Ebook Giai thoại Văn học Việt Nam

VÙN HOÅC CÖÍ CÊÅN ÀAÅI VIÏÅT NAM GIAI THOAÅI VÙN HOÅC VIÏÅT NAM HOAÂNG NGOÅC PHAÁCH KIÏÌU THU HOAÅCH Sûu têìm biïn soaån (In lêìn thûá tû, coá sûãa chûäa) NHAÂ XUÊËT BAÃN VØN HOÅC HAÂ NÖÅI - 2000 LÚÂI NHAÂ XUÊËT BAÃN GIAI THOAÅI vùn hoåc laâ nhûäng giai thoaåi noái riïng vïì caác nhaâ vùn, nhaâ thú, nhûäng nhên vêåt coá tïn tuöíi trong xaä höåi hoùåc àöng àaão nhûäng ngûúâi yïu thñch thú vùn vaâ saáng taác thú vùn noái chung. Nhû vêåy giai thoaåi vùn hoåc laâ möåt loaåi vùn chûúng vûâa coá tñnh chêët baác hoåc, laåi vûâa coá tñnh chêët truyïìn miïång mang trong cöët caách cuãa noá nhiïìu neát dên töåc àöåc àaáo àêìy sûác hêëp dêîn. Nùm 1965, Nhaâ xuêët baãn Vùn hoåc àaä cho ra mù’t baån àoåc trïn miïìn Bù’c cuöën “Giai thoaåi vùn hoåc Viïåt Nam” do Hoaâng Ngoåc Phaách - Kiïìu Thu Hoaåch biïn soaån vaâ Trêìn Thanh Mai giúái thiïåu. Saách in lêìn àêìu vúái söë lûúång 3.600 cuöën, ra àúâi chûa àûúåc bao lêu, àaä coá nhûäng yá kiïën trong vaâ ngoaâi nûúác àïì cêåp àïën viïåc cho noá àûúåc taái baãn. Ngaây nay àïí àaáp ûáng loâng mong moãi êëy, Nhaâ xuêët baãn lêìn naây cho taái baãn cuöën “Giai thoaåi vùn hoåc Viïåt Nam” vúái muåc àñch cung cêëp cho caác baån möåt taâi liïåu vùn hoåc goån nheå, xuác tñch, bao göìm nhûäng giai thoaåi choån loåc böí ñch vaâ hêëp dêîn. Cuäng vúái muåc àñch trïn, ngoaâi viïåc lûúåc ài möåt söë giai thoaåi, chuáng töi chuã trûúng khöng in laåi phêìn giúái thiïåu àêìu saách vaâ phêìn saách baáo tham khaão. NHAÂ XUÊËT BAÃN VAÊN HOÅC http://ebooks.vdcmedia.com Giai thoaåi vùn hoåc Viïåt Nam 5 BAÁC LAÁI ÀOÂ HAY CHÛÄ Àúâi vua Lï Àaåi Haânh (980 - 1005) coá sû Àöî Thuêån laâ ngûúâi hoåc röång thú hay, am hiïíu viïåc àúâi, giuáp dêåp nhaâ vua coá cöng lao lúán, nhûng möîi lêìn nhaâ vua àõnh phong chûác cho thò sû àïìu khöng nhêån. Vò thïë, Lï Àaåi Haânh caâng kñnh troång, nhaâ vua thûúâng chó goåi laâ Àöî phaáp sû chûá khöng goåi tïn thêåt. Khoaãng nùm Thiïn Phuác thûá taám (987), vua nhaâ Töëng sai quöëc tûã giaám baác sô laâ Lyá Giaác sang sûá Viïåt Nam. Vua Lï Àaåi Haânh beân sai sûá Thuêån giaã laâm ngûúâi cheâo àoâ ra àoán sûá úã bïn búâ söng Saách Giang(1), Lyá Giaác vöën laâ möåt tay sñnh thú khi ngöìi àoâ nhên tröng thêëy xa xa trïn mùåt nûúác coá hai con ngöîng trúâi, liïìn ngêm hai cêu thú rùçng: Nga nga lûúäng nga nga, Ngûúäng diïån hûúáng thiïn nha Dõch: (1) Saách Giang: thuöåc vuâng Nam Saách, Haãi Dûúng. http://ebooks.vdcmedia.com