Đồ án tốt nghiệp: Nghiên cứu tách chiết tinh dầu từ lá Quất

MỤC LỤC
Trang
LỜI CẢM ƠN ----------------------------------------------------------------------------- i
DANG MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT -------------------------------------------------- ii
DANH MỤC BẢNG --------------------------------------------------------------------- ii
DANH MỤC HÌNH ẢNH VÀ ĐỒ THỊ ---------------------------------------------- iii
LỜI MỞ ĐẦU ----------------------------------------------------------------------------- 1

Chương I. TỔNG QUAN --------------------------------------------------------------- 2
1.1. Giới thiệu chung về cây Quất ---------------------------------------------------------- 2
1.1.1. Nguồn gốc và phân bố -------------------------------------------------------------- 2
1.1.2. Các vùng ở Việt Nam trồng nhiều Quất ---------------------------------------- 2
1.1.3. Đặc điểm thực vật ------------------------------------------------------------------- 2
1.1.4. Công dụng của cây Quất ------------------------------------------------------------ 3
1.2. Tổng quan về tinh dầu -------------------------------------------------------------------- 4
1.2.1. Khái niệm về tinh dầu -------------------------------------------------------------- 4
1.2.2. Phân loại các thành phần có trong tinh dầu ------------------------------------ 4
1.2.3. Tính chất vật lý và hóa học chung của tinh dầu -------------------------------- 7
1.2.4. Vai trò của tinh dầu trong đời sống thực vật ----------------------------------- 7
1.2.5. Sinh tổng hợp tinh dầu trong cơ thể thực vật ---------------------------------- 10
1.2.6. Ứng dụng của tinh dầu ------------------------------------------------------------- 13
1.3. Các phương pháp sản xuất tinh dầu -------------------------------------------------- 13
1.3.1. Phương pháp chưng cất lôi cuốn hơi nước ------------------------------------- 14
1.3.2. Các phương pháp khác ------------------------------------------------------------- 17
1.3.2.1. Phương pháp chiết ------------------------------------------------------------- 17
1.3.2.2. Phương pháp ướp -------------------------------------------------------------- 18
1.3.2.3. Phương pháp ngâm ------------------------------------------------------------ 18
1.3.2.4. Phương pháp ép ---------------------------------------------------------------- 19

1.4. Các dạng sản phẩm trong quá trình tách chiết tinh dầu -------------------------- 19
1.5. Tình hình nghiên cứu về tinh dầu họ Citrus ---------------------------------------- 20
1.5.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới----------------------------------------------- 20
1.5.2. Tình hình nghiên cứu trong nước ------------------------------------------------ 21
Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU --------------- 22
2.1. Đối tượng nghiên cứu-------------------------------------------------------------------- 22
2.1.1. Nguyên liệu chính ------------------------------------------------------------------ 22
2.1.2. Dụng cụ - thiết bị - hóa chất ------------------------------------------------------ 22
2.2. Phương pháp nghiên cứu ---------------------------------------------------------------- 23
2.2.1. Chuẩn bị nguyên liệu -------------------------------------------------------------- 23
2.2.2. Phương pháp chưng cất ----------------------------------------------------------- 23
2.2.3. Dự kiến quy trình tách chiết tinh dầu từ lá Quất ----------------------------- 24
2.2.4. Bố trí thí nghiệm -------------------------------------------------------------------- 26
2.2.4.1. Thí nghiệm xác định hàm lượng NaCl bổ sung trong nước ngâm,
chiết ----------------------------------------------------------------------------------------- 26
2.2.4.2. Thí nghiệm xác định tỉ lệ nước/nguyên liệu ------------------------------ 27
2.2.4.3. Thí nghiệm xác định thời gian ngâm muối ------------------------------- 28
2.2.4.4. Thí nghiệm xác định thời gian chưng cất --------------------------------- 30
2.2.5. Phương pháp xác định hàm lượng ẩm trong nguyên liệu Quất ------------ 31
2.2.6. Phương pháp xác định các chỉ số hóa-lý và định danh các cấu tử
thành phần của tinh dầu ---------------------------------------------------------------- 31
2.2.7. Phương pháp xác định tỉ lệ khối lượng tinh dầu ----------------------------- 32
2.2.8. Phương pháp xử lý số liệu -------------------------------------------------------- 32
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ----------------------- 33
3.1. Kết quả xác định hàm lượng NaCl trong nước ngâm, chiết -------------- 33
3.2. Kết quả xác định tỉ lệ nước/nguyên liệu (v/w) thích hợp ----------------- 34
3.3. Kết quả xác định thời gian ngâm nước thích hợp --------------------------- 36
3.4. Kết quả xác định thời gian chưng cất thích hợp ----------------------------- 37

