Xem mẫu
- GVHD: TS Bùi Văn Danh L P: 210702701
B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TRƯ NG I H C CÔNG NGHI P TP.HCM
TÀI: “XÂY D NG CHÍNH PH I N
T VI T NAM”
GVHD : TS. BÙI VĂN DANH
2
- GVHD: TS Bùi Văn Danh L P: 210702701
M CL C
PH N M U ............................................................................................ 7
1. Gi i thi u tài .......................................................................................... 7
2. i tư ng, ph m vi nghiên c u c a tài .................................................. 8
3. Phương pháp nghiên c u ............................................................................ 8
4. Ph m vi nghiên c u .................................................................................... 8
5. K t qu nghiên c u ..................................................................................... 9
PH N N I DUNG ....................................................................................... 10
CHƯƠNG I: T NG QUAN V CHÍNH PH I N T ........................... 10
1.1. M T S V N CƠ B N V CHÍNH PH I N T .................. 10
1.1.1. S ra i Chính ph i n t ................................................................ 10
1.1.1.1. Lý do ra i Chính ph i n t ........................................................ 11
1.1.1.1.1 Ti t ki m chi phí cho c Chính ph và dân chúng ........................ 11
1.1.1.1.2. Áp l c c nh tranh t khu v c tư nhân .......................................... 12
1.1.1.1.3. Công ngh thông tin và vi n thông ang c i thi n ch t lư ng d ch
v kh p m i nơi ......................................................................................... 12
1.1.1.1.4. Tăng tính c nh tranh c a n n kinh t ............................................ 13
1.1.1.2. Các nhân t thúc y s ra i Chính ph i n t .......................... 15
1.1.1.2.1. Toàn c u hóa ................................................................................. 15
1.1.1.2.2. Th trư ng hóa .............................................................................. 16
1.1.2. Khái ni m v Chính ph i n t ......................................................... 16
1.1.2.1 Khái ni m .......................................................................................... 16
1.1.2.2. Ba giai o n c a Chính ph i n t ................................................. 17
1.1.2.2.1. Giai o n s d ng công ngh thông tin và vi n thông m r ng
truy c p thông tin c a Chính ph .................................................................. 18
3
- GVHD: TS Bùi Văn Danh L P: 210702701
1.1.2.2.2. Giai o n tăng cư ng s tham gia c a ngư i dân vào Chính ph 18
1.1.2.2.3. Giai o n cung c p r ng rãi các d ch v c a Chính ph qua m ng
....................................................................................................................... 19
1.1.3. S khác nhau gi a Chính ph i n t và Chính ph truy n th ng .... 20
1.2. CÁC HÌNH TH C CUNG C P CHÍNH TRONG CHÍNH PH I N
T ................................................................................................................. 21
1.2.1 Hình th c cung c p d ch v t Chính ph n Chính ph - G2G
(Government to Government)....................................................................... 21
1.2.2. Hình th c cung c p d ch v t Chính ph n Doanh nghi p – G2B
(Government to Business) ............................................................................ 22
1.2.3. Hình th c cung c p d ch v t Chính ph n Công dân – G2C
(Government to Citizen) ............................................................................... 22
1.3. L I ÍCH C A CHÍNH PH I NT ............................................... 22
1.3.1. L i ích v d ch v c a Chính ph ....................................................... 22
1.3.2. L i ích trong qu n lý hành chính nhà nư c ........................................ 23
1.3.3. T o m i quan h gi a Chính ph v i Chính ph , gi a Chính ph v i
Doanh nghi p và gi a Chính ph v i Công dân .......................................... 24
CHƯƠNG II: PHÁT TRI N CHÍNH PH I NT M T S NƯ C
VÀ BÀI H C KINH NGHI M I V I VI T NAM .............................. 25
2.1. TÌNH HÌNH PHÁT TRI N CHÍNH PH I N TRÊN TH GI I ... 25
2.2. M T S MÔ HÌNH CHÍNH PH I NT TRÊN TH GI I ........ 27
2.2.1. Phát tri n Chính ph i nt M ..................................................... 27
2.2.1.1. S ra i c a chính ph i nt M ............................................. 27
2.2.1.2. Chi n lư c phát tri n Chính ph i nt M ................................ 28
2.2.1.3. Th c tr ng Chính ph i nt M ................................................ 29
2.2.2. Phát tri n Chính ph i nt Australia ............................................ 30
2.2.2.1. S ra i Chính ph i nt Austalia ........................................... 30
4
- GVHD: TS Bùi Văn Danh L P: 210702701
2.2.2.2. Chi n lư c phát tri n Chính ph i n t c a Australia ................... 31
2.2.2.3. Th c tr ng chính ph i nt Australia ........................................ 32
2.2.3. Phát tri n Chính ph i nt SINGAPORE .................................... 33
2.2.3.1. Chi n lư c phát tri n chính ph i n t c a Singapore .................. 33
2.3. BÀI H C KINH NGHI M TRONG PHÁT TRI N CHÍNH PH
