Xem mẫu
- Dọn vườn văn thấy rừng cỏ
Ngúc ngoắc mãi không xong, chuyển sang
các tin khác rồi lại phải quay lại với cái bữa
sáng vừa bưng lên đã rắn đanh — vì chẳng
còn cách nào khác. Thế là ngày vui bỗng tẻ. Lớ xớ có điều gì
không thoải mái sẽ dễ sinh cáu bẳn, thậm chí… sinh bệnh.
Thường xuyên bị sinh bệnh như thế có thể sẽ muốn... thôi việc.
Vậy là tất cả chỉ tại những cái tin không ra gì. Thế là đem một cái
ra băm vằm.
Nói chung cái công việc được gắn cái mác “dọn cỏ vườn văn”
cũng chẳng hay ho gì, và cũng chẳng thú vị gì, nhiều khi lại bị…
ghét. Song nếu thỉnh thoảng không dọn thì e rằng những cái
- vườn này sẽ biến thành rừng cỏ. Cỏ nhiều quá chẳng thấy văn
đâu đã đành, tệ hại nhất là vườn văn biến thành một khu lổn
nhổn toàn gạch, đá, cả rác nữa, mà mỗi ngày lại phình to hơn.
Trước hết hãy thử lướt qua cái tin đã biên tập và đã phát nhưng
trông còn quá “mộc” dưới đây:
Kim ngạch xuất khẩu thủy sản tăng gần 4%
Hà Nội (TTXVN 28/6/2006) - Sáu tháng đầu năm nay, kim ngạch
xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đạt 972 triệu USD, tăng 3,98%
so với cùng kỳ năm ngoái.
Cùng thời gian trên, ngành thủy sản đã khai thác được trên 1,2
- triệu tấn thủy sản, trong đó khai thác tự nhiên đạt khoảng 750.000
tấn và sản lượng thu được từ nuôi trồng là trên 512.000 tấn.
Tôm vẫn là nguyên liệu chế biến xuất khẩu chủ yếu. Nguồn
nguyên liệu từ nuôi trồng các tháng đầu năm nay đạt thấp, một
số doanh nghiệp đã nhập nguyên liệu để chế biến xuất khẩu
nhưng nguồn này không ổn định, giá cao nên sức cạnh tranh của
sản phẩm sau chế biến thấp. Các tỉnh có doanh số xuất khẩu lớn
từ tôm như Cà Mau, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Kiên giang... chỉ đạt
khoảng 37,33% so với kế hoạch năm nên đã ảnh hưởng đáng kể
đến các chỉ tiêu kế hoạch xuất khẩu của ngành.
Về thị trường xuất khẩu, 6 tháng đầu năm nay, giá trị xuất khẩu
vào EU tăng 36,8%, đưa tỷ trọng xuất khẩu vào thị trường này đạt
- 7,8% (tăng 1,9% so với cùng kỳ năm ngoái). Các thị trường khác
như Hàn Quốc, Đài Loan, Trung Quốc giảm mạnh ( từ 11,1% đến
51,1%) . Tại thị trường nội địa, tiêu thụ thủy sản tăng rõ rệt trong
những tháng đầu năm nay với giá được cải thiện nhiều.
Theo Bộ Thủy sản, số lượng tầu đánh cá khai thác xa bờ tiếp tục
tăng, trong đó một số tàu phát huy được hiệu quả với nghề lưới
kéo, nghề câu các ngừ đại dương, nghề lưới rê. Ở một số tỉnh dã
xuất hiện những mô hình tổ chức khai thác kết hợp với dịch vụ
hậu cần tiêu thụ sản phẩm tốt trong các tổ chức, cá nhân thuộc
các thành phần kinh tế khác nhau .
Tuy nhiên, về khai thác trên biển, 6 tháng đầu năm vẫn tiếp tục
bộ lộ những yếu kém trong chỉ đạo điều tra nguồn lợi , trong đó
- công tác dự báo và quản lý ngư trường, đặc biệt là quản lý tầu
thuyền, bảo đảm an toàn cho người đi biển và việc khai thác quá
mức nguồn lợi thủy sản ven bờ ngày càng trở thành bức xúc. Mặt
khác, giá trị xuất khẩu làm ra từ các sản phẩm khai thác còn quá
thấp.
Về nuôi trồng thủy sản, 35.300 ha đất canh tác không có hiệu quả
được chuyển sang nuôi trồng thủy sản trong sáu tháng đầu năm
nay , đưa diện tích nuôi thủy sản của cả nước lên trên 1 triệu ha.
Về cơ bản, sản xuất con giống đã đáp ứng nhu cầu cho các hộ
nuôi trồng . Tuy vậy, việc quản lý vùng nuôi thủy sản vẫn còn
nhiều yếu kém, nhất là chỉ đạo thực hiện quy hoạch, quản lý môi
trường, phòng ngừa dịch bệnh.
- Năm 2004, mục tiêu của ngành thuỷ sản đạt sản lượng khai thác
2,65 triệu tấn và đạt kim ngạch xuất khẩu 2,6 tỷ USD./.
