Xem mẫu

  1. t = ^ TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÀ RỊA-VŨNG TÀU VIỆN KỸ THUẬT VÀ KINH TẾ BIỂN BA RIA VU N GTAU UNIVERSITY C a p Sa i n t I a c q ụ e s ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP KHẢO SÁT MỘT SỐ CHỈ TIÊU HÓA LÝ (pH, TSS, COD, DO...) VÀ ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG NƯỚC MẶT TRÊN LƯU VựC SÔNG THỊ VẢI Trình độ đào tạo Đại học Ngành Công nghệ kỹ thuật hóa học Chuyên ngành Công nghệ môi trường Giảng viên hướng dẫn Đặng Thị Hà Sinh viên thực hiện Dương Hữu Quốc MSSV 13030432 Lớp DH13CM Bà Rịa-Vũng Tàu, năm 2017
  2. TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÀ RỊA-VŨNG TÀU VIỆN KỸ THUẬT VÀ KINH TẾ BIỂN ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP KHẢO SÁT MỘT SỐ CHỈ TIÊU HÓA LÝ (pH, TSS, COD, DO...) VÀ ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG NƯỚC MẶT TRÊN LƯU VựC SÔNG THỊ VẢI GVHD: TS. ĐẶNG THỊ HÀ SVTH: DƯƠNG HỮU QUỐC Vũng Tàu, ngày 29 tháng 06 năm 2017
  3. PHIẾU GIAO ĐỀ TÀI ĐỒ ÁN/ KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP (Đính kèm Quy định về việc tổ chức, quản lý các hình thức tốt nghiệp ĐH, CĐ ban hành kèm theo Quyết định số 585/QĐ-ĐHBRVT ngày 16/7/2013 của Hiệu trưởng Trường Đại học BR-VT) 1. Họ và tên sinh viên:Dương Hữu Quốc Ngày sinh: 27/05/1995 MSSV : 13030432 Lớp: DH13CM Địa chỉ : Tổ 4, phường Nghĩa Đức, thị xã Gia Nghĩa, tỉnh Đăk Nông. E-mail : Duonghuuquoc79@gmail.com Trình độ đào tạo : Đại học Hệ đào tạo : Chính quy Ngành : Công nghệ kỹ thuật hóa học Chuyên ngành : Công nghệ môi trường 2. Tên đề tài: Khảo sát một số chỉ tiêu hóa lý (pH, TSS, COD, DO...) và đánh giá chất lượng nước mặt trên lưu vực sông Thị Vải. 3. Giảng viên hướng dẫn: TS. Đặng Thị Hà 4. Ngày giao đề tài: 15/02/2017 5. Ngày hoàn thành đồ án tốt nghiệp: 29/06/2017 Vũng Tàu, ngày.....tháng......năm ....... GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN SINH VIÊN THỰC HIỆN (Ký và ghi rõ họ tên) (Ký và ghi rõ họ tên) TRƯỞNG NGÀNH VIỆN TRƯỞNG (Ký và ghi rõ họ tên) (Ký và ghi rõ họ tên)
  4. NHIỆM VỤ ĐỒ ÁN 1. Họ tên sinh viên : Dương Hữu Quốc MSSV: 13030432 2. Giảng viên hướng dẫn : TS.Đặng Thị Hà 3 . Tên đồ án : 4. Khảo sát một số chỉ tiêu hóa lý (pH, TSS, COD, DO...) và đánh giá chất lượng nước mặt trên lưu vực sông Thị Vải. 5. Nhiệm vụ đồ án: Khảo sát một số chỉ tiêu hóa lý (pH, TSS, COD, DO...) và đánh giá chất lượng nước mặt trên lưu vực sông Thị Vải, so sánh với QCVN 08- MT:2015/BTNMT. Từ đó đưa ra các đánh giá về chất lượng nước mặt và hướng giải quyết nếu có ô nhiễm môi trường. 6. Nội dung đồ án: - Tổng quan chung và các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng nước mặt. - Giới thiệu tổng quan về sông Thị Vải - Giới thiệu vị trí lấy mẫu, phương pháp thực nghiệm và phân tích mẫu. - Kết quả đánh giá chất lượng môi trường nước sông Thị Vải 7. Ngày nhận đồ án: 15/02/2017 8. Ngày hoàn thành: 29/06/2017 Lãnh đạo Ngành CNKTHH Giáo viên hướng dẫn (Ký, ghi rõ họ tên) (Ký, ghi rõ họ tên)
  5. 1. Mức độ hoàn thành yêu cầu 2. Bố cục 3. Nội dung 4. Nhận xét khác Giáo viên hướng dẫn
  6. 1. Mức độ hoàn thành yêu cầu 2. Bố cục 3. Nội dung 4. Nhận xét khác Giáo viên phản biện
  7. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan các kết quả nghiên cứu đưa ra trong đồ án này dựa trên các kết quả thu được trong quá trình nghiên cứu của riêng tôi, không sao chép bất kỳ kết quả nghiên cứu nào của tác giả khác. Nội dung của đồ án tốt nghiệp có sử dụng và tham khảo một số thông tin, tài liệu từ các nguồn khác, báo cáo được liệt kê trong các tài liệu tham khảo. Dương Hữu Quốc