I NT VI T NAM .............................................................................. 36
2.3.1. Nh ng cơ h i t o ra khi phát tri n Chính ph i n t ........................ 36
2.3.2. Nh ng thách th c ph i gi i quy t trong phát tri n Chính ph i n t 36
2.3.2.1. Nh ng thách th c v k thu t .......................................................... 36
2.3.2.2. Khung pháp lý và chính sách công c ng ......................................... 37
2.3.2.3. kho ng cách s ................................................................................. 37
2.3.2.4. Ngân sách cho vi c tri n khai Chính ph i n t ............................ 37
2.3.2.5. Các c n tr khác i v i Chính ph i n t .................................... 38
CHƯƠNG III: TH C TR NG VÀ GI I PHÁP PHÁT TRI N CHÍNH
PH I NT VI T NAM ..................................................................... 39
3.1. ÁNH GIÁ V CÁC TI N CHO VI C XÂY D NG CHÍNH
PH I NT VI T NAM ..................................................................... 39
3.1.1. H t ng Internet và vi n thông............................................................ 39
3.1.1.1. S phát tri n c a các doanh nghi p vi n thông, internet ................. 39
3.1.1.2. Tình hình n i m ng c a các doanh nghi p ...................................... 39
3.1.1.3. Phát tri n các trang WEB ti ng Vi t................................................ 40
3.1.1.4. ICT trong i s ng hàng ngày ......................................................... 40
3.1.1.5. Các i m Bưu i n - Văn hoá xã ..................................................... 41
3.1.2. Ngu n nhân l c cho vi c phát tri n chính ph i n t ....................... 42
3.1.3. Nh n th c c a ngư i dân và kh năng ti p c n các d ch v i nt c a
chính ph ....................................................................................................... 43
3.1.4. Cơ s Pháp Lý..................................................................................... 43
5
- GVHD: TS Bùi Văn Danh L P: 210702701
3.1.5. V n b o m t thông tin .................................................................... 44
3.1.6. H th ng thanh toán i n t ................................................................ 44
3.2. TH C TR NG XÂY D NG CHÍNH PH I NT VI T NAM45
3.2.1. Quá trình tin h c hóa qu n lý nhà nư c.............................................. 45
3.2.1.1. K t qu t ư c .............................................................................. 45
3.2.1.1.1. Giai o n 1996- 2000 ................................................................... 45
3.2.1.1.2. Giai o n 2001- 2005 ................................................................... 46
3.2.1.1.3. Giai o n 2006 n nay ................................................................ 48
3.2.1.2. H n ch ............................................................................................ 49
3.2.1.3. Nguyên nhân .................................................................................... 50
3.2.2. M t s d ch v hành chính công qua website c a Chính Ph ............ 51
3.2.2.1. M ng Cityweb TP. HCM ................................................................. 51
3.2.2.2. ăng ký kinh doanh qua m ng ........................................................ 51
3.2.2.3. Báo i n t ....................................................................................... 52
3.2.2.4. Khai báo h i quan i n t ................................................................ 52
3.3. GI I PHÁP PHÁT TRI N CHÍNH PH I NT VI T NAM ... 53
PH N K T LU N ....................................................................................... 55
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................ 56
6
- GVHD: TS Bùi Văn Danh L P: 210702701
PH N M U
1. Giới thiệu đề tài
Trong xu th h i nh p qu c t hi n nay, vai trò c a Nhà nư c ngày càng tr
nên quan tr ng. Nhà nư c óng vai trò quy t nh trong vi c ho ch nh các chính
sách v kinh t , văn hóa, xã h i nh m m c tiêu xây d ng m t xã h i công b ng,
văn minh và ưa n n kinh t phát tri n sánh ngang v i các cư ng qu c kinh t trên
th gi i. Nhưng làm th nào các ch trương chính sách ó n ư c v i nhân
dân m i là v n mà Chính ph c n ph i suy tính.
Các nư c phát tri n trên th gi i ã tìm ra l i gi i cho bài toán, ó là phát
tri n Chính ph i n t . H u h t các nư c này ã nh n th c ư c r ng Chính ph
i n t mang l i r t nhi u l i ích cho t nư c. Trong tương lai, nư c nào có m t
n n Chính ph i n t phát tri n, nư c ó s có l i th hơn các nư c khác. Không
m t nư c nào mu n b t t h u so v i các nư c, do ó, phát tri n Chính ph i nt
ã tr thành xu hư ng chung c a các qu c gia trên toàn th gi i.
Th nhưng, nư c ta, khái ni m Chính ph i v i h u h t m i ngư i là
m t khái ni m hoàn toàn m i m và h t s c l l m. H u như ch ng ai bi t n
Chính ph i n t là gì ch không nói gì n vi c li u Chính ph i n t s mang
l i l i ích gì cho t nư c. Hi n nay có r t ít, n u không nói là không có tác gi
trong nư c nào c p nv n Chính ph i n t . Các nư c phát tri n trên th
gi i ã ra và th c hi n chi n lư c Chính ph i n t t nhi u năm trư c, v y
mà nư c ta m i b t u tri n khai các án tin h c hóa qu n lý Nhà nư c. Kh i
ng ch m như v y thì nư c ta còn r t lâu m i u i k p các nư c khác.
