Xem mẫu
- TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ ĐỊA CHẤT
Đồ án tốt nghiệp
Đề tài
BẢN ĐỒ ĐỊA HÌNH
- Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Ch¬ng I
Kh¸i qu¸t chung vÒ b¶n ®å ®Þa h×nh
§.1 §Þnh nghÜa, vai trß vµ môc ®Ých sö dông cña
b¶n ®å ®Þa h×nh
I.1.1 §Þnh nghÜa:
B¶n ®å ®Þa h×nh lµ lo¹i b¶n ®å thÓ hiÖn mét khu vùc trªn bÒ mÆt tr¸i ®Êt.
Trªn b¶n ®å nµy ph¶n ¸nh nh÷ng thµnh phÇn thµnh t¹o cña thiªn nhiªn, nh÷ng
kÕt qu¶ ho¹t ®éng thùc tiÔn cña con ngêi mµ m¾t ngêi ta cã thÓ quan s¸t
®îc. Chóng ®îc x©y dung theo mét quy luËt to¸n häc nhÊt ®Þnh b»ng mét hÖ
thèng ký hiÖu quy íc vµ c¸c yÕu tè néi dung ®· ®îc tæng qu¸t ho¸.
I.1.2 Vai trß cña b¶n ®å ®Þa h×nh
B¶n ®å ®Þa h×nh cho phÐp ta bao qu¸t nh÷ng ph¹m vi bÊt kú cña bÒ mÆt
tr¸i ®Êt. B¶n ®å ®Þa h×nh t¹o ra bÒ mÆt nh×n they ®îc cña nhiÒu yÕu tè, nh
d¸ng ®Êt h×nh d¹ng kÝch thíc vµ vÞ trÝ t¬ng quan cña c¸c ®èi tîng.
Tõ b¶n ®å ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc c¸c ®Æc trng nh to¹ ®é, ph¬ng
híng diÖn tÝch, ®é cao ®é dèc ... B¶n ®å ®Þa h×nh cßn chøa nhiÒu th«ng tin vÒ
c¸c ®¹i lîng, sè lîng, cÊu tróc cña c¸c ®èi tîng vµ nh÷ng mèi liªn hÖ tån
t¹i gi÷a chóng. Do vËy b¶n ®å ®Þa h×nh cã vai trß cùc kú quan träng vµ to lín
trong ph¸t triÓn d©n sinh, kinh tÕ cña con ngêi.
Trong x©y dung c«ng nghiÖp, n¨ng lîng, giao th«ng vµ c¸c c«ng tr×nh
kh¸c. b¶n ®å sö dông réng r·i ë c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau, tõ c«ng viÖc thiÕt kÕ
kü thuËt, chuyÓn thiÕt kÕ ra ngoµi thùc ®Þa ®Õn khi c«ng tr×nh hoµn thµnh vµ
theo dâi sù ho¹t ®éngc ña c«ng tr×nh, ¶nh hëng cña c«ng tr×nh ®Õn m«i
tr¬ng xung quanh.
B¶n ®å ®Þa h×nh trong x©y dung thuû lîi, c¶i t¹o ®Êt quy ho¹ch ®ång
ruéng vµ chèng xãi mßn.
B¶n ®å ®Þa h×nh cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc quy ho¹ch toµn bé
nÒn kinh tÕ quèc gia. Trong l©m nghÞªp b¶n ®å ®Þa h×nh ®ãng vai trß v« cïng
SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49
1
- Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
quan träng trong viÖc b¶o vÖ vµ quy ho¹ch kinh tÕ rõng.
C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc vÒ ®Þa chÊt, th¨m dß t×m kiÕm ®Òu
®îc b¾t ®Çu tõ b¶n ®å ®Þa h×nh vµ kÕt thóc b»ng b¶n ®å chuyªn ®Ò.
C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu ®îc thÓ hiÖn trªn b¶n ®å, ®îc chÝnh x¸c ho¸ trªn
b¶n ®å vµ chóng lµm phong phó thªm néi dung b¶n ®å.
Trong môc ®Ých qu©n sù b¶n ®å dïng ®Ó nghiªn cøu, bè trÝ trËn ®Þa, c¸c
c¨n cø b¶o vÖ tæ quèc vµ ®Æc biÖt lµ ph¸o binh.
Víi mét sè lo¹i b¶n ®å cã tû lÖ lín tõ 1: 5000 - 1:500 nã cã c«ng dông sau:
ThiÕt kÕ chi tiÕt mÆt b»ng cho thµnh phè, bè trÝ hÖ thèng cÊp tho¸t níc
®iÖn d©n dông vµ c¸c c«ng tr×nh kh¸c khi x©y dùng thµnh phè.
LËp b¶n ®å thiÕt kÕ kü thuËt vµ b¶n ®å kh¸i qu¸t chung cho c¸c c¶ng, xÝ
nghiÖp c«ng tr×nh thuû ®iÖn, ®Æt c¸c tuyÕn ®êng vµ c¸c kªnh m¬ng...
Tuú theo tõng yªu cÇu kü thuËt, tõng d¹ng c«ng viÖc mµ chóng ta chän tû lÖ
b¶n ®å cÇn thµnh lËp.
II.1.2 Môc ®Ých sö dông cña b¶n ®å ®Þa h×nh
C¸c b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ tõ 1:200 ®Õn 1:500 ®îc dïng ®Ó thiÕt kÕ mÆt
b»ng c¸c thµnh phè vµ c¸c ®iÎm d©n c, thiÕt kÕ kü thuËt c¸c xÝ nghiÖp khu
c«ng nghiÖp. B¶n ®å c«ng ®Þa h×nh tû lÖ 1: 10000 vµ 1: 25000 thêng dïng
cho c«ng t¸c quy ho¹ch ruéng ®Êt vµ lµm c¬ së ®Ó ®o vÏ thæ nhìng thùc vËt.
