- Trang Chủ
- Công nghệ - Môi trường
- Đồ án tốt nghiệp: “Khảo sát ý thức bảo vệ môi trường của các hộ kinh doanh ăn uống cá thể trên địa bàn Quận 10 và đề xuất các chương trình nâng cao ý thức về môi trường
Xem mẫu
- BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM
CHÂU MỸ PHÚC
ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP
KHẢO SÁT Ý THỨC BẢO VỆ MÔI TRƢỜNG CỦA
CÁC HỘ KINH DOANH ĂN UỐNG CÁ THỂ TRÊN
ĐỊA BÀN QUẬN 10
VÀ ĐỀ XUẤT CÁC CHƢƠNG TRÌNH NÂNG CAO
Ý THỨC VỀ MÔI TRƢỜNG
Khoa: Công nghệ sinh học – Thực Phẩm – Môi trƣờng
Ngành: Kỹ thuật môi trƣờng
Chuyên ngành: Kỹ thuật môi trƣờng
GVHD: PGS.TS Huỳnh Phú
Lớp: 13DMT02
MSSV: 1311090459
TP. Hồ Chí Minh, tháng 8 năm 2017
- Đồ án tốt nghiệp GVHD: PGS. TS Huỳnh Phú
LỜI CAM ĐOAN
Đồ án tốt nghiệp đại học này là công trình nghiên cứu của riêng tôi, có sự hỗ
trợ từ giảng viên hƣớng dẫn PGS.TS Huỳnh Phú. Không sao chép bất kỳ một tài
liệu nào. Mọi số liệu, tài liệu trích dẫn đã đƣợc ghi rõ trong tài liệu tham khảo. Kết
quả nghiên cứu trong đồ án tốt nghiệp chƣa từng đƣợc công bố.
Sinh viên thực hiện
Châu Mỹ Phúc
- Đồ án tốt nghiệp GVHD: PGS. TS Huỳnh Phú
LỜI CÁM ƠN
Khi tiến hành đề tài “Khảo sát ý thức bảo vệ môi trƣờng của các hộ kinh
doanh ăn uống cá thể trên địa bàn Quận 10 và đề xuất các chƣơng trình nâng
cao ý thức về môi trƣờng”. Em đã nhận đƣợc sự ủng hộ và giúp đỡ tận tình của
quý Thầy Cô khoa CNSH – TP – MT Trƣờng Đại học Công nghệ thành phố Hồ Chí
Minh.
Em xin gởi lời cảm ơn chân thành đến: Ban Giám hiệu cùng Quý Thầy Cô đã
và đang công tác tại Trƣờng Đại Học Công Nghệ Tp. HCM đã tận tình dạy dỗ và
truyền đạt cho em tất cả những kiến thức bổ ích.
Em xin chân thành cảm ơn thầy PGS.TS Huỳnh Phú đã hƣớng dẫn tận tình,
đóng góp ý kiến và định hƣớng cho em trong quá trình học tập để em có thể hoàn
thành tốt bài báo cáo này.
Do kiến thức của em chƣa đủ sâu rộng nên trong quá trình thực hiện không
thể tránh khỏi thiếu sót, kính mong Quý Thầy Cô thông cảm và chỉ dạy thêm cho
em. Em chân thành cảm ơn những lời nhận xét chân tình của Quý Thầy Cô để giúp
cho bài báo cáo của em đƣợc hoàn thiện hơn. Em cũng xin gửi lời cám ơn tới gia
đình, bạn bè và các anh chị trong Phòng Tài nguyên và Môi trƣờng Quận 10 đã luôn
giúp đỡ em, ủng hộ em trong suốt thời gian qua để có thể hoàn thành tốt bài báo cáo
này.
Và cuối cùng em xin gởi đến Quý Thầy Cô lời chúc sức khỏe và thành công
trong công việc.
Sinh viên thực hiện
Châu Mỹ Phúc
- Đồ án tốt nghiệp GVHD: PGS. TS Huỳnh Phú
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƢỚNG DẪN
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
TP. Hồ Chí Minh, ngày ... tháng ... năm ...
Giáo viên hƣớng dẫn
- Đồ án tốt nghiệp GVHD: PGS. TS Huỳnh Phú
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
TP. Hồ Chí Minh, ngày ... tháng ... năm ...
