Di dân đến các thành phố lớn ở Việt Nam: Những vấn đề thực tiễn và chính sách

14 X· héi häc sè 3 (95), 2006 Di d©n ®Õn c¸c thµnh phè lín ë ViÖt Nam: nh÷ng vÊn ®Ò thùc tiÔn vµ chÝnh s¸ch NguyÔn V¨n Tiªn NguyÔn Hoµng Mai 1. §Æt vÊn ®Ò §· cã kh¸ nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu ë ViÖt Nam vÒ di d©n ra ®« thÞ, kÓ c¶ cuéc §iÒu tra vÒ di c− n¨m 2004 gÇn ®©y do Tæng côc Thèng kª tiÕn hµnh. Tuy nhiªn c¸c nghiªn cøu nµy chñ yÕu m« t¶ thùc tr¹ng, nguyªn nh©n, h×nh th¸i vµ xu h−íng di d©n. Trong khi cã rÊt Ýt nghiªn cøu vÒ ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ chÝnh s¸ch. §¸p øng nhu cÇu bøc xóc cña x· héi vµ qua ý kiÕn cña mét sè ®¹i biÓu Quèc héi qua c¸c phiªn häp, ñy ban vÒ c¸c vÊn ®Ò x· héi phèi hîp víi c¸c chuyªn gia ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu rµ so¸t vµ ®¸nh gi¸ c¸c chÝnh s¸ch, luËt ph¸p quy ®Þnh vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn di d©n lao ®éng ra thµnh phè. Nh÷ng kÕt qu¶ ®−îc tr×nh bµy trong bµi viÕt nµy ®−îc ch¾t läc tõ nh÷ng kÕt qu¶ kh¶o s¸t ë ®Þa ph−¬ng, cho thÊy thùc tr¹ng vµ nh÷ng bÊt cËp trong mét sè quy ®Þnh chÝnh s¸ch hiÖn nay cã liªn quan ®Õn di c− vµ ng−êi di c− tõ nh÷ng chiÒu c¹nh kh¸c nhau. Lµ mét nghiªn cøu chÝnh s¸ch, bµi viÕt sÏ kh«ng tÝnh to¸n vµ tr×nh bµy c¸c tû suÊt di d©n nh− c¸c cuéc ®iÒu tra mÉu do c¸c c¬ quan thèng kª hay nghiªn cøu tiÕn hµnh. Do tÝnh cÊp thiÕt cña vÊn ®Ò nghiªn cøu, ®Ò tµi giíi h¹n vµ tËp trung vµo vÊn ®Ò di c− lao ®éng ra ®« thÞ v× môc ®Ých t×m viÖc lµm bëi. Di c− lao ®éng còng lµ nhãm chiÕm ®a sè vµ cã vai trß ®ãng gãp tÝch cùc cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Hai trung t©m ®« thÞ lín lµ Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh ®−îc lùa chän kh¶o s¸t, trong ®ã chó träng ®Õn lao ®éng ®Õn lµm viÖc t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp. §©y còng lµ nh÷ng ®Þa bµn cã nhiÒu bøc xóc trong t×nh h×nh di d©n ®Õn ®« thÞ, bëi 60% d©n sè ®« thÞ cña n−íc ta hiÖn sèng t¹i 2 thµnh phè nµy. Nh»m ®¸nh gi¸ t¸c ®éng vµ ®Ò xuÊt c¸c ®Þnh h−íng cho c¸c chÝnh s¸ch di d©n, ®èi t−îng nghiªn cøu ®−îc t×m hiÓu tõ c¶ 2 phÝa: phÝa ng−êi ban hµnh vµ thùc thi chÝnh s¸ch, phÝa ng−êi h−ëng lîi vµ chÞu t¸c ®éng cña c¸c chÝnh s¸ch (trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp). Do vËy, ®èi t−îng ®−îc lùa chän kh¶o s¸t gåm c¸c hé gia ®×nh lµ nhãm ®èi t−îng chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c chÝnh s¸ch di d©n mét c¸ch trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp, c¸c