Xem mẫu
- LỜI NÓI ĐẦU
****
Việt Nam trong những năm gần đây có những điều kiện rất thuận
lợi cho hoạt động kinh doanh với tốc độ tăng trưởng GDP bình quân
trên 8%, một quốc gia có dân số trên 82 triệu người, tình hình kinh tế
ổn định, nhà nước khuyến khích đầu tư, sức mua của thị trường được
đánh giá là rất cao trên thế giới.Hơn nữa, Việt Nam đã chính thức trở
thành thành viên thứ 150 của WTO, mở ra nhiều cơ hội cho các nhà
kinh doanh trong nước.Trong bối cảnh như vậy, rõ ràng việc quyết
định lựa chọn hình thức kinh doanh nào đảm bảo cho nhà đầu tư có
được hiệu quả tốt nhất về sử dụng vốn, phát triển nhanh thị trường,
mở rộng nhanh thị phần là điều rất đuợc quan tâm.Sau khi gia nhập
WTO, cơ chế kinh tế của nước ta thông thoáng hơn, tạo điều kiện cho
các công ty, tập đoàn kinh tế của nước ngoài “tấn công” vào thị trường
Việt Nam.Bằng con đường nhượng quyền thương mại nhiều tên tuổi
lớn thuộc nhiều lĩnh vực, ngành nghề của thế giới đã thâm nhập vào
thị trường Việt Nam.Doanh nghiệp Việt Nam cũng mang những nhân
tố phù hợp với hoạt động kinh doanh nhượng quyền. Họ năng động,
luôn phấn đấu tạo dựng sự nghiệp riêng của mình nhưng kinh nghiệm
và vốn còn ít nên nếu phát triển với nội dung thương hiệu và hệ thống
sẵn có thì sẽ dễ dàng thành công hơn.Dường như mô hình nhượng
quyền thương mại đã trả lời được câu hỏi đặt ra của các nhà đầu tư
trong nước.
Nhận thức được xu hướng tất yếu về mô hình nhượng quyền
thương mại ở Việt Nam hiện nay đã có rất nhiều doanh nghiệp đặc
biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ quan tâm tìm hiểu về mô hình
nay.Tuy nhiên do đây là một mô hình mới du nhập vào nước ta nên
thông tin về nó còn ít chưa thống nhất,số lượng và chất lượng việc áp
dụng mô hình này ở Việt Nam còn thấp.
Chính vì vậy, sau thời gian tìm hiểu tài liệu cũng như nghiên cứu
em đã lựa chọn đề tài “Nhượng quyền thương mại với các doanh
nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam” làm bài đề án của mình, nhằm tìm
hiểu tình hình thực tế về hoạt động nhượng quyền thương mại ở Việt
Nam, từ đó đưa ra một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt
động của mô hình này.
- Ngoài lời mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo,bài đề án được
kết cấu thành 3 phần:
Phần 1. Lý luận chung về mô hình nhượng quyền thương mại
Phần 2. Thực trạng mô hình nhượng quyền thương mại ở Việt
Nam hiện nay
Phần 3. Một số giải pháp phát triển bền vững mô hình nhượng
quyền thương mại ở các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam
Mặc dù đã hết sức cố gắng nhưng do hạn chế về trình độ kiến thức và
khả năng tiếp cận số liệu, nên những thiếu sót về nội dung và hình
thức của bản đề án là không tránh khỏi. Em rất mong nhận được
những ý kiến đóng góp quý báu của các thầy cô.
- PhÇn I: Tæng quan vÒ m« h×nh kinh doanh nh
îng quyÒn th¬ng m¹i
Qu¸ tr×nh h×nh thµnh nh quyÒn th m¹i
1.1 îng ¬ng
trªn thÕ giíi
Theo nhiÒu tµi liÖu nghiªn cøu, h×nh thøc s¬ khai cña
lèi kinh doanh nhîng quyÒn ®∙ xuÊt hiÖn vµo kho¶ng thÕ
kû 1718 t¹i Ch©u ¢u. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng nhîng quyÒn
kinh doanh (hay nhîng quyÒn th¬ng m¹i) ®îc chÝnh thøc
khëi nguån, ph¸t triÓn t¹i Hoa Kú vµo gi÷a thÕ kû 19.
N¨m 1840, c¸c nhµ s¶n xuÊt bia cña §øc cho phÐp mét
vµi qu¸n bia quyÒn b¸n s¶n phÈm cña hä. N¨m 1851, lÇn
®Çu tiªn trªn thÕ giíi nhµ s¶n xuÊt m¸y kh©u Singer
cña Mü ký cho thùc hiÖn hîp ®ång nhîng quyÒn kinh
doanh. Singer ®∙ ký hîp ®ång nhîng quyÒn vµ trë thµnh
ngêi tiªn phong trong viÖc tho¶ thuËn h×nh thøc nhîng
quyÒn. N¨m 1880 b¾t ®Çu nhîng quyÒn b¸n s¶n phÈm cho
c¸c ®¹i lý ®éc quyÒn trong lÜnh vùc xe h¬i, dÇu löa,
gas. Trong thêi gian nµy, ph¹m vi ho¹t ®éng nhîng
quyÒn chØ lµ chuyÓn quyÒn ph©n phèi vµ b¸n s¶n phÈm
cña c¸c nhµ s¶n xuÊt. Franchise thùc sù bïng ph¸t kÓ
tõ sau n¨m 1945 ( khi ThÕ ChiÕn II kÕt thóc), víi sù
ra ®êi cña hµng lo¹t hÖ thèng nhµ hµng, kh¸ch s¹n vµ
c¸c hÖ thèng kinh doanh, ph©n phèi theo kiÓu b¸n lÎ,
mµ sù ®ång nhÊt vÒ c¬ së h¹ tÇng, th¬ng hiÖu, sù phôc
vô lµ ®Æc trng c¬ b¶n ®Ó nhËn d¹ng nh÷ng hÖ thèng kinh
doanh theo ph¬ng thøc nµy.Vµo thËp niªn 6070, nhîng
quyÒn bïng næ vµ ph¸t triÓn m¹nh ë Mü, Anh vµ mét sè
níc kh¸c.