Giáo viên phản biện
- Đồ án tốt nghiệp GVHD: PGS. TS Huỳnh Phú
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CÁM ƠN
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƢỚNG DẪN
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN
MỤC LỤC .................................................................................................................. I
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ....................................................................... VI
DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................... VII
DANH MỤC HÌNH ẢNH, BẢN ĐỒ .................................................................. VIII
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ ................................................................................ IX
LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................1
1. ĐẶT VẤN ĐỀ .....................................................................................................1
2. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI ......................................................................2
3. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI ...................................................................................3
4. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU................................................................................3
5. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .......................................................................4
5.1. Phƣơng pháp luận ........................................................................................5
5.2. Phƣơng pháp điều tra thực tế .......................................................................5
5.2.1. Chọn địa điểm thực hiện ......................................................................5
5.2.2. Bố trí các điểm điều tra ........................................................................6
5.2.3. Lập phiếu trƣng cầu ý kiến ...................................................................7
5.2.4. Nội dung của phiếu khảo sát ................................................................7
5.2.5. Phỏng vấn trò chuyện trực tiếp với ngƣời dân .....................................8
5.3. Phƣơng pháp thu thập tài liệu ......................................................................8
5.4. Phƣơng pháp xử lý số liệu ...........................................................................8
5.4.1. Phƣơng pháp phân tích độ tin cậy thang đo (Cronbach’s Alpha) ........9
5.4.2. Phƣơng pháp phân tích nhân tố ...........................................................9
5.4.3. Phân tích nhân tố khám phá EFA .......................................................11
i
- Đồ án tốt nghiệp GVHD: PGS. TS Huỳnh Phú
5.4.3.1. Khái niệm về EFA ......................................................................11
5.4.3.2. Mục tiêu của EFA .......................................................................11
5.4.3.3. Ứng dụng của EFA .....................................................................12
5.4.3.4. Mô hình của EFA ........................................................................12
5.4.3.5. Các bƣớc thực hiện EFA .............................................................13
5.5. Phƣơng pháp đánh giá tổng hợp ................................................................17
6. PHẠM VI VÀ ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU ...................................................17
6.1. Đối tƣợng nghiên cứu ................................................................................17
6.2. Phạm vi nghiên cứu ...................................................................................18
7. CẤU TRÚC ĐỒ ÁN..........................................................................................18
8. GIỚI HẠN CỦA ĐỀ TÀI ..................................................................................19
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN CHƢƠNG TRÌNH NÂNG CAO Ý THỨC VỀ
MÔI TRƢỜNG TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 10 ........................................................20
1.1. GIỚI THIỆU VỀ QUẬN 10 ...........................................................................20
1.1.1. Vị trí ........................................................................................................20
1.1.2. Điều kiện tự nhiên ..................................................................................21
1.1.3. Khí hậu ...................................................................................................22
1.1.4. Địa hình và địa chất công trình...............................................................23
1.1.5. Thủy văn .................................................................................................23
1.1.6. Đặc điểm kinh tế - xã hội .......................................................................23
1.1.6.1. Kinh tế .............................................................................................23
