Xem mẫu

  1. Đồ án tốt nghiệp Công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tình giá thành sản phẩm ở Nhà máy xi măng Sông Đà thuộc công ty xây lắp vật tư vận tải Sông Đà 12
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. lêi nãi ®Çu Trong thêi kú ®æi míi,c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· vµ ®ang cã b­íc ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¶ vÒ h×nh thøc vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.Cho ®Õn nay cïng víi chÝnh s¸ch më cöa, c¸c doanh nghiÖp tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh (SXKD) ®· gãp phÇn quan träng trong viÖc thiÕt lËp nªn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ ®Èy m¹nh nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng trªn ®µ æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn. Thùc hiÖn h¹ch to¸n trong c¬ chÕ míi ®Ó bï ®¾p nh÷ng chi phÝ bá ra vµ cã l·i. §Ó thùc hiÖn ®­îc nh÷ng yªu cÇu ®ã, c¸c ®¬n vÞ ph¶i quan t©m tíi tÊt c¶ c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tõ khi bá vèn ra tíi khi thu vèn vÒ ®¶m b¶o thu nhËp cho ®¬n vÞ thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô SXKD ph¶i thùc hiÖn tæng hoµ nhiÒu biÖn ph¸p, trong ®ã biÖn ph¸p quan träng hµng ®Çu kh«ng thÓ thiÕu ®­îc lµ thùc hiÖn qu¶n lý kinh tÕ trong mäi ho¹t ®éng SXHD cña doanh nghiÖp. H¹ch to¸n kÕ to¸n lµ mét trong nh÷ng c«ng cô cã hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó ph¶n ¸nh kh¸ch quan vµ gi¸m ®èc cã hiÖu qu¶ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng SXKD cña doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng cã ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ n­íc, ®ång thêi chÞu sù chi phèi cña c¸c quy luËt kh¸ch quan nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nh­ quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt c¹nh tranh… buéc c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ph¶i hÕt søc quan t©m tíi viÖc gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. muèn ®¹t ®­îc nh­ vËy, th× ®iÒu ®Çu tiªn lµ doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh to¸n chÝnh x¸c gi¸ thµnh s¶n phÈm th«ng qua bé phËn kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. ChÝnh v× vËy mµ viÖc tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ ho¹ch tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét yªu cÇu thiÕt yÕu trong nh÷ng vÊn ®Ò thêi thiÕt yÕu vµ lu«n lµ mét sù ®­îc c¸c doanh nghiÖp quan t©m ®Ó gióp nhµ qu¶n lý l·nh ®¹o doanh nghiÖp ph©n tÝch ®¸nh gi¸ ®­îc t×nh h×nh sö dông lao ®éng, vËt t­, tiÒn vèn cã hiÖu qu¶ hay kh«ng, tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ, t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh nh­ nµo?.. Tõ ®ã ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu nh»m h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ®Ò ra c¸c quyÕt ®Þnh phï hîp cho sù ph¸t triÓn SXKD vµ yªu cÇu qu¶n trÞ doanh nghiÖp . 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. NhËn thøc ®­îc vai trß cña kÕ to¸n, ®Æc biÖt lµ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, trong thêi gian thùc tËp t¹i nhµ m¸y xi m¨ng S«ng §µ (thuéc C«ng ty VËt t­ x©y l¾p vËn t¶i S«ng §µ 12), em ®· m¹nh d¹n t×m hiÓu nghiªn cøu ®Ò tµi vÒ tæ chøc c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty ®Ó hiÓu râ h¬n vÒ thùc tiÔn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty, ®¸p øng c¸c yªu cÇu qu¶n lý vµ h¹ch to¸n ë doanh nghiÖp. Néi dung tãm t¾t cña ®Ò tµi nh­ sau: PhÇn I: Lý luËn vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. PhÇn II: T×nh h×nh thùc tÕ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ t×nh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë Nhµ m¸y xi m¨ng S«ng §µ thuéc c«ng ty x©y l¾p vËt t­ vËn t¶i S«ng §µ 12. PhÇn III: Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë nhµ m¸y xi m¨ng S«ng §µ thuéc c«ng ty x©y l¾p vËt t­ vËn t¶i S«ng §µ 12. MÆc dï rÊt cè g¾ng vµ lu«n lu«n nhËn ®­îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy c« gi¸o vµ c¸c c« chó, anh chÞ ë phßng kÕ to¸n c«ng ty, song do nhËn thøc vµ tr×nh ®é cã h¹n nªn luËn v¨n ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng tån t¹i thiÕu sãt. Em rÊt mong muèn vµ xin ch©n thµnh tiÕp thu ý kiÕn ®ãng gãp bæ xung.. nh»m hoµn thiÖn h¬n n÷a ®Ò tµi nghiªn cøu. 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng i: c¸c vÊn ®Ò chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 1.1. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt cña ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. .2. