Đề tài: Thực trạng của đình công Việt Nam hiện nay, kiến nghị và giải pháp để giảm thiểu tình trạng đình công bất hợp pháp ở Việt Nam

Sinh viên thực hiện LỜI NÓI ĐẦU Trong nền kinh tế thị trường Xã Hội Chủ Nghĩa, quan hệ lao động giữa người lao động và người sử dụng lao động diễn ra trên cơ sở tự nguyện và bình đẳng. Chúng ta luôn hiểu rõ sự tác động này là tác động qua lại có lợi đôi bên.Người lao động bỏ sức lao động để kiếm thu nhập và người chủ bỏ tiền để mua sức lao động tạo lợi nhuận.Có lẽ vì thế đình công hiện nay đang trở thành một vấn đề phổ biến. Đình công không phải là điều xa lạ trên thế giới cũng như ở Việt Nam đó là quyền của người lao động để bảo vệ lợi ích hợp pháp cho riêng mình. Tuy nhiên các cuộc đình công trong thời gian gần đây diễn ra ngày càng nhiều với quy mô, tính chất càng lớn, diễn biến phức tạp hơn vượt ra ngoài phạm vi đòi quyền cơ bản và có yếu tố mong muốn cao hơn về quyền lợi, đặc biệt hầu hết các cuộc đình công đều diễn ra trái pháp luật. Điều đó đặt ra những vấn đề nóng hổi yêu cầu các cơ quan chức năng cần nhìn nhận thật khách quan và chính xác để kịp thời giải quyết tình trạng này gia tăng. Vì thế, em xin được chọn đề tài: “ Thực trạng của đình công việt nam hiện nay,kiến nghị và giải pháp để giảm thiểu tình trạng đình công bất hợp pháp ở việt nam.”. Việc tìm hiểu, nghiên cứu về vấn đề đình công sẽ giúp cho mỗi sinh viên chúng ta, đặc biệt là các sinh viên thuộc khối ngành kinh tế­xã hội hiểu rõ hơn về luật Lao Động, cụ thể là việc hiểu biét chính xác về các mối quan hệ lao động trong xã hội để trang bị đủ kiến thức, tránh sau này mắc các sai lầm khi đình công do không hiểu biết luật, điều mà hầu hết mọi người đều vướng phải khi đình công hiện nay. Và từ đó sẽ giúp chúng ta học tốt hơn môn Quan hệ lao động. Sau đó tích lũy thêm kiến thức cho công việc tương lai và góp phần nhỏ bé của mình cho sự ngiệp xây dựng nước nhà. Chúng em xin chân thành cảm ơn cô /thầy ...đã hướng dẫn em rất nhiều trong quá trình hoàn thành bài tiểu luận. Mặc dù có nhiều cố gắng nhưng bài viết này vẫn không thể tránh khỏi thiếu sót. Em rất mong sự đóng góp ý kiến của cô/thầy và các bạn. Sinh viên thực hiện 1 Sinh viên thực hiện CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG CHO ĐỀ TÀI Hiện nay, đình công đã và đang trở thành một vấn đề khá nóng bỏng của xã hội thế nhưng có khá nhiều người còn mơ hồ về tình trạng này. Chương I sẽ đưa ra những thông tin cơ bản nhất để chúng ta có thể nắm rõ hơn về đình công. I. Khái niệm đình công Theo điều 172 Bộ luật Lao Động của nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam có nêu rõ “Đình công là sự ngừng việc tạm thời, tự nguyện và có tổ chức của tập thể lao động để giải quyết tranh chấp lao động tập thể”. Các tranh chấp lao động tập thể được hiểu là các vấn đề về tiền lương, đời sống vật chất, tinh thần và điều kiện làm việc của người lao động... Như vậy đình công là quyền cơ bản của người lao động được pháp luật ghi nhận. II. Nguyên nhân xảy ra đình công Những xung đột về quyền lợi giữa người lao động và người sử dụng lao động không được giải quyết thỏa đáng là nguyên nhân chính dẫn đến đình công. Bên cạnh đó vẫn có thể kể đến nhiều nguyên nhân quan trọng khác. Cụ thể là : 1. Về phía người lao động và tập thể lao động. 1.1 Bất mãn về lương và quyền lợi. Việc trả lương ngang bằng với công nhân của công ty nước ngoài thì vượt khỏi sức của Nhà nước, điều đó dẫn đến sự bất mãn vì chênh lệch lớn giữa mức lương của công nhân tại Doanh nghiệp trong và ngoài Quốc doanh. Với những công nhân làm việc cho các công ty nước ngoài thì lương tạm gọi là cao, nhưng