1.1.6.2. Phát triển đô thị - tài nguyên môi trƣờng .......................................25
1.1.6.3. Phát triển giáo dục, y tế, văn hóa, xã hội .......................................26
1.1.7. Nội chính ................................................................................................27
1.1.8. Giao thông vận tải ..................................................................................28
1.2. KHÁI QUÁT VỀ HỘ KINH DOANH ĂN UỐNG CÁ THỂ .........................28
1.2.1. Định nghĩa hộ kinh doanh cá thể ............................................................28
1.2.2. Đặc điểm của hộ kinh doanh cá thể ........................................................28
1.2.3. Định nghĩa hộ kinh doanh ăn uống cá thể ..............................................28
ii
- Đồ án tốt nghiệp GVHD: PGS. TS Huỳnh Phú
1.2.4. Điều kiện thành lập hộ kinh doanh ăn uống ...........................................29
1.3. HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC HỘ KINH DOANH ĂN UỐNG .........................30
1.3.1. Hiện trạng các hộ kinh doanh ăn uống trên cả nƣớc ..............................30
1.3.2. Đặc điểm của buôn bán hàng rong .........................................................31
1.3.3. Tình hình buôn bán hàng rong tại các vùng đô thị .................................32
1.4. HIỆN TRẠNG CÁC HỘ KINH DOANH ĂN UỐNG TẠI QUẬN 10 ..........36
1.4.1. Sự tồn tại khách quan .............................................................................36
1.4.2. Hiện trạng các hàng quán tại Quận 10 ...................................................37
1.5. HIỆN TRẠNG VÀ CÁC VẤN ĐỀ MÔI TRƢỜNG TẠI QUẬN 10 .............39
1.5.1. Hiện trạng và diễn biến các thành phần môi trƣờng ..............................39
1.5.2. Các nguồn gây ô nhiễm môi trƣờng .......................................................40
1.5.3. Tình hình phát sinh chất thải ..................................................................40
1.5.4. Các vấn đề môi trƣờng chính .................................................................41
1.6. KHÁI QUÁT VỀ CHƢƠNG TRÌNH NÂNG CAO Ý THỨC VỀ MÔI
TRƢỜNG .............................................................................................................41
1.6.1. Sự tham gia của cộng đồng vào quản lý môi trƣờng ..............................41
1.6.2. Mối quan hệ giữa con ngƣời với môi trƣờng .........................................41
1.6.3. Tham gia của cộng đồng là gì? ...............................................................42
1.6.4. Tình hình thực hiện nâng cao ý thức cộng đồng ở Việt Nam ................43
CHƢƠNG 2: KẾT QUẢ KHẢO SÁT VỀ NHẬN THỨC, THÁI ĐỘ CỦA CÁC
HỘ KINH DOANH ĂN UỐNG VỀ BẢO VỆ MÔI TRƢỜNG ..........................47
2.1. KẾT QUẢ KHẢO SÁT VỀ NHẬN THỨC, THÁI ĐỘ CỦA CÁC HỘ KINH
DOANH ĂN UỐNG VỀ BẢO VỆ MÔI TRƢỜNG .............................................47
2.1.1. Khảo sát về đời sống tinh thần của các hộ kinh doanh ăn uống.............47
2.1.2. Khảo sát về thực trạng vệ sinh môi trƣờng của các hộ kinh doanh ăn
uống ..................................................................................................................51
2.1.3. Khảo sát nhận thức của các hộ kinh doanh ăn uống...............................57
2.2. ĐÁNH GIÁ NHẬN THỨC CỦA CÁC HỘ KINH DOANH ĂN UỐNG ......63
2.2.1. Lựa chọn các nhân tố ..............................................................................63
iii
- Đồ án tốt nghiệp GVHD: PGS. TS Huỳnh Phú
2.2.2. Đánh giá thang đo của các biến quan sát trong cùng một nhân tố .........66
2.2.3. Kiểm định Cronbach’s Alpha .................................................................71
2.2.3.1. Tiêu chí cho kiểm định Cronbach’s Alpha .....................................71
2.2.3.2 Phƣơng pháp thực hiện.....................................................................72
2.2.4. Phân tích nhân tố khám phá (EFA - Exploratory Factor Analysis) .......74
2.2.4.1 Tiêu chí cho kiểm định EFA ............................................................74
2.2.4.2 Phƣơng pháp thực hiện.....................................................................75
CHƢƠNG 3: ĐỀ XUẤT CÁC CHƢƠNG TRÌNH ..............................................77
3.1. CHƢƠNG TRÌNH 1: THỰC HIỆN PHÂN LOẠI RÁC TẠI NGUỒN .........77
3.1.1. Những lợi ích từ việc phân loại rác tại nguồn ........................................77
3.1.2. Mục tiêu ..................................................................................................77
3.1.3. Nội dung thực hiện .................................................................................78
3.1.4. Phƣơng pháp thực hiện ...........................................................................80
3.1.5. Đối tƣợng tham gia .................................................................................82
3.2. CHƢƠNG TRÌNH 2: TUYÊN TRUYỀN RỘNG RÃI CÁC SẢN PHẨM
THÂN THIỆN VỚI MÔI TRƢỜNG ....................................................................82