C¸c v¶n nµy cßn dïng ®Ó thiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng, qu¶n lý ruéng ®Êt,
lùa chän n¬i x©y dung tr¹m thuû ®iÖn hoÆc th¨m dß ®Þa chÊt chi tiÕt, vµ lùa
chän c¸c tuyÕn ®êng s¾t vµ « t«.
B¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 50000 vµ 1: 100000 ®îc sö dông trong nhiÒu
ngµnh kinh tÕ quèc d©n, trong n«ng nghiÖp vµ l©m nghiÖp, lËp kÕ ho¹ch vµ tæ
chøc c¸c vïng kinh tÕ quèc d©n, trong l©m nghiÖp vµ n«ng nghiÖp, lËp kÕ
ho¹ch vµ tæ chøc c¸c vïng nghiªn cøu c¸c vïng vÒ mÆt ®Þa chÊt thuû v¨n, lùa
chän c¸c tuyÕn ®êng s¾t vµ ®êng « t«.
B¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 50000 vµ 1: 100000 dïng ®Ó nghiªn cøu ®Þa
SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49
2
- Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
h×nh khu vùc, khi kh¶o s¸t thiÕt kÕ vµ lËp b¶n ®å c¸c kÕ ho¹ch kinh tÕ khi thiÕt
kÕ c«ng tr×nh giao th«ng lín, c¸c c«ng tr×nh x©y dùng lín. C¸c lo¹i b¶n ®å nµy
cßn sö dông trong c«ng t¸c tæ chøc hµnh chÝnh vµ kinh tÕ cña vïng, c¸c tØnh
khi gi¶i quyÕt vÊn ®Ò sö dông tµi nguyªn vµ khai th¸c l·nh thæ vµ cßn lµ c¬ së
®Ó biªn vÏ c¸c b¶n ®å chuyªn ®Ò tû lÖ nhá h¬n.
B¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 1.000.000 lµ b¶n ®å ®Þa lý chung dïng ®Ó
nghiªn cøu cÊu tróc bÒ mÆt vµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña mét vïng ®Þa lý réng
lín. B¶n ®å nµy cßn dïng ®Ó lËp kÕ ho¹ch vµ dù th¶o c¸c ph¬ng ¸n cã ý
nghÜa toµn quèc, ®Þnh híng ®¬ng bay khi bay xa, lµm c¬ së khi thµnh lËp
b¶n ®å chuyªn ®Ò vµ c¸c b¶n ®å nhá h¬n.
II.1.3 c¸c yªu cÇu c¬ b¶n cña b¶n ®å ®Þa h×nh.
B¶n ®å ®Þa h×nh lµ b¶n ®å c¬ b¶n cña nhµ níc do nhiÒu c¬ quan s¶n
xuÊt, nªn nã ph¶i cã quy ph¹m riªng vµ bé ký hiÖu riªng thèng nhÊt trong toµn
quèc. B¶n ®å ®Þa h×nh ph¶i tu©n thñ nghiªm ngÆt c¸c quy ®Þnh vÒ c¬ së to¸n
häc, vÒ néi dung, vÒ c¸ch tr×nh bµy, còng nh ng«n ng÷ thÓ hiÖn trªn b¶n ®å.
C¸c b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ kh¸c nhau ph¶i phï hîp víi nhau.
B¶n ®å ®Þa h×nh ph¶i dÔ ®äc, râ rµng, cho phÐp ®Þnh híng ®îc dÔ dµng.
C¸c yÕu tè biÓu thÞ trªn b¶n ®å ph¶i ®Çy ®ñ chÝnh x¸c víi møc ®é ®Çy
®ñ vµ chi tiÕt cña néi dung ph¶i phï hîp víi môc ®Ých sö dông cña b¶n ®å.
§é chÝnh x¸c cña viÖc biÓu thÞ c¸c yÕu tè néi dung ph¶i phï hîp víi
môc ®Ých sö dông cña b¶n ®å.
SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49
3
- Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
§.2 C¬ së to¸n häc cña b¶n ®å ®Þa h×nh
I.2.1 phÐp ®o chiÕu vµ hÖ to¹ ®é
1. phÐp chiÕu
§Ó biÓu thÞ c¸c yÕu tè ®Þ h×nh, ®Þa vËt lªn mÆt ph¼ng tê b¶n ®å sao cho
chÝnh x¸c, Ýt bÞ biÕn d¹ng nhÊt ta ph¶i sö dông phÐp chiÕu h×nh b¶n ®å thÝch
hîp. C¸c yÕu tè ®Þa h×nh ®Þa vËt lµ tËp hîp cña v« sè ®iÓm cã quy luËt nhÊt
®Þnh trong kh«ng gian vµ ta chØ cÇn biÓu thÞ mét sè ®Æc ®iÓm ®Æc trng råi dùa
vµo quy luËt ®ã ®Ó néi suy, kh¸i qu¸t ho¸ c¸c ®iÓm kh¸c.
Trong khi lùa chän hÖ quy chiÕu ph¶i ®Æc biÖt u tiªn gi¶m nhá ®Õn
møc cã thÓ ¶nh hëng cña biÕn d¹ng phÐp chiÕu ®Õn kÕt qu¶ thÓ hiÖn c¸c yÕu
tè trªn b¶n ®å.
HiÖn nay, cã hai líi chiÕu ®¼ng gãc cã kh¶ n¨ng sö dông cho b¶n ®å
®Þa h×nh ë ViÖt Nam ®ã lµ líi chiÕu Gauss - krueger (trong hÖ HN - 72) vµ
líi chiÕu UTM (trong hÖ VN - 2000). S¬ ®å mói chiÕu vµ ®Æc ®iÓm biÕn d¹ng
cña hai phÐp chiÕu nh sau:
SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49
4
- Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Líi chiÕu Gauss - Krueger cã biÕn d¹ng lín tõ kinh tuyÕn gi÷a vÒ hai
phÝa kinh tuyÕn biªn vµ gi¶m tõ xÝch ®¹o vÒ hai cùc. C«ng thøc gÇn ®óng biÓu
thÞ ®é biÕn d¹ng vÒ chiÒu dµi gi÷a hai ®iÓm a vµ b trªn mói chiÕu h×nh lµ:
2
ym
S Sab d ab S ab
2R
(I.2.1)
hay :
S ym 2
Sab 2 R
Trong ®ã: dab - §é dµi cung trªn mÆt cÇu.