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt chñ yÕu. 1.2.1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt : Theo c¸c nhµ nghiªn cøu kinh tÕ thÕ giíi "Mäi ho¹t ®éng cña con ng­êi mµ t¹o ra thubnhËp lµ ho¹t ®éngh s¶n xuÊt ", nªn s¶n phÈm vËt chÊt vµ c¸c ngµnh s¶n xuÊt ra s¶n phÈm dÞch vô trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp ph¶i khai th¸c vµ sö dông c¸c nguån lao ®éng, vËt t­, tµi s¶n, tiÒn vèn ®Ó thùc hiÖn viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm, cung cÊp dÞch vô. Trong qu¸ tr×nh ®ã, doanh nghiÖp ph¶i bá ra c¸c hao phÝ­ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cho ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, chi phÝ bá ra cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc gäi lµ chi phÝ s¶n xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh nghiÖp chi ra ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú. 1.2.2 Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt. 1.2.2.1 Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ (yÕu tè chi phÝ) Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt cã néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ ban ®Çu gièng nhau th× ®­îc s¾p xÕp vµo cïng mét yÕu tè chi phÝ, kh«ng ph©n biÖt chi phÝ ®ã ph¸t sinh ë ®Çu vµ dïng vµo môc ®Ých g×. Toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc chia lµm 5 yÕu tè chi phÝ c¬ b¶n sau: - Chi phÝ nghuyªn liÖu, vËt liÖu: bao gåm toµn bé gi¸ trÞ cña c¸c lo¹i nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu, phô tïng thay thÕ c«ng cô dông cô xuÊt dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh trong k× b¸o c¸o. - Chi phÝ nh©n c«ng: bao gåm toµn bé chi phÝ tr¶ cho ng­êi lao ®éng (th­êng xuyªn ay t¹m thêi) vÒ tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng, c¸c kho¶n phô cÊp, trî 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. cÊp cã tÝnh chÊt l­¬ng trong kú b¸o c¸o,c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng (KPC§, BHXH, BHYT) - Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnhh: bao gåm chi phÝ khÊu hao toµn bé tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp dïng trong s¶n xuÊt kinh doanh tr­íc b¸o c¸o. - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: bao gåm c¸c chi phÝ vÒ nhËn cung cÊp dÞch vô tõ c¸c ®¬n vÞ kh¸c phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong kú b¸o c¸o nh­: ®iÖn, n­íc, ®iÖn tho¹i, vÖ sinh vµ c¸c dÞch vô kh¸c. - Chi phÝ b»ng tiÒn: bao gåm c¸c chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ch­a ®­îc ph¶n ¸nh ë c¸c chØ tiªu trªn, ®· chi b»ng tiÒn trong kú b¸o c¸o nh­: tiÕp kh¸ch , héi häp, thuª qu¶ng c¸o… 1.2.2.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c«ng dông kinh tÕ chi phÝ. (kho¶n môc chi phÝ). Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt cã cïng môc ®Ých, c«ng dông ®­îc s¾p xÕp vµo mét kho¶n môc chi phÝ, kh«ng ph©n biÖt néi dung kinh tÕ cña chi phÝ. Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc chia thµnh 3 kho¶n môc chi phÝ sau: - Kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp : bao gåm c¸c kho¶n pahØ tr¶ cho ng­êi lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, dÞch vô nh­: l­¬ng, c¸c kho¶n phô cÊp l­¬ng, tiÒn ¨n gi÷a ca vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng (BHXH, BHYT, KPC§) - Kho¶n môc chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp: bao gåm nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh t¹i bé phËn s¶n xuÊt (ph©n x­ëng, ®éi, tr¹i s¶n xuÊt …) ngoµi 2 kho¶n môc trªn. Kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung bao gåm: c¸c néi dung kinh tÕ sau: + Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng : gåm c¸c kho¶n tiÒn l­¬ng, c¸c kho¶n phô cÊp, c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng, tiÒn ¨n gi÷a ca cñ nh©n viªn qu¶n lý ph©n x­ëng, ®éi, bé phËn s¶n xuÊt. 