3.2.1. Khái niệm sản phẩm thân thiện với môi trƣờng .....................................82
3.2.2. Mục tiêu ..................................................................................................84
3.2.3. Nội dung thực hiện .................................................................................84
3.2.4. Phƣơng pháp thực hiện ...........................................................................84
3.2.5. Đối tƣợng tham gia .................................................................................85
3.3. CHƢƠNG TRÌNH 3: THÀNH LẬP CÂU LẠC BỘ MÔI TRƢỜNG ...........85
3.3.1. Mục tiêu ..................................................................................................85
3.3.2. Nội dung thực hiện .................................................................................86
3.3.3. Phƣơng pháp thực hiện ...........................................................................86
3.3.4. Đối tƣợng tham gia .................................................................................88
3.4. CHƢƠNG TRÌNH 4: PHÁT ĐỘNG CHƢƠNG TRÌNH “ THỰC PHẨM
SẠCH – MÔI TRƢỜNG XANH”.........................................................................88
3.4.1. Mục tiêu ..................................................................................................88
iv
- Đồ án tốt nghiệp GVHD: PGS. TS Huỳnh Phú
3.4.2. Nội dung thực hiện .................................................................................88
3.4.3. Phƣơng pháp thực hiện ...........................................................................89
3.4.4. Đối tƣợng tham gia .................................................................................89
3.5. CHƢƠNG TRÌNH 5: TRIỂN KHAI THỰC HIỆN “CHƢƠNG TRÌNH
GIẢM THIỂU Ô NHIỄM MÔI TRƢỜNG” TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 10............90
3.5.1. Mục tiêu ..................................................................................................90
3.5.2. Nội dung thực hiện .................................................................................90
3.5.3. Phƣơng pháp thực hiện ...........................................................................91
3.5.4. Đối tƣợng tham gia .................................................................................92
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................93
1. KẾT LUẬN .......................................................................................................93
2. KIẾN NGHỊ ......................................................................................................94
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................96
PHỤ LỤC 1 ..............................................................................................................98
PHỤ LỤC 2 ............................................................................................................105
PHỤ LỤC 3 ............................................................................................................109
v
- Đồ án tốt nghiệp GVHD: PGS. TS Huỳnh Phú
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
TP.HCM: Thành phố Hồ Chí Minh
UBND: Ủy ban nhân dân
Q10: Quận 10
BVMT: Bảo vệ môi trƣờng
UN/ECE: United Nation Econmic Commission for Europe – Liên Hiệp
Quốc Ban Kinh tế châu Âu
CTR: Chất thải rắn
CA: Hệ số Cronbach's alpha
EFA: Nhân tố khám phá
vi
- Đồ án tốt nghiệp GVHD: PGS. TS Huỳnh Phú
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1: Thành phần kinh tế của các cơ sở sản xuất ở Quận 10 ............................ 24
Bảng 1.2: Loại hình buôn bán tại Quận 10 .............................................................. 38
Bảng 2.1: Các tổ chức Đoàn, Hội tại địa phƣơng .................................................... 49
Bảng 2.2: Kết quả các hộ từng đƣợc tặng túi nilon dễ phân hủy sinh học .............. 51
Bảng 2.3: Kiến thức về phân loại rác tại nguồn ....................................................... 54
Bảng 2.4: Đối tƣợng tham gia bảo vệ môi trƣờng ................................................... 59
Bảng 2.5: Sự quan tâm chƣơng trình nâng cao nhận thức về môi trƣờng ............... 61
Bảng 2.6: Thống kê ý kiến, nguyện vọng của các hộ kinh doanh ăn uống trong việc
bảo vệ môi trƣờng .................................................................................................... 61
Bảng 2.7: Các biến quan sát của nhân tố Nhà nƣớc................................................. 64
Bảng 2.8: Các biến quan sát của nhân tố Khách hàng ............................................. 64
Bảng 2.9: Các biến quan sát của nhân tố Lợi nhuận ................................................ 65
Bảng 2.10: Các biến quan sát của nhân tố Nhà cung cấp ........................................ 66
Bảng 2.11: Hệ số Cronbach’s Alpha tổng ban đầu .................................................. 72
Bảng 2.12: Hệ số Cronbach’s Alpha tổng sau khi loại bỏ một số biến quan sát ..... 73