Sab - kho¶ng c¸ch t¬ng øng trªn mÆt ph¼ng Gauss.
ym ( ya yb ) / 2 - hoµnh ®é trung b×nh cña hai ®iÓm ®Çu vµ cuèi c¹nh ab so
víi kinh tuyÕn trôc trong hÖ to¹ ®é vu«ng gãc Gauss,
R- B¸n kÝnh trung b×nh cña qu¶ ®Êt.
L·nh thæ ViÖt Nam theo phÐp chiÕu h×nh Gauss, phÇn ®Êt liÒn chñ yÕu
tr¶i trong ph¹m vi mói thø 18 cã kinh tuyÕn gi÷a lµ 1050 (trõ Mêng TÌ, §µ
N½ng, B×nh ThuËn...). Do ®ã, trong hÖ HN - 72 sö dông phÐp chiÕu h×nh
Gauss lµm c¬ së to¸n häc cho b¶n ®å ®Þa h×nh lµ hîp lý.
HiÖn nay, ®Ó thuËn lîi cho viÖc sö dông hÖ to¹ ®é chung trong khu vùc
còng nh toµn cÇu, trong hÖ to¹ ®é quèc gia míi VN - 2000 sö dông phÐp
chiÕu UTM thay cho phÐp chiÕu Gauss.
So víi phÐp chiÕu h×nh Gauss, phÐp chiÕu UTM cã u ®iÓm lµ ®é biÕn
d¹ng ®îc ph©n bè ®ång ®Òu vµ cã trÞ sè nhá. Tû lÖ ®é dµi trªn kinh tuyÕn trôc
lµ k=0,9996 cßn hai kinh tuyÕn biªn lín h¬n 1.
2. HÖ to¹ ®é
§Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ cØa c¸c ®iÓm trªn bÒ mÆt tr¸i ®Êt, trong tr¾c ®Þa b¶n ®å
®· sö dông nhiÒu hÖ to¹ ®é kh¸c nhau.
SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49
5
- Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
a. HÖ to¹ ®é ®Þa lý ( , )
Trong hÖ to¹ ®é ®Þa lý nhËn qu¶ ®Êt lµ hinh cÇu, gèc to¹ ®é lµ t©m O,
hai mÆt ph¼ng to¹ ®é lµ mÆt ph¼ng xÝch ®¹o vµ mÆt ph¼ng chøa kinh tuyÕn gèc
Greenwich.
To¹n ®é ®Þa lý cña mét ®iÓm M ®îc x¸c ®Þnh bëi mét vÜ ®é vµ kinh
®é .
ViÖt Nam n»m hoµn toµn ë phÝa B¾c b¸n cÇu vµ phÝa §«ng kinh tuy Õn
Greenwich nªn tÊt c¶ c¸c ®iÓm n»m ë trªn l·nh thæ níc ta ®Òu cã vÜ ®é B¾c
vµ kinh ®é §«ng.
Trªn m¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh ngêi ta biÓu thÞ m¹ng líi kinh vÜ tuyÕn vµ
to¹ ®é ®Þa lý ë ®êng khung.
b. HÖ to¹ ®é ph¼ng vu«ng gãc Gauss(X,Y)
HÖ to¹ ®é nµy ®îc x©y dung trªn mÆt ph¼ng mói 60 cña phÐp chiÕu
SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49
6
- Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
h×nh Gauss. Trong ®ã, nhËn h×nh chiÕu cña kinh tuyÕn gi÷a nói lµm trôc X vµ
xÝch ®¹o thuéc trôc Y. B¾c b¸n cÇu cã X > 0 nhng Y cã thÓ ©m hoÆc d¬ng.
§Ó khi tÝnh to¸n tr¸nh ®îc trÞ sè ©m cho hoµnh ®é Y cña c¸c ®iÓm n»m
ë phÝa T©y cña mói chiÕu, ngêi ta quy íc ®iÓm gèc O cã to¹ ®é x0 = 0, y0 =
500km, nghÜa lµ tÞnh tiÕn kinh tuyÕn gi÷a mói vÒ phÝa T©y 500km.
§Ó tiÖn sö dông trªn b¶n ®å ®Þa h×nh ngêi ta kÎ s½n líi to¹ ®é vu«ng
gãc b»ng nh÷ng ®êng th¼ng song song víi OXvµ OY t¹o thµnh líi « vu«ng.
ChiÒu dµi c¹nh cña líi cã tÝnh ®Õn ¶nh hëng cña biÕn d¹ng vµ t¬ng øng víi
tû lÖ b¶n ®å.
c. HÖ to¹ ®é vu«ng gãc UTM (N,E).
HÖ to¹ ®é nµy ®îc x©y dùng trªn mÆt ph¼ng cña mói chiÕu h×nh UTM.
To¹ ®é ®îc x¸c ®Þnh bëi tung ®é N (B¾c) vµ hoµnh ®é E (§«ng). còng gièng
nh trong phÐp chiÕu h×nh Gauss, trôc tinh còng ®îc dÞch ®i 500km.
NÕu cïng mét kÝch thíc Elipx«it vµ ë trªn cïng mét mói chiÕu th× ta
cã thÓ tÝnh chuyÓn (X,Y) sang (N,E) vµ ngîc l¹i th«ng qua hÖ sè tû lÖ chiÕu
b»ng 0,9996.