Do v y, nghiên c u v Chính ph i n t là v n r t c n thi t iv i
nư c ta. Và ó là tài ti u lu n c a nhóm chúng tôi.
7
- GVHD: TS Bùi Văn Danh L P: 210702701
2. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của đề tài
Nghiên c u nh ng n i dung cơ b n v Chính ph i n t v i m c ích em
l i cái nhìn t ng quát, khách quan nh t v Chính ph i nt .T ó, s i sâu
nghiên c u v chi n lư c và t ng h p m t s d li u v th c tr ng phát tri n
Chính ph i nt m t s nư c tiêu bi u, c th là ba nư c M , Australia và
Singapore, qua ó rút ra m t s bài h c kinh nghi m v phát tri n Chính ph i n
t và i n vi c tìm hi u và ánh giá các ti n cho vi c xây d ng Chính ph
Vi t Nam, t ó nh hư ng và m t s ki n ngh nh m phát tri n Chính ph i n
t Vi t Nam.
3. Phương pháp nghiên cứu
Trong quá trình làm tài ti u lu n xây d ng Chính ph i nt Vi t
Nam, chúng tôi ã dùng các phương pháp nghiên c u sau:
Phương pháp tr u tư ng khoa h c: g t b nh ng hi n tư ng bên ngoài,
nh ng cái ng u nhiên, thoáng qua, không n nh i vào cái chung, cái t t y u,
n nh, b n ch t, t o nên h th ng có tính khái quát.
Phương pháp phân tích và t ng h p: phân chia cái toàn th , ph c t p thành
nh ng y u t c u thành ơn gi n hơn, nh n th c ư c m t cách sâu s c t ng góc
c nh c a ngu n nhân l c. T ng h p nh m th ng nh t l i các b ph n, các y u t
nh m nh n th c s v t hi n tư ng trong tính t ng th , t ng h p các tài li u t sách
báo internet…
Phương pháp logic giúp cho vi c trình bày ý tư ng m t cách th ng nh t,
rành m ch và rõ ràng.
4. Phạm vi nghiên cứu
Ti u lu n ư c ti n hành trong h c kỳ II c a i h c khoá 3 trư ng i
h c Công Nghi p Tp H Chí Minh. Ph m vi nghiên c u ch y u là nh ng n i
dung có liên quan n th c tr ng xây d ng Chính ph i nt Vi t Nam, ngoài
ra còn ưa ra nh ng gi i pháp phát tri n, c i thi n nh ng th c tr ng, m t trái
8
- GVHD: TS Bùi Văn Danh L P: 210702701
c a vi c th c hi n B o hi m y t i v i công nhân viên trong quá trình t nư c
ta ang ti p c n v i n n kinh t th gi i.
5. Kết quả nghiên cứu
Tăng thêm hi u bi t c a chúng ta v tình hình xây d ng Chính ph i nt
Vi t Nam.
ưa ra ư c nh ng gi i pháp kh c ph c nh ng khó khăn trên cơ s phân
tích th c tr ng xây d ng Chính ph i nt Vi t Nam
9
- GVHD: TS Bùi Văn Danh L P: 210702701
PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ CHÍNH PHỦ ĐIỆN TỬ
1.1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CHÍNH PHỦ ĐIỆN TỬ
1.1.1. Sự ra đời Chính phủ điện tử
Ngày nay ngư i ta nói nhi u v Chính ph i n t (e-government). M t khi
mà Internet và thương m i i n t ra i, thì s ra i Chính ph i n t là i u
t t y u. Trư c kia, h u h t Chính ph các nư c ph i gi i quy t các v n kinh t
xã h i theo cách cũ, t c là hoàn toàn không có s tham gia c a công ngh thông
tin và vi n thông. Như ã th y h u h t các nư c, cơ c u b máy Nhà nư c bao
g m các B như b Giáo d c, b Y t , b Giao thông v n t i, b Thương m i, b
Khoa h c và công ngh …Trung bình m i Chính ph có kho ng 50 t i 70 b hay
cơ quan khác nhau trung ương. M i b như v y u có các cơ quan ch c năng
riêng. Vi c phát hi n m t cơ quan làm không úng ch c năng, nhi m v c a mình
có th là khó khăn. T hơn, ngay c các v n ơn gi n như c p gi y phép kinh
doanh cho m t doanh nghi p, bán m t s l n các cơ quan khác nhau òi h i m t
s bi u m u khác nhau. i u này là quá th a và không c n thi t. Hơn n a, th t c
gi i quy t v n v qu n lý thư ng quá rư m rà, gây khó khăn cho ngư i dân khi
có nhu c u.
10
- GVHD: TS Bùi Văn Danh L P: 210702701
M t trong các lý do cơ b n làm cho khu v c công kém hi u qu , quan liêu
là nh ng vi c x y ra trên. H th ng t ch c hàng d c hay ngang c a các cơ quan
có quá nhi u ban ngành t o ra s ph c t p cho cán b nhân viên trong lúc th a
hành nhi m v . gi i quy t tình tr ng trên, Chính ph các nư c trên th gi i ã
tìm ra gi i pháp áp d ng Internet và các thành t u khác c a khoa h c công ngh
c i thi n ho t ng c a b máy nhà nư c.