-
1.2 Quan niÖm vÒ nh
îng quyÒn th
¬ng m¹i
DiÔn gi¶ quèc tÕ vÒ franchise Albert Kong ®∙
®Þnh nghÜa nöa ®ïa nöa thËt vÒ thuËt ng÷ “ franchise’’
trong phÇn tr×nh bµy cña «ng t¹i héi chî triÓn l∙m
quèc tÕ vÒ franchise ®Çu tiªn t¹i ViÖt Nam r»ng
franchise lµ nh©n b¶n v« tÝnh. Tøc lµ tõ mét cöa hµng
hay mét m« h×nh kinh doanh thµnh c«ng nµo ®ã, chñ th
¬ng hiÖu cã thÓ nh©n réng ra thµnh nhiÒu cöa hµng
gièng nhau nh ®óc th«ng qua franchise. §óng ra ®iÒu
nµy chØ ®óng mét phÇn v× c¸c cöa hµng mua franchise
rÊt khã cã thÓ gièng hÖt nhau nh ®èi víi trêng hîp
nh©n b¶n v« tÝnh.V× mçi ®Þa ph¬ng cã phong tôc tËp
qu¸n kh¸c nhau nªn chñ th¬ng hiÖu ph¶i t¬ng ®èi linh
®éng mµ vÉn gi÷ ®îc tÝnh ®ång bé cña hÖ thèng
franchise. Tuy nhiªn c©u nãi nöa ®ïa nöa thËt cña diÔn
gi¶ Albert Kong còng ph¶n ¸nh phÇn nµo ®Æc ®iÓm næi
bËt cña c¸c hÖ thèng franchise ®ã lµ sù ®ång bé
LuËt nhîng quyÒn th¬ng m¹i míi ra ®êi cña ViÖt
Nam cã ®Þnh nghÜa nhîng quyÒn th¬ng m¹i lµ mét ho¹t
®éng th¬ng m¹i, theo ®ã bªn nhîng quyÒn cho phÐp vµ
yªu cÇu bªn nhËn quyÒn tù m×nh tiÕn hµnh viÖc mua b¸n
hµng hãa cung øng dÞch vô theo hai ®iÒu kiÖn chÝnh :
ViÖc mua b¸n hµng hãa, cung øng dÞch vô ®îc
tiÕn hµnh theo c¸ch thøc tæ chøc kinh doanh do bªn nh
îng quyÒn quy ®Þnh vµ ®îc g¾n víi nh∙n hiÖu hµng hãa
tªn th¬ng hiÖu, bÝ quyÕt kinh doanh, biÓu tîng kinh
doanh qu¶ng c¸o cña bªn nhîng quyÒn
Bªn nhîng quyÒn cã quyÒn kiÓm so¸t vµ trî
gióp cho bªn nhËn quyÒn trong viÖc ®iÒu hµnh c«ng viÖc
kinh doanh
- §Þnh nghÜa trªn tuy ®∙ kh¸ dµi vµ chi tiÕt nhng
nhiÒu chuyªn gia vÉn cha hoµn toµn hµi lßng vµ ®a ra
nhiÒu ®Þnh nghÜa kh¸c mµ néi dung cã thªm mét sè ý míi
nh theo héi ®ång Th¬ng m¹i Liªn bang Hoa Kú cã ®a ra
mét ®Þnh nghÜa riªng : “ Franchise lµ mét hîp ®ång hay
mét tháa thuËn gi÷a Ýt nhÊt hai ngêi trong ®ã: Ngêi
mua franchise ®îc cÊp quyÒn b¸n hay ph©n phèi s¶n phÈm
, dÞch vô theo mét kÕ ho¹ch hay hÖ thèng tiÕp thÞ cña
chñ th¬ng hiÖu. Ho¹t ®éng kinh doanh cña ngêi mua
franchise ph¶i triÖt ®Ó tu©n theo kÕ ho¹ch hay hÖ
thèng tiÕp thÞ nµy g¾n liÒn víi nh∙n hiÖu, th¬ng hiÖu
biÓu tîng, khÈu hiÖu, tiªu chÝ, qu¶ng c¸o vµ nh÷ng
biÓu tîng th¬ng m¹i kh¸c cña chñ th¬ng hiÖu. Ngêi mua
franchise ph¶i tr¶ mét kho¶n phÝ trùc tiÕp hay gi¸n
tiÕp gäi lµ phÝ franchise”
Tuy nhiªn ®Ó t×m ra mét ®Þnh nghÜa chÝnh x¸c
vµ ®Çy ®ñ nhÊt cho ®Þnh nghÜa vÒ franchise th× cã lÏ
tÊt c¶ nh÷ng nhËn ®Þnh trªn vÉn cßn thiÕu sãt. Theo
t«i HiÖp héi nhîng quyÒn kinh doanh Quèc tÕ (The
International Franchise Association) ®∙ ®a ra kh¸i
niÖm ®Çy ®ñ nhÊt vÒ franchise :
Nhîng quyÒn th¬ng m¹i lµ mèi quan hÖ theo hîp
®ång, gi÷a bªn giao vµ bªn nhËn quyÒn, theo ®ã bªn
giao ®Ò xuÊt hoÆc ph¶i duy tr× sù quan t©m liªn tôc
tíi doanh nghiÖp cña bªn nhËn trªn c¸c khÝa c¹nh nh:
bÝ quyÕt kinh doanh (knowhow), ®µo t¹o nh©n viªn; Bªn
nhËn ho¹t ®éng díi nh∙n hiÖu hµng hãa, ph¬ng thøc, ph
¬ng ph¸p kinh doanh do Bªn giao së h÷u hoÆc kiÓm so¸t;
vµ Bªn nhËn ®ang, hoÆc sÏ tiÕn hµnh ®Çu t ®¸ng kÓ vèn
vµo doanh nghiÖp b»ng c¸c nguån lùc cña m×nh.
-
1.3 §Æc ®iÓm cña nh
îng quyÒn th
¬ng m¹i
Nhîng quyÒn th¬ng m¹i còng cã mét sè ®iÓm t¬ng
®ång víi c¸c quan hÖ
nh li x¨ng, ®¹i lý b¸n hµng... Tuy vËy, vÉn cã thÓ
ph©n biÖt ®îc quan hÖ nhîng quyÒn th¬ng m¹i víi c¸c
quan hÖ t¬ng tù th«ng qua nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n sau:
VÊn ®Ò cèt lâi cña mét quan hÖ nhîng quyÒn th¬ng
m¹i lµ viÖc bªn nhîng quyÒn cho phÐp bªn nhËn quyÒn ®
îc tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña
m×nh theo mét ph¬ng thøc ®∙ ®îc bªn nhîng quyÒn x©y
dùng vµ ph¸t triÓn thµnh c«ng.
Sù t¸c ®éng vµ ¶nh hëng qua l¹i gi÷a bªn nhîng
quyÒn vµ bªn nhËn quyÒn trong toµn bé qu¸ tr×nh nhîng
quyÒn còng lµ mét ®Æc ®iÓm næi bËt cña lo¹i h×nh quan
hÖ nhîng quyÒn th¬ng m¹i.
§Ó lµm râ h¬n vÊn ®Ò nµy ta ®i so s¸nh mét
vµi ®iÓm víi Li x¨ng ®Ó biÕt thªm chi tiÕt. Tríc tiªn
ta cÇn hiÓu vÒ li x¨ng ®Ó dÔ dµng ph©n tÝch h¬n.
