Xem mẫu

  1. Đồ án tốt nghiệp Hoàn thiện công tác kế toán nguyên vật liệu và công cụ, dụng cụ tại Nhà máy ô tô Hòa Bình
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1 Lêi nãi ®Çu Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, n­íc ta víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN, c¸c doanh nghiÖp cã nhiÒu c¬ héi vµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. Tuy vËy, c¬ héi lu«n lu«n ®ång nghÜa víi kho kh¨n thö th¸ch. C¸c doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng ph¶i c¹nh tranh víi nh÷ng hµng hãa nhËp ngo¹i. Do ®ã chÊt l­îng vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh kh¸ lín trong c¹nh tranh. §èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× yÕu tè quyÕt ®Þnh c¬ b¶n ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc tiÕn hµnh liªn tôc chÝnh lµ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô. §©y lµ yÕu tè tiÒn ®Ò ®Ó t¹o nªn h×nh th¸i vËt chÊt cña s¶n phÈm. Nã kh«ng chØ ¶nh h­ëng tíi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt mµ cßn lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh tíi gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ c«ng t¸c tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Ngoµi yÕu tè th­êng xuyªn biÕn ®éng tõng ngµy, tõng giê nªn viÖc tæ chøc vµ h¹ch to¸n tèt nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô sÏ gióp cho nhµ qu¶n trÞ ®Ò ra c¸c chÝnh s¸ch ®óng ®¾n mang l¹i hiÖu qu¶ cho doanh nghiÖp. MÆt kh¸c chi phÝ vËt t­ l¹i chiÕm tØ träng lín trong chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. V× vËy qu¶n lý vËt t­ mét c¸ch hîp lý vµ s¸t sao ngay tõ kh©u thu mua ®Õn kh©u sö dông sÏ gãp phÇn tiÕt kiÖm vËt t­, gi¶m chi phÝ, gi¶m gi¸ thµnh, n©ng cao søc c¹nh tranh cho s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. §Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i sö dông c¸c c«ng cô hîp lý mµ kÕ to¸n lµ c«ng cô gi÷ vai trß quan träng nhÊt. KÕ to¸n vËt t­ sÏ cung cÊp nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt vÒ viÖc qu¶n lý vµ sö dông vËt t­, gióp cho c¸c nhµ l·nh ®¹o, qu¶n lý doanh nghiÖp ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý chi phÝ vËt t­ kÞp thêi vµ phï hîp víi ®Þnh h­íng ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, nÒn kinh tÕ ®ang tõng b­íc ph¸t triÓn m¹nh mÏ th× c«ng t¸c kÕ to¸n vËt t­ còng cã nh÷ng thay ®æi ®Ó phï hîp víi ®iÒu kiÖn míi. C¸c doanh nghiÖp ®­îc phÐp lùa chän ph­¬ng ph¸p vµ c¸ch tæ chøc h¹ch to¸n tïy thuéc vµo quy m«, ®Æc ®iÓm vµ môc ®Ých kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh. Nhµ m¸y « t« Hßa B×nh lµ mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt cã quy m« võa, sè l­îng s¶n phÈm nhiÒu nªn vËt t­ rÊt ®a ®¹ng vµ phong phó c¶ vÒ sè l­îng vµ chñng lo¹i, tõ nh÷ng vËt liÖu chiÕm tû träng lín th­êng xuyªn ®­îc sö
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 2 dông ®Õn nh÷ng vËt liÖu chiÕm tû träng rÊt nhá trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. ChÝnh v× vËy c«ng t¸c h¸ch to¸n vËt t­ rÊt ®­îc coi träng. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng vÊn ®Ò trªn, trong thêi gian thùc tËp t¹i Nhµ m¸y « t« Hßa B×nh em ®· quyÕt ®Þnh ®i s©u vµo nghiªn cøu ®Ò tµi: “Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô t¹i Nhµ m¸y « t« Hßa B×nh”. Néi dung chuyªn ®Ò bao gåm: Ch­¬ng 1: Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô trong doanh nghiÖp Ch­¬ng 2: T×nh h×nh thùc tÕ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô t¹i Nhµ m¸y « t« Hßa B×nh Ch­¬ng 3: Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt ®Èy m¹nh c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô t¹i Nhµ m¸y « t« Hßa B×nh. Do thêi gian vµ tr×nh ®é cã h¹n nªn chuyªn ®Ò kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt. Em rÊt mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn quý b¸u cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c c« chó c¸n bé nghiÖp vô ë Nhµ m¸y ®Ó chuyªn ®Ò ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o TrÇn ThÞ Dung, c¸c thÇy c« gi¸o trong khoa kinh tÕ vµ c¸c c« chó c¸n bé nghiÖp vô cña Nhµ m¸y « t« Hßa B×nh ®· gióp em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy. Hµ néi,th¸ng 7 n¨m 2004 Sinh viªn thùc hiÖn TrÇn ThÞ Minh Ph­¬ng
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 3 Ch­¬ng 1 nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu Vµ c«ng cô, dông cô trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt 1.1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh 1.1.1. Kh¸i niÖm Nguyªn vËt, vËt liÖu lµ tµi s¶n l­u ®éng ®­îc mua s¾m, dù tr÷ ®Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt b»ng tµi l­u ®éng. C«ng cô, dông cô lµ t­ liÖu lao ®éng kh«ng ®ñ tiªu chuÈn ®Ó ghi nhËn lµ tµi s¶n cè ®Þnh vµ c«ng cô, dông cô th­êng tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kinh doanh. 