I.2.2. Líi khèng chÕ to¹ ®é vµ ®é cao
Yªu cÇu c¬ b¶n cña b¶n ®å ®Þa h×nh lµ biÓu thÞ chÝnh x¸c to¹ ®é mÆt
ph¼ng vµ ®é cao thèng nhÊt cña quèc gia. V× thÕ ph¶i x©y dùng líi khèng chÕ
to¹ ®é vµ ®é cao nhµ níc bao trim trªn kh¾p l·nh thæ ®Êt níc. Sau ®ã dùa
vµo m¹ng líi nµy ®Ó tiÕn hµnh chªm dµy thªm m¹ng líi tr¾c ®Þa cÊp c¬ së
vµ cÊp cuèi cïng lµ líi khèng chÕ ®o vÏ.
- Líi khèng chÕ Nhµ níc (líi tam gi¸c, líi ®êng chuyÒn h¹ng I, II,
III, IV vµ líi ®é cao h¹ng I, II, III, IV).
- Líi khèng chÕ c¬ së (líi tam gi¸c gi¶i tÝch, ®êng chuyÒn cÊp 1,2, vµ
líi ®é cao h¹ng IV).
- Líi khèng chÕ ®o vÏ (líi tam gi¸c nhá, ®êng chuyÒn kinh vÜ, giao
SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49
7
- Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
héi mÆt ph¼ng vµ líi ®é cao kü thuËt).
Líi khèng chÕ tr¾c ®Þa ®îc x©y dùng tõ cÊp cao ®Õn cÊp thÊp, tõ tæng
thÓ ®Õn côc bé. Trong khu vùc nhá chóng ta cã thÓ x©y dùng c¸c m¹ng líi
®Þa ph¬ng, cã thÓ x©y dùng ®éc lËp hoÆc ®îc ®o nèi víi c¸c m¹ng líi Nhµ
níc.
Líi khèng chÕ ®o vÏ ®îc thµnh lËp ®Ó phôc vô trùc tiÕp cho viÖc ®o
vÏ b¶n ®å. C¸c ®iÓm gèc ®Ó ph¸t triÓn líi lµ c¸c ®iÓm cã ®é chÝnh x¸c t¬ng
®¬ng víi ®é chÝnh x¸c c¸c ®Øªm tõ líi khèng chÕ c¬ së trë lªn.
Líi khèng chÕ ph¶i ®îc thiÕt kÕ trªn b¶n ®å tû lÖ lín nhÊt cã trªn khu
®o vµ íc tÝnh ®é chÝnh x¸c tríc khi thi c«ng. C«ng t¸c ®o ng¾m ph¶i ®îc
tiÕn hµnh theo ®óng c¸c chØ tiªu kü thuËt nªu trong quy ph¹m. C«ng t¸c xö lý
sè liÖu cña líi ®îc thùc hiÖn theo c¸c ph¬ng ph¸p b×nh sai chÆt chÏ.
I.2.3 tû lÖ b¶n ®å
Tû lÖ b¶n ®å cã liªn quan chÆt chÏ tíi b¶n ®å. TÊt c¶ c¸c ®o¹n th¼ng
trªn b¶n ®å ®Òu ®îc thu nhá ®i mét gi¸ trÞ nhÊt ®Þnh. V× vËy; Tû lÖ b¶n ®å lµ
tû sè gi÷a chiÒu dµi ®o¹n th¼ng trªn b¶n ®å (Sb®) vµ chiÒu dµi thùc cña nã trªn
thùc ®Þa (St®). Tû lÖ b¶n ®å §îc ký hiÖu lµ 1:Mb®
1 Sbd
M Std
Theo quy ph¹m thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh níc ta dïng d·y tû lÖ nh
hÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi bao gåm c¸c tû lÖ sau:
1: 500; 1: 100; 1: 2000; 1: 5000; 1: 10000;
1: 25000; 1: 50000; 1:500000; 1:1.000.000;
SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49
8
- Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
§.3 ph©n m¶nh vµ ®Æt phiªn hiÖu b¶n ®å ®Þa h×nh.
I.3.1 Ph©n m¶nh vµ ®Æt phiªn hiÖu b¶n ®å ®Þa h×nh c¬ b¶n.
a. Ph©n m¶nh vµ ®Æt phiªn hiÖu b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 1.000.000.
M¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 1.000.000 cã kÝch thíc 40 , 60 . Ký
hiÖu cét ®îc ®¸nh sè b»ng sè ¶ RËp 1,2,3... B¾t ®Çu tõ cét sè 1 n»m gi÷a
kinh tuyÕn 1800§ vµ 1740T. ký hiÖu mói t¨ng tõ T©y sang §«ng. Ký hiÖu ®ai
®îc ®¸nh sè b»ng ch÷ La Tinh A, B, C...(bá qua ch÷ c¸i O vµ I ®Ó tr¸nh
nhÇm lÉn víi sè 0 vµ 1). B¾t ®Çu tõ ®ai A n»m gi÷a vÜ tuyÕn gi÷a 0 0 vµ 40, ký
hiÖu ®ai t¨ng tõ xÝch ®¹o vÒ hai cùc cña tr¸i ®Êt.
Trong hÖ th«ng líi chiÕu UTM qu«c tÕ, ®Ó ph©n biÖt râ hai vïng ®èi
xøng qua xÝch ®¹o ngêi ta ®Æt tríc ký hiÖu ®ai thªm ch÷ c¸i N ®èi víi c¸c
®ai ë B¾c b¸n cÇu vµ ch÷ S ®èi víi c¸c ®ai ë Nam b¸n cÇu.
Phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 1.000.000 trong hÖ ViÖt Nam -2000 cã
d¹ng X- YY(NX- YY). Trong ®ã X lµ ký hiÖu ®ai, YY lµ ký hiÖu mói, phÇn
trong ngÆc lµ phiªn hiÖu cña b¶n ®å ®ã theo kiÓu UTM quèc tÕ.
