Đề tài: Thuế và hạch toán thuế trong doanh nghiệp

- 1 - ĐỀ TÀI Thuế và hạch toán thuế trong doanh nghiệp LỜI MỞ ĐẦU  Thuế là nguồn thu quan trọng hàng đầu của ngân sách nhà nước để duy trì hoạt động của bộ máy nhà nước, phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng. Thuế còn là công cụ quản lí vĩ mô để điều tiết và định hướng cho sự phát triển kinh tế của nền kinh tế quốc gia theo các mục tiêu kinh tế chính trị xã hội trong từng giai đoạn nhất định. Hệ thống thuế của một quốc gia bao gồm nhiều loại thuế khác nhau bao trùm lên mọi hoạt động của nền kinh tế.Tuy hiên các loại thuế đều có những yếu tố căn bản giống,bao gồm :Tên gọi, đối tượng tính thuế, thuế suất ,giá tính thuế, thủ tục thu - nộp thuế …. Sau đây giới thiệu một số loại thuế áp dụng cho các doanh nghiệp trong hệ thống thuế Việt Nam trên các mặt:căn cứ tính thuế và phương pháp kế toán từng loại thuế theo quy định trong kế toán tài chính Chính vì những vấn đề liên quan trong cuộc sống giúp em nghiên cứu đề tài : “Thuế và hạch toán thuế trong doanh nghiệp” đề tài này bao gồm các phần như sau : Phần 1: Tổng quan về thuế - mối quan hệ giữa kế toán tài chính và thuế trong quá trình quản lý và hành thu thuế ở doanh nghiệp. Phần 2: Phương pháp hạch toán kế toán các loại thuế trong doanh nghiệp. Phần 3: Các giải pháp hoàn thiện kế toán tài chính để nâng cao hiệu quả quản lý và thu thuế tại các doanh nghiệp. - 2 - PHẦN I: TỔNG QUAN VỀ THUẾ - MỐI QUAN HỆ GIỮA KẾ TOÁN TÀI CHÍNH VÀ THUẾ TRONG QUÁ TRÌNH QUẢN LÝ VÀ HÀNH THU THUẾ Ở DOANH NGHIỆP 1.1 Khái niệm chung về thuế và các loại thuế 1.1.1 Khái niệm về thuế Thuế là nguồn thu quan trọng hàng đầu của ngân sách nhà nước để duy trì hoạt động của bộ máy nhà nước, phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng. Thuế còn là công cụ quản lý vĩ mô để điều tiết và định hướng cho sự phát triển kinh tế quốc gia theo các mục tiêu kinh tế- chính trị- xã hội trong từng giai đoạn nhất định. 1.1.2 Các loại thuế Hệ thống thuế Việt Nam bao gồm các loại thuế sau: -Thuế GTGT: là loại thuế gián thu đánh vào sự tiêu dùng hàng hoá, dịch vụ. Thuế này do các nhà sản xuất, kinh doanh và cung cấp dịch vụ nộp, nhưng người tiêu dùng là đối tượng chịu thuế thông qua giá cả hàng hoá và dịch vụ. Về thực chất đây là một loại thuế đánh vào người tiêu dung. Thuế GTGT có 3 loại hình lớn đó là thuế GTGT về doanh thu, thuế GTGT về tài sản, thuế GTGT về thu nhập. - Thuế tiêu thụ đặc biệt: là một loại thuế gián thu, đánh vào một số hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế theo qui định của luật thuế tiêu thụ đặc biệt. Thuế được cấu thành trong giá cả hàng hóa, dịch vụ và do người tiêu dùng chịu khi mua hàng hóa, sử dụng dịch vụ. - Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu là một loại thuế đánh vào các hàng hoá mậu dịch, phi mậu dịch được phép xuất khẩu, nhập khẩu qua biên giới Việt Nam - Thuế thu nhập doanh nghiệp là một loại thuế trực thu đánh vào lợi nhuận của các doanh nghiệp. Ở Việt Nam, Luật thuế thu nhập doanh nghiệp được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua ngày 10/5/1997 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/1999 thay cho Luật thuế lợi tức. - Thu trên vốn: Căn cứ để xác định số vốn bình quân phải tính tiền thu về