1.1.2. §Æc ®iÓm Nguyªn liÖu, vËt liÖu lµ mét trong ba yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµ c¬ së vËt chÊt cÊu thµnh nªn thùc hµnh s¶n phÈm, nguyªn liÖu, vËt liÖu cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c víi c¸c lo¹i tµi s¶n kh¸c. + Khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, vËt liÖu bÞ tiªu hao toµn bé, kh«ng gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu vµ chuyÓn toµn bé gi¸ trÞ 1 lÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. + Nguyªn vËt liÖu th­êng chiÕm tû träng lín trong toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Do vËy t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu tèt sÏ ®¶m b¶o sö dông cã hiÖu qña tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu nh»m hä thÊp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. + Nhµ qu¶n lý ph¶i qu¶n lý nguyªn vËt liÖu ë tÊt c¶ c¸c kh©u mua, b¶o qu¶n, sö dông vµ dù tr÷. C«ng cô, dông cô trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt lµ nh÷ng t­ liÖu lao ®éng cã gi¸ trÞ nhá hoÆc thêi gian sö dông ng¾n kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó trë thµnh tµi s¶n cè ®Þnh (thêi gian sö dông nhá h¬n 1 n¨m vµ cã gi¸ trÞ nhá h¬n 5 triÖu). + C«ng cô, dông cô th­êng tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kinh doanh mµ vÉn gi÷ nguyªn ®­îc h×nh th¸i ban ®Çu. + Trong qu¸ tr×nh sö dông c«ng cô, dông cô bÞ hao mßn dÇn, phÇn gi¸ trÞ hao mßn ®­îc chuyÓn dÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. Do
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 4 c«ng cô, dông cô cã gi¸ trÞ nhá, thêi gian sö dông ng¾n nªn ®­îc xÕp vµo tµi s¶n lu­ ®éng vµ th­êng ®­îc mua s¾m b»ng nguån vèn lu­ ®éng. 1.1.3. Vai trß nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô o Vai trß cña nguyªn liÖu, vËt liÖu - Nguyªn liÖu, vËt liÖu trong c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp ®Òu thuéc ®èi t­îng lao ®éng, ®Òu cã ®Æc ®iÓm chØ tham gia vµo mét chu kú kinh doanh vµ ®Òu bÞ biÕn d¹ng hoÆc tiªu hao hoµn toµn vµ chuyÓn hÕt gi¸ trÞ vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh mét lÇn. - Trong tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp th× nguyªn vËt liÖu ®Òu cã nh÷ng vµi trß riªng vµ gãp phÇn cÊu thµnh nªn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ qu¸ tr×nh tiªu thô hµng hãa mét c¸ch tèt h¬n. Ch¼ng h¹n: + Trong doanh nghiÖp th­¬ng m¹i th× chøc n¨ng chñ yÕu cña doanh nghiÖp lµ tæ chøc l­u th«ng hµng hãa, ®­a hµng hãa tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn n¬i tiªu dïng. Do ®ã, nguyªn vËt liÖu sö dông trong doanh nghiÖp th­¬ng m¹i chØ lµ nh÷ng vËt liÖu, bao b× phôc vô cho qu¸ tr×nh tiÖu thô hµng hãa, c¸c lo¹i vËt liÖu nhiªn liÖu dïng cho b¶o qu¶n, bèc v¸c, vËn chuyÓn hµng hãa trong qu¸ tr×nh tiªu thô: vËt liÖu sö dông cho c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp nh­ giÊy, bót… vµ vËt liÖu sö dông cho viÖc söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh, c«ng cô, dông cô… + Cßn nguyªn liÖu, vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× nã ®ãng vai trß hÕt søc quan träng ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nguyªn vËt liÖu lµ nh­ng t­ liÖu s¶n xuÊt ®Ó cÊu thµnh nªn mét s¶n phÈm kh¸c cã gi¸ trÞ sö dông ®èi víi ng­êi tiªu dïng. Nguyªn vËt liÖu kh«ng nh÷ng lµ t­ liÖu s¶n xuÊt mµ nã cßn cã mét vai trß ®ã lµ gióp cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc liªn tôc vµ nã gióp cho qu¸ tr×nh tiªu thô hµng hãa trªn thÞ tr­êng ngµy cµng tèt h¬n. o Vai trß cña c«ng cô, dông cô - Kh¸c víi nguyªn vËt liÖu th× c«ng cô, dông cô lµ nh÷ng t­ liÖu lao ®éng kh«ng ®ñ tiªu chuÈn vÒ gi¸ trÞ vµ thêi gian sö dông quy ®Þnh ®èi víi tµi s¶n cè ®Þnh. V× vËy, c«ng cô, dông cô ®­îc qu¶n lý nh­ ®èi víi nguyªn vËt liÖu. Theo quy ®Þnh, nh­ng t­ liÖu lao ®éng sau kh«ng ph©n biÖt tiªu chuÈn gi¸ trÞ vµ thêi gian sö dông vÉn ®­îc coi lµ c«ng cô, dông cô. + C¸c lo¹i bao b× dïng ®Ó ®ùng vËt liÖu, hµng hãa trong qu¸ tr×nh thu mua, b¶o qu¶n, tiªu thô.
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 5 + C¸c lo¹i bao b× kÌm hµng hãa cã tÝnh gi¸ riªng nh­ng bá qua qu¸ tr×nh b¶o qu¶n hµng hãa vËn chuyÓn trªn ®­êng vµ dù tr÷ trong kho cã tÝnh gi¸ trÞ hao mßn ®Ó trõ dÇn vµo gi¸ trÞ cña bao b×. + Nh÷ng dông cô, ®å nghÒ b»ng thñy tinh, sµnh, sø… + QuÇn ¸o vµ dông cô b¶o hé lao ®éng. 1.2. Vai trß vµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô  Vai trß cña kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô trong doanh nghiÖp lµ ghi chÐp, ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ t×nh h×nh thu mua dù tr÷, nhËp xuÊt… nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô. MÆt kh¸c th«ng qua tµi liÖu kÕ to¸n cßn biÕt ®­îc chÊt l­îng, chñng lo¹i cã ®¶m b¶o hay kh«ng, sè l­îng thiÕu hay thõa ®èi víi s¶n xuÊt ®Ó tõ ®ã ng­êi qu¶n lý ®Ò c¸c biÖn ph¸p thiÕt thùc ®èi víi s¶n xuÊt ®Ó ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p thiÕt thùc nh»m kiÓm so¸t gi¸ c¶, chÊt l­îng nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô. Th«ng qua tµi liÖu kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô cßn gióp cho viÖc kiÓm tra chÆt chÏ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch sö dông, cung cÊp, tõ ®ã cã c¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô cho s¶n xuÊt mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt.  