Xem mẫu
- BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HỒ CHÍ MINH
ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP
NGHIÊN CỨU PHÁ VÁCH
BÀO TỬ NẤM LINH CHI
Ngành: CÔNG NGHỆ SINH HỌC
Chuyên ngành: CÔNG NGHỆ SINH HỌC
Giảng viên hướng dẫn: TS. NGUYỄN HOÀI HƯƠNG
Sinh viên thực hiện: TRẦN MINH HOÀNG
MSSV: 1211100082 Lớp: 12DSH01
TP. Hồ Chí Minh, 2016
- Nghiên cứu phá vách bào tử nấm Linh chi
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong đồ án này là hoàn toàn
trung thực, chưa từng được ai sử dụng để công bố trong bất kì công trình nào khác.
Các thông tin, tài liệu trích dẫn trong luận án đều đã được ghi rõ nguồn gốc.
TP. Hồ Chí Minh, tháng 8 năm 2016
Sinh viên thực hiện
Trần Minh Hoàng
iii
- Nghiên cứu phá vách bào tử nấm Linh chi
LỜI CẢM ƠN
Trong thực tế không có sự thành công nào mà không có sự giúp đỡ từ những người
khác. Để hoàn thành đồ án tốt nghiệp này, đánh dấu kết thúc quãng thời gian học tập
ở Trường Đại học Công nghệ TP.HCM tôi đã nhận được sự giúp đỡ rất nhiều từ gia
đình, thầy cô, bạn bè trong suốt bốn năm qua.
Trước hết xin gửi lời cám ơn sâu sắc đến trường Đại học Công nghệ TP.HCM đã tạo
cơ hội cho tôi được học tập tại trường. Cám ơn quý thầy cô khoa Công nghệ sinh học
– Thực phẩm – Môi trường đã tận tình truyền đạt kiến thức và tâm huyết trong quá
trình giảng dạy suốt những năm qua. Xin gửi lời cám ơn đến TS. Nguyễn Thị Hai đã
cung cấp chủng nấm Trichoderma harzianum T2; cô Đỗ Thị Tuyến đã cung cấp cơ
chất β-glucan và enzyme cellulase C20032; Ths. Nguyễn Thị Ngọc Yến đã cung cấp
bào tử nấm Linh chi. Cám ơn quý thầy cô phụ trách quản lý phòng thí nghiệm Công
nghệ sinh học – Thực phẩm – Môi trường đã tạo điều kiện làm việc cho tôi và nhóm
thực hiện đồ án. Đặc biệt xin chân thành cám ơn TS. Nguyễn Hoài Hương, người đã
tận tình hướng dẫn và truyền đạt kinh nghiệm để tôi có thể hoàn thành đồ án tốt
nghiệp này, nếu không có sự giúp đỡ của cô chắc chắn đồ án tốt nghiệp của tôi gặp
rất nhiều thiếu sót.
Qua đây, tôi cũng xin gửi lời cảm ơn tới gia đình và bạn bè đã có những sự giúp đỡ,
động viên trong suốt quá trình học tập cũng như hoàn thành đồ án tốt nghiệp.
Tôi xin chân thành cám ơn!