  8. Trên thực tế không có sự thành công nào mà không gắn liền với những sự hỗ trợ, giúp đỡ dù ít hay nhiều, dù trực tiếp hay gián tiếp của người khác. Trong suốt thời gian từ khi bắt đầu học tập tại trường đến nay, em đã nhận được rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ của quý thầy cô, gia đình và bạn bè. Với lòng biết ơn sâu sắc nhất, em xin gửi đến quý thầy cô ở Viện kỹ thuật và kinh tế biển - Trường đại học Bà Rịa Vũng Tàu đã cùng với tri thức và tâm huyết của mình để truyền đạt vốn kiến thức quý báu cho chúng em trong suốt thời gian học tập tại trường. Em xin gửi lời cảm ơn chân thành và sự tri ân sâu sắc đối với các thầy cô của trường đại học Bà Rịa Vũng Tàu, đặc biệt là các thầy cô Viện kỹ thuật và kinh tế biển của trường cũng như các anh chị cán bộ của nhà máy xử lý nước thải tập trung khu công nghiệp Đông Xuyên đã tạo điều kiện cho em để em có thể hoàn thành tốt bài báo cáo đồ án tốt nghiệp này. Và em cũng xin chân thành cám ơn cô Đặng Thị Hà đã nhiệt tình hướng dẫn hướng dẫn em hoàn thành tốt đồ án tốt nghiệp. Trong quá trình làm bài báo cáo đồ án, bước đầu đi vào thực tế của em còn hạn chế và còn nhiều bỡ ngỡ. Đồng thời do trình độ lý luận cũng như kinh nghiệm thực tiễn còn hạn chế nên bài báo cáo không thể tránh khỏi những thiếu sót, em rất mong nhận được ý kiến đóng góp của thầy, cô để em học thêm được nhiều kinh nghiệm và kiến thức trước khi bước vào chặng đường mới của bản thân. Em xin chân thành cảm ơn! Vũng Tàu, ngày 29 tháng 06 năm 2017 Sinh viên thực hiện Dương Hữu Quốc
  9. LỜI MỞ Đ Ầ U ...................................................................................................................................................1 Chương 1. TỔNG Q U A N .............................................................................................................................. 2 1.1. Chất lượng nước m ặt...........................................................................................................................2 1.1.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng nước m ặ t ....................................................................2 1.1.2. Các chỉ tiêu dùng để đánh giá chất lượng nước mặt ............................................................. 5 1.2. Giới thiệu về lưu vực sông Thị V ả i ...............................................................................................13 1.2.1. Điều kiện tự nhiên......................................................................................................................14 1.2.2. Điều kiện kinh tế - xã h ộ i.........................................................................................................19 Chương 2. THỰC N G HIỆM ........................................................................................................................25 2.1. Vị trí các điểm quan trắ c ..................................................................................................................25 2.2. Mô tả vị trí lấy m ẫu......................................................................................................................... 26 2.3. Phương pháp đo đạc-phân tíc h ........................................................................................................ 30 2.3.1. Phương pháp thu mẫu tại hiện trư ờng....................................................................................30 2.3.2. Phương pháp bảo quản m ẫ u .................................................................................................... 30 2.3.3. Phương pháp phân tích từng chỉ t i ê u .....................................................................................31 2.4. TSS .......................................................................................................................................................31 2.5. Nồng độ oxy hòa tan (D O )...............................................................................................................31 2.6. Nhu cầu Oxy hóa học (COD ).......................................................................................................... 