NhiÖm vô cña kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô trong doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau: - Ghi chÐp ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ kÞp thêi sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh lu©n chuyÓn cña nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô c¶ vÒ gi¸ vµ hiÖn vËt. TÝnh to¸n ®óng ®¾n trÞ gi¸ vèn (hoÆc gi¸ thµnh) thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô nhËp, xuÊt kho nh»m cung cÊp th«ng tin kÞp thêi chÝnh x¸c phôc vô cho yªu cÇu lËp b¸o c¸o tµi chÝnh vµ qu¶n lý doanh nghiÖp. - KiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch, ph­¬ng ph¸p kü thuËt vÒ h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô. §ång thêi h­íng dÉn c¸c bé phËn, c¸c ®¬n vÞ trong doanh nghiÖp thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c chÕ ®é h¹ch to¸n ban ®Çu vÒ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô. Ph¶i h¹ch to¸n ®óng chÕ ®é, ®óng ph­¬ng ph¸p qui ®Þnh ®Ó ®¶m sù thèng nhÊt trong c«ng t¸c kÕ to¸n. - KiÓm tra viÖc chÊp hµnh chÕ ®é b¶o qu¶n, dù tr÷ vµ sö dông nguyªn v©t liÖu vµ c«ng cô, dông cô. Tõ ®ã ph¸t hiÖn, ng¨n ngõa vµ ®Ò xuÊt nh÷ng biÖn ph¸p sö lý nguyªn vËt liÖu thõa thiÕu, ø ®äng, kÐm hoÆc mÊt phÈm chÊt. Gióp
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 6 cho viÖc tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh chÝnh x¸c sè l­îng vµ gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu thùc tÕ ®­a vµo s¶n xuÊt s¶n phÈm. Ph©n bæ chÝnh x¸c nguyªn vËt liÖu ®· tiªu vµo ®èi t­îng sö dông ®Ó tõ ®ã gióp cho viÖc tÝnh to¸n gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc chÝnh x¸c. - Tæ chøc kÕ to¸n phï hîp víi ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho, cung cÊp th«ng tin cho viÖc lËp b¸o c¸o tµi chÝnh vµ ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh. - Tæ chøc ghi chÐp, ph¶n ¸nh tæng hîp sè liÖu vÒ t×nh h×nh thu mua, vËn chuyÓn b¶o qu¶n, ®¸nh gi¸ ph©n lo¹i t×nh h×nh nhËp xuÊt vµ b¶o qu¶n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô. Tõ ®ã ®¸p øng ®­îc nhu cÇu qu¶n lý thèng nhÊt cña Nhµ n­íc còng nh­ yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp trong viÖc tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô ®· thu mua vµ nhËp kho ®ång thêi kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch thu mua vËt t­ vÒ sè l­îng chñng lo¹i, gi¸ c¶ vµ thêi h¹n cung cÊp nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô mét c¸ch ®Çy ®ñ, kÞp thêi. 1.3. Ph©n lo¹i vµ c¸c c¸ch ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô 1.3.1. Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu vµ c«ng, cô dông  Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu  C¨n cø vµo néi dung kinh tÕ vµ yªu cÇu qu¶n trÞ doanh nghiÖp th× nguyªn vËt liÖu ®­îc chia lµm c¸c lo¹i sau: - Nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh: Lµ ®èi t­îng lao ®éng cÊu thµnh nªn thùc thÓ s¶n phÈm. C¸c doanh nghiÖp kh¸c nhau th× sö dông nguyªn vËt liÖu chÝnh kh«ng gièng nhau: ë doanh nghiÖp c¬ khÝ nguyªn vËt liÖu lµ s¾t, thÐp,…; doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®­êng nguyªn vËt liÖu chÝnh lµ mÝa… Cã thÓ s¶n phÈm cña doanh nghiÖp nµy lµm nguyªn liÖu cho doanh nghiÖp kh¸c…§èi víi nöa thµnh phÈm mua ngoµi víi môc ®Ých ®Ó tiÕp tôc gia c«ng chÕ biÕn ®­îc coi lµ nguyªn vËt liÖu chÝnh. VÝ dô: doanh nghiÖp dÖt mua sîi vÒ ®Ó dÖt v¶i. - VËt liÖu phô: Lµ nh÷ng lo¹i vËt liÖu khi sö dông chØ cã t¸c dông phô cã thÓ lµm t¨ng chÊt l­îng s¶n phÈm, hoµn chØnh s¶n phÈm hoÆc ®¶m b¶o cho c«ng cô dông cô ho¹t ®éng ®­îc b×nh th­êng nh­: thuèc nhuém, thuèc tÈy, ®Çu nhên, giÎ lau,... - Nhiªn liÖu: Lµ nh÷ng lo¹i vËt liÖu cã t¸c dông cung cÊp nhiÖt l­îng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh gåm: X¨ng, dÇu, than, cñi, khÝ gas,… - Phô tïng thay thÕ: Lµ c¸c lo¹i phô tïng, chi tiÕt ®­îc sö dông ®Ó thay thÕ, söa ch÷a nh÷ng m¸y mãc, thiÕt bÞ,…
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 7 - VËt liÖu vµ thiÕt bÞ xÊy dùng c¬ b¶n bao gåm nh÷ng vËt liÖu, thiÕt bÞ ( cÇn l¾p, kh«ng cÇn l¾p, vËt kÕt cÊu, c«ng cô, khÝ cô trong doanh nghiÖp phôc vô môc ®Ých ®Çu t­ cho x©y dùng c¬ b¶n). - VËt liÖu kh¸c: Lµ toµn bé nguyªn vËt liÖu cßn l¹i trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ t¹o ra s¶n phÈm hoÆc phÕ liÖu thu håi tõ thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh.  C¨n cø vµo nguån gèc h×nh thµnh: Nguyªn vËt liÖu ®­îc chia lµm hai nguån - Nguyªn vËt liÖu nhËp tõ bªn ngoµi - Nguyªn vËt liÖu tù chÕ  Ph©n lo¹i c«ng cô, dông cô C«ng cô, dông cô ®­îc ph©n lo¹i theo c¸c tiªu thøc t­¬ng tù nh­ ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu. * Theo yªu cÇu qu¶n lý vµ yÒu cÇu ghi chÐp kÕ to¸n, c«ng cô dông cô gåm: - C«ng cô, dông cô - Bao b× lu©n chuyÓn - §å dïng cho thuª * Theo môc ®Ých vµ n¬i sö dông c«ng cô dông cô gåm: - C«ng cô dông cô dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh - C«ng cô dông cô dïng cho qu¶n lý - C«ng cô dông cô dïng cho c¸c nhu cÇu kh¸c * Ph©n lo¹i theo c¸c ph­¬ng ph¸p ph©n bæ ( Theo gi¸ trÞ vµ thêi gian sö dông), c«ng cô dông cô gåm: - Lo¹i ph©n bæ 1 lÇn - Lo¹i ph©n bæ 2 lÇn - Lo¹i ph©n bæ nhiÒu lÇn 1.3.1.1. Ph©n lo¹i theo môc ®Ých vµ néi dung cña nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô  C¨n cø vµo môc ®Ých, c«ng dông cña nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô cã thÓ chia nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô thµnh - Nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô dïng cho nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh - Nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô dïng cho nhu cÇu kh¸c phôc vô qu¶n lý ë c¸c ph©n x­ëng, tæ ®éi s¶n xuÊt, cho nhu cÇu b¸n hµng, qu¶n lý doanh nghiÖp