Sinh viên thực hiện
Trần Minh Hoàng
iv
- Nghiên cứu phá vách bào tử nấm Linh chi
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ............................................................................x
DANH MỤC BẢNG ................................................................................................. iv
DANH MỤC HÌNH .................................................................................................. vi
MỞ ĐẦU .....................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài .....................................................................................1
2. Tình hình nghiên cứu .........................................................................................2
3. Mục đích của đề tài ............................................................................................2
4. Mục tiêu của đề tài .............................................................................................3
5. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................................3
6. Kết quả đạt được ban đầu ..................................................................................3
7. Hạn chế của đề tài ..............................................................................................3
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN .......................................................................................4
1.1 Giới thiệu về nấm Linh chi ............................................................................4
1.1.1 Phân loại .......................................................................................................4
1.1.1.1 Phân loại theo khoa học ......................................................................4
1.1.1.2 Phân loại theo hình dạng và màu sắc .................................................5
1.1.2 Đặc điểm sinh học của nấm Linh chi .........................................................9
1.1.2.1 Cuống nấm ..........................................................................................9
1.1.2.2 Mũ nấm ................................................................................................9
1.1.2.3 Thụ tầng .............................................................................................10
1.1.2.4 Bào tử nấm Linh chi ..........................................................................10
1.1.3 Chu kì sống của nấm Linh chi..................................................................14
1.1.4 Điều kiện sinh trưởng và phát triển của nấm Linh chi .............................15
1.1.4.1 Dinh dưỡng ........................................................................................15
1.1.4.2 Nhiệt độ .............................................................................................15
1.1.4.3 Độ ẩm ................................................................................................15
1.1.4.5 Không khí...........................................................................................15
v
- Nghiên cứu phá vách bào tử nấm Linh chi
1.1.4.6 Ánh sáng ..............................................................................................16
1.1.4.7 Trị số pH ..............................................................................................16
1.1.5 Thành phần dược tính của nấm Linh chi..................................................16
1.1.5.1 Thành phần dược tính tổng quát .......................................................16
1.1.5.2 Triterpenoid .......................................................................................17
1.1.5.3 Hợp chất saponin ..............................................................................21
1.1.5.4 Những thành phần khác ....................................................................22
1.1.6 Công dụng của nấm Linh chi ...................................................................22
1.1.6.1 Phòng ngừa ung thư ..........................................................................22
1.1.6.2 Tăng cường khả năng miễn dịch .......................................................23
1.1.6.3 Khả năng chống oxy hóa ...................................................................24
1.1.6.4 Điều trị bệnh đái tháo đường ............................................................24
1.1.7 Nghiên cứu về bào tử nấm Linh chi .........................................................24
1.2 Giới thiệu về nấm Trichoderma ..................................................................27
1.2.1 Phân loại .....................................................................................................27
1.2.2 Lịch sử phát triển .......................................................................................27
1.2.3.1 Đặc điểm hình thái ...............................................................................28
1.2.3.2 Đặc điểm sinh trưởng ...........................................................................29
1.2.3.3 Các sản phẩm trao đổi chất của Trichoderma ......................................31
