- Trang Chủ
- Luận Văn - Báo Cáo
- Đề tài: Tổ chức công tác kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty Cổ phần Du lịch Dầu khí Phương Đông
Xem mẫu
- BÁO CÁO TỐT NGHIỆP
Đề tài
Tổ chức công tác kế toán tiền lương và các
khoản trích theo lương tại Công ty Cổ phần
Du lịch Dầu khí Phương Đông
1
- MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU ................................ ................................ ................................ ...................... 5
CHƯƠNG 1 ................................ ................................ ................................ .......................... 7
1.1. Một số vấn đề cơ bản về tiền lương và các khoản trích theo lương............................. 7
1.1.1. Bản chất của tiền lương và nguyên tắc trả lương ....................................................... 7
1.1.1.1 . Bản chất của tiền lương ............................................................................................. 7
1.1.1.2. Vai trò, ý nghĩa của tiền lương ................................................................................... 7
1.1.1.3. Nguyên tắc tính trả lương ................................ ................................ .......................... 8
1.1.2. Các hình thức trả lương trong doanh nghiệp .............................................................. 8
1.1.2.1 . Hình thức trả lương theo sản phẩm ............................................................................ 8
1.1.2.2. Hình thức trả lương theo thời gian ................................ ................................ ........... 10
Tiền lương tuần =................................................................................................................ 11
Tiền lương ngày = ................................ ................................ ................................ ............... 11
1.1.2.3. Hình thức lương khoán ............................................................................................ 12
Hình thức trả lương kho án được áp dụng trong thường hợp sản phẩm hay............................ 12
1.1.3. Quỹ tiền lương ................................................................ ................................ ........... 12
1.2. Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương ..................................................... 13
1.2.1. Nhiệm vụ của kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương .............................. 13
1.2.2. Nội dung các khoản trích theo lương ........................................................................ 13
1.2.2.1. Bảo hiểm xã hội (BHXH) ................................ ................................ ........................ 13
Theo chế độ hiện hành, tỷ lệ trích BHXH là 22%, trong đó 16% do doanh ........................... 13
1.2.2.2. Bảo hiểm y tế (BHYT) ............................................................................................ 14
1.2.2.3. Kinh phí công đoàn (KPCĐ)................................ ................................ .................... 14
1.2.2.4. Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) ................................................................................. 14
1.2.3. Hạch toán chi tiết tiền lương và các khoản trích theo lương .................................... 15
1.2.3.1. Hạch toán số lượng lao động ................................................................................... 15
1.2.3.2. Hạch toán thời gian lao động ................................................................................... 15
1.2.3.3. Hạch toán kết quả lao động...................................................................................... 16
1.2.4. Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương ................................ .................... 16
1.2.4.1. Chứng từ kế toán sử dụng ................................ ................................ ........................ 16
1.2.4.2. Tài kho ản sử dụng ................................................................................................... 17
Tổng số tiền lương nghỉ phép KH năm của LĐ .................................................................... 20
Tỉ lệ trích trước = ................................................................................................................. 20
Nợ TK 622 ........................................................................................................................... 20
Có TK 335 ........................................................................................................................... 20
Nợ TK 335 ........................................................................................................................... 20
Có TK 334 ........................................................................................................................... 20
Nợ TK 334 ........................................................................................................................... 20
Có TK 141: Hoàn tạm ứng trừ vào lương ............................................................................. 20
Nợ TK 334 ........................................................................................................................... 21
Có TK 111, 112 ................................................................................................................... 21
Nợ TK 334 ........................................................................................................................... 21
Có TK 512 ........................................................................................................................... 21
Nợ TK 338 (3382, 3383, 3384, 3389)................................................................................... 21
Có TK 111, 112 ................................................................................................................... 21
Nợ TK 3382 ......................................................................................................................... 21
Có TK 111, 112 ................................................................................................................... 21
Nợ TK 334 ........................................................................................................................... 21
Nợ TK 111, 112 ................................................................................................................... 21
Nợ TK 3383 ......................................................................................................................... 21
Có TK 334 ........................................................................................................................... 21
1.2.4.3. Các hình thức sổ sách kế toán sử dụng ..................................................................... 21
2
- CHƯƠNG 2 ................................ ................................ ................................ ........................ 24
2.1. Khái quát chung về Công ty Cổ phần Du lịch Dầu khí Phương Đông ...................... 24
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty Cổ phần Du lịch Dầu khí Phương
Đông.................................................................................................................................... 24
2.1.2. Nội dung hoạt động kinh doanh của Công ty ............................................................ 25
Bảng 1: Một số chỉ tiêu tài chính tổng hợp ....................................................................... 26
2.1.3. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của Công ty ................................ ............................. 27
Sơ đồ 1: Cơ cấu bộ máy quản lý Công ty .......................................................................... 27
Ghi chú: Quan hệ điều hành .............................................................................................. 27
2.2. Đặc điểm tổ chức kế toán của Công ty ....................................................................... 29
2.2.1. Chức năng, nhiệm vụ của bộ máy kế toán ................................................................ 29
2.2.2. Tổ chức bộ máy kế toán................................ ................................ ............................. 29
Sơ đồ 2: Bộ máy kế toán của Công ty ................................................................................ 30
2.2.3.Đặc đ iểm của chế độ kế toán áp dụng tại Công ty ...................................................... 31
Sơ đồ 3: Hình thức sổ Nhật ký chung ................................................................................ 32