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 8 1.3.2. §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô 1.3.2.1. Môc ®Ých cña viÖc ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô - Tæng hîp c¸c nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô kh¸c nhau ®Ó b¸o c¸o t×nh h×nh nhËp- xuÊt- tån kho vËt t­. - Gióp kÕ to¸n viªn thùc hiÖn chøc n¨ng ghi chÐp b»ng tiÒn c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh. 1.3.2.2. C¸c nguyªn t¾c ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô §¸nh gi¸ vËt t­ lµ viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña vËt t­ ë nh÷ng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh vµ theo nh÷ng nguyªn t¾c quy ®Þnh. Khi ®¸nh gi¸ vËt t­ ph¶i tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c sau: - Nguyªn t¾c gi¸ gèc: (Theo chuÈn mùc 02- Hµng tån kho) ph¶i ®­îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ gèc. Gi¸ gèc hay ®­îc gäi lµ trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt t­; lµ toµn bé c¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra ®Ó cã ®­îc nh÷ng vËt t­ vµ tr¹ng th¸i hiÖn t¹i. - Nguyªn t¾c thËn träng VËt t­ ®­îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ gèc, nh­ng tr­êng hîp gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc thÊp h¬n gi¸ gèc th× tÝnh theo gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn. Gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc lµ gi¸ b¸n ­íc tÝnh cña hµng tån kho trong kú s¶n xuÊt kinh doanh trõ ®× chi phÝ ­íc tÝnh ®Ó hoµn thµnh s¶n phÈm vµ chi phÝ ø¬c tÝnh cÇn thiÕt cho viÖc tiªu thô chóng. Thùc hiÖn nguyªn t¾c thËn träng b»ng c¸ch trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho; kÕ to¸n ®· ghi sæ theo gi¸ gèc vµ ph¶n ¸nh kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho. Do ®ã, trªn b¸o c¸o tµi chÝnh tr×nh bµy th«ng hai chØ tiªu: - TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ vËt t­ - Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho (®iÓu chØnh gi¶m gi¸  Nguyªn t¾c nhÊt qu¸n C¸c ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n ¸p dông trong ®¸nh gi¸ vËt t­, ph¶i ®¶m b¶o tÝnh nhÊt qu¸n. Tøc lµ kÕ to¸n ®· chän ph­¬ng ph¸p nµo th× ph¶i ¸p dông ph­¬ng ph¸p ®ã nhÊt qu¸n trong suèt niªn ®é kÕ to¸n. Doanh nghiÖp cã thÓ thay ®æi ph­¬ng ph¸p ®· chän, nh­ng ph¶i ®¶m b¶o ph­¬ng ph¸p thay thÕ cho phÐp tr×nh bµy th«ng tin kÕ to¸n mét c¸ch trung thùc vµ hîp lý h¬n ®ång thêi ph¶i gi¶i thÝch ®­îc ¶nh h­ëng cña sù thay ®æi ®ã. 1.3.3. C¸c ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu 1.3.3.1. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô theo gi¸ thùc tÕ
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 9 Gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt t­ cã t¸c dông lãn trong c«ng t¸c qu¶n lý kÕ to¸n vËt t­. Nã ®­îc dïng ®Ó h¹ch to¸n tæng hîp t×nh h×nh nhËp- xuÊt- tån kho vËt t­, tÝnh to¸n ph©n bæ chÝnh x¸c vÒ vËt t­ ®· tiªu hao trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®ång thêi ph¶n ¸nh chÝnh x¸c gi¸ trÞ vËt t­ thùc tÕ hiÖn cã cña doanh nghiÖp. 1.3.3.1.1. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô nhËp kho Gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt t­ nhËp kho ®­îc x¸c ®Þnh theo tõng nguån nhËp:  NhËp kho do mua ngoµi: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ nhËp kho bao gåm gi¸ mua, c¸c lo¹i thuÕ kh«ng ®­îc hoµn l¹i, chi phÝ vËn chuyÓn bèc xÕp, b¶o qu¶n trong qu¸ tr×nh mua hµng vµ c¸c chi phÝ kh¸c cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc mua vËt t­, trõ ®i c¸c kho¶n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i vµ gi¶m gi¸ hµng mua do kh«ng ®óng quy c¸ch, phÈm chÊt.  Tr­êng hîp vËt t­ mua vµo ®­îc sö dông cho ®èi t­îng chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng tÝnh theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ, gi¸ mua lµ gi¸ ch­a cã thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng.  Tr­êng hîp vËt t­ mua vµo ®­îc sö dông cho c¸c ®èi t­îng kh«ng chÞu thuÕ gia trÞ gia t¨ng tÝnh theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph­¬ng phap trùc tiÕp th× gi¸ mua bao gåm c¶ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng (lµ tæng gi¸ thanh to¸n).  NhËp kho do tù s¶n xuÊt: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ nhËp kho lµ gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña vËt t­ tù gia c«ng chÕ biÕn.  NhËp do thuª ngoµi: - NhËp do thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn: TrÞ vèn thùc tÕ nhËp kho lµ trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt liÖu xuÊt kho thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn céng sè tiÒn ph¶i tr¶ cho ng­êi nhËn gia c«ng chÕ biÕn céng c¸c chi phÝ vËn chuyÓn bèc dì khi giao nhËn. - NhËp vËt t­ do nhËn vèn gãp liªn doanh: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt t­ nhËp kho lµ gi¸ do héi ®ång liªn doanh tháa thuËn céng c¸c chi phÝ kh¸c ph¸t sinh khi tiÕp nhËn vËt t­. - NhËp vËt t­ do ®­îc trî cÊp: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt t­ nhËp kho lµ gi¸ ghi trªn biªn b¶n giao nhËn céng c¸c chi phÝ ph¸t sinh khi nhËn. - NhËp vËt t­ do ®­îc biÕu tÆng, ®­îc tµi trî: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt t­ nhËp kho lµ gi¸ trÞ hîp lý céng c¸c chi phÝ kh¸c ph¸t sinh.