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. + Chi phÝ vËt liÖu: gåm chi phÝ vËt liÖu dïng chung cho ph©n x­ëng nh­: vËt liÖu dïng ®Ó söa ch÷a, b¶o d­ìng tµi s¶n cè ®Þnh, vËt liÖu v¨n phßng ph©n x­ëng vµ nh÷ng vËt liÖu dïng cho nhu cÇu qu¶n lý chung ë ph©n x­ëng. + Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt : gåm nh÷ng chi phÝ vÒ c«ng cô dông cô xuÊt dïng cho ho¹t ®éng qu¶n lý cña ph©n x­ëng nh­: khu«n mÉu, dông cô g¸ l¾p, dông cô cÇm tay, dông cô b¶o hé lao ®éng… + Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: gåm toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh sö dông trong ph©n x­ëng nh­: m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt ph­¬ng tiÖn vËn tµi, truyÒn dÉn, nhµ c­ëng… +Chi phÝ dÞch vô m¸u ngoµi: gåm chi phÝ dÞch vô m¸u ngoµi phôc vô cho ho¹t ®éng cña ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt nh­: chi phÝ söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh thuª ngoµi, chi phÝ ®iÖn n­íc, ®iÖn tho¹i, c¸c kho¶n chi phÝ mua vµ sö dông c¸c tµi liÖu kü thuËt,b»ng s¸ng chÕ, giÊy phÐp chuyÓn giao c«ng nghÖ, nh·n hiÖu th­¬ng m¹i.. kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn tµi s¶n cè ®Þnh. + Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: Gåm c¸c chi phÝ b»ng tiÒn ngoµi c¸c chi phÝ ®· kÓ trªn phôc vô cho ho¹t ®éng cña ph©n x­ëng. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c«ng dông kinh tÕ cña chi phÝ cã t¸c dông phôc vô cho viÖc qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt theo ®inh møc, cung cÊp sè liÖu cho c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm, ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh, lµm tµi liÖu tham kh¶o ®Ó lËp ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt vµ lËp kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm cho kú sau. 1.2.2.3. Ph©n lo¹i chi phÝ theo mèi quan hÖ víi s¶n l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy th× toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt chia 2 lo¹i: - Chi phÝ biÕn ®æi (biÕn phÝ)lµ nh÷ng chi phÝ cã sù thay ®æi vÒ l­îng t­¬ng quan tØ lÖ thuËn víi sù thay ®æi cña khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú nh­: chi phÝ nguyªn vËt liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. - Chi phÝ cè ®Þnh ( ®Þnh phÝ) lµ nh÷ng chin phÝ kh«ng thay ®æi vÒ tæng sè khi cã sù thay ®æi khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong møc ®é nhÊt ®Þnh 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. nh­: chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh theo ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n, chi phÝ ®iÖn th¾p s¸ng. C¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông lín trong c«ng t¸c qu¶n trÞ kinh doanh, ph©n tÝch ®iÓm hoµ vèn vµ phôc vô cho viÖc ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý cÇn thiÕt ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh. 1.3. ý nghÜa cña c«ng tac qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Trong c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ n­íc vµ doanh nghiÖp th× chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ nh÷ng chØ tiªu quan träng lu«n ®­îc nhµ n­íc vµ c¸c doanh nghiÖp quan t©m v× chóng g¾n liÒn víi kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. ViÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh lu«n ph¶i chÝnh x¸c. KÕ to¸n víi t­ c¸ch lµ c«ng cô qu¶n lý gióp ®¶m b¶o phôc vô th«ng tin cho c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ nãi chung vµ nãi riªng ë doanh nghiÖp mang tÇm vÜ m«. Do ®ã c¸c th«ng tin ph¶i lu«n ®¶m b¶o kÞp thêi, toµn diÖn, khaid qu¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, c¸c th«ng tin vÒ c¸c yÕu tè chi phÝ nh»m gióp nhµ n­íc biÕt ®­îc tØ träng tõng lo¹i chi phÝ, gi¶m ®èc dù to¸n chi phÝ lµm c¬ së lËp dù to¸n cho kú sau, lµm c¬ së ®Ó ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng, h¹ thÊp chi phÝ lao ®éng c¸ biÖt tõ ®ã gãp phÇn h¹ thÊp chi phÝ lao ®éng toµn x· héi. 1.4 Gi¸ thµnh s¶n phÈm, ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm 1.4.1. Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm . KÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt hoµn thµnh ®­îc s¶n phÈm, cung xÊp dÞch vô cho kh¸ch hµng, ®¸p øng nhu cÇu cua s¶n xuÊt, tiªu dïng x· héi. Chi phÝ bá ra ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm, cung cÊp dÞch vô hoµn thµnh ®­îc gäi lµ gi¸ thµnh. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm dÞch vô lµ chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho mét khèi l­îng hay mét ®¬n vÞ s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®· hoµn thµnh trong ®iÒu kiÖn c«ng suÊt b×nh th­êng. 