HOAÂNG NGOÅC PHAÁCH - KIÏÌU THU HOAÅCH 6 Ngöîng ngöîng hai con ngöîng Chên trúâi nghïín cöí tröng. Sû Thuêån nghe xong tay vêîn cheâo nhõp nhaâng, miïång tûúi tù’n nöëi vêìn ngêm tiïëp hai cêu cho thaânh möåt baâi tûá tuyïåt: Baåch mao phö luåc thuãy Höìng traåo baäi thanh ba. (1) Dõch: Löng trù’ng phúi nûúác biïëc, Soáng xanh quêåy cheâo höìng. Thêëy möåt tay laái àoâ maâ cuäng hay chûä nhû vêåy, Lyá Giaác hïët sûác kinh ngaåc vaâ caãm phuåc. (1) Baâi naây nguyïn göëc úã baâi thú “Vônh nga” cuãa Laåc Tên vûúng nhaâ thú àúâi Àûúâng laâm luác 10 tuöíi. Nga, nga, nga! Khuác haång hûúáng thiïn ca Baåch mao phuâ luåc thuãy, Höìng chûúãng baát thanh ba, (Nghôa tûúng tûå nhû trïn) ÚÃ àêy Lyá Giaác cuäng nhû Àöî Thuêån àïìu chó laâ ngêm laåi baâi thú cuãa Laåc Tên vûúng, chûá khöng phaãi laâ tûå saáng taác ra. Song nhû vêåy cuäng khöng haåi gò àïën yá àöì cuãa ngûúâi kïí thoaåi: “Möåt tay laái àoâ maâ cuäng hoåc röång àïën thïë, àuã biïët nûúác Nam coá lù’m ngûúâi taâi” Xuêët xûá baâi thú xin xem Toaân Àûúâng thi cuãa Trung Hoa thû cuåc xuêët baãn. Thûúång Haãi 1960 - quyïín 79. tr.864. http://ebooks.vdcmedia.com Giai thoaåi vùn hoåc Viïåt Nam 7 Vïì sau, vua nhaâ Töëng coân sai Lyá Giaác sang sûá Giao Chêu möåt lêìn nûäa. Luác vïì, Lyá Giaác coá tùång sû Thuêån möåt baâi thú lûu biïåt trong àoá coá hai cêu: Thiïn ngoaåi hûäu thiïn ûng viïîn chiïëu, Khï àaâm ba tônh kiïën thiïìm thu, (Ngoaâi trúâi coân coá trúâi nïn chiïëu, Soáng lùång khe àêìm roåi maãnh thu)(1) Sû Thuêån àûa baâi thú cho Lï Àaåi Haânh. Vua triïåu sû Khuöng Viïåt(2) vaâo giaãi thñch höå. Khuöng Viïåt noái: “Àêy laâ sûá Trung Hoa toã yá kñnh troång bïå haå cuäng ngang vúái hoaâng àïë cuãa öng ta”. Vua haâi loâng lù’m, liïìn sai sû Khuöng Viïåt laâm möåt baâi ca tiïîn Lyá Giaác. Baâi ca laâm theo àiïåu “Töëng vûúng lang qui” nhû sau: Trûúâng quang phong haão cêím phaâm trûúng, Giao voång thêìn tiïn phuåc àïë hûúng Vaån truâng sún thuây thiïåp thûúng lûúng Cûãu thiïn qui löå trûúâng, Nhên tònh thaãm thiïët, àöët ly thûúng. Phan luyïën sûá tònh lang, (1) Xem toaân vùn baâi thú úã phêìn Tiïíu luêån. (2) Sû Khuöng Viïåt tïn thêåt laâ Ngö Chên Lûu, quï úã laâng Caát Lúåi, quêån Thûúâng Laåc (chûa roä nay thuöåc núi naâo) sinh nùm 959, mêët nùm 1041. Vua Lï Àaåi Haânh ban hiïåu laâ Khuöng Viïåt àaåi sû, phamâ caác viïåc quên quöëc troång sûå àïìu àem baân luêån vúái nhaâ sû. http://ebooks.vdcmedia.com ... - tailieumienphi.vn