+ Hîp ®ång li x¨ng : lµ viÖc chñ së h÷u mét
s¸ng chÕ ®∙ ®îc cÊp b»ng ®éc quyÒn cho phÐp mét c¸
nh©n hay mét ph¸p nh©n kh¸c thùc hiÖn trong níc vµ
trong thêi h¹n cña quyÒn s¸ng chÕ, mét hoÆc nhiÒu hµnh
vi thuéc ph¹m vi c¸c ®éc quyÒn víi s¸ng chÕ ®∙ ®îc cÊp
b»ng ®éc quyÒn t¹i níc ®ã, khi cã viÖc cho phÐp ®ã,
mét “li x¨ng” ®îc coi lµ ®∙ ®îc cÊp.
+ §iÓm gièng nhau gi÷a nhîng quyÒn vµ li x¨ng
: MÆc dï bªn nhËn quyÒn vµ bªn nhîng quyÒn ®Òu lµ c¸c
®¬n vÞ kinh doanh ®éc lËp víi nhau nhng phÝ li x¨ng
hay phÝ nhîng quyÒn mµ bªn cã quyÒn ®∙ chuyÓn giao th
êng phô thuéc vµo nç lùc cho ho¹t ®éng kinh doanh cña
tÊt c¶ c¸c bªn. NÕu nh ho¹t ®éng kinh doanh cña bªn
- nhËn quyÒn hoÆc bªn nhËn li x¨ng cµng cã l∙i th× phÝ
li x¨ng hoÆc phÝ nhîng quyÒn x¸c ®Þnh theo tû lÖ %
nhÊt ®Þnh cña doanh thu sÏ cµng cao.
+ §iÓm kh¸c nhau gi÷a li x¨ng vµ nhîng quyÒn
th¬ng m¹i: ®ã lµ viÖc bªn nhîng quyÒn tiÕp tôc ph¸t
triÓn hÖ thèng bÝ quyÕt, ph¬ng thøc kinh doanh vµ liªn
tôc chuyÓn giao c¸c bÝ quyÕt, ph¬ng thøc nµy cho bªn
nhËn quyÒn ®ãng vai trß lµ mét nh©n tè hÕt søc quan
träng ®èi víi sù thµnh c«ng trong ho¹t ®éng kinh doanh
cña bªn nhËn quyÒn. VÊn ®Ò ph¸t triÓn hÖ thèng bÝ
quyÕt nµy bao gåm nhiÒu khÝa c¹nh tõ viÖc ®µo t¹o cho
nh©n viªn cña bªn nhËn quyÒn ®Õn viÖc cñng cè, ph¸t
triÓn c¸c bÝ quyÕt, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña bªn nhËn
quyÒn vµ hç trî bªn nhËn quyÒn trong suèt thêi h¹n cã
hiÖu lùc cña hîp ®ång nhîng quyÒn th¬ng m¹i.
Mét cÊp ®é gÇn h¬n víi nhîng quyÒn th¬ng m¹i
®ã lµ ho¹t ®éng ®¹i lý. HiÖn nay ë ViÖt Nam vÉn cã
nhiÒu ngêi nhÇm lÉn gi÷a ®¹i lý vµ nhîng quyÒn. §Ó lµm
râ vÊn ®Ò cÇn t×m sù kh¸c biÖt gi÷a nhîng quyÒn th¬ng
m¹i vµ ®¹i lý ®Ó t×m ra thªm nh÷ng ®Æc ®iÓm næi bËt ®Ó
nhËn biÕt víi c¸c lo¹i h×nh kinh doanh kh¸c. Tríc tiªn
ta ®i t×m nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n ®Ó so s¸nh gi÷a hai
h×nh thøc :
Ho¹t ®éng Nhîng quyÒn th¬ng m¹i cã 3 ®Æc trng
c¬ b¶n:
+ Bªn NhËn quyÒn ph¶i tæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh mua
b¸n hµng hãa, cung øng s¶n phÈm theo yªu cÇu, quy ®Þnh
cña Bªn Nhîng quyÒn, g¾n víi nh∙n hiÖu hµng hãa, tªn
th¬ng m¹i, bÝ quyÕt kinh doanh, khÈu hiÖu kinh doanh,
biÓu tîng kinh doanh, qu¶ng c¸o cña Bªn Nhîng quyÒn.
- + Bªn NhËn quyÒn chÞu sù kiÓm tra, gi¸m s¸t vµ ®îc
nhËn sù hç trî tõ Bªn Nhîng quyÒn ®èi víi viÖc ®iÒu
hµnh häat ®éng kinh doanh theo ph¬ng thøc nhîng quyÒn.
+ Bªn NhËn quyÒn ph¶i tr¶ phÝ nhîng quyÒn (theo quy
®Þnh t¹i Hîp ®ång Nhîng quyÒn th¬ng m¹i) cho Bªn Nhîng
quyÒn.
Ho¹t ®éng lµm ®¹i lý cã 3 ®Æc trng c¬ b¶n:
+ Bªn §¹i lý lµ ®¬n vÞ: nhËn hµng hãa cña Bªn Giao ®¹i
lý ®Ó b¸n, nhËn ñy quyÒn cña Bªn Giao ®¹i lý ®Ó cung
øng dÞch vô thuéc quyÒn kinh doanh cña Bªn Giao ®¹i
lý, hoÆc nhËn tiÒn cña Bªn Giao ®¹i lý ®Ó mua hµng cho
Bªn Giao ®¹i lý.
+ Bªn Giao ®¹i lý lµ chñ së h÷u ®èi víi hµng hãa hoÆc
tiÒn giao cho Bªn §¹i lý.
+ Trõ trêng hîp cã tháa thuËn kh¸c, Bªn §¹i lý ®îc
nhËn thï lao lµm ®¹i lý do Bªn Giao ®¹i lý chi tr¶
th«ng qua mét trong c¸c h×nh thøc sau: hëng hoa hång,
hëng chªnh lÖch gi¸, hoÆc mét kháan tiÒn cô thÓ ®îc
quy ®Þnh trong hîp ®ång lµm ®¹i lý.
Sau khi nhËn ®Þnh râ vÒ c¸c ®Æc trng c¬ b¶n cña
nhîng quyÒn th¬ng m¹i vµ ®¹i lý, tõ ®©y cã thÓ rót ra
®iÓm kh¸c biÖt ®Ó ph©n biÖt hai h×nh thøc:
§iÓm kh¸c biÖt gi÷a ho¹t ®éng nhîng quyÒn vµ ho¹t
®éng ®¹i lý
+ Häat ®éng ®¹i lý thiªn vÒ viÖc cung øng hµng hãa,
dÞch vô trùc tiÕp tõ Bªn Giao ®¹i lý, cßn häat ®éng
nhîng quyÒn th¬ng m¹i thiªn vÒ viÖc tæ chøc ®iÒu hµnh
kinh doanh g¾n liÒn víi c¸c yÕu tè mang tÝnh th¬ng
hiÖu cña Bªn Nhîng quyÒn (kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i ph©n
phèi trùc tiÕp hµng hãa, dÞch vô tõ Bªn Nhîng quyÒn,
cã thÓ thùc hiÖn theo chØ ®Þnh cña Bªn Nhîng quyÒn).