Bảng 2.13: Hệ số CA của các nhân tố còn lại sau khi loại biến quan sát ................ 74
vii
- Đồ án tốt nghiệp GVHD: PGS. TS Huỳnh Phú
DANH MỤC HÌNH ẢNH, BẢN ĐỒ
Hình 1: Sơ đồ phƣơng pháp nghiên cứu .................................................................. 5
Hình 2: Mô hình nhân tố chung ............................................................................... 11
Hình 3: Các bƣớc thực hiện EFA theo Hoàng Trọng - Chu Nguyễn Mộng Ngọc .. 14
Hình 4: Các bƣớc thực hiện EFA theo Rietveld & Van Hout (1993) ...................... 15
Hình 5: Các bƣớc thực hiện EFA theo Williams, Onsman, Brown (2010) ............ 16
Hình 1.1: Ranh giới của Quận 10 ............................................................................ 21
Hình 1.2: Sơ đồ hành chính của Quận 10 ............................................................... 22
Hình 1.3: Hoạt động của hộ kinh doanh ăn uống cá thể trên địa bàn Quận 10 ...... 29
Hình 1.4: Buôn bán hàng rong trên các vỉa hè tại Việt Nam .................................. 33
Hình 1.5: Khu vực buôn bán dành cho các quán ăn tại Singapore ......................... 35
Hình 1.6: Bán hàng rong trên đất nƣớc Malaysia ................................................... 36
Hình 1.7: Hiện trạng các quán ăn trên địa bàn Quận 10 ......................................... 39
Hình 1.8: Ngƣời dân Quận 10 làm ngơ trƣớc những biển báo cấm đổ rác ............. 40
Hình 1.9: Môi trƣờng xung quanh hàng quán trên địa bàn Quận 10 chƣa đƣợc quan
tâm ........................................................................................................................... 41
Hình 3.1: Phân loại rác tại nguồn ở siêu thị Big C Tô Hiến Thành – Q.10 ............ 79
Hình 3.2: Chƣơng trình “Thu gom chất thải nguy hại hộ gia đinh” tại Q.10 ......... 79
Hình 3.3: Phân loại rác tại nguồn ở Malaysia ......................................................... 81
Hình 3.4: Mức độ hiểu biết sản phẩm thân thiện với môi trƣờng ........................... 83
Hình 3.5: Băng rôn tuyên truyền Nghị định xử phạt hành chính trong lĩnh vực
BVMT ..................................................................................................................... 92
viii
- Đồ án tốt nghiệp GVHD: PGS. TS Huỳnh Phú
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 1.1: Phần trăm giá trị sản xuất theo thành phần kinh tế ............................ 25
Biểu đồ 1.2: Các loại hình buôn bán tại Quận 10 ................................................... 38
Biểu đồ 2.1: Vấn đề thu thập thông tin của các hộ kinh doanh ăn uống ................. 48
Biểu đồ 2.2: Tìm hiểu việc tham gia các tổ chức xả hội của các hộ kinh doanh ăn
uống trên địa bàn Quận 10 ....................................................................................... 49
Biểu đồ 2.3: Mối tƣơng quan giữa hoạt động tuyên truyền vệ sinh môi trƣờng và sự
hiểu biết các chƣơng trình bảo vệ môi trƣờng đang diễn ra ................................... 50
Biểu đồ 2.4: Hiện trạng sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trƣờng ............. 51
Biểu đồ 2.5: Hiện trạng chất thải sau một ngày buôn bán ...................................... 53
Biểu đồ 2.6: Tình trạng thu gom rác ....................................................................... 54
Biểu đồ 2.7: Sự tham gia công tác phân loại rác tại nguồn ..................................... 55
Biểu đồ 2.8: Vấn đề môi trƣờng tại khu vực buôn bán ............................................ 56
Biểu đồ 2.9: Thiện cảm đầu tiên với khách hàng .................................................... 57
Biều đồ 2.10: Tầm quan trọng của môi trƣờng ....................................................... 58
Biểu đồ 2.11: Mối quan hệ giữa an toàn thực phẩm và vệ sinh môi trƣờng ........... 59
Biểu đồ 2.12: Giải pháp quản lý rác thải ................................................................. 60
Biều đồ 2.13: Tỷ lệ phần trăm lựa chọn hình thức tham gia chƣơng trình nâng cao
nhận thức BVMT .................................................................................................... 62
Biểu đồ 2.14: Thể hiện mức độ hài lòng đối với nhân tố “ Nhà nƣớc” .................. 67
Biểu đồ 2.15: Thể hiện mức độ hài lòng đối với nhân tố “Khách hàng” ................ 68
Biểu đồ 2.16: Thể hiện mức độ hài lòng đối với nhân tố “Lợi nhuận” ................... 69
Biểu đồ 2.17: Thể hiện mức độ hài lòng đối với nhân tố “Nhà cung cấp” ............. 70
ix
- Đồ án tốt nghiệp GVHD: PGS. TS Huỳnh Phú
LỜI MỞ ĐẦU
1. Đặt vấn đề
Hiện nay, ở Việt Nam cùng với sự gia tăng dân số, quá trình công nghiệp
hóa, hiện đại hóa, con ngƣời đã tác động mạnh mẽ vào tự nhiên dẫn đến suy giảm
các nguồn tài nguyên và phải đối mặt với những vấn đề ô nhiễm nghiêm trọng nhƣ
ô nhiễm không khí, ô nhiễm nƣớc, tiếng ồn, ...làm ảnh hƣởng xấu đến cuộc sống và
sức khỏe ngƣời dân; thiên tai, dịch bệnh xuất hiện nhiều, ... Một trong những giải
pháp để ngăn ngừa các vấn đề môi trƣờng là phải trực tiếp làm thay đổi nhận thức
của cộng đồng, của mỗi ngƣời về môi trƣờng sống xung quanh.