đơn đặt hàng nhiều thì họ phải làm việc tối đa. Song có rất ít người chủ chịu trả thêm tiền ngoài giờ theo đúng quy định của pháp luật. Nhiều công ty nhất là công ty nước ngoài không trả các quyền lợi như Bảo Hiểm, trợ cấp thất nghiệp, an sinh xã hội...cho công nhân. 1.2 Nhận thức của người lao động. Hầu hết lượng các lao động đến từ nông thôn do đó chưa có tác phong lao động công nghiệp, chưa hiểu nhiều về Pháp luật, chưa biết bảo vệ quyền và lợi ích của mình theo đúng quy định của Pháp luật. Nên họ dễ bị kích động, lôi kéo, và tiến hành đình công khi quyền và lợi ích của họ bị vi phạm. 2. Về phía người sử dụng lao động. Đa số đình công thường bắt nguồn từ sự vi phạm Pháp luật lao động của người sử dụng lao động. Họ muốn đạt lợi nhuận tối đa bằng đủ cách như tăng 2 Sinh viên thực hiện cường độ lao động, tăng ca, nợ tiền đóng bảo hiểm xã hội của người lao động, tiền thưởng thấp, không ký hợp đồng lao động … Một số chủ sử dụng lao động còn quản lý hà khắc, đối xử thô bạo, xúc phạm nhân phẩm người lao động. 3. Về phía cơ quan quản lý nhà nước về lao động. Các cơ quan Nhà nước còn bộc lộ nhiều thiếu sót, khuyết điểm : Tổ chức, trình độ của cán bộ các cấp chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế. Buông lỏng trong quản lý. Việc tuyên truyền, phổ biến, giáo dục Pháp luật lao động, Luật Doanh nghiệp…, chưa được tiến hành thường xuyên, đầy đủ, kịp thời đến người lao động và người sử dụng lao động tại các Doanh nghiệp. Chậm đưa ra những Chính sách cải thiện đời sống người lao động. 4. Về phía tổ chức Công Đoàn cơ sở. Công Đoàn là cầu nối để giải quyết tranh chấp giữa người lao động và người sử dụng lao động. Nhưng hiện nay, vai trò của Công Đoàn thật “mờ nhạt”. ­ Số lượng Công Đoàn không nhiều. ­ Chất lượng hoạt động của các Công Đoàn không cao. Đáng thất vọng, chưa có một cuộc đình công nào do Công Đoàn đứng ra tổ chức, lãnh đạo theo quy định pháp luật. Rõ ràng đây là một sự thật cần được cải thiện. Mặt khác nâng cao đời sống cho công nhân, giảm mức độ rủi ro cho họ trong lao là một trong những việc làm thiết yếu nhằm góp phần giải quyết tình trạng quan hệ lao động thông qua đình công hiện nay. III. Mục tiêu của đình công Mục tiêu của đình công là nhằm tạo sức ép lên giới chủ hoặc nhà cầm quyền bằng cách gây những thiệt hại về kinh tế ở một mức độ nhất định, nhằm đòi hỏi ở mức độ cao hơn về quyền và lợi ích cho người lao động. Ví dụ đình công đòi tăng lương, chế độ bảo hiểm, chế độ an sinh, chế độ thất nghiệp... IV. Vậy thế nào là các cuộc đình công bất hợp pháp? Điều 173 : Đình công gọi là bất hợp pháp nếu : 1. Không phát sinh từ tranh chấp lao động tập thể. 2. Không do người lao động cùng làm trong một doanh nghiệp tiến hành. 3. Khi vụ tranh chấp lao động tập thể chưa được hoặc đang được cơ quan, tổ chức giải quyết theo quy định của Bộ luật này. 4. Vi phạm các thủ tục tiến hành đình công quy định trong Bộ luật này. 5. Việc tổ chức và lãnh đạo đình công không tuân theo quy định. 3 Sinh viên thực hiện 6. Đình công tại doanh nghiệp trong Danh mục do Chính phủ quy định. 7. Khi đã có quyết định hoãn hoặc ngừng đình công. CHƯƠNG II:THỰC TRẠNG ĐÌNH CÔNG Ở NƯỚC TA Sau khi đã tìm hiểu sơ nét về vấn đề đình công ở Chương I, Chương II sẽ cho chúng ta cái nhìn cụ thể hơn về đình công trên thực tế đã và đang diễn ra như thế nào. Đề từ đó chúng ta có thể hiểu được tại sao đình công lại trở thành một vấn đề nóng bỏng của xã hội hiện nay đến như vậy ? Hiện nay đình công đang là một vấn để nóng bỏng và là một hiện tượng quan hệ lao động tự nhiên trong nền kinh tế thị trường.Nó biểu hiện một sự bế tắc trong quan hệ lao động khi có sự xung đột về quyền và lợi ích giữa người lao động và người sử dụng lao động mà sự xung đột này không được giải quyết kịp thời.Bản chất của đình công thường thay đổi và phát triển cùng với sự phát triển của xã hội trong các giai đoạn khác nhau của quá trình phát triển. Về xu hướng : các vụ đình công đang có xu hướng gia tăng năm sau cao hơn năm trước. 