VÝ dô: M¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 1.000.000 cã phiªn hiÖu F- 48(NF- 48).
b. Ph©n m¶nh vµ ®Æt phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 500000.
Tõ mçi m¶nh b¶n ®å 1: 1.000.000 chia thµnh 4 m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:
500000 mçi m¶nh cã kÝch thíc 20x30, phiªn hiÖi m¶nh ®Æt b»ng c¸c ch÷ c¸i
Latinh A,B,C,D theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i, tõ trªn xuèng díi.
Phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 500000 lµ phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ
1: 1.000.000 chøa m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 500000 trong m¶nh b¶n ®å
1:1.000.000, phÇn trong ngÆc lµ phiªn hiÖu cña b¶n ®å ®ã theo kiÓu UTM
qu«c tÕ.
Theo kiÓu UTM qu«c tÕ, c¸c phiªn hiÖu A, B, C, D ®îc ®¸nh theo
chiÒu kim ®ång hå b¾t ®Çu tõ gãc T©y B¾c - B¾c.
VÝ dô: m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:500000 cã phiªn hiÖu F-48- D(NF -48- C)
SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49
9
- Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
c. Ph©n m¶nh vµ ®Æt phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 25000.
Mçi m¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 500000 chia thµnh 4 m¶nh b¶n ®å tû
lÖ 1: 250000, mçi m¶nh cã kÝch thíc 10x1030’ ký hiÖu b»ng c¸c sè ¶ RËp
1,2,3,4 theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i, tõ trªn xuèng díi.
Theo kiÓu UTM quèc tÕ, m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 1.000.000 chia thµnh 16
m¶nh b¶n ®å còng cã kÝch thíc 10x1030’ ký hiÖu b»ng c¸c sè ¶ RËp tõ 1 ®Õn
16 theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i, tõ trªn xuèng díi.
Phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 250000 gåm phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû
lÖ 1: 500000 cha m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 250000, g¹ch nèi sau ®ã lµ ký hiÖu
ngoÆc lµ phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 250000 trong m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:
2500000, phÇn trong ngoÆc lµ phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å ®ã theo kiÓu UTM
quèc tÕ.
VÝ dô: m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 250000 trong m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 500000, phÇn
trong ngoÆc lµ phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å ®ã theo kiÓu UTM quèc tÕ.
VÝ dô: m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 250000 cã danh ph¸p F -48 -D -1(NF-48-11)
d. Ph©n m¶nh vµ ®Æt phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 100000
Mçi m¶nh b¶n ®å tû lÖ : 1.000.000 ®îc chia thµnh 96 m¶nh b¶n ®å tû
lÖ 1: 100000, mçi m¶nh cã kÝch thíc 30’30’ ký hiÖu m¶nh ®Æt b»ng c¸c sè ¶
RËp tõ 1 ®Õn 96 theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i tõ trªn xuèng díi.
Theo kiÓu UTM quèc tÕ, hÖ thèng b¶n ®å tû lÖ 1: 100000 ®îc ph©n
chia ®éc lËp so víi hÖ thèng b¶n ®å tû lÖ 1: 1.000.000. Phiªn hiÖu m¶nh b¶n
®å tû lÖ
1: 100000 gåm 4 ch÷ sè, 2 sè ®Çu b¾t ®Çu b»ng 00 lµ sè thø tù cña c¸c mói cã
kinh sai 30' theo kinh tuyÕn, xuÊt ph¸t tõ kinh tuyÕn 750§ t¨ng dÇn vÒ
phia §«ng (mói n»m gi÷a kinh ®é 1020§ vµ 102030’ lµ mói 54), hai sè sau b¾t
®Çu b»ng 01 lµ sè thø tù cña c¸c ®ai cã vÜ sai 30' theo vÜ tuyÕn, xuÊt ph¸t
tõ vÜ tuyÕn 40 Nam b¸n cÇu (vÜ tuyÕn -40) t¨ng dÇn vÒ phÝa cùc (®ai n»m gi÷a
SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49
10
- Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
®é vÜ 80 vµ 8030’ lµ ®ai 25).
Phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 100000 gåm nhiÒu phiªn hiÖu m¶nh
b¶n ®å tû lÖ 1: 1.000.000 chøa m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 100000 ®ã, g¹ch nèi lµ ký
hiÖu tiÕp sau ®ã lµ ký hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 100000 trong m¶nh b¶n ®å tû
lÖ 1:1.000.000, phÇn trong ngoÆc lµ danh ph¸p m¶nh b¶n ®å ®ã theo kiÓu
UTM quèc tÕ.
VÝ dô: m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 100000 cã danh ph¸p F- 48 -72(6151)
e. Ph©n m¶nh vµ ®Æt phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1:50000
Mçi b¶n ®å tû lÖ 1: 100000 chia thµnh 4 m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 50000,
mçi m¶nh cã kÝch thíc 15’x15’ ký hiÖu m¶nh ®Æt b»ng c¸c ch÷ c¸i A, B, C,
D theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i, tõ trªn xuèng díi.
Theo kiÓu UTM quèc tÕ, viÖc ph©n chia m¶nh ®îc thùc hiÖn t¬ng tù,
danh ph¸p m¶nh ®îc ký hiÖu b»ng ch÷ sè La M· I, II, III, IV b¾t ®Çu còng tõ
gãc §«ng B¾c nhng theo chiÒu kinh ®ång hå.
Phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 50000 gåm phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ
1: 100000 chøa m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 50000 ®ã, g¹ch nèi vµ ký hiÖu tiÕp sau
®ã lµ ký hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 50000 trong m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 100000.
phÇn trong ngoÆc lµ ký hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 50000, theo kiÓu UTM quèc
tÕ còng ®Æt nguyªn t¾c trªn nhng kh«ng cã g¹ch ngang.
VÝ dô: m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 50000 cã phiªn hiÖu F- 48 -72 -D(6151 II)
g. Ph©n m¶nh vµ ®Æt phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 25000.
