc chắn hết mức con người có thể.
Mỗi điểm giá tăng lên cũng có nghĩa là tôi chưa thể mua năm trăm cổ phần
đó. Mười điểm tăng đầu tiên đồng nghĩa với việc tôi đã có thể bắt đầu tiến
hành mua theo kiểu kim tự tháp. Thay vì năm trăm, giờ đây tôi đã có thể có
được một ngàn cổ phiếu, đem lại cho tôi một ngàn đô-la một điểm. Nhưng
tôi vẫn ngồi yên, và thay vì nghe theo những hi vọng hay những niềm tin
đang gào thét trong tôi, tôi chỉ lưu ý đến những nhắc nhở từ kinh nghiệm của
mình và những phán đoán thông thường. Khi nào có đủ vốn, tôi sẽ có đủ khả
năng để chớp lấy cơ hội. Nhưng khi không có một khoản vốn nào, thì các cơ
hội, dù là cơ hội nhỏ nhất, cũng đều như những món hàng xa xỉ, nằm ngoài
tầm với của tôi. Sáu tuần kiên nhẫn chờ đợi – nhưng, cuối cùng, là một chiến
thắng của óc phán đoán thông thường trước những hi vọng và lòng tham!
Tôi thực sự bắt đầu dao động và mướt mồ hôi khi giá lên đến 90. Cứ nghĩ
đến những gì tôi đã bỏ qua, khi tôi đang đầu cơ giá lên thế này. Rồi, khi giá
đạt mức 98, tôi tự nhủ, “Bethlehem sẽ vượt qua mức 100, và đến khi đó,
mức trần sẽ bị thổi bay!”. Bảng tin cũng nói lên điều tương tự. Thực ra là nó