c¸n bé l·nh ®¹o c¸c cÊp tØnh, huyÖn, x·, ®¹i diÖn cho c¸c ban ngµnh chøc n¨ng trong thùc hiÖn chÝnh s¸ch. Mét sè ®¬n vÞ liªn quan trùc tiÕp ®Õn ng−êi lao ®éng: Ban qu¶n lý c¸c khu c«ng nghiÖp, chñ doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ c«ng Bản quyền thuộc Viện Xã hội học:www.ios.org.vn NguyÔn V¨n Tiªn & NguyÔn Hoµng Mai 15 nh©n lao ®éng trong mét sè doanh nghiÖp còng ®−îc kh¶o s¸t. KÕt qu¶ ph©n tÝch cho thÊy nh÷ng h¹n chÕ cña c¸c chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn ng−êi di d©n, nh÷ng bÊt cËp vµ lµm c¬ së ®Ó khuyÕn nghÞ söa ®æi chÝnh s¸ch cho phï hîp víi thùc tÕ. 2. Di c− ®Õn Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh Theo b¸o c¸o, tÝnh ®Õn 5/2005 d©n sè Hµ Néi lµ 3.098.000 ng−êi, trong ®ã diÖn KT3 (108.000 ng−êi) vµ KT4 (210.000 ng−êi), c¶ 2 lo¹i chiÕm 9,5% d©n sè Hµ Néi. Ngoµi ra d©n sè Hµ Néi cßn cã kho¶ng 110.000 häc sinh sinh viªn t¹m tró th−êng xuyªn. TÝnh ®Õn cuèi n¨m 2004, d©n sè thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ 6.134.147 ng−êi (diÖn KT3 chiÕm lµ 850.000 ng−êi, KT4 lµ 994.000 ng−êi, c¶ 2 lo¹i chiÕm 31% tæng d©n sè thµnh phè). TÝnh ®Õn ®Çu n¨m 2005 t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh, trong diÖn t¹m tró KT3 hiÖn cã 86% c− tró t¹i hé gia ®×nh, 10,4% ë nhµ cho thuª vµ diÖn KT4 hiÖn 24% c− tró t¹i hé gia ®×nh vµ 76% ë nhµ trä. Bªn c¹nh ®ã −íc tÝnh kho¶ng 100.000 nh©n khÈu ¨n theo, do ch−a cã chøng minh th− hoÆc kh«ng cã giÊy tê tuú th©n. Mét ®Æc ®iÓm ®¸ng l−u ý lµ n÷ chiÕm tû lÖ kh¸ lín trong sè ng−êi di c− ra thµnh phè. Theo c¸c sè liÖu thèng kª chÝnh thøc, tõ n¨m 2003 trë l¹i ®©y, sè ng−êi nhËp c− lµ n÷ ë ®é tuæi 15-34 chiÕm tû lÖ kh¸ cao ë c¶ 2 thµnh phè (B¶ng 1). B¶ng 1: T×nh h×nh di c− ®Õn Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh Quy m« di c− Sè nhËp c− 1994-1999 Sè n÷ nhËp c− 1994-1999 Tû lÖ sè n÷ nhËp c− 1994-1999 Sè nhËp c− (14 th¸ng tr−íc 4/2001) Sè n÷ nhËp c− (14 th¸ng tr−íc 4/2001) Tû lÖ n÷ nhËp c− (14 th¸ng tr−íc 4/2001) Sè nhËp c− (14 th¸ng tr−íc 4/2002) Sè n÷ nhËp c− (14 th¸ng tr−íc 4/2002) Tû lÖ n÷ nhËp c− (14 th¸ng tr−íc 4/2002) Sè nhËp c− (14 th¸ng tr−íc 4/2003) Sè n÷ nhËp c− (14 th¸ng tr−íc 4/2003) Tû lÖ n÷ nhËp c− (14 th¸ng tr−íc 4/2003) Hµ Néi 196.930 89.348 45,4 % 87.649 55.408 63,2 % 75.007 47.359 63,1 % 56.293 32.210 57,2 % Thµnh phè Hå ChÝ Minh 433.765 228.807 52,7 % 136.064 70.313 51,7 % 79.665 41.819 52,5 % 132.746 72.850 54,9 % Cã thÓ nãi, ng−êi lao ®éng di