sử dụng vốn trong kỳ, gồm: - 3 - a. Tờ khi nộp tiền thu về sử dụng vốn b. Các chứng từ chứng minh về những biến động vốn trong kỳ c. Các báo cáo kế toán có liên quan đến tình hình quản lý sử dụng vốn của ngân sách tại đơn vị. d. Bảng kê khai quyết toán thu về sử dụng vốn e. Các chứng từ khác mà cán bộ thuế điều tra , khai thác được. f. Các chứng từ này phản ảnh được số vốn ngân sách cấp. -Thuế tài nguyên: là một khoản thu bắt buộc đối với các tổ chức và cá nhân có hoạt động khai thác tài nguyên thiên nhiên không phụ thuộc vào cách thức tổ chức và hiệu qủa sản xuất kinh doanh của người khai thác. - Thuế nhà đất: là một phép cộng thuế nhà với thuế đất. Vậy là nhà và đất bị coi như hai vật, hai đối tượng tính thuế riêng biệt. Cách nghĩ đơn giản như vậy không phản ánh đúng hiện thực khách quan. Chỉ có thể coi đất như một vật độc lập nếu trên nó không có nhà. Một khi trên đất đã có nhà, nó không còn độc lập nữa, mà trở thành một bộ phận cấu thành nhà. Tách khỏi đất, nhà không còn. Đất đã có nhà không thể sử dụng làm việc khác, ngoài làm nền cho nhà. Trong một khuôn viên, nhà đất kết thành một khối vật chất thống nhất. Tách chúng thành hai vật, hai đối tượng tính thuế là sự chia cắt khiên cưỡng chỉ có trong nhận thức. - Và các loại thuế khác. 1.2. Mối quan hệ giữa kế toán tài chính và thuế trong quá trình quản lý và hành thu thuế ở doanh nghiệp 1.2.1. Chứng từ kế toán Chứng từ kế toán là căn cứ quan trọng hàng đầu cho việc xem xét xác định đối tượng chịu thuế đôí tượng tính thuế, thuế suất cũng như việc hành thu thuế của cơ quan thuế. Đối với thuế GTGT tính theo phương pháp khấu trừ thì chứng từ kế toán là cơ sở để xác định thuế đầu vào mà đơn vị được khấu trừ cũng như thuế đầu ra mà đơn vị phải nộp. Trên cơ sở chứng từ kế toán mới có thể xác định đúng đắn, hợp pháp số thuế GTGT mà doanh nghiệp còn phải nộp hoặc còn đươc khấu trừ hoặc được hoàn lại. - 4 - Đối với thuế GTGT tính theo phương pháp trực tiếp thì chứng từ kế toán là căn cứ phục vụ cho việc xác định GTGT mà qua đó xác định mức thuế GTGT mà doanh nghiệp phải nộp. Đối với thuế TTĐB thì chứng từ kế toán là căn cứ để xác định dạnh mục số lượng sản phẩm hàng hoá và dịch vụ cũng như doanh thu thực hiện nhằm xác định giá chịu thuế và qua đó xác định mức thuế TTĐB phải nộp. Đối với thuế nhập khẩu thì chứng từ kế toán liên quan đến hàng xuất khẩu, nhập khẩu và các thủ tục hải quan là căn cứ để xác định giá tính thuế và mức thuế phải nộp. Đối với thuế thu nhập doanh nghiệp thì chứng từ kế toán là căn cứ pháp lý quan trọng để xác định các khoản chi phí hợp lý được khấu trừ vào kết quả kinh doanh nhằm xác định đúng đắn thu nhập chịu thuế. Nói một cách chung nhất thì thông tin kế toán từ chứng từ kế toán là điều kiện không thể thiếu được trong quá trình hành thu thuế, kiểm tra thuế.Chính chứng từ kế toán tạo ra những minh chứng việc chấp hành luật thuế của các doanh nghiệp bởi vì hoá đơn chứng từ đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong kinh doanh và hạch toán qua đó phải đảm bảo sự trung thực của mỗi số liệu và các nguyên tắc luật định cho từng loại hoá đơn, chứng từ. Trên cơ sở đó các cơ quan chức năng thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước xác định nghĩa vụ đóng góp của cơ sở kinh