- +VÒ tµi chÝnh vµ chÞu tr¸ch nhiÖm ph¸p lý th× t¸ch
b¹ch râ gi÷a Bªn NhËn quyÒn víi Bªn Nhîng quyÒn. §èi
víi häat ®éng ®¹i lý, th× Bªn Giao ®¹i lý vÉn cã tr¸ch
nhiÖm liªn ®íi ®èi víi häat ®éng kinh doanh cña Bªn
§¹i lý liªn quan ®Õn hµng hãa mµ m×nh ®∙ giao, hoÆc
®èi víi hµnh vi ñy quyÒn cung øng dÞch vô.
+Bªn NhËn quyÒn ph¶i tr¶ phÝ nhîng quyÒn cho Bªn Nhîng
quyÒn.Ngîc l¹i, Bªn lµm §¹i lý ®îc hëng thï lao tõ Bªn
Giao ®¹i lý.
1.4 QuyÒn lîi vµ nghÜa vô cña c¸c bªn tham gia
îng quyÒn th
nh ¬ng m¹i
1.4.1.§èi víi ngêi nhËn quyÒn
Tríc hÕt, ngêi nhËn quyÒn ph¶i chÞu rµng
buéc bëi nh÷ng ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång franchise. Hîp
®ång nµy thêng quy ®Þnh, ngêi nhËn quyÒn chØ ®îc phÐp
kinh doanh trong mét kh«ng gian ®Þa lý nhÊt ®Þnh vµ
ph¶i ¸p dông c¸ch thøc kinh doanh cña ngêi nhîng quyÒn
chuyÓn giao.
Chi tiÕt h¬n, ngêi nhËn quyÒn sÏ ®îc thõa hëng nh÷ng
quyÒn chñ yÕu sau:
QuyÒn ph©n phèi: Ngêi nhËn quyÒn ký hîp ®ång nh
îng quyÒn lµ ®Ó mua quyÒn ph©n phèi s¶n phÈm trong mét
ph¹m vi l∙nh thæ nhÊt ®Þnh. Ngêi nhËn quyÒn kh«ng ®îc
phÐp t¸i chuyÓn nhîng quyÒn nµy cho mét bªn kh¸c nÕu
kh«ng ®îc sù ®ång ý cña nhµ nhîng quyÒn còng nh kh«ng
®îc t¸ch ra khái hÖ thèng ®Ó thùc hiÖn c¸c ý tëng kinh
doanh cña m×nh trªn nÒn t¶ng ®∙ thùc hiÖn.
S¶n phÈm vµ kh¸ch hµng: Khi tham gia vµo hÖ
thèng nhîng quyÒn, th«ng thêng nhµ nhîng quyÒn sÏ trë
thµnh nhµ cung cÊp s¶n phÈm ®Çu vµo cho ho¹t ®éng kinh
- doanh vµ ngêi nhËn quyÒn mÆc nhiªn cã ®îc nh÷ng kh¸ch
hµng truyÒn thèng cña hÖ thèng. VÝ dô, C«ng ty Cµ phª
Trung Nguyªn sÏ cung cÊp cµ phª c¸c chñng lo¹i cho
toµn bé hÖ thèng víi gi¸ u ®∙i, c¸c kh¸ch hµng trung
thµnh víi h¬ng vÞ cµ phª Trung Nguyªn cã thÓ thëng
thøc ë h¬n 1000 cöa hµng nhîng quyÒn cña Trung Nguyªn
ë trong vµ ngoµi níc.
Hç trî kü thuËt, ®µo t¹o, ho¹t ®éng tiÕp thÞ: Uy
tÝn cña mét m¾t xÝch trong hÖ thèng nhîng quyÒn sÏ
quyÕt ®Þnh uy tÝn cña c¶ mét hÖ thèng, ®Æc biÖt lµ ®èi
víi nh÷ng hÖ thèng nhîng quyÒn míi ph¸t triÓn. Do vËy,
mét trong nh÷ng vÊn ®Ò ®îc c¸c nhµ nhîng quyÒn rÊt
quan t©m lµ ho¹t ®éng ®µo t¹o, chuyÓn giao kinh nghiÖm
qu¶n lý, ®iÒu hµnh. §iÒu nµy gióp t¹o nÒn t¶ng v÷ng
ch¾c cho nhµ nhËn quyÒn tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh
thu lîi nhuËn vµ gi÷ ®îc uy tÝn cña th¬ng hiÖu s¶n
phÈm.
§îc cÊp phÐp: Ngêi nhËn quyÒn ®îc phÐp ph©n phèi
hµng hãa, dÞch vô mang th¬ng hiÖu, nh∙n hiÖu, h×nh
thøc qu¶ng c¸o hay c¸c biÓu tîng mang tÝnh th¬ng m¹i
kh¸c, ®ång thêi cã quyÒn tiÕp cËn c¸c sè liÖu vÒ ho¹t
®éng kinh doanh cña hÖ thèng nhîng quyÒn, c¸c bÝ quyÕt
c«ng nghÖ tiÕp thÞ c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô tíi kh¸ch
hµng ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt
1.4.2. §èi víi ngêi trao quyÒn
Ngêi cÊp phÐp nhËn quyÒn sÏ gi÷ quyÒn kiÓm
so¸t ho¹t ®éng kinh doanh cña ngêi nhËn quyÒn, thu phÝ
nhËn quyÒn (franchise fee)vµ kho¶n hoa hång (loyalty
fee) ®Þnh kú tÝnh theo tû lÖ phÇn tr¨m doanh thu. Hai
kho¶n phÝ nµy ®îc coi lµ chi phÝ ph¶i tr¶ cho quyÒn
- tham gia vµo quan hÖ nhËn quyÒn vµ sö dông hÖ thèng vµ
th¬ng hiÖu cña nhµ nhîng
§Ó b¶o vÖ hÖ thèng, c¸c nhµ nhîng quyÒn th
êng ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t nghiªm ngÆt ®Ó ®¶m
b¶o sù ®¸p øng tiªu chuÈn ë c¸c phÇn tö trong toµn bé
hÖ thèng.
¦u ®iÓm vµ nh ®iÓm cña nh quyÒn th
1.5 îc îng ¬ng
m¹i
1.5.1 ¦u ®iÓm cña nhîng quyÒn th¬ng m¹i
¦u ®iÓm lín nhÊt cña h×nh thøc nhîng quyÒn th¬ng
m¹i lµ kh¶ n¨ng tËp hîp c¸c nhµ b¸n lÎ ®éc lËp l¹i víi
nhau vµ hä cïng sö dông mét th¬ng hiÖu vµ quan ®iÓm
kinh doanh duy nhÊt. ViÖc tËp hîp nµy ®em l¹i nhiÒu
c¸i lîi: sù nhËn biÕt vÒ th¬ng hiÖu tõ ngêi tiªu dïng,
sù nhÊt qu¸n trong viÖc ®¸p øng yªu cÇu cña kh¸ch
hµng, søc m¹nh cña viÖc qu¶ng c¸o tËp trung vµ hiÖu
qu¶ tõ viÖc mua hµng cña mét nhãm ®«ng ngêi tiªu dïng.