Kinh doanh, mua bán và ăn uống là nhu cầu của ngƣời dân. Đặc biệt các
hàng quán về đêm tại các vỉa hè đã đáp ứng nhu cầu phong phú cho ngƣời dân cả về
chủng loại, chất lƣợng và cả về giá thành. Tuy nhiên, một thực trạng tồn tại là rất
nhiều hàng quán sau khi dọn hàng đi đã không chú ý đến việc đảm bảo vệ sinh, ảnh
hƣởng cảnh quan môi trƣờng. Không khó bắt gặp hình ảnh nƣớc rửa chén, bát đổ ra
đƣờng, cùng với rác, thức ăn và dầu chiên dƣ thừa đổ xuống miệng cống tràn ra
đƣờng bốc mùi tanh tƣởi. Chính vì vậy, công tác nâng cao ý thức về môi trƣờng cho
toàn dân nói chung, cũng nhƣ các cơ sở kinh doanh ăn uống nói riêng là việc làm
cấp bách. Bởi vì hiện tại các cơ sở kinh doanh ăn uống chƣa nhận thức rõ đƣợc tầm
quan trọng của việc bảo vệ môi trƣờng từ những hành động hằng ngày của họ: sử
dụng phung phí túi nilon, xả nƣớc thải chƣa qua xử lý xuống cống, chƣa phân loại
rác tại nguồn,...
Trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) nói chung và tại Quận 10
(Q10) nói riêng, không chỉ có các hộ kinh doanh ăn uống lớn mà các hộ kinh doanh
ăn uống vỉa hè không đảm bảo vệ sinh môi trƣờng mà vẫn ngang nhiên hoạt
động.Việc gây ô nhiễm rác thải và nƣớc thải từ các hộ kinh doanh ăn uống không
chỉ ảnh hƣởng đến môi trƣờng sống khu dân cƣ, mất mỹ quan đô thị mà còn tạo
hình ảnh không tốt trong mắt du khách nƣớc ngoài.
Qua thực tế đó, việc xây dựng chƣơng trình nâng cao nhận thức cho các hộ
kinh doanh ăn uống cá thể trong công tác bảo vệ môi trƣờng là một việc rất cần thiết
1
- Đồ án tốt nghiệp GVHD: PGS. TS Huỳnh Phú
trong thực tế hiện nay. Chƣơng trình sẽ hỗ trợ cho các cán bộ trong công tác giữ gìn
vệ sinh môi trƣờng, mặt khác là giúp cho nhân dân Quận 10 nói chung, các hộ kinh
doanh ăn uống trên địa bàn quận nói riêng hiểu đƣợc tầm quan trọng của việc bảo
vệ môi trƣờng và sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên thiên nhiên. Đó là lí do tôi
chọn đề tài “Khảo sát ý thức bảo vệ môi trƣờng của các hộ kinh doanh ăn uống
cá thể trên địa bàn Quận 10 và đề xuất các chƣơng trình nâng cao ý thức về
môi trƣờng”
2. Tính cấp thiết của đề tài
Bảo vệ môi trƣờng là sự nghiệp của toàn xã hội, mọi ngƣời đều có trách
nhiệm tham gia. Để nâng cao nhận thức của cộng đồng đối với sự nghiệp bảo vệ
môi trƣờng thì tuyên truyền, giáo dục về môi trƣờng là công tác rất quan trọng.
Theo chỉ thị số 36-CT/TW trong số 8 giải pháp đƣợc nêu ra, thì giải pháp đầu tiên
là: “Thƣờng xuyên giáo dục, tuyên truyền, xây dựng thói quen, nếp sống và các
phong trào quần chúng bảo vệ môi trƣờng”.
Trong những năm gần đây, nền kinh tế của Việt Nam có nhiều chuyển biến
mạnh mẽ cả về số lƣợng lẫn chất lƣợng. Đảng và Nhà nƣớc luôn xem mục tiêu phát
triển kinh tế là động lực cho quá trình Công nghiệp hóa, hiện đại hóa Đất nƣớc. Tuy
nhiên bất kỳ ngành sản xuất, kinh doanh nào cũng có khả năng phát sinh ra các loại
chất thải gây ô nhiễm môi trƣờng và gây ảnh hƣởng đến sức khỏe cũng nhƣ cuộc
sống con ngƣời và cũng là nguyên nhân góp phần vào sự suy thoái môi trƣờng, cạn
kiệt tài nguyên thiên nhiên. Chính vì các lý do nêu trên mà chiến lƣợc về bảo vệ
môi trƣờng và phát triển bền vững Đất nƣớc đang ngày càng đƣợc sự quan tâm của
các cơ quan chức năng cũng nhƣ các nhà khoa học.
Con ngƣời cũng nhƣ mọi sinh vật sống không thể tách khỏi môi trƣờng. Môi
trƣờng tác động trực tiếp tới cuộc sống của con ngƣời. Cuộc sống của chúng ta ngày
càng tốt đẹp hay không một phần cũng chịu bởi ảnh hƣởng của môi trƣờng. Hiện
nay, ở nƣớc ta nói riêng, thế giới nói chung, môi trƣờng đang bị ô nhiễm trầm trọng.