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 10 1.3.3.1.2. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô xuÊt kho VËt t­ ®­îc nhËp kho tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, ë nhiÒu thêi ®iÓm kh¸c nhau nªn cã nhiÒu gi¸ kh¸c nhau. Do ®ã, khi xuÊt kho vËt t­ tïy thuéc vµo ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng, yªu cÇu, tr×nh ®é qu¶n lý vµ ®iÒu kiÖn trang bÞ ph­¬ng tiÖn kü thuËt tÝnh to¸n ë tõng doanh nghiÖp mµ lùa chän mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p sau ®Ó x¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt t­ xuÊt kho:  Ph­¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ ®Ých danh: Theo ph­¬ng ph¸p nµy khi xuÊt kho vËt t­ th× c¨n cø vµo sè l­îng xuÊt kho thuéc l« nµo vµ ®¬n gi¸ thùc tÕ cña l« ®ã ®Ó rÝnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt t­ xuÊt kho. Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông cho nh÷ng doanh nghiÖp cã chñng lo¹i vËt t­ Ýt.  Ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt t­ xuÊt kho ®­îc tÝnh c¨n cø vµo sè l­îng vËt t­ xuÊt kho vµ ®¬n gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn, theo c«ng thøc: TrÞ gi¸ vèn thùc Sè l­îng vËt t­ §¬n gi¸ b×nh = x xuÊt kho qu©n gi¸ quyÒn tÕ vËt t­ xuÊt kho - §¬n gi¸ b×nh qu©n th­êng ®­îc tÝnh cho tõng thø vËt t­. - §¬n gi¸ b×nh qu©n cã thÓ x¸c ®Þnh cho c¶ kú ®Òu gäi lµ ®¬n gi¸ b×nh qu©n c¶ kú hay ®¬n gi¸ b×nh qu©n cè ®Þnh. Theo c¸ch tÝnh nµy, khèi l­îng tÝnh to¸n gi¶m nh­ng chØ tÝnh ®­îc trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt t­ vµo thêi ®iÓm cuèi kú nªn kh«ng thÓ cung cÊp th«ng tin kÞp thêi. - §¬n gi¸ b×nh qu©n cã thÓ x¸c ®Þnh sau mçi lÇn nhËp ®­îc gäi lµ ®¬n gi¸ b×nh qu©n liªn hoµn hay ®¬n gi¸ b×nh qu©n di ®éng; theo c¸ch tÝnh nµy x¸c ®Þnh ®­îc trÞ gi¸ vèn thùc tÕ vËt t­ hµng ngµy cung cÊp th«ng tin ®­îc kÞp thêi. Tuy nhiªn, khèi l­îng c«ng viÖc tÝnh to¸n sÏ nhiÒu h¬n nªn ph­¬ng ph¸p nµy rÊt thÝch hîp ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp ®· lµm kÕ to¸n m¸y.  Ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc xuÊt tr­íc: Ph­¬ng ph¸p nµy dùa trªn gi¶ ®Þnh hµng nµo nhËp tr­íc sÏ ®­îc xuÊt tr­íc vµ lÊy ®¬n gi¸ xuÊt b»ng ®¬n gi¸ nhËp. TrÞ gi¸ hµng tån kho cuèi kú ®­îc tÝnh theo ®¬n gi¸ cña nh÷ng lÇn nhËp sau cïng.
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 11  Ph­¬ng ph¸p sau- xuÊt tr­íc: Ph­¬ng ph¸p nµy dùa trªn gi¶ ®Þnh lµ hµng nµo nhËp sau ®­îc xuÊt tr­íc, lÊy ®¬n gi¸ xuÊt b»ng ®¬n gi¸ nhËp. TrÞ gi¸ hµng tån kho cuèi kú ®­îc tÝnh theo ®¬n gi¸ cña nh÷ng lÇn nhËp ®Çu tiªn. 1.4. Yªu cÇu qu¶n lý nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô §èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt viÖc qu¶n lý vËt t­ mét c¸ch khoa häc vµ hiÖu qu¶ lµ sù ®ßi hái cÊp b¸ch. HiÖn nay, vËt t­ kh«ng cßn khan hiÕm vµ kh«ng cßn ph¶i dù tr÷ nhiÒu nh­ tr­íc nh­ng vÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i cung cÊp ®Çy ®ñ, kÞp thêi ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc diÔn ra th­êng xuyªn ®ång thêi sö dông vèn tiÕt kiÖm nhÊt kh«ng g©y ø ®äng vèn kinh doanh. ChÝnh v× lý do ®ã nªn ta cã thÓ xem xÐt viÖc qu¶n lý vËt t­ trªn c¸c khÝa c¹nh sau: - Qu¶n lý viÖc thu mua vËt t­ sao cho cã hiÖu qu¶ theo ®óng yªu cÇu sö dông víi gi¸ c¶ hîp lý, ®ång thêi ph¶i tæ chøc tèt kh©u vËn chuyÓn ®Ó tr¸nh thÊt tho¸t. - Thùc hiÖn b¶o qu¶n vËt t­ t¹i kho b·i theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh cho tõng lo¹i trong tõng ®iÒu kiÖn phï hîp víi quy m« tæ chøc cña doanh nghiÖp ®Ó tr¸nh l·ng phÝ vËt t­. - Do ®Æc tÝnh cña vËt t­ chØ tham gia vµo mét chu lú s¶n xuÊt kinh doanh vµ bÞ tiªu hao toµn bé trong qu¸ tr×nh ®ã. H¬n n÷a, chóng th­êng xuyªn biÕn ®éng nªn c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i x©y dùng ®Þnh møc tån kho ®Ó ®¶m b¶o tèt cho nhu cÇu s¶n xuÊt. 1.5. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô 1.5.1. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô 1.5.1.1. Chøng tõ kÕ to¸n sö dông Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc nhËp, xuÊt vËt t­ ®Òu ph¶i lËp chøng tõ ®Çy ®ñ kÞp thêi, ®óng chÕ ®é quy ®Þnh. Theo chÕ ®ä chøng tõ kÕ to¸n ban hµnh theo Q§ 1141/TC/Q§/ C§KT ngµy 01/11/1995 vµ theo Q§ 885/ 198/Q§/BTC ngµy 16/7/1998 cña Bé tr­ëng Bé Tµi ChÝnh, c¸c chøng tõ kÕ to¸n vËt t­ bao gåm:  PhiÕu nhËp kho (MÉu 01- VT)  PhiÕu xuÊt kho (MÉu 02- VT)
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 12  PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé (MÉu 03- VT)  Biªn b¶n kiÓm kª vËt t­, s¶n phÈm, hµng hãa (MÉu 08- VT)  Hãa ®¬n (GTGT)- MS 01 GTKT- 2LN §èi víi c¸c chøng tõ nµy ph¶i lËp kÞp thêi, ®Çy ®ñ theo ®óng quy ®Þnh vÒ mÉu biÓu, néi dung, ph­¬ng ph¸p lËp, ng­êi lËp chøng tõ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tÝnh hîp lý, hîp ph¸p cña chøng tõ vÒ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ tµi chÝnh ph¸t sinh. 1.5.1.2. Sè chi tiÕt nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô Sæ kÕ to¸n dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô kinh tÕ. Trªn c¬ së chøng tõ kÕ to¸n hîp lý, hîp ph¸p, sæ kÕ to¸n vËt t­ phôc vô cho viÖc thanh to¸n chi tiÕt c¸c nghiÖp vô kinh tÕ liªn quan ®Õn vËt t­, tïy thuéc vµo ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n vÒ viÖc ¸p dông trong doanh nghiÖp mµ sö dông c¸c sæ( ThÎ) kÕ to¸n chi tiÕt sau: - Sæ (thÎ) kho - Sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu - Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn - Sæ sè d­ Ngoµi ra kÕ to¸n cßn cã thÓ më thªm c¸c b¶ng kª nhËp, b¶ng kª xuÊt, b¶ng lòy kÕ tæng hîp nhËp- xuÊt- tån khi vËt liÖu phôc vô cho viÖc ghi sæ kÕ to¸n chi tiÕt, ®¬n gi¶n, kÞp thêi 1.5.1.3. C¸c ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô KÕ to¸n chi tiÕt vËt t­ ®­îc tiÕn hµnh ®ång thêi ë kho vµ ë phßng kÕ to¸n cña doanh nghiÖp nh»m ®¶m b¶o ®óng khíp sè liÖu sæ s¸ch vµ hiÖn vËt theo tõng lo¹i, tõng nhãm vËt t­ trªn chÝnh s¸ch chøng tõ hîp ph¸p, hîp lÖ. Yªu cÇu cña h¹ch to¸n chi tiÕt lµ ph¶n ¸nh kÞp thêi chÝnh x¸c vÒ t×nh h×nh nhËp- xuÊt- tån cña tõng lo¹i vËt t­ c¶ vÒ sè l­îng vµ gi¸ trÞ. HiÖn nay, ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kÕ to¸n chi tiÕt vËt t­ cã thÓ tiÕn hµnh mét trong ba c¸ch sau ®©y: - Ph­¬ng ph¸p ghi thÎ song song - Ph­¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn - Ph­¬ng ph¸p sæ sè d­ 1.5.1.3.1. Ph­¬ng ph¸p ghi thÎ song song  Néi dung
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 13  ë k ho: Thñ kho dïng “ThÎ kho” ®Ó ghi chÐp hµng ngµy t×nh h×nh nhËp xuÊt tån cña tõng thø vËt t­ theo chØ tiªu sè l­îng. ThÎ kho PhiÕu xuÊt kho PhiÕu nhËp kho Sæ kÕ to¸n chi tiÕt B¶ng kª nhËp xuÊt tån Sæ kÕ to¸n tæng hîp Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu cuèi th¸ng Khi nhËn chøng tõ nhËp xuÊt vËt t­, Thñ kho ph¶i kiÓm tra tÝnh h¬p lý, hîp ph¸p cña chøng tõ råi tiÕn hµnh ghi chÐp sè thùc nhËn, thùc xuÊt vµo chøng tõ vµ ThÎ kho; cuèi ngµy tÝnh ra sè tån kho ®Ó ghi vµo cét tån trªn ThÎ kho. §Þnh kú, Thñ kho göi c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt ®· ph©n lo¹i theo tõng thø vËt t­ cho phßng kÕ to¸n.  ë phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n sö dông sæ (ThÎ) kÕ to¸n chi tiÕt ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp xuÊt cho tõng thø vËt t­ theo c¶ hai chØ tiªu sè l­îng vµ gi¸ trÞ.