Ghi chú: Ghi hàng ngày .................................................................................................... 32
2.2.4. Tổ chức bộ sổ kế toán ................................................................................................ 32
2.3. Thực trạng công tác kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty Cổ
phần Du lịch Dầu khí Phương Đông ................................................................................. 33
2.3.1. Đặc điểm về lao động của Công ty Cổ phần Du lịch Dầu khí Phương Đông ............ 33
Bảng 2: Bảng tổng hợp cơ cấu lao động ............................................................................ 33
Bảng 3: Bảng phân loại trình độ lực lượng lao động ................................ ........................ 34
Bảng 4: Bảng danh sách nhân viên của Khối văn phòng Công ty.................................... 34
2.3.2. Tổ chức hạch toán tiền lương tại Công ty Cổ phần Du lịch Dầu khí Phương Đông 35
2.3.3. Tính lương và các khoản phải trả cho người lao động ............................................. 37
2.3.3.1. Tính lương cho người lao động ................................................................................ 37
Li = Lci + Lvti ................................ ................................ ................................ .................... 37
Lci : Tiền lương cơ bản thực lĩnh theo ngày làm việc thực tế của người .............................. 37
Lvti : Tiền lương vị trí công việc thực lĩnh theo ngày làm việc thực tế ................................. 37
Lci = ................................................................................................................................... 38
(TlminNN là tiền lương tối thiểu chung do Nhà nước quy định theo từng ............................. 38
Hci : Hệ số lương cơ b ản theo Nghị định 205/2004/NĐ-CP của người ................................ 38
Lvti = ................................................................................................ ................................ .. 38
Lpi = .................................................................................................................................... 38
Bảng 5: Bảng hệ số lương bậc vị trí công việc Khối văn phòng Công ty.......................... 39
22 ........................................................................................................................................ 40
22 ........................................................................................................................................ 40
BHXH, BHYT, BHTN (8,5%) = (Hci + Pci) × 730.000 × 8,5% ................................ ........... 41
22 ........................................................................................................................................ 42
22 ........................................................................................................................................ 42
Li = Lci + Lvti + Ltgi + Qu ỹ ĐTN + Phụ cấp ..................................................................... 42
26 ........................................................................................................................................ 44
Nợ TK 64299: 197.093.036................................................................ ................................ .. 45
Có TK 334: 197.093.036 ................................ ................................ ................................ ...... 45
Nợ TK 334: 4.856.033 ......................................................................................................... 45
Có TK 338: 4.856.033 ................................ .......................................................................... 45
2.3.3.2. Tính phụ cấp BHXH phải trả cho người lao động ................................ .................... 45
438.000 ................................................................................................................................ 46
BẢNG THANH TOÁN TRỢ CẤP BHXH .......................................................................... 47
2.3.4. Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty Cổ phần Du lịch Dầu
khí Phương Đông................................................................................................................ 47
2.3.4.1. Chứng từ và tài khoản sử dụng ................................................................................ 47
3
- TK 334: Phải trả công nhân viên .......................................................................................... 48
2.3.4.2. Hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương ................................................. 48
Nợ TK 642: 197.093.036 ..................................................................................................... 48
Có TK 334: 197.093.036 ................................ ................................ ................................ ...... 48
BẢNG PHÂN BỔ TIỀN LƯƠNG VÀ BẢO HIỂM XÃ HỘI ................................ ............... 49
Nợ TK 642: 16.631.916 ....................................................................................................... 50
Có TK 3382: 3.220.356 ........................................................................................................ 50
Nợ TK 3382: 3.220.356 ....................................................................................................... 50
Có TK 112: 3.220.356 ................................ .......................................................................... 50
Nợ TK 3383: 10.729.248 ..................................................................................................... 50
Có TK 112: 10.729.248 ........................................................................................................ 50
Nợ TK 3384: 2.011.734 ....................................................................................................... 50
Có TK 112: 2.011.734 ................................ .......................................................................... 50
Nợ TK 3385: 670.578 ................................ .......................................................................... 50
Có TK 112: 670.578 ............................................................................................................ 50
Nợ TK 334: 5.699.913 ......................................................................................................... 51
Có TK 3383: 4.023.468 ........................................................................................................ 51
2.3.4.3. Thanh toán tiền lương và các kho ản phải trả. ........................................................... 51
CHƯƠNG 3 ................................ ................................ ................................ ........................ 53
3.1. Đánh giá chung về công tác kế toán tiền lương tại Công ty Cổ phần Du lịch Dầu khí
Phương Đông...................................................................................................................... 53
3.1.1. Ưu điểm ..................................................................................................................... 53
3.1.2. Nhược điểm ................................ ................................ ................................ ............... 54
3.2. Một số giải pháp hoàn thiện công tác kế toán tiền lương và các khoản trích theo
lương tại Công ty Cổ phần Du lịch Dầu khí Phương Đông .............................................. 55
KẾT LUẬN ................................ ................................ ................................ ........................ 57
Hà Nội, ngày 25 tháng 05 năm 2010 ................................ ................................ .................... 58
TRẦN THỊ HOA................................................................................................................ 58
4
- LỜI MỞ ĐẦU
Đất nước ta đang trong tiến trình hội nhập kinh tế hàng hoá nhiều thành
phần, vận hành theo cơ chế có sự điều tiết vĩ mô của Nhà nước theo định hướng
XHCN, để đáp ứng được yêu cầu này nước ta cần phải có một đội ngũ cán bộ
công nhân viên có trình độ, tay nghề cao đáp ứng được yêu cầu tất yếu của quá
trình sản xuất kinh doanh sự phát triển của đất nước và nền kinh tế thị trường.
Chính vì vậy việc thu hút những lao động giỏi, có năng lực làm việc quản
lý tốt là một việc làm hết sức khó khăn. Một trong những yếu tố tạo ra sức hút
cho người lao động và các nhà quản lý, nhà đầu tư đó chính là tiền lương cho
người lao động.