Vì vậy tất cả mọi ngƣời phải quan tâm tới việc bảo vệ môi trƣờng.
2
- Đồ án tốt nghiệp GVHD: PGS. TS Huỳnh Phú
Đồng thời hiện nay ngƣời dân rất quan tâm đến việc lựa chọn các hàng quán
ăn uống đảm bảo vệ sinh, và điều đầu tiên cho việc chọn lựa một hàng quán trƣớc
khi ăn chính là môi trƣờng xung quanh của hàng quán đó. Xét cho cùng vấn đề an
toàn vệ sinh thực phẩm và bảo vệ môi trƣờng có mối liên hệ mật thiết. Nếu cơ sở
kinh doanh ăn uống không đảm bảo vệ sinh môi trƣờng xung quanh sạch sẽ thì thực
phẩm sẽ có nguy cơ bị nhiễm bẩn là rất cao.
3. Mục tiêu của đề tài
Mục tiêu tổng quát:
Mục tiêu của đề tài là “ Tìm hiểu tâm tƣ và nguyện vọng của các hộ kinh
doanh ăn uống cá thể tại Quận 10 để xác định các nhân tố ảnh hƣởng đến hiệu quả
khi xây dựng chƣơng trình nâng cao ý thức về môi trƣờng”
Mục tiêu cụ thể:
- Đánh giá thực trạng về sự hiểu biết và thái độ đối với môi trƣờng của các hộ
kinh doanh ăn uống cá thể trên địa bàn Quận 10
- Phân tích đƣợc các nhân tố ảnh hƣởng đến việc xây dựng chƣơng trình nâng
cao nhận thức về môi trƣờng cho các hộ kinh doanh ăn uống cá thể tại Quận 10
- Đề xuất các chƣơng trình nâng cao nhận thức về môi trƣờng không chỉ dành
riêng cho các hộ kinh doanh ăn uống mà còn có thể áp dụng cho nhân dân tại Quận
10.
4. Nội dung nghiên cứu
Đề tài tập trung vào việc tìm hiểu thực trạng về nhận thức, thái độ đối với
môi trƣờng của các hộ kinh doanh ăn uống cá thể trên địa bàn Quận 10 để từ đó
triển khai chƣơng trình nâng cao nhận thức về môi trƣờng cho các hộ. Nội dung
chính bao gồm:
Nội dung 1: Nêu tổng quan về lĩnh vực nghiên cứu
Khái quát về hộ kinh doanh ăn uống cá thể
Những vấn đề chung về môi trƣờng hiện nay
Tổng quan chƣơng trình nâng cao ý thức về môi trƣờng tại Việt Nam
3
- Đồ án tốt nghiệp GVHD: PGS. TS Huỳnh Phú
Nội dung 2: Tổng quan chƣơng trình nâng cao ý thức về môi trƣờng
trên địa bàn Quận 10
Tầm quan trọng sự tham gia của cộng đồng
Mối quan hệ giữa con ngƣời và môi trƣờng
Tình hình thực hiện nâng cao ý thức cộng đồng ở Việt Nam
Hiện trạng các hộ kinh doanh ăn uống tại Quận 10
Hiện trạng môi trƣờng trên địa bàn Quận 10
Tham khảo một số chƣơng trình bảo vệ môi trƣờng đang diễn ra tại
Quận 10.
Nội dung 3: Tiến hành việc thực hiện khảo sát và phân tích đƣợc các yếu
tố ảnh hƣởng đến việc xây dựng chƣơng trình nâng cao ý thức về môi trƣờng
cho các hộ kinh doanh ăn uống cá thể trên địa bàn Quận 10
Đƣa ra giả thuyết về tính hiệu quả của chƣơng trình và thiết kế phiếu
khảo sát.