Kh năng áp d ng Internet cung c p thông tin Chính ph t i m i ngư i
m i nơi mà không c n b t c khâu trung gian nào s nh hư ng r t l n t i b n
thân các quan ch c Chính ph . Các doanh nghi p nh có th thu th p các quy t c
và các văn b n pháp lu t d dàng hơn mà không c n ph i thông qua lu t sư. Ngay
c ngư i dân cũng có th n p thu t nhà riêng v a t n th i gian ti n b c và
hi u qu . M t khác, vi c m i ngư i có th ch ng hơn khi truy c p các thông tin
và s d ng các d ch v c a Chính ph cũng góp ph n h n ch hi n tư ng l m
d ng quy n l c c a các quan ch c nhà nư c, b o v quy n l i cá nhân cho công
dân và m b o an toàn và b o m t các thông tin quan tr ng c a Chính ph .
1.1.1.1. Lý do ra đời Chính phủ điện tử
Có 4 lý do chính khi n Chính ph các nư c chuy n i sang Chính ph
i nt :
1.1.1.1.1 Tiết kiệm chi phí cho cả Chính phủ và dân chúng
Trên th gi i h u h t các Chính ph u n m trong tình tr ng ch u gánh
n ng v chi phí. M c dù nhi u nư c, kho n thu t thu tăng lên cùng v i t c
tăng c a n n kinh t , c bi t là các nư c công nghi p, các kho n chi tiêu c a
Chính ph v n tăng lên m t cách nhanh chóng, nh t là khi dân s và các y u t
khác tăng làm cho các kho n chi dành cho lương hưu và các kho n tr c p th t
nghi p, y t tăng nhanh m i năm. Nh ng kho n chi như v y làm cho ngân sách
Nhà nư c ngày càng c n ki t, khi n cho Chính ph ph i v t óc nghĩ cách gi m chi
phí. Chính ph các nư c th y r ng áp d ng công ngh thông tin và vi n thông vào
qu n lý hành chính Nhà nư c và cung c p d ch v c a Chính ph v a giúp gi m
11
- GVHD: TS Bùi Văn Danh L P: 210702701
chi cho Nhà nư c v a ti t ki m th i gian ti n b c cho các i tư ng s d ng d ch
v c a Chính ph . Rõ ràng là s d ng d ch v thanh toán b ng i n s nhanh hơn
và r hơn r t nhi u so v i vi c dùng ti n m t hay các phương ti n thanh toán
truy n th ng khác. Chính ph cũng ti t ki m ư c r t nhi u n u ăng t i các thông
tin m i th u trên m ng thay vì ph i ăng t i trên báo chí.
1.1.1.1.2. Áp lực cạnh tranh từ khu vực tư nhân
Ngoài v n chi phí, Chính ph ph i i m t v i áp l c c nh tranh ngày
càng tăng và ph c t p t khu v c tư nhân. Trong n n kinh t th trư ng và môi
trư ng c nh tranh t do hi n nay, s n ph m và d ch v khách hàng do khu v c tư
nhân cung c p ngày càng tăng v c lư ng và ch t. Các công ty ang r t tích c c
tìm hi u th hi u và tâm lý khách hàng tìm cách khác bi t hóa s n ph m và d ch
v c a mình so v i các công ty khác. M c dù vi c này mang l i nhi u l i ích cho
ngư i tiêu dùng và xã h i, song nó l i càng làm n y sinh m t v n quan tr ng,
ó là khi các khách hàng ư c hư ng d ch v ngày càng t t t khu v c tư nhân thì
h l i càng mong i m t d u hi u tương t t các d ch v c a Chính ph . Trư c
ây, khi Chính ph cung c p thông tin và d ch v ph c v ngư i dân, vi c ph i b
ra bao nhiêu chi phí cung c p thông tin và d ch v ph c v ngư i dân, vi c ph i
b ra bao nhiêu chi phí cung c p d ch v ó luôn là v n ư c xem xét u
tiên, sau ó m i n ch t lư ng d ch v . N u c trong tình tr ng này thì ch t
lư ng d ch v do Chính ph cung c p không bao gi c nh tranh ư c v i ch t
lư ng d ch v t t bao nhiêu t khu v c tư nhân l i càng yêu c u b y nhiêu t các
d ch v do Chính ph cung c p.
1.1.1.1.3. Công nghệ thông tin và viễn thông đang cải thiện chất lượng dịch vụ
ở khắp mọi nơi
Ngày nay, v i s phát tri n như vũ bão c a khoa h c công ngh , Chính ph
cũng nh n th y áp d ng khoa h c công ngh là m t bi n pháp h u hi u c i
12
- GVHD: TS Bùi Văn Danh L P: 210702701
thi n ch t lư ng d ch v . N u m t sinh viên i h c có th ăng ký l p cho mình
qua m ng t nhà hay t ký túc xá thì t i sao Chính ph l i không th cho phép
công dân c a mình n p thu theo cách tương t như v y? Khi công ngh góp ph n
c i thi n ch t lư ng d ch v Chính ph theo hư ng tích c c c v tính kinh t l n
tính k thu t thì Chính ph không còn s l a ch n nào khác là ph i i theo chi u
hư ng chung ó. S d ng công ngh hi n i, tho t tiên các viên ch c Chính ph
c n ph i gi i quy t v i nhi u lo i giao d ch phong phú hơn v i công dân và do ó
ph i có ki n th c sâu r ng hơn v công ngh .