Do vậy tổ chức công tác kế toán tiền lương và các kho ản trích theo lương là
một phần trọng yếu trong công tác kế toán của doanh nghiệp. Việc quản lý tốt
tiền lương trong doanh nghiệp góp phần tăng tích luỹ trong xã hội, giảm chi phí
trong giá thành sản phẩm, khuyến khích tinh thần tự giác trong lao động của
công nhân viên. Tiền lương làm cho họ quan tâm đến kết quả sản xuất kinh
doanh, thúc đẩy họ phát huy khả năng sáng kiến cải tiến kỹ thuật nâng cao tay
nghề, năng suất chất lượng, mẫu mã sản phẩm góp phần không nhỏ vào sự phồn
vinh của doanh nghiệp nói riêng và của nền kinh tế quốc dân nói chung.
Nhận thức được vai trò của công tác kế toán, đặc biệt là tiền lương và các
kho ản trích theo lương trong quản lý chi phí sản xuất kinh doanh của công ty là
vấn đề trọng yếu, vì thế em đ ã chọn đề tài: “Tổ chức công tác kế toán tiền lương
và các khoản trích theo lương tại Công ty Cổ phần Du lịch D ầu khí Phương
Đông”.
Kết cấu báo cáo thực tập tốt nghiệp ngoài phần mở đầu và kết luận gồm 3
chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận chung về công tác kế toán tiền lương và các khoản
trích theo lương.
Chương 2: Thực trạng công tác kế toán tiền lương và các khoản trích theo
lương tại Công ty Cổ phần Du lịch Dầu khí Phương Đông.
5
- Chương 3: Giải pháp, phương hướng hoàn thiện công tác kế toán tiền lương
và các khoản trích theo lương tại Công ty Cổ phần Du lịch Dầu khí Phương
Đông.
6
- CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN TIỀN
LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG
1.1. Một số vấn đề cơ bản về tiền lương và các khoản trích theo lương
1.1.1. Bản chất của tiền lương và nguyên tắc trả lương
1.1.1.1. Bản chất của tiền lương
Về bản chất, tiền lương chính là biểu hiện bằng tiền của giá cả sức lao động.
Mặt khác, tiền lương còn là đòn b ẩy kinh tế để khuyến khích người lao động
chấp hành kỷ luật lao động, đảm bảo ngày công, giờ công, tinh thần hăng say lao
động giúp tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp.
1.1.1.2. V ai trò, ý nghĩa của tiền lương
Tiền lương có vai trò rất to lớn nó làm thoả m ãn nhu cầu của người lao
động vì tiền lương là nguồn thu nhập chủ yếu của người lao động, người đi làm
cốt là để nhận được khoản thù lao mà doanh nghiệp trả cho họ để đảm bảo cuộc
sống. Đồng thời đó cũng là khoản chi phí doanh nghiệp bỏ ra để trả cho người
lao động vì họ đ ã làm ra sản phẩm cho doanh nghiệp. Tiền lương có vai trò như
một cầu nối giữa người sử dụng lao động với người lao động. Nếu tiền lương trả
cho người lao động không hợp lý sẽ làm cho người lao động không đảm bảo
được ngày công và kỷ luật lao động cũng như chất lượng lao động, lúc đó doanh
nghiệp sẽ không đạt đ ược mức tiết kiệm chi phí lao động cũng như lợi nhuận
cần có của doanh nghiệp để tồn tại lúc này cả hai bên đều không có lợi. Vì vậy,
công việc trả lương cho người lao động cần phải tính toán một cách hợp lý để cả
hai bên cùng có lợi.
Tiền lương hay tiền công là số tiền thù lao lao động phải trả cho người lao
động theo số lượng lao động và chất lượng lao động mà họ đóng góp vào doanh
nghiệp đảm bảo cho người lao động tái sản xuất sức lao động và nâng cao bồi
dưỡng sức hao phí lao động của họ trong quá trình sản xuất kinh doanh. Ngoài
ra tiền lương do được thưởng thực tế có được để tái sản xuất sức lao động và
đảm bảo cuộc sống lâu dài người lao động còn được hưởng các khoản phụ cấp,
trợ cấp bảo hiểm x ã hội, bảo hiểm y tế,… các khoản này góp phần trợ cấp cho
7
- người lao động và tăng thêm thu nhập cho họ trong các trường hợp khó khăn
hoặc vĩnh viễn mất sức lao động.
Vì vậy tiền lương được coi là đòn bẩy kinh tế kích thích người lao động
hăng say phấn đấu không ngừng học tập nâng cao trình độ để nâng cao hiệu quả
lao động, thúc đẩy quá trình sản xuất kinh doanh phát triển.
Trong điều kiện sản xuất hàng hoá hạch toán tốt tiền lương giúp cho việc
quản lý lao động đi vào nề nếp, đảm bảo nguyên tắc phân phối theo lao động,
ngoài hạch toán tốt tiền lương là điều kiện cần thiết để tính chính xác chi phí sản
xuất kinh doanh vào giá thành sản phẩm từ đó góp phần thực hiện các chính
sách của Đảng và Nhà nước đối với người lao động và ổ n định lưu thông tiền tệ
trên lĩnh vực lãnh thổ.
1.1.1.3. N guyên tắc tính trả lương
Doanh nghiệp và người lao động thoả thuận trong hợp đồng lao động và
dựa trên cơ sở năng suất lao động, chất lượng, hiệu quả công việc. Hoặc là dựa
vào thời gian lao động, hoặc lương khoán sản phẩm.