1.2.4 Các hệ enzyme nấm Trichoderma sinh tổng hợp.......................................31
1.2.4.1 Hệ enzyme chitinase ............................................................................31
1.2.4.2 Hệ enzyme β – glucanase.....................................................................33
1.2.4.3 Hệ enzyme cellulase ............................................................................34
1.2.4.4 Hệ enzyme protease .............................................................................35
1.3 Giới thiệu về enzyme phá vách tế bào .........................................................36
1.3.1 . Enzyme phá vách tế bào thực vật ............................................................37
1.3.2 Enzyme Cellulase C20032 .........................................................................41
CHƯƠNG 2 : VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...........................44
vi
- Nghiên cứu phá vách bào tử nấm Linh chi
2.1 Vật liệu – Thiết bị - Hóa chất ...........................................................................44
2.1.1 Vật liệu .....................................................................................................44
2.1.2 Nơi tiến hành .............................................................................................44
2.1.3 Thời gian thực hiện ..................................................................................44
2.1.4 Thiết bị và dụng cụ ...................................................................................44
2.1.4.1 Thiết bị .................................................................................................44
2.1.4.2 Dụng cụ ................................................................................................45
2.1.5 Hóa chất – Môi trường sử dụng ...............................................................45
2.1.5.1 Hóa chất ..............................................................................................45
2.1.5.2 Môi trường sử dụng ............................................................................47
2.2 Phương pháp nghiên cứu phá vách bào tử nấm Linh chi ............................49
2.3 Phương pháp nuôi cấy nấm Trichoderma harzianum T2 thu enzyme dịch
nuôi cấy ..................................................................................................................53
2.3.1 Phương pháp nuôi cấy Trichoderma harzianum trên môi trường thạch
PDA .....................................................................................................................54
2.3.2 Thu dịch enzyme nuôi cấy bằng phương pháp tăng sinh trên môi trường
lỏng......................................................................................................................54
2.3.3 Thu dịch enzyme nuôi cấy bằng phương pháp tăng sinh trên môi trường
rắn .......................................................................................................................54
2.4 Phương pháp xác định nhiệt độ tối ưu, pH tối ưu của enzyme chitinase trong
dịch nuôi cấy nấm Trichoderma harzianum T2 và enzyme chế phẩm C20032 ....56
2.4.1 Dựng đường chuẩn glucosamine .............................................................56
2.4.2 Xác định hoạt độ enzyme chitinase ở pH và nhiệt độ khác nhau ..............56
2.5 Phương pháp xác định hoạt tính enzyme celullase trong dịch nuôi cấy nấm
Trichoderma harzianum và chế phẩm enzyme C20032 ........................................57
2.5.1 Dựng đường chuẩn glucose .....................................................................57
2.5.2 Phản ứng xác định hoạt tính cellulase .....................................................58
2.6 Phương pháp xác định hoạt tính enzyme protease dịch nuôi cấy và chế phầm
C20032 bằng phương pháp Anson cải tiến ............................................................59
2.6.1 Dựng đường chuẩn tyrosine .....................................................................59
vii
- Nghiên cứu phá vách bào tử nấm Linh chi
2.6.2 Phản ứng xác định hoạt tính protease .....................................................60
2.7 Phương pháp xác định hoạt tính β-glucanase trong dịch nuôi cấy và chế phầm
C20032 ...................................................................................................................60
2.7.1 Dựng đường chuẩn β-glucan ...................................................................61
2.7.2 Phản ứng xác định hoạt tính β-glucanase................................................61
2.8 Phương pháp xác định protein trong dịch nuôi cấy nấm Trichoderma
harzianum và chế phầm C20032 bằng phương pháp Bradford .............................62
2.8.1 Dựng đường chuẩn Albumin ....................................................................62
2.8.2 Xác định hàm lượng protein trong mẫu ...................................................62
2.9 Khảo sát phá vách bào tử nấm Linh chi bằng dịch nuôi cấy nấm Trichoderma
harzianum và enzyme chế phẩm C20032. .............................................................64
2.9.1 Phương pháp xác định tỉ lệ enzyme phối hợp giữa dịch nuôi cấy nấm