c− ®Õn thµnh phè ®· cã vai trß kh«ng nhá trong viÖc cung øng nguån lao ®éng, gãp phÇn xøng ®¸ng vµo sù ph¸t triÓn cña thµnh phè. Theo dù b¸o, mçi n¨m thµnh phè trªn 200.000 lao ®éng, trong khi ®ã d©n thµnh phè b−íc vµo tuæi lao ®éng chØ cã kho¶ng 86.000 ng−êi - nh− vËy kh«ng cã ng−êi di c− lµm sao cã thÓ t¨ng GDP cho thµnh phè vµ c¶ n−íc? T¹i ®Þa bµn nghiªn cøu, l·nh ®¹o chÝnh quyÒn vµ ng−êi d©n ë céng ®ång Ýt ai Bản quyền thuộc Viện Xã hội học:www.ios.org.vn 16 Di d©n ®Õn c¸c thµnh phè lín ë ViÖt Nam: nh÷ng vÊn ®Ò thùc tiÔn vµ chÝnh s¸ch phñ nhËn vai trß tÝch cùc cña ng−êi lao ®éng di c− ®ãng gãp cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña thµnh phè. Cã thÓ tãm t¾t vai trß tÝch cùc cña di c− ®Õn thµnh phè qua c¸c ®iÓm sau: - Gãp phÇn cung øng nguån nh©n lùc cã chÊt l−îng (c¸n bé ®−îc ®µo t¹o vÒ khoa häc kü thuËt, qu¶n lý,...) cho c¸c lÜnh vùc vµ c¸c ngµnh kinh tÕ - x· héi. - Gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô, cung cÊp c¸c dÞch vô thuËn tiÖn cho d©n c− ®« thÞ (vÝ dô ng−êi gióp viÖc, cung cÊp c¸c dÞch vô kh¸c...). - Gãp phÇn h×nh thµnh thÞ tr−êng lao ®éng phï hîp, bëi lao ®éng së t¹i dï cã thÊt nghiÖp song kh«ng muèn lµm hoÆc cã lµm nh−ng víi tiÒn c«ng cao h¬n (vÝ dô nh− n¹o vÐt cèng, khu©n v¸c, x©y dùng,...). - Gãp phÇn thóc ®Èy sù trao ®æi vÒ kinh tÕ, v¨n hãa vµ kü thuËt gi÷a vïng ®« thÞ (n¬i ®Õn) vµ n«ng th«n (n¬i ®i), khuyÕn khÝch trao ®æi c¸c s¶n phÈm ®« thÞ vµ n«ng th«n, ®ãng vai trß quan träng trong xãa ®ãi gi¶m nghÌo. - Gãp phÇn thóc ®Èy h×nh thµnh c¸c khu ®« thÞ míi, vÝ dô cã nh÷ng quËn míi thµnh lËp ë thµnh phè Hå ChÝ Minh cã ®Õn 50% d©n sè lµ ng−êi di c− tõ n¬i kh¸c ®Õn. Bªn c¹nh vai trß tÝch cùc kh«ng thÓ phñ nhËn ®−îc cña ng−êi di c− víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, còng cã nh÷ng ý kiÕn phµn nµn vÒ ¶nh h−ëng kh«ng mong muèn ®èi víi di c− vµ ng−êi di c− nh− t¹o søc Ðp c¬ së h¹ tÇng, t¨ng thªm g¸nh nÆng trong c«ng t¸c qu¶n lý trËt tù an toµn x· héi, thiÕu ý thøc gi÷ vÖ sinh trËt tù an ninh,... Tuy c¸c ¶nh h−ëng nµy cã thÓ nh×n thÊy, song ®Ó kh¼ng ®Þnh trªn mét c¬ së khoa häc th× cÇn ph¶i bµn thªm. VÝ dô nhiÒu ng−êi cho r»ng gia t¨ng di c− g¾n víi viÖc t¨ng sè téi ph¹m vµ tÖ n¹n x· héi ë thµnh phè, song thùc tÕ kh«ng h¼n nh− vËy: “Ng−êi di c− chiÕm h¬n 30% d©n sè thµnh phè Hå ChÝ Minh, song tû lÖ téi ph¹m do ng−êi di c− còng chØ kho¶ng 30%, vËy th× lµm sao ®æ lçi cho ng−êi di c− lµ thñ ph¹m vµ nguyªn nh©n ®ã ®−îc”. (Täa ®µm t¹i Së C«ng an thµnh phè Hå ChÝ Minh). 