Người lao động hưởng lương theo công việc, chức vụ của họ thông qua hợp
đồng lao động và thoả ước lao động tập thể. Đối với công nhân trực tiếp sản
xuất kinh doanh được hưởng lương theo tiêu chuẩn cấp bậc kỹ thuật; đối với
viên chức Nhà nước thì được hưởng lương theo tiêu chuẩn nghiệp vụ chuyên
môn.
Ngoài ra, người lao động còn được hưởng lương làm thêm ca, giờ nhưng
phải phù hợp với chỉ tiêu mỗi doanh nghiệp.
1.1.2. Các hình thức trả lương trong doanh nghiệp
1.1.2.1. H ình thức trả lương theo sản phẩm
Trả lương theo sản phẩm là hình thức tiền lương trả cho người lao động căn
cứ vào kết quả lao động và chất lượng sản phẩm, công việc lao vụ đã hoàn thành
và đơn giá tiền lương cho một đơn vị sản phẩm công việc lao vụ đó. Tiền lương
sản phẩm phải trả được xác định:
8
- Tiền lương K hối lượng công việc Đơn giá
sản phẩm = hoàn thành đủ tiêu tiền lương
×
chuẩn chất lượng
Hình thức này được sử dụng rộng rãi với nhiều hình thức cụ thể khác nhau:
- Tiền lương sản phẩm tập thể: Căn cứ vào sản phẩm của cả tổ và đơn giá
chung để tính lương cho cả tổ, sau đó phân phối lại cho từng người theo mức
đóng góp lao động của họ, dựa vào hai yếu tố cơ bản là thời gian làm việc thực
tế và cấp bậc công việc mà người công nhân đảm nhiệm. Do đó làm cho công
nhân quan tâm hơn đến kết quả sản xuất chung, phát triển việc kiểm nghiệm
nghề nghiệp và nâng cao trình độ cho công nhân. Tuy nhiên, phương pháp này
chưa xét đến tinh thần lao động, sự nhanh nhẹn, tháo vát, kết quả lao động của
từng công nhân nên chưa thực sự gắn kết quả lao động của từng người đóng góp
của họ vào công việc chung của tổ.
- Tiền lương sản phẩm gián tiếp: Được áp dụng để tính lương cho công
nhân phụ phục vụ sản xuất mà năng suất của họ ảnh hưởng lớn đến kết quả lao
động của công nhân chính. Hình thức này làm cho mọi người lao động kể cả
công nhân phụ cũng q uan tâm đến kết quả lao động chung của bộ phận, từ đó
làm tốt công việc của mình để có thể tác động hơn đến kết quả công tác của
công nhân chính.
- Tiền lương theo sản phẩm luỹ tiến: Dùng nhiều đ ơn giá tiền lương khác
nhau, tuỳ theo mức độ hoàn thành vượt mức khởi điểm luỹ tiến để tính trả lương
cho công nhân.
Hình thức này khuyến khích mạnh mẽ tăng năng suất lao động và tăng sản
lượng ở những thời điểm quan trọng của sản xuất nhưng thường dẫn đến tình
trạng tốc độ tăng tiền lương cao hơn tốc độ tăng năng suất lao động – một dấu
hiệu xấu trong quản lý lao động và tiền lương. Do vậy, doanh nghiệp chỉ nên áp
dụng phương pháp này như một biện pháp tạm thời trong những hoàn cảnh nhất
định. Việc trả lương cho sản phẩm vượt khởi điểm luỹ tiến phải tính theo kết
quả cả tháng, tránh tình trạng có ngày vượt nhiều, có ngày lại không đạt định
9
- mức, dẫn đến tổng hợp cả tháng, định mức sản phẩm vẫn hụt mà tiền lương nhận
được lại lớn hơn tiền lương cấp bậc hàng tháng.
- Tiền lương tính theo sản phẩm có thưởng: Hình thức này là sự kết hợp
chế độ tiền lương theo sản phẩm với chế độ tiền thưởng. Số sản phẩm làm vượt
định mức sẽ đ ược trả thêm một khoản tiền thưởng ngo ài số lương đã nhận theo
đơn giá lương b ình thường.
Nhìn chung, hình thức trả lương theo sản phẩm có nhiều ưu điểm nhưng nó
cũng gặp phải một số khó khăn đó là việc xây dựng định mức là rất khó, khó xác
định được đơn giá chính xác, khối lượng tính toán phức tạp, dễ chạy theo số
lượng mà không chú ý đ ến chất lượng.
1.1.2.2. H ình thức trả lương theo thời gian
Trả lương theo thời gian là hình thức trả lương căn cứ vào thời gian làm
việc thực tế, cấp bậc kỹ thuật và thang lương của họ. Các doanh nghiệp chỉ áp
dụng hình thức trả tiền lương theo thời gian cho những công việc chưa xác định
được mức lao động, chưa có đơn giá tiền lương sản phẩm. Hình thức trả lương
này thường áp dụng cho lao động làm công tác văn phòng như hành chính, quản
trị, thống kê, kế toán, tài vụ,…Theo hình thức trả lương này thì tiền lương phải
trả cho người lao động được xác định:
Tiền lương Thời gian Đơn giá tiền lương
thời gian làm việc × thời gian
=
Thông thường tiền lương thời gian đ ược chia thành: Tiền lương tháng,
tiền lương tuần, tiền lương giờ.
* Tiền lương tháng: Là tiền lương ttrả cố định hàng tháng trên cơ sở hợp
đồng lao động hoặc trả cho người lao động theo thang bậc lương quy định gồm
tiền lương cấp bậc và các kho ản phụ cấp trách nhiệm, phụ cấp khu vực… (nếu
có).
Mi = Mn × Hi + PC
Trong đó: - Mi: Tiền lương tháng.