Các t ch c Chính ph cũng s ch u nhi u nh hư ng. Trư c kia, n u m t
công dân mu n xin gi y phép lái xe, ăng ký xe hay mu n n p thu , anh ta s ph i
n ba cơ quan Nhà nư c khác nhau. Ch th c hi n m t d ch v r t ơn gi n
mà ph i di n r t nhi u nơi và th c hi n nhi u th t c rư m rà. gi i quy t
tình tr ng này, Chính ph c n ph i rút g n l i b máy hành chính c a mình. Như
v y thì m t công dân th t nghi p khi mu n hư ng t i tr c p th t nghi p, b i
thư ng hay tr c p v y t có th ng i nhà và yêu c u qua i n tho i hay m t
máy tính cá nhân thay vì c ph i i n 4, 5 cơ quan khác nhau c a Chính ph
yêu c u.
1.1.1.1.4. Tăng tính cạnh tranh của nền kinh tế
Các Chính ph dân ch t do trên th gi i th y r ng Chính ph cũng là m t
thành viên quan tr ng trong s phát tri n c a n n kinh t t nư c. Chính ph
ngày nay nh n th c rõ ràng Chính ph c n th c hi n thêm ch c năng t o i u ki n
thu n l i cho s phát tri n c a công ngh k thu t s - m t ng l c phát tri n
kinh t c a th k 21. Vai trò m i này c a Chính ph yêu c u ph i có nhi u công
c qu n lý hơn ngoài các công c truy n th ng.
Cơ s h t ng v t ch t cũ như h th ng ư ng b , ư ng s t, h th ng phân
ph i ga và i n v n quan tr ng, song chúng c n ph i ư c b sung thêm các cơ s
h t ng m i như m ng i n tho i c nh, i n tho i không dây, v tinh, Internet
không dây… N u không có cơ s h t ng vi n thông tiên ti n cũng như h th ng
13
- GVHD: TS Bùi Văn Danh L P: 210702701
giáo d c và h th ng k thu t s hi n i cho các d ch v c a Chính ph thì nư c
ó s không có l i th c nh tranh so v i các nư c khác.
Trên ây là m t s lý do chính khi n cho Chính ph các nư c, nh t là các
nư c phát tri n, ph i nhanh chóng g p rút t o ti n , cơ s v t ch t k thu t
chuy n i sang Chính ph i n t và t ra m c tiêu cho chi n lư c Chính ph
i n t c a mình.
B ng dư i ây s cung c p m t s thông tin v m c tiêu mà Chính ph các
nư c G7 và m t s nư c khác t ra trong chi n lư c phát tri n Chính ph i nt .
Tê
M c tiêu
n nư c
n năm 2001 t t c các d ch v Chính ph s ư c
Úc
th c hi n trên m ng
Ca n năm 2004 t t c các d ch v Chính ph quan
nada tr ng s ư c cung c p tr c tuy n
Ph
T i năm 2000, a s các bi u m u s ư c i n hóa
n Lan
Phá Năm 2000, t t c chính quy n các c p ph i ph c p
p truy c p d ch v và thông tin Chính ph qua m ng
Ch t ra m t s m c tiêu c p b
c
Ail Cung c p h u h t các lo i d ch v Chính ph qua
en trên m ng vào cu i năm 2001
Ý Ch t ra m t s m c tiêu c p b
T t c các th t c như ăng ký, xin c p gi y phép và
Nh
các th t c khác s ư c cung c p trên m ng Internet vào
tB n
năm tài chính 2003
Sin Th c hi n các d ch v thanh toán i n t vào năm
14
- GVHD: TS Bùi Văn Danh L P: 210702701
gapore 2001
100% d ch v công s ư c th c hi n b ng i n vào
UK
năm 2005
Ph c p truy c p d ch v và thông tin Chính ph qua
M
m ng vào năm 2003
Ngu n: Central Internet Unit (2000)
1.1.1.2. Các nhân tố thúc đẩy sự ra đời Chính phủ điện tử
1.1.1.2.1. Toàn cầu hóa
Trong i u ki n toàn c u hóa di n ra ngày di n ra ngày càng m nh m như
hi n nay, các qu c gia tr nên g n bó v i nhau v kinh t , văn hóa và xã h i. S
ph thu c l n nhau v văn hóa và xã h i gi a các nư c khác nhau là cơ s cho
vi c hình thành n n văn hóa và xã h i gi a các nư c khác nhau là cơ s cho vi c
hình thành n n văn hóa toàn c u. tham gia vào s hình thành n n văn hóa toàn
c u này cũng như vi c ư c th a nh n nh ng nét c s c trong văn hóa c a mình,
các qu c gia ph i tìm cách giúp các công dân và các t ch c kinh doanh c a
mình c nh tranh trong môi trư ng toàn c u hóa. Do ó vi c cung c p thông tin
cho các công ty trong nư c, giúp các công ty trong nư c cũng như các công ty
nư c ngoài ho t ng c n ph i có s tham gia c a Chính ph . N u v n c t n t i
dư i hình th c Chính ph cũ trư c kia, t c là không có s tr giúp c a công ngh
hi n i trong vi c cung c p thông tin và d ch v , thì Chính ph s g p r t nhi u
khó khăn khi th c hi n vai trò chính c a mình. Chính ph i n t ra i có th d
dàng áp ng yêu c u c a toàn c u c a toàn c u hóa b ng cách áp d ng công ngh
hi n i.