2. Thùc tr¹ng tiÕp cËn c¸c dÞch vô x· héi c¬ b¶n cña lao ®éng di c− §iÒu kiÖn n¬i ë §èi víi ng−êi lao ®éng di c− cã tr×nh ®é cao, cã thu nhËp kh¸ th× nhµ ë æn ®Þnh. Song ®a sè c«ng nh©n lao ®éng t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp lµm c¸c dÞch vô th× ph¶i ë nhµ trä, hay nhµ cho thuª víi chÊt l−îng thÊp, kh«ng ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn vÖ sinh, ¸nh s¸ng. T¹i nhiÒu khu c«ng nghiÖp hiÖn nay, c«ng nh©n ph¶i thuª nhµ víi møc thuª tèi thiÓu 50.000®/ng−êi/th¸ng víi diÖn tÝch b×nh qu©n 4,4m2/ng−êi. ChÊt l−îng nhµ cho thuª, vÖ sinh, n−íc, ®iÖn ch−a ®¶m b¶o yªu cÇu sinh ho¹t. N¨m 2005, −íc tÝnh toµn thµnh phè Hå ChÝ Minh cã kho¶ng 240.000 phßng trä dµnh cho thuª, ®©y lµ phßng ë chñ yÕu do ng−êi d©n tù x©y dùng, c¶i t¹o c¬i níi tõ nhµ cò, c«ng tr×nh phô. Nh×n chung c¸c phßng cho thuª nµy ®−îc x©y dùng t¹m bî, kh«ng ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn vÒ sinh ho¹t, m«i tr−êng, phßng ch¸y ch÷a ch¸y. HÇu hÕt c¸c nhµ Bản quyền thuộc Viện Xã hội học:www.ios.org.vn NguyÔn V¨n Tiªn & NguyÔn Hoµng Mai 17 trä kh«ng cã tivi, kh«ng ®µi b¸o, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng "mï" th«ng tin, trong ®ã cã th«ng tin vÒ AIDS cña kh«ng Ýt ng−êi lao ®éng thuª trä. §Õn nay míi chØ ®Õm ®−îc trªn ®Çu ngãn tay c¸c doanh nghiÖp x©y dùng ký tóc x¸ cho c«ng nh©n lao ®éng. Theo b¸o c¸o cña Së Lao ®éng - Th−¬ng binh vµ X· héi Hµ Néi, kho¶ng 65-70% lao ®éng trong c¸c khu c«ng nghiÖp cña thµnh phè lµ ng−êi ngo¹i tØnh, thuª nhµ trä gÇn khu c«ng nghiÖp. §©y kh«ng ph¶i lµ tr−êng hîp c¸ biÖt cña Hµ Néi mµ h¬n 93% c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt trªn ®Þa bµn c¶ n−íc kh«ng cã nhµ ë cho c«ng nh©n. Nguyªn nh©n chÝnh lµ do tõ c¶ hai phÝa cung vµ cÇu. Møc thu nhËp thÊp nªn thuª nhµ trä vÉn lµ gi¶i ph¸p phï hîp víi tói tiÒn cña hÇu hÕt ng−êi lao ®éng. Trong khi ®ã, c¸c chñ sö dông lao ®éng kh«ng cã nghÜa vô ph¸p lý lo nhµ ë cho c«ng nh©n vµ cã muèn lo còng kh«ng ®−îc v× gÆp nhiÒu h¹n chÕ vÒ mÆt b»ng x©y dùng. Quü ®Êt nhµ ë kh«ng cã trong quy ho¹ch ban ®Çu ë c¸c khu c«ng nghiÖp. Tõ ngµy 1/7/2006, LuËt Nhµ ë ®· cã hiÖu lùc quy ®Þnh c¸c h×nh thøc cho thuª, cho mua nhµ, ®· më ra mét sè c¬ héi vÒ nhµ ë cho ng−êi lao ®éng. Song c¸c doanh nghiÖp kinh doanh nhµ ë rÊt ng¹i lµm nhµ ë cho c«ng nh©n c«ng nghiÖp vµ lao ®éng ngo¹i tØnh thuª v× lîi nhuËn thÊp, thËm chÝ cßn thua lç. Mét sè ®Þa ph−¬ng ®· cã quyÕt ®Þnh phª duyÖt quy ho¹ch, cã biÖn ph¸p chØ ®¹o x©y dùng nhµ ë