32 2.7. Độ m àu................................................................................................................................................ 33 2.8. p H .........................................................................................................................................................34 2.9. Nhiệt độ...............................................................................................................................................34 Chương 3. KẾT QUẢ ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG NƯỚC LƯU VỰC SÔNG THỊ V Ả I............... 35 3.1. Kết quả phân tích các chỉ tiêu nước mặt trên lưu vực sông Thị V ả i......................................... 35 3.1.1. p H ................................................................................................................................................. 35 3.1.2. Nhiệt độ ( C ) .............................................................................................................................. 37 3.1.3. TSS ( m g/l)..................................................................................................................................39 3.1.4. Độ màu (pt-C o)..........................................................................................................................41
  10. 3.1.5. DO (m g/l)....................................................................................................................................43 3.1.6. COD (m g/l)................................................................................................................................ 45 3.2. Mối liên hệ giữa các thông số đo đạc tại các vị trí quan trắ c .....................................................47 KẾT LUẬN VÀ KIẾN N G H Ị......................................................................................................................50 TÀI LIỆU THAM K H ẢO............................................................................................................................ 51 PHỤ LỤC A ................................................................................................................................................... 52 PHỤ LỤC B ................................................................................................................................................... 56 PHỤ LỤC C ................................................................................................................................................... 60 PHỤ LỤC D ................................................................................................................................................... 61
  11. - COD: Chemical Oxygen Demand - DO: Dissolved Oxygen - TSS: Total Suspended Solids - BOD: Biochemical Oxygen Demand - PVC: Polyvinyl clorua - LVS: Lưu vực sông - RNM: Rừng ngập mặn - ha: Héc ta - CN: Công nghiệp - KCN: Khu công nghiệp - TP: Thành phố - BR-VT: Bà Rịa Vũng Tàu - BTNMT: Bộ tài nguyên môi trường - QCVN: Quy chuẩn Việt Nam
  12. Bảng 1.1. Chế độ nhiệt trung bình các năm............................................................. 15 Bảng 1.2. Độ ẩm không khí trung bình năm........................................................... 15 Bảng 1.3. Lượng mưa trung bình năm......................................................................16 Bảng 1.4. Các yếu tố đặc trưng của hệ thống sông Thị Vải......................................17 Bảng 1.5. Diện tích RNM các khu vực sông Thị Vải chảy qua................................19 Bảng 1.6. Diện tích và dân số các xã ven sông Thị Vải........................................... 20 Bảng 2.1. Các vị trí quan trắc trên sông Thị V ải..................................................... 25 Bảng 3.1. Bảng tổng hợp hệ số tương quan 7 vị trí quan trắc.................................. 47
  13. Biểu đồ 1.1. Biểu đồ lượng mưa của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu năm 2014................14 Biểu đồ 3.1. Biểu đồ pH tháng 3 - 4 - 5 (2017)....................................................... 35 Biểu đồ 3.2. Biểu đồ pH trung bình năm (2011-2013, 2017)................................... 36 Biểu đồ 3.3. Biểu đồ nhiệt độ tháng 3 - 4 - 5 (2017)............................................... 37 Biểu đồ 3.4. Biểu đồ thể hiện nhiêt độ trung bình năm (2011-2013, 2017)............ 38 Biểu đồ 3.5. Biểu đồ TSS tháng 3 - 4 - 5 (2017)..................................................... 