Hơn n a, trong i u ki n toàn c u hóa, qu c t hóa, các qu c gia c n trao
i thông tin m t cách hi u qu cùng gi i quy t nh ng v n mang tính toàn
c u như b o v môi trư ng, chia s các ngu n tài nguyên chi n lư c và nh ng v n
khác không th ư c gi i quy t b i t ng qu c gia riêng l . Chính ph i nt
hoàn toàn áp ng ư c các yêu c u này b i Chính ph i n t giúp rút ng n
15
- GVHD: TS Bùi Văn Danh L P: 210702701
không gian và ti t ki m th i gian, t o ra kh năng ki m soát các “r i ro toàn c u’
m t cách hi u qu .
1.1.1.2.2. Thị trường hóa
Cùng v i s phát tri n m nh m c a thương m i i n t , các công ty ang
t t ch c l i tr thành các doanh nghi p i n t nh m thu l i nhu n t i a.
Thông qua vi c áp d ng công ngh thông tin và vi n thông, các công ty có th
gi m chi phí giá thành và tăng ch t lư ng d ch v t ó thu hút ư c nhi u khách
hàng hơn. Như v y n u Chính ph i nt ư c nhìn nh n như m t nhà cung c p
d ch v , mà v n s d ng các phương th c truy n th ng thì s g p ph i s c nh
tranh gay g t t khu v c tư nhân. Chính ph c n ph i áp d ng nh ng ti n b khoa
h c k thu t c i ti n ch t lư ng d ch v , xây d ng m t cơ s h t ng qu n lý và
b o h m t thông tin thì m i có kh năng áp ng ư c yêu c u c a công dân và
doanh nghi p.
Qua m t s phân tích trên chúng ta ã hi u ph n nào lý do khi n Chính
ph i n t l i là mơ ư c chung c a Chính ph các nư c trên th gi i. Tuy nhiên,
tr l i câu h i Chính ph i n t là gì thì m i nư c l i có m t khái ni m khác
nhau. Vì v y, n nay v n chưa có m t khái ni m th ng nh t v Chính ph i n
t .
1.1.2. Khái niệm về Chính phủ điện tử
1.1.2.1 Khái niệm
V i m t thu t ng m i như Chính ph i n t thì khó có th ưa ra m t
khái ni m úng n, rõ ràng và th a mãn t t c các i tư ng. Th t sai l m khi cho
r ng cho r ng Chính ph i n t là m ng máy tính trang b cho các cơ quan Chính
ph và vi c s d ng m ng này c a các quan ch c Chính ph t c p cao nh t n
các chuyên viên th c hi n các công vi c c a mình. Chính ph i n t tuy t
nhiên không ph i là i n toán hóa các cơ quan Chính ph . i n toán hóa các cơ
quan Chính ph là vi c c n làm trong ti n trình t o d ng t ng bư c Chính ph
i n t , nhưng ó ch là bi n pháp ch không ph i là m c tiêu. Tho t nhìn, Chính
16
- GVHD: TS Bùi Văn Danh L P: 210702701
ph i n t gi ng như vi c áp d ng các phương pháp kinh doanh i n t vào các
d ch v do Chính ph cung c p như thông tin Chính ph , c p gi y phép lái xe…
Tuy nhiên nhi u tác gi và nhi u nhà kinh t h c l i ưa ra các khái ni m khác
nhau v Chính ph i nt .
Theo Sally Katzen, phó giám c i u hành cơ quan qu n lý ngân sách th i
t ng th ng B.Clinton thì “Chính ph i n t là vi c m i công dân và doanh nghi p
có th truy c p thông tin và s d ng d ch v Chính ph 24/24 gi , 7 ngày m i
tu n. Chính ph i n t ch y u d a vào các cơ quan Chính ph s d ng Internet
và các công ngh tiên ti n khác nh n và cung c p thông tin, d ch v d dàng
hơn, nhanh hơn, hi u qu hơn và r hơn”. (Ngu n; http://www.whitehouse.gov)
Cách hi u này ã ư c nêu trong nhi u chi n lư c v Chính ph i nt
c a các qu c gia, có th coi ây là khái ni m úng nh t v Chính ph i nt .