Khi tham gia nhîng quyÒn th¬ng m¹i th× hai bªn nhµ
trao quyÒn vµ bªn nhËn quyÒn ®Òu cã rÊt nhiÒu lîi Ých
nh :
1.5.1.1.§èi víi nhµ nhËn quyÒn
Thø nhÊt, gi¶m thiÓu rñi ro: ViÖc më cöa hµng, c¬ së
kinh doanh míi cã rÊt nhiÒu rñi ro vµ tû lÖ thÊt b¹i
cao. Lý do chÝnh cña tû lÖ thÊt b¹i cao lµ do ngêi
qu¶n lý lµ nh÷ng ngêi míi bíc vµo nghÒ, kh«ng cã kinh
nghiÖm vµ ph¶i mÊt nhiÒu thêi gian cho viÖc häc hái
c¸c ®Æc trng riªng cña tõng lo¹i h×nh kinh doanh. Khi
tham gia vµo hÖ thèng nhîng quyÒn, bªn nhËn quyÒn sÏ
- ®îc huÊn luyÖn, ®µo t¹o vµ truyÒn ®¹t c¸c kinh nghiÖm
qu¶n lý, bÝ quyÕt thµnh c«ng cña c¸c lo¹i h×nh kinh
doanh ®Æc thï.
Thø hai, ®îc sö dông th¬ng hiÖu cña bªn nhîng quyÒn.
Ngµy nay, trªn thÞ trêng cã hµng ngµn s¶n phÈm vµ dÞch
vô cã cïng gi¸ trÞ sö dông nhng ®îc cung cÊp bëi c¸c
nhµ s¶n xuÊt kh¸c nhau. Do ®ã, viÖc cè g¾ng t¹o dùng
mét th¬ng hiÖu næi tiÕng, ®îc kh¸ch hµng tin cËy vµ
nhí ®Õn lµ vÊn ®Ò sèng cßn cña mçi doanh nghiÖp.
Thø ba, tËn dông c¸c nguån lùc. Bªn nhËn quyÒn chØ tËp
trung vµo viÖc ®iÒu hµnh ho¹t ®éng kinh doanh, phÇn
cßn l¹i nh x©y dùng chiÕn lîc tiÕp thÞ, qui tr×nh vËn
hµnh, chiÕn lîc kinh doanh sÏ do bªn nhîng quyÒn ®¶m
tr¸ch vµ chuyÓn giao.
Thø t, ®îc mua nguyªn liÖu, s¶n phÈm víi gi¸ u ®∙i:
bªn nhîng quyÒn lu«n cã nh÷ng u ®∙i ®Æc biÖt vÒ cung
cÊp s¶n phÈm, nguyªn liÖu cho bªn bªn nhËn quyÒn. Do
®ã, bªn nhËn quyÒn ®îc mua s¶n phÈm hoÆc nguyªn liÖu
víi khèi lîng lín theo mét tû lÖ khÊu hao ®Çy hÊp dÉn.
Gi¸ cña c¸c s¶n phÈm, nguyªn liÖu ®Çu vµo thÊp sÏ lµ
mét trong nh÷ng lîi thÕ c¹nh tranh lín. NÕu trªn thÞ
trêng cã nh÷ng biÕn ®éng lín nh viÖc khan hiÕm nguån
hµng th× bªn nhîng quyÒn sÏ u tiªn ph©n phèi cho bªn
nhËn quyÒn tríc. §iÒu nµy gióp cho bªn nhËn quyÒn æn
®Þnh ®Çu vµo, tr¸nh ®îc nh÷ng tæn thÊt tõ biÕn ®éng
thÞ trêng
1.5.1.2.§èi víi nhµ nhîng quyÒn
Vèn lu«n lµ mét mèi lo ng¹i lín nhÊt khi muèn më
réng ho¹t ®éng kinh doanh. Nhng trong hÖ thèng nhîng
- quyÒn, ngêi bá vèn ra ®Ó më réng ho¹t ®éng kinh doanh
l¹i chÝnh lµ bªn nhËn quyÒn.
§iÒu nµy gióp cho bªn nhîng quyÒn cã thÓ më réng ho¹t
®éng kinh doanh b»ng chÝnh ®ång vèn cña ngêi kh¸c vµ
gi¶m chi phÝ cho viÖc th©m nhËp thÞ trêng. §ång thêi
viÖc ph¶i bá vèn kinh doanh lµ ®éng lùc thóc ®Èy bªn
nhËn quyÒn ph¶i cè g¾ng ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, mang
l¹i nhiÒu lîi nhuËn h¬n cho bªn nhîng quyÒn.
Më réng ho¹t ®éng kinh doanh mét c¸ch nhanh chãng:
H×nh thøc nhîng quyÒn sÏ gióp doanh nghiÖp më réng
ho¹t ®éng kinh doanh, x©y dùng sù hiÖn diÖn ë kh¾p mäi
n¬i mét c¸ch nhanh chãng víi hµng tr¨m cöa hµng trong
vµ ngoµi níc mµ kh«ng mét h×nh thøc kinh doanh nµo cã
thÓ lµm ®îc.
Thóc ®Èy viÖc qu¶ng b¸ th¬ng hiÖu: Khi sö dông h×nh
thøc nhîng quyÒn, bªn nhîng quyÒn sÏ t¹o ®îc nh÷ng lîi
thÕ trong viÖc qu¶ng c¸o, qu¶ng b¸ th¬ng hiÖu cña
m×nh. Më réng kinh doanh vµ sù xuÊt hiÖn ë kh¾p n¬i
cña chuçi cöa hµng sÏ ®a h×nh ¶nh vÒ s¶n phÈm ®i s©u
vµo t©m trÝ kh¸ch hµng mét c¸ch dÔ dµng h¬n.
Ho¹t ®éng qu¶ng c¸o cµng hiÖu qu¶, h×nh ¶nh vÒ s¶n
phÈm, th¬ng hiÖu cµng ®îc n©ng cao, gi¸ trÞ v« h×nh
cña c«ng ty cµng lín sÏ mang l¹i nhiÒu thuËn lîi cho
bªn nhËn quyÒn khi sö dông nh∙n hiÖu, th¬ng hiÖu cña
bªn nhîng quyÒn. Vµ nh thÕ c¶ bªn nhîng quÒn vµ bªn
nhËn quyÒn ngµy cµng thu ®îc nhiÒu lîi nhuËn tõ viÖc
¸p dông h×nh thøc kinh doanh nhîng quyÒn.