Mçi m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 50000 chia thµnh 4 m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:
25000, mçi m¶nh cã kÝch thíc 7’30’’x7’30’’ ký hiÖu m¶nh ®Æt b»ng a,b,c,d
theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i tõ trªn xuèng díi.
HÖ thèng UTM quèc tÕ ph©n chia c¸c m¶nh tû lÖ 1: 25000 vµ lín h¬n.
Phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 25000 gåm phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ
1: 50000 chøa b¶n ®å tû lÖ 1: 25000 ®ã, g¹ch nèi vµ ký hiÖu tiÕp sau ®ã lµ ký
hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 25000 trong m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 50000.
SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49
11
- Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
VÝ dô: M¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 25000 cã phiªn hiÖu F- 48- 72 - C- d.
h. Ph©n m¶nh vµ ®Æt phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 10000, mçi
m¶nh cã kÝch thíc 3’45’’x3’45’’ ký hiÖu b»ng sè ¶ RËp 1,2,3,4, theo thø tù tõ
tr¸i qua ph¶i, tõ trªn xuèng díi.
Phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 10000 gåm phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å
tû lÖ 1: 25000 chøa m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 10000 ®ã, g¹ch nèi vµ ký hiÖu tiÕp
sau ®ã lµ ký hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 10000 trong m¶nh b¶n ®å tû lÖ
1:25000.
VÝ dô: m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 10000 cã phiªn hiÖu F -48- 72- C- d- 2.
k. Ph©n m¶nh vµ ®Æt phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 5000
mçi m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 100000 chia 256 m¶nh b¶n ®å tye lÖ 1: 5000, mçi
m¶nh cã kÝch thíc 1’525’’x1’52.5’’ ký hiÖu b»ng sè ¶ RËp tõ 1 ®Õn 256 theo
thø tù tõ trai qua ph¶i, tõ trªn xuèng díi.
Phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 5000 gåm phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ
1: 100000 chøa m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 5000 ®ã, g¹ch nèi vµ ký hiÖu tiÕp sau ®ã
lµ ký hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 5000 trong m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 100000 ®Æt
trong ngoÆc ®¬n.
VÝ dô: m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 5000 cã phiªn hiÖu F- 48 - 72-(256).
l. Phiªn m¶nh vµ ®Æt phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 2000.
Mçi m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 5000 chia thµnh 9 m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 2000,
mçi m¶nh cã kÝch thíc 37.5’’x37.5’’ ký hiÖu b»ng ch÷ La Tinh a,b,c,d,e,g,h,k
(bá qua i,j ®Ó tr¸nh nhÇm lÉn víi 1) theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i, tõ trªn xuèng
díi.
Phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 2000 gåm phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ
1: 5000 chøa m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 5000 cha m¶nh b¶n ®å 1: 2000 ®ã vµ ®Æt
trong ngoÆc ®¬n c¶ ký hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 5000 vµ ký hiÖu m¶nh b¶n ®å
1: 2000.
VÝ dô: M¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 2000 cã phiªn hiÖu F- 48 -72 -(256-d).
SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49
12
- Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
m. S¬ ®å chia m¶nh vµ ®¸nh sè hiÖu hÖ thèng b¶n ®å ®Þa h×nh c¬ b¶n
SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49
13
- Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
I.3.2 Danh ph¸p c¶u c¸c m¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ lín
B¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ lín 1: 1000 vµ 1: 5000 chØ ®îc thµnh lËp cho c¸c
khu vùc nhá, cã thÓ thiÕt kÕ hÖ thèng ph©n m¶nh vµ ®Æt danh ph¸p m¶nh phï
hîp cho tõng trêng hîp cô thÓ. Ngoµi ra, còng cã thÓ sö dông c¸ch ph©n
m¶nh vµ ®Æt danh ph¸p theo hÖ thèng chung nh sau:
a. Danh ph¸p m¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 1000
Mçi m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 2000 chia thµnh 4 m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 1000,
SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49
14
- Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
ký hiÖu b»ng ch÷ sè La M· I, II, III, IV theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i, tõ trªn
xuèng díi.
Danh ph¸p m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 1000 gåm danh ph¸p cña m¶nh b¶n ®å
tû lÖ 1: 2000 chøa m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 1000 trong m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 2000,
®Æt trong ngoÆc ®¬n c¶ ký hiÖu cña m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 5000, m¶nh b¶n ®å tû
lÖ 1: 2000 vµ m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 1000.
VÝ dô m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 1000 cã danh ph¸p F- 48 -104- (256 -k- IV)
b. Danh ph¸p m¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1:500
Mçi m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 2000 ®îc chia lµm 16 m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:
500, ký hiÖu b»ng ch÷ sè ¶ RËp tõ 1 ®Õn 16 theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i, tõ
trªn xuèng díi.
Danh ph¸p cña m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 500 gåm danh ph¸p cña m¶nh b¶n
®å tû lÖ 1: 200 chøa m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 500 ®ã, g¹ch nèi vµ sau ®ã lµ ký
hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 500 trong m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 2000, ®Æt trong ngÆc
®¬n c¶ ký hiÖu cña m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 5000, m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 2000 vµ
m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 500.
VÝ dô: M¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 500 cã danh ph¸p F-48- 104-(256-k-16)
SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49
15
- Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
§.4. Néi dung vµ ký hiÖu cña b¶n ®å ®Þa h×nh
I.4.1 Néi dung cña b¶n ®å ®Þa h×nh
a. C¸c yÕu tè thuéc c¬ së to¸n häc
- Khung líi to¹ ®é: líi to¹ ®é bao gåm líi to¹ ®é ®Þa lý, líi to¹ ®é
vu«ng gãc.
- HÖ thèng ph©n m¶nh ®¸nh sè: chia b¶n ®å ra thµnh tõng m¶nh gäi lµ
ph©n m¶nh b¶n ®å, mçi m¶nh b¶n ®å ®îc ký hiÖu theo mét hÖ thèng nhÊt
®Þnh.