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 14 KÕ to¸n khi nhËn ®­îc chøng tõ nhËp, xuÊt cña Thñ kho göi lªn, kÕ to¸n kiÓm tra l¹i chøng tõ, hoµn chØnh chøng tõ; c¨n cø vµo c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt kho ®Ó ghi vµo sæ( thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt vËt t­, mçi chøng tõ ®­îc ghi mét dßng Cuèi th¸ng, kÕ to¸n lËp b¶ng kª nhËp- xuÊt- tån, sau ®ã, ®èi chiÕu - §èi chiÕu sæ kÕ to¸n chi tiÕt víi thÎ kho cña thñ kho. - §èi chiÕu sè liÖu dßng tæng céng trªn b¶ng kª nhËp- xuÊt- tån víi sè liÖu trªn sæ kÕ to¸n tæng hîp. - §èi chiÕu sè liÖu trªn sæ kÕ to¸n chi tiÕt víi sæ liÖu kiÓm kª thùc tÕ. * ¦u ®iÓm: Ghi chÐp ®¬n gi¶n, dÔ kiÓm tra, ®èi chiÕu. * Nh­îc ®iÓm: ViÖc ghi chÐp gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n cßn trïng lÆp vÒ chØ tiªu sè l­îng, khèi l­îng ghi chÐp cßn nhiÒu. * §iÒu kiÖn ¸p dông: ThÝch hîp víi nh÷ng doanh nghiÖp cã Ýt chñng lo¹i vËt t­, viÖc nhËp- xuÊt diÔn ra kh«ng th­êng xuyªn. §Æc biÖt, trong ®iÒu kiÖn doanh nghiÖp ®· lµm kÕ to¸n m¸y th× ph­¬ng ph¸p nµy vÉn ¸p dông cho nh÷ng doanh nghiÖp cã nhiÒu chñng lo¹i vËt t­ diÔn ra th­êng xuyªn. Do ®ã, xu h­íng ph­¬ng ph¸p nµy sÏ ®­îc ¸p dông ngµy cµng réng r·i. 1.5.1.3.2. Ph­¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn  Néi dung  ë kho: Thñ kho sö dông “ThÎ kho” ®Ó ghi chÐp gièng nh­ ph­¬ng ph¸p ghi thÎ song song.  ë phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n sö dông “Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn” ®Ó ghi chÐp cho tõng thø vËt t­ theo c¶ hai chØ tiªu sè l­îng vµ gi¸ trÞ. “Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn” ®­îc më cho c¶ n¨m vµ ®­îc ghi vµo cuèi th¸ng, mçi thø vËt t­ ®­îc ghi mét dßng trªn sæ. Hµng ngµy, khi nhËn ®­îc chøng tõ nhËp xuÊt kho, kÕ to¸n tiÕn hµnh kiÓm tra vµ hoµn chØnh chøng tõ. Sau ®ã tiÕn hµnh ph©n lo¹i chøng tõ theo tõng thø vËt t­, chøng tõ nhËp riªng, chøng tõ xuÊt riªng. HoÆc kÕ to¸n cã thÓ lËp b¶ng kª nhËp , b¶ng kª xuÊt Cuèi th¸ng tæng hîp sè liÖu tõ c¸c chøng tõ( hoÆc tõ b¶ng kª) ®Ó ghi vµo sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn cét lu©n chuyÓn vµ tÝnh ra sè tån cuèi th¸ng.
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 15 ViÖc ®èi chiÕu sè liÖu ®­îc tiÕn hµnh gièng nh­ ph­¬ng ph¸p ghi thÎ song song nh­ng chØ tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng. Tr×nh tù ghi sæ ®­îc kh¸i qu¸t theo s¬ ®å: ThÎ kho PhiÕu nhËp PhiÕu xuÊt B¶ng kª Sæ ®èi chiÕu B¶ng kª nhËp lu©n chuyÓn xuÊt Sæ kÕ to¸n tæng hîp Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu cuèi th¸ng * ¦u ®iÓm: Khèi l­îng ghi chÐp cña kÕ to¸n ®­îc gi¶m bít do chØ ghi mét lÇn vµo cuèi th¸ng. * Nh­îc ®iÓm: Ph­¬ng ph¸p nµy vÉn cßn ghi sæ trïng lÆp gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n vÒ chØ tiªu sè l­îng; viÖc kiÓm tra ®èi chiÕu gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n chØ tiÕn hµnh ®­îc vµo cuèi th¸ng nªn h¹n chÕ t¸c dông kiÓm tra cña kÕ to¸n. * §iÒu kiÖn ¸p dông: ThÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã chñng lo¹i vËt t­ Ýt kh«ng cã ®iÒu kiÖn ghi chÐp, theo dâi t×nh h×nh nhËp, xuÊt hµng ngµy; ph­¬ng ph¸p nµy th­êng Ýt ®­îc ¸p dông trong thùc tÕ.
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 16 1.5.1.3.3. Ph­¬ng ph¸p sæ sè d­  Néi dung  ë kho: VÉn sö dông “thÎ kho” ®Ó ghi chÐp nh­ hai ph­¬ng ph¸p trªn. §ång thêi cuèi th¸ng thñ kho cßn ghi vµo “Sè sè d­” sè tån kho cuèi th¸ng cña tõng thø vËt t­ cét sè l­îng. “Sæ sè d­” do kÕ to¸n lËp cho tõng kho, ®­îc më cho c¶ n¨m. trªn “Sæ sè d­”, vËt t­ ®­îc xÕp thø, nhãm, lo¹i; cã dßng céng nhãm, céng l¹i. Cuèi mçi th¸ng, “Sæ sè d­” ®­îc chuyÓn cho thñ kho ®Ó ghi chÐp.  Phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n ®Þnh kú xuèng kho kiÓm tra viÖc ghi chÐp trªn “ThÎ kho” cña thñ kho vµ trùc tiÕp nhËn chøng tõ nhËp- xuÊt kho. Sau ®ã, kÕ to¸n ký x¸c nhËn vµo tõng thÎ kho vµ ký vµo phiÕu giao nhËn chøng tõ. T¹i phßng kÕ to¸n, nh©n viªn kÕ to¸n kiÓm tra l¹i chøng tõ, hoµn chØnh chøng tõ vµ tæng hîp gi¸ trÞ (gi¸ h¹ch to¸n) theo tõng nhãm, lo¹i vËt t­ ®Ó ghi chÐp vµo cét “Sè tiÒn” trªn “PhiÕu giao nhËn chøng tõ”, sè liÖu nµy ®­îc ghi vµo “B¶ng kª lòy kÕ nhËp” vµ “B¶ng kª lòy kÕ xuÊt” vËt t­. Cuèi th¸ng, c¨n cø vµo b¶ng kª lòy kÕ nhËp, b¶ng kª lòy kÕ xuÊt ®Ó céng tæng sè tiÒn theo tõng nhãm vËt t­ ®Ó ghi vµo “B¶ng kª nhËp- xuÊt- tån”. §ång thêi, sau khi nhËn ®­îc “Sæ sè d­” do thñ kho chuyÓn lªn, kÕ to¸n c¨n c­ vµo cét sè d­ vÒ sè l­îng vµ ®¬n gi¸ h¹ch to¸n cña tõng nhãm vËt t­ t­¬ng øng ®Ó tÝnh ra sè tiÒn ghi vµo cét sè d­ b»ng tiÒn. KÕ to¸n ®èi chiÕu sè liÖu trªn cét sè d­ b»ng tiÒn cña “Sæ sè d­” víi cét trªn “B¶ng kª nhËp- xuÊt- tån”. §èi chiÕu sè liÖu trªn “B¶ng kª nhËp- xuÊt- tån” víi sè liÖu trªn sæ kÕ to¸n tæng hîp. Néi dung tr×nh tù h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph­¬ng ph¸p sæ sè d­ ®­îc kh¸i qu¸t theo s¬ ®å sau:
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 17 ThÎ kho PhiÕu xuÊt kho PhiÕu nhËp kho Sæ sè d­ PhiÕu giao PhiÕu giao nhËn chøng tõ nhËn chøng tõ B¶ng kª lòy B¶ng kª B¶ng kª lòy kÕ nhËp nhËp-xuÊt- kÕ xuÊt Sæ kÕ to¸n tæng hîp Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu hµng ngµy * ¦u ®iÓm: Gi¶m ®­îc khèi l­îng ghi chÐp do kÕ to¸n chØ ghi theo chØ tiªu sè tiÒn vµ ghi theo nhãm vËt t­. Ph­¬ng ph¸p nµy ®· kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a h¹ch to¸n nghiÖp vô vµ h¹ch to¸n kÕ to¸n. KÕ to¸n ®· thùc hiÖn kiÓm tra ®­îc th­êng xuyªn viÖc ghi chÐp vµ b¶o qu¶n trong kho cña thñ kho;
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 18 C«ng viÖc ®­îc dµn ®Òu trong th¸ng * Nh­îc ®iÓm KÕ to¸n ch­a theo dâi chi tiÕt ®Õn tõng thø vËt t­ nªn ®Ó cã th«ng tin vÒ t×nh h×nh nhËp- xuÊt- tån cña thø vËt t­ nµo th× c¨n cø vµo sè liÖu trªn thÎ kho: ViÖc kiÓm tra, ph¸t hiÖn sai sãt nhÇm lÉn gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n rÊt phøc t¹p. * §iÒu kiÖn ¸p dông Doanh nghiÖp cã nhiÒu chñng lo¹i vËt t­, viÖc nhËp- xuÊt diÔn ra th­êng xuyªn. Doanh nghiÖp ®· x©y dùng ®­îc hÖ th«ng gi¸ h¹ch to¸n vµ x©y dùng ®­îc hÖ thèng danh ®iÓm vËt t­. Tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô cña kÕ to¸n v÷ng vµng. 1.5.2. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô KÕ to¸n vËt t­ lµ tµi s¶n l­u ®éng thuéc nhãm hµng tån kho cña doanh nghiÖp nªn theo quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh (Q§/1141/TC/Q§/C§KT ngµy 01/11/1995) trong mét doanh nghiÖp chØ ¸p dông mét trong hai ph­¬ng ph¸p hµng tån kho: ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn (KKTX) vµ ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú (KK§K). ViÖc sö dông ph­¬ng ph¸p nµo tïy thuéc vµo ®Æc ®iÓm kinh doanh cña doanh nghiÖp, vµo yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý vµ tr×nh ®é cña c¸n bé kÕ to¸n còng nh­ qui ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh. ViÖc tÝnh gi¸ thùc tÕ vËt t­ nhËp kho lµ nh­ nhau ®èi víi c¶ hai ph­¬ng ph¸p, nh­ng gi¸ thùc tÕ vËt t­ xuÊt kho l¹i kh¸c nhau. Theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt kho ®­îc c¨n cø vµo c¸c chøng tõ xuÊt kho sau khi ®· tËp hîp ph©n lo¹i theo ®èi t­îng sö dông ®Ó ghi vµo c¸c tµi kho¶n sö dông vµo sæ kÕ to¸n. Theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú th× viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ vËt t­ xu©t dïng l¹i c¨n cø vµo gi¸ trÞ thùc tÕ tån kho ®Çu kú, mua (nhËp) trong kú vµ kÕt qu¶ kiÓm kª cuèi kú tÝnh theo c«ng thøc: TrÞ gi¸ vËt t­ = TrÞ gi¸ vËt t­ TrÞ gi¸ vËt t­ TrÞ gi¸ vËt t­ + - xu©t kho tån kho ®Çu kú nhËp trong kú tån kho cuèi kú
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 19 1.5.2.1. KÕ to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô theo ph­¬ng ph¸p KKTX 1.5.2.1.1. Kh¸i niÖm * Ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn hµng tån kho lµ ph­¬ng ph¸p ghi chÐp, ph¶n ¸nh th­êng xuyªn, liªn tôc, cã hÖ thèng, t×nh h×nh nhËp- xuÊt- tån kho c¸c lo¹i vËt t­ trªn c¸c tµi kho¶n vµ sæ kÕ to¸n tæng hîp trªn c¬ së c¸c chøng tõ nhËp- xuÊt. 1.5.2.1.2. Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông  Tµi kho¶n 152- Nguyªn vËt liÖu: Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨ng gi¶m nguyªn vËt liÖu theo trÞ gi¸ vèn thùc tÕ. TK 152 cã më chi phÝ s¶n xuÊt tiÕt thµnh c¸c t¸i kho¶n cÊp 2, cÊp 3… theo tõng lo¹i, nhãm, thø vËt liÒu tïy thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp nh­: - TK 1521: Nguyªn vËt liÖu chÝnh - TK 1522: Nguyªn vËt liÖu phô - TK 1523: Nhiªn liÖu - TK 1524: Phô tïng thay thÕ - TK 1525: VËt liÖu vµ thiªt bÞ XDCB - TK 1528: VËt liÖu kh¸c * KÕt cÊu TK 152 - Bªn Nî ghi: + TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ nguyªn vËt liÖu nhËp trong kú + Sè tiÒn ®iÒu chØnh t¨ng gi¸ nguyªn vËt liÖu khi ®¸nh gi¸ l¹i + TrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu thõa ph¸t hiÖn khi kiÓm kª - Bªn Cã ghi: + TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt trong kú + Sè tiÒn gi¶m gi¸, chiÕt kh©u th­¬ng m¹i hµng mua + Sè tiÒn ®iÒu chØnh gi¶m gi¸ nguyªn vËt liÖu khi ®¸nh gi¸ l¹i + TrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu thiÕu ph¸t hiÖn khi kiÓm kª - Sè d­ Nî: + Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨ng gi¶m c«ng cô dông cô theo trÞ gi¸ thùc tÕ.  Tµi kho¶n 153- C«ng cô dông cô: T­¬ng tù nh­ TK 152- Nguyªn liÖu vËt liÖu - TK 153- C«ng cô dông cô cã 3 tµi kho¶n cÊp 2: - TK 1531- C«ng cô dông cô
nguon tai.lieu . vn