Tèi ®a ho¸ thu nhËp: Khi nhîng quyÒn, bªn nhËn quyÒn
ph¶i tr¶ tiÒn b¶n quyÒn thuª th¬ng hiÖu vµ tiÒn phÝ ®Ó
®îc kinh doanh víi tªn vµ hÖ thèng cña bªn nhîng
quyÒn. §ång thêi bªn nhËn quyÒn ph¶i mua s¶n phÈm,
- nguyªn liÖu cña bªn nhîng quyÒn nhê ®ã mµ bªn nhîng
quyÒn cã thÓ tèi ®a ho¸ thu nhËp cña m×nh.
TËn dông nguån nh©n lùc: Bªn nhËn quyÒn sÏ lµ ngêi
bá vèn ra kinh doanh vµ ®©y lµ ®éng lùc ®Ó thóc ®Èy hä
lµm viÖc tèt h¬n. V× khi ngêi nhËn quyÒn lµ chñ nªn hä
cã tr¸ch nhiÖm h¬n. Nhê vËy, bªn nhîng quyÒn tËn dông
®îc nguån nh©n lùc tõ phÝa nhËn quyÒn.
1.5.2. Nhîc ®iÓm cña nhîng quyÒn th¬ng m¹i
Tuy nhiªn, h×nh thøc nhîng quyÒn th¬ng m¹i kh«ng
ph¶i thÝch hîp cho tÊt c¶ mäi ngêi. Nh÷ng lo¹i h×nh
doanh nghiÖp ho¹t ®éng hoµn toµn ®éc lËp cã thÓ khã
chÞu khi ph¶i thùc hiÖn theo nh÷ng yªu cÇu vµ ®Æc ®iÓm
ho¹t ®éng nghiªm ngÆt cña h×nh thøc kinh doanh nhîng
quyÒn. Vµ còng cÇn biÕt lµ cã mét vµi ph¬ng thøc nhîng
quyÒn kÐm hiÖu qu¶ sÏ kh«ng huÊn luyÖn c¸c doanh
nghiÖp xö lý tèt c¸c t×nh huèng khã kh¨n trong kinh
doanh, sÏ kh«ng hç trî doanh nghiÖp tèt khi cã vÊn ®Ò
ph¸t sinh, vµ sÏ kh«ng sö dông hiÖu qu¶ chi phÝ dµnh
cho qu¶ng c¸o cho th¬ng hiÖu cña doanh nghiÖp.
MÆt tr¸i cña nhîng quyÒn th¬ng m¹i:
MÊt quyÒn kiÓm so¸t:
+ Nhµ nhîng quyÒn sÏ mÊt quyÒn kiÓm so¸t tuyÖt
®èi ®èi víi bÝ mËt kinh doanh vµ nh∙n hiÖu hµng
ho¸/dÞch vô.
+ Bªn nhËn nhîng quyÒn sÏ ph¶i chÞu sù kiÓm so¸t
tõ ngêi nhîng quyÒn. Kh¸c víi viÖc tù tiÕn hµnh c¸c
ho¹t ®éng kinh doanh mét c¸ch ®éc lËp th× viÖc nhËn
nhîng quyÒn sÏ cã nhiÒu h¹n chÕ ®Æt ra ®èi víi ngêi
nhËn nhîng quyÒn;
- + Hai kho¶n thu phÝ nhËn quyÒn vµ kho¶n hoa hång
®Þnh kú ®îc coi lµ chi phÝ ph¶i tr¶ cho quyÒn tham gia
vµo quan hÖ nhËn quyÒn vµ sö dông hÖ thèng vµ th¬ng
hiÖu cña nhµ nhîng quyÒn. Ngêi nhËn quyÒn v× thÕ kh«ng
cã ®îc sù tù lËp cÇn thiÕt vÒ c¸ch thøc tiÕn hµnh ho¹t
®éng kinh doanh. NÕu phô thuéc hoµn toµn vµo hÖ thèng,
ngêi nhËn quyÒn cã thÓ còng chÞu ¶nh hëng cña nh÷ng
rñi ro cña hÖ thèng.
Mét hîp ®ång bÞ rµng buéc:
Ngêi nhËn quyÒn ph¶i chÞu rµng buéc bëi nh÷ng
®iÒu kho¶n cña hîp ®ång franchise. Hîp ®ång nµy thêng
quy ®Þnh, ngêi nhËn quyÒn chØ ®îc phÐp kinh doanh
trong mét kh«ng gian ®Þa lý nhÊt ®Þnh vµ ph¶i ¸p dông
c¸ch thøc kinh doanh cña ngêi nhîng quyÒn chuyÓn giao.
§iÒu ®ã sÏ h¹n chÕ tÝnh n¨ng ®éng vµ s¸ng t¹o trong
ho¹t ®éng kinh doanh cña ngêi nhËn quyÒn. MÆc dï ngêi
nhËn quyÒn cã thÓ thõa hëng ®îc uy tÝn cña th¬ng hiÖu,
mÆc nhiªn cã ®îc lîng kh¸ch hµng truyÒn thèng cña ngêi
nhîng quyÒn vµ kh«ng cÇn ®Çu t nhiÒu trÝ tuÖ ®Ó x©y
dùng m« h×nh kinh doanh c¸ nh©n nh kinh doanh ®éc lËp
nhng nh÷ng ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång nhîng quyÒn lµm
gi¶m tÝnh linh ho¹t trong ho¹t ®éng kinh doanh
C¸c vÊn ®Ò cña bªn nhËn nhîng quyÒn.