39 Biểu đồ 3.6. Biểu đồ TSS trung bình năm (2011-2013, 2017)................................ 40 Biểu đồ 3.7. Biểu đồ độ màu tháng 3 - 4 - 5 (2017)................................................ 41 Biểu đồ 3.8. Biểu đồ DO tháng 3 - 4 - 5 (2017)...................................................... 43 Biểu đồ 3.9. Biểu đồ DO trung bình năm (2011-2013, 2017).................................44 Biểu đồ 3.10. Biểu đồ COD tháng 3 - 4 - 5 (2017)................................................. 45 Biểu đồ 3.11. Biểu đồ COD trung bình năm (2011-2013, 2017)............................. 46 Hình 1.1. Kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè bị ô nhiễm ....................................................2 Hình 1.2. Các hoạt động nông nghiệp - nuôi trồng thủy sản gây ô nhiễm...............3 Hình 1.3. Nhà máy bia Sài Gòn sông Lam xả thải gây ô nhiễm 26/05/2014 ............ 4 Hình 1.4. Bản đồ lưu vực sông Thị V ải....................................................................13 Hình 1.5. Bản đồ giao thông vận tải khu vực Cảng Cái M ép.................................. 21 Hình 2.1. Bản đồ vị trí quan trắc.............................................................................. 26 Hình 2.2. Cách điểm xả nước thải công ty Vedan 1km........................................... 27 Hình 2.3. Gần nhà máy nhiệt điện Phú Mỹ 1........................................................... 27 Hình 2.4. Cảng Phú Mỹ 1......................................................................................... 28 Hình 2.5. Cảng Baria Serece.................................................................................... 28 Hình 2.6. Cảng Cái M ép.......................................................................................... 29 Hình 2.7. Thu mẫu tại hiện trường........................................................................... 30 Hình 2.8. Thùng bảo quản mẫu................................................................................ 30 Hình 2.9. Ống nghiệm phân tích COD..................................................................... 32 Hình 2.10. Quá trình phân tích COD.......................................................................33
  14. LỜI MỞ ĐẦU Lưu vực sông Thị Vải nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, chảy qua địa phận các tỉnh Đồng Nai, Bà Rịa-Vũng Tàu và TP Hồ Chí Minh với diện tích lưu vực là 394 km2. Sông Thị Vải dài khoảng 46 km, với lòng sông sâu (trung bình 30 - 50 m) và rộng (trung bình 300 - 800 m) nên rất thuận lợi cho giao thông đường thủy, đặc biệt là xây dựng các cảng nước sâu. Vùng tả ngạn sông có trục quốc lộ 51 - tuyến đường huyết mạch nối liền thành phố biển Vũng Tàu với các trung tâm kinh tế lớn khu vực miền nam như TP Hồ Chí Minh, TP Biên Hòa, cùng với hệ thống cảng nước sâu thì quá trình phát triển công nghiệp dọc theo lưu vực sông là điều cần thiết. Việc phát triển công nghiệp và cảng vụ mang lại nhiều nguồn lợi về kinh tế xã hội tuy nhiên nó cũng mang lại nhiều áp lực đến môi trường, đặc biệt là môi trường nước. Thực tế, nước thải tại các khu công nghiệp đã làm cho nước sông Thị Vải bị ô nhiễm nghiêm trọng. Tuy nhiên từ sau năm 2008, khi vụ việc vi phạm của công ty Vedan bị phát hiện và ngăn chặn, công tác quản lý và bảo vệ môi trường trên lưu vực sông Thị Vải diễn ra chặt chẽ hơn, đã có nhiều hệ thống xử lý nước thải được xây dựng và hoạt động, chất lượng môi trường nước sông Thị Vải đã được cải thiện. Hiện nay, trước tình hình phát triển mạnh của các khu công nghiệp, các cảng mới được hình thành thì hiện tượng các nhà máy ven lưu vực sông đang có dấu hiệu buông lỏng công tác xử lý nước thải trước khi xả thải ra môi trường, hoặc xử lý đối phó với lực lượng chức năng là có xảy ra. Khiến cho một số khu vực sông đang có dấu hiệu ô nhiễm trở lại. Vì vậy việc phân tích, đánh giá chất lượng nước sông để nắm rõ hiện trạng nước sông cần được thực hiện thường xuyên và định kỳ. Vậy nên đề tài “Khảo sát một số chỉ tiêu hóa lý (pH, TSS, COD, DO,...) và đánh giá chất lượng nước mặt trên lưu vực sông Thị Vải” là điều cần thiết.