- Mn: Mức lương tối thiểu.
- H i: Hệ số cấp bậc lương b ậc i
10
- - PC: Các khoản phụ cấp theo quy định
* Tiền lương tuần: Là tiền lương trả cho một tuần làm việc.
Tiền lương tháng × 12
Tiền lương tuần =
52
* Tiền lương ngày: Là tiền lương trả cho một ngày làm việc và là căn cứ để
tính trợ cấp BHXH phải trả cho cán bộ công nhân viên, trả lương cho cán
bộ công nhân viên những ngày hội họp, học tập và lương hợp đồng.
Tiền lương tháng
Tiền lương ngày =
Số ngày làm việc theo chế độ
* Tiền lương giờ: Là tiền lương trả cho 1 giờ làm việc, làm căn cứ để tính
phụ cấp làm thêm giờ.
Mức lương ngày
Tiền lương giờ =
8 giờ
Hình thức lương thời gian có hai loại là tiền lương thời gian giản đơn và
tiền lương có thưởng:
+ Tiền lương thời gian giản đơn: đây là hình thức sử dụng mức lương và
đơn giá lương cố định để tính lương. Cách tính lương này bỏ qua thái độ lao
động, hình thức sử dụng nguyên vật liệu, máy móc thiết bị công nghệ trong quá
trình lao động.
+ Tiền lương thời gian có thưởng: Thực chất của hình thức này là sự kết
hợp tiền lương thời gian giản đơn và tiền thưởng khi đảm bảo và vượt mức các
chỉ tiêu đã quy định như: Tiết kiệm nguyên vật liệu, đảm bảo giờ công, ngày
công, nâng cao năng suất lao động hay chất lượng sản phẩm.
Tiền lương Tiền lương thời gian Tiền
có thưởng = giản đơn + thưởng
11
- Hình thức này không những phản ánh được trình đ ộ thành thạo, ý thức lao
động, thời gian làm việc thực tế của người lao động mà còn thể hiện đươc thành
tích lao đ ộng của từng người thông qua các chỉ tiêu đã đ ạt được. Do vậy sẽ
khuyến khích được người lao động quan tâm đến trách nhiệm và phần công việc
của mình, tích cực đưa ra các sáng kiến cải tạo có ích cho doanh nghiệp.
1.1.2.3. H ình thức lương khoán
Lương khoán là hình thức trả lương cho người lao động theo khối lượng và
chất lượng công việc mà họ ho àn thành trong một thời gian nhất định.
Hình thức trả lương khoán được áp dụng trong thường hợp sản phẩm hay
công việc khó giao chi tiết, mà phải giao cả khối lượng công việc, hay nhiều
việc tổng hợp phải làm trong một thời gian nhất định với yêu cầu chất lượng
nhất định. Trả lương khoán có thể tạm ứng lương theo phần khối lượng đã hoàn
thành trong từng đợt và thanh toán lương sau khi đã hoàn thành toàn b ộ khối
lượng công việc được hợp đồng giao khoán. Đơn giá khoán xác đ ịnh theo đ ơn vị
hoặc cũng có thể trọn gói cho cả khối lượng công việc hay công trình.
1.1.3. Quỹ tiền lương
Quỹ lương của doanh nghiệp là toàn bộ tiền lương và các khoản trích theo
lương mà doanh nghiệp trả cho tất cả lao động thuộc doanh nghiệp quản lý.
Quỹ lương của doanh nghiệp gồm:
- Tiền lương tính theo thời gian, sản phẩm và tiền lương khoán.
- Tiền lương trả cho người lao động tạo ra sản phẩm hỏng trong phạm vi chế
độ quy định.
- Tiền lương trả cho người lao động trong thời gian ngừng việc sản xuất do
những nguyên nhân khách quan, trong thời gian lao động và được điều đi công
tác, đi làm nghĩa vụ, thời gian nghỉ phép, đi học.
- Các khoản phụ cấp làm thêm giờ, làm đêm.
- Các khoản lương có tính chất thường xuyên.
Ngoài ra, quỹ lương còn được tính cả khoản tiền chi trợ cấp BHXH cho
công nhân viên trong thời gian ốm đau, thai sản, tai nạn lao động…
12
- Về phương diện hạch toán kế toán, quỹ lương của doanh nghiệp đ ược chia
thành 2 loại là: tiền lương chính, tiền lương phụ.
- Tiền lương chính: là tiền lương trả cho người lao động căn cứ vào thời
gian làm việc thực tế bao gồm tiền lương cấp bậc, các khoản phụ cấp.
- Tiền lương phụ: là tiền lương trả cho người lao động khi họ không làm
việc bao gồm nghỉ lễ, nghỉ phép, ngừng sản xuất do nguyên nhân khách quan.
1.2. Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương
1.2.1. Nhiệm vụ của kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương
Để phục vụ điều hành và quản lý lao động tiền lương trong doanh nghiệp
sản xuất kinh doanh, kế toán phải thực hiện những nhiệm vụ sau:
- Tổ chức ghi chép, phản ánh chính xác, kịp thời, đầy đủ số lượng, chất
lượng, thời gian và kết quả lao động.
- Hướng dẫn và kiểm tra các bộ phận trong doanh nghiệp thực hiện đầy đủ,
đúng chế độ ghi chép ban đầu về lao đ ộng, tiền lương. Mở sổ, thẻ kế toán và
hạch toán lao động, tiền lương theo đúng chế độ.
- Tính toán, phân bổ chính xác, đúng đối tượng chi phí tiền lương các khoản
trích theo lương vào chi phí sản xuất kinh doanh của các bộ phận đơn vị sử dụng
lao động.