cho ng−êi lao ®éng trong c¸c khu c«ng nghiÖp, song do quy m« ®Çu t− lín, vèn ®Çu t− ®ßi hái nhiÒu, thu håi vèn chËm, hiÖu qu¶ ®Çu t− thÊp, nªn kh«ng hÊp dÉn c¸c doanh nghiÖp. Do ®ã, ngay c¶ c¸c ®Þa ph−¬ng ph¸t triÓn nhanh vÒ c«ng nghiÖp còng ch−a gi¶i quyÕt ®−îc vÊn ®Ò nhµ ë cho c«ng nh©n. Nh− tØnh B×nh D−¬ng míi ®¶m b¶o nhµ cho 15% sè lao ®éng (®¸p øng cho kho¶ng 11.000 lao ®éng), ë §ång Nai míi ®¶m b¶o ®−îc 6,5% lao ®éng (®¸p øng ®−îc gÇn 9.000 lao ®éng), thµnh phè Hå ChÝ Minh kÕt qu¶ ®¹t cßn thÊp h¬n, chØ b¶o ®¶m nhµ ë cho xÊp xØ 4% lao ®éng khu c«ng nghiÖp. Cã thÓ ®¸nh gi¸ chung lµ nhiÒu ®Þa ph−¬ng míi chØ cã dù kiÕn quy ho¹ch ph¸t triÓn nhµ ë cho ng−êi lao ®éng trong c¸c khu c«ng nghiÖp nh−ng ch−a ®Þa ph−¬ng nµo ®Þnh h−íng râ vµ ban hµnh ®−îc c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®Çu t− x©y dùng nhµ ë cho ng−êi lao ®éng. §ã lµ ch−a nãi ®Õn ®êi sèng v¨n hãa tinh thÇn ®èi víi sè lao ®éng cßn nhiÒu h¹n chÕ do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau trong ®ã thiÕu nhiÒu nhÊt lµ c¸c c¬ së sinh ho¹t v¨n hãa, thÓ dôc thÓ thao, gi¶i trÝ… T×nh h×nh trªn ®©y ®· cã ¶nh h−ëng lín ®Õn søc kháe, vÖ sinh m«i tr−êng sèng cña ng−êi lao ®éng. T×nh tr¹ng trém c¾p tµi s¶n, ®¸nh lén, g©y mÊt trËt tù an ninh x· héi lµ cã ë c¸c nhµ trä. MÆt kh¸c v× muèn thuª chç trä rÎ, n¬i ë cña ng−êi lao ®éng lµm viÖc trong c¸c khu c«ng nghiÖp th−êng ph©n t¸n vµ xa chç lµm, viÖc ®i l¹i gÆp nhiÒu khã kh¨n. MÆc dï cã mét sè doanh nghiÖp lín ®· bè trÝ xe « t« tuyÕn ®−a ®ãn c«ng nh©n, song do ®iÒu kiÖn trä ph©n t¸n, l¹i xa khu c«ng nghiÖp nªn hÇu hÕt c«ng nh©n lao ®éng ph¶i tù lo ph−¬ng tiÖn ®i lµm, rÊt khã kh¨n cho æn ®Þnh cuéc sèng vµ sinh ho¹t. Bản quyền thuộc Viện Xã hội học:www.ios.org.vn 18 Di d©n ®Õn c¸c thµnh phè lín ë ViÖt Nam: nh÷ng vÊn ®Ò thùc tiÔn vµ chÝnh s¸ch Sö dông ®iÖn, n−íc G¾n liÒn víi nhµ ë, thùc tÕ lµ lao ®éng nhËp c− ph¶i chÞu gi¸ ®iÖn, n−íc cao h¬n so víi ng−êi d©n t¹i chç. Th«ng th−êng møc chi ph¶i lµ cao theo yªu cÇu vµ tho¶ thuËn víi chñ phßng trä. TiÒn n−íc sinh ho¹t còng vËy, th−êng lµ cao h¬n so víi gi¸ quy ®Þnh. MÆc dï ph¶i sö dông thªm c¶ n−íc giÕng khoan, song gi¸ n−íc giÕng th× n¬i thu tiÒn, n¬i th× ®−îc c¸c chñ trä khuyÕn m·i ®Ó thu hót c«ng nh©n. Cã thÓ nãi, gi¸ c¶ leo thang trong thêi gian qua ®· cã nh÷ng ¶nh h−ëng kh«ng nhá ®Õn nhu cÇu sö dông ®iÖn n−íc vµ b÷a ¨n hµng ngµy cña lao ®éng di c−. Hä hiÖn ph¶i th¾t l−ng, buéc bông, c¾t bá nhu cÇu sèng ®Ó chi tr¶ tiÒn nhµ vµ c¸c kho¶n sinh ho¹t phÝ c¬ b¶n nh− thùc phÈm, ®iÖn, n−íc, chÊt ®èt vµ ®i l¹i. T¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh, ®Ó lao ®éng di c− ®−îc h−ëng ®óng gi¸ ®iÖn n−íc lµ rÊt khã. Bëi v× n−íc s¹ch ch−a ®ñ cung cÊp cho ng−êi d©n thµnh phè, mét sè vïng thuéc QuËn 6, QuËn 7, ng−êi d©n vÉn ph¶i mua n−íc ¨n tõ 30-40 ngh×n ®ång/m3. Trong khi ®ã, ng©n s¸ch hiÖn nay vÉn ®ang bï lç gi¸ n−íc vµ ch−a ph¶i lµ ®ñ. V× vËy ngµnh cung cÊp cÊp n−íc ph¶i ph©n biÖt theo hé khÈu th−êng tró ®Ó tÝnh gi¸ n−íc vµ kÕt qu¶ lµ ng−êi nhËp c− ph¶i mua gi¸ n−íc cao. Lao ®éng, viÖc lµm Theo quy ®Þnh cña Bé luËt Lao ®éng, quyÒn lµm viÖc cña ng−êi lao ®éng kh«ng phô thuéc vµo viÖc cã hé khÈu th−êng tró. Thùc tÕ viÖc tuyÓn lao ®éng còng kh«ng g¾n víi n¬i c− tró cña ng−êi lao ®éng, cã nghÜa lµ ng−êi di c− vµ së t¹i ®Òu b×nh ®¼ng tr−íc ph¸p luËt trong tuyÓn dông lao ®éng, viÖc lµm. Tuy nhiªn, trong mét sè hoµn c¶nh vµ thêi ®iÓm cô thÓ th× vÊn ®Ò cã kh¸c nhau. ViÖc tuyÓn dông c¸n bé vµo c¸c c¬ quan qu¶n lý, sù nghiÖp thuéc Trung −¬ng ®ãng trªn ®Þa bµn thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ Hµ Néi ®Òu trªn nguyªn t¾c cña Bé LuËt lao ®éng, kh«ng ®ßi hái g¾t gao vÒ hé khÈu, miÔn lµ ®¸p øng yªu cÇu tuyÓn dông cho vÞ trÝ c«ng viÖc. Sè nµy kh«ng nhiÒu, chñ yÕu bao gåm c¸n bé cã tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt cao. Tuy nhiªn, viÖc nhËp hé khÈu cho c¸c ®èi t−îng nµy sau khi cã viÖc lµm còng kh«ng ®¬n gi¶n v× vÉn cÇn nh÷ng ®ßi hái ®i kÌm vÒ thêi gian lµm viÖc, nhµ ë hîp ph¸p t¹i thµnh phè, v.v... §èi víi c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc thuéc ®Þa ph−¬ng cña Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh th× viÖc tuyÓn dông l¹i cã ®iÒu kiÖn b¾t buéc ph¶i cã hé khÈu th−êng tró t¹i hai thµnh phè nh»m môc ®Ých −u tiªn cho lao ®éng së t¹i. §èi víi viÖc tuyÓn dông lao ®éng phæ th«ng cña c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn th× phô thuéc hoµn toµn vµo t×nh tr¹ng cung cÇu lao ®éng khi tuyÓn dông. NÕu nhu cÇu lao ®éng h¹n chÕ th× viÖc tuyÓn dông lao ®éng phæ th«ng ë c¸c doanh nghiÖp thµnh phè kh¸ chÆt chÏ vÒ søc kháe, tr×nh ®é v¨n hãa, vµ nhÊt lµ viÖc −u tiªn lao ®éng cña ®Þa ph−¬ng. Tõ n¨m 2003, sau khi LuËt Doanh nghiÖp söa ®æi cã hiÖu lùc thi hµnh, Nhµ n−íc cã quy ®Þnh cho phÐp c¸c tæ chøc c¸ nh©n ®−îc thµnh lËp doanh nghiÖp dÞch vô viÖc lµm vµ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi ®−îc quyÒn trùc tiÕp tuyÓn Bản quyền thuộc Viện Xã hội học:www.ios.org.vn ... - tailieumienphi.vn