Trichoderma harzianum và chế phẩm C20032 ...................................................64
2.9.2 Phương pháp xác định số lượng bào tử bằng buồng đếm hồng cầu. ........65
2.9.3 Phương pháp xác định độ ẩm bào tử nấm Linh chi ...................................67
2.9.4 Phương pháp thay đổi nồng độ của chế phẩm C20032 kết hợp với dịch nuôi
cấy nấm Trichoderma harzianum .......................................................................68
CHƯƠNG 3 : KẾT QUẢ VÀ BIỆN LUẬN.............................................................70
3.1 Kết quả định tính enzyme chitinase, β-glucanase, protease trong chế phẩm
C20032 10% và dịch nuôi cấy ...............................................................................70
3.1.1 Kết quả định tính các enzyme trong chế phẩm C20032 10% ....................70
3.1.2 Kết quả định tính enzyme trong dịch nuôi cấy nấm Trichoderma harzianum
môi trường nuôi cấy lỏng ....................................................................................71
3.1.3 Kết quả định tính enzyme trong dịch nuôi cấy nấm Trichoderma harzianum
môi trường nuôi cấy rắn .....................................................................................72
3.2 Kết quả định lượng hoạt tính các enzyme trong dịch nuôi cấy nấm Trichoderma
harzianum nuôi cấy môi trường lỏng và nuôi cấy môi trường rắn và chế phẩm
C20032 10% ...........................................................................................................73
3.3. Kết quả khảo sát hoạt tính enzyme chitinase trong dịch nuôi cấy nấm
Trichoderma harzianum và chế phẩm C20032 ......................................................75
3.3.1 Kết quả khảo sát hoạt tính enzyme chitinase trong dịch nuôi cấy nấm
viii
- Nghiên cứu phá vách bào tử nấm Linh chi
Trichoderma harzianum ở điều kiện nhiệt độ và pH khác nhau. .......................75
3.3.2 Kết quả khảo sát hoạt tính enzyme chitinase có mặt trong chế phẩm C20032
10% .....................................................................................................................76
3.4 Kết quả khảo sát tỉ lệ phá vỡ bào tử nấm linh chi khi thay đổi tỉ lệ enzyme phối
hợp giữa dịch nuôi cấy và chế phẩm C20032 10% ................................................77
3.5 Kết quả tỉ lệ bào tử nấm linh chi bị phá vỡ khi thay đổi nồng độ chế phẩm
C20032 kết hợp dịch nuôi cấy nấm Trichoderma harzianum ...............................81
CHƯƠNG 4: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................85
4.1 Kết luận........................................................................................................85
4.2 Kiến nghị .....................................................................................................87
TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................87
PHỤ LỤC ....................................................................................................................1
ix
- Nghiên cứu phá vách bào tử nấm Linh chi
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
PDA: Potato Dextrose Agar
EC: Enzyme cellulase C20032
DNC: Dịch nuôi cấy
G. lucidum: Ganoderma lucidum
T.harzianum: Trichoderma harzianum
T. hamatum: Trichoderma hamatum
T. polysporum: Trichoderma polysporum
T. viride: Trichoderma viride
T. reesei: Trichoderma reeisei
B.cinerea: Botrytis cinerea
T. hamatum: Trichoderma hamatum
T. virens: Trichoderma virens
BSA: Bovine serum albumin
DD: Dung dịch
TCA: Trichloacetic acid
FC: Folin – Ciocalteu
CMC: Sodium carboxymethyl cellulose
DNS: acid – 2 – hydroxyl – 3,5 – dinitrobenzoic
MT: Môi trường
ĐC: Đối chứng
TB: Trung bình
NT: nghiệm thức
x
- Nghiên cứu phá vách bào tử nấm Linh chi
DANH MỤC BẢNG
STT Bảng Nội dung Trang
1 1.1 Biến động kích thước bào tử đảm nấm Linh chi chuẩn ở 11
các mẫu vật khác nhau
2 1.2 So sánh khả năng ức chế ung thư vú của các bộ phận ở 25
các trạng thái khác nhau của nấm Linh chi (2,5mg/ml)
3 1.3 Một số loại enzyme thủy phân của T. harzianum 36
4 1.4 Một số enzyme thương mại và thành phần enzyme trong 40
chế phẩm
5 1.5 Thông tin chế phẩm enzyme cellulase C20032 của 41
Novozyme
6 2.1 Bảng dựng đường chuẩn glucosamine 56
7 2.2 Lập đường chuẩn glucose 58
8 2.3 Các bước xác định hoạt tính enzyme cellulase (CMCase) 58
9 2.4 Bảng bổ sung hóa chất dựng đường chuẩn tyrosine 59
10 2.5 Các bước xác định hoạt tính enzyme protease 60
11 2.6 Lập đường chuẩn β-glucan để xác định hoạt tính enzyme 61
β-glucanase
12 2.7 Các bước xác định hoạt tính enzyme β-glucanase 61
13 2.8 Dựng đường chuẩn albumin (protein theo Bradford) 62
14 2.9 Bảng bố trí sự thay đổi tỉ lệ enzyme DNC và chế phẩm 65
C20032 10%
15 2.10 Bảng bố trí sự thay đổi nồng độ enzyme C20032 68
16 3.1 Vòng phân giải các enzyme có trong chế phẩm C20032 70
10%
17 3.2 Vòng phân giải các enzyme có trong DNC T. harzianum 72
MT nuôi cấy lỏng
iv
- Nghiên cứu phá vách bào tử nấm Linh chi
18 3.3 Vòng phân giải các enzyme có trong DNC T. harzianum 73
MT nuôi cấy rắn
19 3.4 Kết quả hoạt tính enzyme của DNC nấm T. harzianum và 74
chế phẩm C20032 10%
20 3.5 Kết quả khảo sát hoạt tính enzyme chitinase ở điều kiện 75
nhiệt độ và pH thay đổi.