  15. Chương 1. TỔNG QUAN 1.1. Chất lượng nước mặt 1.1.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng nước mặt [1][8] a. Hoạt động sống của con người - Hiện nay mỗi ngày các sông ngòi phải tiếp nhận một lượng lớn nước thải sinh hoạt (khoảng 80 % nước cấp sinh hoạt) và hàng triệu tấn rác thải, lượng chất thải này được xả trực tiếp vào sông ngòi mà không qua bất cứ một biện pháp xử lý nào, nước thải sinh hoạt chủ yếu chứa các chất ô nhiễm hữu cơ. - Tình trạng lấn chiếm lòng, bờ sông, kêch rạch để sinh sống, diễn ra ở rất nhiều khu vực có các kênh rạch, sông ngòi gần hoặc nằm trong nội thành. Hầu hết các chất thải sinh hoạt đều thải trực tiếp xuống khu vực này, gây ứ đọng dòng chảy, ô nhiễm môi trường nghiêm trọng cục bộ và ảnh hưởng cả đến các lưu vực sông lớn, nên việc sử dụng nguồn nước để xử lý làm nước cấp sinh hoạt trở nên khó khăn hơn. H ình 1.1. K ênh N h iêu L ộc - Thị N g h è bị ô nhiễm
  16. b. Hoạt động nông nghiệp - nuôi trồng thủy hải sản - Với tình trạng sử dụng bừa bãi, tùy tiện các loại hóa chất trong phân bón, các loại thuốc bảo vệ thực vật... nhiều hệ thống kênh mương tưới tiêu nội đồng đã bị ô nhiễm nguồn nước và phát tán rộng. Hệ thống tưới tiêu và hình thức tưới tiêu không phù hợp gây thất thoát lưu lượng nước lớn trong ngành trồng trọt. - Trên nhiều lưu vực sông lớn việc nuôi trồng thủy hải sản trên dòng nước mặt là khá phổ biến. Các hoạt động này khiến nước sông ô nhiễm do hoạt động sinh hoạt của ngư dân trên các bè tập trung không được xử lý mà xả trực tiếp xuống sông, ngoài ra còn ô nhiễm do lượng thức ăn dư thừa của thủy sản. H ình 1.2. C ác hoạt động nông nghiệp - nuôi trồ n g thủy sản gây ô nhiễm c. Hoạt động công nghiệp Môi trường nước ở nhiều đô thị, khu công nhiệp và làng nghề ngày càng bị ô nhiễm bởi nước thải, khí thải và chất thải rắn. Ở các thành phố lớn, hàng năm cơ sở sản xuất công nghiệp đang gây ô nhiễm môi trường nước do không có công trình và thiết bị xử lý.
  17. Nước thải từ các cơ sở công nghiệp, thủ công nghiệp, đều chưa qua xử lý hoặc chỉ xử lý sơ bộ. Các chất ô nhiễm trong nước thải công nghiệp rất đa dạng, có cả chất hữu cơ, dầu mỡ, kim loại nặng,... nồng độ COD, BOD, DO, tổng coliform đều không đáp ứng được tiêu chuẩn cho phép đối với nước thải xả ra nguồn. H ình 1.3. N h à m áy b ia Sài G òn sông L am x ả thải gây ô nhiễm 26/05/2014 d. Do các hoạt động khác - Các kênh rạch không được vệ sinh, nạo vét thường xuyên làm ứ đọng rác thải gây tắc dòng chảy dẫn đến ô nhiễm. - Việc hình thành các bãi rác tự phát hoặc bãi rác chưa đạt tiêu chuẩn kỹ thuật gây nên ô nhiễm do lượng nước rỉ rác ngấm vào mạch nước ngầm hoặc chảy tràn ra các khu vực xung quanh. - Các hoạt động vận chuyển hàng hóa đường thủy và các sự cố tràn dầu cũng gây ảnh hưởng đến môi trường và nước mặt. - Ảnh hưởng do chưa có ý thức về sử dụng và bảo vệ nguồn nước như sử dụng bừa bãi, hoang phí, không đúng mục đích sử dụng. - Nước mưa chảy tràn, đặc biệt là nước mưa đợt đầu, cuốn theo các chất ô nhiễm trên mặt đất.