Xây dựng phiếu khảo sát và tiến hành khảo sát thực tế
Phân tích phiếu khảo sát để kiểm chứng tính hiệu quả của chƣơng
trình qua các biến quan sát
Tìm đƣợc các yếu tố ảnh hƣởng mạnh nhất đến việc xây dựng chƣơng
trình nâng cao ý thức về môi trƣờng
Nội dung 4: Tổng kết lại việc khảo sát và đề xuất các chƣơng trình
Tổng hợp lại các kết quả thu đƣợc sau khi thực hiện phân tích dữ liệu
và tìm ra đƣợc nhân tố ảnh hƣởng đến tính hiệu quả của chƣơng trình
Đề xuất các chƣơng trình nâng cao ý thức về môi trƣờng để có thể
nhân rộng mô hình này ra các quận khác.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
4
- Đồ án tốt nghiệp GVHD: PGS. TS Huỳnh Phú
Tổng hợp, biên hội và kế thừa Khảo sát các hộ kinh doanh ăn
các tài liệu có liên quan uống cá thể trên địa bàn Quận 10
Phát phiếu khảo sát
( Khảo sát nhận thức, thái độ của các hộ kinh doanh ăn uống )
Phân tích phiếu khảo sát bằng phần mềm SPSS
Phân tích các nhân tố ảnh hƣởng
Đề xuất các chƣơng trình nâng cao nhận thức về môi trƣờng cho
các nghiên cứu sau này
Hình 1: Sơ đồ phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Phƣơng pháp luận
Vấn đề giáo dục môi trƣờng đang là một trong những mối quan tâm cần đặc
biệt chú trọng của con ngƣời.Việc xây dựng một chƣơng trình nâng cao nhận thức
về môi trƣờng cho các hộ kinh doanh ăn uống hiện nay tại Việt Nam chƣa đƣợc
thực hiện một cách rõ ràng và cụ thể.
5.2. Phƣơng pháp điều tra thực tế
5.2.1. Chọn địa điểm thực hiện
Trên địa bàn Quận 10, từ khi chuyển đổi cơ cấu kinh tế từ sản xuất – thƣơng
mại – dịch vụ sang cơ cấu thƣơng mại – dịch vụ – sản xuất đã kích thích sự phát
5
- Đồ án tốt nghiệp GVHD: PGS. TS Huỳnh Phú
triển các hoạt động thƣơng mại – dịch vụ và chợ, xây dựng Quận 10 trở thành một
trong những khu trung tâm mua sắm, kinh doanh, phân phối hàng hoá của thành phố
và các tỉnh lân cận, đồng thời tham gia chƣơng trình xuất khẩu để thu ngoại tệ thực
hiện việc tái đầu tƣ, hiện đại hoá nền sản xuất, các hoạt động dịch vụ từng bƣớc
nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân Quận 10.
Hiện trạng các khu chuyên kinh doanh ăn uống tại Quận 10 ( Trích Trang thông tin
điện tử Quận 10):
Khu vực trung tâm hoạt động văn hoá nghệ thuật, thời trang, mua sắm,
ẩm thực bao gồm: Nhà hát Hoà Bình, Trung tâm văn hoá Quận 10, khu vực ẩm
thực Nhà hàng Đông Hồ, Câu lạc bộ Lan Anh, Cách Mạng Tháng 8, Sƣ Vạn Hạnh,
Lê Hồng Phong, Hoàng Dƣ Khƣơng thuộc địa bàn Phƣờng 12. Với nhiều loại hình
hoạt động đa dạng, phong phú, khu vực này đã thu hút hàng ngàn đến vài chục ngàn
khách đến tham quan và vui chơi giải trí.
Khu chuyên kinh doanh ăn uống trên tuyến đƣờng Nguyễn Tri Phƣơng và
Thành Thái, Sƣ Vạn Hạnh thuộc các phƣờng 4, 5, 8, 9, 12, 14 với các loại hình kinh
doanh mặt hàng đặc sản cao cấp cho đến các quán ăn bình dân.
Tính đến cuối năm 2016, trên địa bàn Quận 10 có tổng các cơ sở, doanh nghiệp sản
xuất kinh doanh nhƣ sau: 9.841 hộ kinh doanh; 7.109 doanh nghiệp [5].
5.2.2. Bố trí các điểm điều tra
Việc khảo sát hiệu quả của chƣơng trình nâng cao nhận thức đƣợc thực hiện
tại địa bàn Quận 10 – TP.HCM, các phiếu phiếu khảo sát đƣợc tiến hành với các đối
tƣợng là các hộ kinh doanh ăn uống cá thể ( bao gồm kinh doanh cố định và kinh
doanh lƣu động) với dự kiến 210 phiếu khảo sát
- Các hộ kinh doanh tại phƣờng 1, 2, 3, 6, 7, 10, 11, 13, 15: thì tại mỗi phƣờng
sẽ chọn ngẫu nhiên 10 hộ kinh doanh. Vậy tổng phiếu sẽ là 90 phiếu
- Các hộ kinh doanh tại phƣờng 4, 5, 8, 9, 12, 14: thì tại mỗi phƣờng sẽ chọn
ngẫu nhiên 20 hộ kinh doanh. Vậy tổng phiếu sẽ là 120 phiếu
6
nguon tai.lieu . vn