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp, ph¶n ¸nh chÊt l­ìng, lµ c¨n cø quan träng ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ b¸n vµ x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt . VÒ b¶n chÊt, chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh gièng nhau: chóng ®Òu lµ hao phÝ vÒ lao ®éng mµ doanh nghiÖp ®· bá ra cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt. Tuy nhiªn, gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm còng cã sù kh¸c nhau: - Chi phi­ s¶n xuÊt lu«n g¾n víi thêi kú ph¸t sinh chi phÝ, cßn gi¸ thµnh l¹i g¾n víi khèi l­îng s¶n phÈm, dÞch vô ®· hoµn thµnh. - Chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã thÓ kh¸c nhau vÒ khèi l­îng do cã sù chªnh lÖch vÒ gi¸ trÞ s¶n phÈm s¶n xuÊt dë dang ®Çu hoÆc cuèi kú. Gi¸ thµnh; SXSP trÞ gi¸ s¶n phÈm; dë dang ®Çu kú = + CFSX ph¸t ; sinh trong kú - trÞ gi¸ s¶n phÈm; dë dang cuèi kú - CP lo¹i; trõ Gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã mèi quan hÖ mËt thiÕt: Chi phÝ s¶n xuÊt trong kyd lµ c¨n cø ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô ®· hµon thµnh. Sù tiÕt kiÖm hoÆc l·ng phÝ chi phÝ s¶n xuÊt cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm. C«ng t¸c qu¶n lý gi¸ thµnh g¾n víi c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt . 1.4.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1.4.2.1. Ph©n lo¹i theo thêi gian vµ cã c¬ së sè liÖu tÝnh gi¸ thµnh Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, gi¸ thµnh s¶n phÈm chia lµm 3 lo¹i: - Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch : lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch vµ s¶n l­îng kÕ ho¹ch. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch do bé phËn kÕ ho¹ch x¸c ®Þnh tr­íc khi tiÕn Hµ Néiµh s¶n xuÊt. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp, lµ c¨n cø ®Ó ph©n tÝch t×nh hinhd thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh. - Gi¸ thµnh ®Þnh møc: lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh trªn c¬ së ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt hiÖn hµnh vµ chØ tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm.ViÖc tÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc ®­îc thùc hiÖn tr­íc khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm. 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Gi¸ thµnh ®Þnh møc lµ c«ng cô qu¶n lý ®Þnh møc cña doanh nghiÖp, lµ th­íc ®o chÝnh x¸c ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ sö dông tµi s¶n, vËt t­, lao ®éng vµ gióp cho viÖc ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ, kü thuËt mµ doanh nghiÖp ®a thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. - Gi¸ thµnh thùc tÕ: lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh trªn c¬ së sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh tËp hîp ®­îc trong kú tr­íc vµ s¶n l­îng s¶n phÈm thùc tÕ ®· s¶n xuÊt trong kú tr­íc. Gi¸ thµnh thùc tÕ ®­îc tÝnh to¸n sau khi kÕt thøc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm Gi¸ thµnh thùc tÕ lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 1.4.2.2 Ph©n lo¹i theo ph¹m vi tÝnh to¸n. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy , gi¸ thµnh s¶n phÈm chia lµm 2 lo¹i - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (gi¸ thµnh c«ng x­ëng): bao gåm chi phÝ nguyªn vËt liÖu , vËt liÖu ®­îc trùc tiÕp, ch phÝ c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô hoµn thµnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc sö dông ®Ó ghi sæ kÕ to¸n thµnh phÈm nhËp kho hoÆc giao cho kh¸ch hµng vµ lµ c¨n cø ®Ó doanh nghiÖp tÝnh gi¸ vèn hµng b¸n, tÝnh l·i gép. - Gi¸ thµnh toµn bé: bao gåm gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp tÝn cho s¶n phÈm ®ã. Gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm lµ c¨n cø ®Ó xac ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. gi¸ thµnh ; toµn bé = gi¸ thµnh; sx + CP b¸n; hµng + CP qu¶n lý ; DN 1.5. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 1.5.1. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Trong doanh nghiÖp, chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh g¾n liÒn víi n¬i diÔn ra ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ s¶n phÈm ®­cî s¶n xuÊt. kÕ to¸n cÇn x¸c ®Þnh ®èi t­îng ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt tõ ®ã tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, cung cÊp sè liÖu cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vÞ, giíi h¹n mµ chi phÝ s¶n xuÊt cÇn ph¶i tËp hîp nh»m ®Ó kiÓm tra, gi¸m s¸t chi phÝ s¶n xuÊt vµ phôc vô c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Thùc chÊt cña viÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ x¸c ®Þnh n¬i ph¸t sÞnh chi phÝ vµ ®èi t­îng chÞu chi phÝ. X¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ kh©u ®Çu tiªn cÇn thÕi cña c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. X¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt th× míi cã thÓ ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt, tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt tõ kh©u ghi chÐp ban ®Çu tæng hîp sè liÖu, më vµ ghi sæ kÕ to¸n. C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. - §Æc ®iÓm vµ c«ng dông cña chi phÝ s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt - §Æc ®iÓm c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp - Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm. - §Æc ®iÓm cña s¶n phÈm (®Æc tÝnh kü thuËt, ®Æc ®iÕmö dông, ®Æc ®iÓm th­¬ng phÈm……..). - Yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh . §èi víi ngµnh c«ng nghiÖp, ®èi t­îng chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ lµ lo¹i s¶n phÈm , dÞch vô, nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i, chi tiÕt, bé phËn s¶n phÈm, ph©n x­ëng, bé phËn, giai ®o¹n c«ng nghÖ, ®¬n ®Æt hµng. 1.5.2. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm . ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh ra c¸c s¶n phÈm , dich vô do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra, cÇn ph¶i tÝnh ®­îc tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ. X¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc cÇn thiÕt ®Ó kÕ to¸n tæ chøc c¸c thÎ (b¶ng) tÝnh gi¸ thµnh, lùa chän ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp vµ tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thµnh. C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh ®èi t­îng ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh vµ ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt , quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp. - XÐt vÒ nÆt tæ chøc s¶n xuÊt. 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. + NÕu tæ chøc s¶n xuÊt ®¬n chiÕc (xÝ nghiÖp ®ãng tÇu, c«ng ty XDCB…) th× tõng s¶n phÈm ,tõng c«ng viÖc lµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. + NÕu tæ chøc s¶n xuÊt hµng lo¹t hoÆc s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng.th× ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng s¶n phÈm hoÆc tõng ®¬n ®Æt hµng. + NÕu tæ chøc s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, khèi l­îng s¶n xuÊt ra lín (dÖt v¶i, b¸nh kÑo…) th× mçi lo¹i s¶n phÈm lµ mét ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. - XÐt vÒ mÆt quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt. +NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n th× ®èi t­îng tÝnh gi© thµnh vµ s¶n phÈm hoµn thµnh ë cuèi quy tr×nh s¶n xuÊt. + NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu liªn tôc th× ®èi t­în tÝnh gi¸ thµn vµ thµnh phÈm hoµn thµnh hoÆc cã thÓ nöa thµnh phÈm tù chÕ biÕn. + NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu song song th× ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ bé phËn, chi tiÕt s¶n phÈm hoÆc s¶n phÈm l¾p r¸p hoµn chØnh. 1.6. NhiÖm vô cña kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. - C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ, ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ®Ó x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. - Tæ chøc tËp hîp vµ ph©n bæ tõng lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo ®óng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ b»ng ph­¬ng ph¸p thÝch hîp. Cung cÊp kÞp thêi nh÷ng sè liÖu, th«ng tin tæng hîp vÒ c¸c ko¶n môc chi phÝ,yÕu tè chi phÝ ®· quy ®Þnh, x¸c ®Þnh ®ung ®¾c trÞ gi¸ cña s¶n phÈm dë dang cuèi kú. - VËn dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp ®Ó tÝn to¸n gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña c¸c ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµh theo ®óng kho¶n môc quy ®Þnh vµ ®óng ú tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· x¸c ®Þnh. 1.7. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt . 1.7.1 Tµi kho¶n kÕ to¸n chñ yÕu sö dông TK621, TK622,TK 627, TK154 (TK631) 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 10 TK621 - Chi phÝ NL, VL trùc tiÕp. bªn Nî: trÞ gi¸ thùc tÕ NV, VL xuÊt dïng trùc tiÕp cho h¹ot ®éng s¶n xuÊt s¶n phÈm, hoÆc thùc hiÖn dÞch vô trong kú h¹ch to¸n Bªn Cã: - TrÞ gi¸ N, VLsö dông kh«ng hÕt nhËp t¹i kho - Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp ph¸t sinh trªm møc b×nh th­êng ®­îc kÕt chuyÓn vµo TK 632 - gi¸ vèn hµng b¸n. - KÕt chuyªn chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp ph¸t sinh ë møc b×nh th­êng vµo bªn Nî TK 154- chi phÝ dë dang (hoÆc bªn Nî TK 631 - gi¸ thµnh s¶n xuÊt ). Tk 621 kh«ng cã sè d­ cuèi kú vµ ph¶n n¸h chi tiÕt cho tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ. 