Dư i th i t ng th ng G.Bush hi n nay còn xu t hi n m t khái ni m r ng
hơn v Chính ph i n t như sau: “B ng vi c cung c p cho các cá nhân kh năng
tham gia vào b máy hành chính liên bang truy c p thông tin và giao d ch kinh
doanh, Internet h a h n trao b t quy n l c t tay các nhà lãnh o trong chính
quy n Washington vào tay các công dân M , T ng th ng G.Bush tin tư ng r ng
vi c ngư i dân có th truy c p thông tin và d ch v Chính ph d dàng hơn chính
là bư c u tiên c a Chính ph i n t ”. ( Ngu n: http://www.whitehouse.gov)
1.1.2.2. Ba giai đoạn của Chính phủ điện tử
Chính ph các nư c có các chi n lư c khác nhau xây d ng Chính ph
i n t . M t s nư c l p ra các k ho ch dài h n trên m i lĩnh v c, m t s l i ch
t p trung vào m t vài lĩnh v c khi b t u d án xây d ng Chính ph i n t ch n
cách chia d án phát tri n Chính ph i n t làm 3 giai o n nh . Các giai o n
này không ph thu c l n nhau, t c là không c n ph i giai o n này hoàn thành thì
giai o n kia m i b t u.
17
- GVHD: TS Bùi Văn Danh L P: 210702701
1.1.2.2.1. Giai đoạn sử dụng công nghệ thông tin và viễn
thông để mở rộng truy cập thông tin của Chính phủ
Chính ph t o ra kh i lư ng l n thông tin, h u h t các thông tin này u có
ích i v i cá nhân và doanh nghi p. Internet và các công ngh thông tin hi n i
khác có th chuy n các thông tin này nhanh chóng hơn và tr c ti p t i công dân.
Vi c th c hi n giai o n này r t a d ng v n i dung, do ó m i nư c c n d a vào
kh năng c a mình có cách tri n khai phù h p. Ch ng h n i v i các nư c
ang phát tri n, cơ s h t ng ph c v cho vi c phát tri n và tri n khai Chính ph
i n t còn kém so v i các nư c công nghi p, nên b t u giai o n này b ng vi c
ph bi n thông tin Chính ph trên m ng, t p trung ph bi n các i u l , quy t c,
các văn b n pháp lu t… i v i các qu c gia có nhi u hi n tư ng quan ch c
Chính ph làm vi c kém hi u qu và tham nhũng thì vi c t o cho công dân và
doanh nghi p kh năng truy c p thông tin Chính ph mà không c n ph i t i các cơ
quan hành chính, ng x p hàng hàng gi và th m chí ưa h i l là m t cu c cách
m ng th c s .
Khi tri n khai th c hi n giai o n này c n chú ý nh ng i m sau:
-B t u b ng vi c ph bi n thông tin tr c tuy n;
-Truy n t thông tin có ích t i công chúng hàng ngày, chú ý t i ngôn ng
a phương;
-Luôn c p nh t thông tin trên trang Web c a Chính ph ;
-T p trung vào nh ng n i dung ph c v phát tri n kinh t , ch ng tham
nhũng, thu hút u tư nư c ngoài…
1.1.2.2.2. Giai đoạn tăng cường sự tham gia của người dân vào Chính phủ
Như ã nói trên, các trang Web ph bi n thông tin Chính ph ch là bư c
u c a Chính ph i n t . Chính ph i n t ph i có kh năng lôi kéo, thu hút
dân chúng tham gia vào các ho t ng c a Chính ph , k t h p v i các nhà ho ch
nh chính sách m i c p c a Chính ph . C ng c tăng cư ng s tham gia này s
t o d ng ư c lòng tin t phía công chúng vào Chính ph .
18
- GVHD: TS Bùi Văn Danh L P: 210702701
Nh ng i m c n lưu ý khi xây d ng trang Web tương tác gi a Chính ph
và dân chúng:
-Ph i cho công chúng th y k t qu c a vi c h tham gia vào các ho t ng
c a Chính ph ;
-Phân tích, lý gi i nh ng v n chính sách ph c t p m t cách d hi u;
-Thuy t ph c công chúng tham gia;
-S d ng các phương ti n truy n th ng ph bi n ki n th c v Internet.
Khi th c hi n giai o n này, các Chính ph c n chú ý l p ra nh ng di n àn
gi a Chính ph và công dân. Nh ng di n àn như v y s t o ra nh ng cu c th o
lu n tr c tuy n trong ó m i ngư i có th tham gia trao i ý ki n v nh ng v n
chính sách c a chính ph .
1.1.2.2.3. Giai đoạn cung cấp rộng rãi các dịch vụ của Chính phủ qua mạng
Chính ph có th b t u b ng vi c cho phép ngư i dân th c hi n giao d ch
qua m ng. Chính ph ch u áp l c t phía khu v c tư nhân khi khu v c này b t u
th c hi n giao d ch kinh doanh trên m ng. Thêm vào ó, kh năng s d ng giao
d ch qua m ng làm gi m chi phí, tăng năng su t cũng là m t nguyên nhân quan
tr ng khi n Chính ph ph i suy tính. Trư c kia, các d ch v c a Chính ph như
ăng ký h t ch hay ra h n th căn cư c ph i m t m t th i gian dài ch i hàng
gi g p ư c các quan ch c chính ph có trách nhi m hay th m chí là ph i út
lót. B ng cách cung c p d ch v tr c tuy n, ch c n ng i nhà hay t i nơi làm
vi c, tr m i n tho i và b t máy vi tính lên n i vào m ng c a Chính ph , b n s
nh n ư c nhi u d ch v do các cơ quan nhà nư c có trách nhi m cung c p.