NÕu doanh nghiÖp ®ang c©n nh¾c viÖc nhËn nhîng quyÒn
th¬ng m¹i, cÇn c©n nh¾c nh÷ng rñi ro khi tham gia vµo
hÖ thèng nhîng quyÒn. . Rñi ro ®èi víi bªn nhËn nhîng
quyÒn xuÊt ph¸t tõ sù bÊt c©n xøng vÒ th«ng tin gi÷a
bªn nhîng quyÒn (chiÕm u thÕ vÒ tµi s¶n, vèn, thÞ tr
êng) vµ bªn nhËn nhîng quyÒn. VÞ thÕ cu¶ bªn nhËn nh
îng quyÒn thÊp h¬n so víi bªn nhîng quyÒn ngay tõ khi
tháa thuËn thiÕt lËp hîp ®ång th¬ng m¹i ®Õn khi chÝnh
- thøc tham gia vµo hÖ thèng nhîng quyÒn th¬ng m¹i. Bªn
nhîng quyÒn cã thÓ tù t×m kiÕm c¸c ®èi t¸c hoÆc c¸c
®èi t¸c tù t×m ®Õn ®Ò nghÞ nhîng quyÒn. Do vËy, hä
lu«n ë thÕ chñ ®éng, chiÕm u thÕ so víi bªn nhËn nhîng
quyÒn. Bªn c¹nh ®ã ngêi nhËn nhîng quyÒn cã thÓ bÞ h¹n
chÕ vÒ viÖc b¸n hoÆc chuyÓn nhîng ho¹t ®éng th¬ng m¹i
®∙ nhËn nhîng quyÒn hoÆc ph¶i ®îc sù chÊp thuËn cña
bªn nhîng quyÒn. HiÖn nay khi ViÖt Nam ra nhËp WTO,
c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi sÏ híng tíi thÞ trêng ViÖt Nam
th«ng qua h×nh thøc nhîng quyÒn th¬ng m¹i vµ c¸c doanh
nghiÖp ViÖt Nam còng cã thÓ sÏ lùa chän viÖc ph¸t
triÓn ho¹t ®éng kinh doanh theo h×nh thøc nµy do nh÷ng
tiÒm n¨ng ph¸t triÓn mµ lo¹i h×nh nµy mang l¹i. ViÖc
®¸nh gi¸ lîi Ých vµ møc ®é rñi ro cña c¶ hai bªn trong
nhîng quyÒn sÏ quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña mét th¬ng
vô nhîng quyÒn quyÒn th¬ng m¹i
Mét sè m« h×nh nh quyÒn th m¹i thµnh
1.4 îng ¬ng
c«ng trªn thÕ giíi
1.4.1 Chuçi cöa hµng thøc ¨n nhanh McDonald’s
McDonald’s lµ mét tËp ®oµn chuçi nhµ hµng lín
nhÊt trªn thÕ giíi cña níc Mü ®îc b¾t ®Çu nh©n réng m«
h×nh tõ n¨m 1955. TÝnh ®Õn thêi ®iÓm cuèi n¨m 2004 th×
McDonald’s cã tæng céng 30.220 nhµ hµng nhµ hµng t¹i
120 quèc gia trªn thÕ giíi.Tuy nhiªn, McDonald’s næi
tiÕng kh«ng ph¶i do ®©y lµ chuçi nhµ hµng ¸p dông h×nh
thøc Franchise ®Çu tiªn hay lín nhÊt thÕ giíi, mµ nã
næi tiÕng v× ph¸t minh ra mét ph¬ng thøc Franchise ®Æc
thï vµ hiÖu qu¶ nhÊt.
Hµng dµi ngêi xÕt hµng phÝa tríc nhµ hµng cña
hai anh em Dick anh McDonald vµ Mac McDonal chØ ®Ó mua
- chiÕc b¸nh hamberger kÑp thÞt víi gi¸ 15cent (rÎ h¬n
c¸c ®èi thñ c¹nh tranh rÊt nhiÒu). §iÒu thó vÞ ë ph
¬ng thøc b¸n hµng ®ã lµ thøc ¨n ®îc b¸n th«ng qua c¸c
« cöa sæ, nh©n viªn lµm viÖc tÊt bËt vµ khoa häc; vµ
thùc ®¬n thËt ®¬n gi¶n chØ cã mÊy mãn. M« h×nh kinh
doanh nµy cã chi phÝ ®iÒu hµnh thÊp vµ cã thÓ nh©n
réng dÔ dµng. Chñ cöa hµng ®∙ nghÜ tíi chuyÖn nh©n
réng m« h×nh kinh doanh cña hä tõ tríc nhng khi triÓn
khai ®∙ kh«ng mÊy thµnh c«ng v× kh«ng kiÓm so¸t ®îc
tÝnh ®ång bé cña c¸c cöa hµng mua Franchise. NhiÒu cöa
hµng mua Franchise tù ý thay ®æi mµu s¾c, thùc ®¬n, vµ
thËm chÝ c¶ biÓu tîng cña c«ng ty. Hai anh em Dick anh
McDonald vµ Mac McDonal kÝ hîp ®ång ñy quyÒn cho Ray
Kroc nh mét ®¹i lÝ franchise ®éc quyÒn díi tªn c«ng
ty McDonald’s System mµ sau ®ã ®æi thµnh McDonald’s
Corporation lõng danh thÕ giíi. McDonald’s cßn ®éc
quyÒn cung cÊp cho c¶ hÖ thèng franchise mét sè mÆt
hµng chiÕn lîc nh m¸y xay sinh tè ®a n¨ng
(multimixer), khoai t©y chiªn, pho m¸t vµ b¸nh t¸o
chiªn. Tuy nhiªn nguån lîi nhuËn lín nhÊt cña
McDonald’s l¹i lµ do kinh doanh bÊt ®éng s¶n mang l¹i.
Trong lÜnh vùc ®iÒu hµnh, díi sù l∙nh ®¹o cña Ray
Kroc, c¸c tiªu chuÈn mang tÝnh ®ång bé cña c¶ hÖ
thèng franchise ®îc ¸p ®Æt vµ gi¸m s¸t v« cïng nghiªm
ngÆt. McDonald’s ®∙ gÆt h¸i ®îc nhiÒu thµnh c«ng to
lín. Cø trung b×nh 3 giê ®«ng hå th× cã mét nhµ hµng
McDonald’s mäc lªn ë ®©u ®ã trong 120 quèc gia mµ
McDonald’s cã chi nh¸nh. McDonald’s chØ ®iÒu hµnh
kho¶ng 15% c¸c nhµ hµng trong tæng sèng h¬n 30.000 nhµ
hµng cña toµn bé hÖ thèng, phÇn cßn l¹i 85% ®îc ®iÒu
hµnh bëi 4.500 ®èi t¸c mua franchise. McDonald’s ®îc
- xÕp h¹ng nhÊt vÒ tæng sè doanh thuvµ tæng sè lîng cöa
hµng ®ang ho¹t ®éng. Ban ®Çu, McDonald’s ®µo t¹o nh©n
viªn th«ng qua h×nh thøc thùc tËp t¹i cöa hµng, nhng
sau ®ã trung t©m huÊn luyÖn chuyªn nghiÖp ®Çu tiªn cña
McDonald’s cã søc chøa 15 häc viªn ®∙ ®îc khai tr¬ng
vµo th¸ng 2/1961 ®Ó phôc vô tèt h¬n cho c«ng t¸c ®µo
t¹o. §©y lµ trung t©m huÊn luyÖn bµi b¶n ®Çu tiªn ®îc
¸p dông cho chuçi nhµ hµng ®Çu tiªn trªn thÕ giíi, vµ
sau nµy ph¸t triÓn thµnh trêng §¹i Häc McDonald’s næi
tiÕng víi søc chøa kho¶ng 1.000 häc viªn. Trêng §¹i
häc ®∙ trë thµnh mét c«ng cô rÊt h÷u Ých gióp cho viÖc
qu¶ng b¸ th¬ng hiÖu cña McDonald’s. McDonald’s ®∙ trë
thµnh mét h×nh ¶nh ®¸ng häc hái nhÊt cña c¸c tËp ®oµn
thøc ¨n nhanh kh¸c trªn thÕ giíi.