21 3.6 Kết quả khảo sát hoạt tính enzyme chitinase có mặt trong 77
chế phẩm C20032 10% điều kiện pH5
22 3.7 Bảng kết quả % bào tử linh chi bị phá vỡ khi thay đổi tỉ 78
lệ enzyme phối hợp giữa DNC và chế phẩm C20032 10%
23 3.8 Bảng hoạt tính enzyme/cơ chất (U/g) của các enzyme có 79
mặt trong hỗn hợp dịch thí nghiệm
24 3.9 Bảng tổng hợp tỉ lệ phá vỡ bào tử nấm linh chi khi thay 81
đổi nồng độ chế phẩm C20032
25 3.10 Bảng hoạt tính enzyme/cơ chất (U/g) của các enzyme có 82
mặt trong hỗn hợp dịch thí nghiệm có sự thay đổi nồng
độ enzyme chế phẩm C20032
v
- Nghiên cứu phá vách bào tử nấm Linh chi
DANH MỤC HÌNH
STT Hình Nội dung Trang
1 1.1 Xích chi Ganoderma lucidum 5
2 1.2 Thanh chi Ganoderma genus 6
3 1.3 Bạch chi Fomitopsis officinalis 6
4 1.4 Hoàng chi Laetiporus sulphureus 7
5 1.5 Hắc chi Polyporus melanopus 7
6 1.6 Tử chi Ganoderma sinense 8
7 1.7 Phân loại linh chi theo màu sắc 8
8 1.8 Hình thái giải phẫu thể quả nấm linh chi Ganoderma 13
lucidum
9 1.9 Các kiểu bào tử đảm đặc thù của họ Linh chi 13
Ganodermataceae
10 1.10 Chu kì sống của nấm Linh chi 14
11 1.11 Cấu trúc không gian của 29 loại Triterpenoids trong bào 19
tử nấm Linh chi
12 1.12 29 Triterpenoids trong bào tử nấm Linh chi 20
13 1.13 Khuẩn lạc Trichoderma harzianum nuôi cấy trên môi 28
trường thạch dịch chiết khoai tây PDA
14 1.14 Sợi nấm và cuống bào tử của T. harzianum 29
15 1.15 Cấu trúc chitin 31
16 1.16 Cơ chế hoạt động của hệ enzyme chitinase 32
17 1.17 Cấu tạo cellulose 34
18 1.18 Enzyme cellulolytic xâm nhập vách tế bào qua lỗ của 38
vách tế bào
19 1.19 Nhiệt độ hoạt động tốt nhất của enzyme C20032 42
Novozyme
vi
- Nghiên cứu phá vách bào tử nấm Linh chi
20 1.20 pH hoạt động tốt nhất của enzyme C20032 Novozyme 42
21 2.1 Buồng đếm hồng cầu Neubauer 66
22 3.1 Biểu đồ so sánh hoạt tính enzyme trong dịch nuôi cấy 74
T.harzianum MT nuôi cấy lỏng và MT nuôi cấy rắn
23 3.2 Biểu đồ khảo sát hoạt tính enzyme chitinase trong dịch 76
nuôi cấy nấm T. harzianum ở nhiệt độ và pH khác nhau
24 3.3 Biểu đồ khảo sát hoạt tính enzyme chitinase có trong chế 77
phẩm C20032 10% điều kiện pH5
25 3.4a Bào tử nấm Linh chi soi dưới kính hiển vi khi chưa bị 78
phá vỡ
26 3.4b Bào tử nấm linh chi bị phá vỡ soi dưới kính hiển vi khi 78
thay đổi tỉ lệ enzyme phối hợp ở ngày thứ 4
27 3.5 Biểu đồ tỉ lệ % phá vỡ của bào tử nấm linh chi khi thay 79
đổi tỉ lệ enzyme phối hợp giữa DNC và chế phẩm
C20032 10%
28 3.6 Biểu đồ tỉ lệ % phá vỡ của bào tử nấm linh chi khi thay 82
đổi nồng độ chế phẩm C20032
29 3.7 Bào tử nấm linh chi bị phá vỡ khi soi dưới kính hiển vi 83
ngày thứ 7 (NT1: 1DNC: 1EC10%)
30 3.8 Bào tử nấm linh chi bị phá vỡ khi soi dưới kính hiển vi 83
ngày thứ 10 (NT1: 1DNC: 1EC10%)
vii
- Nghiên cứu phá vách bào tử nấm Linh chi