3.5. Quy trình hoàn thiện tách chiết tinh dầu từ lá Quất ------------------------------- 38
3.6. Kết quả xác định hàm lượng ẩm trong nguyên liệu lá Quất ------------- 40
3.7. Kết quả xác định tỉ lệ khối lượng tinh dầu ----------------------------------------- 41
3.8. Kết quả đánh giá tính chất cảm quan và xác định các chỉ số lý- hóa của sản
phẩm -------------------------------------------------------------------------------------------- 41
3.8.1. Mô tả tính chất cảm quan sản phẩm -------------------------------------------- 41
3.8.2. Kết quả xác định các chỉ số hóa- lý của sản phẩm --------------------- 42
3.9. Kết quả xác định thành phần hóa học của tinh dầu ------------------------------- 43
3.10. Tính toán sơ bộ giá thành sản phẩm trong phòng thí nghiệm ----------------- 46
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ -------------------------------------------------------- 47

1. Kết luận ------------------------------------------------------------------------------------- 47
2. Kiến nghị ----------------------------------------------------------------------------------- 47
TÀI LIỆU THAM KHẢO --------------------------------------------------------------- 48

-i-

LỜI CẢM ƠN
Em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến quý thầy cô trong Khoa Công Nghệ
Thực Phẩm đã hết lòng giảng dạy, truyền đạt cho em những kiến thức cơ bản về lĩnh
vực công nghệ thực phẩm – là hành trang giúp em trở thành kỉ sư làm việc trong lĩnh
vực công nghệ thực phẩm.
Em vô cùng biết ơn sự giúp đỡ nhiệt tình của quý thầy cô phụ trách Bộ môn
Hóa, phòng thí nghiệm Hóa Cơ bản.
Em xin chân thành cảm ơn TS. Hoàng Thị Huệ An, TS. Vũ Duy Đô đã tận tình
hướng dẫn và tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho em trong suốt quá trình thực hiện
đề tài NCKH và thầy Vũ Duy Đô trong quá trình làm đồ án tốt nghiệp.
Qua đây, em cũng gởi lời cảm ơn chân thành tới các anh chị - chuyên viên ở
Trung tâm Phân tích thí nghiệm thực hành, Đường số 2 Nguyễn Văn Thủ, Q.1, TP. Hồ
Chí Minh.
Xin cảm ơn gia đình và bạn bè em đã luôn động viên, giúp đỡ và đóng góp
nhiều ý kiến quý báu, giúp em hoàn thiện tốt hơn đề tài tốt nghiệp này.
Nha Trang, ngày 20 tháng 6 năm 2012
Sinh viên thực hiện
PHAN ANH QUỐC

-ii-

DANG MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

VIẾT TẮT

TIẾNG ANH

TIẾNG VIỆT

GC

Gas chromatography

Sắc ký khí

GC-MS

Gas chromatography-Spectroscopy

Sắc ký khí ghép khối phổ

Min

Minute

Phút

v/w

Volume/weight

Thể tích/khối lượng

w/v

Weight/volume

Khối lượng/thể tích

IA

Acide Index

Chỉ số acide

IS

Saponification Index

Chỉ số xà phòng

IE

Esters Index

Chỉ số este

DANH MỤC BẢNG
BẢNG

TRANG

Bảng 3.1. Kết quả xác định hàm lượng ẩm trong nguyên liệu lá Quất.

40

Bảng 3.2. Tỉ lệ khối lượng tinh dầu tách chiết từ lá Quất.

41

Bảng 3.3. Bảng mô tả tính chất cảm quan của tinh dầu lá Quất.

41

Bảng 3.4. Kết quả xác định các chỉ số hóa lí của tinh dầu lá Quất.

42

Bảng 3.5. Kết quả phân tích GC/MS của tinh dầu lá Quất.

43

Bảng 3.6. Ước tính chi phí nguyên vật liệu để tách tinh dầu từ 100kg lá

46

Quất.