- C¸c kiÓu khèng chÕ tr¾c ®Þa.
b. C¸c yÕu tè thuéc néi dung ®Þa lý
- HÖ thuû v¨n: BiÓn, ao, hå, s«ng, c¸c nguån níc, giÕng níc, m¬ng
m¸ng.v.v...
- D©n c: BiÓu thÞ theo c¸c lo¹i sau: d©n c thµnh thÞ, d©n c kiÓu thµnh
thÞ, d©n c kiÓu n«ng th«n.
- D¸ng ®Êt: trªn b¶n ®å biÓu thÞ b»ng ®êng b×nh ®é hoÆc b»ng t« mµu, t«
bãng, tr¶i nÐt kÕt hîp víi ghi chó ®é cao, nÐt ch÷ dèc ®Ó thÓ hiÖn têng tËn
c¸c yÕu tè cña d¸ng ®Êt nh nói ®åi, khe, v¸ch ®¸.
- Giao th«ng: trªn b¶n ®å biÓu thÞ tÊt c¶ c¸c lo¹i ®êng giao th«ng nh
®êng s¾t ®êng bé, ®êng hµng kh«ng, ®êng ®Êt, ®êng hÇm, ®êng mßn.
Vv... vµ c¸c ®èi tîng liªn quan nh nhµ ga, s©n bay, bÕn xe, tr¹m b¸n x¨ng.
- C¸c ®èi tîng v¨n ho¸, kinh tÕ, x· héi, du lÞch. C¸c ®iÓm c«ng nghiÖp,
c¸c xÝ nghiÖp, c¸c ®êng d©y th«ng tin, ®êng dÉn ®iÖn c¸c di tÝch lÞch sö
v.v...
- Thùc phñ: bao gåm thùc vËt tù nhiªn, rõng ph¸t triÓn, rõng giµ... c©y
trång biÓu thÞ c¸c lo¹i c©y th©n gèc, th©n dõa, th©n cä, th©n bôi, th©n d©y v.v ...
c¸c thùc vËt ®øng ®éc lËp nh bôi c©y, hµng c©y.
- §Þa giíi hµnh chÝnh, ranh giíi, têng giµo. §Þa giíi hµnh chÝnh bao
gåm ranh giíi quèc gia, ranh giíi tØnh, huyÖn vµ x· theo ®óng v¨n b¶n ph¸p lý
cña nhµ níc. Ranh giíi têng rµo thÓ hiÖn ë møc ®é kh¸i qu¸t Ýt nhÊt trong
SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49
16
- Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
giíi h¹n cho phÐp cña b¶n ®å vµ khi biÓu thÞ chóng ph¶i khÐp kÝn.
- Ghi chó bao gåm c¸c tªn gäi, chó gi¶i vµ gi¶i thÝch b¶n ®å.
II.4.2 Ph©n lo¹i b¶n ®å
Ph©n lo¹i theo b¶n ®å nh sau:
- B¶n ®å tû lÖ lín: gåm c¸c b¶n ®å cã tû lÖ 1: 500, 1: 1000, 1: 2000, 1: 5000
- B¶n ®å tû lÖ trung b×nh: Gåm c¸c b¶n ®å cã tû lÖ tõ 1: 10.000, 1: 25000,
1: 50.000.
- B¶n ®å tû lÖ nhá gåm c¸c b¶n ®å cã tû lÖ 1: 100.000, 1: 500.000,
1: 1000.000.
III.4.3. Ký hiÖu b¶n ®å ®Þa h×nh
a. Nguyªn t¾c chung vÒ thiÕt kÕ ký hiÖu b¶n ®å ®Þa h×nh.
Nguyªn t¾c ng÷ ph¸p
- §¶m b¶o mèi quan hÖ gi÷a c¸c ký hiÖu víi nhau.
- Ký hiÖu ë møc ®é chuÈn.
VÝ dô: + Nhµ kÐm chÞu löa
+ Nhµ chÞu löa
- ¸p dông cÊu tróc kh«ng gian vµ kÝch thíc lùc nÐn cho ký hiÖu.
- Chän ký hiÖu ®¬n gi¶n ho¸ m« h×nh ( Thêng ¸p dông ký hiÖu h×nh häc).
- CÊu t¹o c¸c ký hiÖu võa ®ñ ®Ó diÔn ®¹t sù ph©n cÊp ký hiÖu.
- Bè côc hîp lý c¸c quan hÖ kh«ng gian, thêi gian, thêi gian cña ®èi tîng.
Nguyªn t¾c ng÷ nghÜa
- §¶m b¶o mèi quan hÖ gi÷a ký hiÖu víi néi dung b¶n ®å.
- Lùa chän ký hiÖu cã h×nh thøc hîp lý ®Ó biÓu thÞ tèi ®a lîng th«ng tin
vÒ ®èi tîng, hiÖn tîng.
- §¶m b¶o sù t¬ng øng ®¬m trÞ gi÷a c¸c ký hiÖu cña ®èi tîng ®îc
biÓu thÞ.
Nguyªn t¾c sö dông
- §¶m b¶o mèi quan hÖ víi ngêi sö dông vµ thµnh lËp b¶n ®å.
- X¸c ®Þnh c¸c th«ng sè kü thuËt nh tÝnh râ nÐt, kh¶ n¨ng th«ng tin cña
SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49
17
- Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
b¶n ®å, sù phô thuéc cña h×nh ¶nh khi ®äc, ®é nh¹y cña h×nh ¶nh vµ sù
t¬ng ph¶n.
b. Ký hiÖu b¶n ®å ®Þa h×nh.
Ký hiÖu b¶n ®å ®Þa h×nh tuy ®a d¹ng nhng còng theo c¸c tiªu chuÈn sau:
§¬n gi¶n ho¸ vµ ng«n ng÷ ho¸.