- Lập báo cáo kế toán và phân tích tình hình sử dụng lao động, quỹ tiền
lương, đề xuất biện pháp khai thác có hiệu quả tiềm năng lao động trong doanh
nghiệp.
1.2.2. Nội d ung các khoản trích theo lương
1.2.2.1. Bảo hiểm xã hội (BHXH)
Quỹ BHXH là khoản chi phí trợ cấp cho cán bộ, công nhân viên trong
trường hợp tạm thời hoặc vĩnh viễn mất sức lao động nhằm giảm bớt những khó
khăn trong đời sống của bản thân khi gặp tai nạn, rủi ro, ốm đau, thai sản.
Nó được hình thành bằng cách trích theo tỷ lệ quy định trên tổng số quỹ lương
cơ bản và các khoản phụ cấp (chức vụ, khu vực…) của người lao động thực tế
phát sinh trong tháng.
Theo chế độ hiện hành, tỷ lệ trích BHXH là 22%, trong đó 16% do doanh
13
- nghiệp nộp và tính vào chi p hí kinh doanh, 6% còn lại do người lao động đóng
góp và được tính trừ vào thu nhập của họ.
1.2.2.2. Bảo hiểm y tế (BHYT)
Quỹ BHYT được sử dụng để thanh toán các khoản tiền khám chữa bệnh,
thuốc chữa bệnh, viện phí,… cho người lao động trong thời gian ốm đau, sinh
đẻ,… Quỹ này được hình thành bằng cách trích theo tỷ lệ quy định trên tổng số
tiền lương cơ bản và các khoản phụ cấp của người lao động thực tế phát sinh
trong tháng. Mục đích của BHYT là tạo lập một mối mạng lưới bảo vệ sức khoẻ
cho toàn cộng đồng, bất kể địa vị xã hội, mức thu nhập cao hay thấp.
Theo quy định hiện hành, tỷ lệ trích BHYT là 4.5%, trong đó người sử
dụng lao động đóng 3% trên tổng quỹ lương của doanh nghiệp và được tính vào
chi phí sản xuất kinh doanh, người lao động đóng 1.5% trên tiền lương tháng và
được tính trừ vào thu nhập của họ.
1.2.2.3. K inh phí công đoàn (KPCĐ)
Kinh phí công đoàn được hình thành do việc trích lập theo tỷ lệ quy định
trên tổng số tiền lương thực tế phải trả cho người lao động thực tế phát sinh
trong tháng, tính vào chi phí sản xuất kinh doanh.
Tỷ lệ trích kinh phí công đo àn theo chế độ hiện hành là 2%. Số kinh phí
công đoàn doanh nghiệp trích được, 1% nộp lên cơ quan quản lý công đo àn cấp
trên, 1% để lại doanh nghiệp chỉ tiêu cho hoạt động công đo àn tại doanh nghiệp.
1.2.2.4. Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN)
BHTN là kho ản hỗ trợ tài chính tạm thời dành cho những người bị mất việc
mà đáp ứng đủ yêu cầu theo Luật định.
Đối tượng được nhận BHTN là những người bị mất việc không do lỗi cá
nhân họ. Người lao động vẫn đang cố gắng tìm kiếm việc làm, sẵn sàng nhận
công việc mới và luôn nỗ lực nhằm chấm dứt tình trạng thất nghiệp. Những
người lao động này sẽ được hỗ trợ một khoản tiền theo tỷ lệ nhất định. Ngoài ra,
chính sách BHTN còn hỗ trợ học nghề và tìm việc đối với người lao động tham
gia BHTN.
14
- Theo quy đ ịnh của Luật Bảo hiểm xã hội thì tỷ lệ trích là 2% theo lương tối
thiểu và hệ số lương của người lao động, trong đó người lao động đóng BHTN
bằng 1% tiền lương, tiền công tháng; người sử dụng lao động đóng bằng 1% quỹ
tiền lương, tiền công tháng.
1.2.3. Hạch toán chi tiết tiền lương và các khoản trích theo lương
1.2.3.1. H ạch toán số lượng lao động
Căn cứ vào chứng từ ban đầu là Bảng chấm công hàng tháng tại mỗi bộ
phận, phòng ban, tổ, nhóm, gửi đến phòng kế toán để tập hợp và hạch toán số
lượng lao động trong tháng đó tại doanh nghiệp và cũng từ bảng chấm công kế
toán có thể nắm được từng ngày có bao nhiêu người làm việc, bao nhiêu người
với lý do gì.
Hàng ngày tổ trưởng hoặc người có trách nhiệm sẽ chấm công cho từng
người tham gia làm việc thực tế trong ngày tại nơi mình quản lý sau đó cuối
tháng các phòng ban sẽ gửi bảng chấm công về phòng kế toán. Tại phòng kế
toán, kế toán tiền lương sẽ tập hợp và hạch toán số lượng công nhân viên lao
động trong tháng.
1.2.3.2. H ạch toán thời gian lao động
Hạch toán thời gian lao động là hạch toán việc sử dụng thời gian lao động
đối với từng công nhân ở từng bộ phận, tổ, phòng ban tại doanh nghiệp nhằm
quản lý, nâng cao hiệu quả sử dụng lao động của doanh nghiệp.
Chứng từ sử dụng để hạch toán thời gian lao động là Bảng chấm công. Bảng
chấm công là bảng tổng hợp dùng để theo dõi ngày công thực tế làm việc, nghỉ
việc, ngừng việc, nghỉ BHXH của từng người cụ thể và từ đó có thể căn cứ tính
trả lương, BHXH.