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
STT Sơ đồ Nội dung Trang
1 2.1 Sơ đồ thực hiện thí nghiệm 50
2 2.2 Sơ đồ bố trí thí nghiệm xác định nhiệt độ tối ưu, pH tối 51
ưu của enzyme chitinase từ DNC nấm T. harzianum T2
3 2.3 Sơ đồ bố trí thí nghiệm xác định tỉ lệ phá vỡ bào tử nấm 52
linh chi bằng enzyme DNC nấm T. harzianum T2 kết hợp
chế phẩm EC 20032
4 2.4 Sơ đồ nuôi cấy nấm Trichoderma harzianum T2 thu 53
enzyme dịch nuôi cấy
5 2.5 Sơ đồ bố trí thí nghiệm thay đổi tỉ lệ enzyme phối hợp 64
giữa DNC và chế phẩm C20032 10%
6 2.6 Sơ đồ bố trí thí nghiệm thay đổi nồng độ enzyme chế 69
phẩm C20032 kết hợp với DNC nấm T. harzianum T2
7 4.1 Quy trình phá vỡ vách bào tử nấm linh chi bằng phương 86
pháp enzyme
viii
- Nghiên cứu phá vách bào tử nấm Linh chi
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong y học cổ truyền phương Đông, nấm Linh chi (Ganoderma lucidum) là một loại
dược phẩm quý, nó được sử dụng như một loại thượng dược trong các bài thuốc để
điều trị một số căn bệnh cũng như bồi bổ sức khỏe. Tuy nhiên khi sử dụng nấm Linh
chi trong việc điều trị người ta chỉ chú trọng đến việc phối hợp các vị trong bài thuốc
và nấu chúng trong nhiều giờ để tách các hoạt chất mà không chú ý đến thành phần,
các biện pháp tách chiết các hoạt chất sao cho tối ưu. Bên cạnh đó, Tây y hiện đại
cho rằng thảo dược không được xem là một loại thuốc để chữa bệnh mà chỉ có thể
được xem như một loại thực phẩm chức năng và nấm Linh chi cũng được xếp vào
loại thảo dược thực phẩm chức năng. Ngày nay, nấm Linh chi được trồng khá phổ
biển ở một số quốc gia như Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, Việt Nam… cho nên
việc sử dụng nấm Linh chi như một loại thực phẩm chức năng giúp hỗ trợ sức khỏe,
tăng tuổi thọ, phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh ung bướu, tim mạch, huyết áp, tiểu
đường…
Trong hai thập kỉ qua, các phương pháp phân tích khoa học hiện đại đã cho phép xác
định được một số lượng lớn các hợp chất hóa học có trong quả thể, tơ và bào tử nấm
Linh chi như: triterpenoid, steroid, polysaccharide, saponin, chất khoáng, vitamin,
amino acid, phenol… Trong đó Triterpenoid, polysaccharide được xem là thành phần
chính có nhiều hoạt tính sinh học của nấm. Mặc dù có một lượng lớn các hoạt chất
sinh học được tìm ra trong nấm Linh chi nhưng việc phân tích, chiết xuất các hoạt
chất sinh học này đa số đuợc thực hiện trên quả thể và tơ nấm, có rất ít nghiên cứu
thực hiện việc trích ly các hoạt chất có trong bào tử nấm Linh chi bởi bào tử được cấu
tạo bởi lớp vách đôi rất bền vững nên làm giảm khả năng chiết xuất các chất. Do đó,
việc nghiên cứu phá vách bào tử nấm Linh chi là giai đoạn quan trọng cho quá trình
phân tích thành phần các chất có trong bào tử.
Để góp phần nghiên cứu việc chiết xuất hiệu quả các hoạt chất có trong bào tử nấm
Linh chi, tôi đã tiến hành nghiên cứu phương pháp phá vỡ bào tử nấm Linh chi bằng
phương pháp sử dụng enzyme dịch nuôi cấy từ nấm Trichoderma harzianum T2 kết
1
- Nghiên cứu phá vách bào tử nấm Linh chi
hợp với enzyme thương mại Cellulase C20032 được trình bày trong đồ án tốt nghiệp
“NGHIÊN CỨU PHÁ VÁCH BÀO TỬ NẤM LINH CHI”
2. Tình hình nghiên cứu
Các công trình nghiên cứu thành phần các hợp chất có trong nấm Linh chi được thực
hiện chủ yếu trên quả thể và tơ nấm. Hội nghị nấm học thế giới 7/1994 tại Vancouver
(Canada) đã dành riêng một hội thảo về Linh chi, kết quả đã đi đến quyết định thành
lập Viện nghiên cứu Linh chi Quốc tế đầu tiên về nấm Linh chi, đặt trụ sở tại New
York (Hoa Kỳ). Do vậy, vào tháng 10/1994 Hội nghị Quốc tế đầu tiên về nấm Linh
chi đã được tổ chức tại Bắc Kinh, Trung Quốc. Tại đây quan điểm về sự tồn tại độc
lập của họ Linh chi Ganodermataceae Donk với tầm quan trọng là các nấm làm thuốc
quý. Vào tháng 7/1996, Hội nghị Quốc tế về nấm học Châu á, lại dành một trong năm
Hội thảo cho các báo cáo về Linh chi tại đại học Chiba, Nhật Bản. Tại mỗi Hội nghị
số báo cáo rất lớn, thể hiện tầm quan trọng kinh tế và sự phong phú của nấm Linh
chi.
Vào thập niên 70 – 80, bắt đầu một trào lưu khảo cứu hóa dược học các nấm Linh
chi. Chủ yếu ở Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan và Việt Nam. Gần đây
một số phòng thí nghiệm ở Hoa Kỳ và vùng Đông Nam á cũng bắt đầu tham gia vào
tiến trình này. Năm 1988, Nhật Bản đã điều trị thành công bệnh nhược cơ bằng Linh
chi theo nguyên tắc điều hoà miễn dịch. Bệnh viện Sơn Đông, Trung Quốc dùng
“súp” Linh chi để giải độc và bổ gan có kết quả tốt, trong 70.000 ca trên 90% khỏi
bệnh (Lui Xing Jia, 1994). Tác giả cho rằng nấm Linh chi có tác dụng tốt đối với
đường tiết niệu, điều hoà rối loạn tuần hoàn não, tránh các cơn kịch phát nghẽn mạch
và làm dịu thần kinh,…
Năm 2010, Chaiyavat Chaiyasut, Chakkrapong Kruatama and Sasithorn Sirilun đã
công bố công trình nghiên cứu phá vách bào tử nấm Linh chi bằng quá trình lên men
vi khuẩn Lactobacillus plantarum và bào tử nấm Linh chi.
3. Mục đích của đề tài
Xây dựng quy trình phá vỡ vách bào tử nấm Linh chi thu dịch chiết bào tử
2
- Nghiên cứu phá vách bào tử nấm Linh chi
4. Mục tiêu của đề tài
Xây dựng quy trình phá vỡ vách bào tử nấm linh chi bằng phương pháp kết hợp
enzyme chế phẩm thương mại và enzyme dịch nuôi cấy nấm mốc Trichoderma
harzianum kí sinh trên nấm linh chi.
5. Phương pháp nghiên cứu
Tổng quan tài liệu và tiến hành thực nghiệm
Đề tài được xử lý số liệu bằng phần mềm Microsoft Excel và Statisticals Analysis
Systems (SAS)
6. Kết quả đạt được ban đầu
Tìm ra được phương pháp phá vách bào tử nấm Linh chi bằng phương pháp kết hợp
chế phẩm thương mại và enzyme dịch nuôi cấy nấm mốc Trichoderma harzianum
Xác định được tỉ lệ phá vỡ bào tử nấm linh chi trên một lượng nhất định.
7. Hạn chế của đề tài
Tỷ lệ bào tử phá vỡ còn thấp làm hạn chế việc định lượng hoạt chất trong dịch trích
ly sau phá vỡ cũng như hiệu suất trích ly hoạt chất.