Có l ng l c l n nh t trong vi c cung c p các d ch v trên m ng là rút
gon, tinh gi m b máy nhà nư c và quá trình th c hi n các th t c hành chính t
ó ti t ki m ti n b c và nâng cao hi u qu trong dài h n. Thêm vào ó, b ng cách
19
- GVHD: TS Bùi Văn Danh L P: 210702701
t ng hóa các th t c hành chính c bi t là trong lĩnh v c thu thu , Chính ph
hi v ng s h n ch ư c hi n tư ng tham nhũng, tăng thu cho ngân sách nhà nư c
trong khi v n duy trì ư c lòng tin c a dân chúng vào Chính ph .
M t ví d i n hình là h th ng thu l phí xa l t nh Gujarat c a n .
ây là tính có hi n tư ng a s ti n l phí c u ư ng u chui vào túi c a nhân
viên thu phí. T khi l p ra h th ng tính và thu phí t ng, hi n tư ng th t thu phí
ã gi m h n. Sau m t năm áp d ng ti n b khoa h c công ngh , s trì tr và hi n
tư ng tham nhũng ã gi m áng k trong khi doanh thu t phí c u ư ng tăng 3
l n.
1.1.3. Sự khác nhau giữa Chính phủ điện tử và Chính phủ truyền
thống
M c dù có r t nhi u khái ni m khác nhau v Chính ph i n t nhưng
chúng ta có th rút ra m t s c i m chung v Chính ph i n t như sau:
Chính ph i n t là Chính ph s d ng công ngh thông tin và vi n thông
t ng hóa và tri n khai các th t c hành chính.
Chính ph i n t cho phép các công dân có th truy c p các th t c hành
chính thông qua các phương ti n i n t như Internet, i n tho i di ng, truy n
hình tương tác.
Chính ph i n t là Chính ph làm vi c v i ngư i dân 24/24 gi , 7 ngày
m i tu n và 365 ngày m i năm, ngư i dân có th th hư ng các d ch v công dù
h b tc âu.
T nh ng c i m trên ta th y r ng Chính ph i n t có nhi u i m khác
so v i Chính ph truy n th ng. V i Chính ph truy n th ng, quá trình qu n lý
hành chính trong n i b các cơ quan nhà nư c di n ra th công, t n nhi u công
s c, th i gian và ti n b c. Dân chúng không th liên l c v i Chính ph ngoài gi
hành chính, không th b t c nơi nào ngoài tr s c a các cơ quan nhà nư c.
Ngư i dân không th ăng ký l y gi y phép kinh doanh, làm khai sinh cho con
20
- GVHD: TS Bùi Văn Danh L P: 210702701
mình hay óng thu trư c b 24/24 gi , 7/7 ngày và b tc âu. Chính ph i n
t có th kh c ph c ư c nh ng h n ch này c a Chính ph truy n th ng.
Ngoài ra, s khác bi t ch y u gi a Chính ph i n t và Chính ph truy n
th ng là s khác bi t v t c x lý gi a các th t c hành chính ư c t ng hóa
so v i các th t c hành chính ư c x lý th công. Vi c t ng hóa th t c nhanh
hơn, g n hơn, ơn gi n hơn r t nhi u. Không nh ng th , thông tin ư c cung c p
cho ngư i dân còn y , chính xác và d dàng hơn, ngư i dân cũng m t
nhi u chi phí thu nh p các thông tin này.
Nói tóm l i Chính ph i n t là m t Chính ph hi n i hơn nhi u so v i
Chính ph truy n th ng. Chính ph i n t là m c tiêu mà các cơ quan Chính ph
các c p s ti n d n t ng bư c t i và có l không bao gi có th nói r ng Chính ph
i nt ã ư c xây d ng xong.
1.2. CÁC HÌNH THỨC CUNG CẤP CHÍNH TRONG CHÍNH PHỦ ĐIỆN TỬ
i tư ng s d ng d ch v Chính ph bao g m cơ quan Chính ph các c p,
doanh nghi p, công dân và các nhân viên Chính ph . B n i tư ng chính trên
tương ng v i 4 hình th c cung c p d ch v chính:
1.2.1 Hình thức cung cấp dịch vụ từ Chính phủ đến Chính phủ - G2G
(Government to Government)
Nhi u d ch v công dân và các b n báo cáo quan tr ng r t c n s liên k t
gi a chính quy n các c p. M c ích c a hình th c cung c p d ch v t Chính ph
n Chính ph (G2G) này là t o l p và c ng c m i quan h gi a chính quy n
các c p v i nhau. Nh ng m i quan h m i này s thúc y s liên k t gi a các cơ
quan trong n i b Chính ph nh m m c ích cung c p các d ch v ph c v dân
chúng ngày càng t t hơn.
21
nguon tai.lieu . vn