Hàng ngày tổ trưởng (phòng ban, nhóm) hoặc người uỷ quyền căn cứ vào
tình hình thực tế của bộ phận mình quản lý để chấm công cho từng người trong
ngày và ghi vào các ngày tương ứng trong các cột từ 1 đến 31 theo các kí hiệu
quy đ ịnh. Kế toán tiền lương căn cứ vào các kí hiệu chấm công của từng người
rồi tính ra số ngày công theo từng loại tương ứng để ghi vào các cột 32, 33, 34,
35, 36. Ngày công quy định là 8 giờ nếu giờ lễ thì đánh thêm dấu phẩy.
15
- Ví dụ: 24 công 4 giờ thì ghi 24,4
Tuỳ thuộc vào điều kiện đặc điểm sản xuất, công tác và trình độ hạch toán
đơn vị có thể sử dụng một trong các phương pháp chấm công sau:
- Chấm công ngày: Mỗi khi người lao động làm việc tại đơn vị hoặc làm
việc khác như họp thì mỗi ngày dùng một kí hiệu để chấm công cho ngày đó.
- Chấm công theo giờ: Trong ngày người lao động làm bao nhiêu công việc
thì chấm công theo các kí hiệu đã quy định và ghi số giờ công việc thực hiện
công việc đó bên cạnh kí hiệu tương ứng.
- Chấm công nghỉ bù: Chỉ áp dụng trong trường hợp làm thêm giờ lương
thời gian nhưng không thanh toán lương làm thêm.
1.2.3.3. H ạch toán kết quả lao động
Để hạch toán kết quả lao động trong các doanh nghiệp, kế toán sử dụng các
chứng từ ban đầu khác nhau tuỳ vào loại hình và đặc điểm sản xuất của từng
doanh nghiệp. Mặc dù sử dụng các mẫu chứng từ khác nhau nhưng những chứng
từ này đ ều bao gồm các nội dung cần thiết như: tên công nhân, tên công việc
hoặc sản phẩm, thời gian lao động, số lượng hoàn thành, sản phẩm nghiệm thu,
kỳ hạn và chất lượng công việc hoàn thành,… Các chứng từ ban đầu được sử
dụng phổ biến để hạch toán kết quả lao động là phiếu xác nhận sản phẩm hoặc
khối lượng công việc hoàn thành (Mẫu số 06 - LĐTL), hợp đồng giao khoán
(Mẫu số 08 - LĐTL),…Phiếu xác nhận sản phẩm hoàn thành của đơn vị hoặc cá
nhân người lao động do người giao việc lập và phải có đầy đủ chữ ký của người
giao việc, người nhận việc, người kiểm tra chất lượng sản phẩm và người duyệt.
Sau đó chứng từ này được chuyển cho nhân viên hạch toán phân xưởng để tổng
hợp kết quả lao động to àn đơn vị rồi chuyển về phòng lao động tiền lương xác
nhận, cuối cùng chuyển về phòng kế toán của doanh nghiệp để làm căn cứ tính
lương, thưởng…
1.2.4. Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương
1.2.4.1. Chứng từ kế toán sử dụng
Những chứng từ chủ yếu được sử dụng trong kế toán tiền lương bao gồm:
- Bảng chấm công (Mẫu số 01- LĐTL)
16
- - Phiếu xác nhận sản phẩm hoặc công việc hoàn thành (Mẫu số 06- LĐTL)
- Bảng thanh toán tiền lương (Mẫu số 02 - LĐTL)
Ngoài ra đ ể có đủ những thông tin cần thiết cho việc tính lương của doanh
nghiệp thì có thể sử dụng m ột số chứng từ sau:
- Phiếu báo làm thêm giờ (Mẫu số 07- LĐTL)
- Hợp đồng giao khoán (Mẫu số 08- LĐTL)
- Bảng thanh toán tiền thưởng (Mẫu số 05- LĐTL)
Tuỳ thuộc vào đặc điểm sản xuất kinh doanh của mỗi doanh nghiệp mà
chọn lựa những chứng từ cần thiết cho kế toán tiền lương.
Những chứng từ thường được sử dụng đối với kế toán các khoản trích theo
lương:
- Chứng từ phân bổ BHXH, BHYT, BHTN, KPCĐ (nếu có)
- Biên bản điều tra tai nạn lao động (Mẫu 09- LĐTL)
- Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH (Mẫu số C03- BH)
- Danh sách người lao động hưởng trợ cấp BHXH (Mẫu số C04- BH)
- Phiếu chi
- Báo nợ
Khi người lao động nghỉ ốm do ốm đau, thai sản thì cần có xác nhận của cơ
quan y tế vào phiếu nghỉ BHXH.
1.2.4.2. Tài khoản sử dụng
Để kế toán tính và thanh toán tiền lương, tiền công và các khoản khác với
người lao động, tình hình trích lập và sử dụng các quỹ bảo hiểm xã hội, hảo
hiểm y tế, kinh phí công đo àn, bảo hiểm thất nghiệp, kế toán sử dụng một số tài
kho ản sau:
* Tài khoản 334- Phải trả người lao động: Tài khoản này phản ánh tiền
lương, các khoản thanh toán trợ cấp bảo hiểm xã hội, tiền thưởng,… và các
kho ản thanh toán khác có liên quan đ ến thu nhập của người lao động.
Kết cấu của tài khoản này như sau:
17
- Bên N ợ:
- Các khoản tiền lương, tiền thưởng, BHXH và các kho ản khác đã trả, ưng
trước cho người lao động.
- Các khoản khấu trừ vào tiền lương và thu nhập của người lao động.
- Các khoản tiền lương và thu nhập của người lao động chưa lĩnh, chuyển
sang các khoản thanh toán.