C¸c ký hiÖu phi tû lÖ cña b¶n ®å (d¹ng ®iÓm)
Sö dông khi diÖn tÝch cña c¸c ®èi tîng kh«ng thÓ thu theo tû lÖ b¶n ®å:
GiÕng níc, c©y, cét ®iÖn, nªn chóng ta sö dông c¸c ký hiÖu quy íc. Thêng
dïng c¸c ký hiÖu h×nh häc, d¹ng ch÷ hay h×nh nghÖ thuËt.
C¸c nöa tû lÖ cña b¶n ®å (d¹ng tuyÕn).
- Sö dông c¸c ®èi tîng kÐo dµi trong kh«ng gian. (vÝ dô: Ranh giíi,
®êng giao th«ng, s«ng ngßi.v.v...) mµ ®é dµi ®îc thu nhá theo tû lÖ nhng ®é
réngt h× kh«ng.
- Thêng dïng c¸c ký hiÖu mang tÝnh chÊt keo dµi.
C¸c ký hiÖu theo tû lÖ b¶n ®å (d¹ng biªn).
Sö dông khi ®èi tîng cã sù ph©n bè lan to¶ theo diÖn tÝch c¶u mét khu vùc
nµo ®ã. vÝ dô nh rõng c©y, hå níc, ®Çm lÇy. Dïng ký hiÖu d¹ng diÖn ®Ó biÓu
thÞ ®îc vÞ trÝ h×nh d¹ng, ®êng viÒn, diÖn tÝch vµ c¸c ®Æc trng cña ®èi tîng.
II.4.3 C¸c ®Æc tÝnh chÝnh cña b¶n ®å.
- Cã h×nh d¹ng kh¸c nhau: vu«ng, trßn...
- KÝch thíc kh¸c nhau
- Cã híng ph©n bè kh¸c nhau.
- Cã ®é s¸ng tèi hay mµu s¾c kh¸c nhau.
- Cã cÊu tróc h×nh vÏ bªn trong kh¸c nhau.
SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49
18
- Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Ch¬ng II
Giíi thiÖu phÇn microstation
§.1 giíi thiÖu chung vÒ phÇn mÒm ®å ho¹ microstation
TËp ®oµn Intergraph lµ mét trong c¸c h·ng hµng ®Çu thÕ giíi chuªn
cung cÊp c¸c gi¶i ph¸p cho hÖ thèng tin ®Þa lý - GIS vµ b¶n ®å, h·ng cã c¸c
gi¶i ph¸p rÊt tèt trong lÜnh vùc kÕt hîp, xö lý song song d÷ liÖu Raster vµ
vector trong cïng mét m«i trêng ®å ho¹ thèng nhÊ, kh¶ n¨ng ®Çu vµo d÷ liÖu
vµ ®©uf ra rÊt phong phó, cã thÓ ghÐp nèi víi c¸c thiÕt bÞ nh c¸c lo¹i m¸y in,
m¸y quÐt ®a d¹ng. §Æc biÖt h·ng cßn cã phµn mÒm qu¶n lý kh¸ m¹nh, cã thÓ
liªn kÕt víi c¸c c¬ së d÷ liÖu qu¶n lý hiÖn cã ë ViÖt Nam. C¸c thao t¸c qu¶n lý
dùa trªn ng«n ng÷ hái ®¸p phi thñ tôc rÊt dÔ ®äc, dÔ dµng cho ngêi sö dông.
Kh¶ n¨ng qu¶n lý d÷ liÖu kh«ng gian vµ d÷ liÖu thuéc tÝnh rÊt lín. Do v©þ kh¸
thuËn lîi ®Ó thµnh lËp c¸c lo¹i b¶n ®å tõ c¸c nguån d÷ liÖu vµ c¸c thiÕt bÞ ®o
kh¸c. ®Æc biÖt hÖ thèng cã thÓ dÔ dµng chuyÓn ®æi nhuÇn nhuyÔn gi÷a c¸c hÖ
líi chiÕu kh¸c nhau trong thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh, ®Þa chÝnh thµnh lËp b¶n
®å chuyªn ®Ò rÊt thuËn tiÖn. D÷ liÖu kh«ng gian ®îc tæ chøc theo kiÓu ®a líp
cho nªn khi cã sù thay ®æi trªn mét líp b¶n ®å nµo ®ã cã thÓ ®ång thêi ®îc
thay ®æi theo trªn mét líp kh¸c t¹o cho viÖc bæ sung, biªn tËp thuËn lîi.
Microstation lµ m«i trêng ®å ho¹ cao cÊp lµm nÒn cho phÇn mÒm øng
dông cßn l¹i cña Mapping office. C¸c c«ng cô lµm vÖc víi ®èi tîng ®å ho¹
trong Microstation rÊt ®Çy ®ñ vµ m¹nh, gióp thao t¸c víi d÷ liÖu nhanh ®¬n
gi¶n, giao diÖn thuËn lîi cho ngêi dïng.
I/RASB: lµ phÇn mÒm hiÓn thÞ vµ biªn tËp d÷ liÖu Raster, c¸c c«ng cô
trong IRASB sö dông ®Ó lµm s¹ch c¸c ¶nh hëng ®îc quÐt vµo tõ tµi liÖu cò
cËp nhËt víi b¶n vec cò b»ng c¸c th«ng tin míi, phôc vô cho p hÇn mÒm vector
ho¸ b¸n tù ®éng, IRASB còng cho phÐp ngêi sö dông ®ång thêi thao t¸c víi
c¶ hai d¹ng d÷ liÖu Raster vµ vector trong cïng mét m«i trêng.
I/GEOVEC: Thùc hiÖn viÖc chuyÓn ®æi b¸n tù ®éng d÷ liÖu Raster
sang vector c¸c ®èi tîng. Víi c«ng nghÖ dît ®êng b¸n tù ®éng cao cÊp.
SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49
19
nguon tai.lieu . vn