1.4.2 Trung t©m ®iÖn m¸y tr¶ gãp Maho
Ngµy 18.6.2006, t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh, trung
t©m b¸n lÎ hµng ®iÖn m¸y, ®iÖn l¹nh Maho (108 Lª ThÞ
Hång GÊm, Q.1) chÝnh thøc khai tr¬ng víi dÞch vô b¸n
hµng tr¶ chËm kh«ng cÇn thÕ chÊp. §©y lµ h×nh thøc
kinh doanh b¸n tr¶ gãp tiÖn Ých kiÓu míi, lÇn ®Çu tiªn
xuÊt hiÖn t¹i ViÖt Nam, do 3 ®¬n vÞ hîp t¸c: c«ng ty
tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n (TNHH) Minh ViÖt lµ chñ së h÷u m«
h×nh b¸n lÎ Maho, c«ng ty cæ phÇn nhiÕp ¶nh thµnh phè
trùc tiÕp b¸n hµng cho ngêi tiªu dïng vµ ng©n hµng ¸
Ch©u hç trî tr¶ chËm b»ng h×nh thøc vay tÝn chÊp. Maho
lµ th¬ng hiÖu chuyªn doanh hµng ®iÖn tö b»ng h×nh thøc
tr¶ chËm ®∙ ph¸t triÓn ë mét sè níc ch©u ¸ nh
Malaysia, Indonesia... C«ng ty TNHH quèc tÕ Minh ViÖt
(nhµ ph©n phèi vµ s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm Fujifilm,
Pigeon, Kaila...) ®∙ nghiªn cøu ph¬ng thøc kinh doanh
- nµy vµ cã mét sè ®iÒu chØnh cho hîp víi thùc tÕ ViÖt
Nam. Hµng ho¸ cña c¸c cöa hµng Maho do c¸c c«ng ty
Panasonic, Sanyo, Samsung, Sony... cung cÊp. Ngêi mua
hµng kh«ng cÇn tr¶ tríc kho¶n nµo, chØ chän hµng vµ
tr¶ tiÒn hµng th¸ng cho ®Õn khi hÕt gi¸ trÞ mãn hµng.
Kh¸ch ®Õn mua hµng theo m« h×nh tr¶ gãp tiÖn Ých nµy
cÇn cã: chøng minh nh©n d©n, hé khÈu thêng tró, b¶ng
chøng nhËn l¬ng hoÆc thu nhËp tõ 1,5 triÖu ®ång/th¸ng
trë lªn... Ngoµi ra, c¸c c¬ quan chñ qu¶n còng cã thÓ
b¶o l∙nh cho c¸ nh©n hoÆc nhãm ngêi lao ®éng mua hµng
t¹i ®©y. So víi møc gi¸ mua hµng tr¶ ngay, møc gi¸ mua
hµng tr¶ chËm cao h¬n 13 15% víi thêi gian tr¶ chËm
trong kho¶ng 12 18 th¸ng (tÝnh b×nh qu©n gi¸ mãn
hµng céng thªm l∙i suÊt ng©n hµng kho¶ng 1,1%/th¸ng).
Kh¸ch hµng cã thÓ mua cïng lóc nhiÒu mãn hµng trong
kho¶n tiÒn tõ 5 triÖu ®Õn tèi ®a 100 triÖu ®ång. §èi
tîng mµ trung t©m nµy nh¾m ®Õn lµ c«ng nh©n, ngêi lao
®éng t¹i c¸c c«ng ty, doanh nghiÖp. M« h×nh kinh doanh
nhîng quyÒn kiÓu míi nµy sÏ ®îc ph¸t triÓn trªn c¶ níc
víi h¬n 40 ®iÓm b¸n, theo «ng Andreas, tæng gi¸m ®èc
c«ng ty Minh ViÖt. Nh÷ng nhµ kinh doanh cã kinh nghiÖm
ph©n phèi b¸n lÎ cã thÓ hîp t¸c víi Minh ViÖt më c¸c
cöa hµng Maho víi sè vèn kho¶ng 500 triÖu ®ång vµ ®Þa
®iÓm trng bµy tõ 40m2 trë lªn. Minh ViÖt cung cÊp trän
gãi c¸c dÞch vô b¸n lÎ tr¶ chËm víi phÝ nhîng quyÒn
5.000USD/3 n¨m vµ phÝ qu¶n lý 3%/th¸ng/doanh thu tríc
thuÕ.
- PhÇn II Thùc tr¹ng m« h×nh nhîng quyÒn th
¬ng m¹i ë ViÖt Nam hiÖn nay
2.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn m« h×nh
Franchise ë ViÖt Nam
Gi÷a thËp niªn 90, ë ViÖt Nam ®∙ cã mét vµi doanh
nghiÖp kinh doanh thiÕt bÞ läc níc do ViÖt kiÒu vÒ ®Çu
t ®∙ ®a ra h×nh thøc nhîng quyÒn th¬ng m¹i nhng thÞ
trêng lóc bÊy giê cha thùc sù s«i ®éng vµ b¶n th©n th
¬ng hiÖu cña c¸c doanh nghiÖp ®ã còng cha næi tiÕng
nªn ®∙ kh«ng thµnh c«ng. NhiÒu n¨m trë l¹i ®©y, h×nh
thøc nhîng quyÒn th¬ng m¹i míi trë l¹i víi c¸c th¬ng
hiÖu tªn tuæi nh Kinh §«, Trung Nguyªn, Lotteria, Phë
24... TËp ®oµn Kinh §« ®∙ trë thµnh mét trong nh÷ng
c«ng ty s¶n xuÊt hµng tiªu dïng lín trong c¶ níc víi
tæng gi¸ trÞ vèn hãa thÞ trêng kho¶ng 400 triÖu USD
víi m¹ng líi 150 nhµ ph©n phèi vµ trªn 30.000 ®iÓm b¸n
lÎ réng kh¾p trªn c¶ níc.Trong ®ã, cã nhiÒu cöa hµng
Kinh §« ®∙ ¸p dông ph¬ng thøc nhîng quyÒn th¬ng m¹i.
Cßn ®èi víi C«ng ty cµ phª Trung Nguyªn, ®©y lµ th¬ng
hiÖu cµ phª sè 1 vµ còng lµ doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Çu
tiªn ¸p dông m« h×nh kinh doanh nhîng quyÒn th¬ng m¹i.
HiÖn Trung Nguyªn ®∙ cã 1.000 qu¸n cµ phª ë ViÖt Nam,
Singapore, NhËt B¶n, Th¸i Lan, Trung Quèc vµ ®ang tiÕp
tôc ph¸t triÓn t¹i Mü, §øc, Australia th«ng qua ph¬ng
thøc nhîng quyÒn th¬ng m¹i.
Nh÷ng tÝn hiÖu míi tõ Trung Nguyªn, Kinh §«... nh võa
nªu trªn lµ dÊu hiÖu cho thÊy kh«ng Ýt doanh nghiÖp
ViÖt Nam ®∙ sím kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ thÕ cña m×nh trªn
th¬ng trêng vµ còng ®∙ biÕt c¸ch nhîng quyÒn th¬ng m¹i
nguon tai.lieu . vn