2.1.Số lượng, phạm vi, quy mô các cuộc đình công hiện nay 2.1.1.Số lượng Tại hội nghị "Tổng kết tình hình năm 2014 và triển khai nhiệm vụ năm 2015", Bộ Lao động Thương binh và Xã hội cho hay từ năm 2005 đến nay, cả nước đã xảy ra hơn 3.620 cuộc đình công. Trong đó, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài như Đài Loan, Hàn Quốc, Nhật Bản... chiếm 75,4% với gần 2.722 cuộc. Tỷ lệ này đang có xu hướng tăng dần qua các năm, nhất là từ 2011. Năm 2011, số vụ đình công đạt mức kỷ lục với 857 cuộc diễn ra trong vòng 11 tháng . Con số này của năm 2012 là 539 vụ, năm 2013 là 350 vụ, năm 2014 là 351 vụ,7 tháng đầu năm 2015, cả nước có hơn 198 cuộc và nếu những tháng cuối năm chúng ta thực hiện tốt các công tác đoàn thể ,giám sát, quan tâm hơn với người lao động một cách “Thiết thực” nhất thì con số đình công cũng ước chừng trên 300 cuộc (Nguồn: vnexpress.net theo bộ LĐTBXH) Bảng 02.1 :Số liệu số lượng các vụ đình công từ 2005­2014 4 Sinh viên thực hiện Năm 2005 2006 2007 Số 147 150 541 lượng 2008 2009 2010 330 216 139 2011 2012 2013 2014 857 539 350 351 Hiện nay đình công xảy ra chủ yếu ở các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài : 67,4% (trong đó chiếm nhiều nhất là công ty của Đài Loan :32%, Hàn Quốc 27,1%) ; doanh nghiệp tư nhân: 25,4% và doanh nghiệp nhà nước chiếm 7,2%. Nhưng cũng đáng mừng khi số vụ đình công ở doanh nghiệp Nhà nước đang giảm dần dù số vụ đình công tại khối doang nghiệp dân doanh lại tăng.Theo sự khảo sát phỏng vấn cho thấy nguyên nhân của các cuộc đình công tại các doanh nghiệp có vốn FDI cao hơn là do mức lương nền của công nhân không cao, chủ yếu thu nhập do làm tăng giờ hoặc ép doanh số sản phẩm, hơn nữa đãi ngộ lại kém, tác phong của các công ty có vốn nước ngoài lại đòi hỏi chuyên nghiệp chính xác về sinh hoạt lao động một cách thái quá dẫn đến tình trạng bất đồng trong quá trình lao động giữa người lao động và chủ doanh nghiệp. 2.1.2.Phạm vi Theo thống kê từ 2005 đến nay đình công xảy ra nhiều nhất tại các kinh tế trọng điểm phía nam, khu công nghiệp của TPHCM và Bình Dương( chiếm hơn 80%), Đồng Nai và các tỉnh khác chiếm 17,4 % trên tổng số các cuộc đình công trong cả nước. Hiện nay, đình công có xu hướng phát triển ra các tỉnh miền Trung và miền Bắc như Đà Nẵng, Hà Nội, Hải Dương, Hưng Yên, Hải Phòng... Một số khu công nghiệp hay diễn ra đình công như Sam Yang, Huê Phong,.. ở thành phố Hồ Chí Minh; Doanh Đức ở Bình Dương; King Toys ở Đà Nẵng; Canon ở Hà Nội ,Sam sung ở Bắc Ninh và một số khu công nghiệp khác ở các tỉnh miền bắc như KCN Vsip thủy nguyên ­Hải phòng,KCN Phố nối A­Hưng yên,.... 2.1.3.Quy mô. Bình quân số người tham gia mỗi cuộc đình công là khoảng từ 700­1.000 ngàn người, thời gian bình quân diễn ra một cuộc đình công là 2,1 ngày. Tuy nhiên, một số cuộc đình công có đông người tham gia, thời gian dài có xu hướng gia tăng. Công nhân ngày càng ý thức được quyền lợi của mình nên quy mô các cuộc đình công cũng theo đó mà tăng dần. Như có hiện tượng phản ứng dây chuyền một số cuộc đình công, có cuộc đình công kéo dài nhiều ngày với hàng vạn người tham gia, thậm chí còn có những hành động quá khích, như đánh người gây thương tích, đập phá máy móc, nhà xưởng, tài sản doanh nghiệp... 5 ... - tailieumienphi.vn