Bên Có:
- Các kho ản tiền lương, tiền công, tiền thưởng có tính chất lương, BHXH
và các khoản khác còn phải trả, phải chi cho người lao động.
Dư Nợ (nếu có): Số tiền trả thừa cho người lao động.
Dư Có: Tiền lương, tiền công, tiền thưởng có tính chất lương và các khoản
khác còn phải trả cho người lao động.
Tài khoản này được mở chi tiết theo 2 Tài kho ản cấp 2:
TK 3341 - Phải trả công nhân viên: Phản ánh các khoản phải trả và tình
hình thanh toán các khoản phải trả cho công nhân viên của doanh nghiệp về tiền
lương, tiền thưởng có tính chất lương, BHXH và các khoản phải trả khác thuộc
về thu nhập của công nhân viên.
TK 3348- Phải trả người lao động khác: Phản ánh các khoản phải trả và
tình hình thanh toán các khoản phải trả cho người lao động khác ngoài công
nhân viên của doanh nghiệp về tiền lương, tiền thưởng (nếu có) có tính chất về
tiền công và các khoản khác thuộc về thu nhập của người lao động.
* Tài khoản 338- Phải trả, phải nộp khác: Tài khoản này phản ánh các
kho ản phải trả, phải nộp cho cơ quan pháp luật; cho các tổ chức đoàn thể xã hội;
cho cấp trên về kinh phí công đoàn; bảo hiểm x ã hội, y tế, các khoản cho vay,
cho mượn tạm thời, giá trị tài sản thừa chờ xử lý…
Kết cấu tài kho ản này như sau:
Bên N ợ:
- Các khoản đã nộp cho cơ quan quản lý.
- Kho ản bảo hiểm xã hội phải trả cho người lao động.
- Các khoản đã chi về kinh phí công đoàn.
18
- - Xử lý giá trị tài sản thừa, các khoản đã trả, đã nộp khác.
Bên Có:
- Trích BHXH, BHYT, KPCĐ, BHTN tính vào chi phí kinh doanh, khấu
trừ vào lương công nhân viên.
- Giá trị tài sản thừa chờ xử lý.
- Số đã nộp, đã trả lớn hơn số phải nộp, phải trả được cấp bù.
- Các khoản phải trả khác.
Dư Nợ (nếu có): Số trả thừa, nộp thừa, vượt chi chưa được thanh toán.
Dư Có: Số tiền còn phải trả, phải nộp; giá trị tài sản thừa chờ xử lý.
TK 338 có các tài khoản cấp 2:
3382- Kinh phí công đoàn.
3383- Bảo hiểm x ã hội.
3384- Bảo hiểm y tế.
3389- Bảo hiểm thất nghiệp.
+ Phương pháp hạch toán:
- H àng tháng căn cứ vào tổng số tiền lương phải trả công nhân viên trong
tháng, kế toán trích BHXH, BHYT, KPCĐ, BHTN theo tỷ lệ quy định tính vào
chi phí sản xuất kinh doanh của các bộ phận sử dụng lao động.
Nợ TK 622, 627, 641, 642: Phần tính vào chi phí ( DN phải nộp 22%)
Nợ TK 334: Phần trừ vào thu nhập của người lao động (8.5%)
Có TK 338: Tổng số BHXH, BHYT, KPCĐ, BHTN
Trong đó: Có TK 3382: 2%
Có TK 3383: 22%
Có TK 3384: 4.5%
Có TK 3389: 2%
Trong trường hợp các doanh nghiệp sản xuất không có điều kiện bố trí cho
lao động trực tiếp nghỉ phép đều đặn giữa các kỳ hạch toán thì phải dự toán tiền
lương nghỉ phép của họ để tiến hành trích tính vào chi phí các kỳ hạch toán theo
số dự toán. Mục đích này là không làm giá thành sản phẩm thay đổi đột ngột khi
19
- số lượng lao động trực tiếp nghỉ phép nhiều trong một kỳ hạch toán nào đó.
Cách tính tiền lương nghỉ phép trích trước như sau:
Mức trích trước tiền lương Tiền lương chính Tỷ lệ trích trước
nghỉ phép của LĐ theo kế = phải trả × cho LĐ trong kỳ
hoạch
Tổng số tiền lương nghỉ phép KH năm của LĐ
Tỉ lệ trích trước =
Tổng tiền lương chính KH năm của LĐ
- Khi trích trước tiền lương nghỉ phép kế toán ghi:
Nợ TK 622
Có TK 335
- Khi tính tiền lương nghỉ phép phải trả cho nguời lao động:
Nợ TK 335
Có TK 334
- Phản ánh khoản phụ cấp, trợ cấp, tiền thưởng có nguồn bù đắp riêng như:
Trợ cấp ốm đau từ quỹ BHXH, tiền thưởng thi đua từ quỹ khen thưởng phải trả
cho người lao động, kế toán ghi:
N ợ TK 3383: Trợ cấp ốm đau từ quỹ BHXH
N ợ TK 3531: Tiền thưởng thi đua trích từ quỹ khen thưởng
N ợ TK 3532: Tiền trợ cấp trích từ quỹ phúc lợi
Có TK 334
- Phản ánh các khoản khấu trừ vào thu nhập của người lao đ ộng như: Tiền
tạm ứng thừa, BHXH, BHYT mà người lao động phải nộp, thuế thu nhập cá
nhân, kế toán ghi:
Nợ TK 334
Có TK 141: Hoàn tạm ứng trừ vào lương
Có TK 1388: Các khoản phạt, bồi thường phải thu
Có TK 338: Thu hộ các quỹ BHXH, BHYT, BHTN
20
nguon tai.lieu . vn