2. TK 622 - chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Bªn Nî: chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. Bªn cã: chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trªn møc b×nh th­êng ®­îc kÕt chuyÓn vµo TK632. -KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ë møc b×nh th­êng vµo bªn Nî TK 154(hoÆc bªn nî TK 631) ®Ó tÝnh vµo gi¸ thµnh cña s¶n phÈm, dÞch vô. TK 622 kh«ng cã sè d­ cuèi kú vµ ®­îc më chi tiÕt cho tõng ®èi t­îng chÞu chi phÝ. 3. TK. 627 - chi phÝ s¶n xuÊt chung (CHSXC). Bªn Nî: C¸c chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú. Bªn Cã: C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ph¸t sinh ë møc b×nh th­êng vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung biÕn ®æi kÕt chuyÓn vµo TK154 . Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang (TK631 - gi¸ thµnh s¶n xuÊt ) - Chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ph¸t sinh trªn møc b×nh th­êng ®­îc kÕt chuyÓn vµo TK 632 - gi¸ vèn hµng b¸n. TK627 : chi phÝ s¶n xuÊt chung kh«ng cã sè d­ cuèi kú 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TK627 cã 6 cÊp tµi kho¶n cÊp II TK6271 - chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng TK6272 - chi phÝ vËt liÖu TK 6273 - chi phÝ dông cô s¶n xuÊt TK6274 - chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh TK 6277 - chi phÝ dÞch vô mua ngoµi TK6278 - chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn 4. TK154 - chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang * Bªn Nî: - kÕt chuyÓn (K/C) chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung. - KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm, lao vô dë dang cuèi kú. * Bªn cã: - Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi, kho¶n xö lý thiÖt h¹i s¶n phÈm háng kh«ng tÝnh gi¸ thµnh. - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña s¶n phÈm lao vô ®· hoµn thµnh trong l×. - Gi¸ trÞ vËt liÖu, c«ng cô, hµng ho¸ gia c«ng song nhËp l¹i kho. - KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm , lao vô dë dang ®Çu kú * Sè d­ bªn nî: - Ph¶n ¸nh chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm lao vô cßn dë dang cuèi k× - KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh trong kú. * Bªn cã: - KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm lao vô dë dang cuèi kú vµo TK154 - chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña s¶n phÈm, lao vô hoµn thµnh trong k×. TK 631 kh«ng cã sè d­ cuèi kú. 1.7.2 Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt 1.7.2.1 Ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp. Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông ®èi víi chi phÝ s¶n xuÊt cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ riªng biÖt. 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. KÕ to¸n tæ chøc ghi chÐp ban ®Çu theo ®óng ®èi t­îng, tõ ®ã tËp hîp sè liÖu tõ c¸c chøng tõ kÕ to¸n theo tõng ®èi t­îng vµ ghi trùc tiÕp vµo tµi kho¶n cÊp I, II chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng. 1.7.2.2. Ph­¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp. Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông ®èi víi chi phÝ s¶n xuÊt cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng thÓ tæ ch­c riªng biÖt. §Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt cho c¸c ®èi t­îng cã liªn quan,kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh theo tr×nh tù sau: + Tæ chøc fhi chÐp ban ®Çu (ghi chøng tõ gèc) chi phÝ s¶n xuÊt liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng theo tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ, tõ ®ã tæng hîp sè liÖu trªn chøng tõ ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ, tõ ®ã tæng hîp sè luiªô trªn chøng tõ kÕ to¸n theo ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ. + Chän tiªu chuÈn ph©n bæ phï hîp víi tõng lo¹i chi phÝ ®Ó tÝnh to¸n ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt ®· tæng hîp cho c¸c ®èi t­îng liªn quan. + X¸c ®Þnh hÖ sè ph©n bæ (H) C C H= =  Tn T trong ®ã: C: tæng chi phÝ ®· tËp hîp cÇn ph©n bæ. T: Tæng tiªu chuÈn dïng ph©n bæ Tn: tiªu chuÈn ph©n bæ cña ®èi t­îng n + TÝnh chi phÝ s¶n xuÊt ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng liªn quan (Cn) Cn = Tn x H Trong ®ã : Cn lµ chi phÝ s¶n xuÊt ph©n bæ cho ®èi t­îng n S¬ ®å kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. TK152,153.... TK621 TK154 TK152,138... Chi phÝ NVL KÕt chuyÓn, ph©n NhËp kho vËt liÖu Tù chÕ gia trùc tiÕp bæ chi phÝ NVL c«ng ,phÕ lÖu thu håi trùc tiÕp 13 TK155 TK334,338 TK622