  18. - Các hiện tượng mưa dông, bão lũ... gây xạt lở đất và gây chết các động thực vật, cuốn về các con sông lớn gây ô nhiễm hữu cơ. - Chu trình sống của động thực vật cũng phần nào ảnh hưởng đến nguồn nước nói chung và nước mặt nói riêng (Xác động thực vật bị các vi sinh vật phân hủy, thấm và chảy tràn vào các nguồn nước). - Suy giảm chất lượng nguồn nước do các hiện tượng xói mòn, cuốn theo các kim loại nặng và các chất rắn lơ lửng... hoặc do địa chất khu vực nguồn nước (VD:Nước trên đất phèn thường chứa nhiều sắt, nhôm. Nước lấy từ lòng đất thường chứa nhiều canxi...). 1.1.2. Các chỉ tiêu dùng để đánh giá chất lượng nước mặt [2][4] a. Nhiệt độ Nhiệt độ của nước có vai trò quan trọng đối với các quá trình sinh hóa diễn ra trong thủy vực. Nhiệt độ nước quá cao sẽ ảnh hưởng tới tốc độ phân hủy vật chất, tới độ oxy hòa t a n . do đó ảnh hưởng tới chất lượng nước và ảnh hưởng tới thủy sinh vật. Nước thải từ nhà máy nhiệt điện và lò hơi của một số ngành công nghiệp có nhiệt độ cao. Khi thải ra môi trường, nó làm tăng nhiệt độ của các thủy vực, ảnh hưởng đến một số thủy sinh vật và làm suy giảm oxy hòa tan trong nguồn nước do khả năng bão hòa oxy trong nước nóng thấp hơn và vi khuẩn phân hủy chất hữu cơ sẽ hoạt động mạnh hơn. b. Giá trị pH pH là chỉ số đặc trưng cho nồng độ ion H+ trong dung dịch, đặc trưng cho độ axit hay độ kiềm của nước. Độ pH của nước có liên quan đến dạng tồn tại của kim loại và khí hòa tan trong nước. pH của nước sẽ ảnh hưởng tới các quá trình hóa học như quá trình đông tụ hóa học, sát trùng, ăn m ò n . Độ pH còn ảnh hưởng tới sự cân bằng các chỉ số hóa học trong nước, qua đó ảnh hưởng tới đời sống thủy sinh vật. Ví
  19. dụ, khi nước trong thủy vực có tính axit thì các muối kim loại tăng khả năng hòa tan, gây độc cho thủy sinh vật. Do vậy pH rất có ý nghĩa về khía cạnh sinh thái môi trường. c. Hàm lượng chất rắn Chất rắn trong nước là sự có mặt của tất cả các chất rắn hòa tan (TDS) và lơ lửng (TSS). Các chất rắn hiện diện trong nước từ nhiều nguồn khác nhau như: quá trình các chất rửa trôi từ đất, quá trình phân hủy các chất hữu cơ từ xác động thực vật, ảnh hưởng của các loại nước thải công nghiệp và sinh hoạt. Các chất rắn trong nước có thể có bản chất là: - Các chất vô cơ dạng hòa tan hoặc không tan ở dạng huyền phù. - Các chất hữu cơ hòa tan và không tan. - Các vi sinh vật (vi khuẩn, tảo, động vật nguyên sinh...). Tùy theo đặc điểm mà chất rắn được chia thành các loại sau (đơn vị tính đều là mg/l): - Tổng chất rắn hòa tan (Total Dissolved Solids - TDS): tổng các chất hòa tan trong nước, chủ yếu là các ion vô cơ, một lượng nhỏ chất hữu cơ và khí hòa tan (oxy, CO2...). - Tổng chất rắn không hòa tan / chất rắn lơ lửng (Total Suspended Solids - TSS): tổng các chất không hòa tan trong nước, chủ yếu là các chất ở dạng lơ lửng và thể keo. - Tổng chất rắn (Total Solids - TS): tổng tất cả các chất có mặt trong nước không phải là nước (H2O).
nguon tai.lieu . vn