doanh vào ngân sách nhà nước qua các loại thuế có liên quan. Ngoài ra chứng từ kế toán còn là cơ sở cho việc xét hoàn lại thuế gia trị gia tăng theo qui định của pháp luật. 1.2.2. Phương pháp tính giá Luật thuế cũng chi phối đến phương pháp tính giá và việc sử dụng phương pháp tính giá khi doanh nghiệp mua sắm tài sản vật tư hàng hoá đều có liên quan đến các loại thuế nằm trong giá thanh toán cho bên bán .Tuỳ theo đối tượng nộp thuế mà thuế phát sinh khi mua tài có thể nằm trong giá trị hoặc không nằm trong giá trị cuả tài sản, khi bán sản phẩm hàng hoá dịch vụ thì thuế cũng là một bộ phận nằm trong giá thanh toán mà khách hàng phải chịu và cũng tuỳ theo đối tượng nộp thuế mà thuế có thể nằm trong doanh thu bán hàng hoặc ngoài doanh thu bán hàng.Các luật thuế cũng ảnh hưởng đến đầu vào cũng như đầu ra của quá trình sản xuất kinh doanh nên nó cũng chi phối đến việc - 5 - tính giá để phản ánh tình hình tài sản cũng như tình hình kết quả hoạt động của doanh nghiệp. Ngoài ra luật thuế còn chi phối đến việc định giá chuyển giao và chuyển giá của các công ty đa quốc gia có đầu tư tại quốc gia mình thông qua các công ty con. 1.2.3 Phương pháp tài khoản và ghi sổ kép Việc ghi nhận thông tin từ chứng từ kế toán mới chỉ cho phép kiểm tra xem xét từng nghiệp vụ kinh tế cụ thể phát sinh trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp. Trong khi đó yêu cầu tính thuế của một số loại thuế mà đặc biệt là thuế GTGT và thuế thu nhập doanh nghiệp lại cần những thông tin tổng hợp theo những tiêu thức được xác lập trên tài khoản kế toán, như thuế GTGT được khấu trừ của tài sản cố định, hàng hoá dịch vụ các loại chi phí bán hàng, chi phí quản lí doanh nghiệp …..Hơn thế nữa trong từng tài khoản lại còn phải chi tiết theo từng nội dung kinh tế cụ thể như trong chi phí quản lí doanh nghiệp (TK642) còn phải chi tiết thành chi phí nhân viên, chi phí khấu hao, chi phí vật liệu chi phí về đồ dùng văn phòng … Những thông tin tổng hợp được thu thập xử lý từ phương pháp tài khoản và ghi sổ kép giúp cơ quan hành thu thuế xem xét mức độ hợp lý của từng loại chi phí cũng như của từng bộ phận chi phí so với tổng thể trong cấu thành chi phí đựơc tính trừ vào kết quả kinh doanh nhằm xác định thu nhập chịu thuế. Ngoài ra cũng thông qua phương pháp tài khoản và ghi sổ kép thực hiện được việc ghi chép, phân bổ các khoản thuế đầu vào liên quan đến nhiều đối tượng chịu các loại thuế khác nhau (như thuế GTGT và thuế TTĐB). Đồng thời cũng thực hiện việc phân bổ chi phí liên quan đến các kỳ kế toán cũng như việc lập các khoản dự phòng nhằm xác định đúng đắn thu nhập chịu thuế từng kỳ. Nói một cách khác bằng phương pháp tài khoản và ghi sổ kép kế toán tài chính sẽ cung cấp thông tin cho cán bộ thuế, cũng như bản thân doanh nghiệp những căn cứ để xác định các yếu tố cần thiết nằm trong căn cứ tính thuế của một số loại thuế quan trọng như thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng thu trên vốn . 1.2.4 Báo cáo tài chính Báo cáo tài chính trong đó có bộ phận báo cáo về nghĩa vụ thuế nằm trong báo cáo kết quả hoạt đông kinh doanh là nguồn thông tin quan trọng đối với các cơ quan chức năng trong việc xem xét tình hình thực hiện nghĩa vụ thuế của các doanh nghiệp. Đồng ... - tailieumienphi.vn