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TK632 S¬ ®å kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú TK611 TK631 TK154 TK154 KÕt chuyÓn KÕt chuyÓn SPLD ®Çu kú SPLD cuèi kú 14 TK621 TK155 TK632
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TK153 TK214 TK111,112,142,335 1.8 C¸c ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o dë dang cuèi kú. 1.8.1. §¸nh gi¸ s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o dë dang cuèi kú theo chi phi nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Theo ph­¬ng ph¸p nµy th× gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú chØ tÝnh phÇn chi nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, cßn nh÷ng chi phÝ kh¸c ph¸t sinh trong kú ®Òu ®­îc tÝnh cµo gi¸ thµnh cña s¶n phÈm hoµn thµnh. C«ng thøc tÝnh nh­ sau: Dck = Error! x Q’d Trong ®ã: Dck vµ D®k lµ chi phÝ s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ ®Çu kú +Cn lµ chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp ph¸t sinh trong k×. + Qsp, Qd: lµ s¶n l­îng cñ s¶n phÈm hoµn thµnh vµ s¶n phÈm dë dang cuèi kú. Tr­êng hîp doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm phøc t¹p, chÕ biÕn kiÓu liªn tôc gåm nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ s¶n xuÊt kÕ tiÕp nhau th× chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm dë dang ë giai ®o¹n c«ng nghÖ ®Çu tiªn tÝnh theo chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÑu trùc tiÕp, cßn chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm cña giai ®o¹n tr­íc ®ã chuyÓn s¸ng. 1.8.2. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, c¨n cø vµo khèi l­îng s¶n phÈm dë dang vµ møc ®é chÕ biÕn hoµn thanhd cña chóng ®Ó quy ®æi khèi l­îng s¶n phÈm dë dang ra khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng. Sau ®ã lÇn l­ît tÝnh tõng chi phÝ s¶n xuÊt cho s¶n phÈm dë dang cuèi kú nh­ sau: - §èi víi chi phÝ s¶n xuÊt bá vµo ngay tõ ®Çu qu¸ str×nh s¶n xuÊt nh­ xchi phÝ nguyªn vËt liÖu (NVL) trùc tiÕp hoÆc chi phÝ vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp s¶n xuÊt th× tÝnh cho s¶n phÈm dë dang theo c«ng thøc. Dck = Error! x Q’d (1) - §èi víi c¸c chi phÝ bá dÇn vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt theo møc ®é chÕ biÕn nh­ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ sxx chung th× tÝnh cho s¶n phÈm dë dang theo c«ng thøc. Dck = Error! x Q’d (2) Trong ®ã: Q’d lµ khèi l­îng s¶n phÈm dë dang ®· quy ®æi ra khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng theo møc ®é chÕ biÕn hoµn thµnh (%HT) 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Q’d = Qd + %HT - §èi víi doanh nghiÖp chÕ biÕn phøc t¹p kiÓu liªn tôc th× c¸c kho¶n môc chi phÝ cña giai ®o¹n tr­íc chuyªn sang giai ®o¹n sau tÝnh cho gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú cña giai ®o¹n sau theo c«ng thøc 1. 1.8.3. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc. Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc chØ ¸p dông thÝch hîp víi nh÷ng s¶n phÈm ®· x©y dùng ®­îc ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt hîp lý hoÆc ®· thùc hiÖn ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®Þnh møc. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, kÕ to¸n c¨n cø vµo khèi l­îng s¶n phÈm dë dang ®· kiÓm kª x¸c ®Þnh ë tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt vµ ®Þnh møc tõng kho¶n môc chi phÝ ®· tÝnh ë tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt ®ã cho tõng ®¬n vÞ s¶n phÈm ®Ó tÝnh ra chi phÝ ®Þnh møc cña khèi l­îng s¶n phÈm dë dang cña tõng c«ng ®o¹n sau ®ã tËp hîp l¹i cho tõng lo¹i s¶n phÈm. 1.9. C¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm øng dông trong c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp chñ yÕu. 1.9.1. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n. ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n cßn gäi alf ph­¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp, ®­îc ¸p dông trong tr­êng hîp ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh còng lµ ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kú tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi kú b¸o c¸o. Tr­êng hîp cuèi kú cã nhiÒu s¶n phÈm dë dang vµ kh«ng æn ®Þnh, cÇn tæ chøc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú theo ph­¬ng ph¸p thÝch hîp. Trªn c¬ së sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®­îc trong kú vµ chi phÝ cña s¶n phÈm dë dang ®· x¸c ®Þnh, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh cho tõng kho¶n môc chi phÝ theo c«ng thøc: Z= D®k + C - Dck. Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm tÝnh nh­ sau: Z Z= Q Trong ®ã: Z, z: tæng gi¸ thµnh, gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm lao vô thùc tÕ C: tæng chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp trong kú theo tõng ®èi t­îng 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. D®k, Dck: chi phÝ cña s¶n phÈm dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú. Q: S¶n l­îng s¶n phÈm, lao vô hoµn thµnh. Tr­êng hîp cuèi k× kh«ng cã s¶n phÈm dë dang hoÆc cã nh­ng Ýt vµ æn ®Þnh nªn kh«ng cÇn tÝnh chi phÝ cña s¶n phÈm dë dang th× tæng chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp trong k× còng ®ång thêi vµ tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh nµy ¸p dông thÝch hîp cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, khÐp kÝn tõ khi ®­a nguyªn vËt liÖu vµo cho tíi khi hoµn thµnh s¶n phÈm, mÆt hµng s¶n phÈm Ýt khèi l­îng, chu lÝ s¶n xuÊt ng¾n nh­ c¸c doanh nghiÖp thuéc ngµnh c«ng nghiÖp khai th¸c, c¸c doanh nghiÖp ®iÖn n­íc. 1.9.2. Ph­¬ng ph¸p céng chi phÝ Ph­¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp cã quy ®Þnh c«ng nghÖ phøc t¹p, qu¸ tr×nh chÕ biÕn s¶n phÈm qua nhiÒu bé phËn s¶n xuÊt vµ cã s¶n phÈm dë dang nh­: doanh nghiÖp khai th¸c, dÖt, c¬ khÝ, chÕ t¹o… - §èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ lµ qu¸ tr×nh c«ng nghÖ cña tõng giai ®o¹n. - §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm hoµn thµnh ë c¸c b­íc chÕ biÕn, gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh ë b­íc cuèi cïng lµ tæng chi phÝ ®· ph¸t sinh ë c¸c b­íc chÕ biÕn vµ tÝnh nh­ sau: NÕu gäi C1 , C2 … . Cn lµ chi phÝ tæng hîp ë tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt: Z = D®k + C1 + C2 + … + Cn - Dck Z = Error! 1.9.3. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh liªn hîp Lµ kÕt hîp nhiÒu ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh kh¸c nhau nh­ kÕt hîp ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp, ph­¬ng ph¸p hÖ sè, ph­¬ng ph¸p tû lÖ, ph­¬ng ph¸p céng chi phÝ,… ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh liªn hîp ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt ho¸ chÊt, dÖt kim, giµy, may mÆc… 1.9.4. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®Þnh møc ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp x©y dùng ®­îc ®Þnh møc kinh tÕ kÜ thuËt hoµn chØnh 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chªnh lÖch do;thay ®æi ®Þnh møc   Ztt = Z®m Chªnh lÖch tho¸t ly;®Þnh møc 1.9.5. Ph­¬ng ph¸p hÖ sè. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo hÖ sè ¸p dông ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp trong cïng mét quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, còng sö dông mét lo¹i nghuyªn liÖu, vËt liÖu nh­ng kÕt qu¶ s¶n xuÊt thu ®­îc nhiÒu lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau nh­ doanh nghiÖp s¶n xuÊt ho¸ chÊt, c«ng nghiÖp ho¸ dÇu ... khi ®ã ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, cßn ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng lo¹i s¶n phÈm hoµn thµnh. C¨n cø vµo tiªu chuÈn kü thuËt ®Ó x¸c ®Þnh cho mçi lo¹i s¶n phÈm mét hÖ sè tÝnh gi¸ thµnh . Trong ®ã lÊy lo¹i s¶n phÈm cã hÖ sè b»ng 1 lµm s¶n phÈm tiªu chuÈn. C¨n cø vµo s¶n l­îng thùc tÕ hoµn thµnh cña tõng lo¹i s¶n phÈm vµ hÖ sè tÝnh gi¸ thµnh quy ­íc cho tõng lo¹i s¶n phÈm ®Ó tÝnh quy ®æi s¶n l­îng thùc tÕd ra s¶n l­îng tiÓu chuÈn. Gäi Hi lµ hÖ sè tÝnh gi¸ thµnh quy ­íc cña s¶n phÈm i. Qi lµ s¶n l­îng s¶n xuÊt thùc tÕ cña s¶n phÈm i. + TÝnh quy ®æi s¶n l­îng thùc tÕ ra s¶n l­îng tiªu chuÈn. Q= Qi x Hi Trong ®ã Q lµ tæng ss¶n l­îng thùc tÕ hoµn thµnh quy ®æi ra s¶n l­îng s¶n phÈm tiªu chuÈn. + TÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña tõng lo¹i s¶n phÈm Zi = Error! x QiHi Zi = Error! 1.9.6. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo tØ lÖ NÕu trong cïng mét quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt kÕt qu¶ s¶n xuÊt thu ®­îc lµ nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i víi quy c¸ch, kÝch cì, phÈm cÊp kh¸c nhau sÏ tÝnh tõng quý, kÝch cì theo tû lÖ. §Ó tÝnh ®­îc gi¸ thµnh tr­íc hÕt ph¶i chän tiªu chuÈn ph©n bæ gi¸ thµnh. Tiªu chuÈn møc cña s¶n phÈm tÝnh th­o s¶n l­îng thùc tÕ sau ®ã tÝnh ra tû lÖ gi¸ thµnh cña nhãm s¶n phÈm. C«ng thøc: 19
nguon tai.lieu . vn