Những cái lỗi về đánh máy trong bài này có vô số, những lỗi về
ngữ pháp cũng vô thiên lủng, nhưng xem ra vẫn là quá vặt, không
đáng nói đến, chỉ xin gạch vài cái đầu dòng:
- Nhiều dấu phảy, chấm, mở đóng ngoặc cách xa chữ
- Năm tận… 2006
- Từ đánh sai (dã, bộ lộ yếu kém)
- Tên riêng không viết hoa (Kiên giang)
- Câu không đúng ngữ pháp (mục tiêu [là] đạt sản lượng)
- Câu không logic vì hai phần của câu không gắn kết (Các tỉnh có
doanh số xuất khẩu lớn như… chỉ đạt…)
- Điều đáng nói hơn là đọc tin này xong chẳng biết ý định của
người viết thực sự là gì – là nói đến thành tích tăng trưởng gần
4% hay kết quả 4% là thấp? Trong bài cũng có nói đến một số
nguyên nhân nhưng cách diễn đạt dàn trải, không làm bật vấn đề
mấu chốt.
Việc nêu lên mức tăng trưởng ở phần lead mà không có thông tin
gì khác chắc chắn khiến nhiều người đọc có suy nghĩ tích cực về
tình hình xuất khẩu thủy sản. Nhưng khi đọc xuống bên dưới mới
thấy sự sụt giảm đáng lo ngại ở các thị trường Hàn Quốc, Đài
Loan, Trung Quốc (có nơi tới 51%) và sự tăng trưởng ở thị
trường EU cũng như thị trường nội địa không bù đắp nổi. Trong
khi đó, các tỉnh vốn có doanh số xuất khẩu lớn đạt kết quả khá tồi
tệ (chưa đến 34%)
- Ngoài những yếu tố khách quan của thị trường, tác giả đề cập
đến những yếu tố chủ quan của việc chỉ đạo yếu kém đối với vấn
đề khai thác trên biển, cũng như việc quản lý vùng nuôi trồng, quy
hoạch, quản lý môi trường, phòng ngừa dịch bệnh.
Những thông tin trên đây chưa đủ và chưa “đắt”, quá chung
chung bởi… tin nào cũng nói như vậy. Nhưng nếu hạn hẹp về
thời gian thì phải “chế biến” thế nào? Trước hết cần xác định xem
nên đưa tin theo hướng tích cực hay phê phán để có câu lead
cho phù hợp. Sau đây là các ví dụ:
Tích cực: Tuy mức xuất khẩu sang một số thị trường giảm mạnh
nhưng nhờ sự tăng trưởng về xuất khẩu sang EU, kim ngạch
- xuất khẩu thủy sản của Việt Nam trong 6 tháng đầu năm nay vẫn
đạt 972 triệu USD, tăng 3,98% so với cùng kỳ năm ngoái.
Tiêu cực: Mặc dù đạt được mức tăng trưởng tới 36,8% sang thị
trường EU, kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam trong 6
tháng đầu năm nay chỉ đạt 972 triệu USD, tăng không đáng kể so
với cùng kỳ năm ngoái.
Tiêu cực: Sự tăng trưởng mạnh mẽ về xuất khẩu thủy sản sang
EU, tới gần 37%, cũng không bù đắp nổi mức sụt giảm trầm trọng
sang một số thị trường thủy sản truyền thống của Việt Nam và kết
quả là kim ngạch xuất khẩu 6 tháng đầu năm chỉ tăng gần 4%.
Tất nhiên có thể có những lead khác, tùy vào nhận thức về
- nguyên nhân chủ chốt của phóng viên, và sẽ hay hơn nếu có
thêm những thông tin “đắt giá”. Cũng có thể phóng viên cho rằng
sự sụt giảm của các thị trường Hàn Quốc, Đài Loan chỉ là tạm
thời, nguyên nhân sâu xa cần khắc phục chính là vấn đề quản lý,
quy hoạch… Chẳng ai cấm được! Và nếu đã nhìn nhận vấn đề
theo hướng nào thì chỉ đi theo hướng đó, các chi tiết khác chỉ
mang tính phụ trợ, bổ sung. Không nên tham lam cho hết vào rọ
(cũng có thể không phải tham mà là… không biết cái gì quan
trọng).
Điều dở nhất với tin này là không có những con số tăng trưởng
của các năm trước để độc giả thấy cái mức gần 4% là nhiều hay
ít. Và không có kim ngạch của năm trước thì bố ai mà biết 2,6 tỷ
USD dự kiến cho năm nay là tăng hay giảm.
- Điều cũng dở nữa là chẳng biết các con số trên đây lấy nguồn từ
đâu ra, vào thời gian nào. Cũng không kém dở – một điều dở cố
hữu của tin TTXVN – là chẳng hề có phát biểu nào của quan
chức hữu quan, hay một công ty XNK, hay chủ tàu đánh cá
chẳng hạn. Đọc tin thấy không thuyết phục, dường như chỉ là tập
hợp những con số với đánh giá chủ quan của phóng viên.
nguon tai.lieu . vn