3
- Nghiên cứu phá vách bào tử nấm Linh chi
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
1.1 Giới thiệu về nấm Linh chi
Nấm Linh chi hay còn gọi là Linh chi thảo, nấm trường thọ, nấm lim, thuốc thần tiên,
hạnh nhĩ... Cách đây khoảng 2000 năm, nấm Linh chi đã được ghi trong sách “Thần
nông bản thảo kinh”, tác phẩm chuyên tập hợp những kinh nghiệm về dược thực vật
từ đời Hán trở về trước . Xưa kia linh chi chỉ được khai thác trong thiên nhiên nên nó
là loại thuốc quý, hiếm và rất đắt tiền. Từ đầu thế kỷ 17, nấm Linh chi đã được nuôi
trồng ở Trung Quốc, chính bởi chính giá trị dược liệu cao của chúng. Ngay từ thời
Hoàng đế, trong các thư tịch cổ đã ghi chép về giá trị của Linh chi. Trong “Bản thảo
cương mục”, các ghi chép đã chuẩn mực hơn, và nấm Linh Chi ngày càng được coi
trọng. Cho nên, dễ hiểu là các nhà Đông y Việt Nam kế tục Lý Thời Trân, đã phát
hiện ra Linh Chi ở nước ta và như Lê Quý Đôn đã chỉ rõ đó là “nguồn sản vật quý
của đất rừng Đại Nam”.
1.1.1 Phân loại
1.1.1.1 Phân loại theo khoa học
Nấm Linh chi có tên khoa học là Ganoderma lucidum, thuộc họ Nấm lim
(Ganodermataceae). Tên tiếng Anh là Varnished conk hay lingzhi.
Vị trí phân loại của nấm Linh chi (Nguyễn Lân Dũng, 2010)
- Loài: Ganoderma lucidum
- Chi: Ganoderma
- Họ: Ganodermataceae
- Bộ: Ganodermatales
- Lớp phụ: Hymenomycetidae
- Lớp: Hymenomycetes
- Ngành phụ: Basidiomycotina
- Ngành: Nấm thật – Eumycota
- Giới: Nấm – Mycota hay Fungi
Theo trình định danh, có đến 8 lần đặt tên khoa học cho loài này. Kể từ lần đặt tên
đầu tiên của Curtis W (1781) cho đến khi P.A Karsten – nhà nấm học Phần Lan xác
4
- Nghiên cứu phá vách bào tử nấm Linh chi
định tên chính thức Ganoderma lucidum (Leyss. Ex Fr.) Karst đã mất đến 100 năm
(1881).
1.1.1.2 Phân loại theo hình dạng và màu sắc
Trong bộ “Bản thảo cương mục” (in năm 1995) của Lý Thời Trân, đại danh y Trung
Quốc đã phân loại Linh chi theo màu sắc thành lục bảo Linh chi (6 loại), với màu sắc
và tên gọi khác nhau: Thanh chi, Xích chi, Hoàng chi, Bạch chi, Hắc chi, Tử chi.
Xích chi: Còn được gọi với những cái tên khác như Linh chi đỏ hay đơn chi, hồng
chi có vị đắng. Tên khoa học là Ganoderma lucidum. Xích chi giúp ích tâm khí, chủ
vị, tăng trí tuệ. Sử dụng linh chi đỏ để tăng cường trí nhớ, bổ trung, phòng tránh các
bệnh tim mạch và chữa trị tức ngực.
Hình 1.1 Xích chi – Ganoderma lucidum
Thanh chi: Linh chi xanh hay long chi có màu xanh, vị chua. Tên khoa học là
Ganoderma genus. Thanh chi giúp cho sáng mắt, giúp cho an thần, bổ can khí, nhân
thứ, dùng lâu sẽ thấy thân thể nhẹ nhàng và thoải mái.
5
- Nghiên cứu phá vách bào tử nấm Linh chi
Hình 1.2 Thanh chi Ganoderma genus
Bạch chi: Linh chi trắng hay ngọc chi có màu trắng. Tên khoa học là Fomitopsis
officinalis. Bạch chi có vị cay tính bình không độc, ích phế khí, chữa ho nghịch hơi.
Hình 1.3 Bạch chi Fomitopsis officinalis
Hoàng chi: Linh chi vàng hay kim chi, có vị ngọt, màu vàng. Tên khoa học là
Laetiporus sulphureus. Linh chi vàng có tác dụng ích tì khí, trung hòa, an thần.
6
nguon tai.lieu . vn
